Katalog

0 NİK I CUMHLRHET 17 MSAN 1079 EKONOMI... EKONOM1... EKONOMI.. EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOML. EKONOMI... NKARA (ANKA) Malıye Bckonı Zıya MÜezz nog u başta gelır vergıst olmak uzefe vergı sıstemırrızde yasal bır duzenlemeye çıdılmesınm her zamankınden buyLK bır zorunl^ Jk olcraK crtava c ktıgırı bıld rmış «Bır vondan yasal duzenleme'er konusunda çabo gostemirken, bır yandan da ozellikle verg, denetmınm yaygınlaştırılması konusunda gereklı hazırlıklor yapılmaktadır» asnnıştır Mal ye Bakanı Zıya Muezzınoglu dun >cptı flı ocıklamodo 137S bütce yıl nda. 67 ılden tcleTon teıgrcf ve teleksls aiınon Ik sonuçlara gore 1 mılyon 339 bın yıllık gelır vergısı beyan name'i aiınct gını bü sa/ıda 1978 de anncn 1 mılyon 121 b n adetlık beyamanre sayısma gorg yuzde 19 4 orcnında bır crtı$ garcekleşt ğnı bt • dırmıştır A GELİR VERGISI ARTIYOR Malıye Ea<anı Muezzınoglu ccıklamasırda be^annamelı yukumlUerden al ncn geiır verg sı mıktorının artıgınc do yer verm ş 1979 butce yılında De,onnomelı yukumlulerder olman gel r vera.s nın 1978 yılına aore yuzde 46 5 oranınd3 bır artış ka,deoerek 29 mılyar 814 mılyon !ıra\o Vukseldıgını belrtmıştır Ek surede verılen bsyannamslerıe bunlarla ılgılı tahokkuklar sorucunda bu mıktarın ooha dc ortocogını bıld ren Malıye Ba*an\, 1973 yılında 20 mıiyar 346 mıi yon lıralık gelır verglsı alındığını, bu m ktaroa bır oncekı ytla gore yuzda 32,4 oran rvda bır ar ttş kaydedıidıgınl soylemiştır Muezzınoglu. beyannomell yukumluler başına duşen y\llık ortalama vergmm 1977 yıUndo 15 bın 797 lıro. 1978 yıiında 18 bın 144 liro clrju ğ'jnu bu mıktarın 1979 yılında 22 bın 274 lıraya yükseldıgını söylemış. ortış oranının b r oncekı yılın yüzda 14.8'ın8 karşılık yüzde 22 7 oldugunu Ifcde etmıştır Malive » ' Bakanı Müezzinoglu: V ergı deııetimmin yaygınlaşması için gerekli hazırlıklar yapılıyor,, merıka nın Turkıye de calısmo otesesl olorak gorev yapmıs elemonlarından Bruce H Mıller 1969 hazıran sayıstnda Monthly Labor Revıey» dergısınde gozlemleri ni şoyle dıle getırmektedır «ABD rtn tekn< inkt K ve hatto felspfe olarnk scjiadıgı uns ırlirdan ppk cogun ın yalnızca Turk 1 ın degıl fo^at aynı zaman $ 6a ılk sendıkoc I K denpvlermı ucret bılıncın«ı dayalı spndıka^ıl k ıcınde gec rm ş olan u/g lerın oluşturdt gu DISK n po 1! ka ını muhti melpn Ptkılemesını surdureceğı <<an sındo/ım Kt şkusuz dııer gclışm°kte olan ulkelere go rp Turkı,ede An pnkan sendıkac l'k mod^ I i e dcha vokın bır srrdıkacılık Ampnkan send kacılık turune dGho benzer bır serdıko DÖVİZ GiRiŞiNiN IOO MiLYON DOLAR ARTMASI BEKLENİYOR Füsun ÖZBtLGEN cevt Hükümet nn s c r a dıgı ekonorrı k ka rcrla'in dovız glrşlerlnı bır surs lcin hızlaifırmosı Du crado Boîı 1 ulkelerden