Katalog

tKİ Gecen akşam televlzyondo Savın Julido Gülızar'ın başkanlığında bir açık oturum Izledik Şimdiye değin eşine rastlamadığımiz siyo•al tartışmo havası gerc"ekten cok güzel ve rahatlatıcı olduğu ıcin bu programı izlememiş olanlart düşünerek stenografla harfl harfine not ettığim görüşmelerl okuyucularıma sunuyonmn GÜLİZAR Savın Izleyicller. Billyorsunuz kl cok yokındo Senato üctebir yenilema secımleri ve beş mllletvekılllğı ıçin arasecımlerı var Bu münasebetle Parlamentoda üyesl bulunan partilerin sayın lıderlerim burada bir oraya getırip onların ülke sorunları uzerinds karşılıklı görüş alışvenşinde bulunmalarını ve halkın gözleri önünde tartışmaiarını yarorli gördük Kendılerıni stüdyomuza dovet ettık. Büyük incelık göstererek cağrımızı kabul etîi. ler ve lütfederek geldiler. İçten teşekkürlerimizı sunarız. Kendilerinl sizlere ayrı ayrı tanıtmayı gerekli görmuyorunn; çunkü hepsinı, hemen hergün TV ekranlannda görüp dinledığınizden Cok ıyı tanırsınız Açık oturumun yararlı olmosı ıcm cok sayıdaki sosyalist partılerimizin bir araya gelıp liderlerinden bırini sosyaltst düşuncenın temsılcisl olmak üzere bu actk otunımda bulundurmalarını rica ettik Gerci onlann parlamentoda uyesi yok ama, hepsinı bırden temsil edecek bir lider gellrse partıler velpazesinm sol kanatlo tamomlanmış olacağını düşunduk ve bu düşöncemizt onlara bildirdik Aldığımız yanıtta, «Acık oturuma kaiıiacok liderin Türki'ye sosyalizmınin tek lideri olmadığının belirtilmesi ve adının gızh tutulması koşuluyla bir temsllö gönderüdîği» bellrtildi Kabul ettik Bu nedenle sosyalist partıler sayın temsılcisinın adını sizlere acıklayamayacağım Kendıslne hitap ederken «Sayın sosyalistı dıyeceğım Şımdl Izin verirseniz, üye sayısı bokımından en büyük partimlzden başlıyarak en kücüğune doğru inip liderlere söz vereceğim. Acık oturum bundan sonra şöyle sürdu: GÜLİZAR Saym Ecevit: siz bugün, boğımsızlarla ortaklaşada olsa. iktidar partlsl başkamsımz Türk demokrasısınln durumu ve geieceğı üzerındekl düşuncelerlnizi lütfen ocıklar mısınız?. ECEVİT önce Türk slyasal yaşamındo etk'n gorevler yuklenmlş kişilerı bu seçım once CUMTTUKİYET 7 EKÎM 1978 ölaylar ve Siyasal Açık Oturum Güzeldi! Hıfzı Veldet VELİDEDEOGLU slnde b!r aroyo getlrme girişlmlnden ötürü sayın TRT kurumunu kutiarım size de teşekkürlerıml sunarım Bıliyorsunuz ki cok partılı Türk demokrasisi henüz cok körpe olup yaklaşık 30 yıllık bir gecmişi vordır Bu demokrasıyl rayından çıkarmak icın dıştan ve icten gelen girişımlere ve kımı zaman kısa oralıklarla beliren antıdemokratık bunolımlaro karşın büyük Türk halkı. tarihsel deneyimlerde pışmiş sağgörü ve sağduyusu ve kendl kendısıni yönetme inoncıyla demokros.mızi bugune değın yaşaîmasını bilmıştir Bundon sonro da yaşatacaktır Ben demokrasimlzin geleceği bakımından karamsar değilim GÜLJZAR izln verirseniz bir nokta üzertnde durmak Istlyordum: Dünyaco bilinen bir gerçek var Buna göre demokrasilerın en büyük düşmanı ekonomik bunalımlardır Türk demokrasıslne bu noktadan bir tehlike gelmez mi? ECEVİT Bu tehlike gelmek