Katalog

DÖRT CUMHURİYET 31 ARALIK 1979 ^pur ^üniversite Seçme Smavına Hazırlık Programı (rcnel Ifeten^k 43 *©rnek 7. Yukandakı işlemin bir eşıtlık durumüna ğe» lebilmesi için, i^anetlen asağıdaki seçeneklerden hangısıne gore değıştırmelıdır? sfi ModernMdİematik 51 c) D) 16. 20 kenaılt riuzgun bir çokgenın bır dı.' aç!S nm olçıısu nedıt? % vVural • YILMAZ .taneç ALPÇAN 22. Koşegen sayısı kenar sayısırun iki katına eşit olan çokgen kaç kenarlıdır? Çozumi , = 2n => n(n 3) = 4n n 3 =4 n = 7 olur. Çö7iım : B.r çokfrenin dış açılarının dlçülerp toplamı 360" ri.r. Duzgun çoKgende dış açıların olçülerı eşittir. O lıalde c Çözumleme : Seçeneklerdekı Lşaretler sıra ıle verilen sayılar arasına yerleştınlırse, 20 X 3 1 4 = 7 x 8 10 sonucunu veren (B) seçeneğırun aranan doğru janıt olduğunu buluruz, • = 1 8 dırî. A) C) (), 17. B'r dış acı ının olcusu 36° olan düzgıin çokgen kaç kenarlıdır? Çözüm: ^r = 10 kenarlıdıfv 18. Bir iç acısın;n ölçüsü 108" olan duzgurT bir çoKgen kaç kenarlıdır? Çözüm : Bu iç açının butunleyenı yanı 72* duzgun çokgenın bır dış açısının olçusu olur. 360 D) (x), = (:),() Çözümleme : Bu tür sorularda seçenekWde verilen ışaretlen sıra üe yerlenne koyarak zıiıın* sel işlem yapmak gerekır. A seçeneğmdeki isaretleri yerlerine Koyarsak; (12 + 4 2 * 9 : 3 + 2) buJunur. B seçeneğlndekı ışaretlen yerlenne Koyarsak; (12 + 4 . 2 ^ 9 + 3 2) bulunur. C seçeneğindeki işaretleri yerlerine koyarsak: (12 4 2 = 913 2) bıüunur kı burada aranan eşitlik sağlanmış olur. Örnek 8. . 16 t 4 5 + 8 > 12 3 + 7 Yukandaki ışîemin bir eşitlik durumuna gelebilrr.es; ıçın. ışaretierını aşağıdakı seçeneüJerden 0 hangısıne gore degıştırmelıdir A) ( : ) . ( x ) , ( x ) = ( + ).( ) B) C) Ornck 10. Şekilde |AB = | [PE]//[AC] [PF]//[AC] Yuknrıdakı ışlemın bir eşitlik durumuna geleb.lmesı ıçın ısjaretlennı aşağıdaKi se<,eneklerden hangısıne gore degıştırmelıdır? A) = 5 kenarlıdır dan) 'PFI = ? Çözüm : g, P ^ (x).( • )= (+ ),(X) B> C) D) E) ().() = <«). f) ( • ) . ( ) = ().<+) ( x ) . ( ) = ( + ).(X) ( x ) . ( + ) = ().(+) Ço/umleme : Seçeneklerdeki Işaretler sıra ile verilen sayılar arasına yerleştırılırse, 3 X 2 ~ 3 2 5 ' 19. Bir dortgenin açılarının ? „ . , , , ' 1, 2, 4 5 sayiolçulen \ lan îie orantılıdır. Bu dortgende en buyuk açının olçüsü nedır? Çözüm: mA mB mA'+mB + mC+ mD ~İ" ~~2~~ 4 12 360 = 30 12 buradan mD = 150* olur. 20. 7 kenarh bir çokgenln koşegen sayısı dir? Çözüm : n kenarh bir çokgenin koşegen ^.^.n n(n 3) 2 Buradan 2 dir? 2 2 = 14 o l u r mB = mC (İAB, = ,AC| olduğun [PE]//[AB] olduğundan mB = mP, dir, mP, mC |PE = | E C I V oiur. AFPE paralelkenar olduğundan \Vt\ = [AEj olur Eşıtlıkler taraf tarafa toplanırsa, |PFI+|PE|= bulunur. 24. Şekilde U B [PN]i 1 buradan sonucunu veren (D) seçeneğırun aranan doğru yanıt olduğunu buluruz. 1 İ (+) . ( ) , ( x ) = ( x ) , ( x ) ( + ).( ) ( X ) = t ).( + ) T>) ( » . ) , ( X ) . ( ; ' ı , ' x ) E) ( ).(x).( f ) = ( l f x ) Çozumleme : Seçpr.eklerdeki Lşr.retler sıra Ue verilen sa>ıldr arasına yerleştınnrse, 16 4 x 5 1 8 1 2 3x7 sonucunu veren {E) seçer.egının aranan doğru yanıt okiuğuiıu Duluruz. Ornek 9. 20 i 3 14 > 7 + 8 10 YıUcardaJcı ıs.'em n Dir eşitlik durumuna gelebılm«^, îçuı. .