Katalog

DÖRT CUMHURÎYET 25 NÎSAN 1979 ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ ASDULCİNBAZ TURHAM SELÇUK Faşizmin Çocuklara Oyunu . • • stıfoların akşomı, Sırrı Atotay lle Cahrt Karakaş ın kokteylın© gelen Boşbakan Ecevıt ın tıklerl atmoktaydı Neşelc görünmeye calışıyordu ama, ııh, Ecevit'l t>u denlı kararmış gormemış mtydim'» Bır ara Sonuna kador dayanacağız dedl ekledl Tam bır şevlerın duzeieceğı zaman boyle otuyor hep .. Uzokton gorenler sonra yaklaşıp takıl'yorlordı Ekmekci. tom da kulıslerın ortasmo düştün H» oluyor? Ne dı\or Başbakan'? I 23 Nısan kokteylıne gelen APfılerın agzı kulaklarmdovdı Artık gun doıjmuş olmo'ıvdı CHPh mılietvekrllen daha tasaiı ajbıydtter Adalet Bakonı Mehmet Can ın uzaktcn kohkahalarını duyuyordum Sog elıyle havoda sağdan solo sooövte bir yarım cember cızdı Ne demek mı ıstedı'' Rahban hanım do kokteyldeydı Bazı Bakanlario konuşuvordu yet yer Orhan Eyuboğlu telefondon çoğrılıyormus gıbı hzlo gect' yanımdcn Bır aro Necde' Uğur'u Şerofettin Elcl"yl gördüm, ayakustu Konuştum Necdet Uğur Yugoslav eicisiyle söylesidevdi Ama düsüncpıı gorünüyordu Udjur Elcı ne kadar güzo! Türkce konusuyor? Kul se donmuştü Veclis Seref Solonu Istıfa edenienn soyısı uc deöHmış doho 12 tort» varmış aerıde ov'e m l ' Alı rçızo Sepf'OâJu lls boğmsız Hesan Korkut Anadolu Kulübündevrmşler Oyun oynuyorlarmıj .. Fe»» n« okar bundon vonı? AP den ovrrlon Hoscn Korkufu" tstlfosmı AP'nln kobui etmed'ğt sovlenıvordu Cok kirr>se hükumatı dösür» mek ıcın boğımsızların arkosıno dösmüstü bunları sezlyorduk Mec'is Baskonı Cohll Korokaş'o sordum Uc kısının ıstıfo mektupları slze geldi ml? Hovır geimedı . CHP lıiet de gelmed gıni söylÜNorlordı Günlertflf. »böluCLİukı monşetlerı atan bır gazet6 ıle. kı cıanso v« TRT ye vermışlerdı 'Stıfolcrt tle ılgılı açıklatralcrmı CHP den uye ayortmaiar. on onbeş gun önce başlcm ş Mod rlı Metırt Mısaoğtu na Sağlık 8akan!ığı bile veolmış Met.n Musaoglu eczocıymıs da' Advyaman mmetvekıu Ramazan Y'ldırım burtdan blr süre once Mıllı Eö t m Bakcnlığt nda bır yetkı ıve gelmıştı Yartnda hır <ie i'se muduru vcırdı 8u a'korfoşm ıstı'osım kabul ed n d»d! Adıyamon o bır tek e( jzanmamıştı ılert surdüğuna gore Rnmozon Yıldırım ın Daho once ıstıfo ederek uyormck «stenış oma oirromıştı MHPIıier Adıvamon do ctrıt atıyorlardı Adıvamon Valısı nden da emnıvet orgutunden de vakınıyordu . Bozıları. ışın altında kışısel soruniarın yottığını ılerl süruyorlordı gorevtüert garsonlar konuklaro lckl do§ıtıyorlardı Sovurganlık olmasın dıye yabancı ıckller konnomış rjuna karşdık rakılar teDSilerı suslemıştı Konuşuton tek konuvdu tclkı de ıstıfaior Bır de sıkıyönelim kapsom nc n'mması ıstP^en yenı ıller Hort Seratettın Elcı «be^ *tffdum« <iom*$tı' Ne oljiu