üzereydl. Ekonomımi' Klas haiinde bulunuyordu. Bizden öncekı Iktıdarın başbakanı 70 sente muhtac duruma getdiğımfzi acık acık söylemlşti. Öncekı hükümetlerın aşırı borclanma polıtıkası, borc ahnan paraların halka yararlı uretim alanlarına yatırılmaması. kamu sektörünün kalkındırılmayıp özel çıkarların desteklenmesl bu rflos durumunu varâtmıştı Bu tehllkeM durumu görüp bızlere katılon arkodaşların desteğıyle onları parlamentoda duşürerek Iktidara gelınce cabaıarımızı herşeyden önce bu ekonomik yıkıntının önunü almo doğrultusundo yoğunloştırdık Yıtırmış olduğumuz dış saygınlığı kısa zamanda yemden kazandık Dövlz yokluğundan eskl ikt'dar dönemmde dış temsılcllenmızın maoşlarını bıle ödeyemezken şimdl dışalımlar Içln yıllardır bekleyen dövlz transferlerıne başladık. Çunkü dış kred' musluklarını actık. kısa vadeli Dorclan ertelemeyl başardık. Böylece cok yakm bir zamanda ekonomlmizl iclnde bulunduğu darboğazdan büsbütOn kurtaracağız Demokrasımiz bu yönden bir tehlikeyle karşı karşıya değMdir. GÜLİZAR Sayın Demirel, bu konulardo lütfen sız de göruşlerinizı acıklar mısınız? DEMİREL Evvela şu nokta üzerlnde durmak Isterım Temcii pllavı glbi tekrarladıklon blrşey var. Hukümetln başı. kendilerlnden önceki hükumetin yaptıkları dış borclordan şlkoyet edıp duruyor Borcianmışız da ne yapmışız yanl. Borc aldığımız paraları hükümet üyeleri arasında takslm ml etmişiz Böyle bırşey söyllyebilirler mi? Borc bulmak borc almak bir morifettlr. Kendilerinin «Saygmlık» dedıklerl Itibarımız olmasaydı blze borc veren olur muydu? Bizim itfbarımız Türkıye'nin Itibarıdır Türklye büyük Imkanloro sahip, 45 mllyonluk büyük Dir memlekettir. Turkiye büyük bir devlettlr. 156 dürrya devletl arasında 17'ncl sıradadır. Ben iafa bakmam, ışe bakarım, Türk mılletı bugün gecim sıkıntısı cekfyor mu? Cekiyor. Enflasyon almıs yürümüş mü? Almış yürümüa. Türklye'de insanlar blrbirlnl âldürüyor mu? Devamlı olarak öldurüyor Hanl devlel nerede öyleyse? İktidarın bızden gaspedılmesl karışıklıktan başka neye yaradı? Yok efendim dış borclan ertelemişler. yok efendim kredi musluklarını acmışlar... Hangi vatandaşın ağzına bir damlo su aktı bu musluklardan? Böyle bir vorondos varsa cıksın ortayo söylesln Ben pahalılığa bakarım pahalılığa Hep Atatürk'ten bahsedip duruyorlar Bugün Ikl türlu CHP var karşımızda Harlcl görünüşü ve llderterlnin ifadesıne göre güyo Atoturk'cu ama dahii' bünyesı ve sinsi çahşmasıylo komünisı bir CHP. Haklk' Atatürk'cü parti bızlm partimızdir. ECEVİT Sayın Gülizar, TRT'nln burayo btzl Turk demokroslsmin gecmlşlnl, bugünunO ve geleceğini tartışmak Icin coğırdığını sanıyordum Eğer Sayın Demirel CHP lcinde safl ve sol kanat var deseydl bundan memnun olurdum. Cunkü demokrasinin gereğidir bu. Ama CHP'yl komünistlikle suçlamak döpeduz bir Iftiradır. DEMİREL Ama slz blzim borclanma polltlkamızı sucladınız. ECEVİT O suçlamak değil, eleştlrmektir. Eğer ben size cvatan haini, katılierin'koruyucusu, devletı soyan hırsızların desteğı» gibı sözier söyleseydim, o zaman suclama olurdu Bızım iktisodl politikamızı istedığiniz kadar eleştırebitirsiniz. ama