Katalog

DÖ RT CUMHTJRtYET 1 MAYIS 1979 POLİTİK4 VE ÖTESİ MEHMED KEMAL HAVANA GÜNCESI Toprakta miras hakkı tamnıyor, ancak devletten başkasına satış yapılamıyor Allende'nin Müsteşan Dovld Baytelmann anlattı Fıdel ıle bırlıkle bır gün Küba'mn kırsa! alanlanndo dolaşırken Baytotmann sormuş Fıdel. sovler mlsln toprok reformunu ne kadar zomanda gerçeklcştirdın? Fldel bir an durmuş. Bonra yanıtlamış Yırml sanlyede... Küba Devrlml bır yanda işClköylu ıttıfakının bır yandan da köylugerilla ıttıfakının bir urünudür. Ve dolayısıylo toprak reformu devrimln başanya uto$masmda en temel ögelerden bırtdlr. Hatta, öyleslne kı, köyluluk katılmasaydı, devrlm gercekleşmezdi. Fıde! ve arka daşlarmın gerilla savaşını Sıerra Maestra'da başlatmalarının nedeni de böyle bir ıttıfakı oramalarında, böyle bir ittifaka güvenmelerinde yatar Dı gar bırcok ülkede olduğu glbı Küba'da aa devrımin sürecı "tdprak reformundaki gallşme süreciyle eşanlamlıdır. Otaylar bu yargıyı açıkca kanıtlamaktadır. «Latıfundıa»lar salt Kuba'da değıl. tüm Uatın Amerlka'da buyük toprak mulkiyetıne, büyük toprak çıftlıklerıne verilen addır Bu «Latıfundıa»larda karın tokluğuna calışan «Cam pesıno»lar ulkenın en yoksui ınsanlarıdır ve tarımdo ırgat tırlar Oturdykları «Bohio»\arda bır ınsanın nasıl yaşadığını du şunmek oldukça guctur Tezekten yapılmış evlerdlr «Boh o»lar «Campesıno»lar actır Ekmeğe ac, suya ac. hepsınden önemlisi toprağa ac.. Ve onlar Sıerra Maestra'da «havado kuş suda baiık kadar cokturlar » Onun lcındır kl, «Campesıno»ların toprağa duyduğu aciığın devrlm kcdrosu tarafından lyi değerlendınldığı lcındır ki, Fidel Granma Ile karaya C'ktığında ve Batıstc'nın askerlerl tarafından yapılan kuşatrıadon kurtulduğunda şoy le demiştır: «Sierro Maestra'da mıyız?. O zaman başarıya ulaştık derreKtır » BIRINCI TOPRAK REFORMU Kuba Devriml gundemlnden toprak reformu hıç bır zaman duşmemıştir. Moncoda Baskınından başlayarak toprak refor mu devrımin gerçekleştırılme sıne dek, surekli işlenen bır konu olmuştur. Zaten gerilla savaşı başladığında, koyler tek tek devrımcMerın elıne gec tığınde yapılan ılk ış hemen o koy capındo bır reforma gınş mek ve topraktakı özel mulkıyetı kaldırmak olmuştur. ikıll bır süreç başlamıştır. Bir yandan köylüler gerilla olurken, bir yandan da gerilialar köylü olmuştur Latin Amerlka'da 19 yuzyılda koylülüğün ürünü ola rak tarıh sahnesıne Cikan genltacılık, Sıerra Maestro'do so mut blcımlnı almıştır Toprak reformunun tarıhsel öykusLnu ve ondan sonrakı gelişmeleri yerınde görmek üzere Havana'yı coktan gerıde bıraktık. Palmıyeler arasında ıreanan yolda şeker kamışı tar lalarında calışanlara e! sallıyoruz. Tütün yorgunlarını selamlıyoruz. Arabamız hızla yoi alıyor, Havana nın yuz kı omet re uzağındokl Los Naranıos'a gldıyoruz. Sovyetlerdekı «Kolhoz»lar ya da Israll'dekl «Kıbutz»lar gibl, Kubalılar da «Comumdades rurale» (kırsal komun) oluşturmuşlar Onlardan blrinl gezeceğız. ilglll koy lü kuruluşundan cok ryl Ingıllzce bılen mıhmondarımız