Katalog

İKİ CUMHURİYET 29 MAYIS 1979 K lasfk fktieot Vuromı, maliyo polltlkasının gellr daflılımındakl eşltstzıikler n azaltılmasını amaçlodıflmı, hedefe ulaşmak lcinea önemll aroclardan bırlnn vergl sistemi olduğunu yıneler durur. Ayni kurom, sistemi oluşturan vergt setlerlne lllşkln teknlklerin ekonomlk yönden gucsüz eınıtlan korumak amacıyla sürekü bır gelışım cızgis. izledığinl âzelllkla vurgular. Ancak bu gelışım çızgisın.n nereye. kadar uzancbıleceğı, ebırokımz yapsmlar, bırakınız geçsınler» mantıâi chda gel rın denkser dağılımınm ne zaman sağ'anccağı sorusu hep yanıtsız kalmıştır. Bu mokaemızae dengelı gellr dağılımının blr ekonomık sjstem sorunu olduğunu, vergl sıstemlerıncisn boylarını aşan omaçlar beklennenın yersıziığırı acıklamaya calışacağız. Vergı kacakcıfığının, Cıretım (îışkılerl Içmdekı yer ne oturtulmasmın soruna scğlıklı yaklaşım'ar getırebılmesındeKt onemınl ayrıca beürtmek ıst'yoruz. Amacmız, verg sel oloyıarı ekonorık s stem.erden soyutloyarak ele alar» goruşlere karşı çıkmak, iyınıyetl! tart.şTialara Ise c'anaklanmız ölcjsunde katkıda b'jiunab.ımektir Vergi Kaçakçılıp^ Önlenebilir mi? M. Kemal MISIRLIOĞLU Mcııye 8ckanlığı Baş Hesap Uzmar.ı Tı oVncsı, tekelm geürl uzerlndeki verg! yükjnun nıhaı taşıyıcısının îuke'ıCi olusunu engellemez. Bu anlamda tekellerı modern vergı taheildarları olarak nrtelendırebilırız. Işte bu yüzoendır ki batı ekonomılerının tekeılerın egemen olduğu sektörierınde vergı kaçakçılıgından VERGİ KAÇAKCILIĞI VE REKABET OLAYI: Vergi kaçakcılığı olarak adıandırılon olcryı. kapıtallzmm rekabetoı aşomalamda gözlemlıyoruz Gercekten de bır ekonomı. merkantılıst rekabet va tia tekelcı rekabet aşamasında Ise yanı ekonomık bırimler büyümak, karşıtlarırın pazor. özkaynak. kredl v s. olanaklannı eie geçlrebılmek, onlan pıyasadan sılerek tekelleşmek içın kıyasıya savaşım verıvorlarsa, orada vergl kacakcılığ'nm bulunması son derece doğaldır. Zira devlete 6denmeyerek el konan fonlar, sonucta kıt kaynaklar icin verılen şlddetll savaşım Iclnde daha Ileri bir mevzının edınllmesi aniammo gelmektedır Rekabetın bulunduğu ekonomılerde vergl kacaKCilığı ile buyuk sermaye, bjyurresı başka bir deyışle yaşarrası cünKÜ kapıtalıst sıstemde büyuvemsmek olumie e^anlamlıdır içln gereklı bırlkıme katkıda bulunmakta, kücük üreticıler ve küoük esnaf da bu yöntemle kendllennı yok etmeye yönellk tekelcl eğllımlere karşı yasam savaşı verebilnnektedır Demek kl vergl kac^kcılığı kapıtanzmın reKabetc! aşamalarında sıstem ıçın yaşamsal gerek'ıllktedlr Vergi kaçakcılığının temel nedenınl Insan bencıltığıyle. buna ek olarak da denetlmln yetersızliğıyta oçıklamak (2), kapıtolzmln âzünde toşıdığt carpıklıklan bıllncıl vo da bılincslz bır şekılde coilerden Kaçırma amacına