Katalog

DORT CUMHURIYET 6 EKEVI 1979 POLİTİKA VE ÖTESİ MEHMEDKEMAL İktidar Olmak ^ÎME îfCİMCİ < £ ! 4Nt E18.I (!TİW)I .. R urulduğunda her kabına clacılerınl» gıymiş dıplofna alan okui cocukıarı gıbı gazete fotoğrafçılorının çok şev'erı tutukıayan obıektıfıerı karşısında, ktvonçtan dort koşe olmus bır yuzle. guıec pozlor venr Her kabıne üyes onde Başbakan olmak uzere tkücuk dağları ben yürattım, cuyuklarını dedems der g bs kostaklanır Cok gormuşlugıım vardır Ano cradan aylar gecıp boşansızlık sırîta b r seTier fllbl yuk oımağa başlcaığında, kabıneden bırer tkışer kocmalar kendınl gösterdığınde. hukumet bas'an rın r tlacıle » havı dokulmCş bır esvap olur Her kaçıp g'denle bır dugmesı kopar gıbı olur. şurası • burası goruşmey© başlar Her kablnenin kuruluşu bir tçevre» demektlr Hükümetln olusumundan, kendını devlet adcmlığma hazırlamış olan Başbakon ın «cevresı» kendıl öifiden ortoya dökü'Gr Dokj'ur sözcuğünü ozeılıkle kullanıyorum, cünkü kıvonç gunünde pışmış Ke'ie gıbı poz veren yuzler bozgunda da cekıp gıderlerken dokulörler fAmo çevresı bu ım s1» d ye dudak bükenle' olduğu glW, fAmma güclü b r cevresı varmış1» dlye alkış tutanlar do varrtır B r Başbakon Icın «csvre> baş nda bir nişan yüzuğune benzer umttlu bır holka se de giın g6çtlkce evlıl kte olduğu gıbı bır pormaktan bır porrnoğa geçerken do<5JŞIÜ • cekışlı b r flanet halkası»na donüşür. Ne o'sa Osmanlıdan kaimoyız Osmanl'da Ikı şey vardır Övgü ve sövgu' . Bir ücurtcOsü teleştlrı» yoktur Zaten ucüncüsünü yani celeştırly1» kıvırabılseyd k övgü ıle sovgunun dar ve oldürücü teniel nde boğulup gıtmezd k Her düsmeve yuz tutmuş kabıne lcln eyyomcılar, tBert kunıiduğunda dememış fnfydım? Bunlar yıkılıp gıdecekler Heps! de becenkslz kışılerdl» derlor Sövgü gidenın ardında kara comurdan bir Iz otur övgu Ise yenl gelenın önunde pıl! tükenmaye yüz tutmuş bir ışık kümeslnl oîuşlurur. 1946 dan bu yano gelıp glden her Başbakan'ın ordın€an sövlenenlerl düşünüyorum da klmseve Başbakan be» §Brtdlremefnışlz Hepsıne de h«r düştuğünde bir kulp tokılmıştır Recep Peker lcln tJaidarma subayındon da Basbakan mı oldu» der'erdî Ardından gelen Hasan Scko, cAncak bır MalNe Bakanı» yeteieğındeydl Şemsettın GJnaltoy ıse. «Elam Akat tarhl bılmekle» hükümet r yöretemezdı Adnan Mende es'l on vıl. tBütca komisyonu raportorunden Bcşbokon mı olur'?» dıye kınodılar 19S0'dan sonra gelen'erın aras'nda inönü'nürı dışırtda k m yenne doğru dürust oturab Idı k ı ' Koltuğunda tan kend ne yer ed necskken SCIeyman Demi'Sl'ın gözüne 12 Mcrt Muhtırasını da^ayarak her şeytn tadım kac r d lar COK kabireler kurulmuş hukumefçilfk etm stlr omo. Iktldar plamimıştır Iktıdnr c'rrtak devleti e'e aec rmek dprne«* r Hcjngı hükumet dev'et olabılmsştır sorcım slze'' Son Osmanlı hukurreî'e I kabneier fcurmuşlardır oma arka'annda bu'unan padısahtoi hep korkmuş'ard * HükuTet olmak b r kor<uyu yoşomaktır Doha sonrck! kurulan h'jküTietler r/eşrutveî Mecl s nden kork'nu'îlartij