Arc hlos bir yandan anlatıyor: Devrimden Ikibucuk ay sonra 17 mayıs 1959'da ılk ge nei toprak reformu gercekleştınldı Otuz «Caballerla» (yaK laşık bın donum . Y D ) dışın daki topraklar kamulaştırıldı. Yalcın DOGAN I Mayıs'tan Anılar O oün. sabohleyln blroz geç kalkmıstım Evln ctn de dolanırken. bır de baktıfn, ne blzım hanım var, n» Ğa kızi Ikısı de erken saatlerde toz olmuşlardı Anladım, 1 Mayıs'o gıtmışlerd! Honım. Taksım'de Dr. Rebıl'nln muayenehanesının çatısından oloyları Izleyecekti, kız da Beşıktaş la arkodoşlan ıle bılmem ne sendikası ışctleri ıle bırlıkte gececektı B r gün önce olayiar çıkacağı kulağımıza fıslanmtçtı. «Gıtmeyın< Katılmayın!» dıyenler de cok olmuştu. 8u aörkemli gunden hıc bırlmiz Qerı kalmamak istediğimiz ıçın. sabchleyın. uyaran fırloyıp gitmlştı Gerıye bır ben kalmıştım. ben de «Basın kartım var nasıl olsa bir yer bulurum» dıye ıvedl davranmıyordum. Tıraş olurken telefon caldı. «A!o enışta?» «Buyur.» «1 Mayrs a gitmlyor musun?» «Gıo^cegım ama errcen daha» Te'*fon eden Meral ÖZKOI tdi Eşlmin, omca oÇlunun esıyd'.. gelınımız sayılırdL Onun ıçın enışte dıyordu YıH maz.ia bırlıkte Toksım'e geleceklerinı, 1 Mayts'ı ızleyeceAlerını soyluyordu. Bızımkılen «ordu, »vden çıktıktannı fctjyledim. Hep mlz gizlı bır ış yopıyor glbrydlk ama, neden Ayto davranıyorduk, bir türlu onlayamıyordum Şoır Bokı'nln ünlü dızesı selıyordu dilımın ucuna «DeşH fenoda murgu u hevo durrnayıp dâner» ya da konor Taksım'de, sonradan Nail GCreli'nın «Iki 1 Mayis» odlı kıtabında öluler lıstesınde «Merol Ozkol AntcHya doğumlu, Memur 36 yaşında» dı/e yer alocak olan Meral'ı ve eşını Taksım'de gördum. Bırbırımizl kutladık Felaket Alı. askerlık arkadoşımdır. cna rastladım. Alkol tedavısı görurken hastoneden kaçıp gelmış, Içkilıy dı, lckının vordlgi kıvançla yukluydu. Parkotel'ln garsonu solcu Ömer'i gördum Felaket Alı'yi Kayserılı hemşer;sı Nıhat'a teslım ettım, başı derde gırmesin drye. Doha bırcok eskı solcu arkadaşı gordum, opüştük. koklaşlık Ulusal tarıhımlzde. bır işcı bayramı olarak, Taksim'ın göbeğınde 1 Mayıs kutlanıyordu Emekten ve ışçıden yana olanlar ıçın onemlıydı Nedense bunuvamız bir turlü lcınde ışçı sınıfı da bulunan demokrasıye alışamamıştır. llle de bu bayromın karşısına çıkıyordu. Oğle üzerı varmıştım alana... Bıraz dolonarak, blroz Nusret Baban'ın Kafe Butvannda oturarak vakit geclrdım Artık gidecektım Kürsude Kemal Türkler konuşuyordu Elmadağ tarafmdan bır kalobalık geilyordu. «Maocular» dedller Ben Sular Idaresıntı onutien doianıp. Sıraselvılerden eve dönmek istlyordum Sendıkacı Ibrohlm Cetkın cıktı karşıma . Onunla da bır opuş bır kokuş ayak uzerı bırkac söz ederken, Sulor Idaresı yonünden bır cayırtı koptu Ateş ediyorlardı llkın bu kadar kalabalığa ateş etmeyi kimse göze alamaz. şaka yapıyorlar sandım. Ama önumuzdeki kalabolıktan da ateş edenler oldu Herkes koçışiyordu, Işın şakaya gellr yanı yoktu. Baktım yata yata, slne «Ine h«rk** bır duldaya kaçıyor. Askerlıgi hatırlodım: Böyle