Katalog

DÖRT CUMHURtYET 17 NİSAN 1979 POÜTİKA VE ÖTESİ .MEHMLDKlMAL T U R H f l N S E L C U K Benim Oğlum Bina Okur eçtiğlmrz 1977 genel seclmlerlnde Adalet Partlsi koderinl MHP H« kuracağı btr koalisyon hükümetın« bağlamıştı. Sec:mlerde Demirel'le dolaştığım oldu, CHP iie birtikte MSP'ye d» vuruyor, MHP'yı kolluyordu. Demirel'in soçım sonuclarında özleml d«, hesabı da gercek!«fm«di. Çünkü AP oyiorı ı!e MHP oyları bır hukumetin kurutmasını saglıyamıyordj. «Iktıdor olsun da, ne olursa olsun» ilkesıne sıkı sıkıya sarılı Demirel gene MSP'ye muhtac oldu. ikı MC hukumeti boyle kurulabildi. AP'ye yürekten bağlı olanlaro sorarsanız: «MSP ıle ortaklık mı Allah sakiasın!» derier. Ama bunların gorüslerine oldıran klm, Demirel bildıgini okur. Adalet Partısmm siyaset arenasında cok önemli bir yerl vardır, yadsınamoz. Ancak bu, Adalet Partısimn yerl mıdır, Demırel'in yert rnidir? Ikısı birbirine karışmıştır Sanınm portisine ictenlikle boğlı çoğu kışi de bu ik'lemden yakrnıcidır. Demirel, eevresmdekı ve yakınındaki içil dışlı b(r eklple Adalet Partisine damgasmı bosmıştır. Ama Adalet Partisi bir turtu Demlrai ve ekibine domgosını basamamıştır. Belki partinın rohatsızlığı da buradan gelmektedlr. Demirel'in Adalet Partisl Içlnde dişti bir rakibi hic bir zaman olmodı. Zaman zaman karşısına cıkmoyı goze alanlar cıktı Ise de, bilınlyordu ki, bunlar göstermelik olacaklardı. Son denemede Kâmuran İnan dahi gosterrr.eiik olmafcian ötcye geçemedl. Bunca okumuş • yazmiflıgma karşın nal topladı. Demirel gerçeğinl kabul zorundayız. Demirel'e h«r cevrenın bir bckısı vardır. CHP baska turiü bakar. CHP'nin dışındakı sol başka turlu bop ka , CHP'ye göre, Demirel örselenmlstir. Karştt portlnin basmda örselenmış bir liderin surgit durması CHP'nin yorannadır. Bundcn olacck Demırel'e hongi tehlike yor,e!se CHP, Demirel'i bu tehllkeden kurtanr, duze cıkarır CHP, Adalet Partisinin başına orselenmemiş taze bir liderin geçmesini istemez. Ondan oiacak her zaman Demirel'e razı olmuştur. Ince bir hesap mı, sanmıyorum. ismet Paşa'nın bir taktiğl vardı: kuyudon adam cıkarırdı. Ondan bu taktiğl öğrenmiş olanlar, Demirel'i Surgit kurtarmışlardır. CHP'nin drşındakf sola gelince, Demirel, sol lcin her zaman tehlikeü olmuştur. Adalet Partisl demiyeceğim, Demirel'in kişiliğl sol Içln tehlikelidir. Devlet Güvenlik Mahkemelerinden tutun da, 141 142'nin ayakta kalmasıno değin her türlu zor re|imleffnin oltında Derrvrel yatar Bir anlomda sola düsmanltk Demirel'in ayakta kalmcsım soğlaycn besindlr Adalet Partisi içınde tanıdığım öyle ılımlılar vardır ki, sol duşmanlığını Demirel duzeyme oturtmazlar. Nıdelim ki, onların eiinden. Demirel var oldukca, bir şey gelmez. Ecevit iktidarı üikeyl darboğazdan kurtarmak lcln Cirpınıyor Ecevit çırpındıkca, Demirel de batsın dlye durmaksızin ümügüne basıyor. Bu nereye kadar surecektir? Ya Ecevit, ya Demirel, blrisinln batmasına kadar sürecektir... Caresi yok. kurt kuzuyu yemeye kararlıdır cmo, hangisinin kurt, hangisinln kuzu olduğunu zaman gösterecektir. Slyasetln lld büyük portl arosındakl hazin tablosu guncel olcrak budur. Haül Tunc ne decfl: «Ecevlt yıkılırsa, o yıkıntının altrnda Ecevit bir metre kalırsa. Damirel dort metre