Katalog

t Kt CUMHURÎYET 24 NtSAN 1979 B îr toplumun öncüsü uvanası va kültlr savaşçısı olan her sanatçı, once kijibgı\ie ^aroiur Bu oyle bır kıs.l ktır <ı gunluk kuçuk hesaplarla ugraşraa.an kendi çıkanna maternatık rormjller buhna yan haksızhk karşı=ında eğılmeyen. beden ne olursa olsun duşundjgunu soyleven çe soyledıginı «yleme sokan bır ozellfkle bceatnıştır Sanatçı, kışıhgmden odun lennsdigi ölçude bu/ur ve bu topluma jararu oiar Gençhgının 8? yıhnı surerken. 70 sanat yılına da gıren Muhsın Ertugruı .şte boyie bır aanatçıdır Sahneye ılK çıktıeı 1909 vıiının aâustos a/ınaan bugune de* tutarh kışjhgı ve onu tanıvanda =a\ g^ u>andıran sava^çıLg) ıle >olundan sapmadan. yaimzca tnandığını gerçekleştırmeye çau a i bu sanatçı bmbır enjçelle dolu sanat \a»amında bugun anlamlı bir suskurüu&u >aSdmaktadır Ege Uruversıtesı Senatosu onutı tıyatro alanındakı bjyuklugünj '•e apg»1 nni vurgulamak amacıyla bu koca usta a •fahn doktor» sanını vermeyı kararlaş'ırdı. Doktora töreni bugtin Izmır'de vapüacak Uzun sanat vaşamı ıç'nde o ne her gun başka turlu esen vellere bovun eJrrmş ne de jst yonetım katiarımn Ğnunde ezilmı*( tır O sanat yaşamı tçinde bı 5is nı inancını buyjk engellere karşın vurutmus ve bugunun genç tivatrosunun oluşumuna vol a\mıştır Hjç blr raman ve hıç bır veraa kuçuk polıtıkanın baAKisı önünde egılmemıs, gerektıgınde oulundugu makamı duraksamadan terkedebılrmştır Boylece yıtirdıei vaimzca bır koltuıs o'muştur Sanat ınaa.ı r v« çahşması onunla oırlıkte baska bı verde yeşerm ştır Lzun sanat vaşamı içindî kendıru surekh yenıleven hep onceKi kendıne karşı çıkarak sotırakı Kendınt bulan Muhsm Ertugrul buguniere dek örnek b r yol gostencı olsrak ararnızdadır Esk'rnsyen sureklı gelışım gosteren ozel sanatçı ozellıgıv'e .. Muhsin ErtuğruFun 70. sanat vılı ö?âem\r NUTKU vansı amakla iş? ba=lamamız gersjtır Ancak çağdaj dan «ı ;o'u?u c.nae çagdaş Turs tija'rosunun >,a'at 'ab Imeî. ıç^n de f oaıa afırlıiTında vs dpger.nde tı>a rc u] gulavıc anna ger°<^ nme vırdır bunu unutma,aiım. 1 Sanatçı, IKınci Meşu' \et n ''x vıüarır ds ^ahneye çık*. kendını un.u Fransız o.uncusu Sılvaınn Tark.ve temsılcısı olarak tanıtan ^e Fran^ız tua'rosuna kay\tl sız hoşulsuz bag ı olan BurTin''*t n 'Tepsı) «KmriDan/asj»nın ONnacııgı Şeı lok Holmes'ria<! Boo rolj onan I'K sahne deneyı oldu Daha sonra Tanzımat furjTiu :!e ^urulan, lîk ödenekil Turk u\ a"ro 'oplulugunun sanatcısı oldu Darülbedavı \e ogretmen vard mcısı o arak grciıeınde Mriıııkı vaşmdavdı Cumhurivet donemınde ust yapı kurumlapnın bır bölurtiunde u\gulsnan devnmler Ba^ hlaşînayı» temel da\anak vapmıstı Bır ust yapı kurumu o'an tıyatro da bundan etk lendl Muhsm E^ugrul devrimcl ve devingsn gucunü doğal olarak bu gelışım yolu uzennde surdürdu Sanatçı \ı"ar'n akısı ıçmde durmadan kendını venılerms \p \anına a'dıgı genç »ana'çılann djşuncelpnn© u^ çulaTa clanaŞı v°rrr1ş ve venı düşünreîere açık olarak sooamlulugunu jenne getirmUtır Bunun Içln de Muhstn Ertufcrul» un (çelisimi ıçinde tez i!e kanıf teri bir arada vanyana g6r\ıruz. VP »anatçmın bu v geHsimi » oiuç'U'duftu