beklenen «Ivedi yardırr» n gelmpsi biy elıkle dovız a<ım nın saglonmnsı beklenmektPdır Ekonom k cevreterde ya,gın ao'unen bek 6 yışlere gore şcı dovızlerne uyguicnma/a başİT non «prim sıstemıı le do ız gınş erı 100 mı yon oclor cıvarınoa art ş gosterebılec^ktır Bır aylık bır donen ıcınae gelecek dov zlerır «lolar 47 I rodan ıslem gormesı dovız Merkez Bankosının «cok krıtik)) b r duze\de bulunan dovız gereksını mının b r olcude korşılanab leceâı tahmın ed I mektedır Pr m sıstemının sonuna dek başar 1 otnasınm beklenmedıa b r sure sonra dovız g r slerının yavaşlayab iecpc belırt Imektedır An cak kozonılon bu sure \c nc*e İMF ile gorı$me° r n SüruL,rulebılecegı ve Batıdcn beklenpn «Ivedi yardım» lc n gorusme e>ın tomannlonocagı tahTnT edılmektedır E Prim sistemınin başarılı olması ıçın mal mukabili ve kredili yapılması gerektiği n b'a r t ekted rler Ancak bu Kez de yardmm aec ktınlmesı ve yeterlı m ktardo yardım yopıima rnası hclıroe Tu k ^e nın onuntie h cb,r secene«' kalmayoı"agı \e «Batı ılo llıskıl=rde cıddl sorumar dogacagı» yetkılı og ziarca ılade edılmtNteaır ithalatın belırtiliyor DOST ULKELER Ote yordan Balılı zengın u'kelf n Turk ^ nın knt k onlar yaşodıgı bır donemde ,ardım \ap rrakta bu denlı gucluK cıkarmasmo karşın «dost ve komşu ulkelennı Tjkıye ye yardımda dal a c t e i do; cndıkıar na do dıkkat cekıirrektpd r Orre gm Iros n vaptıgı son «|est» Merkez Bankasın n b o x aktar mı \aprrak ıcm bır gunluqune 10 mıl yon dolar bulcmadığı bır zamanria Batı ı ulke e YARDIM GELMEZSE Yelkılıler Botıdon beklensn f v » pa nn n bu kez «daha cıddl bır umutı olorak belırgınleşt gı ÜCRETLILERİN YÜKÜ ARTIYOR Malıye Eakanı Z yo Muezzınoglu, topiam g° llr vergısı hasılatında 1977 yılında b r oncek y 'i gore yuzde 47 9 ve 1978 butce yılında yuzde c & oranındu crtıs gercekieştıgını bu oonın butca kanununa gore 1979 yılırdo yjzde 49 8 oldugunu bıldırerek «Bu durum anılan yıllordo beyanno mell yukümluier dışında kalon kesımın yoni uc retlilerin vergi vuklermın daha hıılı bır tempoyla orttıgmı gosterır nıtelıktedır» rlemıştır N/"ijezz noglu acıklamasmdo son o orak ŞJ sozlere yer vermıştır«Vergl Eistemimızln temellnl oluşluran qplır vergıslndekl kayıp ve kacoğın buyuk boyutlorn ulaşarok varlıgını surdurdugu ucretlıler uzerm defcl gellr vergısl vukunun gidsrek agırlaşt 1 3 ve bu durumun çeşıtll sorunları beraberinde ge tirdlğl blr gercekti' Bu nedenle, basto gelır vergısl olmak uzerp verg1 sıstemlmtzde \csal duıenlemeye gıdılmes' her zamankınden daha buyuk bir zorunluluk olarak ortaya cıkmaktadır > rp qore cok doha ıctemıklı bır ajj \ ş uıurok de• gerlend rılnekted r Bıl ndıg gıb Irok Tjrk t e pn ham petroı sıkınts'nm cok vogunlaşmcsı ve ta r rrsal urun ek n ^e taşımalarının teh ıkeye