Katalog

DÖRT CUMHURİYET 26 ARALK 1079 Seçme Smavına Hazırlık Programı Fî:ik (JHademiKlasikJ U) Bu.*ır AKYUHEK MoöernMüMnalİk Ah r .1 'ı ";.\IAZ Bunun tersıne, gaz halindekl cisimden ısı Yanma ısuı: Bir gramhk yakıtın yandığı zaalırsak yukarıdakı ışlemler tersine sırayla gider. man verdiği ısıya yanma ısısı denir. Birimi Cal/ Ergime g\t\\ ısısı (L): Ergime noktasında bu gr. dır. lunan 1 gramhk katı cismin, aynı sıcakhkta 1 ÇÖZCMLÜ TEST SORULARI gramhk sıvı haJe geçmesi için. verilmesi gereken ısı miktanna, o cismin ergime eizll ısısı denir. Cal örnek I : Isınma ısısı 0,09 ' olan bakıörnek : e nn, 1 gramının sıcakhgını l c yukseltmek" için O'O de 1 gr. buz + 80 cal. » o°Cde 1 gr. su gereken ısı eneıjisi Ue kaç gram suyun sıcaklıgını 1°C yükseltebiliriz? L = Ergime glzli ısıa. A) 0,09 ' B) 0.18 C) 0,045 Katılaşma (Donma) gizli ısısı (L): Katılaşma noktasında bulunan, 1 gramhk s m cismin D) 1 E) Hiç büi aynı sıcaklıkta 1 gramhk kaU hale geçmesi için Çözüm : 1 gram bakınn sıcakhgını Î*C yükcisimden alınması gereken ısı miktanna o cismın seltmek için gereken ısı enerjisi; katılaşma gizli ısısı denir. . Q = m • c • At» Q = 1 0,09 1 »Q = 0.09 Cal. örnek: 0°C de 1 .gr. su 80 Cal > 0 C de 1 gr. buz L = Katılaşma gizli ısısı. e • Blr ABC açısına karşı gelen gerçek sayıya bu açmın ölçüsü denir ve m(ABC) = r Ue gosterilır. • Açılann ölçülerini toplama aksiyomu. $ekilleri konvekstir. "* m(AOB)+m(BOC) =m(AQC) dir. c AOB iîe BOC açılan dogrusal çiftir. '' ŞekiUeri konveks değildir. • Düzlem ayırma aksiyomu Blr düzlem üzerindeki bir doğru, bu düzlemi asağıdaki özellikleri saglayan aynk iki kumeye ayınr. a) Aynk kümelerin herbüi konvekstir. .b) A noktast yan düzlemierden biri içinde, B noktası diğerlnde ise [AB] dogru parçası verilen dogruyu bir noktada keser. P,UdUP, = P p,nd = 0 , p , pd = 0 p, n P, = 2> (AB]nd a A 0,09 Cal. ısı m gram suya verildiğinde suyun sıcakhğını l ' C arttıracağına göre; Q = m • c • At» 0,09 = • Ölçüleri toplamı 180' olan iki açıya bütünler açılar ve bunlann her birine de diğerinin bütünleyenı denir. • m(ABC)= m(DEF) ise ABC ve DEF aç> lan eştir ABC a DEF biçiminde gösterilir. AOB a BOC ise [OB ışî« nına AOC açısının açı ortayı denir. • Bir doğrusaî çift oluşturan iki açt birbirlni bütunler. • Dogrusal çift oluşturan İki açmm öîçülert eşitse bu açılardan herbirine dik açı denir. • ölçüsü 90 dan kuçük olan açıya dar açı büyuk olana geniş açı denir. Buharlaşma gizîi ısıst (L): Buharlaşma nokm 1 • • • m = 0,09 gr. tasında bulunan 1 gramhk sıvı bir cismin aynı aıcakljkta 1 gramhk gaz haline geçmesi için, cisYanıt: (A) me verilmesi gereken ısı miktanna denir. Not: Tarumlardan da bu sonucu bulabillrörnek: 100* de + 537 Cal lgr.su 100'C de 1 gr. su buhan L = Buharlaşma gizli ısısl. örnek 2 : 1,7 kg. kurçunun su clnsinden deferi (ısı sığası) nedir? (Kurşunun özgul ısısı en = 0,03 CaL/gr*C) B) 51 Cal./'C D) 51 Cal./gr. A) 48 Cal./'C C) 48 Cal./gr. E) Hiç bıri Çözüm: M =m c Yanıt: (B) Örnek 3 : O'C'deki 800 gram demire gört 60'C laki 800 gram demirin sahip oldugu ısı enerjisi Cal kaç kaloridir? (Demirin özgül ısısı, = 0,11~.