Katalog

DÖRT CCMHDRtTET 21 RASBf ^u* ^üniversite Seçme Smavma Hazırlık Programı GeneiYetenek Bcîuıa: 2. SIRALAMA Bu bölümde de karşımıza harf grubu, sözeük, cümle, sczcük kümesi, sayı ve şekillerden kurulmuş olan sorular çıkanlabilir. Sıralama belli ilkelere göre yapılır. Bizden istenen bu ilkelerin sap» tanması ve buna bafeü olarak ta aranan ögenia bulunmasıdır. > Sındama Ue Ugili duzenleniş. kuraHax?"U üç boiümde toplanz. J. Düzenli Sıralama: A, B, C D; E, ? Bu şekllde verüen sıralama sorulanndaîd her 6ge aıasında belli bir bağuiM vardır A üeB, B Ue C C ile D, D ile de E arasmda düzenîi blr şekilde gelişen lllşkTer zlncirinde soru işaretinin yerine gelecek ögenln ne olduğu aranacaktır. 2. Karmaçık Sıralama : A, B, C, D, E, F, ?, ? Bu şekilde verilen ögelerden A Ue C, C ile B ftrasmda bir bağıntı, B i.e D, D ile F arasında da iklnci bir bağıntı vardır. Buna göre her iki bağıntı sürdürulürse soru işaretinin yeriae gelecek oluo ögeler bulunacaktır. 2, EksOfc Sualama î A, B, C, ?, E, P lîe A, B, C, D. ?, T, Q, 1 Hem düzenli hem de karmaşık sıralama sorulan bu düaenlenis. blçlml içerisinde sonılabilir. HARFLt SIRALAMA S'ralamanın bu b9> münde oluşum bakımından anlam vermeyen harf kümelerinin kullanılmaa ile oluşturulan sorular vardır. Ömek : ACE, BÇF, CDG, ÇEG, ? harf kümeleri fcelü bir kuraJa göre sıralanmışlardır. Buna bağh olarak soru işaretinin yerine gelmesi gereken seçenek aşagıdakilerden hangisidir? A) DEÇ • B) DFI C) DPH D) FDH E) DFE Çdzumlene: Sıralamada verilen harf kümele* rinin herbirislnin kendi içerisinde ve birbirleri arasında belli bir kuraî oiduğu saptamr. Bu bağıntı harflerin alfabetlk sıraianışı ile ilgilidir. P rinci kumedekl A ile C arasında bir harf, C ile fı E arasında iki harf geçilmiştir, Bu yazılış raralı diğer harf kümelerinde de vardır. Diğer yandan her kümenin birinci, ikinci ve üçüncü harflert alfabetik bir sıralaruş Içerisiadedir. Buna göre aranan yarut (C) seçene^idir SÖZCÜKLERÎ ANLAMLI CÜMLE YAFMAK k Bu soru tiplerinde anlamü bir cümlenin sözcük 8lu Aii OGUZTÜRK Tunç TUMEN BAĞINTI VE ÖZELÎKLERÎ Tanım : A ve B hertıangi iki küme oîduğuna göre AxB nin her hangi bir alt kümesine A dan B ye bir bağıntı denir. AxA run bir alt kümesina de A'da bir bağıntı denir. * Bağıntı bir harfle. yada semboîle îfade edl» lebilir. Örneğin a , g, « , . . . gibi * Bir bağmtıyı P={(x, y)]x...y...