yönelıktır. lerie glderek bJtünleşen sermaye grup'an egemend.r Bu grupları temsıl eden holdıngler bır tek değıl cok sayıdakl pıyasada faalıyet goetermektedır Bunıardan blrin'n tonıtıcı yayınından edındiğımız bı'gller, holdıngln d9netıml altında bulunan fırmaların 20'ye yakın değışık aıanda mal ya da hlzmst uretmekte oiduğunu ortaya koymaktadır. Doğal olarak do her flrma kendı plyasasmdakı öbur bırımlerın pazarlarını, kredılerını, teknolopk olanaklannı, kârlarını v s ele gecırme. en azından onları kendisine bağımlı kılma caoası ve savaşımı Içmde bulunmaktadtr Llretılen bazı mal cinslertne göre 1976fda faal'yet gösteren ışylerlerl sayıları şöyledm Otomobıi 3 Traktö' 6, Oto Lastığı 3 Kıbrıt 4, Ampu! 4. Buskuvi 13, Dıkış Mak nası 5 Akumulatör 3. Pıostık Boya 8, Buzaolcbı 4, Cama8ir Makınaeı 6, Televızyon 11, Radyo 12. Elektrik Süpurgesı 4, Margarin 7, Mokarna 6. (Kayna'k: Turkıye istatlstik Y.l'ığı. 1977 DIE Yoyınları Ankara, 1977 Rakamtar gıda sanayiinde 100 ya da daha fazia dlğerlerınde 10 ya da doha fazla ışcı calıştıran ıçyerlenni gostermektedır) Kuşkusuz Işyerien sayısı rekabet olaymı oçıklamak lcln tek başına yeterlı değıldir. Blrkac ışyeri b.r tek sermayedar ya da sermaye grubu torafından denetlenıyor olabilir elbette. Anca< yır.e de rakamlorın pıyasalarda tekelleşme sjrscın'n tamamlanmadığmı ortaya koyan b,' gosterge olarak annabileceği ınancını taçıyoruz Bu konuda henüz clddı araştırmalar yapılmcmış olmakla bırlıkte kesmlıkle bılıyoruz kl yukarıdaki llstede yer alan kalemlerin herblrlnm üretlml ikl ya da daha fazla sermaye grubu tarafındcn denatlenmektedır. Tekelci rekabet aşamasının somut blr &• ğer örneğl de bır bankanm yönetimlne egemen o'on ıkı büyuk holdingın, bankanm sermoye ortırımına gitme kararından sonra ce Gelir Dağılımı Ve Sistem Kopıtal'zmda gellrln eşıtstz cağılımının blr verı olduğu hatta sistemın ancak bu yollo ayakta durobıidığl artık «sokaktakl cdamıın bı!e b'lti ğl bır gercektlr. Nitek.m DPT'nın «Gellr Doğılımı 1973» adlı araştırmssı, Türklye kcpitaiizmının, uiusol gellrtn % 10'unu 45 aı'eye dağıttığını, nane haikt gruplarından llk % 20'lık grubun harcanabıl r gellrin % 3,5'unj, buno karşılik doruktaki % 20'lık grubtınsa harccncbı ır gelırin % 56 5'unu aldığını corpıcı bır bicmv de ortaya koymaktadır 11) Şımdı şu sorunun yanıtını aramak gerekiyor: Acaba bır vergi sıstemı, gel ri bu denlı eşıtsız bır btcımde dağ'tan ekorıomik slstemden bağımsız olarak gelır n denkser dağıiımı, işisvını üstlenebılır ve sağlayabılır m i 7 Kuşkusuz ki hayır Cünku vergı s'stemlerının Işlevlsrını ve temel nıteiıklerını belırıeyen zaten uretım ilışk'ler dır. Eğer egemen Cretım bıcımt, yorGtılan değerterın toplurrsai sınıflor orasında eşıtsız dağılımı üzerlne kurulmuşsa, vergi