terıjp kold' boiuculuk? O da hukumetı tiuşıifmek ıçtt^ "^bır lezgahtı ^ u n k ü "» ' "*" HAVANA GÜNCESI fDüsmono karşı tutumumuzu gozden gecırmenız ıcın ıkl nokto/ı dıkkotınıze sunmak ısterım Moncada dak oloyın tes lırn alınmasını koloylaştırmak u;ere tum subaylorı evlerıncie yokolayabılırdık Ancak ınsoncıl bır durumo gozden koçırmo mok gerekıyordu Subayion aılelennın gozlerı onunde yakolamak. korıları ve cocuklcnnın yonmcia onlorla bır boguşmo sahnesı yaratmak ıstemıyorduk Ikıncısı >se askerı kış'oyı tumuyle ele geçırmeden hıc bır radyo istasyonuna solüır tıoyı duşunnod k K şlayı olmo don boyle bır giftşımde bulunsa/dık COK tiaha tazlo votanda Şımızın kanı dokulebılırdı » 26 Temmuz 1953 gunu bır ovuc arkodaşıy 10 Kubo n ı r > 9 U " neyindekl Moncado Asker! Kış losı no ıdevnmı gerceklestırmek nmacıylo baskın ycpan Fı oe! Costro başarısız hareke'm den sonra vargılcrırken mahkemede untu «La Hıstorıa Me Ab^olvsra» (Tar h Benı Haklı Kılooavtırl savunmasını yopıyor ve devrım ıcm cıktığı yolda «tek bır kısımn kcnnı» dö şünmekten kendırtt olomıyor Yalçın DOGAN Ne vovocckiord' kl hukumetı dusurup yenne? v aiıvo ao donerd ortık ısvıçre leroen Koçon cinovet sanık ary Uırer kışe' ciKoriardı p yasayo «Mobılyc» dosyos na donerdı cınave' dosvaion da. toekcı'nın katıllerının arkası do bırakılırdı kuşkusuz. Içbasmo geiecsk fcş zm foso an kovoiıyocok defiMdı yo. komui stlenn Solcutorm arkasına düşerdi artık 1 Onaitı avı buidu hemen bet gun «Bu hukürnet ha bugun no ya'in dusecek'> öerken bunları nescplamaiT>ışlar mıydı1' Cinove'ier buniar ustune ısienmemtş mlyd "> Bırı sovie ned' Turkiye da Mofıo'nın buyruğundDi<i sağ guclet ıvoriar oyunlan . Bır 'JOSKOSI degısık dusunuyordu Buvuk oart lerın yazgıSı bu Dazarlar kuruluyor Kokreyiden b.rkac saot önce mınicik cocuklor mHlet ek nennın oturduk an s roloro yerleşmışlerdı Dunyaao «ık Kez tcocuK porıamentosu» toplanıyordu Cocukla tıu sure Meciıs Genei Kurulu ndo cırlt ottılar Sunucu. gaiet°cı Hoiıt Kıvorc uvo r dı Pogram baslıyor Artık konuşmak yennde zıplomok »ok S'nid' sıze nereierde olkış tuiacoğınızı onlatacciQim Sız a kışiad aınız zaman vabancı konuk orkadaşlarını? rto sıze uvorak olkış tutarlar... lc rınen ıiohı Haiıt dedım cocuklari bari alkışo alıştırmosa/d n ^o^ufcio» Hai't Kı«anc c uvdulor Daho once duvutan: «Boho« b^sıer' kesıidı D n a Cocuk Pcrimıentosu toplantısi ıcn dünycnın b T " i ı jefm)er< teie'izyoncuiar gazetecıler golmtşler Bo e bır oroaromı TPT rlpn Serpıl Akıllıoğlu ıle Canon Anscv ıMeray) rasor'oviD ncı/ırlarnışlar Bır dâ konuşm ano «Ounvo corukianno b idiri» yaboncı dıle cevrıi e P k ''unvoyo venleb ısevdı daho ryl oıocOKt» kuşkusuz. O kamrmı vTDO*namı$lor Sırn ft'piav 4a Caht» Karakoş do qözel kıso fcon'j"*ıiti[ £n qj,eı konuşmo en kısa konusmadır zoten. 