Ittıhatcı'ann teroru de cok hjkümet kokutmuş*ur Tek partı hükünetlerl bir kab neyi o'uştura'ck Meclise pelm sledır oma hıc b'r zoman kend lerin! İktidar saYrnam slardır Arkoda gonınen ya da görünmeyen bir g ü c ' c kurt'lan kab nelere Ikt dar olmadıklcrını bir yerlerde" <5Jreklı drex:*ıf aicck'annı fısı 'lamısiord'r M May s 1950 »a'pr nl bas'orında holkın sunduöu gflnJnTieyen taclarla kutlovan cıçeğt burnufa'rıkı kadrojn korkulanndan b n <Ya Ismet Paso S"ka yapıyor > ıdıyse ıkıncı korkusu rfa «Odu ik f dora el '<o/ab ' r»df Ismet Paşa şaka yciDmad ordu tkfıdara el koymadı ama korku gectt m ı ' Bu kor+uyu Demokrot Portl ! de'leri uzun Süre yasamıslordır Aicok k^rkunun gectı5 nl sandıkiarı. tBız orduvu ged klilene de yönet rız » diye fıyaka sottıavo bas'adıklcı sıradır kl bır oskersel dcrbe 'le devri'mışlerdır Şurasmı b 7 de on'ardo ortaklcşa ocıkca söyl yeblllrız Demokrat Partı "lüküme* olmustur onn, h!c bir zorron ktıdar olornaırmtır Cok muktedırler de\Tı mıştır ama bır gecede d e v Irrpmışt'r H c muktedır olsa bir gecede de/nlır m "> Mjktedır devrıid ı?'nı ağır o^ır bilir, tedb rlernl de ağır ağır al r Iran Sahı bır mukted rdl. onun lc n b r gecede dsvrılmedı Yerıne btr başkasını ılıştlrdı onun devrılnesıne df>ğ n de kendı yertni ayarladı Elb rıığıyle faşızmden ko r kuyoruz Faşızml aedren de getırten de korkuyor Demokratık sanıton hükumetler nasıl otel 'obbyiertnde kuruluvorsa, antldemokrat k sayılan faşızm de otel lobbylerlnde tezgahlanıyor Cebınl Tahtakaİ9 dovizı yahut Perşembe pazan karaborsa lırasıyla doldurmuş olanlor. otel lobbylerınde «fasızml getırd m» dıye öğönürken, kodehinl faşızme duşman olduğunu soyleyen CHP so'cu8u lle tokuşturuyor Bu ne bıcım faşlzmdır kl otel lobbvlerınde lcll dışlı kader tezgahlayanlara dokunnuyor da evıne bıraz eî. bıraz yağ götürmek lcin sokağa uğramış hic b'r seyden habert olmayona yöneliyor1 Ölen bir eocuk veyo bır yaşlı olabifır öldüren sokaktakı sağcı ya da solcu terörun hedsf çöze'me/en kör kursunudur Padışah neşrutıyet dıktator meclıs tekpartl şubtı dlyerekten hukümetler gelıo otel lobbvlerınde kurulmaya değın doyandı Hıc c'el lobb/lernds kurulan koblneler iktidar olobılırer m ' Otel lobbylerinde kurulduklan gıbl aere orala^da cözulürlpr Otel lobbv'erlnde kobıne kurulur hükümeî blcımlert oluşturulur cma ık» dor o'jnmaz .. Niteklm böyle kurulan kabınelenn htc b t 'kt dar olamadı Doha once de cıkmıştı ama son zamanlarda Iktldor s^ase'cllerın gudümunden cıkmıs'ır Sryasetolen bulunduklan yere getlrenler onîarı qetırd k»en sonra dıledık'erl yonds kullonmaUadırlar Sokagı da kandırıvorlar Gercek ıktı^ar olsa sokak boyle ml olur^ 1 Hükumetler bu hale düşüren guçlerdır. sokağı da bu hale get ren hic kuşkunuz olmasın' Üniversiteye kim giriyor nasıl giriyor? 