s.stenvnden gelirfn eştt dagY.mını Bağlanasını bekierrek en azından bllimden habersız olmayı gerektırlr Vergı slstemı nihayet üretlm llişkılennın şekillendırdığı bır üst yapı kurumudur. TEKELLER VE VERGi YUKü Tekel bır matın ya da hızmetın üret'm ve pazariamasınıi tek btr okonomlk blrımce yapılmasi demektlr. KurarrEd oiaraV lekeller vergt kaçırmazlar KocırmalarTia ca gersk yoktur zira hsr türlu vergi vükjnü belll blr zamon arahğı Içlnde llerlve doğru (tüketicıye) yansıtt'klan gene! kabul görmüş bır olgudur Bu vansıtmanın hızının ve dereceslnin tekelln kân Ozerlndekı verglnin oronına tekelln ürettlği mal ya da htzmete olan Istem esnekllğine, Ikanıe oionaklarma v s bağ klşmelerinl su y&zöne cıkonnokta blr sakınco görmeyerek sorunu blrblrlerlnı eucloma kertesine kadar goturmelerinde görulebllır. Taraflardan bırlnin karşıtlarınm Türkıyedekl tüm mevduatı toplamak istedığıni belırtmesi {3} blzce kıt kaynaklar ıcln venlen savaşımı acığa vurmaeı bakımından cok ilgınctir. EKonomımızın cok hızlı bır teketleşme o!gusu ıcınde bulunduğu kuşkusuz yadsınamaz. Ancak tüm gozlemler ve göstergeler TürK ye ekonomlslnın rtenüz tekelci rekabet aşarnasından cıkama^ığ 1 sonucuna ulaşmamıza neden olmaktadır Bır öncekı başlıkta da ortayo koyuğumuz g b> vergı kacakcılığı kapltalızmın rekabetcl aşamalarınm yaşamsal bır gereKsınımıo^r. Bu nedenle ulkemlz kapıtallzmının bugonku geiışme duzeyınde vergı kacakciığı sıstem icl arayış'arla onlenemez. Kapıtalıst s stem ıcinde kalınarok eoruna cozüm buîunabı Tiesı ıse ancak egemen üretım bıcınnınin te^elc;i rekabet oşamasından tekelci aşaTaja geçışıyle oianaklıdır. Yına oe unutTamak gereKir kı tekelci aşamada vergı kacakcılığı sorunu cozülmekıe blrllkta vergı y j k u tumüye emeğı ıle gecınen sınıf v» katmanların omuzlarına yuklenmektedlr. Bunun da vergı denkserhğıni sağlayan blr cözum oJmadıgı ccıktır. 1935'LİLERE DUYURU 1) 2) Sınıf.mızın hatıra olbümü yapılacakt;r. LJselerden 1933'de mezun olup Ha^p Okullan ve Unıversıteıerden çe!;itit tarıhlerde mezun olan s nıf arkcdaslarımız (arkastnda kun^esı, slc'l no telefon no ve adresı vazıl.) ıkıser ves kalık fotoğra'ıar'nı cok acele, asağıdakı adrase gorHsrmsierını önemle rica edlyoruz TERTIP HEYET1 ADRES: Em. Top Atlı. Kömll ERKMEN ORKO, Harbiye / İSTANBUL Yasa Önerisi Ülkemızdekı üreticl güclerin gelışme dü^«yl ve egemen üretım bictml (kapttalızmın tekelci rekabet aşaması) gözonüne alındığında vergı kacakcılığmın onlenmesi olanaksız olduğuna gore su anda parlamento gündeminde buluncn yasa onerısı nası! değerlendırllmehdlr şeklindekı bır soruyu da yanıtsız bırakmak IEtemıyon.Z' önerl, en az gecım Indırımınl yOkselten nlteliği Ile, vergı usul yasasında kayıt ve belge düzenı konusunda getırdiğı atılımlaria, serbest