'k 6o.ko'~ cocun suciuiat ıcın bıt tot» yaso nn«ri8i haz , o f Q k Kicr ıs e vprecaKİeMnı ccıklodılo' Ayrıco bu onen <1ım»o ponafpentoianno rto gonder\ ficektı Cocuklorm )ımvoya ac^laflıkiarı blldırı de guzeldı Cocuklar şovlf Jed et c?etıe «Dıısurre ennder doloyı klmsenın baskı altında tutulminnsını ı«tıvoruz Amacımız kordeşlığm (tol gezdiflt blr dun.odıt Bızım dunvamız kardeşlıklerle orülü blr banş dırıyası o'cr''klır » Holt Kıvcnc sunarken kardeşlıkle bar.şo <eşltlik»l Reny . e nk giys'ier lcmde cocukior dost OIVel«rtlen konuk orko'ioslonylo blr arada dunvonm Binır tanımo b r uiıps.ndevdıler sankı Kusku<îuî ke'fliıenne hozır'anan v«nı tuzoklordon. tezqohiarfon daho hobersızdıiet Foşızmin oyunlorı ovnonı>ordu ovso bolumu 1950 den sonrakı gelışmelere ve devrımın gercekleşme tarıhıne oyrılmış Moncoda BosKinı aevrıme gıden yolda onemlı bır kılomatre toşı Aynntılorıyla muzeds yerını almış Unlu savunrriGdan başını kaldırırco ınson Havana mn o sıhırİ! havasım duvuyor ılıkleme degın Eskı yapılor. tspanvollcrdan kalan sutunlu. balkonlu bahce cmde evler gızlı bır bıçımde ınsanı kendıne bağlıyor tarıhın ıcıne cekerek gunumuzu yascyarok. ıkısı arasında süreklı gıdıp ge lerek Tarıhe hor dalısta. gonu muze her cızgı cek ş«e o sıh r, o gız ınsanın yakosını yor GıZ rnı yoksa b r gercek mıdir ınsonı yukalayan, nedır'' BİR ÜDER DOĞUYOR F del'ın poMtıkado most 1940'ların sonlarında «Partıdo dei Pueblo Cubano» (Kuba Halk Partısı) uvelığl ıle başlar 1940'do daha sonro ık tidardan devreceâ, Batısto Genelkurmov Başkanlığından Cum nurbaşkaniıöjno otlamıştır Yoksul blr aılenln oğlu olan Batısta orduva nefer olarok glrmış. Ganelkurmay Başkanlığına dek yükseimlştır llgınc olan yon Batısta nın kabıneslne komünıstlerden bile uye alması 'SCi sendikolarıno ödün vermesi başlangıcta sollo tam bir cıttıfak» (cinde bulunmastdır Buna rağmen Batısta nın 1944"e değln suren ılk Iktıdor dönemlnda re|ım caskerl buriuvo» nıtelı^ınl hıcblr za< mon yltırmerBlştlr Batısto'mn Iklnd ve son keı Iktldoro gellsl 1952'dlr Ancak. bu ke? konlı blr diktatördür Batista Polltfk cınoyetler Işsizlık fuhuş kumor Küba'do yeniden sahnededır Bu arada Kübo Komünısi Portıs' once tUnlon Revoluclonono Comunlstaı (Devrlmc Komünist Bırlıği^ sonra do tPartıdo Socıal'Sta Populor» ISosyolıst Halkcı Por ti) olmuştur Fıdel'm uye Ol dugu part 1 de *h/e bölunmüş önemsız blr polıtık yaşam surdürmeve baslamıçtı Batista'nın davranışlaTiyla ve partılerln polıtık yaşamdan hemen hemen sılınmeleriyie Fıdel'ln tarıh sahnesine cıkı91 neden sonuc llişkısıdlr işte. Moncado Kışiasıno 170 kişlyle saldırması halktakl bıkkmlığın gözlemi. bu gozlemın «bı r maceraya» donuşmesidır Kordeşi Raul Caetro Ruz do bu 