Katalog

DÖRT CUMEURÎYET 23 NİSAN 1979 r ANKARA H MUSTAFA EKMEKÇİ NOTLARI IÜLCANBAZ TURHAIM SELÇUK uMCf NfüE 3ıWKr^ı Çocuk Bayramı... akkort Senatoru Nacl Cıdat anlatti fıkrayı Fıkra .öyle «Dogulu blr köylü ölmus Boşınm altındo blr canta, cantanın lcinde de soğanla ekmelc. Yanıno varan blr koylusu şaşkın, şoyle demiş Nan pıre, plvoz pıre Eva cıro dlmlre? (EkmeğM var. soğanı var, bu adam nosıl ölur?) Nacl Cidal anlatıyor yln« ikı Oojjulu vatandas konusuyorlar. Blri, öbürdne soruyor Bır gun Cumhurbcşkoni oiurson ne yersın? Lavuç (Yufka) ekmetjlnln arosıno kuru soâanı koyar, durum yaparım Bir elıme onu, ftbur elirne yeşıi 8o$am alırım Bır ondan ıstnrtm. blr ondan. Bu kez. o sormus Ya sen. Cumhurbaşkant olursan ne yerein? öbürü korsılik vermış Te| mlro cl hişt (Sen bona bır şsy bırakmadın kl) Mosonm başucur«Jo Toblı Ssnatör Ahmet Yıldız oturuyor yemektevlz. Nacl Cıdal. bu kez btr Karodeniz fıkrası anlatryor. Ahmet YıkJız. Nod Cldol'ı gostererek takılıyor Ba akrabayız diyor. o btzlm denlz gormemışimızdlr, «Lfe. Kurduo <««jnrz görmuşödür'ı demek tsth/or~ Blr «Ankara Notları»ndo yozmıştım, tsmet Pa^a. Atotürk'On şoförteılnden blrinl tKOraoglu» djye cafiırmış Ne haber KOrdofllu? Safllığınız Poşam» Bayındırlık Bakanı Şeralettin Elct. btr gozetecmın sorusu üzerlne «Ben Kurdöm» der demez. kızıleo kryomet. bir bardak suda fırtına koporılmok ısteodi Elci. sesll sessız. satır aralorındo şoyle m demek ıstemıştı? Turkiye'de Kürt olan, KOrtce konuçan sadece ben değilım Hatta, bakonlıklonnda benden tazlo Kurtce konuşanlar var (Ali Rıza Septıogiu'nu anımsotmak mı istıyor^) Dığer partılerin ıcınde de Kurtce konusonlar vor. Onlara cotılmayıp bano catılmosının bır neoem vor Mesele Kürtlük Kürtçulük değıl, mesele halktan yana olmam holkın somürölmesme karşı cıkmamdır Eğer. Turkrye'de stı sömurü aüzenıne goz yumarsanız veya buno destek olursonız (ster Kürt olun, ıster Kurtce konuşun ıster hırsız olun ıster ugursuz olun kimse sızınle uğrosmcrz. Bana hOcumlorın osıl omocı. burada yotmaktado.. Başbokan Ecevrt. Şerofettm Elcfftln kaiosmdon g©cenıeri lyl onlamtstı~ Teşekkur edenm soytn Eic<~ ded» o da icmden.. Blr bardak suda «ırtına kotwrılarak sıkıyönetim kopsamı genısıeMmek, hukCmcrt. blr b«şka bıclmde guc durumlarda bırokılmok mı İstenıyordu? Sezdiğlm kadarıyla Ecevıt. «ıkıyonetimln kopsamının genlşletilmesinden yana da degıldf Şoyle dusundü sesiı ~ Sız herş«yln dıkto rejlmlerlyie câzulebileceğınl mı zannedıyorsonuz? Toplumlar boskı ile yânetılmekten artık cıkmıştır Ne oldu İron $ahı? 8açarı sağlosa, o sağlardı... En gerıcl portllertn bıla iktıdarda olduklon donamde boşvurmaYa girtfemedikleri baskı siddet yöntemlerimn uygulanmasının Ecevlt gtbi. oydın bır Boşbokandon beklenemıyeceâ*, kamuoyunoo lylce bilınmelldlr.. Oogu sorunu polıtıkocılorco hep politık omoclor icm Toa. 1976'dakı AP Buyuk Kongresınde II HAVANA GÜNCESI avuş Gonzoles sadık bir askerdl Sadakatının karşı lığını yırmı yıldır San Anton o Hopısaneslnde gecırerek oduyor B nbaşı Perez Chau mont'un emırlerıno harfl harflne uymok tum