Katalog

DÖRT CUMKLTvİYET 16 AKALIK 1979 Seçme Smavma Hazırlık Programı GenelYetenek Çörümleme: Burada d& Omek 1 de olduğü glbt :lk IJci ve son iki rak&mı gözden geçirerek dizinin kuralını bulmaya çalış,ınz. Son iki rakarn olan 122 Ue 366 arasında (üç katı) kuralı vardır. Diğer yandan ilk iki sayı arasında benzer olarak (üç katmdan.bir eksik) kuralını, buluniA Buradan anladığırmz şey dizinin kuralını bcran sayı bunlann arasından biridir. Daha sonra kurah kesin olarak saptayabiimek için aradaki sayılardan herhangi ikisini seçeriz. Buniar 14 ve 41 oisun. Araîannda (üç katından bir eksik) kuralı vardır. O halde, dizinin kuralını bozan sayıya 122 ya da 366 dır sonucuna varabiliriz. 122 den sonra gelen sayınm (üç katından bir eksik) kuralına göre 365 olması gerekirken 366 yazümış ve dizinin kuralı bozulmuştur. Demek ki aradığımi2 yanıt (A) dır. ' IV SAYI DİZİLERİNDE YANUŞI BÜLMA VE YERÎNE DOĞRUYÜ KOYMA Bu bölümdeki sorularda hem diziyi bozan sayıyı bulmamız ve hem de bunun yerine gelecek olan sayıyı saptamamız gerekmektedlr. öroek: 1. 3,5,6,7,12,9,26,11,48 sayı didsînde dizinin kuralını bozan sayıyı Ve yerine gelmesi gereken sayıyı veren seçenek aşağıdakUer den hangisidir? A) 6 yerine 8 gelmelldir. B) 26 > 24 » C) 11 • 13 » D) 26 ı 28 » E) 6 » 10 • Çönimleme: Yanlışı bulmak ve yerine gelecek olan sayıyı saptayabiimek için önce dizinin kuralınm bulunması gerekmektedir. Dizi incelendiğinde Ali OĞÛZTÜRK C) 24 D) 11 E) 24 22 10 25 Örnek 6 : Basar AKYÜHEfC ^Faruk OKUYÜCÜ basıncı P;5 ve sıcakl'ğı T/2 oluyor. Gaz moleküllerinin yüzde kaçı kap'ta kalıruştır? A) 60 B) 40 C) 25 D) 85 E)" 90 Çözümleme: Diziyi ir.ceîediğimizde kiır&hn birinci De ikinci sayı arasında +3, üçüncü sayının elde edümesi Lse birinci ve ikinci sayüann toplamı olduğu şeklinde belirir. Bu şekilde sıralanı^ sürd'jrülürse 11 + 14 = 25 olması gerekirken 24 yazılmış olduğu anlaşıür. Buna göre 24 gördüğünüz yerde 25 olmalıdır. Doğru vanıt (E) oir. V « ŞEKİLLERLE VERİLEN SAYILARDAN YANLIŞ OLANI BULMAK Bu türden sorularda çeşitli özeliikte geometrik şekiller üzerine sayılar belli bir kural a göre yerleştirilnıiş olarak verilir. Ancak bu sayılardan biri kurah bozmaktadır. Yani yanlış olarak verilmiştir. Istenen şey bu yanhşı bulmamızdır. örnek : 1. Yandaki şe* kilde bulunan sayılardan yanlış olan hangisidir? A) 5 D) 14 B) 8 E) 17 C) 10 Çözüm : Birinci durumda, kap'taki rr.olekül sayısı N, ve ikinci durumda N2 (N, < Nt) iae, N2 = ' N ' • olsun. (Kalan molekül sayısı, N^'in . Şekildeki iküıci kabın içinde. basmcı (P) olan bir gaz vardır. Sıcaklık değişmeyecek şekilde, aradaki musluk açılırsa, der.ge dururnundaki basır.ç ilk basmçın kaçta. kaçı oiur? A) P/2 D) P/3 Çözüm: B) P E) ğP II. kab'taki ilk durum: P •V =k•N•T Sıcaklık değişmediğinden; (denge durumunda hacün (V+2V) =: 3V] p. • 3V = k • N • T taraf tarafa bölünürse, olur. Yanıt: (D)' Örnek 7 : .2 mol gram soy gazın atomlannm 12'C taki ortalama kinetik enerjisi kaç joule'dur'j A) 2850 D) 7000 E) 8100 E) 7103 C) 917 2 yüzde x'i). 1. Durumdakı gaz denklemi P • V = k • Nt • T 2. Durumdaki gaz denklemi : C) P/5 Bu iki denkiemden, x = 40 bulunur. (Gaz moleküllerinin °b 4Q'ı kalmıştır.) , Yanıt: (B) Örnek 9 : Hacmi V ve basmcı P oîan bir gazm, sıcaklık değiştırilmeden yansı kap'tan alınırsa, yeni basıncı ilk değermin ne kadarı olur? A) P/3 D) P/2 Çözümlerne : Buradaki şekil çarislne yerlegtlrilmiş olan sayılar saat yonünde (2 den başlıyarak) büyüyerek ilerlemektedirler. Buna göre sayılar arasmdaki büyüme kuralını incelersek 2 den 5'e + 3, 5ten 8'e +3, 8'den 10,a +2, 10'dan 14'e +4 ve 14'den 17'ye + 3 gibi bir artış olduğunu saptanz. Burada *3 artışa üç bölgede rastladığımızdan dolayı sayılar arasmdaki kuralın bu olduğu yargısına vannz. 