ateş «dltdlğmde yuzbaşı bize yere yatmayı öğretmişti. Ben de yata yata kahveye sığındım. Atesın bir türlu ardı kesılmlyordu Bızım gorduğumuz Sular Idaresı tepesinden edılen ateştı Polısler. askerier de koçışıyorlardı. Ya da duirfa bır yere sığınıyorlardı Polıs. asker, kacıştıktan sonra tnzter hayda hayda kaçışmz. ' ' Kohvede, bır de baktım, 4)t*URfegrHm»^ •v **. >'• *• «Ne o'» * Hemen boynuma sarıldn «Kızım. kızım ne oldu?» «Ne bıleyım. neredeydı?» «Arkadaşları ıle Beşıktaş'a gitmi$lerdl, oradan yüruyerek gelecenlerdı» Su bulduk, bızım hanımı sakınleştirdık Kesılır gıbı olan ateş bu kez bırkac yerden bırden başladı Panzerler gurulıuyle dolamyorlar, dehşet saçıyor lardı Somba or atıııyordu Kımı ses bombası. kımı sıs bombası dıyordu Hepmız yenıden yerlere yattık. Bır süre de oy e geçtı Korku, artık hepımızın ortak kardeşıydı. Hepımız korkuya dort elle sarılıyorduk. «Ateş dındı» dedıler Cıktık, bızım hanımia bırlıkte kahveden, Elmadag''dan karşıya Dolcpdere yoluna ındık Bır gazetecl arkadaş Hurnyet gazetesının Oıvan'dakı kokteylıne gıdıyormuş. . Arabasım salmadılar Bız taksıye bmdık, arka ycHiardan Şışhane. Perşembe Pazan, Tophane. Kazancı Yokuşunu doıanarck eve geldık Amacım hanımı eve bırakıp kızı aramaktı Eve ge'dık ki. kızımız evde AyOKkobısı ayağını vurmuş. olaylardan yarım saat once eve gelmış Hanım sevncınden hüngur hungur aglamaya başladı Hane halkı felaketı ucuz atlatmıştık. Buyuk kızı aradık, evındeydl. Bıraz sonra Yılmaz geldı. «Meral kayıp» dedı «Hele bekle bir yerlerden cıkıp gellr» «Cok korkuyorum » «Neredeydmız?» «Kazancı'nm başında... Bır kalabalık dclgast blzl sörükledi E'l elımdeydi Ellmden kopar gıbı uzaklaş'i» «Dur bakalım gazeteye telefon eoerız Ararız» Yılmaz fazla koimadı, eşını arcmaya koyuldu Ben de gazeteden olenler n sayısını öğrenmeye calışıyordum. llk ağızda verılen o!u ve yaralı sayısı çok buyüktu Sabırla bekl'yorduk Gece saat i v e doğru gazetelerln Ikincl boskıian satılmayo başladı Taksım'den bırkac gozete aldırdık Bir de ne gorelım"? iki gazeteiin de blrtncl sa/fasında. öienler arasında, yere uzanmtş yatan Meral'ın resmını gordük Aıie bır kurban vermıştı Ş mdı duşunuycrum da Mera! ÖzkoI olmek icın ne yapmıştı' Ak'ı Ecevıt solcu uguna yenıden yeniye erıyordu Kıtaplar ahyor, okuyor. bır şeylen öğrenmeye calışıyordu Ecevıt n top antılarını kacırmıyordu Cevresınde, Ecevıt e oy verılsn dıye bır tur mılıtanltk edıyordu. Bu toplantı belkı katıiâıgı ılk toplantıydı. Ûtekl solcuları da tammak ıstıyordu Behıce Boran, hapısteyken onunla bırkac kez mektup aşrmştı. Yaşam dolu. geleceğe umutla bakan bır ev hanınr'ivdı Ne care kı faşızmın TaKS'm uygulaması Meral Ozkoi u alıp goturmüstu B rkac gun sonra aılece morgtan cesedınl aldık Goenıer cesedtn parca parca edıldığını soylüyonardı Savicıdan olum raporunu ogrenmek ıstedık Kalabalığın agır bcsınci aıtında ksmıklerf kırılmış, ölmu$tü B rkac dostıa b rlıkte gomdük Şımdı Zıncırlıkuyu'nun bır kıyıcığında, getensiz gldensız bır devrım şehıdl