Qir mesı uzer ne Turk ye ye moyıs oyı sonuno kadcr 40 m l\on do'orl k bır kolayliK gosterme/ı kobul Ptm stır Irok may s sonuno kadar Turkıye hıc bır odeme vopmat,a bıle ^0 THıyon do arı k hom r pet o'u borı hattmdan porrpalamoyı kobj e!m «; t r Ustel k bu sure cındp hıcbır Mız alna/aconı nı da b Idı mıştır Tjrkı e nın o\!ordır Ba'ı ulke p r nasn vsrdım bekİPdıgı bır donemde Irak ın bır kale nfe 40 mıl/nn r*olarhk bu vord m Ankaro rla hukum't c° reler rçie B^tılı'a'in gos'p redğı «kardeşcp bır yokınhk olarok» dcçjerlend rılmekıa ri r OXLT]>ILERI\ BASARÎSI Ote vr"ndon oo\ z rkımın "coloTin " \s Tah tokclp pıyasns nın do\ız q rışın resmı kancllora aV |mo\a \onelık ekonoxi' onl»Tiler n başanlı c ct Irresı cui ba7i korollam tıkcitra" 1 ! aere< ' ğ belırt Imekteaır Yurt dışındakı ışcı dovızlerının reomı kcnallor yerıne ozel sektorun gırdı g9reKsınırunı karşı omak jzere TahtoKa e p yasa^ından mal muKao '1 'halat ^eya Kabul Kredılı 't hoıat g bı vcl arta mol olorak ustehk ocıi gere<sın mı oimayın nollor Sıcımınde Tjr> ye ye gırd qıne dıkkat cekılmeKted t IVa' rrukabılı ıtl>oıat, kobul kredılı ıthalat qıbı uygulama arn yosaklanması hal nda 15c dovızı qır ş'erın n resm kanollardon surekıiİM ko/anocagı hesap orımaKtadır. Ancak bu durunda oa ozel SPktorun ıtha at sıkırt sı başço^lerecek ve bozı tabrıka'ar durma 'ehlıkosı ile kar«;ılnç,ccnk1arrt r Ozel .ektorun bekle,en trors'erlprn n o\lordr /apılma ncsına raorren L.retımm ourmon osı v° ithalatın devam etTies bu kana lardan rrrı gelmesıyle gercekleşmeHedır Hukumet rraı muKab I veya kabul kredılı ıtha otı va^aklod qı taka rde ıscı dovızının resmı kanallnrdan qırı^ı o r t o r i k arcok ozel SP<'orun mal oprpks nımı karş lanamayocakt r A CIIIK gormekt°\ ız t İMF HEYETINİN 2 4 NİSAN'DA ANKARA'YA GELMESİ BEKLENİYOR ANKARA (Cumhurl Burosu) Zurı>ı topıantısının sonuclcrının 220 banko oding borc erte lema gorüşmelen yuruten yedı bankaya ıletıldığı oğremlmlştlr Yıne Zürlh toplantısmın ısığında Turkıye ile Uluslararası Paro Fonu (İMF) arcsıntiakı goruşmelenn başlamcsı omacıyia buyuk b r olosılıkla 24 nısan salı gunu İMF heyetlnın An kora ya gelmesi beklenmektedır Yardımın başlaması dışında, Zurıh toplantı sının ıkı ayrı sonucu ortaya cıkmaya başlamış lır Bunlardan bırt. İMF İle goruşmelere gecıl melıdır Toplantının Ikıncl sonucu borc ertelsmeler! ne ilışkındır Türkıye nın ozellikle dovıze cevır lebıiır mevduat hesobındon |DCM^ doğon yak a şık 2 mılyar 200 mılyon dolar borcu vardır Bu run yanında ceşıtll borclaroan dogon 600 mı'yon doiarlık faızın de bırıktıgı rj IdırılTtekted r Gerek borclann onaporalarının gerekse faızlerının erte lenmesı Zurih te gundeme gelmıştır Bu neden e ıkılı bır yol izlenrresı kararlaştırılmıştır Erteletıe ler