10 yerir.e 11 sayısı olsaydı bu kural bütün sayılar arasında var olacaktı. O halde yanlış olan 10 sayısıaır. Ornek : î . Yandaki çekilde bulunan sayıiardan yanlış olan hangisidir? P/5 E) P C) T P Çözüm: Kabın hacm değişrnediŞinden, gazın yansı ahnırsa, ikinci durumda N/2 kadar atora veya molekül kalır. P^ V = k • N • T Taraf tarafa oranlanırsa = | ! olur. (k = l,28 • 10!> joule/moî'K, N'=6,02 • 10") Çözüm : Bir atomun ortalama kinetik enep 3 jisi, E = jj k • T'dir. Bir mol'da N atom var, için Yanıt: örnek 10: Basmcı 5 NVm* ve hacmi 4 m 3 olan bir gaz ile basmcı 3 N/m2 ve hacmi 2 m 5 oîan bir b&şka gaz, hacmi 10 ın3 olan bir kap Için4e Jcanştınlıyor. Kan^unuı basmcı kaç N, m2 dir? A) 3 B) 4 C) 2,5 D) 4,2 E) 3,8 KanşıÇözüm : Dalton yasası uygulanır: basıncı P ve hacmi V ise; > • 10 = 5 • 4 + 3 • 2 Yanıt: (C)| X2 x2 x2 3, 5 ^ 7 , ^ 9 , 26^11, 48 42 +2 +2 şeklinde bir kural Dulunur. Buna göre dMyl bozan sayı 26 dır. Yerine 24 konursa kural bozulmanuş olacakür. Buna göre de aranan yanıt (B) seçeneğidir. Örnek: 2. 4, 7, II, 14, 24, 28, 53 Yukandaki myı dMsinde kuralı boz&n sayı ş yerine.îıangi sayı A) 14 yerine 16 gelrnelidir. B) 53 • 63 • A) 3 B) 5 C) « D) 8 E) 10 ÇözümJetne : ömek l'de olduğu gibl burada da sayüann sat yönündeki büyümelerini (2 den başhyarak) saptanz. Sayılar arasında ( + 1, +2) artış kuralı vardır. Ancak bu kural 8'den 10'a gebozulmaktadır. Buna göre 8'den sonra 9 s» konuimus olsaydı kural bozuimayacaktı. Bu» radan da aranan yanlış sayının 10 olduğu aonu cuna vannz. XX S E = 3 • 6,02 • 1051 • 1,38 • 10"** • (273+12) = 7103 joule Yanıt: (E) örnek 8 : V nacîmli bir kapta, basınçt <P), ve sıcrJdığı (T *K) olaıı bir gaz vardır. Kap : uı bir miktar gaz kaçınldığında, kap'ta kalan gazın P = 2,6 N/m' dir. KlasikKimya Çözum A) A N = p olduğundan, p = 19'dur.. B» K N ^ p + r» 39 * 39 + n = * n = 20'dlr. Ci A N = p = e olduğundan e = Î9'dnr. D) Elektron sayısı 19 olduğundan elektron duzeni . Son yörüngesindeki le*unu verir?«» +1 değerlikli olur yada îe2 8 8 l •1 i Sabri KAYA A elementiyle yaptığı blleşigin formülü çaprazlama kurakna uygun olarak; AX olmalıdır. Biuoloji (Modcrri IKlasik) A) DdXl>u C) ddxdd E) ddxDd B) ULJXVU D) 2 8 8 1 A" l e »A"' E) Elektron düzenl yukarda görüldüğü gibi 2. 8. 8. l'dir. F) +1 değerlikîi iyonunun elektron dü2eni 2, 8. 8'dir Çünkü, Oktedini tamamlayabilmek için son yörüngesindeki le 'unu vererek asa] gazlardan Ar'un elektron düzenini {2. 8, 8) alır. 'G) Son yorüngesinde le taşıdığından. me« laldir H) Eîektron düzeni 2, 8. 8, 1 olduğundan P S Y S ve SYES = G • S ülduğu ammsar.ırsa, 4. Peryodun 1 A grubunda olduğu bulunur. Çünkü 4 yörüngesi oldu« ğurdan 4 peryottadır ve son yörüngedeki elektron sayısı da 1 olduğundan 3 A erubundadır ' I) 2. Peryodun 6 A grubunda bulunan B nientinm degerliği; 2e" YanıUannda AX, olarak veıHdiğinden yaniış olan seçenek (J) 'dir. örnek : Ağırlıkça «^ 6O'ı *A olan bir AO bileşigîndeki A elementi için aşağıdakilerden hangisi kesüılikle doğru değildir? (O: 16) A) A elementinin atom ağırlığı 24 gr. dır. B) A elementinin bir tek atomunun ağırlığı 4 • 10=J gr. dır. O A elementinin A.N'ı l olan blr B eîemen* tiyle yaptığı bileşiğin formülü AB,'dlr. D) A elementi, periyodik çizelgenia 2. sıra« sının 2 A grubunda bulunur. Çözüm: A) AO bileşiğinin p .. 