olarak yatmaktadır Onun ölümünden sorumlu olanlarsa hâlâ bulunomamıştır Baş sorumlulcrı arasında bulunanlar ıse kontenlan senotöru olarak parlamentodadır Ö erierin sahıb1 bır gun cıkacaktır, büıyorum Devrımm 20 yıldönümü şenlıklertnde bır gece eğlencesl. Karıkoca ellnlze kaç pea zo geçerdı eskıden, şımdı nasıl' Devrımde once o da ben de tarlada ırgattık Ikımız ayda 60 pezo alırdık Şımdı ıkımız 160 pezo alıyoruz Ben artık calışmıyorum Sadece onun aldığı ıle gecmıyoruz Ama, bır de şu var O zamankı 60 pezo ı.e bugunku 160 pezo arasırda çok fark var 60 pezo ıle aç ka lırdık Sımdı bır kt rıyoruz Bır televızyon almak ıstıyoruz Kaca bır televızyon 9 Cok pahalı 600 pezo Boy le şeyler Kjba'da cok pahalı Bılımsel sosyalızm kavramı sıze ne anlatıyor? Cok lyı bılmıyorum Ben yaşlıyım Bır de ancak okuma yazma bılıyorum Ama Kuba'da o'cnlar olabılecek en tyi şeydı Duyguların benı ınsanla rın esıt olmasına gotüruyor Bıze yenı olanaklar verdı bu eşıtlık Bızım yaşantımızı değıstırdı Scsyalıst olma, ışte herkes ıçın eşıtlık ıstemektır. Evden ayrıiıyoruz. KSba'da bunun gıbı 350 tane «comünldades rurales» var. Kırsal komunler Kuba dakı tarımsal orgutlenmenın sadece bır tıpl Dığerlen Devlet Cıftlıklen ve ozel mülkıyettekı topraklar. Komünlerle devlet cıftlıkleri arasındaki fark cıftlıklerde calışanların konut sorunundan ba ğımsız olarak sadece tarımsal faalıyet gostermelerı. Komunlerda konutla bırhkte toprak so runu çozuTiIemyor Devlet Çıftlıklerınde koyluler emekleri karşılığı pcra alıyor ve genellık e cıftlıklere vakın hasabalarda oturuyorlar Bır başka fark da, işcılığin türünden kay rcklomyor Komunlerde kıtle örgutu «Kücuk Cıftcıler Bırlığı», Devlet C ftlıklerınde ıse, ışçı sendıkaları egemen Yonetım» katılma sendıkalar yoluyla gercekleşıyor bu cıftlıklerde. ÖZEL MÜLKIYET Toprak reformu dışında ka« lıp oa. topraktakı ozel mulkıyet b çımının surduğu tum toprakların yuzde 30 unu oluşturan bolum uzerınde se. kuçuk özel cıftlık egemen Toplam tarımsal urunun yaklaşık yüzde 15*1 bu özel mülkıyettekı topraklardan elde edılıyor Burada üretılen urunlerm bır bolumu oz tuketlme gıtmekte, bır bolümu paza> ra cıkrrakta OS'l coğunluğu ise yaklaşık yuzde 6O'ı devlet tarafından sctın alınmaktadır Ozel mulkıyetın bıc m nın glderek azalması bır ayrı gercekt.r Toprakta kaııt (mıraa) hakkı tanınmıştır Babadan oğula geçeb lır ancok devletten baskasına satılamaz Kımi toprak sahıplerının emeklıye ay rılmaları kımının cocLklarının toprakta calısmak ıstememe'erı bu tur mulkı/etın sınırlarını gıderek daraltriGkto, devletin payı artmcktadır Aslında, bu cok doga dır Cunkü, tODrak sa hıbı olcrak hıcb r S'yasal baskı ya da etkıye sah p değıldır özel muİKiyetın toplandığı kısller E^onom k olarak da onemlı sorunlan kalmayınca, ozel mulk vetı sürdurrrenın anlamı kendılığınden vok olmaktadır Özet'8nen üçlü yapı ıçınde ağırl k tası/an kuşkusuz ktrsal komunlerdır. YARIN EKONOMIK GERCEKLER Fidel'e sormuşlar: "Söyler misin toprak reformunu ne sürede