kalır.» Bu. işcl keslmlnın bir bölüğünün sesltfir. Fabrtkacıların sesl daha değısik tondo cıkıyor. İçlerinde Ecevlt'a karşı olanlar bulunduğu gibi. gercektan Ecevlt'l destekleyenlor de var. Bunların baçında İbrahım Bodur gelmektedir. Fabrtkacılann çoğu gırtlağına değin doymustur. Göru doymazlan Ise sonucu dalgaianmaya bırakmışlardır. VÜCuDUHA U2AMAN, DuflJMAN PAfîMAKlAP frİDEREK ÇOuAU?J. uME, ELÎME, SEİA'MEJ KALçAiiMA, ÖAdAKtARINA POLANAM EUEfti gip. DuüUMl>A İtf PAttMAKLAiÜNi WZAT r^£N ?ANik S Döviz G e r e k s i n i m i v e Kaynaklar Gününjrde cz geîıçmfş ulke eKonomılerıne yon ver&n kapıtaiıst gelışmış ulkelenn uzantısı olan ekonomık örgüller, serma/e kurjmları ve dığer sermcye sohıplerl, eller'ndekı blnk mlerı, cıkarları doğrultusunda değerlendırebiısceklerı pazorlarlo ışbırtığı yapma eğılımındedırler Batıîı ulkslerın «aış yardım konusunda gosterdık.en lyi nıyet, ancak bu olguyu gercekleştlrmek ıcm gorev venlmış bulunon IMF'nın koşuüan cltındo yotmaktad r Turkıve'nın bu ko nuda gosterdığ' tutum ve sonuc ortodadır Oiumlu olarok nıtelendırılecek bu sonuc ICÖrığında yonlış veriler© dayand'n'rnış bir ekononıpoMıka sonucunda meydana gelmışt.r. Dış ycrdımlar başlığı altında toplanabılen ve 4'üncu p l c i dönemmde toplam 15 milyar 200 mılyon dolar olarak planlcnan bu koynağın 1979 dılımıne duşen kısım, 2 mılyar 330 mılyon dolardır. Yurt dışın da calışan ışcılerımlzden sadece AİT>an\a'da calışaalarin çu anda ellermde bulundurduklan tasarruf miktarı bu değerln 3 4 kat üstundedlr. Ayca ışcılerımızın scdece 1979 yılı tasarruf miktarı bu değerın 3 4 kat ustundedir Ayr.ca Işcılerlmızn sodece 1979 yılı tasarruf hacimlori ve dlğer subvansiyonel gelirlerl tcplamı da bu mıktarın Iki katı kadardır Yukarıda da değindığım'z %gıbi Türklye oiarak Işcı dövızleri konusunda hic, ama hıc bır ekonom'k önlem alınmasa. Alman yasaları ve IşcHerımızın Turkıye'deki 6osyoekonomık ilışkilerl sonucundo 800 milyon dolarlık bır gırışin zorunlu o'arok gerCekleşeceğt ortodaöir. Işoı dövizlerıne büyük ölcüde gereksirtme duyulduğu ve yoğun &konomık önlernler alındıği yıllardakı ülkemıze gıren İşcl dövızl mıktarları şu şekıldedin Yıllar 1973 1974 1975 1978 1977 1978 Milyon Dolar 1.183. 1.426. 1312. 981 882. 1.000. Indeks 1973=100 120 111 63 83 85 Büien «» • TANLA Işçilerin, çıkarları ile ilgili ekonomik kararlardan haberleri olmuyor 1 Almanyada Türk iscileıinln uğrak yerlerlnden birl satışlarını gercekleştırmek gerekir Yurt dışındaki işcılerlmlzln bircok şırket tcrafından konut satış vaodı ıle aldatılmalarından dolayı ur<eklıklert davlat guvencesı Ile, konut uretlcısı durumundo olan kamu ve özel kuruluşların agır v» yoğun pazarlama yukumlüluklerınden dolayı Istenıler etkinliğe uloşcmamalan ve fınansman gereksinmelerınden doloyı yapı sektöründeki durgunluk bu yollo gıderılır Buyük ölcude dovız gırdısı ıle on flnansman gereksınmesı sağlanması sektörun cazıo hale gelmesml ve hızlanmosım do sağlor nıtelıktedır 2) Alman Hukumeti vetkıltlen ıle ayrıcalıiık olarak ekonoTiilerının gelecek 4 yıl lclndek; krızden ko'ay cıkılabılmesı buna bağiı olarak ışslzlık ıcın de yabancı ışc sorunlarına dengell ortak cözumler gstırıcı, ozalcn nufusianna yabancı ışcıler