sucu. 1953'un temmuz sonlarıydı Bır gurup casıı Moncoda kışlasını bosmış ve kışlayı elo ge clrmek ıstemıştı Ancak, başarı kazanamamıştı kaniı dlktatör Fulgencıo Batista'nın flücleri karşısında O tarıhlerde adt «aslyes cıkan. sonradan yırmınci yüzyılın «en buyu< lıderlerı arasında» anılan Fıdel Castro Ruz un ar kadaşlart Bınbaşı Chaumont tarafından Moncada Kışlasının «kaplanı» olarak bılınen Cavuş Eulalıo Gonzcles'ın el erine ve rllmıştl Yırmı yil onceslnln «kudretli» çavuşu Gonzales'in süngüsu duşmüş çımdı Ben na yapayım Ben blr askerım Ver len emrl yerıne getırırım Moncada baskınina katılonlardan bır coğunu sorgusuz suaisız ötdurduğunuz söylenlyor Ben bir askerim Verllen •mrt yerıno getlrırlm. ^ . ^ ^ Ama. ya o emır halko kar sıysa? Kendınl koruyamayan 'nsanları öldürmeye yönellkee? O zaman ben öyle duşönmüyordum Moncada Kışlası baskınına katılanlar arasında Iki de kadın vordı Şu sıralarda Kuba' nın Vletnom Buyükelçisl olan Melba Hernandez bır rastlantı sonucu 1978'ın oralık sonundo Havana'da ıdı Baskın başarısızlıkla sonuclondı Ama. orado reler çek tlk Bırgun cavuş Gonzales, ho tırladığım l'adarıyla yonında Onfcaşı Montes de Oca ıle huc reme geldi Avucunda ıkı tane kanlı göz yanl Insan gozu tu tuyordu Al, dedl bana Işte bunlar kardeşinın gözlerl Mölâ konuşmoyacak mısın. diye sor du Gorduğüm manzara karşısında kusmaya başladım Ba ş!m dönmeye başlodı Blr anda ateşim cıktı Bır an durdum Bağırdım olanca gucümle Hoyır Hayııır Konuşmayacağım Ikı gün sonra Cavuş nışanlımın olüm haberlni getırdl Yanımdo kı hücrede Santamarla vardı Haydee Santamarıa Moncada baskınına katılon ık rıcı kadmdı benden başka Ayağa fırlomış bağırıyordu «Ne ıstersen\z yapm Vurun öldürün Ne Istersenız Ama devnmi durdu ramayacaksınız» Hepımlz aslında bu inanctaydık Bu inancı taşımasaydık, ne devnmi yapabılırdık ne de bugunu devrlm n yırmlncl yıldonümünü gorebılırdık Cavuş Gonzoles şlmdl hapısanede Gundüzlerı yol ışcıllğl yapıyor ldeolo|lk eğıtımden gecıyor geceleri de Ama, nafıle Küba'da devrım yırmınci yılını doldurmuşken. hâlâ «yan lış arından annmayan» sıyasal mahkumlar var Sayıları az da olsa, var Melba Hernandez Vıetnam da buyüke'cı Haydee Santamarıa ıse Küba Kadınmın efsanelestırdlğl ve tanhe gom duğü «yığıt evlutlarından birı» Kuba'nın Yalçın DOĞAN C 'ABD üssünü gidin Kruşçef'e sorun 196VDE AMERIKAN ELCIÜĞI BOŞALTILIRKEN. CALIŞMALAR1 İZUEYEN KÛBALI KAD1N KERLER .. A3 Moncada Kışlası saldırısma katılanlann birçoğunu sorgusuz sualsiz öldüren çavuş Gonzales, şimdi hapisanede. Gündüzleri yol işçiliği yapıyor, geceleri de ideolojik eğitimden geçiyor karılması gereken dersler yanlışlar, doârular ve tanhe gecmış ıslmler onumuzden resml geçıt yapıyordu Birgun konu Kubo'yo fleldı Castro yu anlattı Nosıl arkadaş olduktarını Kuba dakı tarımsal sorunların 1930 ların başlarında nasıl yoğunlaştığmı bunlann nasıl cozume kavuştuğunu onlottı blr blr Bugun Kubanm uc numaralı adamı Carlos Rafael Rodrıgaez 1960 larda Davıd ı cağırmış ve «nerede hangı bıt kınm ekılmesı nasıl bır torımsai orgutlenmeye gıdıimesi» ko