lcın Federal Almanya Başbakanı Helmut Schmıdt ın Ozel Temsılcısı Dr Kıep bankalarla çorü secektır Turkıye nın borcu b u l u ^ n 220 bonka adına yedı buyuk banka borc erteteme goruşmelen nı yürutmektedır Bunlar arasmda Dej'sc^e BaTk ve Dresdner Bank da bulunmaktadır Dr Kıep bu ıkl Alman bankasryla gorüşecek ve onun goruşlerı belirtllen Iki bonka aracılığıyla dığer beş bankaya da lletllecektır Bunun dışında izlenen Ikıncl yol Zurlh topkmtısryla llgıll kararlarm Turkiye ta'af ndan doğ rudan yedl bankaya gonderilmesidır IMF İle Ankara da gorüşmelere gec tJıği sılocla. buyük bir olasrlıkla borc erteleme go'üşmetert lcm Londra'da bağkmtiyo geçileceKtlr Bruce un bu acıklamasının dogruluğunu ortık bılmeyen kalmamıştır Amerıkalı uzman bır vandan Turk Iş le ılgılı bır gerçegı vurgu na alınmaktadır Ve alınmıstır da Anılan genel kuruldan yoklasık 85 yıl sonra 1966 yılında bu kez Turk Iş ın onun cu genel kurulundo hemen hemen oynı ılke benımsenmış ve yururluge gırnıstır Buna gore »Turk Iş sıyosol part ler karş s nda n ut ak bogımsızlığını koruvocak hıc b r sı vascl partıy destek!eme\ecpk =ı\asal partı lerle orgaoık bna or kutmayacaktır » Turk K Amerıkcn sendıkalızmlnden ak torrtıgı bu ı^kflerp sıkı sıkıya baglı katmış ve kendıne baqlı ışcl serdıkalarının en ku cıık sıyasal anacl" e/lemlerıne ya da sıya «iol orgutlenmelerıne olanak tanımomışlır 1966 yılında boyle bır karar aîınması tarıhsel olarak bır sratlont da deaıid.r Cunku 1960 lı yıllar 12 Mart fasızmıne dek Turkı ye de son ellı yılın en ozgur'ukçu yıllarıdır Sankl 18 yuzyıl Avruoası nın Avdınloirn Cagı» onemll blr gecıkmeyle 1960 larda Tur Iscıip'l urrpt ortısı peslnde suruklerne polıtl kosı OLıderek cmek serma»e celışkısını bu yuk b r 'sıhnçle arka plantıa tLtmus ısçıle> n •îiyasal orgutlenTie yoluyla ıktıdora ogırlıkla rını koyc 3'lnsn n oznel koctıilarını yaratma mıstır Nssn'i koşul'arın yaratı maması ıçın de ucr=t arîşlarına bel boglamıştır Boyle lıkle sendıko ızrı Turkıye de lekeüerle ozdoş leşm s °Tınayenın ıs pd.gı dogrul*uda bır 1 C! ı ı orta n çıkmıst'r Yıllarca bır >ta ra<= ' ıt po o 3 tutturu'ınuş «taro'^ zl » aın' qecekte vorc'an sıyasal ıkt'darlarla ve onların arVG~ındakı s n'cal guclcrle kool ^ /nn o'usturrjjru qotıerdsn kocırılmak ıst«>n rııstır Tarıhlnde ışci sendıkaları yolu\la Iscl lendıkacılıgmı o LTie mahkum ctTiek» d a n gasını taşıyan Turk Iş bugun onemlı bır donemece gelmıştır Dun baslo'cn Turk I? kongresınde ılk belırtıler torıhm bu damgası IKI GORUS Hjkume n bu nedenip b ' konr onmod ğı ve konunjn tart şıldıgı bıldırılme<tedır B r gorj ?q gore gayn re=mı kanaliam tıkanması hal nda dovız g rısler hızlnnacagı ıc n sanayıcılerm transferlen de yapılab 'ecek jsrelık hj<umet transferierde «acıl ve oncelık