gerçekleştiıdin?.. Fidel şöyle yanıtlamış: "Yirmı sanıyede...,, Bunlar hemen yarıcı, ortakçı ve topraksız koyluye dağıtıldı. Bır yandan da Devlet C ftlıklerı kurulmaya başlandı Bız toprak reformunu uygulamaya ko/arKen Amerıka ılgınc b r gı r şımde bulundu Kuba nın şeker kotasına ombargo koydu ve tanrn yoluyla Kuba ürünlerı nı abluka altına almayı denedı Bu oloy devrımin an guc gjnlerını beaberınde getırdı Zaten ıcerde karşıdevnmcıler vardı Amerıka nın ab ukası onları cesaretlendırdı Ama, buna karşı Devrım Hukumetı de kararlılığım gosterdi Amerıka nın Kuba'dakı tanmına gırmış ne kadar tekelı varsa. tumünü ulusallaştırdı. Ayrıca da, ulke Içlnda tarımla uğraşan tanm urünleri ısleyen özel ışletmeler vardı Toprak sahlpliği olmayan, sadece tarımsal urün Işleyen ışletme'er Bunlar da 1960 başında kamu laştırıldı Kcmulaştırılan ve da gıtılan topraklarda avnı zamanda eğıtım seferberl ğı de başlatılmıştı Halk günde 1718 saat tarlada ve okulda çalışıyordu Reformla bırlıkte top lam toprak arın ancaK yuzde 40 ı devletın elıne çeçmlşti Bu, toprak sahıplerıne hâlâ onemlı bır güc verıyordu Reform karşısında toprak 7 sahıplennın tepkısı ne oldu Devrım Hukumeîı'nın hemen uyguladığı. anoak yanlış r lık yaptığı bır refo mdur toprakta alınan karar Gercekten. yanlışlık göruldu kısa bır surede ve duzeltııdı Rsformla bırlıkte toprak sahıp'erının e lınde tum toprakların yuzde altmışı bulunu/ordu Amerıka nın şeker ambargosunun ve devrımin sallanmaya başlama sının etkısıyle toprak sahıplerı topraklarını ekmedıler Ve ul kede büyük bır açlık bcşgösterdı Hâlâ kendı yayın organ ları vardı Bır yandan da. kı ıse ıle bırleşmışler ve devrıme acıkça cephe alarak saldırma ya gırışmışlerdl Devrım Hukümeti Işln icın den nasıl cıktı? İkıncı bır toprak reformuyla. Ulkenin çeşıtlı yerlerınde catışmalar cıkmış karşıdsvrımcı güçler devrimı sars maya başlamıştardı Aydınlorın ülkeyı terketmesı ve 1962 yılının son 70 80 yılın en kurak yıi olması da eklenınce yıyecek sıkınt sı son kertesıne vardı 1963 un ekımmde ık n c bır toprak reformu gercek leştınldı Bu kez toplam toprak ların yuzde 70 ı devletın elıne gectı Ozel mulkıyete bırakılan bın donjm de 170 doname ındırıldı Boylelıkle toprak sahıplerıntn gucu kırılmış oldu Ancak, başta böyle koklu bır gınş ırde bulunmamak devrıme az kalsın cok pahalıya mal o uyordu KIRSAL KOMÜN'DE Mıhmandar Archias arabada durmadan bunları anlatıyor Yolda askerı bırlık'ere rastlıyoruz Yolun kenarında dizılmışler ve bırkac gün socv ra yapıtacak yinmnci yıl tören lerıne hazır'anıyor ar O sırada craba ıle hızlı gıdıyor olmalıyız ki, motosıkletll bir polıs önumuzu kesıyor ve uyarıyor şo forü. Yeniden tarlalar arasındaki yo a da.