bizi komünistlikle suclayamozsınız. GÜLİZAR Bu acık oturumu karşılıklı konuşma bicimine sokmasak ve lütfen konu dışına cıkmosak lyi olur sanırım Cunkü vaktimız eınırlı. Daha konuşma sırasını bekleyen liderler var. Eğer sözünüz bıtmedryse lütfen devam buyurun Sayın Demirel. DEMİREL Blzim iktisadl polltikamız kalkınma pohtikasıdır. Borclanma bunun bir vasıta6idır. Dışardan borc alıp kalkınryoruz. Borç ylğıdin kcmcısıdır Bızim ıktıdanmızda kalkınma hızı % 8'l bulmuştu. Şımdı sıfıro inmiştır. CHP Iktidarda kalırsa demokrasi tehlikeye girer. Biz Cumhurıyeti tahnb ettirmiyeceğiz. Cumhurtyeti AP kurtaracaktır. ECEVİT Bir soru sormak Istlyorum. Borc alma olanaklan tükendığınde ki önceki hükümet döneminde tukenmıştl ne olacak, drys sorabillr miyim Sayın Demlrel'den. DEMİREL Ben olanak rnolanak bllmem. Türkıye'nin büyük bir memleket olduğunu sözle lerltnin başında söyledım Olanak bıtınce gene borc alırız, o da tükenırse yine alırız. Dedim ya borc ylgidın kamcısıdır. GÜLİZAR Sayın Erbakan. demokrasi konusunda sızin düşünceniz nedir? ERBAKAN Mumterem dınleylcl kardişlerlm: bıraz evvel bırbiriyle münakaşayo girişenlerin. yonl CHP ıle AP'nın demokrasi ve komünıstlik mevzuundo bırbırlerınl Itham etmeye kolkışmalan manasızdır Komünlzm her ikisinln zamanında yayılmıştır. ÇünkO bu partıler bir yumur(Arfcosı 11. Sayfada) Bu Ne Biçim Kafa? Dun 6 eklmdl. Istanbul'un Kurtuluş Bayramı... Ancak kimsede ne bir ses. ne bir nefes... Yalnız M» zlm «50 Yıl Önce Cumhuriyet» köşesinde şu yazı yer oltyordu: «Milll Mücadele senelerinin duygulu Türk ruhunda yaşattığı acı ve tatlı feloket ve saadet günleri ne kadar coktur. Hurda demırlerden dökülmüş yepyeni bir çelık küttesi gibi Osmanlı saltanatının perışan enkazından sapasağiam bir Turkıye Cumhuriyetinın doğduğu günlerin hatırasını unutmak hic kabil mıdir? Yalnız bızler onları bütün heyecanıyla yoşayan bugünkü nesil değıl, yarının, öbür günün nesillerı de, bu büyük kurtuluş kıyametinln menokıb.ni kaıpleri heyecandan durarak dlnleyecek v« okuyaccklardır. Bugun İstanbul'un Kurtuluş Bayramıdır. Süngülerinden duşman kanlarının pası henuz silinmemiş olan milIı ordunun istanbul'a gırdiğı gunün yıl dönumüdür. Gözleriml kapıyorum: Seneler. aylar, haftalar, günler. hatta dakikalar şimşek gibı hayalımden geçıyor. Senelerce zebanilerle dolu bir cehennem olan istanbul, 6 teşrinievvvel günü bir on ıcmde nasıl cennete donüvermiştı? Bütün Türkiye gıbı İstanbul da daha o zaman kurtuk muş, bugün Ise halaskârına kavuşmuştur.» Evet 6 ekim Istanbul'un emperyalist Işgalden kurtuluş günudur. Atatürk dönemında her yıl 6 ekım'de istanbul'un kurtuluş yiıdönümü kutlanırdı. Ikincl Dürrya Sovaşından sonra başlıyan cok partıll dönemde karşı • devrım eylemı güclendıkce İstanbui'un Kurtuluş Beryromı unutturuldu. Emperyahzme karşı Ulusal Kurtulua Savaşının ve bağımsızlık tarıhımizın önemli bir takvlm yaprağı bilincle buruşturulup cöp sepetine atıldı. Ve bunun yerıne karşı devrlm eylemlnln tutuculan ve bağnazlan «istanbul'un Fetıh Bayramı»nı kutlamaya başJadıiar. Hicbır yasada yer almayan