Katalog

DÖRT CUMHÜRÎYET 23 MAYIS 1979 ANK4RA NOTLAR1 MUSTAFA EKMEKCİ. Satırların Arasında.. Orhan Velı'nın «Kızılcık» şllrıni Nâzım Hıkmet lcln yozdığım duymuştum Belkı cezaevınden cıkışına, beJkı bır başka şeye cok sevınmış Orhan Velı, sevıncıni dızelerının arasına gızlıyerek şoyle yazmış tilk yemışıni bu sene verdi kızılcık / üc tane / bir daha seneye beş tane verır / ömür cok / beklerız / no çıkar / ı ahi kızılcık » Orhan Velı'nın yokın arkadaşları yoşıyoriar. Şılrı Nâ2im içın yazıp yazmadığını benden daha iyl bılebllirler. Yanlışım varsa, duzeltırler... Ama dızelerde bır gızli sevincı, mutlulugu sezıyorum bu şıırı okudukça Orhan Velı olduğunde Istanbul'da oğrenciydim. Bır arkadaşımla, morga gıttık olumunü duyar duymoz. Ne yapacoktık morga gıdıp de? Hıııc... Ne yapacağımızı bılemedıgimızden gıttık belki, uzüntümuzden. Morgun kapısında bır sure bekledıkten sonra dönduk, yağmur yoğıyordu gaiıba o gün. Cok ıçrnış de beyın kancmasından ölmuş dedılerdi oradakıler Nâzım 3 hazıran 1963'te öldü. örsan öymen'le. bir yıt sonra, Batı Berlın'den Doğu Berlin'e geçtığimızde, bir gazeteye uğramıştık. Alman gazetecl şöyle demişti Neredesinlz' Nözım ölümunden önce, geçen yıl buraya geldi. Karşıya (Batıya) haber saldı, «Bır Türk gazetecı varsa, gelsın göruşmek ıstıyorum» dıye. kımsecıkler gelmedl. Boynumuzu böküp, özüldük... Orhon Velı'yı, Nâzım ı neden ml andım' Bugünterde onları okuyorum yapıtlarını karıştınyorum, onlar ustüne yazılanları... Kemal Sülker'ın «Nâzım Hıkmet'ln Saht6 Dostlarunı karıştınyorum, sabah erken saatte, radyodan Zülfü Lıvanelı'nm «Nâzım Turküsü>nö dınllyorum Dinleyiciler. nasıl da cok ıstıyorlar Nâzım Turkusü'nü 7 . Hamburg'dan bır okurun mektubuyla, Doc Dr. Bülent Tanor un «142 Madde Düşunce özgürlüğu ve Uygulama» kitabı aynı gunlerde geldı elıme Bulent Tanor. yapıtını Server Tanıllı ye sunullamış, yanl «ıthaf» etmış Hamburg'dan yazan okur da şoyle demış mektubunda «... 1 Mayıs Işçı Bayramımızı bızler yurt dışında calışmaya mecbur edılen Turkıyelı emekcller olarak Alman ve dığer uluslardan olan emekcılerle bırlıkte kutladık. Aynı gun Hamburg'ton 250 km uzakta yaşam savaşımı veren değerlı bıllm adamı, Işcı sınıfına kendını odamış Server Tonıllı'ye ışcılerden topladığımız 1 Mayıs karanflllerını ulaştırdık Hoca, karanf llerı öperek kabul ettl. Faşızmın tekerleklı sandalyeye mahkum ettığı hocayı ce'ık gıbı devnmcı bır moral ıcmde bulduk Zıyaretcılerıyle şakalasıyor, hastanenın osansörune kadar tekerlekll sandalyesıyle gelen erı yolcu edıyordu Almcnya dakı Işclier Tanıllı'yi hıc boş bırakmadılar, evlerde yapılmış ev yemeklerıne kadar hepsını hocaya ulaştırdılar. Işcı 8inıfından gordugvı yakınlığın mutlulugu hocanın gozlerınden okunuyordu. Turizm acentaları «Ispanak fiyatına» tur düzenliyorlar Y »boncılar lcln Kopodokya yolculuğu genellıkle Ankora'* aan başlar Eğer bu yabancı bır turıst grubunun lcinde değılse, Ankara'ya varır varmaz turizm burolarından bırıne uğrayorok bir tCappadocia» broşurü alır. «Kapadokya'ya nası! gldıllr» bolumünde şu b Igıler yer almaktadır «Hava yoluyla Ankara'dan Kaysen'ye gunluk ucuşlar vardın» Kara yoluyla Otobüsler Ankara'dan Nevşehır'e 15 liraya ve Kayserı'ye 25 lıraya