Katalog

DORT CUMHURİYET 3 NİSAN 1979 POLİTİKA VE ÖTESİ MtHMLl) KLMAL ABDİİLCANBAZ 0wLA5ıKLARı Y'KAfc, nUuAu*ts? £v/L£Nt<£#M. Hc MVıfL Borçlunun Ölümü ürkiye'yi 70 sente muhtoc eden Suleyman Beyln borclanma konusundaki duşunceleri cok acıktır. cTurkıye 12 mılyar dolar borclanmakla zarara girmiş değıl. kârlı cıkmıştır. Ke»ke daha fazla borcJanabits«ydı.. » dıyor. Boyle oçık soylemese de bazılon gıbı hem borcun aleyhınde bulunsa, hem de ulkeyi borclondırmaya çalış*a ne dıyecegiz? Borçlanmanın oleyhınde bulunarok, borc peşınde koşmak daha tehlıketıdır. Suîeyman Bey, bu ulkede her şeyın kolayından olduğunu bılıyor Bu ulkede ınsan kolayından une kavuşur, kolayından zengın clur, kolayından sıyaset yopar, kolayından bır partınin Ger.el Başkanı olur, kolayından Boşbakanlığa gelir, on yıl devleti yonetır, bir askarsel darbe ils duser, koloyından bır daha Başbakan olur Butun bunlar olurken de burnu bıle kanamaz Suleymon Beyımiı bunlorın hepsini gormuştur, gecirmiştır. Onun ıçin bır ulkeyi borçlandırmanın, hesabı sorulmayacagını bılmenın rahatlıgı ıçınde konuşuyor: »Keşke daho fazla borclonabılseydık! » Bu zıhniyet koy agası gıbi devlet yoneîmenın en tipik omeğidır. Koyde ago borciansa koylunun toprakları yavas yavas elden banka ıle agaya gider, koylu n« olduğunu anlomoz. «Atamız boyle istedi, boyle oldu» der, alınyazısına razı olur. Suleyman Bey de koca bır koy sonıyor Turkıye'yı. daha cok borçlansa n« cıkar demeye getııiyor Bıliyor kı, borcionmcdan cturu hesop masosına oturmayocaktır. Bu hesobı ne parlomento soror, ne siyasal partıler, ne de halk! .. Sorso sorsa solcu muhalefet sorabılır, onun do kendi kelini kaşıyacak tırnağı yoktur B.rbırme duşmuştur, gun ola, horman oial. Osmanlının devlet borçlan yuzunden karo toprağa gomulduğunu hepımız bılırız de, nedense unulmuş gorunuruz. Duyunu umumiye. kapıtulasyonlar, d«vlet borcları ellisıne ulaşmış, ya da ellisinı geçmiş hepsmize voktlyle okullarda okutulmustur. Bunun cok kolü bir »ey olduğu hepimize de ogretılmıştir. Bunlorı ortaokuliarda, liselerde okuyan kuşak işboşındodır. Musteşor, Genel Mudur, Valı, Generol, siyotetci olmuştur. Sorarsanız hepsı de Ataturkcu'dur. Zaten Atoturkcuiuğun bır kolu da dış borclanmava karşı olmök demek değit mıdır? Ataturk'un ve A'.atukçu ierin duyunu umumiyi borclarım odemek ıcın ccnları eıkmıştır. Devlet borcianmasının ne olduğunu cok 1yi bildikleri icindir ki, zinhar. zırnık yaban parası istemezler. Ama Ataturkcu Suleyman Bey, onun taytosı, gozumuzun içine baka boka, daha çok borçlanmayı onerirler. Ecevit, yabana borçlanmanın yurt icınde kışi zengln •tme olduğunu neden soylemez. Bır ulke yabana ne kador borclanırsa, iç«rde sırtı kalın, şişinmış bir alay inson dogor Bunlar da yobonla bırleşip o ulkeyı somurürler. Bundan oturu de ulusal bağımsıztık, ulusal etsonomi yiterrrus umurlarında bıle değildir. is