konıt slstemme gecışı kotaylaştıncı düzentemeleriyle dar ve değışmez galırlere gecıcı bir rahatlama gstırecek ve vergl lncelemelerlnl bugun otduğundan daha sağlıklı bir temefe oturtacaK ozelliklerdedır Bu yuzden onerın n yasa aşması çalışanların demokratık ve ekonomlk eavaşımlorında merdıvenin bır üst bascmağında yer almalanna yardımcı olacaktır ( * Bu nedenls de, •) yaso önensınin sendıl'alar ve dığer kıtle örgutlerınce genelde savunulmasmı zorunlultk olarak görüyoruz Kuşkusuz bu savunrra vergl denkserl.ğinın kopıtci st sıstem lcmae gercekleştırılemeyeceğının bılincı Içmde yapılma'ıdır. (1) Gellr Dağılımı 1973, Başbakanlık DPT Yayınları, Ankara. s 24 (2) H Turgut Anğ, Vergl Dosyası, Cumhuriyet, 30 Mart 1979 (3) Kenan Mortan. Cumhuriyet, 24 Ocak 1978 (4) Benzetme, Sadun Aren Hoca torafındon 4. BYKP ıcm ku'ıanılmıstır. glsını gerektırecek ve özel rru hasebeci tutacak nitelıkte bır ıs aegıldlr Aksine okur yazar oimaıc bıle yâtecektır. Teblığde yer alan diğer blr kor.j da; Vergi Usul Kanunu aI msatım faturalarının defter'ere ışıenmesı lcin 10 gün süre tanıdığı haide tebhğin bu sureyı işlemez hale getırdığidır. Yukarıda da belırtıldığı gıbl aslında bu tur laalı/etierde son oerece baslt nıtelıktekı kayıtlarda bızce 10 günlük kayıt sure6' gerekslzdır Cünkj, özel el defterlerinde takıp edıien kayıt ların resmıleştirılmesınden bas ka şey soz komısu değHdfT. Tebliğ yayımından önce kuyumcu esnaf ve sanctkârı da Vergı Usul Kanunu hükümlerıne tabl Idı Bunlarda yapılan de netımlerde 20 000 lırayı aşan satış tutarı de'terlere kaydedıl rredığı saptanırsa Vergl Usul Kanununun 357/7'lncl maddesi ne göre; bu fııl tHıielı Vergl Sjcutnu oluşturmaktadır. Aynı Kanuna gore Hılell Vergi Suçlannda u/gulanacak cezalar orasında da hurrlyetı kısıtlayıcı cszalar vardır. (VUK. Md: 359) Ne varkl bu gune kadar ht lelı vergı sucJndan hapıs cezasına hukmo unan mukelıef sa/ısı yok denecek kadcr azdr Biına mukabil. 1567 Sayılı Türk Parasını Koaıma Kanuru bu konulorda Vergi Usul Kanu nu'na göre daha etkılıdır. Kuyumcu esnaf ve sanatkânn fer yadı da bundandır. Mallye Bakanlığı mensubu olarak değıl bır vatandaş olarak dlyebilırız ki; 17 sayılı tebliğ cesaretle alınmış bır karard r. Temennimız odur kl; dığer mukellef gruplorı Icn de cemberl daraltıcı kararlar alınabllsm. Yazımızın amacı mensubu bulunduğumuz Bakanlığın her şeye rağmen uygulamasmı savunmak ve kuyumcu esnafınca yayınlanan blldırlye yanıt vermek değıldir. Uygulamgnın ıcınde bulunan bır görevii olarak 17 Savılı Tebliğın yerınae bır karar olduğunu belırtıyor ve vergı cennetındekl gulü koklar iken, dlkenınm unutulmamasını dillyoruz. (•) Altın Lobisl 135.1979 Cumhuriyet Gazetesi r (Cumhuıy6t [ASMAS] ı s u n i gan c». lu. Otrtı MuOu>« imalat müdürü aranıyor >rak nı monıa »6«nzen garev e a» v u w y.t« ASMAS Aâır Snnoyı Makmalon A.