taşıyan konularda* kendı mıslyatıfı ile secn p yopabHecektır Blr d 99r qoruş^ gore ıse bu kono lann \ıkanması hchrde şcı dovızmıp resmi gınçlerı bır mıklar hız'ansa bıle bu aov zler de pptrol demır gubre gıb ac I bır htıyac'ara oıdecek ve ozel kesımın uretımı ıcın g rd geeks nımı saglanomoyacaktır Bu durımda do ozel kes mde uret m duracdK ısten c karTia ar başla/aca*tır Tartışmaların soiuc ınu bır olcude de Batı'rian bek!enen taze paron n gelıp aelnrpmesı belır eyecektır Eger Tajrkı/e yardım alamaz da boş ka arayışlara vonel rse tum ekonom k mekanızmolann yenıden gozden çjecır lecegı be ırtılmek ted r YORUM Türk Iş'te Dönemeç 'Yalçm Dogan lamokta ote yonda do yazınm yantdığı yıl larda henuz gelışme oşamasında o'an OISK e ilıskln «unut'arın » sergılemektedlr Sendıkacılıgı salt blr tucret sendıkacılı ğ > bicımınde an'ayan Amerıkan sendıkallzmınin kokenınde, ucretın golgesine sıgınarak olaganustu koyu bır cpolıtıkasızlıgım her davranışm «polıtıka dışı» olmasına ozen gostenlmesınm duşuncesl yatmaktadır Ame rıka ile Turklye nın bu alanda karşılaştırılma sı konuyu daha da açıklıgo kavuşturmakta dır Daha 1881 yılında Ampriko dakl tekeller le varolan duzenl surdurmede onemli katkıla rı bulunan Amerıcan Federatıon of Lobor (Amerıkan Iş Federas\onj) yopılan genel kurulunda iigınc blr ılke benimsemıştır Bugu no gore, tFederasyon gjcu yettıkce asla bır sıyasal partının boyundurugu altına gırmeve rek h c bır üye herhangı bır partının omac lorının savunucusu olmayacaktır» Böylelıkla işcl sınıdnın sıyasal baglantıları tumüyle kopanlmokta, slyasal orgutlenme yolunda atabılecegl adımlor, daha ılk anda denetim altıklye ye gelmlştlr Blllnelenme oran VB duzeyinln hızla arttığı her lurlu konunun en açık secik bıçımde tartışıldıgı Turklye de parla mentoya Ilk kez sosyalıst mılletvekıllerının gırdıgı blr donemde koskoco ıscl konfederas yonunun «polıt ka ile ugraşması» bır ılke ka rarıyla yasaklanmaktadır Tuzuge boyle bır ılke konulması ve ışçi sınıfınm «polıtıka dışı» kalması Işçtlerln slyasal orgutlenmelerınl yıl larca gen atmıstır Aslında bugun soldakı bolunme ve solun bugunku olumlu ortama rağmen gelışme gosterememesl ya do sol hareketın cılız kalması 1969 kararının somut urunudur Soldakl hıc bır part) bugun ışçı ta banında kendine guclu ve onemli bır yer bulamamaktadır. Bolunmenln temelınde, cılız kalmanın kokenınde ışcı sınıfınm slyasal orgutlenmeden yoksun bırakılmıj olmasının yattıgı gun glbl ortadadır Amerikon sendikalizml yoluyla emperyallzmln azgelısmiş ulkelere verdiğl «polıtıka dışı kalmok» gorevinl, Turk İş bugüne değın «hakkıyla> yenne getırmlştlr Salt bir ucret arttfi gündeme getırmlş, toplu sözleşmelerde nın gerlde bırakılacağı ızlenlm'nl vernıekte dir Turk iş kongresının