kı, keseleri doisun, sırtları kalınlassın! Suleymcn Bey bu kışılerın adamıdır. Bereket kı, bu kiçıterin adamı olduğunu hem saklamıyor, hem yaşantısında hısım, akraba lüşkıierınde sergıliyor. Korkıısuz, sakıncasız boyle yaptıgı ıçin de teşekkur btle •tmermz geıekır. T ( i Onursuz yaşamaktansa onurla ölmeyi seçtiler, ulıt s Rosenberg Kore başlamadan tam 9 gun once soıguvo cek.löı PBI nın adam;arı tcrcTincıcn Boylece ABO'dekı McCorthy dönemının tum bovutlorını serg.leyen bır oyun başladı Kore savoşını, McCartrvy dönemı clgınlıklarını ve ABD'nin daha sonrok! donemoe tum dunyoda oynayacağı rolu kamuovuna kabul ettirmçk amacıylo hazırloran bır seneryc uvoulamaya kondu «Riz ABD faşizmlntn llk kurbatılarıyız* d vordu Ethel Rosenberg .dom'onnocn kısa b r sure once J Julıus ve E'nel Rosenoeg o a/jı.un kosuıları icınde nıoın sec IdiKıerını cr.ayabı ı\orioroı Ama cocjkların n drd ğı cıbı tOrursuz yoşomak'on onuria olmsyi seçtiler» cocuklannır onuılu Dr ycşarn surrnelerını ergedememek ıcır. de olduler Cocuklan Mıchael ve Robert onne ve bcbalanrın oldurulmesınden sonro son derece çuc gunler gecırdıler Amenkon devletınin boskısı heo ustlerınde oldu Okullaroan kovuldulor taşlandıiar Ama yoşcm kavgalapnı surdurduler ve geraklı an geldığınde crne ve babaları ıcın de ye.iıdS'i mucaöele boyrağmı actılar. Michoe' ve Robert. cnne ve babolarının o durulmesını s stem ıcırdekı yerıne oturtabıliYorlardt artık Mıchaei V9 Robert Ro=enbeg davosın r, yerı^eT gor'jlmesi ıc n kampcnyc açtılcr FBı ıle yıllarca uğroşarolt yenı bsioels' buldular ve Julıus ile Ethel'ın n cın olduru'dj<'erını en acık bıcımde o*tavo koyan nnektup'arını yavın'orıayo karar verdı'er Mıchae1 ve Roberfın ycyınlcdıklorı kıtabın adı tWe Ar» Your Sonsı (S zın Oğullorınızız) Bu kıtabı Turkçeye cevıren Semsa Yeğın. caliEmcları sırasında Mıchael ve Robers ne mektuplaşmaya başlodı ve onlardan hıc yovınlanmamış en \enı belgelerı soğladı. «Rosenberg ler Hesap Soruyor» boşıığı oltmdo okuyccağımz yazı dızısı turr bu be'gelerden o u'.turuldu M chaeı ve Robert1 ın Rosenberg'ler davosının yenlden çö^ulrresı yonjnde vaptıklan mücadele bucun de suruyor Ve ortay'a cıkan her yeni belge o'oyın gercek vonunu bır kez daho gozler onune serıyor. S Osmanlı Kınm savosından sonro borclanma yotunu octı. 1854 yılında bas'ayan borclanma, yıkım yıllarında mllyarlara ulosmıstı. Bir yazımda değinmiştim, burada biraz daba acayım. Abdülmecit'in kottuğuna grrmlş Sadaret Musteşarı Fuot Pa5a (sonrodan Sadrazam olmuştur), Fransız BuyukelcisLnın sıkıstırmalanna Aivvsfc Padlşahı borclonmaya yöneltlyordu Abdulmecit ise, Borc a!an değil, boşkclarınn borc veren bîr hanedondon geldiçı İcindir ki, buna dıremyordu Ama bır savaş'an cıkı'mıştı paraya ihtlyac vardı Onlor borç onerdikce Abdulmecit «ölurum de olmam » dlyordu. Ycban ile borc alavere dalaveresıne bulaşmış her devlet adamı