}<=>x^j olarak belirtebüiriz. BAĞINTI ÖZELtKLERt • Yansıma özcliği: 3, A da bir bağıntt olstıa V*eA için (x, x) e 3 oluyarsa Ç bağıntısının yansıma özeliği vardır. Yada 3 yansıyan bir bağıntıdır denir. • Simetri Szelifi: % A da bir bağıntı oîsu» V(x,y)e(i için (y,x)eS oluyorsa 3 bağıntısının simetri özeliği vardır. Yada 3 simetrik bir bağıaj tıdır denir. Ters • Simetri özeliği: & A da bir bağınU. VuraÜ»¥ÎLN4AZ leri dağınık şekilde verilmiş'ir. Bise bu cumlenin anlamlı sıralanışının yapjîrr.ası sonrasmda herhangi bir s>radaki sözcizğün ne cîduğu ya da bu sözcükJerin anJarrüı bir cuınie oiarak sıral&nışımn ne oiduğu sorulabilir. / örnek: ulaşmak îorundayiz çabasına 5 * " " 6 bir ~7~ 3. A={1,2,3} kümesi v» P={(x,y)î(x,y)cAxA ve x < kümesl veriliyor. & yı kartezyert çarpını §eraasm da gösterini2. edebîrattan 4 Yukardaki sözcüklerden anlamh bir cümle yapıldığında sondan ikinci sözcük asağıdakilerden haagiSi olabilir? A) olgun B) blr C) çabasına Î3) seviyeyc E) başlamak Çozümleme: Bu tür sorularda sözcükler anîamlı bir sraya getirildiğinde düzgün cümle oluşur. Sondan ikinci söscük tümleç olacaictır. Bu nedenle önce karmaşık sözcükler arasından yükleml buluruz. Buna. ne, nevi, nicîn, nasıl, nerede, ne «aman gib sorular soranz, Seçenekler'arasnv da olumJu sonuç veren seçenek aranan doğru yanıt olacaktır. Burada yüklem (zorundayız) cöscüğüdür. Sorulanmırt sorrtniHtmurda (E) aranan yanıt'oiduğunu buluruz., 'örnek: ve (1 re cazibesini koşmaktadır cazibesinl *f •. 2 * 3 2 «. A=f2. 1, e, 8, 10, 12, 14} kumesî V9 v» x kuaıesi veriliyor. S yı elemanlan Ue belirtlnH. 1 olsun Iken İ Çözüm: $={(4,2). (6.4), ( 8 , 0 , (10,8), (12,10) (14.12)) 0 bağmtısmm özelületlnl yazuuz» ' çözum: Yansıma 6ze>* îlğine sahlp blr bağıntı köşegen üzerindeki elemanlann hepsini mutîaka içine alır. Diğer elemanlardan da içinde bu« lundurabilir. Bu nedenj» le g yansıyandır. olan ve rah&tlık 5 gören şehro sahiM 7 12 «ehlrin köylü 10 "'ğ para \ Yukanaaki sözcüklerin anîamlı bir cümle sıralanışı aşağıdaki seçenekierden hangisuıde buIun&biUr? oîayorsa 3'nın terssimetri özeliği vardır. Vtey»' Ş Ters simetrik bir bağıntıdır denir. • Geçişnıe özeliği: (3, A da bir bağmtj clsuıt. V[(x, y) s 3 ve (y, z) e S ] için (x, z) e 3 oluyorsa, 3 bağıntısının geçişme özeliği vardır. Yada 3 geçişken bir bağıntıdır denir. Tanım : % A da bir bağıntı olsun. P'nın yaflV sur.a, simetri ve geçişme özelikleri varsa p'ya bir. deaklik bapntısı denir. Tanım: 3, A da bir bağıntı olsun. (î'nm yan» sıma. Ters simetri ve geçişme özeiikleri varsa J"ya o:r sıralamn fcağmtiâi denir. ^; Sfmetrik bir bağıntı köşegene göre simetrik 'oîan elemanlan içinde bulundurur. Köşegendekılerden de bulundurabüir. Bu durum sirr.etrlkiiği . bozmaz. Bu nedenle 3 simetrikdir. Çozüm: jî yansıyandır. (5. sonıdaki açıklamadan). Köşegene göto simetrik elemanlar* dan yanlız fairini bulun* duran bağınUiar Tersslmetrlktir. / Köşegen ü?