y»n tiyatro ku««4ı bi?) vepyeni bır du$unce alanjn» ulaçtırmıs bulunuyor Muhsm Ertufcnsl sahns laîamına g'rdıginde yarar yoVtu sanstcı azdı »eyırci »zdı Kısacası. bır tiyatro Ranatçıvn! yureklen1 Bu. binbır zor'uk «jna başân dolu yeimls sanat yılı içınde b.rer tıvatro adamı olarak kend. varoluşumuzun neüenmı buluyoruz. çutuu bızler d» bu uzun sanat > ıllarının bırer parçasıyız Ve şunu çok ıvi bılmehyız ki. daha once bovle bır usta oimasaydı buler de olmayabilirdik. b'zden sonrakıler de Muhsin Ertugnjl'un sanat anlay\smm kanısına bir karşıt tez cıkabilmesı içm de Muhsın Ertu^ru) gereklidir Sanatçmm kend: donem'nin guç keşuVan icınde buyuttügü ve blzlere devretttgı tiyatro eylemi buîTJn ve varın lcin artık veterlı deftilse ca^rd&j Türk tivatro«un'jn kurulması açısından. onu yadsımakla d recs.i b;r or*am y^ktu Tıyatro aşağj'ık b.r şeiTiış gıbı kabul edüıyor 'bu uraaı çeşıtl] oîçj'erde ulkernızın bırços yorejınd« iâ)â vardı») Turk kadm.non »ahne>e cıkr t maı vasaklanı>o du Tı>a*ro bılgısı e<nıg e<;îetı?ı alanında hemen hıç b:r olanak tanınmamışt. Butjn Bu io,jiu<)ar arasında bas'adt Muhs n ErtugnjL yaru sıfııdan bajladı Ve \an! şlanni bastıran dogrulanyu uzenne dusen gorevı tamanıladı Munsm Ertusrrul Târk tıyatrosunun kurultnisı ıçın en once yazann yetışmesıra ıv tıverdu Çunku bıLvordu kı. ti'.atro yazan vetışt.gı 'akcurde Türk ttyatrosunun hava sı da|ri}ecektı Saaatçı Turk tıyatrcsunun Sflışrres3 konusunia bır de «Tanncnat kafastyîa Ba*.l.la5ma»>a ,<aşı çıkmışnr Kend'mıro örgu bır tıyatronun dogabılmesı içm satt ox kunrreden kurtulmanm gerekî! oldugunu belirtmi'jttr Ne tar kı daba Darulbedavı n^n kuruluşunüa, muzık bölürou «Turk Muzıgı», «Batı Mu'igi» dıye ıki kesım içınde dujunulurken Tiyatro Bolumu. dogrudan Batı tıyatrosu olarak kavTanmışfr O s.rada çıçeğı burnunda b;r geoç olan Muhs n Ertug^ulun bu Kuru'uşta hıç bır sorun iu.u^u yoktur O zamanm Tanzımat aydınlan bu tu'umun ba^ sorumlusudurla'DaruJbcdayı nın başına gsçtijîten sonra ferlt oyunlara önem veren tivatromuza va tar kazandıran ve IÎK kez çocuk tnatrosunu kuran sanatcı 1a'k çogunluguna \6nelme gerekslnmesîn] de ıîk duvan kışıdır Tiyatroya Uk tekni< venılıklen ve sahneye plastik butünlügu getırfn Muhsn Ertuğml •iyatronun ünıversıto duzovnde bılıın'îel bir egltlm araîtırma alanma girmesmm gerekhligln) vurgulavan Uk sanatçıdır 1943 yümd». Tstanbul ünJvorsı^es Rektârluifrune bır y»zj ıl« ba>v uı aa »anatç» Edebıvat Fakuitesınde oır Tiyatro Bolumünun açılma«inı gerekçeler gostlrereh d^Semıjor. Bandan 13 yıî kadar sonra da 1956 nın ka sım ayinda Bombaj da top'anan «B'rıncı UJusiararası Tıyatro Kongresindekj Konuşsonunu şo> ie bagîamotır «t ) Gönul ıstıyor kı en >akın bır za > r zım um\e ^'tele ımı? de b»lhassa tıyatro yazarlanm ?ın \ etışebı'mesı ıçın. EdPDiyat rakulîe!ennd9 b'reT Tiyatro Enstnusu kursuruar ve bo\'p'ihip biz 'Kvrjpa "e ^menka dan. hele ş.mdi ^svadan gen kaîmavaîım • Sanatçı \°^8 vılımn icrJar nda. ^niîara tr]\ersjt#S4 D,' ve Fanh Cogratya Fa ç l kiiit#sınde bir Tiyatro En *ı 'usu nüiî kurulması urenne ba>uk bır .ev.nçle kalem» sanlm.