ıyoruz Ana yoldan sa pıyoruz bır sure sonra KUCUK br osfalt yola gırıyoruz Uzak ta ağaclar arasında ıkı katlı yap lar gorünuyor Yol b raz genişlıyor llk ycpıyı geride bırakıvoruz., Los Naranıos'tayız. Bır kırsal komunde , Duzgun cadcleler Sekızon metre genışlığınde Ağaç dık.lmış ıkı yana Evlerın onlerıne İkı kat'ı ya da tek kaM beyaz badaialı evler Kjcuk pencerelı Bıne yakın nufusu var Los Naran]os un Sokaklarda hıç kımse yok Saat oğ lenın 11.30 12 sı dolaylarında llende bır ılkokul Onun bıraz ılensınde ve karşısında posîane Yan nda b>r pasa|. Kadın ve erkek berberı Buyuk bır bakkal dukkânı Pasaıın ıle'isınde komunjn tıyatro bınası ve acık hava eğlence ye rı. Aynı zamanda ortak toplan tı yerı olarak kullanı'ıyor Kıt le orgutlerının temsılcılıklerı de yan yana Devrimı Savunma Komıtelerı ve sadece komunlere ozgu Ulusal Köylü Tanm Bırl'ğı (ANAP) orgutü. Komun lerde koylulugün kıtle kuruluşu olarak örgutlendığı bırlıkler BOHIO'LAR Archıas sürdurüyor anlatmasını: Komün lerde toprak reformu ve konut sorunu bırlıkte cö zumlendı Topraklar kamulaştıtıldıktan scnra topraksız koyluy8 dağıtıldı Ancak oniarın ken dılerıne ver.len yerlerde ya evlerı yoktu ya da ışte şu Qordugunuz «bohıo»lar da oturuycrlardı Kucuk vg modern yapılartn arasında «sımge» olarak kalmış bır «bohıomun onündeyız. Tezek ya da kerpiç gıbı bır şey den yapılmış Ustü sazlarlo örtulu Dort tarafı duvarla cevrılı lcınde de yıne kaba tezekle bolunmuş duvar ve oda nıyet ne yerler Tuva'et nıyetıne de b r ganp çukur Salgın hastalıklcnn lyQyıtmcsına bfrftfijf. Komun k^uldyktan sonra tek bır «bof>8o»yu <Jevnm hökCtmetı yıkmadan bırakmış kı, genc kuşaklar ona babalarının nerelerde yasadıklarını gorsun ve devrimı degerlendırebılsm Bır anlaTda tarıh Bır anlamda pro padanda O kadar modern yapının arasında zaten dıkkat çekmemesı olası değıl Konutla toprak reformu bağlantısını anlatıyordunuz Toprakların bır bütün olarak Işıenmesl V8 tarımda devletce verılen araçların ortaklaşa kullcnımı amacıyla top lulcştırmalara gıdıldı Komun1 ler bo , ıece dogmuş oldu Her ıkıüc yüz aıleye bır komun yapı'dı Her turlu haberleşme ve gereksınımın karşılandığı komunıerde evler de yıne en onemll gereksinlmlerin en lyl bıclmlerde karşılanmasına yörelik olarak kısa surede bıtırıldl Dolayısıyla topraksiî koylu bir yandan toprak suhıbl olurken, bır yandan da konut sahıbı oldu. Evler köylulere icmdekl buzdolcbı, yatok, radyo, masa ve insanca gereklenn karşılanabıieceğl dığer araclarla birlikto venldi Herhoide bundan çok mut lu olmuştur topraksız köylüler.. Pek değıl, özellıkle erkekler komunlerde yaşamak ıstemedıler ve önce gelmek ıstemedıler buralara Neden^ Gallba erkekler daha tutucu oluyor Kubaiı özgCır Kadınlor Blrliğı'nin propagandosını yapmıyorsunuz değıl mi şu anda? Archıas guldu1 Hayır Gercekten değıl Erkekler kendılerının yarıcı olarak, ırgat olarak calıştıklan toprakların kendılerıne verılmesını ısted rsr Once, bır bcşka yere gıtmek Istemedıler Oysa, gıtmeyenler olduğu gıbı. gıdenler d« oldu zorunlu olarak. Top lulaştırmo kaçınılmaz olarak bu sonucu yarattı Sonra nasıl geldıler"? Cocuklarının ve karılannın baskısıyla Ama, şımdı rahatlar ve de geld klerınden dolayı mutlular. BİR EVDE Boyle evlerden birınin önünde cfurduk Archıtrs icerye ses^Jertdı kapıyı caidu 60 yuşiarında bir