tarıhsel oneml va sorumluİLgu ıste bu noktada yatmoktodır Işci sınıfından kopnıus ve işcı sınıfınm sorun larını cozmeye yetmeyen bır yonetımın değış mesi gurdemtiedır Kongre delegelerı bu ta rıhsel gorevlo karsı karsıyodır Yıllardır de nenmiş kımlıklerl gun ışıgıno çıkmış, Turklyede ışcı hareket'nı qcıletmış bır yonetımın artık deglşme zarranıdır Her kongreye bu Inanclo gelınmis alınan sozler verilen sozler hep aldatmacayla bitrnış ve yonetım ye rınde kalmıştır Oysa, Turkıye nın gundemınds en genls anlamıyla tsıyasai orgutlenme» vardır Işcl sınıfınm bütunleşmesl vardır Ucret sendıka cılıgmın geride bırakılması vardır Uçbeş kuruşluk ucret artışlanyla sorunun çozümle nemeyeceginin bılınmesı vardır Ikl mılyonu ri'in ısclnin sahıpsızlıqi vardır O halde, Iscilerln ve onların delegelerimn yenl blr yönetim sadece Turk • Iş te degıl, Turkiye'nin aeleceginde de blr donemece ımzasını atabı lecektır Turk • iş'ın dun başlayan kongresln den beklenen budur. Kıbrıs'ta özel kesim Türkıye ile yaoslan ticarî protokola uyulmadığını Öne sürüyor Iz/et Rıza YAT.TN EFKOŞA (Cumhurlyet) Kıbrıs ta ozel kesım temsılcılerı Tukıye CLmhurıvetı Kıb ns Turk Federe DeJetı tıraret ve oceme protokolu ılkeierı ile daha oncekı karmo ekonormk komısyon toplantılarında oıman karorlaro uyulma dığını bu nedenle mayıs ayında yopılması bekle nen ucuncü toplantının 00 bır yoror saglamıyaca ğını sojunmoktadır Sozkonusu protokolui bırınc madded «ıki ül ke girrşımcilerlnın TC'nde olsun KTFD nde ol sun, yerli kuruluşlarla esıt ışlem gormesınf her ulkenın gınşımcılere kolaylık saglamasını» ongormekte, «Iki ulke arasında ekonomık ilıskılen düzenlemek, Isb'rlıgını gelıstırmek eşıtlık ılkesı cerç9 vesinde tıcaret ve sanayı urunlermın karşılıklı ser best okımını saglamak » protokolun otekı arrocları olorak sayılrroktooır Şıkayet de hemen bır ncl maddenırı ıcer gınln çığnenmes' savınaar kaynoklonmcktad r Kıorıs Turk Tıccret Odası yetkılılerı «KTFD nın TC o*el veya tuzel kışılerıni ıkı urun dışında hıcbır sınır lamayla bagımlı saymazken Turkıye Cumhurıyeyeti'nm yuze yakın urunu bozı kuruluşlor kanalıy la almasını» yerınde bulmuyorlar Kıbrıs ıhracat cıların «KTFD anayasasının ongordugu korma ekonoml sıstemı ıçınde kcsımler orası esıt'ige say gı gosterılmesı kendılenne ulosım olanaklan sag lanması narencıye dışsotımında tek a'ıcı tek satıcı uygulamasından vazgecılmpsı ve dışsatımı ozendıren kredı ve'ilmosı» ıstemı cie bundor koy naklamyor Curku b rınc s nıf narenctyeyl yalmz CYPFRUVEX (Kıbr s Meyve ve Sebze Şırketı) satıp yalnız G ma aiabıl'yor Kıbrıs ozel kesım yethlılerl «Karşılıklı her türlu mal ve hızmel akımına olanak scglanmasına» da «KTFD'nm, ıkincı ulkelerle yaptıgı anlaşmatoro ters dusmesi gerekt'gı» nokta^ında