ştır •Ses=.ı? sedasız *aal;ete çeçen bu ensUtunun. Tark üyatrosunda sn ouyuk devrirtu \apacagma otadan ben inananlardan blnym Muhsm Frtugruî bu uzun yazısıru d» şu dağerkndınne ıle sonuçlandırıyor • B^nce bu enstitu TOrk Uvatro tarthinds drgru aî .THŞ uçjncu bir adım uçuncu teitıel d*re§ı olarak yer almaktadır • Ona Sha«espeare oynadığı içm kızmıslar Sch"er oynadıgı ıçln kızmışlar Musah'pzade ovnadıgı içın kızrnıslar dıs'plın dededığı ıç.n k zmışlar «Tıyatro huKumetl»nn ustunde bır kurumdur» dedlgı içm kıırtuslard r Muhs n Ertugru! dogru sözlu'ugu egllmey.şı razgar horozu gıb» doruneyiv üe tsyatro tar^ımız içinde her raman anılacak b.r kışıKktlr Ama bu toplumun ona verdiklen açısmdan bir ıncelem* yapacak olursak ı$m ıçmde bulunan çevre dısında. bu bu/uk sanatçıyfc. topSum çok aı çey vertniv t^r Sorumlular ona ne manevı hurur vernvs ne de maddi rahathk iaftlamıstır Türk tr. atro "anhj içında Muhsin Ertugrul un yazgısı da Uyatronun oz\ eilı öteki oncu sanatçılan gıbı dratnatıktır B 7 bueun nnun >etnuşıncı sanat >üın: kutlayan msaular oıa'ak şunu bıhvoruz Her se^e karş n za man aşımına ustun gelmış bu ınsamn her çaoası bu ulkenın tıvatrosunu gel'şt.ntPk ıcın olmuştur Her buvuk sanatçı kışıııgm de o'dugu gıbı onun da yanhş yaptığı şeyîer rlmuştur oma burlar evren'iel yanhşlar degıldır Onun »anatsal pelısirrıno vç deii n'mSne yardnicı olmus y<3n!ı«!ard r Her buyuk sanatç: gibı o da hu yaniıjlann tşı^mda doErrulan yakalamıstır Yan'15 yapmayan tnsan, h.çbır jey yapmavan msandır 1 "Tenkil...,, S ıkıyönet n venıden uzatılacak rnı » Gerısletı ecek mtf Her v ğıd n gonlunde oır osian yotıyor Klml 'sti\'O! KI sıkıyonetım kalksn < TI styu" k sıkı/onetım ı.za'nsın k "nı st yor kı sıkıyoneîım gen ş'et i s n r <t< >st yor kı sıkıyonet.T\ soıa <O şı s lan gıbı kı."anılsın, k'mı ıstıyor kı doğu ha.kını «ten<ıl» etsın Tenkıl sözcüg^nu yen. kuşok bılrez bu aeyım 27 Mayıs tan once devrık CLmhu'başKan Cs a' Be/'n po'<t '<cs y'o j n kazannıştı O zaman Menderes yönet nı dıktayo doğru ka^arjten un versıtelı gençlerden Ha'blye ılere değln her kesırroe a.renme egi mlerl ızlenmekteı'd Cslal Bsy es^ı <omı!acı/d Ço> fcİTiş; «Yur j r ea nadon» vano değıldı Ce'ışkı en torpuleyıp uziaşnovo gıdec«3ine baskı yöntemlerını artırıp sertle«mekte yaror goruyordu Adnan Beyı de bu yola surukledı ve kcrarını verdl « Tenkıt » 1 Osmanlıca da «tenkl » Tur<ce'de «tepeleme» d» mektır Bu yântem bazan kocın.lrroz olur: siyosal yaşomda k,so surelı basaniı scnuclar da vereblllr, bazan tersıne tepen silahtır Nıtek rn «eski komıtacı»nın hesob» 27 Moyıs to yanlış ctktı Şımdl de «sski komita cı» ll« işbırllkcıilk yapcn bazı cs''relor doğu lilerinde tenkll eyıemı 'stiyorlar Tenkıl oylemım boşka K mler ıstıyor? Ikı grup var kı, bun ar amacta Drleşlvorlor 11 Botıdo taşütlet. 