gıtmektedırler» Bu bılgılerl alan turıst eğer yanılıp bır uçak bıietı satın alırsa Kayserı ye cgünluk» ucuş ya pan ucakların sırasıyla bırıncı g j n fteknık anza», ikınci gun «hava muhalefetı» nedenıyle kalkmadıgını gorecektır. Bır rostlantı sonucu Kayserı'ye ucabıllrse ucar, yoksa kara yoluyla gftmerf zorundadır Burada da başka bir şaşkınlık beklemektedlr turistl 15 lıralık Nevşehir yolculuğu şımdl 160 lıraya yapılmaktadır «Bu fark nereden gelıyor?» dıye araştıranlar sonunda turizm broşürunün 1973 yılında basıldığını ve bu taze (') bilgılerle halâ turızme hlzmet ettığıni (!) goreceklerdır Kapadokya yolculuğu Nevşehir Turizm otobüslerıyle yopılır lcme gırınce bunun rastgele bır otobüs olmayıp «aşk otobüsu» olduğunu görürsünuz. Şo for yerının hemen üstünde bır kalp bıcıml lcinde «The Love Bus» yazısı okunmaktadır. Televızyonumuzda «Aşk Gemısı» dızlsınln oynadığını bılmeyen yabancılar icin bu yazı bir bllmecedır ama. yerlı gezgınler ne demek ıstendığ nı hemen anlarlor Yaklaşık 4,5 saatlık bır yolculuMan sonra Nevşehır'e varırsınız Ancak ılk perl bacalarını görmek ıcın daha 15 kılometre yolunuz var demektır. Turistler genellıkle Urgup ve Avanos'ta gecelerler bu yuzden GRUP YOLCULUKLARr Grup yolculukları konusunda Ise şu kural gecerlldlr Butun turlar hemen hemen aynı gun başlayıp aynı gün sona erdığlnden Orgup te ve Avanos'ta bazı gunler otel mudürlerı kapı onlerınde yatmak zorunda kalırlar Ertesı gun ise otelde kendılerınden başka k.mse bulunmaz Cunku turistler bu kez başka bır kentte otel peşındedirler. Ülkemize giderlerini bile karşılamayan geziler düzenleniyor. Avrupa'da «rspanak fiyatına» adı verilen bu geziler, «turist getirmek yerine turist yitirmek» sonucunu doğuruyor. KAPADOS ÖÇGENt PEKSEN Ucuz turlar, «kötü otel, az yemek ve tüm hizmetlerin baştan savma yapılması» demektir. Dünyanın en ilginç yerlerini aç, uykusuz ve pislik içinde geçiren turist, ülkesine döndükten son ra şöyle konuşuyor: «Güzel yerler ama yaşanacak gibl değil.» C7İ Inglltere ve Almanya'dakl tedavısinden sonra Sov yetler Bırlıği'ne gldecek Faşızmın actığı yarasını sosyalıstler saracak Şu satırları okuduğunuz sırada hoca, Lenlngrad'da olocak Tanıllı, «Sovystlefe gıdıyorum ama, maaleset olımpıyatlara katılamıyacağım» dıye şaka yapmakton do geri kalmadı llerıcıyım sosyolıstim deyıp Nazım Hıkmet lerı karalayanlaro, fasizmin karşısında boyun eğenlere, ornek olması gereken bır aydın Tanıllı hoca Gercek yurtsever Dostca selamlar...» Tanılli, coktaoan Lenıngrod da Okurun satırlarının arasından bellı olmuyor rru, gulumsemesı?... TlPlılerden sonra DISK vonet cılerının de salıverllmelerı, olumlu karşılandı. sessız bır sevınç yarattı doğrusu Nerelerda m ı 9 CHP Kurultayında bu durumlar, ortaya senlıp CHP iktıdarı sert eleştırılere tutulabılırdı Yıne de eleştırılecektır sanıyorum 27 yıllık muhalefet donemınden sonra ıktıdara gecmışken CHP yı tutucuların elınde kücuk cıkarlarını kollayanların elınde bırakmak ıstemezler de ondan... Oyle olursa, CHP'nın yanı demokratık solun iktıdarı kısa sürer Sağ yanı faşlzmın oyuncuları, topu bir kez daha ellerıne geçırmek icm nasıl tuzaklor kuruyorlar, nasıl oyunlar hazırlıyorlar'? Bılmıyorlar mı onlar Türk ye nın icnde bulunduğu, lcıne duştüğu durumun başlıca sorumlusu, Suleyman Beylerdır Hacı Başbuğ'lardır, Turhan Feyzıoğluları dır, N e o 7 meddın Hoca'lardır Hem nasıl bilıyorlar: Burada, bır konuşmayı acıklamak ıstıyorum . 