nusunda bır rapor tstemıştı Castro ıle arkadoşları da oyle başlamıştı Castro Allende Guevara.. Ododaydılar iste Karşı karşıya o'Liniuştuk sanki kı onlorla Bırden döndü Bak ıstersen gunün bırın de Kuba ya gıt Kuba'yı mutlaka gormelısın Kubo yı gormek' Ne dlyor du Nazım «OtobıyografnBinde. «Ellıdokuzumda onsekız saatte uctum Prag dan Havano yo» Kım bılır Ankara dan koç saat te uculurdu Havana'ya Nasıl gıdılırdı9 Olur muydu9 Ne zaman gıdeyım? Durdu bır an Baytelmann lyı bır zoman secmelısm. Yanl yararlı olacak bır zaman. 9 Ne zaman. ne zaman ... Tamam 1979 da Kuba. devrımm yırmınci yılını dolduracak. Aradan uc yıl gectı Türkıye değıştı Dünya değıştı Bırınci Mıllıyetçı Cephe Hukumetl Boy telmann ın işıne son verdl O da karısı ve cocuklarıyla Avru pa'da bır kente yerleşerek oğretım u/elıgıne baş,adı Ara sı ra mektuplaşıyorduk 1978 ın Eylul unde bır yurt dışı gezısın de goruştuk Sadece, bır gun vardı Saatler cabucak aktı gıt tı Sabaha dek tartıştık Şılı'yı, Turkıyeyı dunyayı Derken ko nu Kuba ya geldı Unutmamıştı önerısını Daha ne duruyorsun, gltsene ışte şımdı Havana ya. Karısı Valerıa atıldı Senın yerınde olmayı cok ısterdım hala duşunuyorsun Frnkfurt tan havalandığında ucağımız, bunları düşunüyordum Lahey dekı Kubo Buyukelcıliğı Bırınc Sekreterı Serafına, pasaporto vızeyı ışlerken Ha vana dakı Basın Yayın Genel Mudurlugunu telefoma arayaca ğını ve tiavaalanında kcrşılamalarmı sağlayacagını soyledı Ancak tum bır gece uğraşm ş ve Havano yı bu mak gerce< ei? memıştı Bır garıp telelon bag lontısı fciı Uahey den oncs Washıngton aranıyor arkasından VVashıng'on uzennden Ku banın gunevbatı kıyılanna rastlayan ÛuantanamoodaKi Amerıkan üssu ve Kuba dokı bu Amenkan ussu arac lığıylo do Havana ya bağlanıyordu tele fon Kuba'dakl Amerıkan ussu mü' Kuba dakı blr Amerıkan ussünün varlığı bılinmeyen değıldı Yainız uzun tartışmatordan sonra blr ara kaldırılmıştı Sımdı demek hâlâ bır Amerıkan üssu vc Kuba da Kubalılar bu konudakı soruları yan cızer&k yanıtlıyorlar (Arkası 11. sayfada) 1er Llsteslnin odı Oemırol'l desteklıyenlerca cKürtler Llstesı» oiarak amlmoktoydı Bokonlık yapmış kışıler, Kâmran inan m odımn bulunduğu llsteye Kurtler listesldir, ov vermeylnl demlşlerdl Son AP Buyuk Kongresınde Suleyman Bey ın omlgokjrı «Mıllıyetcı O«mıre|i> sozuyle n« demek ıstemış7 lerdı AP'd« Kurtço bılen tonla oalıtıkacı vardı, bunlar, Kâmran Inon denh ealdırrya uâramomışlardı, neden? Sonra Şerafettln Clçi dune değın AP'de değıl mlydı' Nıye o zaman sea cıkarmiYorlardı da. »Imcti vuklenmek Istıyorlaröı? Buntann tumü laftı Teoman Eref, ne güzel yozdı TOrkceyl öğretmemışsenlz, no yap«ınlar yanl? Fransızco mı konuşsunlar0 Asıl faşızmdsn yano olmok. ırkcı, soven olmak hclucülüktur «Mıllıyetcılıkı slogamnı kapıp. «Ben slogonımı seçtim slz de secin» demek bolüculuktur Insanları ınsanlara kırdırmak, karde$ı kardeşe düşman etmek bâluculuktur Butun cabolan, tasaiarı hukümeti blr düşurmek, clnayet ışliyenleri cıkormak cezaevlerlnden .. Ne diyorlordı oazıları gızlıden gızliye Korkmaym vurun öldürun Içerl glrsenlz