2i Doğuâa ayrılıkcıiar Ankara'da bir dı<to yönetlml kurmak ısteyenler doğuda «tenkıl»! amaclomoktadırlor Cunku oiağanusiu bır tepelame hor«kötının lcta va dışta doğurocoğı tepkller Turkiye'yl koranlık koşullcr ıcıne itecekt r iron Şanından bosa on ysre heveslı olan ıhırsı oklını coktan gerlde bırakmı^ gücler» Olkemlzde eksı< değildır Dofiuda ıc savo$ boyutlarmo tırmondırılocok bir tenkll horekutmıo buldozerlnden doğu halkmı ezmeye yonelmek ne sonuc verecektîr? Yarotıiacck olağanüstu ortamdo âemoKras yı askıyo o'aıktan sonra ktıdara tırmanabi ecekenni ve bunu ATierıka'ya ve CIA'/o dayanarak yapab 'ece<!sr 11 duş'ö/erler vardır vs/ashırg'on un Kisır <o falı cevrelertnde bu plono yatkınlar bulunabllir A/rı'Kcla'o gelınce Boğ msız Kü'distan amacın gdden'erin sayıları or da olsa varlığı yaasncToz BUT ar ha Ktan kopuk da o sa'ar empeyalızTe de doyansalar Turkıyade<ı fo 5 stierle aynı ıtrateııde bırleşmsktedırler Nıc!n">. . CunKu Ankarodakı faş st'enn Turkıye de kuracafiı d 'to ve zulum yonet m dogu r»ol<ını ayrıiiKCilarta bü'urleşmey» do^ru ıtecektır Eöer boşkantıe bır toş st d'Ktatörluk kurulur do dofiudo insan'ık dısı yonlerr.ier uygulomosı başlasa ayn iKcların ozledlğl lc sava$ ortarımn ekmeğıne yağ surmek dönemı boşlar C A nın da Turfcrye'yı Ortadoâu'da* antı emperyoı 31 u> kslerden soyutlomak yolundo blr dosyaaı olduğunu bll» mek ıç n falcı olmoya gerek yoktur Ama bu dosya blm c l pSdi mıdır' Ikıncıl mıcsr'' Ucuncul m u d j r ' Ç9şıtlı gelışmeere k c ş ı çeşıtiı planiarın hozır bJİundu rulmosı yalrız askerl kte ve sıyosodo değll gızl 6rgut erde de kura aır • Pekt, ne yapmalı'*... Önce TJr<ıye'de damokraslvl roymo oturtmok lcln s n fsa] ıcerığıne kavusturnrok gerekır Meznep»»i ve etn k ce'ışkı.er recm sınıfsal 'erns ıne oturtu'unco k n c lı ge. ucuncullüğe djşecekt r Ger c n I yetç I x etnk boiuculuğu, karanlıK şerotcılık mezhep kavgaaını pompalor Sınıfsal ıcerığe onceİK veren bır demokroal ıse «Ulusol Ant» sınrlorı \o nde Turkıyede^ı halkın buturleşıp kurtuluşuno yol gosterır Bo/lece eınperyalızmm oyunlorı bszulmuî oıur SiKiyÖnetrm genısletllse blle şunu kefamızdQn hlo ciKarrrayalım ki kom tacı kcfcsıyla. yo <io do<uz ıçık ijvdurnacasıyîa «tenk.ise yone me<, ayrılıkçılaro ve em peryolızme pnm vermeKİa eş degerlıdır 1 Hesaplaşma.. Kendini Vergilendiren Yurttaşın Serüveni K lmierin bu'usudur bıimlvorum Mol ve Bakaniığ" v'ergı ua e en nın on vuzierınde kocomon vazı'ar var Vergıenmış Kozanc Kutsoldır, kerdım vergılend ren halk mıllettlr glbı sloganlar 8u \ozı'on c^uycn yurttoşın Vergı Da'relen ne guio ovnaya umuluvor o!mol(( tstanbui kaıoboiıkiostıkca vem ^ergi Daırelan ac>lıvor Mecıd vekovu Vergı Doıresı buniarcan bırı Yuzb nı«fc« yurttoşm yuzlerce m Ivon odeoıâ MecıdıveKovu Getır ve ErrlTk "erg 1 Daırcleı bu vılo kadar ooını tas<d gı sentte onavol us'utde bu\uk bır 1; honında k rocı oturu/orou Mulkun sohıbı. kıroyı az bularak Devlet n wergı tODlama otontesırı c vorciı Bu konudo değışık s o v lertt'er <ar foko) »oylerMılft'' bır yana Wac dıyekoyu Gelır ve Emlâk Ooırelen ıcın de letın yenı kıroladığı kım b nr koc mılvon lırovo vopmm bulunduâu yenn corpıkhaı bağıç anoTioz Kurtulus un sonlonndo gecekondular i" ato /ele' arasınoan çece ek ulaşı ıvor RL,m nezarl gı vanındo uıok ordo FeriKoy mezarlıgı Tuhaf gorunu^ıu bır vapı Belkı de esKı b r f a b ' ^ a yapısmdan bozma