1964'den 1979 a kador ^ yillık sür» lcersinde sınav sonuclarını, aday ve kazanon og rencilerın sosyo ekonomlk nltelıklennl gözönune alarak hv celeyen pek az ara tırma yapılmıştır Bunlardan Prof Dr Cemal M hcıoğiu nun tUnıversl teye Gırs ve Lıselenm z> adlı kıtabı ve DPPnın DIE ve USYM lle ortak yaptıklan bır an<et en yaygın kullanılan oraştırmaiardır Bazı fokülteler n sınırlı aroştırmaları vardır Ne var kl bu araştırmaların sonucları bıle kazananlarla kaybedenlerın nıte fîk'erını serg lemeye yeterlı o a bılır Şımdiye kadar ortaya kovuk larımız kazanan ve kaybeden s rın kırrler oldugunu zaten SJ yuzune cıkarmıştır Şoylekl ka zananlar Ust gelır grjp'ar n dan. Turklve duzeyının uzer nde eğıtım veren lıselertien ge lışmış bolgelerden ojyuk kent lerden gelmektedır Kc\beden ler ıse yukardakı nıtelıkle^ i tam karşttı olan düsLk gelır gruplarırdan Turkıye ortalcr^c sı doloylarında ya da onjn da olîında eâ t m /e r er ıısele dan gelışmemış yore ert er K rsal Oıanlardan ve kLCuk Kent'erden gslmek'edır Br kac ıS*ıs>a \u kardakı genel kurolı boznıcz Şımdi bu yargı an eldekı c cş tırma'ara dayonarak kanıtla^ia ya (daha doğru bir d»v mle do ha acık kılmaya) çal'sa'ın Kazanonlar doıma nıtelıkll eğıtlm vpren kurumlardan gelmektedir. Elımızde bu yılkl ^ na ara IhşKin tek bulgj var Bır bankanın ilk 55 sırayı alan oğencı'erın puanlorını acıklayan ılanı Buna gcre ılk sırada izrrır Bornova Ataturk Lısesı mezunu bır o<5rencı var Toplam puanı 832 699 55'ırcı sırcdakl oğ renc nın puanı 666 016 Bu 55 ogrenc nın ?2'sl Ankara Fen Li ses nden. 12 sı Anadolu Lıseiennden (koleılermden) 2 sı Turk Eğıtım Dernegın n ozsl kolejlerınden 2 sl ozel Da uşşafaka Lısesinden. 2 s l Istanbul Özel Robert Erkek Llsesmden birer kışi de Özel Avustjrya Özel Sa Int Joseph ve Galotasaray Llseslnden mezundur Yalnız ikl cğrencl normal lıse çıkışlıdır. (Trabzon ve Kabataş) Bu sıralama bıreyseldır Llselerın sınavdakl boşarılonnı ölcmek. onlan sıralayabılmek lcm mezunlarının ÜSS de aldıklan puanlonn ortalamasını almamız gerekır Şu anda ortalamo puan'arı hesap edecek durumda değllız Belkl ıki uc ay sonra bu hesaplamayı yapacak veıler ortaya cıkabılir Ne ki ılk 55 sırayı alan öğrencilenn okuı lanna bakarak Anadolu Lıseleri ile Fen Lısesının ilk sırayı alacaklarını şımdıden söyleyebllirlz. Prof Dr Cemal Mıhçıoğlj'nun 1965 66 glrış s navına da yanarak yaptığı sıralamayı Tab lo IX'da sunduk. ilk yirmı sırcda yer alan Lıselerl gozden ge Clrdlğ mızde ozel lıse ve kole| lerin yoğun olduğunu gorrrekteyz Ovsa bu yılkl sıralamada resml Anadolu Liselert ile Fen Lısesl öne cıkmış durumda On beş yıl lcinde devlet kendi eğıtlm sistemi lcınde ÇOK ayrıcalı bır orta cğretım kurumu yaratm'ş bulunuyor Anadolu Liselerı ile Fen Lı«ssınln başarısını yüzeysel değerlendırdığımızde şu vargıyı ıleri surebılınz Devlet özel lıseier n egemenlıâıre başarılı bır blClmde son vermıştir Gorünüste doğru bır varg d ı r b j Ama bu gorünuş bız1 aldatmamandır, görunumün arkasındakl gerceklerı gormekten bızl alakoyrramalıdır Şoyle kl. bugün başarılı bir eğıtımı sergılemekıe o!an Ano dolu Liseleri ve Fen Lısesı ou eğıtım liktısat