ollem eder, kallem eder, Padişah da o!sa kondınr. Sonunda Abdulmecit'l de kandırıyorlar, razı ediyorlar Padişah, yakcyı ele verdıktan sonra bir vukela toplontısında (Bakanlar Kurulu) şunlorı soyler: «Borc otmamok icin cok direndim. Ancak cevrem ve durum beni, buna zorladı, Borcun odenmeıl ancak gellr artışıyla olur. Bu da kaikınma cabasıdır Sırketler kurup, demıryollan yapmakla olur. Artık şirketler kurulmasına da izın vermeliylz.» PadisaMık, o gune değln izin vermediğl, »irketcllige Izln verdi mi, kendlne ekonomi yoluyla bır ortok tanıdı demektir. Borclonmadan sonradır ki padişahcılığın ekonomıde ortağı da bellı olmuştur Bu da yabancı şirketler ve yabancı kumponyolardır. Otmanlı toprağını yobancı kumpanyalar once borclandırmışlar. sonra glrmişlerdir. Podısohlar Genc Osmanlılardan ve Jontürklerden korkuyorlardı Oyto osıl korkocaklorı yabancı kumponyolar olmalıydı Genc Osmanlıların, Jonturkerin icinde yabancı kumpanyalara karşı cıkanlar var mıydı? Pek acık söyllyenıne raslamıyoruz. Ama hepsi d« ozgurtükcuyduler. Onlor, Padışahtan ozgurluk isterlerken, yabancı kumpanyalor iceri dolusuyortor, ekonomide Iktidara ortak oluyorlardı Hatto 1919'laro gelindığınde ekonomiye ortak değıldıler, ekonomi onların ellndeydı. «Daha cok borclanmak» ısteyen Vahdettın ıse ulkesıni de bırakarak kocmıştı Borc ekonomısi yanlılarının sırtlarındo yumurto küfesi yok'uT. nktştılar mı kacorlar Cunku onların poraları turunu değıştırmıştır. yerii paro değıl, yaban parastdır. Sıyasetteki halk sıkıştırması onları ekonomide «ıkışlırmaz Halk ayaktandı mı, dışarda paraları vardır. «oiuğu bonkacı ulketerde alıveDrler Son gorunlude fran Şahı boyle yapmodı mı? Halk sıkıstırınca, zoten paraları dı$arı kocırmıstı. soluğu dışorda alıverdl İrlli ufakb daha baskaları da vardır, ne diye adlarını anıp, canlarmı t ı katım!.. ^v Torihinde bir duyunu umumiye denemesl bulunanPbir ülke boyle hallere duşmemclldlr. Ama göruyoruz kl duşuvor. Hotto holklan milyonlarco oy alon partl yönetlcılerinn gudurrunde duşuyor. Bu, siyasette bir ahlâk corunu do değildir Cunkü duyunu umumiye zlhnlyetlnln kendı ohlckı vardır. Borclanma pısliğinl kendl ahlâk ölculen xmde ağır ağır cevresine de sıvozlor. Ulkemız. doğal korşılanan borclanmolorın üstesinden bu vcntemlerle kalkamaz, billyorum, Bir ülkenin siyosetci'eri borc alalım, ya da borc vermiyorlar diye stzlonıycrlcrso. o ulkenın sılklnmesl olasılığı yoktur. Bir gün bu ülke S'ikinıp borclanmayı sırtından atocağı glbl, borclanmo S3zü edenieri de bir daho bcşıriü getirmeyecek, yanmo dohi yakiastırmoyacoktır. Nidelim ki hâlö borclanmayı bır marifet sayan sıyosetcilerln sozu geclyor. Onların sıstemı yıkıimadan, borclanmadan kurtulmanın mümkün olmadıgını da bir gun anlayacağtzl TÜRKİYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEOİ MESLEK TOPLANTISI (KURUMLAR VERGISİ BEYANNAMESt TANZİMI) Konusu 