Yurtîoş "9 Molıve lışk en rıort gır.nce be/onnomelen ^Lbeden aiıp oefîere Gore dsldurrrokla boş'ı/or Beyanna^eler Caglı Djiunulon Ve r gı Do'resı'ne g dıp kortı gcstererek 6ofianıyor BefOnnaineyı alıp doltiuran vurıtas bevanromen n a'tında bas lı vozıva bakıp 5 ve 10 lırciık puiu îOgiaTiok ıc n bırkcc bakkgi ı/e tuluncu/u do'asmok zorundo BevonnoTev e pulu ogstıran Mo ı,e IQI o diiCuna ve •ey'Onnarreye domgo Dulu vap 3gore pulu orceden yapışt |r ıp yjrttaşlcn pa r os r oisrlor kolOylıK oimar m ı ' Bevannome dola j r ı m k e DIJ'U .opştırTOk ışlemlennl boşorıncu Kurtuiuç Rurti rrıercriiQi sokogınc'a Mecıd yeKöyu Verqı Daırss "e uc orcc o e ğ ı s t ' r e ^ u ast m >.e kuyruği p i ' " m StiOl eri(enr<t ,e vonm scal ^ o i r o s r a n qe ^1 Bs/onnomenın ıncslenmesı bıtınce vezre <u/ruğuna a rc TI Yıne bi' yaııın s o i l sonro sıra geiejı Parovı o on eziedar ırn^aladı domgolodı ve makbuzu uzatlı Bo/e sıne cet n ıslemle'i Dır soatte başarabiınrş oirranın se «mrı« e ner^en uzaVloat m otobus duraqındo bır s j ı e be'lert kten sonra oes trolevbus b rden geldı ve ıtışe ko kıso b n d k Fokat "sevıneım uzun surmedı Makbuzu n~j ı*u et' r 'eaı an I\<Tjstum Zıro npraun be kı de vuzbınlercs lıra gui'en '»n ve ımzalama yetkıh /eznedaro Şuoe Mı.d ,ry qı. eriiıvorrİL, Yn do bın enmî n u i u r c u Olarat< s scğiamok oe'ek'vordu Mul"ur ıc n \ r e g tTek ge f ekı ordu B jnıı dJSunurken Vergı Do res nden bır ıhbo»mme ge'dı 1975 yıh 1 loksıl emick egıs n odemecla nız ıc n vedı atınd* moi bevonmda bu unmanız ve *alan dı e soru^cio trapıs cezosıv 0 gszdoö* venlıvordu vıS'ar aa bovıe cfurum aria ^arşnaşt ğım ıc n heveomrra kevfınn koctı Sozkonusu vergın n moktuzunu bu'up r l lekcevıe boşvurdum Verg Oaıresl Bibkon dılek^.e/1 fta cle e tıkten sonra covdı «Mokbuzonu: ' Qf o i s ' ° ' n voni snöı duîel'ır <îr » rted vs yord nrısı fclon b«ye qooaeffjı Folan bev o« bovon fı'an'o flonaerejı S 'on bcyor» rrakbuzu o dı öefterı actı ue yonl şiığ> ö(Jî#iiıp » ITI« v«çti B ı kögıt tutusturarok «Bupg on tnk p ıyın'1'ino bı'Ok n1» •"leaı D taksayorOK «Bano bır b«ıg# erse^iî de «ı« yonlıslıkio hociz gonderılmese1» dıe"ek old ım Bavan «Ne bngırt>.'orsu'iuz, gıoıp sefs 51kfl'et ad "*•> d'v* cı<S"4' «vjstı Snfm conh odosıro vone rven bon^n sovpun'fit cnlemıerlnde görevll mov! t,pr e ı inrrten e "nı Çsten elde korşıTido buldum Şef yard TIC'S nn d İP<5 rrn ;e kovqunu nn otoca* oHum O yurttası 'ucım&e^er' Dif quiuT1seyişle «Mal^eden neye boyle korkuvorstmuz1'» rtıve sordj korknrak ^lı•sev!m olmod gm> fskoi bo> ie?ı«e do'.ramşiarm aa pek hoş Oırrodıg m sov'evıp sokoğc cıktm. Durokto otobus beklerken esH bır htonbul Defterdofinı »njt rlofl'fp SnnrolOn Q«ltrl«f Genel M'idUrıüÖÛ v e fc r 'S l 3 ' | 5 n De'*erdorio Bggın Ilan Kurunu Kgruıu ntjo eo'ısıvrtrduk Oettor oevonrvome v« b*n?en konulor«Jo b' gt ı«t«jiQin» sovın Defterdor har zanonkı ı^jşoW oul'jşuvls »En lyısı b'ze nıe uıŞramnmıs «rgi Doır«l«rı nde ^<» zoTion b r o'av'c ır'imlti'ia lcnrs nc=am o n ^ bu sozlerını 'loîırloriT) Ovso ben n'e ssk^loçı.o novo»o Mahkeme«rnln TCK 142 >l« llgllı