ve özel gtriçımierle resmı makamlara da benimsetilen İstanbul'un fet hl törenlerl, her yıl büyuyen bir görkem iclnde yineleniyor. Vall. beledıye reisi. kumandanlar, mehter marşlan na oyak uydurarak kutlamaya katılıyorlar. Boyalı basın, fetih gününu şışırdikce şişiriyor, 29 mayıs'ta büyük gozeteler boydan boya dononıyor. Ama 6 ekım'de düşman çizmesinden kurtulan Istanbul'un Babıâlı basınında dün emperyalizme karşı yurdun bağımsızlığı için savaşanlarm anısını yansıtacak tek sotıra raslamak olanaksızdır. istanbul'un fethl, tarlhın deıinllklerlnde kalmış önemli bir olaydır «Fetih> politikosma dayanır. Osmanlı mülkü fetihle kazanılmıştır Ancak artık Osmanlı yok, Türk var. ve mülkümüz yok. yurdumuz var Fetih kavramı da cağımızdan silınmiştır. Bırleşmiş Mılletler örgütünün yasasında fetıh yoluyla toprak sağlamak Devletler Hukukuno göre yasaklanmıştır. Böyle bir dünyada biz nasıl oluyor da Istanbul'un düşman tşgaUnden kurtuluşunu bir yana Itiyoruz ve İstanbul'un fethlnl «tes'ltı etmeye yönellyoruz Emperyalist güclerl yurdumuzdan kovduğumuz günü sessızlikle geçiştlrtp tFetlh Günü/nü mehter davuluyla gömgum dunyoya llan edlşımlz neden? Neden Fransız Parlsi, Ingiliz Londra"yı. tspanyol Modrit'l, iranlı Tahran'ı fethettiği günfl kutlamıyori 20" Inci yüzyıl insanı hangı kafaylo övünebılır ve dlyebillr kl: Ben yurdumun en büyük kentinı başkalarınm eilnden zorla aldım. Elde pala ve dudakta palabıyıkla yenlceri kılığına glrlp kentın surlarına tırmanarak bütün dünyayo neyin propagandasını yaptığımızı düşünuyor muyuz? Yurdumuzun en güzel ve buyük kentlnın kurtuluşunu 6 ekım'de kutlamayıp. fethını 29 mayıs'to «tes'it» eden kafa emperyalizmın sultasına bılincsızlıkle boyun eğen onursuziuğun kafasıdır. • ••• • tran'da Olup Biten.. OKTAY AKBAL Evet BİLİM DÜNYASI Otomasyon ve Sorunları endl kendtae çalışan makıneler yapma biltmı demek olan Sibernetık Amerikah bilgin Borbert VViener tarafından 1948 de kuruhnuştur.. Bilimin ortaya çıkmasma yol açaa olay, VViener'e buyurulan bir işti.. Bılginden. son hızla uçmakta olan düşman uçaklanna otomatik olarak boınba isabet ettirecek bir makı nenin planlannı yapması is tenmişti Bilgin bu istegi gerçekleştirirken Sibernetik'in ilkelerini ortaya koymuştur..Ancak, bu, filbernetltta her şeyinin VViener tarafından bulundugu anlamına gelmez.. Çünkü, bu bilimin temel kurallan. bilgınden önceki yuzyıllar boyunca pek çok matematikçi. fîzikçi. mühendis. doktor. ta rafmdan ortaya konmustu,. Bunlardan bazılan şunlardm Amerikalı Claude Elwood Shannon (doğ. 1918). Macar asıllı Ajnerikalı John von Neuman (19031957). Rus flziyoloji bilgini tvan Petrovich Pavlov (18491938). Rus mühendis ve matematikçileri L Vyshnegradsky, A. Lyapunov ve Kolmogorov' dur. (Batının bağnaz kafalı bilimcileri her bilimsel buluşu sadece kendilerinin »a pabilecekleri kanısında olduklanndan. kitaplannda bu son uç Rus bilginine yer ver mezler Nitekim. yıllarca ön ce yayınlanan bir Sovyet Ansıklopedisinde bir çok bu luşlan ya Batılılarla aynı an da, yahut onlardan önce ba a Rus bilginlerinin bulduklanna ait bölümler