1978'ın boşlarında Suleyman Bey, Başbakaniığı Bulent Bey'e devrederken ozetle şoyle demıstı Turkıye nın ekonomık durumu şu DCM'ymış, şuymuş. buymuş sana hıc bir şey bırakmadım Ne varsa ikl yılda ku'landım heps nı Senin bu yolları deneme olanağın (pordon imkanın) kalmadı Boyle bır zamanda ben gıdıyorum hodi Allah sana kolavlık versım 8u konuşmanm ozetını yazdım, tumunu bır bulup yazan olursa sevinırım' Böyle devraldı iktıdarı CHP becerıkslzlıklerle dolu aylar gecırdı doğru 1978 de kutlanan 1 Mayıs, 1979'da kutlanamadı MIT e el atamadı guvenlık guclerını gereğınce ayıklayıp yansızlastıramadı Sıkıyönetım mahkemelerınde. cinayet Işlıyen faşolar yargı'onıp, karar donemıerın© gelmırken, yakolonon sonık'ar bır ucundan emnıyet pencerelerınden atlayıp ka1 cabılıyorlar O zaman var bunun ucunda bir şey Bır yandan «yasak yayın» amacıyla a'abıldığıne aramalar, taramalar yapılıyor. Düşünce özgurlüğü zedelenlyor... Bir de cparti ıci demokrasisnin Işlemesl sorunu var. Partı ıcı demokrası gene! baskana yağ cekerek yaşar m ı ' Buıent Bey'ı Bulent Paşa yaparok satır aralarında tobıı solo yazık ederler CHP kurultayı yann başlıyor llk gunün olaylan fle. Ikıncı ucuncu günün olaylan, ayrı ayn değerlendlrilecek gıbl Kımı şarkılar. türküler oyun havaları lcinde kuruîtayın gecınl p üc günun atlatılmasından yana görünüyor önemlı olan üc günün ötesı oysa., O tel mudürlerı colışacakları gunlerl onceden bılırler. «Bugun hıc muşterı yok» dıye yakınan otel mudürü bılır ki ertesi gön kendi yatağını da bır turtste veya grup rehberıne bırakmak zorunda kalacaktır Bu yüzden «turıst kaynıyort gıbı gozuken Kapadokya da oteıler n yıllık doluluk oranı % 451 gecmez Tur zm Bakanlığı dur madan yenı otel, yenı tesıs pe şındedır. Oysa bu yore ıçın gereklı olan yeni otel degıi, eskı otel erın standartlarınm yukseltilmesl ve turizm acentaları arasında otellerı gelır getırıcl şekılde calıştıracak bır ışbırlığlnin sağlanmas.ıdır Hızh turizm patlamasına sahne olan •" AvariosHa bir sokak... DOnyanın en llglnc yerlerini kar nı ac. uykusuz ve pıslık ıcinde gecıren turıst. ulkesıne dondukten sonra genellıkle şoyle konuşur «Guzel yerler ama, yaşanacak g bi değıl» PARA NASIL KAZANILIR?» Zarorna yapılrnış gıbı gorunen bu ışlerden nasıl para kazanıldığına gelınce bunun lcinden çıkılmaz gıbı gorunen blrcok yolu vardır Yasal yollardan para kazanmak yerine, lyıce kafamızı yorarak Işın cetrefıllı yönlerını bulmayı cok lyı başardığımızdan. bunun da ce şıtlı yollarını bulmuşuzdur llk başta gelen yöntem ucuz tur planlayıp, iyl hızmetle az kişlden kazanılacak paranın su rum yoluyla cok kışıden kazanılmasıdır 300 turtstten iyı hızmet vererek sağlanacak kur, bunun 10 mıslı turıst getirmek yoluyla sağlanır Ancak bu yolla verilen hızmet en kotu koşullardır ve turi3tı bir daha Tur kıye'ye uğramaya tövbe ettirır. bir turist tarafından anlaşılmosı olancksız bu sozcuk, işin başlarında rehberler tarafından, turıstle blrllkte glrdıklerı dukkaniarda sakıncasız kullanılmıştır