şareileıını ajjağıdaki secer.eklerden hangısme gore ciegülırmehdır? ^ GENEL YETFNCK TEST 34 YANITLARI 2 C 3 E 4 E 5. C 1 A A 6 C 7 D 8 . GLNEL YETENEK TEST 38 YANITLARI 1 A 6 D 2 D 7 E 3 r 8 A A C 9 B 5. B aır. = | AC, [PM] l [AC] ve . [AB] dir. {PM | + i PN , = ? 21. Kaç kenarlı çokgenın kcşegen sayısı zı Çözüm: Çozüm : 0 ^. ^^. ^^» mB = mC = mB (venlen ve çizilenden) (AK A A A 3n 54 = 0 dan BKD = EDP olup I DP ] = | NP | olur. [ hb ı = i MD ; (Şekilde BDME dıkdortgen) Buradan jPMI + jPN; = |PM' + JDP| = ]MD; = |hbj 3 + V 9 + 216 O E N F L YETF.NEK TES1' 39 YANITLARI i. D 6 E 2 E 7 E 6 C 8 B 4. E 5. A D D GTNFL YETFNEK TFST 40 YANITLARI 1 A) ( ) . < > = < + ) . ( ) B ) KA)A\(>:).() i C 6 E 2 C 7 C 3 C 8~ D 4 A 9 A 5. A, n= Mddern Kimua^Jl INS\N VE HAYV\\L\RD* S1NDIR1M SISTEMLriU r^iîven.n l.ıcirr;ızle flaha kuçuk kimyasal bi'"eifc'pre r a r C a l a n n i a ; : ı r î a sır.Hırım denır Bır hucrrnin ^!tr"la?:"msındak! «mdırıme hucre ıçı smriıri!ı"ı ricnır (Btlkıler^e, sungerlerdekı sındırım bu lıpt r) BesT.ın hucre ıhşınri? parçalanmaMna hucıe dışı s>ındın»n denır lYe^ıl ülmayan piutıstic r \e cî.ğer havvanlarclakı smdınm bu tıptır). Hıdrad.ı .e PL.narvada hem hurre ıcı. hem hucre d;şı ri'.dınrr. v.ııdır Hıdra karbonhıdratlan >=ındırerr.tz Î^SAND\ SINDIRİM Doıt ayn yerrie fiziksol ve kımya^a! oinrak o'ur. 1) A^TIT • Tukrak Amılaz + mukus (glPko prctem' N'ışasta Anıılaz > Dekstnn ( maltoz » Ağı^da fızıkst' ve kınıy.ısal sindırıme ııgrnm: } besmler yemek borusunun kasılma ve me şekhndek; perıstateıs hareketlerle nııdeve ıletılır 2) Mıdede Mıde nzsujaında HC1 (tuz asıdP), pepsmcjen. renın, mukus, az mıktarda hpaz vardır Mıde a^ıdıktır Mıde mukusu mıdenın jş yuzunu HC1 ve pepsınojenden korur. 1 ^tevzat GÜNGÖRT MoîaJ denşım (Molalite) = M' Çozunen maddenın mol sayısı = a, Saf cozucunun kutlesi (kg) = m M' = i m ğırsak ozsuyunda bulunur Anterokınaz uıce ba ğırsaklarda salgılanır fa^al onikiparmak ba&ır snğında etkısırıi gosterır. Pepton ... ' Albumoz , , , F'rote n + Erepsın ; ) İ Normal denşım ıle Molar denşım arasuıdaki oağıntı : Normal derişim = Molar denşım x etki değeri N =M e e Valans (etki değeri) » ö r n e k : 3,7 gr , Ca(OH), ile 50 ml çözeltl yapılıyor Çozeltının normal derışıml nedir? (Ca = 40) Çözüm: Ca(OH), » 74 gr/mol nın etki değeri 2 dır. Ca(OH)j 1 Yağ >• Bağırsak lipaz; Yag asıdı f glıserin Laktoz f Laktaz > Glıkoz }GaJaktO7 Maltoz + Maltaz GlıkoztGlıkoz Sakkoroz + Envertın Glıkoz+ Levuloz (Fruktoz) ,(sukraz) Ince bağırsaktakı tumurler sındirılmış besın lcri eıncrler Tumurlerın etr.tfında kılcal damar lar nıtasinda da kılus bonısu (Lenf daman) bu lunut Vag asıdı \e gli'enn Lenf damarlan ıle, glıkoz, a a. sıı vıiamınler kan damarlan yolu ıle kana gccerler. Boylece sındırım urunlen hucreleje taşınırlar. 3IR SONRAKİ DFRSTE YANITl VERİLECEK SORLTAR 1. Aşağıdakılerden hangisi vitamınlenn ozellıkleri ı!e ılgılı değıldir? A) Koenzımlerın yapısında yer alırlar. B) En iyi vitamın kaynaklan bıtkilerdir. > . C) Haj'vanlann sındırım borusundaki mıkroorganizmalar bazı vıtaminlen sentezler• ler. 0) Organık yapılı maddeler olup katalızor karakterınde rol oynarlar. £) Doğrudan kana geçemeyip enzîmlerin et« kısiyle parçalanmalan gerekır. 