Ş. Tef H 2 S Î J IZM.R tHKAPA KmyMj 35 Km I Ekonomimiz Ve Tekelci Rekabet (Aıans Mar. 4383] Tyrklye ekonomism* buflun, vfllxHeT teketSon günlerde «Kuyumculardan önemli Duyuru» başlığı aitında gur.iuk gazetelerde duyurular görmekteyız. Duyurular Malıve Bakanlığı'nca 10 Nısan 1979 tanhlı Resmi Gozete' de Türk Parası Kıvmetınl Koruma Hakkında 17 Sayılı Karara liışkın Tebllğ ın yayınlanmasına tepkl olarak yapılmaktadır. Maıiye Bakanlığı bünyeslnde üst duzeyde vergl (ncelemesl yapan bır tatbıkatc olarak yayınlenan tebliğ karşısında kuyumcu, esnot va sanatkârın öfkesi haklı mıdır' Bu sorurtun yanıtını vermeğe calışofım. Artılan tebllğe göre, oltm tlcaretıyle llgılenecekler; a) Mallye Bakanlığı ndan yet kı belgesl alacaklar, b) Altın ticaretiyle ılglll Işlem lerlnı, mahallın en buyjk mal memuruno tasd k ettlreceklerı ozel defterlenne koydedeceklerdır. Yetkt belgesl almamış bir kımse bundan boyle altın tlcaretı ıle uğraşamıyacaktır. Aksı hareket edenler hakkında 1567 Sayılı Turk Parasını Korurra Kanunu'ndakı müeyyide ler uygulanacaktır. Malıye Bakanlığı'nın anılan tebiıği cıkarmasındakl amacı bizce; ulkemıze kacak altın gırışlerml buyuk olçude sınıriamak, bu kesımdeki vergi zlyaını Kontrol altına almaktır. Resmi olmayan verllere g&re 1978'de Yurdumuz'o 90 ton kacak altın glrmlştır. Merkez Bonkasının toplam altın rezervl 100 ton ctvarındadır Türklye'ye gecen yıl gıren 90 ton a tın'ın serbest pıyasa değerı 600700 mılyon dolar arosındodır. Bu mıktarm oynı yıl verdığlmiz dış tıoaret acığının ücte bırlne eşit o'duğu düşunülürse, altın kacakcılığmın boyutlanmn ne den !ı büyuk olduğu ortaya çıkar. C) YAKIN1LAN HUSUSLAR Halen Türkıye'de mukeHef grupları arasında yeterll denetıml yapılamayan blr kesım de altın tıcaretı ile uğraşan kışılerdır. Normal defter ve belge üzennden yapılan Incelemelsrde vergı zıyaını aaptamak mum küa olamamaktadır. Ancak ser vet incelsmeler! ıle bu zaaf blr parca bertoraf edilebılmektedır. (Şunu burada hemen belırtmekte yarar vardır kl; Turk'ye'de ücretlıler dışında gelır gızlemıyen mukellef zümresı VEFAT Kıym*tll varlığımız. müstesrto ırtsan, mehum Hacı ömer Fevzı Efendl ve Vasüye Hunımefendınm oğlu, Melâhat Turel'ın eşl, Oktar ve Omer Turel'ın boboları HESAPLAŞMA "Zorunlu Besin Maddesi,, Burhan ARPAD u deylmin Osmanlı Turkeesinde karçmö* «HovoyJcl zcrurıye»ydı tnsanlann yoşayabılmesl Içln ılle de yenesı gereken şeyler anıamını taşırdt Yme Osınanlı Türkcesı, insanların yiyip ıçtlklerını dort oyrı nıtelıkte sıralomıştı. önce iMekulat» gellrdl. yenlten maddeler Sonra cMeşrubat» ıçıienler. Daha sonra «Mukeyyıfât». keyıf verıcıler ve en son cMuskırat», sarhoş eden içkiler. Kahve. bu