6O'ı A olduguna göre p b 4O'ı O'dir Buradan A'nın atom ağır« Iığı bulunabilir. •o 40 16 gr. O ise / 60 x gr. A'dır. 6016 s: 24 gr. A'nın atotnı 40 ağırbğı B) 6,02 • 10* tane A 24 gr ise, 1 » A x 24 • = 4 • 10" cr. <Iır. ~ 6,02 103 C) A elementinin değeriiği. bileşikte oksijerı 2 değerlikîi olduğundan + 2'dir. B'nin değeriiği atom numarasından bu« lunur. J 1 e" B + l > A elementl + 2 değerlikli ol« 2' * duğundan B'nin bu değerliğiyle bileşik oluşturamaz. Oiğeriyle; 3) Bağımsız dağılış prensibi: Çeşitli karakterierin genleri gametlere dağüırken bağımsıa davranır. Dollenmeden sonra zigotta her gen yerü blr alel çift meydana getirir. Böylece bir canlıdaki çeşitli genler birbirinden aynlır ve' diğer genlerle bağunsız olarak yeni kambinezonlar meydana getiririer. Neticede |^:3:3:11 oraıu elde edilir. MENDEL ÇAPRAZLAMALARI İLE ÎLGİLl ÖRNEK PBOBLEMLER: Uzun bir bezeîye bitMsi, cuce bir bezelye bitkisi ile çaprazlamyor. F t dölünde 38 ferdin hepsi uzundur. Buna göre ana ve babanın genotipi aşağıdakilerden hangisidir? A) U u x ü u B) traxuu O UUxuo D) ü u x u u E) u u x ü u =1 işlemine göre F : deki fert sayısı 1 ta* nedir, fenotipi ise uzundur. Bunui İçin verilen fenoüpe göre ana ve babanın homozigot olması gerekir ki, birer ganrıet versinler, verdikleri gametler birbirleriyle çarsılarai Fı dekl fert sayısı bulunur. '.t. U =s Uzun u = Cüce ü ^ u uu . Ooğru yanıt (A) seçeneğîdir. 3. Ev faresinde san renk geni dominanttır (Y) normal san renk geni resessif (y) fakat bütün san fareler h^lerözigottur. Çünkü homozigot san öldürücüdür. Bu durama göre san iki fare çaprazlaruyor. F, dolünde ölü farelenn oranı aşağıdakilerden hangisidir? A) %5O D) o B) E) C) % Doğru yanıt (C) seçeneğidir. Çünkü 4 fertten biri homozigot san ölür. İkisi heterozigot san yaşar, geri kalan bir tanesi de beyazdır. 4. Akşam sefalarında K = kirnoızı k = beyaz *K = k Kk = pembe kırmızı ve beyaz aksaf scfalan çaprazlaniyor. Elde edilen F v dölü kendiieştirüiyor. F dölu ile ilgili olarak açağıdakiierden hangisi doğrudur? A) Dominantl'k B) Resesdflik C) 3:1 oranı D) Aynlma prensibi E) Eksik baskmlık Doğu yanıt (E) seçeneğidir. 5. KkDd genotipindeki bir ferdin vereceği gametler aşağıdakilerden hangisidir? J +1 € B' yada B* + 2e* * B2 dir kendi değerHği A*' olduğundan, 3'aptıkları bileşığin fonnülu, çaprazlama kuralına gore bulunur »ı a A,B A N'ı 9 olan X elementinîn değerîiğ' vada X*f Ie»X""dir D) Periyodik çizelgede bir elementin yerinin saptanabilmesı için A.N'nin bilinmesi gerekir. A'nın K.N'ı çift olduğundan A.N'ı 12'dir. Bunun elektron düzeni çizilirse, A elementinin; ) ) ) 3 P 2 A grubunda olduğu gö2 82 ı • AB2 bileşiğini oluşturur. Buna göre doğru yanıt (C) seçeneğidir. 2. Drosophilalarda D = Eksik sırt küı d = Normal sui, kıiı genidir. D>d kılları eksik sayıda iki ferdin capraztanmasıncian 264 eksik sayıda kıllı, 88 nonıidl sayıda kü taşıyan fertler meydana geliyor. Bunun neticesi aşağıdakiierden hangisidir? A) B) C) D) E) Kd Kd K D K D K d kD kD KD Kd kD kd kd KD KD' ruîür. O halde bu seçenek doğru değildir. Doğru yanıt (C) seçeneğidir. 2 gen çeşidi bakımından heterozigot olan bu fert dıhibnt ferttlr. Dihıbrit ferdin »amet sayiisi dcrt tanodir. Vereceği gametler 2"1 formülune ^ore buiunur.