ç~ f Yoğunlaştna gizli ıstst (L): Yogunlaşma noktasında bulunan I gramhk gaz haJindeki cismin aynı sıcakhkta 1 gramhk sıvı hale geçmesi için cisimden alınması gereken ısı miktanna denir. örnek : 100 C de 537 Cal » 100'C de 1 gT. su 1 gr. su buhan L = Yoğunlaşma gi2İİ ısısı. Kaynama : Bir stvuun ısı etkisiyle gaz hallne gelmesine buharlaşma demiştik. Sıvı îçinde meydana gelen sürekll buharlaşma olayına ise kaynama denir. Basıncın artma veya azalması kaynama sıcakhgını deglştirir Bu nedenle de her «cakhkta kaynama olayın» görmek mümkündür. Basuıç arttıkça kaynama daha yuksek sıcaklıklarda, basınç azaldıkça kaynama daha düşuk sıcaklıklarda olur . , .' P^ SüMbnteşme (Uçımum): Katı halde bulunan' bir clsmın sıvı hale gecmeden dogrudan doğruya' gaz haline geçme olayına denir. 6 {C}) dir. ; AÇILAR, ÜÇGENLER, ÇOKGENLER • Uç noktalan ortak, dogrusal olmayan iki ışının blrleştmıne açı denir. m = 1,7 kg = 1700 gr. M = 1700 • 0,03 = 51 Cal./'C 6 m(AOB) = m(BOC> ' • ^ ^ ise AOB ve BOC dik açılardır. ABC = [BAU[BC • A, B ve C doğnısal olmayan üç nokta Jse IABJ. [BC] ve {CAJ dogru parçalannın bırleşimine uçgen denir. A> 4800 D) 5500 Çözüm : B) 5020 E) 5870 O s C) 5280 Genış açı OÖ o o İ Q = 800 • 0,11 • 60 » Q = 5280 Cal. Yanıt: (O [AB]U[BC]UfCA| ABC AOB ve COD ters Klasik Kimya 9 numaralan verilen bu eîementlerin elektron du* zenleri çiziîerek gruplan saptanır sonra aynı. grupta bulunan çiftler halinde gruplandırüarak sıralanırsa yanıtın (C) seçenegi oldugu görülür. 6 Her periyotta bu'.unan elcment sayisı ve hef periyodun bltiş elementinin (asal gazm) atom numarası bilinirse. a) Atom numarası verilen bir baş. grubun alELEMENlLERtN PERİYODİK ÇlZELGESt 1 Ornek 1H Sabri KAYA B) 16345284 A) 16243260 D) 16243250 C) 16345270 E) 1634*5286 ÇÖZÜM: (a) kuralma göre; A.ITı 8 olan Ametal • SA(O)1 6A PERİYODİK ÇtZELGE Elementlerin özelliklerine göre yatay ve dfl'çey olarak sııaîanmasmdan oluçan çekle Periyo» dik çizelge (Periyodik cetvel) denir. İlk periyodik çizelgeyl D. MENDELEEF yaparak elementleri artan atom ağırhklanna göre sıralamıştır. Yetersiz olan bu sıralamayı MOSOLEY «elementleri atom numalanna gore sıralayarakn yeniden düzenleyip bugünkü Periyodik çizelgeyi oluşturmuştur. Periyodik yasa: Elementlerin özellikleri, atom numaralannın periyodik bir işlevidir (fonksiyonudur). *W0T\ ,1 1 SA "B 2A > m ft. A«N. " ernbor 1 1R 4A 5A > TA > jHe 2 s t > 1 SB 4B SVH fl^C Geeia Eiemeotleri (Ağır MetaUer) g i^% >• «Ar > B 2B , 3 A1 \> 6 6 87 131 Rb 45 23V ;iln > > Sco > •:6 pd özellik Atom numaraa ÇİZELGENİN ÖZELLİKLERt: 1 Çizelgenln yatay sıralanna PERYOT yada, satır denir. 