cıWış crıyorlar Avn ce^reler «Ana protokoldo KTFD İle Turkıye orasındakl ılışkılerın duzenlenmesinın ongdrulmesine karşın korma ekonomık komısyon'da KTFD ile dış dunya arasındakı tıcaret ve iktısat i'ışkılerınm duzenlenmesıne gıdıldıgını» one suruyorlc 1 Kıbrıs Turk Tıcare Odası KTFD nın TC alrlçımcilerıne her tur kolayl gı saglorken TC n n bu na yanasmaoıqı goruşunde Bu orada. kormo ekonomık komısvon un son tcplantıs rdo bu ko nunun «askıyo almdıgı» inoncı da vor KTFD plo kalı kamyo^loro Ttrkıye uzerınoen gecerken gereklı olonak'ar n sorion^asmo caba harconması yolundokl kamo komısyon koronnın do henuz so nuclandırılamadıgı bıîr'ır lıyor KTFD plakalı toşıtlar «artljşmalı ulkeler tarıfesı» yeıne en yuksek tanfeden ucret oduyoriar I Büyüme hızı düşerken, fiyat artışları hızlanıyor Uluc GÜRKAN e^let !«ta' st / Enst tusu tarafından hesapic nan 1978 yılı «son geçıcı» ulusai gelır talımı nı ouyuT s h zınn yjzd© 3 5 oldugunu ortaya koymustur Vılın butununu kapsayan verıle'' dı< kate clıncrak yapılan bu hesaplaşma, gectığı mız kasım ayınn yuzde 3 IUK tahmınıns gore kuçuk oranlı bır ge ışmeyl yansıtmaktadır Ulusa! gelır gos'erge.erının HıŞikteKı tabloda yer alan son ıki yılda^ı gelışımı. dunyon n «en hızlı kalkman» ulkelen arasında ılk sıralarda bu lunduğu soylenerek uzun yıllor avutulan Turk ye n n, bjgun ancak gelışo esıni yavaşlctarak yaşa yabı dığını gostermeKtedır Bır boşka gorunen de bu/ume h zı yavaşlarken fıyot artışlarınm gı derek hızlandıgıd r Buyu ne hızının yavaşlaması ve f yot ortışlonnın hızlanmosı Batı ekonomılerının 1973 yılındakı petrol knzınden sonro karşı aştıkları V9 «stagflation» renılen djrgunluk lcmde enflasyon o gusuno hnîır atmak'a ancak belırlı farklılıklar da tsa r uzerındekl olumlu todıt sa! 'er ne dır etktsl bu yorgıyı kanıtlomok D De\!et Istatıst k Enstltüsü nün 1978 yılı ulugelir artışına !! şkın son tahm nı 9 cylık vertdıkı<ate alınarak yapılan kasım 1978 tahmınlgore 0 5 pt,anltk b r yukselme qostermekteUlusai gelır artış hızının yuzde 3'ten yüzde 3 5e yükseltllmesinde teme* neden, dış alemden gelen net faktör gelırlerl İle Itholattan alınan dolaylı vergılerdekl artış olmuşîur Kcsım 1978 tah mınıne gore dış alemden ge'en net faktor gelırlerınde yuzde 29 oranında thala*ton alınan do !a/lı vergllerde ışe yuzde 18 oranındo bır artış kaydedılmiştır. BUYOIE fflZLARI 1977 40 ULUSAL GELIR 54 YURTICI GELIR 05 • TARIM • SANAYI 108 (Kaynok Devlet Istat stlk Enstıtüsu) 1978 35 45 41 34 DOVIZ YOKLUĞU Türkıye ekonom s nın qjnuT(rd9 korşılaş'ı ği ~«run!ar. dovız darüogazı gerekcesıne boğlan maktadır Ayda ortalamo 150 mılyon doiarlık ek bır koynak bulundugunda butun soruniorm cozumlenebıleceğl duşunulmektedır Muhaiofet par tılerl iktıdarı yeterınce dış borc