alay la karşüanmıştı. Fakat, bu nun doğru olduğu bugün anlaşılrruştır) VVieneT de, kitabında, yukarda adlannı yazdıgımız bilginlerla düşuncelerinden buyük 61 çüde yararlandığını belirtmiştir.. tOn Ikion üc yıi sonra Avrupa'nın bugünkö düzeyıne ulaşacağız.. İran'ın nufusu 4550 mılyona voracakYuzyHın sonunda 65 milyona uloşacağız.. Yonl. Fransa' dan, Büyük Brıtanya'dan, İtalya'don daha cok nüfuslu, aşoğı yukarı aynı güce sahıp b>r ulke. Beş altı yıl sonra da dünyanm beşincı askeri gücü otacağız.» İran Şahı 1976 yıh sonunda Olıvıer VVarin'e böyle dlyordu «Aslan ve Güneş» adlı kıtabındo Warın. $ah"la yaptığı konuşmaları yazmış Bu konuşmalardan bir kac parcoyı yeniden okumakta yorar var Warin soruyor. tHerşeye rağmen İran'da düşnnanlarınız var?. Kımdlr bunlar? » Şahın yanıtı tEvet düşmanlarım var. komünfstler. markS'St ıslâmcılar vö daha başkaları» «Saytları ne kodor?..ı. i ü c Oını hapıshonede Serbest dolaşanlar do var hıc kuşkusuz..ı «Buntor tehhkeh kımseier mı? ». fEvet tehlıkelıdırler. oraya buraya plastik bomba lar yeıleşî'recek, insanları öldürecek kadar ı «Ben sl/asai ocıdan sızın x i n tehhkell mıdırieı demek ıstedım.» Şah şu kesın yanıtı vermış «Hayır, sanırım yapabılecek 'erının en son sınırına vardılar.ı Gazetecı Warın, Iran'da Muhalefet kalmayışını eleş tırtyor tek partılı yönetıme neden gerek duyulduğunu soruyor Şah ıse. tek partınin iclnde her türlü duşünceoın tartışıidığını söylüyor cirando gercek muholetetl Oen temsil ediyorum.. Cunkü kendımı eleştlrıyor, daha ıyiyl yapmak ıstıvorum Haber almo örgütlerimle herşeyın köküne. temelıne Inebılıyorum. her kotülüğü görebılıyorum. Demek İmparatorluğun muhalefetl de benlm.. Bu somut olumlu bir muhalefettır. herşeyı daha lyi yapmaya calışan bir coba.. İlle de muhalefet yapmak Icin muhalelet etmek değıl.» Gazetecı soruyor «Hapstekiler yalnız marksıstler mı?..» Şah «Evet yolnız onları «Marks>stıerden başka sızın <cln tehlikelı olobüecek eğılımler yok mu? » sorusuna da şu yanıtı venyor: cHapse otmaya değecek kadar değıl » Şahın ılginc bir düşüncesl de şudur «Öyle ülkeler var k komünıst Ideolojısi. komünıst metotları uygulanmadan yönetıiemezler. Cin, böyle bir rejlm olmadan nosıl yönetılir bllmıyorum..» SAVAK'ın yaptığı ışkenceler konusunda da Şah şunlan demış «Işkence Bız de. siz Avrupalıların kullandığı yön temlerl niye kuHonmoyalım? İşkence Incelıklerı, bunlan da biz sizden öğrendık. Sız gerceğ' öğrenmek icın nasıl vöntemler kullonıyorsanız, bız de oyle yapıvoruz..» 1976 Ekımmde söyiemış bu sozleri.. Üc yıl gectl arodon Sîmdi Şah sürgünde, korkular ic'mde yaşıyor Her gün öldürülmek tehlıkesıyle karşı karşıya.. Bir kez daho yurduna dönebılecek mı? Buna klmse Inanmıyor artık Bu iş bitti Dünyanm beşlncl asken gücu olacak Bjyük Iran'ın kurucusu son günlerini yabancı ülkeler de sığıntı gıbı yaşoyarak qecırecek! Belkl de bir gün, bir kurşuna bir bombaya kurban gldecek, tek başına, ya do coluk cocuğuyle. tişkencenln incellklertni» Botının 'şkencecılerinden öğrendiğın' söyleyen. kendi reIimının «muhalefetnnı temsil eftiğı savını ortaya