yoiuyio cözüm aramaları gıbı önernlı toplumsal ve ekonomık sorularına önerı ve teklıfler yoluyla ekonomık ışbırlıği olanaklorını da etüd etmek gerekmektedır 3) Türk Alman Ekonomlk Işbırllğı cercevesmde yurutulen Almanyo'da calışan Türk Işci yatırımlarına korşı Alman Ekonomık Işblrlığl Bokanlığı ve bağiı kuruluşları aşırı bır gayret gostsrmektedır önemlı bır dövız gırlşı ve ekonomık gelısmeyl sağlar nitelıktek1 bu gınşımlere karşı yazılı bır bıcımde yönlendırmek ve özend rmek yerfne. yatırın> lcrın daha suratlı bır blclmde gercekleşmelerinı sağlomak Icm doğrudan görevler üstlenmek gerekmektedır. 4) Yurt dışında calışan Işcllerlmız n sosyokültürel yapılarını gözonune alarak, mevcut ve getırilecek 6nlemlerın vasıtalar (aracılar) kullanmodan doğrudun uygulanabilacek nıtelıkte acık ve sade bir bıcımde olmcsıno özan göstermek gerekmektedır. 5) Yurt dışında sadece temslicılık görevi ycpabılen Bankalarımıza ve gorevi yürüten teşkllatlanna cok ocık bir blCimde gorev torıfl yapmak gerekmektedır. işcılerımizın blrkac bölge dısındo cok dağınık caiışmalan, Bankoların calışma saotlennde işbaşında bulunmalan, tatll gunlerl temsilcrl'klerın kapolı olması haberleşmenın doğmamasıno neden olmaktadır Çalıştıklan bankanın posta ceklerinl doğıtarak gönder lecek havalelerln kendi bonkalorı Ile gönderilmeslnl sağlamaktan boşka btr görevi olmayan bu yer lerln ve kişllertn daho ekonomik savurganlığı önler bir blClmdo dovranmalarını sağlamak gerekmektedır. Ulkenln geçlcl olduğunu umduğumuz bugünku sıkıntılarını Demlrel, halk yığınlan önünde sömurmeye çıkmıçtır Bazan şurda, bazan burda kclabalıklan toplayorak veryansın etmesi bundondır. Derayl gocmeden otı tökezletmek Istiyor. Demirel da bilir ki, hangf partl iktldar olsa, üç asağı beş yukan sıkıntılan bu yöntemlerie gldarmeye çalışır. işte Ecevit geldi, gena aklı başındakl fabrikacılann dediğl olmuyor mu? Bunalımlı donemde Ecevit bu çlzgiden bir parmak çıkamaz. Anlatamazsınız Demirel'e, onlatsanız da anlamazlıktan gelir. Bir erken seclm yoktur. istese de bu hükümet bir erken seçlme gldemez. Attığt odımlonn sonunu görmeden gltmesl olası değndlr. Olağanüstü bir durum ortaya cıkmozsa •ecimler zamanında yapılacaktir. AP'nin, Demlrel'ln yandaştanmn bunu beklemesl gerekir. Ülkenln ve halkın bunalımını seclmlerda sömürmeye klmseler Izln vermez. 1981 seçlmleri icin şlmdiden bir kehanett» buiunmotc erkendir. Ama llle de bir şey soylenecekse, bugünkü tablo üc aşağı, bes yukan değişmeyecektir. Hic bir parti tek başına Iktidara gelemez. Zatan gelmemek lcin de partiler ellerinden gelenl artianna komuyoıiar. CHP* nın solundakl partilerden secime girenler birkoc mllletvekill cıkarabllirler. Bir de belkl, MHP"nln Mecllstekl sayısı biraz daha artar. AP'ye partl kaygılannın ustünde tarlhset btr gorev düsmektedir. Ülkenin karsı karşıya bulunduğu sıkıntılardor kurtulabilmesl lcln Iktidara yardımcı olmak. Demirel bunu hic yapmoz da, yoptırmaz da... Dsmirel'in demokras) anloyısı da sola karsıdır. Demirel, işine yaradığr kadar demokrasl Ister. tşlne yaramıyorga. demokrasinin bütün kurallarını bozmaktan geıi durmaz. Oysa, bctılı anlamda, hic bir demokrasl solsuz oimaz. içlnde solun bulunmodığı düzene demokrasl denmez. 