sıralamada üçüncü bölumds yer olırdı. Enfıye. tutün. tömbekı gıbı. Goçenlerde Yargıtay Ceza Daıresı Umumı Heyetınln kahveyı ızorurvtu be6in maddesı» sayması kararı yadırgandt, hatto tartışıldı. önce bana da biraz tuhaf geldi. Hukuk olonında yetkılı tanışlorla gorüştüm. Yargıtay Ceza Daıresı Umuml Heyetlnın gerekçesini öğrendlm Kararın amacı, son aylarda yurt dışından getlrilemedlfll İcin bulunamayan kahveden vurgun soölayanlara blraz olsun korkutucu ceza verebilmekti. Zıra katı hukuk yorumlamasıno göre, kahve karaborsacıhğınm cezası pek onemsız bır paraydı. ALTIN TİCARETÎ ALTIN ALEV1 SATIMNA DÜZEN GETİREN TEBLİĞ CESARETLE ALINıMIŞ BİR KARARDIR. KUYUMCULARIN TEPKİSİNE YOL AÇAN HAPİS CEZASI UYGULAIVIASI DA VERGİ USUL YASAMIZIN YAPTIRIMLARI ARASINDA BULUNMAKTADIR. Hacı Hasan Türel Hokkın rahmetme kavuşmuştur Canazesı 29 mayıs 1979 salı gürtu Fatıh Camıınde kılınacaK öğle namazmdan sonra Kozlu Mezarlığına defnedıiecektır Allahtan rahmet, yokınlarına ve dostlanna başsağlığı ve sobırlar dltoriz. Celenk gdnderllmemesl. istevenlertn hayır kurumhmbulunmatorı nca ottınur. T0REL. TURAN, KESKİNEL, ÖZBUDUN AILELERİ B (Cumhurfyet. 4388) Mesut ÇIRAKMalıye Bakanlığı Hesap Uzmanı yok gıbıdır). Tebıığıyle aıtın gırış ve cıkıştarmın kontrol aitmo atınması halinde kanımızca bu kesımde vergı kaybı en aza Indırılecektır 67 llın Kuyumcu Esnaf ve Sanatkârı Adına gazeteterde yayınlanan duyurularda özetle şu hususlar kamuoyuna aktarılmak Istenmıştır; Yayınlanan tebliğle ota yodlgörı kuyumculuk sanatına darbe ındırıldlğl; Bu uygulamanın sanatkân tezgâhı boşından alıp cezaevme göturecek nltelıkte olduğu. Dukkânda bır veya ıkl adet e<sık veya fazla Ata lıra veya dığer oltm paralar yahut 50 gram veya 100 gram mamul bllezık veya dığer ceşıdın fazla veya eksıkllğı (calınmış da olabilir) halinde 3uc unsuru sayılıp cezal müeyyideye carptırılacoğı. Alım ve satımlann anında kayıt mecburlyetl getırıldlğlnden Iş yerlerlnln büyuk bir kısmının yer darlığı, meslek men subunun % 80'ın muhasebeyı bılmedlğlnden ve mali imkânsız lık sebebl İle devomlı blr muhasebecıyl Iş yerinde bulundur ma olanağından yoksun olmasından dclayı anılan tebliğın uygulanmasının mümkün olmadığı; Vergl Usul Kanunu'na göre alım ve satım faturaiarın.n defterlere Işlenmek icin 10 gün Süre tanıdığı halde, onıian tebliğın bu sureyı anına ındırdıği; Anılan teblığln Anayasa'ya ve hukukun ustCnıuğu pren siplerıne aykırı o duğu belırtılmektedır. Yukarıda sayılonlar dışında kuyumcu esnafının altın üreticısl olmadığı, cltın kacakcılığmın önlenmeslnl ıstedık'erl, memlek9t icin canlanm dahl verebıleceklerı artlatılrraktadır. YASALARA GÖRE Duyuru metnınde mesieğlmlzle llgıli konuların, yürürluktekl yasalar karşısındakı durumuna goz a'alım. Alım ve satımların