170 klş' arasındodır Su ondo Mılli Sovunmo Bakonı ve Ordu Komutanı olan. Fldel'den sonro Köba dakl ıkıncl adom Raul baskın sırasındo Santlogo de Cubo kentindekı Adalst Saravı'nı ele ge au Devrıriı "Muresı'nln tu>Tbfr Devrim müzesinde Granma motoruyla Guevara'nm pansuman çantası ve beresi de sergilenıyor DEVRIP1IN 2Q /iL TORENLERI cırmıştlr Ancak sonuc tümuvle bır bozgundjr Ne vav kı bu bozgun unlü ve tanhsei sovunmayı yorotmıştır ıLo H'stona Me Absolvero» gercekte daho sonrakl devrımın progromını oluşturur Baskında sag kalcnlar ve mah keme gunune de>< Pınos Adosındakı hap soneden sag cıkanların sayısı cok azdır Boskmla bırlıkte ouna vol ocan savunma Castro nun devnmı ne ulasan volda en onemlı asamalarrian bırıdır Bcşarısız lığıno rağmen bır buvuk donemectır Baskınrton Ikl oy sonro savunmayı Costro mahkemede okurken Kubo Halkı artık »yenı bır lıdenn dogduğuno> monmıştır Mahkemerie okunan rnetm Kübo'da elden ele dolaşmoktaclır KITLELERI KA2ANMAK cLa Hıstorıo Me Absolvera> üzerınde cok taiışılan belgelerden bırıdır dunya solundo Çok elestıri topiamıştır Eleşt rılerı Fıdel şoyle karşılar cSavunmayı oz radıkoı bu lanlar var Ama dıkkat eımel' zorundaydık Cünku sayımız artmalıydı Eğer bu ölcüae r*ıkkctll davranmasaydık ve d:ha rortıkol bır programio rtj'ron karsısına çıksaydık Batısti'ya <Drçı kozondığımız utKuda guc 'uk ceKerdık Onemlı oıan hal kın so'unlarım onun cıntavabılecegı bıcmde dıle çetı<rneKtı Ama. ışbaşına gelınce de ver en sozier! uygularroktı Ko rijt loprak reformu sagl k eğı' m gıbı temel sorun'ar onun lc n savunmado Cıia aetlr 'mlş ve daha sonra devrımın ı!k uygulornolorı bunlar oımuştur» Mahkeme Rde' ve arkadaş lannı mahkÛTn eder Fıdel haykırır «Haklı olmak bır ordudan bile daha guclü olmaktır» Ayn duşunceyı yıllar sonro Sılı de Allemje şovle dıle getırecektır «Oniar güclü bız hakUyız» Fıdei surdürur savunmcsın «Turlu ışkence ve tehdıtlerle dolu hapıshane yoşamınm her kes ıcm olduğu çibı benm ı Cin de guc olacagını bılıyorum Ne var kı 70 yoldaşımın kanı no glren o se'ıi dıktatorden korkmodığrm gıbı hapısten de korkmuyorum Zarar vok Benl mahkum edınlz. Tarlh benl hak lı kılacaktır > Costro kardeşi Roul ve arkadaşları Ikl yıl hapıs yotarlar 1955 yılında Batısta ktaaro ,e nıden geltnek ıstemektedır «Secıme > Onun ıcın »demok ratik» bır hava varaMmjl'dr Genel bır of ckarılır bo^ıe bır havo ıçın Ancok, daha =onra bu «hava» Batısto vo cok oaha lıya malolacaktır Costro ve o r kadaşlan oftan y a r j ^ c n 1 ve kısa bır sure sonro 1o <üevr"Tiı hazırlamaks amacıyla Meksı ka'ya gıderler GRANMA ILE DÖNÜŞ Dev m Muzes nı admlamayı surdüruyoruz müzedekı guzel Hovanalı kızla ve de «COTIpanero» (arkadoş) Soares ıle (Kuba do herkes bırbır.nı ccom ponero» dı»e caqırır) Muzen