6u kuralı blz değil, botılı koymuştur. Batıya öykünerek demokrasiye girdiğlmlze göre onun koyduğu kurals uymak zorundayız. Sımdilik Demirel ve onun uitüne basarak siyaset yap tığı Adalet Partisinin durumu budur. Bu gerçeğl gözönüne alarak değerlendirmeler yapılacaktır. MHP'yi blimem ama, hic olmozso MSP"nin bunlan görmeslnl dilerlz. Demirel'i olduğu yerde durduran, fafcat ülke sorunlannın coıümune yardımcı otan bir politika Iziemesi MSP'nln geleceğı bakımından Islne varar. Demirel gerceâlne Ise, bundan Önce olduğu gibi, bun dan sonra da sobırla ketlanılacaktır. ; ! ; İ • j | • 1 NlSAN 1978'DE . UYGULAJV1AYA KONULAN YENÎ FAÎZ ORANLARÎYLE ÎLGİLÎ KARARI ALMANYA' DA CALIŞAN İŞÇÎLERİMİZDEN ANCAK YÜZDE 55,9'U BİLÎYOR. ANCAK BUNLARIN YÜZDE 64'Ü DE AYRINTILARDAN HABERSİZ. 1 1 1 • | I | i ALMANYA'DAKİ ÎŞÇÎLERDEN TÜRKLtRASI İLE YENI HESAP AÇMAYI DÜŞÜNENLERİN ORANI YÜZDE 25,7 OLARAK BELİRLENİYOR.. 1978'DE AUNMIŞ OLAN KARARLARA KARŞIN TÜRKİYE'DE HESAP AÇMAK ÎSTEMEYENLERİN ORANI ÎSE YÜZDE 20.4.. ! \ | ; J | ' Tümüyle bizlerden olan, fakat bugune dek yönetımde bulunan sıyasal ıktidarlar ıle sos yol ve ekonomık ocılardan herhangl bır konuda diyalog kurulamamış. yanlız baş'arına bırakılmış olan ve ellerlnde şu anda Turkıye'mn özel koşuilarına göre korşılaştırıldığı zaman, IMF olanaklarından daha faz.a ekonomlk güç buluncn. işcılenmızın ülkelerine karşı dovranışlannın somut verıleri tabloda Izienmektedir. ALINAN KARARLAR VE SONUCLARI Dogru karorlar guvenlllr brtgılerden oluşur. Uygar toptumlar kararlarında dotma bu ilkeden horoket ederlef. Güvenılir bı'güer, masabaşı v« saha colışması sonucunda elde edlien verilerin blllmsel ve uygulamaya yönellk analizlefi sonucunda oluşur. Işt» sımdl sadece masonın kıyıaflmdo alınmış bir kararın «onuçlarım sunalım: Ecevlt hukümetlnln devaiuosyon kararı !l« birlıkta yurt dışında calısan Işcüerımizle llgıll 1 nlsan 1978 tarihlnden Itıbaren uyguiamaya koyduğu yenl falz oronlarını lcersn yasa değışıklığlnden Almanya'da calışan Işcılerımızden haberi olanların oranı % 55£'dur. Bu yosadan haberl olanların % 64 O'ı ise, yasanın ayrıntılcrını bilmemektedır. Bu oranior blze gercek bılgl sahibl olanların % 20.2 olduğunu göstermektedır. Aroştırmanm bu bölürnunde, yosa Işcllerlmlze kamu ve özel bankolanmızın yoymladıkları broşurlerdekl tfa deler ıle okunmuş ve okutul muştur. Ancak 11 dakikoda okunan bu uygulamanın anloşılab<!mesı lcin yapılan acıklamodan sonroki sonuc yuzde oiarak şoyledır: Hesabını DCM olarok bırakccaklar 35.1 TL olarak yenl hesap acacaklar 25.7 Yenl karcrlara roâmen Turkıye'de tasarruf hesabı acmak Istemiyorlar 20.4 Bankcdaki DÇM hesabını Türk parasına cevirıp öyle saklayacak 1.S Flkrl, bılgısl yok ve oevap vermevenler 17.3 Tablodan da Izlaneceğı gıb) yasanın davronışlan olumlu yöne kanalıze etmesi % 25.7 oranmdodır. BEDELSİZ İTHALATIN SONUCU Ekım ayında yürürlüğe gken bedelsız Ithalat kararnamesl He mart ayı sonuna kador ulkemlze gelen 40.000 aracın bedell gelişmiş ülkelere. kartarı Ise aracıloro yoramıştır. Bu pastadan Işcllerlmtzn aldıklan pay kOcuk olmokia beraber, Türkiye'nln ekonomlk vororiorının mutlok olarok üstundedlr. Ayrıca ekonomık önlemler poketınde yer alan İşcl