Şımdılerde artık önceden an'aşma yapılmamış dükkan kalmamıştır Ancak «hanut» sozu. vaktıyle kendılenne kazandırdıkları karşılıgında bır mınnet borcu gıbı rehber sözluğunan en başındakı yerlnf korumuştur «Hanut» sözünün bugun turızmımızde adeta kutsal bır anlamı ve yerı vardır Bu yasa dışı olay en gecerlı anlaşmalardan daha dürustce yurutülmektedır. Kapalıcarşı da satılan tek bır yüzügun hanut'u blle enınde sonunda rehberını bulmaktadır. Hanut'u ödemeyen, zoriuk Cikoran veya eksık odeyen satıcı bılır kı, artık ağzıyla kuş tutsa bu ışı yurutemeyecektir. Turklye'nın turıstık bolgelerınde bu anlaşmanın dışında kalabılmış tek turıstık ışyerı yoktur. PAYLAR ukarda zaranna duduzenlenen turlardan soz etmıştlk. Rehber ve acenta hanutlarıyla bu zararın bır kısmı cıkarılmakta, hatta iyı satış oldugu zaman kâra bıle gecılmektedır Anadoluda ozellıkle Kapadokya bolgesınde otel fıyatları bıle buna gore değlşmektedır Bır cok otel sahlbı, sonunda tek çıkar yoi olarak otel ışletmek yanında, halı mağczaları acmak yolunu tutmuş lardır Acentalarla onceden yapılan anlaşma ıle, ucuz fıyat veren otele ındmlen turıst, kes nlıkle o otel sahıbının halı ma ğazasından alışverış edecektır. Dogal oıarak bu yo la hah fıyat ları yaKİaşık yuzde 40 pahalanır Bunun yuzde 20'sı rehber hanut u, yuzde 5'ı acenta komısyonu yuzde 5'ı «expose» adı verilen halı pazarlayıcıSının payı ve yuzde 10'u da turıste «ozel olarak» yapılacak ındınmın onceden alınmış onlemıdır Cunku her satıştan belırlı fıyatın uzerınden «grubun hatırı ıcın» yuzde 10 luk bır ındinm saglanmaktadır Avanos ta Venessa ve Tu»an otellerının ışletıcısı Alı Rıza Karataş ın 3 hahcı dukkânı var Yakında bir dorduncusunu acmaya hazırlanıyor Soyledığlne gore ıki otelden yıllık zararı 15 2 mllyonu buluyor Bu zaran halı dukkânlarından karşılıyor Y A R I NYABANCI CÖZÛYLE KAPADOKYA. Oyso turizm acentalarının ca lışma yontemı bunun tam karşıtıdır Ehne bır <'James Bond» cantası geçıren acenta sahıbı belırlı bır programı ıceren tur planları ıle yurt dışı acentaları tek tek dolasmaya başlar Hepsınm agzında tek soz vardır «Turkı/eye gel n» Bu ortamda herkes bırbırının Isıni el nden clmaya calıştığından fıyatlar alabıld'gıne duşer Oylesıne duşsr kı Turkiye" ye zcrarına turlar bıle duzenlenrrektedır En lyı koşullarla yapılmış bır tur satışı ancak gıderlerıni karsı cyacak durum dadır Bu acentaların nasıl para kazandıklarının yanıtı ıse başka yollarla cozümlenır. Avrupa'da bızım turların adı «Ispanak fiyatına» turlardır Ör neğln 5 günlük bir Kapadokya turu (otet, yemek ve gezl giderlerl lcinde) 110 dolara kadar ındırılmıştır Günümüz ko Kapadokya'dan bir görüntü... şullanndo bu para Ite salt otel gıderlerl bıle karş lanamaz Ama dedığ mız gıbı para kazanmanın yolu «tur satmak» değıldır bu ışlerde «Paket turları» adı verilen bu düzenlemelerı ucuza satmak, ülkemize bır yarar da sağlama maktadır. Cünkü yurt dışına cok ucuza önerilen paket tur, yabancı acentalar tarafından muştenye yıne normal fıyatlarıyla satılır Yanı yapılan ındırımle Turkıye ucuzlamaz Ancak yaboncılann lc rekabetten alabıldljine yararlanmasına yol açar bu tutum Bunun dışında aynı yontem «turıst getırmekt yerine «turıst yitirmek» gıbl