n bahcesınde genış bır cameKân ıcmde bır gem aslında bır motoru serg lemış Kubalılar Granma Gemısı 13 metre uzunlugunda 4 5 metre genışlığındekı bu motora Mekslko'dan tam B2 kişı bmecek ve 30 kasım 1956 tarıhınde Küba kıyuar na yanoşacaktır Granma'da daha sonra dünyo sosyanst horeketlnde yenl bır çığırn sımgesi ve yarattcısı olan Erneito Che Guevara da bulunmaktadır F aei ıle Mek S ka'da kcrşılaşmışlor bu Kü boh cvukat ıle bu Anant nl doktor her ar^amda ıdeoloıık k şısel sorsılmoz bır dostluk kurmuşlardır DevrtmGsn sorra odnı Kuba Komunıst Partısı nın resmı voyın organı gunluk gazeteye veren Gronma lle bu kucucuk motorlo Meks ka dan Kuba ya nosıl gelınmış bu nu anlcmok haylı guc Ancok, motor karaya vanaş tığında tatsız bir sürprizle karşılasırlar Batısta ıın cdamıarı top ve mıtral/oz ateşı r le karşılarlar devlmcılen Sonra? Son rasını Nazım ın «Havana Ropor ta|i»ndan ızieyelım ıclerınde 82'ının 12 sı sağ kalmıştı Fıdel de ıclernde 12 kışıydıler 56 nın KasıTimda Fıdel de ıclerınde 150 kışıyd ler Aralıgmda 56 nın F del de ıclerınde 500 k şıydıler Şubatında 57 nın Fıdel de ıclerınde 1000 oldular Fıdel de ıclerınde bır mılyon vüz mılyon bütün bır in«Fıdel de sanlık oldular yıktılor Batlsya' yı 959 un Ocagında vs 50 bırv lık orduyu ve şeker kamışı mılyorerlerını yerlısını de yankıslm de ve kışlaları ve onlerınde ces9tier curuyen karakoıları ve ero n toptoncılar m ve kumarhanelen va B rleşık Amerıko Devletlen elcıs nı ve Brleşık Amerıka Devletlen hava denlz ve karo kuvvetlerını ve Sırleşık Amerıka Dev etlerı do'arım ve Kubanın havasında agır cıcek kokulanna karış k leş koki.su dagıldı yanı Brleşık Amerıka Devle*ieı kokusu » Granma dan sag ka'an 12 kı şı Sıerra Maestra Daglarına ce kıl rler Devrim Muzesınde har şey yerlı yerındedır İşte Gran n a gsmısmın hemen yanıboşındo Sıerra Maestro da kulian dıkları | p İşte o doğlarda giy dıklerı gıys le r Iste Guevaro' nın ponsumon cantası dışc olarak kullandıgı aracla r doktor olorak kullandıgı oraclor gerıllacı oiarok kullandıgı tufekler tabancalar İşte o unlu beresi Honı tek yıldızlı Granma d a i ateş altındo kıyıya atlayan Guevara etrofında tek tek arkadaşlarının vuruldugunu gorur Pansuman çontası ve ku'şun dolu bır sandık var dır onjnde Anılarındcn bır bo lum muzede cantanın ve berenın hemen yanmdaki duvarı susler «Kurşun yağmuru altındaydık Arkadaşlanm da vuruluyor lardı Bır an kendırnı tum bır yoşamımı etkıleyecek bır ıkılem le karşı karşıyo buldum Önum de ıiac dolu bır canta ıle kurşun do u bır kucuk sandık vordı Hekımlık mı devrımcıl'k mı' Ikısnı bırden taşımok ola naksızdı Kararımı o ando cer dım Çantayı bırakıp kucuk san dığı vuklendım» Pansuman contosmı orkadoş larından bır baskası yuklenmış tı O do gereklıydı