Ifrazı blctm vönunden r»ddettıflı. Î 1 3 1978 günlu Cumhurlyet tO' 'Ofd kamuoyuno acıklcndı reamen vovmianmomı» bir koror uzenne fikir vürutmek iokıncolı blr iştlr A m a bomnda cıkan haber şu ana kodor / ' ş do deö; I Ustel k Mohkemesı n n dct'cj oicekı kororlannoan bozıloni da takrndıoı tutum bu defo TCK 14? Ile llglll itlrazm neden bıcım yonünden reddedılmış oltluÇıı konusundo blr ftkır ve'o bı'ır Gozete hob«n de, red kororının Anoyosa ri'n 151 moddesmç aoyondınlmış oldu ğunu ocıklıyordu Bu bllgıier. Yuk«ek f/ohkeme'nln. Ana\oso yo evkıni k ıtirozmda bu u non mahkomevl oloydokl do /a va bokmavo fiorovlı mahke s sa.madı^ını gosterıyor DOIOM s y'e karar genel ıİKeler acı Sındon bır tartısmovı rTiumkun kılabılecek unsurlorıy'o keno ni beilı etmştır Sorun, bu carceve ıcnde tortışılobıl r GÖREVS1ZLIK SORUNU Ana/aso ^ahkemesı 1979da kı bır koarında bır ooliye mah kemesınden gelen Anayaso ya oykırı'ık ıtırazını blcıt» yönunden gerı cevırırken şu gerekceve clayanmıjtı Mahkeme aslınaa kendı gorov olanına gırn'ıe\en b r davaya bOfmaktad r Do'anın goru'me \erı laaro naruemesı olrrak gerBktrdt (E 1976'9 RG 15 7 1976) A TCK 142 ve Anavasa Mahkemesinin soıı kararı ANAYASA MAHKEMESINÎN RED KARAKI YALMZ ÖZÜ BAKMINDAN DEĞÎL. UYGULAMADA YARATACAĞI KARIŞIKLKLAR AÇISINDAN DA SAKINCAUDIR.. •Doç. Dr, Bülent TANÖR Ifttanbul Hukuk Faku.îesı ması» TCK I 4 j d s k i suc ıss b r eytem ya da tedh ş sucu döflll, bır tdusunce s j ^ j ' d . r S.kıyonet.Ttın lân nedenı ı'e TCK 142 a r as 1'da bır baglan tı yoktur B J \uzdendir kı buguns kadar geçen 3 aylı't uy g j a m a d a TCK 141 142 le ıig !ı davolara sıvıl mahKemtlerda bakılmoya d«vorvı o unmuştur Sı<ıyon0t m hanından b rkoc gua sonra svll sa'cılar la askerı savcıların yaptık an o r ta< topSantıda bu yonde oh nan korar tia SKi/oret'mln ilân ge'ekcesırte dayor'd nlmıs tı Ogjn bugui o^kerı mch ksrre erın TCK 141142 le 0 tı dovatoro bakmamalonpı eleştır^n rruholetet sozculerı b le bu uygulamoya tsrrel olan sıkıyeretım ılort korofm eleştırıp sıkıyone! m ılon nadenlerının dar tı.tulmuş OITIOsmdon vakınmadı'ar 011' Diırum öOYİe/ken ve be'kı de l'k defa olorak b j no<tada yasavo ve anayasoya uygun b r yarg lamo ven sec m ^ap Imışken Ana»asn Mahkemesının kararı bJ Lyaulamoyı ve onun terrelnı vok so/mışttr Karar. vclmz ozu bokimmdan deg 1 u\ou'amodo yaretocağı ocısndai do »akıncaîıdır Ana v o8oya uygunUk danetırr,,n n bır omacı anoyasaiın LStunluğuru sağlamak ana\asayo aykırı yasalorı oyıkıayaro^ oblekttf bır yararo hızmet otnektır Ik/ncı amac ıse ozellu e ıtıraz yoluyla gelen an va'araa taroflon (olovdo »o nıg ) korumaktır Anoyaso Mahkemesımn ttıraz dosvası n n kend s ne aktanlnası^dcn ıttboşn 6 ay ıcersınde karcr verrremesl hal rde davo moh kemesının anayasoyo ay^ırı'ık lctdıasını «kend kanısına gore» cozmey'e yetk'lı hale gelnesı (md 151/soil ylne Anayasa Mahkamesınm ıtıroz yoluylo ge len öova'ardo «olovla sınıriı ve toraflan bagla/ıcı korarjlg' da verebılmesı (ma 152/4) de bunu gosterıyor Ana/oaa Mahkeması, onovoso yo r gısı yoluvlo kışı hoklar nın korunmosı omocına do ters duşen