«rindeki f^»rirtanif\n bulundurma«mda sakonça yoktur, Bu nedenden 3 Ters • slmetriktlr. DÜNKÜ G E N E L YETENEK 1 AÇTKLAYICI ÖRVEKLER 1. A=s{a, b, c}, B={1, 2} Jsüaıeierl yor. BxA kumesicî yazınu. Çözüm: BxA={(l,a), (l,b), ( l . c ) . (2.aV, (2,bV, (2,c)) 2. A={1, 2Î. * ( A x B ) = ? nedir? Bst{S, 4, 5} olduğuaa göre SORULARLNIN YAMTLAR! CD İCD GD CD ® C D 2. CD S& CD 3 3CD C9 CD OD CD ^1 CD ( D CD m CD 5GD O CD OD CD 6 0 D CD « » CD CD CD QD CD CD CD 8 CD CD CD CE> CD 3QD 4 » CD CD CD 10 CD «> CD ?^ Çözüm: s(A)=2, a(B)=:3 s(AxB)=s(A) KlasikFizik Çözüm: Başar AKYÜREK 4. Yarıçapı 12 cm. olan üanenm merkezinden 7,5 cm. otcdeki nnkta mei'Kez olmak uzere, 3 cm. yarıcapiı daıre kesüıp atılıyor. Meydana çelen şeklin ağırlık merkezi, buyuk dr.ırenın n:erİezinın kaç cm. otesinde o!ı:r? A) 1,1 B) 0,8 C) 0,3 D) 0,3 E) 0.1 5. .50 cm. yançaph 140 !;g, a^rlîğında bir îıahçe silindirini 20 cm yüksekkklekı basamaktan aatlatmak için yatay olarak uygu.'anacak r.iın, kuvaet kaç kg. dır? ^ A) 203,5 B) ÎSC.7 O 181.3 D) 175 E) 152 Gerçekle yoğunluk esa<î mc.reve göre. özgüt ağırlık esas kılo'ya gr>re düzeniendiğmden bunlar bîrbinnden farkhdır. • Katı ve sıvı maddelerîn yoÇunluît birimleri? gr,. cm', gr/ml Gaz maddelerin yoğnnluklan ls< fr,1l'd5f. N.K'da I mo! gaz 22 4 Irtre o' Juğundan îanrı molekuı ağırlıklan aşağıdaKi bağıntıdan bu lunur. Gızların moîefcül = 22.< d s r Moiekül «i 3 = 22.4 • d U Yoğunluk (gr/ltf agırhğı (gr) ' Jr * Hacırn <1L) Ömek Ir Yoğunluğu 0.8 gr/ml olan 200 mî. Isbirtonun ağırlîjı nedir? Çözum: Nevzat GÜNGÖR Sabri KAYA A) H : 3 B) CO C) SO, D) NH» E) COCÎ, ^ Çozöm : Seçenekîerdekî maddelerin mc4ekü? G •ğıriıkian buiunup d = formülunde yerine 1 a £.0 eJH* 22.4 «îso, ^ ^ . V 22T 99 fanıt (D) seçeneğidir. SONÜÇ VE PRATIK ÇÖZÜÎ.T Aynı koşu'ar «Jtında bulunan gazlaraan moiekül ağırhğı en ku^ük elarun yoğunluğu en kuçüktur. O h^.'de. seçeneklerdeki gaa maddeierin molekui ağırlıkian bulunursa, yukardaki işiemier yapılrnadan dofıu >anıtuı (D) seçeneği oiduğu goruiür. . BtLEŞtKLERtN KABA FORMÜL VE MOLEKÜL FORMÜLLERtMN BULUNMASI 1* Ağırhkça >u?de bileş'mleri verilen e!e«nentlerin, yüzde miktarlan atom ağırhklanna iboiünerek at ,gr sajılan bulunur. (n = ^ *den) buîunur. Bidona P kuvveti uygulandı^ında o'donvm devrüme noktasına geldığı an IÎ.I = 0 olmaudır. Bidon 0 noktasından devrilecekıir. ü noklasına gore mcn ment alalım. F 25 = 25 KÜTLE VE YOĞUMX*X "Bir cismin değişmez (evrenin her yerînde saînt kalan) madde mıktarına kutle (m); bir cısîiıin birim hacmının kutlesine yoğunluk (â) denir. Bir cismin birim hacmının ağırhğma özgül Bğırlık demı§tik t Fh, Gt = 98 kg. bulunur* : Eidona 25 cm yükseklikten yatay ttfarak 98 kg. lık kuvvet uygulandığında bidon devriime noktasına gelmiştır. ama devrilmemiştir! Denge durumundadır. Bidonnn devrilebilmesi için uygulanacak kuvvet 98 kg. dan biraa büyük olmalıdır. (Örneğin : 93.01 kg.), Bu tanımlara. göre, ct =; ~~ yazabiliria