atocak kadar gülüncleşen bir kişi!.. Son zamaniarda ilgınc bir kltap cıktı.. Iran'ı gelmlşl gecmış'yle Şah yönetımini türlü yönleriyle blze anlatan bir kıtap. Iron'a tam dokuz kez gıtmış ceşitli yazılar yazmış bir gazetecinln yopıtı bu. Ayşegul Dora Guney'in «Iran'do Devrım>i. Iran'ı, Ylrmind Yüzyıl başından Kacar honedonmın yıkılışındon Pehlevl hanedartının işboşına gelışınden bugüne dek türlü yönleriyle ınce leyen bir kitap Komşu İran'ın ekonomik. toplumsal, ooHt'k yaşomını oyrıntılarıyla gozler önüne sermlş Ayşegül Devlet ve kamu yönetiminı. kültür ve sanat yaşamını, dış polttıka ve dış ılışkılermi bir bir anlatmış.. Yırmıncı yüzyıldo iran devletimn «gercek» konumu. görunuşü bu kitapto ayrıntılarıylo gözler önüne seriliyor A/şegül Doro Güney. Şah yönetimlnin yıkıimasmın Ortadoğu'do dengeyı bozduğunu yazryor sonunda. emperyalıst güclerın ıpın ustünde sallandığmı. Şöyle bltıriyor kıtabını «Yüzyılımızo krvanc veren b'r halk dev'minın cıkarcıların oyununa gelmeden yaşatılması ve gercek demokrafik bir devnme dönüştürülmesl bunca yıldır canianrtı kanlarını bu uğurda verenlere karşı iran halklarının gorevıdir. Ortadoğu'do emperyaüzmın en önemh tası yermden oynamıstır Önemli olan o taşı bundan sonra gereken en doğru yere koyabılmektlr..» Ne yazık ki Humeynı'nin temsil ettıöi gerici anlayıs ve tutum Iron'ı ileriye. aydınlığa, gercek bir demokrasi ye değıl. eskisinden de beter o'abılecek bir karanlığa sürükieyecek gıbl görünuvor lyt başlamış bir devrlm atıiımı. ama şimdıkt gârünt'ısuyle halkı uyandıracak. b'iınc'endırecek kurtaracok gercek bir cdevrim» olmaktan uzak «Yernden oynayan o toş» en doğru vere konab'lecek ml Yokso iron »en'den emperyalizm rüzgöriarına. kosırgalarına kendinl kaptınp yıllar yıllar süren bir kanlı karısıklık ıcınde bocalayacak mı» «İran' do Deı/nm»e bir önsöz yazan İlhon Seicuk'un dediği gibl »Şah yıkıidıktan sonro koynayan İran daho yerll yerıne oturmuş ve toplum güclen devrimci bir dengede buluşobılmis de değildir Sorular, sorular, sorular kurcalamaktadır ülkenin geleceginl..» K Vehbi BELGİL sa, ülkemizin gündelik ma kara gereksınmesi milyona yaklaşmaktadır.. Aynı şey ilaçlar. vidalar, somunlar, buzdolaplan televizyonlar» için de söylenebilir. Bu gün bir makara makınesi belki saatte bin makara yapabilmektedir.. Bunun gibi, evvelce gunde 810 dışlı ya pan bir freze makınesi otomasyon sayesınde. gunde 200den çok dişli yapabilOtomasyonu gerekli kılan başka bir neden bir çok işleri insanın yapamamasıdır.. Bir bilgisayarın bir saatte yaptığı işi 1000 muhasebecinin ancak 6 ayda yapabileceği hesapjanmıştır.. Gunde yüzlerce otomo mobil uçak. televizyon. rad yo yapan fabrikalar hep otomasyon düzeniyle çalışmaktadır.. Otomasyonu gerektiren başka bir neden, tehlıkeü bir çok işleri insanlara de ğil makinelere yaptırma yo lunun açılmasıdır.. Örneğın uzayda iki uzay kabininin kenetlenmesini otomatik araçlar sağlamaktadır.. Uzayda dakikada 500 kilometre (Ankara • Istanbul arası) hızla giden. yani otobüsun trenin 10 saatte gittiği bir yere bir dakikada varabilen iki aracın kenetlenmesinin