deyıml ile sı'ır fıyata arzetmektedır Oysa boy le seçkın bır egıtımın malıvet (öğrenci başına) cok yükseKtır Bu malıyet vergı mukelleflen torafından karşıtarmakfodır Vergı mukellefıerın n %70'i lo da gellr vergis acısından) sohıt gellrlılor, yanı Işcl v« memur Tevfik ÇAVDAK TABLO X Kaybedenlerin çoğunluğu düşük gelir grubundan Gelir Gruplarına gore vı kazanma o'asılığı En Düşük Gelır Grubunda Bfr ust Gellr Grubundo İkl ust Gellr Grubundo Uc ust Gelır Grubunda Dort üst Gellr Grubunda En ust Gelır Grubunda KAYNAK sırto0 081 0110 0155 0 193 0 251 0 250 «YukseK oğrenıma başvuran oğrencıler 197475 sosyo •konomık cozumleme» DPT yay no: 1496 Eklm 1976 Sınav kazanma nonusunda bır oremlı noktayı daho gozonLPde tutmak geıekır l a b o X' oa sunu cn olos IK ar gersi an loıTiaorjır Yanı og r enc nın nsrhangı bır yurfse* ogrenım k j rumuia gırmesı DU o asılıkta terrei alınmıştır Oysa gınlen OKJİun Tıp FaKoltesı, ITU yo da SBF olrnasıyıa ozel OKUIdan cevr Ime bır Basın Yayın Okulu olması arasındo onemlı farklat vardır Geiecege yonelık sosyal ve ekonom k get rısı yuksek oıan fokulte ve yj^sek OKulların gırış ıcın lstedık en puanın yuksekHğ rttien oturu bu puana ancak nıteİKİI lıselerden mszun oton va da Ivı dershanelerde uzun sureii hazırlık Kursu goren oğrenc ler ulaşabılecektır Bu oğ rancılerın sınıfsai kokenle" ıse daha onceKi aç klana ar rıızia ortaya cıkmıstır BOLGESEL FARKULIK SINAV KAZANMAYI ETKILEMEKTEDIR Bu da dızınin baş rdon berl llen sj r djgumuz vcr&ayımlardan b na r 1975 75 USS lar rda uygulonan anket bu konuda da bazı sayısal b Içıier sağlamışt r Tablo XI da bu b Ig ıenn bır ozetl sunulmoktadır VEFAT Strohl Poso torunu Hamdultah Suphl TonnövorTrt ye§enl Hamıyyet hanım ve Hulusl beylerln ogulları, Muhsıne Kocamerr oğlunun sevgili eş! Hanclyeden L sınıf konsolos emeklısı 925 Galataia'o/ Lısesı mezunu lar tarafından oluşturulmaktadır Doaylı vergıler lle vergırın kacırılma \e yansıtılma olanaklarını da dLŞunur^ek tum vergı yukünun enınde scnunda ışcı ve memurların s rtına b ndıgnı soylemek gerekır S J durumda da nıtelıklı ve ozenll (kuşkusuz Turkıye olcu'erıne gore) bır eğıtım (sıfır fıyata arzederken. bu eğ tımden cogunluğu/!a vergı yukunu cekenier yararlanıyorsa fazla dıyecek bır şeyım z kalmaz Ne yazık kl bugun gorünum bovle değ Idır Anadolu Liseleri 1I9 Fen Lısesınde okuyanların coğunluğu yuksek deecell memurların. tüccarların. serbest meslek erbabı vb g bı ust gelır gruplarının cocuklarıdır Cocuklan boy lesıne ust nıtelıkll okullarda oku yan bu aıieler. egıtımın malıye tıne katılabılırler, hatta bunu Beve seve yaparlar Bunu btlmek Icın uzun araştırmalara gerek yoktur Söz konusu llsele'e gırebılmek ıcın yapıian ıkJ kademeiı secme sınavlorma cocjklarını hazırlayabılmek ıcın allelenn ne yüksek kurs ve ozel ders harcamalarına katlandıklarını gazetelerden okuyoruz. Eğ tım harcamalarına (pıyasada alınıp satılan eğıtımden soz ed yoruz) boylesıne katılan ust gelır gruplar