bır yol tutturmuştur Bu durumda kışı hokk n da uvgulcnan TCK 142 nın ara \asaya a/kırılığını yargı'andıgı rnahkeme onunde ı! = rı sure memeMe bu ıtırazda bulunab lecoğl mahkeme onuneja ıse TCK 14? ıle Ogılı ıtırozın redd ndeKi montık do bu oımalı YükseK Mobkeme s^kıvonetım rtonemlnde TCK 142 ıi« ılgıi) Ccvalann SK'yone! m askerı mahi emelerınde gcrülması q». re<t gı ınoncındadır Bu rıedenle de aovoya bakop slvll mah keTevı aorevsız onun ıtırozmı do geceı'sız soymıştır Bu tuturnuyla Anavoso l/ah kernesı kendısını, «gorev u y u j nazlıklarmnı ınceleme/9 \elkılı bır ust dereca mahkeTieS! hatto bır Uyuşmozl k Mohkemesı soymış olmuyor tru7 B zoe durum budur Yukorkı kn rarın rruhalefel çerhlerlnde beI rlırtllciıgı gıbı Anayasa MohkeTiesı nın coğjnluk go'uşu bu sonden hotaiıdır Ustelık oiovöq kı davoyı goren Agır Cezo Mch kemesı cnuntie bu turden b r qore>sızhk tortışması cic yoP'l mamıştır B r an ıc n. Anayo'îa Mohke mesı nin boyı» blr denetım yo pob 'ecegım duaureiım Aca bo, burodan \oia cıkılsa bıie, va'ilrrası gereken sonuc Anayosa Mohkemesı rıın ulcstığı so ruc mudur 7 Sıkıyore' m Korıununun 15 md sı sıkıyonetım ho inds osken rrahke"nelenn gorev a an na g ren suçlan sıro TCK 141 142'yı kapsamına almıştır Ama. sıkıyönettm HĞnın dan îonra ışlenen bu suclar n davotorma asken rnnbkemele r n bckabılmes nın şartı ylne Su moddede gos'erılmı$ bulunuyor Suclonn. S'kıyonetır"in Mânna ve faolıvetlermo ılişk n o'most Ytne kanunun 13 ma s' sıkıyonsî mden önce lelen«T « j ç l a r n davatorıno aske' nciikemelerce ba<ılobılmest •em bu suc'orın do 4Si'<'yone1 rn ıiıînıng sebep olanlor> ora« ndo yer almasını şart koşş S Tidıki sıkıyönetlTttn llân r e "pni şAs'ledır «Anoyosonın ton dıöı hur demokrafk duzsnı, temel hak ve hürriyetlerı orto. elon kaldtrmavo vönellk yoyçın ç'ddet horeket^rınln kes 1 be'ırtıler nın o r tava Cık. TEŞEKKÜR Ameîıyofımı boşarı ıle gercek'eştınp benl tekror eofl^o kcvusturan Beyog u Beledıye Hastanes' Nsa e Operotorö So/ın Or Asım Alp • v» ho»ton*d» koldıa'rt» su«ıe sıeok llailerıni gordüğum dıâ«r doktor'oro ve hostone Dersonelıne saygıionmlg teçekkur eoe'im SERIFE SUNA HAM FINDIK YAGl SATILACAKTIR Fındık Tarım Satıs Kooperatifleri Birliğinden İLÂN Bgndımo'do yoğ Sanavi Ticareî KolleWıf Sırke»l tssıs.ennde pres eıcatrokaıyon şe^.ı ift eskı vıl urun iennden eld» edıimiş. BimğiT ze 0 t 750 'ai ham f n dık yağı teki'f olTak suretıyle sotı'acaktır Konu I19 ilgılı şartnome R htiT Caddesl Cırocı Soko< No 28 30 Rls Ham «jt 3 de FINDIK TA^'M SATIŞ KOOPERAT1FUERI BlRÜâl odresınden tenn ed leb \t llgl duvanlorın tekiıf rrıektupıarını 3 ma/18 1 979 persembe gunu saai 14 e kodar yukarıdakl adrese ver•netorl duvu'lu' Tel 43 69 70 vorgılanmamaktodır ©6viece. herkesın meş'u butün vottordan yararlonarok yorgı merclIsrı 6nund» ıddıo ve sovunmo hokkım kullonobıleceğlnı bıldır^n. davolı ya do davocı kıslle re enovasova aykırılık It'razındo bulunabılme olonağını soğlayan onoyaso kurolları da 6r. selenmstır !nd 31 151) Karor, sıkıvonetım donemennde sıvıl mahKsmelerde anava soya aykırılık ıtırazındo bu'un mayı 