bır sonuc doğurmaktadır Cun kü «ıspanak fiyatına» tur demsk, kotu otel, kötü ve az yemek, tüm hizmetlerin bastan sovma yapılması demektir Ikıncl yol dolar uzerlne bazı oyunlar cevırmektır. Capraz kur uygulaması Ile çeşıtlı dolar fıyatları arasında en uygunu secılerek turun dövlz maııyetl düsürulür. Doğal olarak bu yolla grup getıren bır ocentanın, artık dovlzlerl bankada bozdurması düşunulemez Gelen paralar ya yurt ıcmde karaborsoya gıder ya da yurt dışına gönderılır Her ıkı yol.a da yabcncı para yenıden ulkesıne dönmüş olur. Y TÜRK HAVA Y0LLAR1 A.O.'DAN Ortaklığımız gerekslnmesl 300 000 adet plastlk tabak yaplırılacaktır Kapalı zarf teklıf mektuplarının en gec 31 05 1979 Perşembe gunu saat 14 00'e kadar Istanbui Yeşılkoy Havaalanı adresındekl Levazım Müdürluğüne verılmesı gereklıdır. Şartnameler aynı odresten sağlanabıllr. • Ortaklığımız 2490 sayılı Yasaya bağlı değMdlr. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seylr Hıdrografı ve Oşlnografı Blldlrıim ıştır. Daıresı Başkanlığından B DENİZCİLERE VE HAVACILARA 79 SAYILI BİLDİRİ 29 mayıs ıle 1 hazlran ve 11 Ile 15 hozıran 1979 tarihlerı arasında 07 00 den 17 00'ye kaaar aşağıdakı noktaların blrleştığı saha ıcmde seyretme, demırleme, avlonma ve bu sahanın 2000 metreye kadar olon yüksekl/gi can ve mal emnıyeti bakımından tehlıkelıdır. KARADENIZ YENIKOY AKPINAR dakıka kuzey dakıko doğu (2) dakıko Kuzey dakıko doğu (3) dakıkc kuzey dakıko (4) dakıkc Kuzey daklka doğu (5) dakıka kuzey dakıka doğu DENIZCILERE VE HAVACILARA OUYURULUR. (Basın. 14947) 4243 (1) 41 28 41 28 41 28 41 28 41 28 derece derece derece derece derece derece derece derece derece derece 26 48 19 50 15 48 15 43 22 44 TÜRKİYE SÜT ENDÜSTRİŞİ KURUMU GEMEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Sut nakıl ışınde kullanılmak üzere 10 adet 9 ton uk kamyon uzenne paslanmaz çelıkten tank yaptırılacaktır T carı ve tekmk şartname ıle avan proje, Kurum Merkezmden 'emın eddebıhr Teklıfler en son 18 hazıran 1979 gunü saat 15 00 e kadar Karanfıl Sokak No 20 Kızılay / Ankara adresındekı Kurutn Merkezıne venlmlş olacaktır Kurumumuz 2490 sayıh kanuna labl olmayıp ihalevi yapıp yapmamakta tamamını veya bır ıhale etraekte serbesttır. HEDEF, DEV BİR DENİZ GÜCÜ! TURK DONANRL4. VAKFINA YAPACAĞINIZ YARDIMLARLA BU HEDEFE ULAŞABILIRİZ. aşka bir yöntem ıcmde buro açan yabancı turizm acentalarının yaptıklarıdır Yabancı acentalara yurt ıcmde buro acmak olanağı sağlanarak cok az bir dovız kazancı ıla yüzlerce turısti oğırlamak, hatta zaman zaman hıc kâr etmeden turizm yopılmasını sağlamak da bfzım buluşlonmız arasındadır. Bu yolla Turklye'ye salt günlük harcamalar kadar para yollanır yolculuğun butun kârı Ise yurt dışında kalır. VE ıHANUT» «Hanut» turlste mal satan kışının, rehbere veya grubu getıren acentaya odedığı bır komisyondur Bunun bugünku oranı safş flyatlan üzennden % 15 • 25 arasında değışmektedır. Genellıkle rehberler % 20 almakta. acentanm payı ıse % 5 olmak'adır Komısyon sozcuğünün bütun dlllerdekı karşılığı aşağı yukarı birbırıne benzer Fokat Ermenicede bu sözcuk karşılıgında «hanut» gıbı dıgerlenne benzemeyv> bır karşılık bulunmus ve Ermenıcenın az konuşulan bır dıl olması yüzünden, rastyela