nm sıfır fıvatlı avrıcah eğ'tıme talıp olması temelde dusuk gelır gruplarından ust gelır gruoiarına yonelik bır C Kar transfer dlr On beş vıldo nltelıkll eğltımde ajır q n ozsl koieıle den dev'et koleıienne dogru yoneimesının bır baska anlamda pıyosadan yuksek fıyatla eg tım oıanağı satın alan grupların, harcamalorını devlete fatura etmelerıdır Bır başKa nokta da harcama lannı verg yoluyla emekcı kut 'e enn yuk eıd q bu eoıt m ku rumlarından mezun olan üstur zeka ve yetenekli öğrenc ler r ge'ecskte hang toplum katı vc r üa ulke cıka mo calışacağ r n aa eski deneylerle bıi nrrek'e oluşudur Bu n tehklı zeka % e c ve'enek rın fıyatını cok ulus lu tekeMer onlonn Türkı ( edeki ortaklan ancak odeyeb ilr «Beyin göcü» olgueu Turklye ccı smdon enıne bo,una işlanmem ş olmasna rağmen basındo c kar tek tuK hober ve roporta or bunun boyutunu gostermektedır Cilerln payı %66 4 dolaylarında d r Buna karşın sına\a gıren oğrencılerden babası sanay cı olan oğrencı erın payı 0 012 dır oysa faal nüfus lcersinde sona SanaYicl eocuklarının bundan 34 3 Tuccar 99 Memur ı 34 Serbest Meslek S C 69 Esnaf ve Zanaatkar C 47 23 kere daha fazla sınava glrme umudu vardır. Dıger yandan sınava gıren öğrencılerın ancak % 14 6"sı Unve'slte Hazırlık kurslarına gıdebılme oianağı bulmuştur Bu oranın bu yıl % 20 dolaylarına yukseldığı kobul ed'leblır Ne var kl bu hazırlık kurslarının nıtel gi aynı duzeyde değıld r N telıklı ve bundan oturu daha pahalı dershanelerde uzun surel kurs görebılme olanağına sınava gı ren öğrencılerın ancak % 5 doloylarında bır böiumü sahıpt r Kursların sadece ust gelır gruplarına hltap ettlğlnl goster ren bır başka bulgu da og .=n c lerin baba mesleklerıne gore kurs gorme oranlarıdır Bu oranlar şoyle siralanabılın Sanayicl cocuklan Serbest Meslek cocukiarı Tüccar cocukiarı Memur cocuklan Esnaf ve Zanaatkar cocukiarı Işcl çocukıan Cıftçl çsocukian 0 231 0 2?3 0 209 0 173 0137 0 123 0 101 TABLO XI Bölgelere göre tınava glrenler ve kozononiar (Sınava g renler 100 Kabul edı m ştır) Sınava Giren Kazanan Türkrye ortalaması Batı A<cenlz Batı Karcderız Cukurova Doğu Ancdolu Doğu Karadenız Ege Marmara Orta Anariolu 10O0 IOOO TABLO IX öğrencflerin 1965 1966 Ünlverslto glriş •mavmAı aldıklan sonuçlora göre başarılı Ilk onbeş Lls*. Sınav turune göre boşan «ıralamaM TopkifT Usenln A A Istanbul inglHz Erkek L (Özel) P. Yetenek Fen 1 9 13 3 7 8 2 4 Vaboncı Sosyal 1 2 4 OB 10 2 1 13 11 18 4 8 17 15 S 12 1000 1C0 0 100 0 IJOO 16 2 131 11 2 101 98 1 2 ist Alman L (özef) ist Saınt Joseph (özel 3 4 İst Robert L (özel) 5 İst Kadıköy K (özel) Konya K. (Özel 6 Galatasaray l (Resml) 7 Iz Amerıkan K (Özel) Izmır K (Özel) İst Darüşşafaka L (Özel) 8 9 10 2 7 3 15 4 10 9 20 6 38 19 105 1000 1000 1000 3 14 9 13 10 18 6 11 8 212 ?2 7 175 no 0 11 1S 14 İst Avusturya U 11 (özel) Uskt,dar Amerlkan K K. 12 (Özel) Tarsus Amerikan CELAL HULÎSt KOCAMEMİOĞLU 5 ekım 1979 guru fıakkın rahmet ne kavusmuştur Azlz nası 6 ekım 1979 cumartesı günü Bulguriu Camıınde öğle norraz nı muteakıp kılmacak ceiaze namazındon sonra Camlıca Cakaldağı mezarlığırdo ebedi fet»rahatıne terked lecektır Mevlâ rahmet eyleye NOT Celenk gönderilmemesl isteyenlerln Türk Eğltlm Vakfına bağışta bulunmaları rıca olunur. 