4 nıson 1979 carşomba günO soat 17.00'de Gaictasoroy ODAKULE IŞ MERKEZI Konterans Salonu'n da sunuiup tarttşılocoktif Koousmocı : Hason KURT iMaiıye Bakanlığı MCışovlr Hesop Uzmanı) Murocaat : TURKIYE MUHASEBE UZMANLARI OERNEĞ! Bevoğlu • Tunet tlk Beiedlye Cod. 6/2 TELEFON: 45 06 45 (Cumhurlyet: 2835) on duruşrnalarındon b • nnde, şoyle dedı Julius Rosenberg. cölum cezası karşısında şasmamak gereklr. Bu zorunluydu. Blr Rosenberg Davası yaratmak kacmılmozdı Kore Savaşını Amerlkan halkıno kabul ettırmek İcin Amerlka dakı cılgmlığın yoğunlaştırılmosı gerekliydi. blr Rosenberg dovası yaratmak bu yuıden zorunluydu Sovaş but绫erlnl fl»irmek icin Amerika yo korku »almak, ve bır cılgınlık donemi daha yaratmak zorunluydu Solun yureğtne bJr hancer saplamak, <Sm th Yasosım ıhlâlden beş yıl Mahkemeye hakaretten blr yıl yemek yok artık, sızı gebertlrız haa> demek gerekllydl.» Julıus Rosenberg, daha once calıştığı devlet sektorunde sendiko orgütledlği icin Komumst olduğu gerekcesıyle işlnden cıkarılmıştı 4 Ocak 1953 gunku blr mektubunaa «yapmoyı, kurmayı, etterlm ve oklımlo blr şeyler yapmayı seviyorum, bu yuzden mutıendis oldum» dıye yazan Julıus, kucuk blr maklno parcalan atelyesi ocmış. hayatını buradan kazanıyor, aııesıni gectndirıyordu 3 Subat 1950 gu nu, ingıltere'de Alman asılh b lım adamı Kıaus Fuchs, otom sırlarını Sovyetler Bırlıg.n« verdıgıni ıtiraf etrniş, one surüiduğü uzere bu arada Dovld Greenglass'ın da adını vermlştı. Ethel Rosenberg'ln kardeşı olan Oovid, doha önce Los Alomos Atom Reoktoru'nde calışmış, ikincl Dunyo Savası sırasında Reaktor'den uranyum calınma•ıyla llglli olorok FBI tarafından sorguya cekılmisti. iklnci Dtınyo Savaçı'na katılmış olon Greeng lass'ı uranyum çalmokla suclamıyordu FBI. yalnızca Los Alamos'da colıçmış olmasındon yororlanarak. ıcerı tıkabüeceğf kışılerln adınt vermesinl Istiyordu. 23 Mayıs 1950 gunu, Phılodelphla'lı bir kimyacı olan Harry Gold'un. 184445 yılları lcind« Fuchs'o bılgı toşıdıgım «oylemesi, belki de Davıd'ın adınt da vermesl, daha sonra Dovid'ın Gold'un suc ortogt olduflunu ıtircf etmesıyle birkoc odam toplamış bulunuyordu. Bır cosusluk davası yaratmak gittikce kolaylaşıyordu boylece. Davıd Greenglass, kafasını kurtarmak Icın bır bcşka kurbanın adını vermek zorundaydı. Daho önce ckomünkt zanlıtı» domgasını ylyen kayınbiraderıyle de arası pek lyl değildl. Sevmiyordu onu. Julıus Rosenberg'le ortak l$ yap mıs. ardındo bir yığın borc bırokarak ortalıktan koybolmu»tu Onun odını FBI'nin oltasıno atmak her bakımdan isine gelıyordu. Greenglass'm, Julıus Rosenberg, FBl'nln de l»!ne geltyordu: Mutlu blr yuvası, sevdıği karısı, bırı dahoyenı yenl konuşmaya boşlaYan iki yavrusu vordı Bunlorın acı cekmesine dayanamaz. her Amenkon yurtta»ının düşu durumuna soktukları tmutlu aile tablotunu» feda edemez. daha bırkaç kf$lnm adını verlrdi belk) Julıus Rosenberg. Oysa Julius Rosenberg'in oıle sine ve cocuklarıno olan sevgisinl, onların bllmediâl bır yo!don göstermeyl seçecegını belkl de bilmlyorlardı: cintanoğlunun doftayı IşleyebUectglnl, dunyayı d*fll«lrebltecefllnl blldiglm icin bunu gercekleştlrmek yolunda calısmanm n« denll önemll olduğunu göruyomm. Cocuklorımı gercek ANI Bir çift güvercin havaîansa Yanık yamk koksa karanıtl Doğil bu ar.