anında kayıt mecburıvetının konulmasıyla kuyumcu esnafına bir yuk getlrı'dığı kanaatlnde değıllz. Çunku kuyumcu esnafı tebliğ tanjıınden oncekı dönem lerdekı altm alımsotımlarını zaten el defterıne veya ozel defterıne kaydedlyordu. Kuyumcu esnafının muhasebe bılmesıns de gerek yoktur. Cunkü, Tebliğle öngörülen özel defter cok basıt bır defterdır. Bu defterin sol tarafına dönem başı mevcudu, altın alımlan, ladelen ve emanet alınan altın lar yaztlacak, sağ tarafına ise aitın satışları, Işienmek üzere başkalarına verllen altm çıkışları yazılacaktır. Görüleceğı uzere bu kayıtiar muhasebe bıl Ekonomık açıdan TÜRK BANKA İŞLETMECİLİĞI Sorun!*r Onarüer Y. BAŞBUG •Nntalar T«nlnll Itkl Manleh T» bir bütun olarak Finaas Kesimınl aonrr'.anyla. ve «nerlleriyle lnceleyen, e yıU aşkın gözlem danetım ve araşUrüan n urünu bır yapst UTKOİATKilar tçta bOyük pratık de^er ta$ıyacak nitelikte .. btam* Adn«i ı KitTtM TATINLAIU BttJMSEL KtTAPLAR YAYTNEVt FİT»U. 250 TL. Kahvaden söz acınca. konuyu bütünüyle ele olmok gerektl. Yargıtay Ceza Daıreslnln »on karorının dayanakları arasında tBır fıncan kahvenm kırk yıl hatırı vardır.» Türk atalor eözu de vardı. Kahvo, Türkly» Turkierlnln günluk havotında boylesine ön«mll bır yer aımıştı. GeJerteklere girmıştı. Slnlr sisteminl yatıştırıcı, az alındığında kaip yorgunluğunu gidenci nıteliklerl vardı Bütun bunlor doğruydu amma, resml plyosoda kahve yoktu. Dünya piyasalarmda gıttlkce ucuzlayan kahve. Türklye'yo getlrllemhyordu Döviz yokluğu yeterll ve Inandıncı bir gerekce olamazdı. Lotln Amerlka. ya da Afrlka ulkelerınden, tütün karşılığı, ya da başka kolaylıklarla. kahve satın alınabılırdı. Fakat almmıyordu Ya da olmanın yolunu bılemlyen yetkılıler Iş başındaydı. Ne var kı, Istonbut'un be'irlı Işyerlerinde kahvenln ktlosunun bln lıradan başiayıp şu sıra ıkl b'n llraya yOkseldığı söylentıieıi aldı yurüdü Bu arado güney lllertmızde, sayın Burhan Fe ek'ln Receb'ın kahvesı şakolaşmaiarına göre Rlze yoresinde, kacak kahve boldu. Bu soylentıler yetmlyormuş gıbı daha başka soylentıler, hatta yakınmalar da başladı. GumrüK yasaklarını pek ocımcsızca uygulayan klmı gOmruk kapılonnda yolculonn, ışçilerın hatta turistlerm berabennde getlrdlkierl yanm kilo, bır kilo kahve, ya da bır ik| şışe Nescafe'lere el konuluyordu. Bu söylentılerın pek yanlış olduğunu sâylıyemıyeoeuım. Blr kac yıl once Yeşllköy Gumrüğunde gorduğum bır olaydan otürü lşçl bir yurttaşın bavulunda uc tekerlekll bır cocuk bısıkletl parca halinde duruyordu. Iscmın dort • beş yaşında bır oğlu da vardı. Gümrük muayerte memuru, hıç uşenmedl, uc tekerlekü bısıklstın parcalarını bavu'dan aldı, monte ettl ve çocugu blsıklete bindırlp yotculorın saşkın bakışları önünd» blr kac kez dolcştırdı Sonunu