kadın traptyı actı. Derdımızı anlattık. lcerl gırdik. Kocasıyla bırlikte yaşıyormuş Paulma Padron Ikı kışılık ev 30 metrekare kadar Bır gırışte salonu var. Bır de yanda yatak odası Salonda bır masa, dort sandalye B.r uzun koltuk. Ikı küçuk koltuk Bır radyo Yer de kücuk bır kılıme benzer bır ortü. Yatak odasmda yatak ve dolap Mutfak hemen salonun ıcinde gıbi Burdolabı Havaga zı ocağı. Az sayıda mutfak eşyası. Paulına Padron anlatıyor: Bu eşyaların tumü devlet verdı Bız h c para odemedık Ev icın ödöd ğımız kıra ayda 7 pezo Eız'er devrimden once en yoksul köylulerdendık Onun İCin bıze hıç para odettırmedı. Fıdel Oded,ğımız paa da kıra değıl, elektrık ve gaz parası. Fıdel ıcm ne duşünüyorsunuz? Esı yok onun dunyada. Ama, sadece Küba icın değll Dunyodaki dığer sömurülenler İcın de. Sız koçıncı eınıfa kadar okudunuz? Devrimden önce cnnem babam da yoksuldular Ancak. ucuncü sınıfa kadar gıttım Sonro da okumayı unuttum sayılır. Hlç ilglm olmadı Ama, devrimden sonra okuma yazmayı yenıden öğrendırn Şımdı gazete de okuyorum, kıtap da Devrim icın ne düşünüyor sunuz' Olaganustü Devrımin ı'k yıllannı anımsıyorum da buqunlere geleccğımızı hıç tahmın etmıyordum. CASTRO ANLATIYOR •II SORU Nükleer enerjl elde etmek icın, Küba'ya nükleer reaktorler kurulacak mı? CASTRO Bızım planlarımız ılım lı. Bızde hıdro elektrık kaynağı yok. Nehırlerımız cok kucuk Petrol ve kömurumuz de yok Gelecekte nükleer enerııye bağımlı olacağımız bır gercek Öncelerl nükleer enenıyl düşunmeml ze gerek yoktu Elektrık sıstemımız cok kücuktü Amo 1980'de en az 3 bın megavvata Ihtıyacımız olacak. Bu yüzden 500 watlık llk atomik sant rall kurmamız gereklyor. 1963 veya 1984'de, bu llk ünlte calışmağa başlayacak. ikincısl 1985de gelecek. Ge lecekte tüm elektrık santrallanmız nükleer ener|l Ile colışacak Slze verebıleceğım bılgi şlmdllik bu kadar. Bugüne kadar atom bombası yapmak yapmak OKTAY AKBAL KARŞI KIYILAR Ûykuier Oykücukler Yeni C'kü TEKİN YAYINEVI CAĞALOĞLU (Bu kıtapto yO7aım yıiıardır aranan 'Tarzan öldd' adlı Onlu yapıtı da ayrı bir bölüm halınde ysr aımıştır.) 40 Uro Amaç ve stratejide hata yapmadım, ama taktik hatalarım çok oldu,, dönmenlz mumkun oısaydı hangı eylem lennı değıştırır, hangılerın, aynen tekrar lardınız? CASTRO Doğrusu o günden bu ya na pek cok hata yaptım Bunları tekrarlamak ıstemezdım. Sıze bu hataları bır bır sayamam Cunkü cok uzun bır lıste olur Bu ayrı bır konuşma konusu olacak kadar genış bır «oru Ama şunu özetle söyleyebılırım ki hayatımı yemden yaşayabılme ımtıyazını bana verselerdı, pek cok şeyl başka türlu yopardım Ama bugüne kadar uğruna savaştığım herşey İCin gene aynı şevk, heyecan ve ıhtırasla savaşırdım. Amacım ve strateprn gene aynl olurdu Ama yaptığım taktik hata lon tekrar etmek istemezdım Yam amac ta ve stratejıde hata yapmadım. Ama tak tık hatalarım cok oldu. BİTTI | . I • | I I | I • • • I I • Icln hertıangl bir cabamız olmadığmı da ekleyeyım SORU 1959 ocağına, yanl Küba devrimının zafere ulaştığı günlere I