ılacak şey değil Apansız geiiyor akhma Ncrdeyse gün doğacaktt Herkes gibi kalkacaktmız Belki daha uykunuz da vardı Geceniz geiiyor akbma I Julius: «İnsanoğiunun doğayı işleyebileceğini, dünyayı değiştirebıleceğini bildiğim için bunu gerçekleştirmek yolunda çalışmanın ne denli önemli olduğunu görüyorum. Çocuklanmı gerçekten sevmenin tek yolu budur.» Sevdiğim çiçek adlan gibi **" Sevdiğim sokak adlan gibi Bütün sevdiklerimin adlan gibi Adınız geiiyor akhma Rahat döseklerin utanması bundan Ö?îü«ürken o dal^ınhk buadan Tel ör^ülerin delijinde buluşan Parmaklarınız geiiyor akhma Nicc aşklar arkadaşlıklar gö'düm Kahramanhklar okudum tavihte Çağımıza yakısan vakur. sade Davramşıruz geüyor akhma Bir çift güvercin havalansa Yanık yanık koksa karanfil Değil. unutulur şey değü Çaresiz geiiyor aklıma Melih Cevdet ANDAY JULİUS VE ETHEL ROSENBERG (1942) Kore savaşını kabul ettirme için bu dava zorunluydu35 ten «evmemln \tik yetu budur.» FBI gorevlılerı alen n babasını tutuklamaya geldıklerınde üc yoşındaki Robert uykuya yotmıştı. Mıchael radyo dınlıyordu. Bugun otuzaltı yaşında olan Michael, yırmıdokuz yıl önce dınledıği programı unutmamış: «Radyodakl temsll, gümuşe benzer marmilerle cinayetler işieyen hoydutların, IUCU Klmsesiz Korucuyo yüklemeye cabalomolarıylo ilglliydl. Tam birisl mermilerl kazıyarak bunların gumüşten daha yumuşak olduğunu, yalnız renklerlnin gümuşe benzedlğlnl soyler, boylece •uclamayı cürütıirken, FBI gorevlisi radyoyu kapadı. Kalktım oçtım, o gene kapadı. Annemln entızın Avukat istıyorum! diye haykırması üzerine ben dikkotiml o yöne cevlrlp de Inatiaşmayı bırakmcoya dek surdurduk bu radyo ocıp kapoma Işlnl.» O gunden sonra onbır haberterınl dmlemeden yatmadı Mıchael Öncelen bobasıyla, daha sonra hem aruiesi hem de babasıylo llglli blr hober duyobılmeK umuduyla, hicbir $eyi kocırmamak icin gunun son fiaberlerıni de dınlıyordu. «...Michael, blrllkte oynadığımız hicbir oyunu. beyzbol, dama, iekambll, kovboycuiuk oyun larını unutmamam Isttyorum bir de bunlorı annemle oynarken benlm de aronızdaymısım gıbi eğlendlgiml, mutlu olduğumu bllmeni Istlyorum. Sizi cok ozluyorum elbet .. Hani benlm is yerime telcfon ederdin ya, 3 vakltler senın »esini duymak r>yla hoşuma glderdi kı! O anlar hıc cklımdan cıkmıyor Robert,* Alo. Robbte'mle mı gorüşuyorum, ben sen n babarvm ( ) «Annesl, akşamları onu sırtına blndlrmeyl, dortnalo gezairmeyi unutmo...» Tutuklanmasından üc gün sonro yazdığı