bılemıyorum; sıram geimıçtl gumrük muayene rremurunun kuşkulu bakışlorma doyru bavulumu uzattım Hep bıilnır, dışardan resmi yoıdon getırilemeyen mollor ve maddeler, plyasada bulunur. KacakCılıktan mılyarlar vuran yasa oışı örgutler dıledlkleri malı dtledıklerı kaaar getınp diledıklerı para Karşılığı satanlar. Yasa dışı orgütlerin gucuyle yazık kl, baş edılemez. Yosa dıçı yoılardan onblnlerce kacak eaat, her ceşıt makıne parcası. kodmlonn suslenm» ve guzelleşme oteberısi, hatta koskoca fabrıkalar getırıllr. Yetkllıler, başa cıkılamıyor dıye yakınabılTler, oma yolcunun, turlstln, işcınin berabennde getirdığı bir kilo kahve, blr iki şlşe Nescafe'ye el koymakla sorun çözümienmez. Kahveyl ç j ya da bu akyoldon ülkeye getırmedıkçe, sucsuz tıryakıler) cezalandımnak. Dorduncu Murad'm kahveyl vasaklamasına ve tıryakllere cfiır cezalar uygulomasına benzer Bu yoldan alınan sonuc da ortada. Karaborsada kahvenın kllosu bın lıradan ikl b>n lıraya c k t ı . Toplum sırtmdon semiren vurguncular lcm sorun değll. Oysa, kahveyl dışardan getırten ve yüksek gümruk resmi alan Clkelerde blle kahvenın kılosu bırkac yuz lira. Sevimll ve değerll «ahne sanatcımız Lâle Oraloğlu guney smın sehırlenmizden bırinde dukkândan satın aidığı öteberi lcln kacakcılık yaptı dıye uzun süre hapıs yatırılmcdı mı? Ovsa ora'arda kacok mallor yine satılıyor GCrrük ve Tekel Bakanı bu kahve olayına bllmem ne der? Rizelı olduğu ı c n kahve lcmıyordur belkl del Aakan Cad «2 P X 531 . tSTANBUt. Tt! 37 »8 02 «Günümüzde YARGU Dergisinin Düzenlediği Tartışma Anayasa'nın 11. Maddesi (Madde 11, butun hak ve özgjrlükların s sına olanak veren blr genel sırırlamo kuralı gettrmış mıdlr'} Sorunu ortaya koyan ve Tartışmayı Yöneten Coc. D' Erdooan TEZIÇ Yer : İstanbul Tabıb Oacsı'Cağaloğ'u Tarth : 1 Hazran 1979 Cuma Soat 15 00 Nct : Herkes tartışmalara katılabüecektlr (CLnhjriye* 4385) Yolun Kıyısındaki Adam TALİP APAYDlN'ın yenl dykOlert: CEM YAYINLARI EDERİ 40 ÜRA VEFAT Merhume Münire Hanımın ve merhuaa hakim Yusuf Ziyaettin'in kızı, merhum Dr. Avııi Karabece'nin ablası, kıymetli varhğımız SIDIKA SAĞMANLI vefat etmiştir. Cenazesi 29 Mayıs 1979 Salı günü öğle kaldınlıp Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilecektir. müteakîp Şişîi Camiinden EŞİ: Ahmet Sağmanh ÇOCUKLARI : Vuslat Sağmanh, Erdal ve ŞîrinSağraanlı, Ergtm ve Helga Sağmanlı, Fatoş ve Yalçın Kayaarası KARDEŞLERİ : Afife Sağmanh, Makbule Tilki cioğla TORUNLARI : Osman, Erol, Suzan, Ömer, Cem Sağmanh ve Petek Kayaarası. NOT : Çelenk gönderilmemesi, arzu edenlerin Türk Eğitim Vakfına rica olunur. bağışta bulunmalan UĞUR MUMCU BÜYÜKLERİMİZ (8'İNCt BASI) 8AKINCALI PİYADE (18. bosıl 8UCLULAR VE GUCLÜLER (10. bosı) BİR PUL8UZ DİLEKCE (8. bası> (Bsşıkto,? Reklam: 0518) 4390