00 tehlıkolı bır kumor ho I ne getırıyor Hırozın mahkemese «cıddı» bulunup Anovosa Mahksmesme gonderılmesıv s bıiıkte, hevecan 1 bır bekıeyıs de başıa/ocak denektır Anavaso Mahkemesı bu ıtırazı moh kemertın go^evsıziığl noktasmdan hareketle bıçırn yonünden qen cev rrse bundan dosjocak ka.'ip sanığın ıddiasının boşo g tnes nden ıboret kalmayocok tır Red kararı sonığm «ıvıl rnohkemeden askerı mahkeme>e gonden.mesı yolundo yorum iara da yo> acaccktır. Boyle bır 0 osıi ğın fokh hoksız bıMokın tedırg nliK. sre s«bep olnası koçınıln oz bır şe^dır Kım se kendıne u\güanacok bır yo voa\ı ıpîai ettır~ie t ı umarken ı.nduğtnu bulonamonın otesın de bır ae olağan dıs1 bır ya'gı mercıı onune cıkonlmo scnucu/lo karş laşnak ıstemez A nayasa Ma'ikerresmın ko r arı b r ana »asal rnkkm kjllanılma smı rızıkolu bır ış halınp oetır mekle ou yonden de S'ndiM;ı ve <ayrjıncı etkıier yaratm»»tif SONUC Bugun^u siK.yonet m uygulcrasında «Sıkıyone'ımm butun eylem ve ışlemlennm sık' VÖnetlmın ılân eabeb ne bo0!> tutulması» yo^undo oiumlu gd Tilar at Imıştır Anayaso N'oh ken^esının son <arorı bu olum 1 j gıd se de ters dugmustur A' rro bu sakırcanm doho do buyumes ne enge1 ocma mkonı vme de vardır Cunku Anoyasa Mchkemesının bu kararmın boğ layıcılıgı Anayasaya aykırılık ıt'razın n reddedılmış olmos.ndan ıbarettır Bunun dışmdo bJ kararo bo&KO bır anıon yuklemek soz konusu davan n osten mahkeT.e/e gonoe r ı mesı gereMig m 'er1 saraie* sabetlı bır dusjnce oıarnaî Anavasa MahKemesı ne bu dovo i s de obur davalar cın boyle bır von lend rrre yetkısıne eonıp aeğll. dır Mahkemenın kendısı yukorV kcrnrnda avnen soyle d v c r «Anayasa Mahkemesl sadpcs kendısıne ozgu Anayosal denetim yetkitinı kullanabılme ocısmdan ve oncak bu amocla 1*1rozcı mahkemenln gorevınl sao ıtrmak ve ondan sonra kendi gorevlnl verine getlrmek zorundodır Bu nedenle kendi gore> vinl ver'ne getiriHcen yaptığı blr Ineeleme dofayısıyla, Anavosa MahKemesmin o'eki mahkameler korşısındo blr ust Ineeleme yaptığı onlamım cıkarmayo unayasanın 151 moddesl «Iverısli değlldır » Bu nedenla Is'onbul 2 Ağ r Cozo Mahkemesmdekl davanm \ ^ be^zerlpr nln sıkıyonet m n<;kBn mahkenele'ıne gondenlmesi Anayaso MahVem9«in n bu görösOne de ters duser Boy le bır g r.şim Anayasa Mahkemoslnln 6b0r vüksok mahkeme lermin »'onksiyonlannı gosoettığısnı VcbuüsnTiels olur Ovsa «fonksıyon gosDi'» ne kador hukukn avkırı ISÖ bl yOVssk moh keme k a r a m a bu sokatlığı cşılovacnk boyııtto uypuîomoloro o r srrek d"ı o der«ce hukuko ovkırıdır Bu kadorı Anayaso MahWeme*ınm bıi« ıstedığı bif soJC olnasa gerek Bağırrısıziık savaşsısı. Oemokrast Sosyolızm kavgamızın yı Tiaz CELÂL ÇELİK foş'8tlerca <OtlBdlldı. Anısı kavgamza yc »I' K1TLE 'Ha f oı< Sosva >C u m LV f Derneğ mız Oiur Kjrylu U^ssı Eg t m Eme*çısı orko CELÂL CELİK ârgurlük ve Insanlık duşrr.an onnca v J> â 1 An sı ve> lumuzu ovoın a'acaktır TURK S NE^/ATEK 05SNEGI Bağımsız1 k Danokrcsı Sos/alzn savaşcısı. <cvgos nın yıimaz CELÂL ÇELİK (1949 ) (açlst kfltitlar tarafmdan katted idi Anısı mucadelem zcie bavraklaşıyor 5GB Bırlıj}!"» (Cunnjr yet 3433)