5. Karacığer salgısı olan öd'ün ozellıkleri île ilgıli olarak aşağıdakılerden hangisi yanlı^tır? A) Rengı yeşılımsi sandır. B) Yapısında od tuzlan bulunur. C) Öd lîpazı etkinleştırir. D) Öd, anterokınaz salgılanmasım uyanr. •E) Öd içinde enzim yoktur. Örnek : 200 gr suda 29 25 gr NaCl eritilerek oluşan çozeltuıın molal denşımı nedır? (Na = 23, Cl = 35.5) Çözum : NaCl *• 58,5 gr/mol ots.o , 74 Ca(OH)» • eşdeğer ağırhğı = ğ = 37 gr. 37 Çozeltidekı eşdeğer gTam sayısı = ir = 0,t oı V a 50 ml ¥ 0.05 It 29 25 Çozunen NaCl un mol sayısı (n) ' • = 0,5 mol m = 200 gr. v 0,2 kg. M' = • M' = ' =2,5 molal » m 0,2 Çözeltilerde Hal De^işimi: Bu soruyu Normal derişlm ile Molar derişlmarasındaki bağıntıdan (N = M e) çozumleyebihriz. Ca(OH)j mol sayısı ss ^ r 0,05 mol V = 0,05 It n v Pepsınoıen •* HC1 > Pepsin Proteın + (Pepsin u HC1) » Pepton Renın (Lâp) mayasıda sut proteınıne etkî eder Pepsınojen salgılanması Gastnn hormonu etkısiyle kontrol edılır. 3) Onikiparnınk na'iırsa|mda : Asıtli t>esin ınıdeden onıkıpamıak bağırsağına gelir ve ınce bağıısağı sekretın hormonu salgılaması içın uyarır. Sekretın kan akımı ıle dolaşarak karaciğeri öd salgılaması ve pankreası pankreas ozsuyunu salgılaması ıçin uyanr. Onikiparmak bağırsağı bazık bır ortamdır. Pankreas ozsuyunda ' p npsU nojen, amılaz, lıpaz enzımleri bulunur. Tripsinojen + Anterokınaz Pepton + Trıpsın Nışasta + Amılaz Yağ + Lıpaz • Tripsin »Amuıo asit Dekstnn + maltoz » > Yağ asidi+gliseriik 0,05 M = 0,05 İM = 2N e= Çozeltüerın ozellıklerı, kendısıni oluşturan saf çözucunun ozelhklennden belırgın farklılıklar gostenr Çozucu olan saf su bır atmosfer basınçda 100°C de kaynar ve kaynama sıcaklıgı 100'C de sabit kalır Saf suyu soğutursak 0'C de donar ve donma sıcaklıgı 0 C de *abit kalır Bu hal değişımleri suresınce sıcaklığın sabıt kalması saf madde olan çözucunun belırgın bır ozellığıdır. Saf bır çozucude uçucu olmayan bir maddenın çozunmesı ıle çözucunun buharlaşma basıncı duşer Çozeltının buharlaşma basıncıru saf çözucunun buharlaşma basıncına geUrmek ıçın sıcaklık artınlır Sıcaklığuı artması ıle çozeltının kaynama sıcaklıgı yuksehr Çozeltilenn, gorulduğu gıbı sabıt bır kaynama sıcaklığı yoktur Örnek : 2 N. H.SO. enyiğının 200 cm' (ml)" de kaç gr. H;SO, çozunmuştur"' (S = 32) Çözüm : H?SO. • 98 gr/mol N = M • e • den molar derisinu buluruz. e « 2 dir. N 2 Saf çozucu olan suyun ve bır tuz çozeltisuıuı M SB~ • M ss= rr 1 JHOİ/lt kaynama sıcaklıklan ıle elde edılen deneysel verıe « lerı bır grafıkte gosterelım. n ss'M • V den çözünen, mol sayısı bulunur.1 n « I • 0,2 = 0,2 mol Çözünen H,SO« m i k t a n ' = 0,2 mol • 98 gr/mol = 19,6 gr^ Molal Derişim (Molalite) Bir kilogram saf çozücüden çözünmüş bulunan maddenın mol sayısına molal denşım veya. molalite denır. Molal derişim Karaciğerin salgısına. öd denir. Yaptsında öd tuzları bulunur. Öd kesesınden gelen safranın eikısiyle Lipaz etkınleşerek yağlan smdırir. 4) Ince Bağırsaklarda: Altt çeşit enztm ba SOLUNUM SİSTEMt İLE İLGİLt SORULARIN YANITLARI 1. 6. B B 2. D 7. B 8. E 3. D 4. A 9. T» 5. C Çözünen maddenin mol sayıs* Saf çözucunun kutlesi (kgr) O' 3.0 ı+o' to $o loo'