mektupta boyle dlyordu Julıus Rosenberg. Ancak «annelerl» de cocuklannın elınden cekılıp alınacaktı. Julıus Rosenberg, beklenen itlrafları yopmamıştı. Sevgill karısını da tutuklarlorso baskryı arttırmıs olacaklordı. Ancak 0 vokıt, karıkoca yavrularından ayrıimaya dayanamoz, önlerıne sü rulen her şeyı ımzalarlordı 11 Ağustos 1950 gunü Ethel Rcsen berg'f mahkeme salonundo tutukkıdıiar. «Telefonda bana tutuklandığını söyierkenki sesinl şu an blle duyar gibi oluyorum. Sonradan anlattıklarına göre acı bir cığlık atmışım telefonda. Ve annem, olunceye dek bu cığlıklo uykulorındon uyanmış. Ben, ne çığlığı ne de e an ne yapttğımı hlc anım»amıyorum,» dıyor Mıchael. O gece, betkl de avukatları Monny Btoch'un yardımıyla tutulan bır bakıcı, cocuklarlo koldı Ertesi gün, anneonnelerl Te3 sıe Greenglass'ın evıne tjoturuldüler. Ote yandan Ethe! Rosenberg, hem dcyonıklı olmaya calışıyor, hem de cocuklan ictn tasalanmaktan kendını alamıyordu. Aynı tutukevmda bulunan kocasına şu mektubu gönderecektl: 12 AJustoi 1950 ıCanım Sevgtllm Julle. Şu ana dek, bosıma gelenlerl 6ğrenml$ olmalıstn. Sevgilim, •ogukkanlı, sokln ve kendimde olduğumu söylersem belki yalan olur; ancak şu bır gercek ki, gazetelerin yazdığının tersıne, hic blr zaman kendimı koybetmedlm, slnir kıizleri geçirmedim; tasalı gozyaşları doktum»e. cocuklar icin doktum va yalnızca pazar gunu seni goremeyeceğime tasalandım. Yureğim sen ve cocuklar icin bağıra bağıra ağlamakta. İcerde olmak, dışarda olmaktan guc şu anda, cunku, ikımiz de yavrularımıza bakabilmek icin birimizin ozgur olmadıgını biliyoruz. Gerekli kişilerle goruşup onların bakımı konusunda onlem almadığıma nasıl yanıyorum bilsen! Ben de oniardcn kopanlırtom elden geldiğ.nce az zarar görsunler diye gerekli onlemlerl bu hafta oimayı duşunuyordum... Onları korkutucu olasılıklann beklediğml aklımdan geçırmiyorum dersem yalan olur. Ama, sanırım, Mr. Bloeh'u gördukten ve cocuklara bakabllecsk klşllerle lllski kurmasını Istedlkten sonra içim blraz rahot edecek. Bu konudo, ya do ortak sorunlarımızla ilgllı olorok aklına bir şey geliyorsa, ovukatımııla goruşup ya da bana yaz sevgiHm... Sevgilim, her gece uykuya daimadan once senınle konuşuyor ve beni duyamayacağın icin cğhyorum Sonra kend'me senın de aynı caresizllklerle boğulmakto olduğunu soyluyor ve acaba ben seni duyabilıyor muyum diye soruyorum. Canımın İCİ. birbirimizi ya da cocuklarımızı yilirmtmellyiz, birlığimizi, tekllğlmizi yltirmemellyiz. Butun bu yıllar boyunca surduyur..uz lyi, guzel yaşontıyı gozumun onunde canlandırıyor ve gene o yaşantıya donme ozlemiyle kıvranıyorum. Birlcik sevgill varlığım olan sana en derln sevgüerimi yolluyor ve butun benliğlmte, senin yanında, senlnle birllkte olduğumu bir kez daha belirtiyorum. Lutfen, ilk fırsatta bana yaz. Seni seviyorum Ethel» Cocuklar, sekı'z 07 kadar cn(Arkası 11. Sayfada)