13 12 18 E K. (özel) 18 18 Arnavutkoy Amerlkon 14 7 K Koleıl (özel) S 210 9 Iz Ataturk L (Resml) 15 21 1 26 37 Koynak Prof. Dr Cemal Mıhcıoğlu, a.g«., sayfa 1351 Gellr gruplan en düşük gellrden en yuksek gelıre doğru st ralandığında bu grupiara men sup cocukların hazırlık kursu gorme oranları Ise şöyledir: En Duşük Gellr Grubunda 0 C 1 Bir Dst > » 0113 Iki Ost > » 0162 ÜC ust > » 0 223 Dört ust » » 0 259 En ust > 1 0257 Bu sayısat bulgular daha stnava girerken düşük gelır gruplarından gelen öğrencılerın yarışmaya esit koşullarda başlamadıklarını gostermektedır B r de gelır grcplarına göre smavı kazanma oiasılığını bu gös'ergslere ek ersp* dızin'n başından berl vurgulamak Istedlğlmiz nokta daha bir açıfia cıkacaktır. Goruldugü gıbı sadece üc bolgede Turkı y e ortclamasının LSıune cık 'mıştır Bu bolgelerde Isîanbul Izmır ve Ankora gl bı buvuk kent erın oluşu bu ko nuda onemlı etkenlerd°n bir sl dır 1974 . 75 ders vılı smavlarında Doğu Anadolu den sınava gıren her 100 oğ'enciden 9 3 ı vuksek ogrenı^e g rerken bu sayı r'ormara bolc=s nde 22 7 ye cıkrraktadır Arcda İkl ka f 'ar< vordır 1974 75 donemınden sonra gecen her yıl USS 'arına doha acmasız koşullor çetırmıştır Bugun Türklye genei'nde sıncva gıren her yuz oğrencıden ancok 8 (do!ayında)'l ünıvers teye gırebıimek tedır Degışen koşul'ar gerıcl yörelerden gelen öğrencllerm ürıvers te/e gırş şanslannı da ha da ezaltmıştır. Şu nokta acıktır kl OSSMan nı kazananlar, gsne'de. galır gruplarına gore en üst düzeyde buluncn'ar ulkenın en gel şmış yorelennden ya da kentlerınden ge enler, en nteıikll orta oğre" m kurumlarına devan ecenlerdır Koybecarlsr ıse b'j nıtelıklere snh p olmayon öğren cı'erdır ve sınava g rerlenn co ğun'jgunu bunıar oluşturmaktadır KAYBEDENLERİN Babalan düşük goDr gruplar ndan olan öğrencılerın USS ı na bı e gırmesı kolay olmamok tadır Özellıkt© kırsal alanda yasavan kucuk ureîıc 'erde bu nu gormekte/ız Öğrencılerın smav ıcın bel rlı kent merkez ler ne gıtr^elennden doğan ha' 1 camalorın blle bu gruplar lc" oreml oldjgu gerçektır 1974 75 sınavı oncesl yapılcn ankstte sınava a>ren oğrencıler 'clnde koylü cocuKİarı %23 7'dJr. Oysa faoJ nüfus Içınds crft ylcllerln payı 0 001'dlr Yanl »1navda sanaylc) kökenli öğrenci nin bütün lclndeki payı. toplam nufus ıcersmdekf payından 12 kat daha fazladır Aynı şekilde tuccar kokenll öğrencller tüccarlann faal njfus lcers'ndeki oayından 3 55 kat daha fazla saya sahıp bulunma<tadır. Çlmdl bu olguyu bir başka sayısai gos'erge lle ifade etme ve calışalım Şoyle kl bfr ciftd cocuğunun 1974 75 ders yılında s ravo glrebflme umudunu (1J U« ifaaa edersek. Mmhurtyot. 7560 YARIN: Daha açık bir üs düzeni