ne kadar guç ve tehhkeli ol duğunu bir düşünün. Bu ka dar guç bir işi İnsanın yapamayacağı düşünulmüş. araçların otomatik kenetlen mesi yöntem) konmuştur. . Sibernetik'in bilira olarak ortaya çıkmasından sonra işsizliğin artacağı öne surulmüştür. Büyük bir ban kanın bilgisayar'ı dakikada 900 çek okuyor. bunlann 0zerlermde yazılı numaralan ve para miktarlannı başka bir bilgisayara telle ulaştınyor, bu bilgisayar da her çekin sahibinin hesabında gerekli isjemleri hemen yagjyordu. EvvaljO JDÖQ^) bu işleri 700 memur yapıyorken şimdi sadece 90 programcı yapıyordu. Otomasyon sistemi işsizlik yaratmaz da ne yapardı? Fakat, gerçekte isler böyle olmadı. Çünkü. otomatik araçlar 6.000 yeni işkolu yaratmıştı (iş değil işkolu): Programa. analizd, mühen dis. bakımcı... gibi. Nitekim, otomasyonun en ileri aşamada olduğu Amerika Birleşik Devletlerinda bu gün büyük bir teknlsiyen açıgı vardır. Fransada, Almanyada, İngiltereda da durum böyledir. Daha da çarpıcı bir öraeği yine bizden verelim. Matbaanın gelmesinden önce bizde kitaplar elle yazılırdı. Bir hattat bir kitabı. belki bir ayda yazardı Ve o kltap ya padişahın. ya vezirlerirun veya bir zenginin kitaplığını süslerdi Halk kltap yüzü görmezdi Çoğaltmadaki bu güçlük yüzünden gazete de çıkamıyordıi; Birileri gazetenln tek ilk nüshasinı hazırlayacak. bu tek sayıya baka baka 10 bin kişi kopya çıkaracak. Böylece de 10 bin tirajlı bir gazete satışa çıkacak. Olacak şey değil tabii. Ancak. rotatıfler, ofsetler sayesihdedirki bu gun bir milyon, beş milyon sayılı bir gazete bir saatte basılıp piyasaya çıkanlabllmektedir Durum kitap için de aynıdır. Bu aylarda her yıl kaç milyon okul. kitabı basıldığını bir anımsayalım Elle kopya yotaı Ue olacak i% mi Sonra. hattatlığın kalkma sı, matbaanm gelmesi ile kaç yeni işkolunun da birlikte geldiğini bi r düşünelim. Mürettiplik. musahhihlik makinistlik. klişecilik. matbaa elektrikçiliği tamirciliği. kitap dağıtıcılığı... gibi. Kısaca. otomasyon işkolu ve ucuzluk yaratmıştır 19 '1 VEFAT Merhum Bahrl ve Memnune Ertan'ın krzlan. Ihsan ve Lütfu Tükenmez'in yeğenı. Cüneyt ve Nahit Ertan'ın kardeşl. Sahır Köksoy ve Feyza Aktan'ın annesl. Senay Köksoy ve Asım Akton'ın kayınvalldesı Sevinc ve Yuva Ertan'ın görümcesi Zuhal, Nihal. Savaş'ın Halası. Ozan'ın anneannesi ve Nozım Köksoy'un esl İŞİN TUHAF YANI Otomasyonda işin asıl tu haf yanı, Sibemetikin kurucusu Wıener'in de otomasyonun işsizlik yaratacağına inanmasıydı Bilgin «Cybernetios» adı ile 1948'de yayınladığı kitabında, 1970 yı lma kadar fabnkalarda işçi diye bir şey kalmayacağını hepsinin yerini makinelerin alacağını. bunun sonucu olarak işsizliğin. 