de çıkoracağız bız sızlerl .. * * * Cocuk Bayromt bugün ögretmen Mehmet Cıplak, «23 Nison» ba$lıklı dızeierlni göndermiş Dızelerınde eşıtlık Istıyor Mehmet Cıplak Bırkac dızesl şöyle «Bız çocukiar sevenz. / Yirmlüc Nlsanion, / O. buyük Ata nın / bizlere ormoöam Cocuk lar Insan demez / kafatosct, yoboza / Her Yırmıuc Nısan'da / sunulur yaza yazo Bız'm olon ner yıida / ve kutlanan her bayramda, / eşıtlıkler ısterız / e$ıt doflan Insona » 23 Nısan 1973'tekt «An o Notlarıının boşlıgını, «Cocijk Bayramı Sozde » koymuşum Karamsar bır yazı Şoyie « Can Yücel slmdı Adana Cezaevlnde şaır cocuklaro guvenırdı hep Oturtacaksın Galata koprüsune çocukları, kımıidamıvacoklor kendıterına dokunonı tukruk yağmuru na tutacaklar Çocuklarla yapocaksın, ne yapacaksan » ögretmenferı «Cocuk yılında ne dusunuyorsunuz?» dıye sormuştu ortaokulda oğrencılere Sancar Cokacan, ozetle 5unlan vazdı « Gunlerce bu konu ustümJe konuşuldu, yazıldı Halâ da kortuşulup vozılıyor Aslında. yılları cocuk yılı, kadın yıtı dıye ayırmak anlomsız, yoktuk, yoksulluk gızlı gızll surerken . işte cocuk yılı ama yme çocuklarımız, arkadaslanmız ve kardeşierimızm mutlu olduğunu ileri suremeyız . Şımdi blraz da voksullan düşunelım Ya onlor nosıliaf Ya hosta Olanlar. ya calı$mok zorunda olonlar. onlan düşünçüm blr Onloro kım el uzatacak, kım onlarla ılgılenecek? Eğer bu çocukların sorunlan cozumlenlrse ben Iste bu yıld OOnyo Cocuk Yıtı derim Ama vine de Dunya Cocuk Yılınız kutlu olsun dıyemıyeceğıml» CASTRO ANLATIYOR uba devnmının hderi Fidel Castro'nun gazetecılerte yaptıgı uzun konusmalar sırasında, sıyasal konuların yanı sıra Castro nun ozel yaşaınına ılışkın degınmeler de yer alıyor Bunun nedenı ozel yaşamına ılışkın bırçok dedıkodunun kulaktan kulağft dolaşması Ornegın bazı Avrupalı nrmalar ıçın sık sık Kuba ya gelen Gına Lollobrıgıda ıle ilışkısl bulunduğu konusunda oylesme yoğun soylentıler çıktı ki bunlar Havanada resmen yalanlanmak zorunda kaldı ABD'nın unlü TV muhabın Barbara Walters geçen yü Castro Ile yaptıgı uzun röportaıda jıne bu söylentılerden bınna degındı Walters Castro ya, devrımın başuıdan bert bırhkte muca K dele ettıklen ve şu anda Komunast Partısi genel sekreterhgını yuruten Celıa Sanchez üe üışkısı olup olmadıgını sorunca Castro «Slzın kadar usta bır gazetecının boylesıne ucuz bır dedıkoduya kulak vermesıne şaşıyorum» dedL Röporta)uı yalnızca bu bölumu Kuba TVsmdekl yayında kesılmışü. Brezılyalı gazetecı Fernando Moraıse de Castro ile 8 saat süren gorüşmesı ba^lamadan önce, kışlsel konular dışında herşeyi sorabıiece^l hıç bır sınır ve sansur olmayacagı söylenmiştı Moraisın. aşagıda izleyeceğinız rfiporta)ında, Fıdel Castro son uluslararası gehşmelere ılışkın goruşlennı anlatıyor. I I "DÜNYA TARiHİ, NÜKLEER ÇAĞDAN ÖNCE VE SONRA DİYE İKİYE BÖLÜNMELİ,, SORU Kubo da bugünkü genç kuşak, Amerıka Bırleşık Devletlerınln devrımın en buyük duşmanı oldugu bılıncl ıle yetıştırıldı Şımdi bunlar ılışkılerın yemden kurulması çalışmplarını na sıl karşıiayacaklar?... CASTRO Etrafınıza şöyle bır bakın Bırkac gündur