7 Peryot vaıdır. 2 Çizelgenin düşey sıralanna GRUP yada sütun denir. 16 grup varaır, bunun 8'i baş grup (A grubu) 8'i ise ynn grup (B grubu) dur. Yan grup elementleılnin 3 düşey sırası birden 8 B grubunu oluşturur. Yan grup elementlerine geçiş (transisyon) elementleri de denir. Bunlann hepsi metaldir. 3 Çizelgede gruptan gruba geçiiirken özellik'" ler periyodik olarak değişir. Ji Çizelgede aynı grupta bulunan elementlerin fizıksel ve kimyasal özellikleri birbirine benzer. ÖRNEK : Atom numaralan 4,5,11,12,13 ve 19 olan elementlerin, kimyasal özelliklerindeki benzerliklerine gore çiftler halinde doğru gruplandınirruş şekJi aşağıdakilerüen hangisidir? c. C 65 l> "> ^Ac > MRe 257,. ıO4R5 141pr 147. 190 76 * o 79AU 8111 5» £<* "> pb 1î 169 M 258 > 3>« 122». 61Sb 83BI > U7 53* 210.. I I81 Xe 222R 88 R ° 7 I Topra Metal II A.N Elektron düzeni u Hal ojeaUr A«al(Soy) Gaıla r '^Tb »Af 2Dy 67 !67 Er Tm Md 173 „. *54., 70 X ° ! 7> ı 231pn 91 a wCm 99 E * Lantanitler *• Aktinitler t o ı M < 1 102N° I 'tındaki element ve elementlerin atom numarası; bu elementin atom numarasına altmdaki periyottanla bulunan element «ayüan eklenerek bulunur. 412 b) Blr periyodun herhangi bir sırasmda bu* Iunan elementinin atom numarası. kendinden 'dnceld peryodun bitiş elementinin atom numal raun« ara sayun ekienerçk bulunur. ftyo't' İP Grttbo element 2. Peryotta bulunur ve altuidaki periyotJardaki element sayılan sırasıyla 8,18,18 ve 32'dlr. Bu sayılar 8'e eklenerek bu bas. grubun diğer eiementlerinln AJî'lan 8 16 34 52 f 8 = 16 + 18 = 34 + 18 = 52 + 32 = 84 t (ÜJ3.S. • 1975) A) 45. 1219. 1 1 . » B) 411. 513. 1219 C) 4*12, 1119. 5*13 C) 512, 413, 1119 D) 511. 412, 13*19 ÇÖZÜM: Aynı grupta yer alan dementlerln kimyasal özellikleri birbirine benzediğinden atom ,W 2 8 81 Sıranalırsa: 412, 513, 11 19 OİUT. ••1119 Peryottaki element sayisı 2 8 8 18 18 32 Bitif eiementinül atom numarası 2 10 18 36 54 86 Yanıt (B) seçeneğidir. 2P 3P ÖRNEK: 4. Peryodun 7. sırasında bulunan elementin A'.K'ı nedir? A) 18 D) 30 B) 25 E) 38 C) 28 4P 5P 6P 7P 194simdlki halde»105 5 Her periyot bir alkall metalle basîar (l. Pe« riyot dısında), bir asal gazia blter (7. Pertyot dı^uida). ÖRNEK : Atom numarası 8 olan bir baş grubun altındaki diger peryotlara karşıhk elementlertnin atom nunıaralan sırasıyla nedir? ÇOZUM : (b) kuralma göre; AJf s Bir önceki peryodun bitiş elementinin A.N*ı ı sıra sayisı dir. A.N = 18+7=25 o halde yamt (B) seceneğl