1929 yılmdaki İktisadi Buhran dönemindeki boyutlara ulaşacağını, hatta hattâ. tam otomatik çalışmayan bir çok fabrikalarm. rekabet edememe sonucu kapanacağını haber vermiştt. Bilginin kehanetlerinln hiçbirisi doğru çıkmamısbr. Vakıa bu gün büyük endüstrt ülkelerinde işsizlerin sayısı tehlikeli düzeylere ulaşmıştır. Fakat bunun nedeni otomatik makinalar de ğildir. Son yıllardaki lşsiz lik. 1973'den sonra. petrol fiyatlarının hemen her yıl anormal derecede artması Ua başlamıştır. Nazan KÖKSOY 29 9.1979 cumartesl gunü hakkın rahmetine kavuşmus, ve Yalova'da toprağa verilmiştlr. AİbESİ (Cumhuriyet: 7581) TEŞEKKÜR Oğlumuz Onur*un 28.9.1979 günö doğumu sırasında her türlü olanaklarmı kullanan. başanlı mudahalede bulunarak bizien mutiu kılan İstanbul Çapa Tıp Fakultesi Kadın Doğum Kliniği doktorlanndan başta Sayın DÖNÜM NOKTASI Sibernetiğın kuruiuş yüı olan 1948 yüı teknoloji tarihinin dönüm noktalarından biridir.. Çunkü, bu ta rihe kadar daha çok bir ma kinenin bir. iki parçası otomatikleşürilirken bu tarih ten sonra, bu gun biidlgimiz anlamda, otomatik fab rikalar dönemi açümıştır.. Bunun sonucu olarak. evvelce örneğin bin kişinin yaptığı bir iş üç, dört klşinin yönetimindekl bir fabrika tarafından çok daha iyi, çok daha çabuk bir biçimde ya pümaya başlanmıştır Otomasyon düzeninin ortaya çıkmasını biraz da olaylar çabuklaştırmıştır.. Bu olaylann başında, kuşkusuz, nüfusun hızla artması gelmektedir. Bizden bir örnek vsrelim Evvelce lpîik makaraian elle yapıhrdı.. In ce tarafından düz bir dal bir el tornasına yerleştirilir. elle döndürulördü.. Dal dönerken keskin bir tüsku dalın kabuklanru ayaklar. makara biçimînı almasını sağlardı Bu güa tstanbul da Tahtakalede. Uzunçarşı denen yokuş uzerinde böyle bir usta makara yapmaktadır.. Usta. bu yolla gunde kaç makara çıkarabilir tkl yüz, bilemediniz üç yuz. Oy reklamcılıgı seven sekreter Yanm gün çalışacak, işinin ehli, eli çabuk ŞAKALAR İnsanlığa bu kadar hizmeti dokunan otomasyonun tatsız şakalan da olmaktadır. Yazımızı bunlardan biri ile bağlıyalım: Amerikada büyük bir top lantı salonunun gayet geniş tavanma ağ biçiminde su borulan düşenmiş. Borulara su veren ana borunun knmandası da tsı Ue çalışan ofomatik bir araca bağlan mış: Salondaki sıcakhk 30 dereceyi bulunca tsı aracı kendi kendine musluklan açacak. tavandan yazmur gl bi su boşanacak bu su yan gını söndürecek, Bir kabul töreninde salon da iki bin kişinin bulundugu bir zamanda ısı yavaş yavaş 30 dereceyi bulmuş Büyük tuvaletli hanımlar beylen «Aman salon çok ısmdı aca ba kapılan pencereleri mi açtırsak?» diye tartışırlarken tavandan aşağıya. bardaktan boşanırcasına bir yağmur başlamasın mı? Salonda Şarlo'vari nasıl bir sahnenin oluştuğunu siz okuyuculanmın duşunmesinj diliyonım. As. Dr. Metin ÖZKUR üzere, nobetcl Yüzü her zaman güleç, kendine özenli, görgülü, çalışkan ue genç As. Dr. Moşe BENHABİB'e nöbetcl hemşlre Refika Karakurfa ve doğum tcllnıfl! na todavl suresi lcinde ılgısinı gördüğümOz tüm Copa Kadın Doğum Klıniği ilgllllerıne teşekkür ederlz. TÛRKAN VE HASAN CAKKALKURT (Cumhuriyet 7572) mürettip Hareketli ue renkli bir çahşma ortamında çalışmak istiyorsanız lütfen şahsen başuurun. EKSEN Reklamcthk ve Ticaret A.Ş. Büyükdere Cad. Yonca Ap. B Blok Kat: 6 Zincirlihıyu îstanbul (Cumhurtyet 7382) TİILA» Lâle DENİZ, KUM GÜNEŞ LALE V i L L A ÖREN SAKİN SABAHLAR HUZUR DOLU BİR GÜN VE İÇİNİZİ ESENÜKLE DOLDURACAK AKSAM SAATLERİ. SİZDE UNUTULMAZ BİR YAZ ANISI OLACAK ÖREN BURHANİYE, TEL: 343 (Cumhuriyet: 75801