dovlzle'lne prımll kur uygulanması özelllkle Alman markımn dış pıyasalarda Turk lırası karşısındakl değertnl artırmakton öte bır anlam taşımoyacakiır. Bu arada yurt dışında calışan her ışcıden yılda belll bır mik tar paramn alınması gıbl dnlemier de Yugoslovya'nın uyguladığı ve gerekcesl cok acık olan bir önlemden eslnlenerek duşunülen bır tasarımdır. ltalyan hükümetınin yurt dışında calışan işcllerinden cuma günü gönderdıkleri havol«lere prım vermelerı, Yugoelavların yol (ayok bostı) porası olarak her yıl aldıklorı belirll mıktarlaro yönelik uyguiamalar, ulkelenn ekonomlk slstemlerl ve bıreylerin özelllklerine doyalı olarak aidıktarı önlemlerdlr. Az eellşmış ulkelerin, gürv lük, hayat! dorboğazlormı giderebümek icin aldıklan makro kararlar, toplumtanmn kul tür duzsyl ve blreyterlnin uluslanno yeterü güven unsurunun yerleşmem ş olmasından dolayı haklı olarak bıreysel ekonomık davranışlorı da beraberınde getirmektedir Yurt dışında calışan Iscılerlmize uygulanan subvansiyonel nıtelıktek' bugüne kadarkı önlemlenn sonuclan. daıma bu düşOnceden kaynaklanarak meydana gelmıştır. SONUC ArsJan Başor Kafaoğlu'nun(*) da belırttiği gıbl «yapılanlar yan lıştır» demek lcln tşunlar doğrudun demek, yarınlara umut Ile bakmak Isteyen bütün yurt s«ver aydınlann görevldır. Sonuç olarak 4'üncü plan dönemindekl hedefler verl olarak alındığmda ödemeler den gesindekl planlcma ve strate|lyl tümünden değlştlrmek gerekmektedir. Bu değışıklığın özu temellnde dıs borclanma kaleminde yer alan değsrlerın belll bir oranda İşcl dövlzl gollrlerl He fkamesl yoiuna gidilmetl sokllnde ocıklanobllir. Bu orotta dt8 sotım gellrte rlnde, amaçlanan ^edeflere varılması ve oşılması da ayrıca ekonomımızı olumlu yönd» etkıleyecektır. Bu genel sirateıık ekonomik kararın gercekleştlrılmesı, sermaye Iransferiorl Icm genel ortam ve ılkelerf yenne get'rmekle sağlanobılır. Bu ortam ve ılkelen de yapılması gerekenisr başlığı a!tında belirtmekte yarar vardır. 1) 4'üncü Bes Yıllık Kalkmma Planının 1712'nci maddesınde cYurt dışındaki fşçilerlmlzin tasarruflannı değerlendlrmek ve konut gerekslnmele rfnl karşılomak amacıyla gece kondu onleme bölgelerlnde konut Oretlml özendirlierek yoygınloştırılacağı» pol'tıkası yer almaktadır. 1 Uzun vadel ve gercekleşmesı lcln ön yatırım gerekslnmesi yüksek olan bu pciıtıka yerlne, kamu kuruluşiarının da Ic'nde bulunduğu, özel bir konjt pazorlama örgutünün tek elden yurt dışında calışan Işcılerimize kamu ve özel kuruluşlar tarafından planlanan ve üretılen konutlcrın Çıktı ÇIKTI Prof. Tarık Zafer Tunaya ÇAĞDAŞ YAYINLARI UGUR MUMCU Prof. AKŞIT GÖKTÜRK «BÜYÜKLERtMtZ« Üç ayda sekizinci bası Sakıncalı Piyade 18. Bası însan Derisiyle Kaplı Anayasa KAKLAR VE OZGÜFtÜKURJH VAS*1!*!* Vt CANU TU1MAYAÇAUSAN YAP.I OKUMA UĞRAŞI CMM: K URA • YAZ1N METNIMN KAVRAMStNOA OKURME1İNYAZAR • NEDEN ROMAN'I TARIH. TARİHt | ROMAN G l l l OKUYAUAY'Z? i m YAZIN METNİNIN MAS'L , OKUNACAÛINI BIOMSEL OLARAK ORTAYA KOYAN YAFIT Suçlular ve Güçlüler 10. Bası IDCM: 49 U*M Bir Pulsuz Dilekçe 8. B s aı T U R K O C A G I CAp. r, «I CACMOCtU iSTANtLR ÇAĞDAŞ YAYINLARI (^a^aloğlu, Türkocagı cad. No: J941 İSTANBUL Birrl • 28 Mart 1979 tarihll Cumhurlyet'tekl yazısından.