cunkü O canta tle o *ucuk sond k sımdı tMuseo rie lo Revolucıon» da van yanodır 1958 yılının son santler dir 1 ocak 1959O gırıldıgı gece SQ baho karşı vervuzunde «y ibaşınn en coşKun kutiayon Kübalılar olmuştur 959 un ılk saotlennde dıktotor Botısto venlk duşmuş ve Amerıka ya kacmok zorunda kalmıştır Gerıde savas sırasında ölen 20 bln Insan Botısta dlktatorlüğu sırasında oien bırkac bın ınsan sefil bır uike genelevler kumarhaneler hastolıklar otuz • kırkbm vorlıklı ınsan alt bucuk mıl yon ac ınson kaımıştır. YARIN HAVANAYI GÖRMEK CASTRO ANLATIYOR SORU Amenkalılar. Kuba'da 15 bın sıyosı mahkum olduğunu söyluyorlar Buna ne dıyorsunuz' CASTRO Bakın Kuba da sıya 8i mahkurr. var Hatto bmlerce var Sıze burda sadece >kı uc tane var d> yecek değıiım 2 ya da 3 bın kadar var Bır ara 15 bın kışı vcrdı Oomuz lar Körfezı soldınsı gunlennde Elınde sılahlo 12 bln kışı yakalayınca ne yapmalıydık y c n ı ' Onları hapse ko/mağa mecburduk Amerko askerı ve ekonomık gücü CIA teknık ve bılımsel oianakia r | ıle ocıkca bıze kar şı savaşıyordu Ulkemıze ve devrıme karşı korson saidırılar düzenlıyorlardı Ulkemlzm eskı hak.mierı ıle sürdürduk lerl düzem yenıden elde etmek Kü ba'nın yönetımınae etkılı olmak ıstıyorlardı O sırolar hapishanelerde 15 bln klşl vordı Onları durdurmamız ge rekiyordu'' Bu do uzun ve cıddl ceza jle mümkundü Gercek budur Evet A ma bızım ülkem zde asla olmayan blr şey vardır Işkence Burada bır tek işkenee vokasma rostlayamazsımz N cın? Cunku daha Batlsta'yo karşı savaştığımız günlerden boş'ayarck 'Küba'da 23 bin siyasi mahkum var,, * . f sovaşcılarımızo Işkenceden nefret et mey oğrettlk Devrim başarıya ulaşınco, binlerce ozgurluk sovaşc smı asan ve ışkence edenierı devrim konunlan lle yargı'adık En buyük sucluian idam lar ve ışkenceden baş eorumluları. uevrım manKeme en mahkum ettl Bunlor kurşuna dızııdı Bunları ınkâr stmıyoruz Ama haikımıza mtıkom ıs temedığımızı anlottık Insaniar soka* lardo suruk enmedı bınalaro soldınlmadı Herşeyın düzen ıclnde ve adll olmasını ıstedık Sonra, Amerıko nın kışkırttıijı suç lular ortayo cıktı Bunlann nıcm mah kum oiduğunu soruyorsunuz 7 Bır Kü balının bu yabancı devlatm teşvıkı ıle kend ulkesinı işgale kalkmasndan daho buyuk suç olur mu? Ne yaptık? Haa Işgaicıler arasında. ılk başta elımızden kacan eskı sucluiar vordı Bunlar devrim kanunlorının getırdığ cezalora çarptırıldıiar Ama adamızı İşgale ge>en buyuk coğunlugu ne yaptık?. Serbest bıraktık Bır formül bul duk Bu ınsan ann kaderını biz düşündük Onları kışkırtan Amerıka de ğll Onlorı hayat boyu hapıste tutmak ıstemed'k Amer'ka onlan gerl alırsa serbest bırakacoğımızı acıkladık Nıhayet bu önerıye yanaştılar Bu polıtık mahkumların büyuk bir çoğunluğu boylece serbest kaldı (Devamı Var)