Onsek 2: KJC'da 560 ml.'Uk bir gazın ağırîıfı 0,8 gr. dir. Bu gazın moîekül ağırhğı nedir? Çözüm : î It = 1000 ml. oldugu anımsanırsa» N.K'da 1 mol ga&* 22,4 lt * 22400 ml. oiur 560 mL 0,8 gr. ise 32400 x gr.'dır 0,822400 . • d : Yoğunluîc m : Kutle V : Hacım, Toğunluk birımi, îcutle ve hacırn için seçüen BJirimlere bağlı olup, TEST PROBLEMLERÎ gr *£ tort 'î. Şekildeki sistemın dengede ulabiimesi içîlV d =s m olabilir Y cm* dm* mJ T kaç kg. olmalıdır? + 4 " t a 1 cm J sruyun kütîesine 1 gram denil3 'ttniştir. Suyun yoğunluğu 1 gr/cm oîduğuna gö r i « l^Jpl. 7 A) 9 C) 5 E) l. B) 7 3 yazabihriz, bu da «suyun kütiesi hacmına eşit» <iemektır. Örneğin bir şişe, su ile doldurulduğun«da ağırhğı 400 gram artmışsa, b şışenin hacmı 3 A00 cm demektir. Bağıl Yoğunluk: Blr maddenin yoğunluğuaıun su\oın yoğunluğuna orarudır. dolayısıyla bo•yutsuz bir sayıdır. Daha genış anlamda, «eşit hacımdeki ıkı cismin kütlelerinin oranına» birinin diğerine gore bağıl yoğunluğu denir. Örnek : Alimunyum'un alkole göre yoğunluğu nedir? (dAI = 2,4 gr^cm') dA,lol = 0,8 gr/cm'J £ÜSÛ yoğunluğu 6 iîe gösterirsek. "Alko! önıek 3 : NJÇ'da yoğunluğu 1,25 gr1t olaa aşağıdakilerden hangisidir? (C: 12 H: 1» A) CH, D) C,H» Çözüm: G = 22.4<f G = 22,41,2.*" G = 28 gr (Gacn molekfll ağırlıgı? Seçeneklerdeki maddelerin moiekül ağıriıkta' n, atom ağırlıklanndan bulunursa (B) seçeneğindeki maddenin moiekül ağırhğının 28 oiduğu goriiJür. O halde dogru yanıt (B) seçeneğidir. örnek 4 : Aşağıda verilen gazlardan hanglslnln yoğunlugu, N.K'da en küçüktür? (H: 1 C: 12 N: 14 O: 16 S: 32 C2 = 35,5) B) C;H, E) CjH» C) C2H, 2*. Atgr sayılan kesirli ise. E.BO.B.'e bölUTiüp tam sayıya çevriierek element semboüerin n «ağ alt köşesine yazılarak kaba. ıormul buiunur. 3*. Bileşiğin moiekül pğırlığı bıl.nirse. kaba formül «n» parantezme almıp moleku) ağırhğıra eşitlenerek «n* sayısı bu'.unur. Kaba formjl fcu «n» sayısıyla genişletılerek molekul fonr.ülü buJunur. örnec x ; Agırlikça vtl'c!» bl)e«'m!: %40 c İ7r6.6 H, fe53,4 O olan bir bileşlk için aşağıdaki tsorulan yahıtlayınız. (H; 1, C; 12, O: 16) a Kaba formü!ü nedir? î> Bileşiğin moiekül ağırl ğı 180 gr. ise moiekül formülü nedir? c Bileşiğin N.K'da buhannın yoğunluğu d = 2,68 gr/lt. (i litıesinin ağırhğı)'dır. Moiekül formülü nedir? 2. Bozuk bir terazînin sağ ve soJ kefelerinde ayn ayn tartılan cisim 81 ve iöO gr geliyor. Cismin gercek ağırhğı aşagıdakjJerden hangisidir? A) 96 B) 94 C) 92 D) 9ü E) 88 3, Uzunluğu 120 cm. ve ağırhğı 180 gr. olan bir telin, 30 cm. lik kısmı diğer kısım üzerine katlanıyor. Meydana gelen şeklin ağırlık merkezi katlanmayan uçtan kaç cm. ötededir? A) 57.5' 3) 52,5 C) 47.5 D) 42,5 E) 37,5 Hl = 3 Aîimunyumun alkole göre yoğunluğu yanı bağıl yoğuniuğudur.