burdasınız. Bu ara da Amerıka nın Kuba ya karşı tavrını değıştırdığıne daır pek cok haber almış olmalısınız. Amo şunu belırtmek ıs terım kı bunlar henüz bır başlangıctır Ne Marksizm ve Lenınızm ne sosyalızm n» de Kuba değışık polıtık sıstemlerle yönetılen u'keiere düşmanca hısler bes lemez. Sosyallzm Hkelerıne bağlı olarak şu nu acıkca soyleyebılırlm kı. Ideal nor mal llışkl, barış ıcınde bır arada yaşa maktır Blz uluslararası barışın ve ulke lerın egemenllğınin somıml taraftarlo rıyız. lsrorlo bize yftneltılen Itharnlarda oiduğu gıbı sovaşcı değılız. Blz samımı barış yanlılarryız. Bugünun dünyası artık ok ve yay kılıc ve kalkan dunyası değıldlr Bu r ge ceğı gormek gerek. Bugun dunyo nu< leer sılahların buyük bır hızla uretıldığı b r yer Bu sılahlar bugun öyle bır du zeye geldıler kı. sovaş imkânsızlaştı Inancımıza göre dünya tarıhı ıkıye bo lünmell. Nukleer cağdan once ve son ra Düşüncemızın eaosı da burdon kay naklanıyor Bjgünun dünyası cok so yıda ve cok buyük sorunlarla karşı karşıya Ama artık bu sorunlan esk' den olduğu gıbi savaşla cözmesl ola naksız. Cunku savaş, sonundo herke sın. dunyanın mahvolması demek O halde tüm sorunlan barışcı yollarla çöz mek zorundayız Tabıl bu sosyalıst ıl kelerden devrim ılkelerınden adolet ılkelerınden ödun vermek aniomına gei mez Cunku artık savaşla cozumu ola naksız nale gelmış sorunların ulusların bırbırlerıne karşılıklı saygı duymalan sağlanmadan ve Inson ar arasında adalet zafere ulaşmodon çözuıemeyeceğlnl de blliyoruz, Insaniığın geleceğındo hoyatl so runlar olduguna ınanıyorum Buniar azgelışmış'ık sorunlarıdır Bunlar aclık sorunlarıdır Dunyanın butun ulus ları ve ınsanları ıçın ada etı sağlaya mazsak bunları cozmemız olanoksızlaşır Şımdı bu noktodan bakarak, tera zının barış kefesıne bır kucuk kum tanesı koymaga muktedırsek bunu koyarız. O halde Amerıka ıle Kuba arasındakı ekonomık ve dıplomatık ılışkılen duzeltme/e yonelık her adım, blzım ıcın terazıye konan bır kum tanesıdır Ve bu tone dünya barışı adına oraya konmaktadır Bu acıdan Kübo halkının Amerıka ile 1yı ılışkllerl normal karşılamaması diye birşey söz konusu olamaz Onların aldığı sağlam po lıtık eğıt mde barış ıcmde bır orada yaşama da vardır Belki bu sorunlo Amerıkalılar karşılaşabllırier Cunku asıl orada yaşayan insanların coğu bugljn ku dunyanın gerceklerının farkında da ğıller. 'Devamı var > Havana'ya yine 18 saat Allende'nin Müsteşan Üc yıl öncevdl Şıli'nln öldurü len başkanı Allende'nin Toprak ve Tarım Reformu Musteşarı Dovıd Baytelmann, Turkıye'de kl Toprak Reformu uygulamasından jorevlı olarak Ankara' ya gelmıştı Şılı'dekı fasıst dar beden sonra yurt dışma kaçabılen ve «sürgunde yaşayan» önde gelen kışılerden bırıydl Bırleşn ış Milletlere toprak reformu uzmanı olarak gırmış. çeşıtlı ulkelerdeki uygulama ları incelıyor Bırleçmış Mıllet lere ve FAOya (Dunya Gıda Tarım örgutu) konuyla ılgıiı ra porlar hazırlıyordu Anl'ara da Iken aramızda blr dostluk kurulmuştu Gunler ve geceler boyu Şıli Deneylnl bıkmadan usanmadan anlatıyor, anlatıyordu Şili Deneylnden cı