buianamaklo suc larken, Iktldarda bulunan ar Batı 1 ulkeler ve fl nansman kuruluşlarını «gerekli tutarda kredl ac nodıKlarr» 'cin eleş'lrmekter'ırler Bankaların kârlarının onemli bir bölümü doviz işlemlerinden kaynaklanıyor Bankaların 197 S yılı kârlarının, 1977 yıh fıyatlanyla geçpn yılın geıısınde kallığı goruldu. BÜYÜME HIZI 1978 yHının son ay'annda d ş pkonorr / Iskaydedılen can onman n Duyjme nızı 1 v z ışienlerınden kaynakland ğı belırtılmekte dır Banka karları lcmde dovlz Iş'emlenn n onemli yer tutmasında bankaların bu yet< !enn r genışletılmesı etkılı olrruştur Bu orado banka mev tiuat faız oranlarının yukseltılmesl de bu gehşrre yı hı^landırmıştır 1978 yılı bılanco değerlerl belll olan bankalo rın 1978 yılı karların n rrıktar olarok 1977 ye go re artış gosterdığı ancak bu artışın 1977 yılı d yotianyia gecen yılın kârlarının gerısınde Kaldığı saptanmıştır Barko rrevduatlannda do 1977 y lı na gore mıktar olarak artışlar gcrülmektedır Bılancolan bellı olon bankalar lcinde en faz lo kar eden banka 707 552 b n llra İle Iş Bankası oımustur Iş BanKasınm karında gecen yıla gore yuzde 12 2 cxanmda 76 8 mılyon llra dolayında ar tış qercekle$mıştır Ancak yuzde 50 yl aşnn fıyo! otıslorı gozonune alındığındo bankanın 1978 yı ı karı 1977'dekı 630 7 mılyon I ralık kârının allına duşmektedır iş Bankosının mevduotları toplamı da 55 4 mılyor l ralık değer re gore yuzde 29 lu^ b r artış'a 71 5 mılyar lıraya yukselmıştır Turk Tcoret Bonkası ıse gecen yıla aore y"ı? de 19 4 oran nda b r artışİT 242 9 mtlyon lıralık t> r kâr sağlarrıştır. Ttcaret Bankasmın mevduatları B ankalonn kârlamın önemll blr bölümünün, do toplamı da gecen yıikl 12 4 milyarlık değerıne gore ,uzde 30 8 oronında bır artışla 15 2 mılyar ııraya yukselmıştır r r y 600 rrılyon h c se ma/e3İ buluian apı vs Kre d Bankasının 19/8 yıhndo mevduatiorı gecen yıl" gore yuzde 28 8 oranmdo bır artışla 393 mılyot 'ıraya vukseım ş kgrı Ise yuzde 58 9 oranında b r duşuşle 3109 mılyon lırodon 127 8 mıtyon 1ıra\a genlemışt r Öğretmenfer Bonkas Ise 1978 de 73 9 mllyon llra kar etmis meıduatlarının loplamı Ise 3 8 mı1 var lırova ıl^snıştır Bankanın korında gecen yılo ocre yuzde 27 aerıleme nrevduatlarında ]%s yuzd= 15^ oranında arttş saptanmıştır Yabancı sermoyeıl bonkalardan Osmanlı Ban <osının elde enıgl kar 1977 ve gors vuzde 67 9 o'anında artarok 110 6 mılyon lıraya mevduat top omı ıse yuzde 23 8 oranmdo bır ortışıa 5 6 mılyo 1 i'a/a CKmtştır Uluslararosı Endustn ve Tı ore Borkos'Oın kcr ve mevduatlonndo sırasıy'o VUTIP /3 azal'S ve yu'de 2 3 a t>« cptanmiîtır Bo/lece bu bonkcrn kon qecen vı'k 21 7 < l ^on lıral k 4ı m gennden S m ivon I rova d ışerk=n mevduatlnn > oplarrı da 1 ' mılyar lıradan 13 mılyar I roya yük elmıştır.