Katalog

İKt engesiz gelışmenin duzensız sanayıleşmenın, sağlıkşız ve hızlı kentleşmenın ulkemızı son yıllarda agır ekonomık bunolımlara soktuğu görultnektedır Duzensız gelışmede. dengesız sanayıleşmede toplu pozariık sendı kocılık duzenımızden tek başına gerçek bır mutluluk alanı yaratması da beklenemez Genellıkle son yıllarda sendıkalarm toplu pazarlıkta ucretlerı arttırarak enflasyonıst bır etki yoptıklorı. ucrete yonelık sendıkacılık anloyışının toplom tasorru' hacmını azaltarak yatınmlar uzerınde olurrsuz etkı yaptıgı tuketıml kamcıladıgı ıddıa edılmektedır Toplu paza'lığın fvenmhlıge dayalı» bır anlayıştan ayrı oblektıf ve bılımsel olcutlerden uzak yurutumunun de grev egılımıenm artiırdıgı aynca kamu ve ozel kesımın ızledıgı toplu pazariık polıtıkasının bırbırınden farkiı oluşunun turlu sorunlar yorattıgı belırtılrrektedır Turk toplu pozariık ve sendıkacılıgım olumsuz algılıyan sosyo ekonom k duşuncelerın ne denlı hoklı o'dugu tortışılobnı nırse de sorunun onemı açıkco yukando belırtılen ıddıalaro sayın Başbakan n da bır olc*de katılmasıyla vurgulanmıstır Bu neaenled'r kı Ecevıt hukumetı toplu pazorlık ve sendıkacılıgımızın getırdıgı sorunlara «Sıyasal ıktıdar\a demokratık ışcı hareketinın elele vermelerıvle ve dayanısma ıçınde olmolanylo cozulebılır» duşupcesınden horeket ederek 20 temmuz 1978 tanhınde Turk Iş ıle mzaladıqı toplumsol anlaşmoyla cozum getırmeğe calışmıştır CUMHURIYET 27 EYLÜL 197J D OLAYLAR ^ E GÖRÜŞLER Duraksamalar loşma bu holtyle d« modellenne yoklaşım sağlom ş demektır Işçi ve Darboğaz DR. A. MURAT DEMİRCİOGLU B U Iktısat Fakultesı daha uzatılmıştır Aniosmoylo omaçlanon mutlak (absoıute) calışma banşıdır Anlaşmanın 2 maddesıne gore «taraflar anlaşma suresınde col sma barısını kayıtsız koşulsuz korumokla bunun ıçın oe uyelerı uzerınae etkı gostermekle \ukL.mtıourler Her turlu grevın lokavtın bu anlcsmanın onaordugu koşullara uyulmck6izın yapılması yasaktır UyuşTiazhklar 6 maddedekı yonteme gore cozumlene r ektır» 6 maddeve gore ıse de «Anlasmazlıklar 3 aşamada cozum lenecektır Itk asamaaa sort nlar sletme ıle ıs cılerın oluşturdukian komıtelerde .sle'me ıcı tariışılacaktır Uyuşnazlık ışletmenın bunyesı ıçınde çozumlenemezse anlaşmayı ımzalayan ışveren • ışcı orgutlerının huzuruno getırıleceK tır Şayet 2 oşama başa'isız ıse p r ob em uzlaştırma kurulurun rralı olacoktır Buraoa do SQnuc ol namazsa artık grev ve lokavt yolu açıktır Mutlok bansı saglayıcı bu yontem bu ulkede oldukca basanlı yurutr.uştur Metal sana vıınde bugune degın bırakınız grev lokavt uygu amasını kırk yılda uzlasma kuruluna bı'e scrlece bır kere g dılmışttr Bu anloşma bır top lu ıs sozleşmesı dedjıldır Bu nedenledır kı bun yesınde ucret konumu acık bırakılmıs dıger bır deyışle ucretın saptanmosı taraflann ozgur ıradesme bırakılmıştır (Md 7) Anlaşmanın ılk metınlerı normatıf hukumler ıcermezken sonralan sureyı uzatan metınlerde degışıklık yapılcrak banş anlo$masına 13 maaş cocuk paralcn tatıl hastalık v b gıbı konulora IIIŞK n sosyal yardım konularını kabul eden tamamla yıcı hukumler eklenmıştır Metal sanayıtrde uvgLİamo alanı bulan calışmo barışı anlaşması halen Isvıcre de toplom iscı sayısının % 15 ın kapsomoktodtr Anlaşmcnın dola^ısıyta calışma borışmın tum ış kollorına yaygınlaştırılması da amac olduğundan toplu soz'eşmelerde ongorj len doyanısma odentısı on'aşmaca da benım senmıstır Enteesan bır başka hukum de an laşmanın cıygulanmasındo getirılen 250 000 SF'lık parasal yaptırım gucunun (mueyyıdenın) anlaşmaya alınmasıdır Sosyal anlaşmalarda 2 «tıp» ıse Ingıltere'de uygulanmıştır Bu tıptekı sosyal anlaşmada ışveren taraf durumundan cıkanlm ş devlet <ıe ıscı orgutlerı karşı karsıya gelm slerdır Bu an lasmanm da dogumunda neden ekonomıktır 1975 1976 Ingıltere sını korşılaştıg ekonomık darboğazdan kurta r maktır Hukumet ıle Işcı Sendıkalan Koifederas,onu (TUC) arasında 1 ağustos 1976 da ımzalonan sosyal anlaşma ıSocıal Contract) 1 vıl surelıdır yenıienTiesı ta rafların ıslemıne bırakılmıştır Mr Caltaghan ın antı enflasyonıst nvjcadelede temel taş olarak gorduğu anlaşmada ucretler dondurulmus baş ka deyışle loplu pozarlıkta ucret tstemı belırlı b r orana boqlanrnıştır Arcak 12 aylık anlas mado ucretı dondurmadan dogan zorıuklon gıdermek ıcın evienme cocu« aı'e yordım'an sut subvansıyonu vergı ındırımlerı elektrık pet fol konusunda vb benzer bır dızı sosyal yardımlar paketı de ongoruimuştur Aynca kozon cın hoşgoru tavanını sınırlama da ılke olarak ben rrsenmıştır Ancak belırttıgımız tum tıplerde vurgulodıgımız gıbı sosyal anlaşmolarda elbettekı tek hedef ekonomık dar boğazlarda hukumete yardımcı olmak degıldır Dığer bır deyışle bu an laşmalarda yalnızca yukumlulugu ışcı sınıfına yukıemek duşunulmemış oyrıco. dıger sosyal partnerlerın de gorevlerı acıkca benımsenmıs 'ır Aym anlayısm 20 temmuz »op'umsal anlas maaa da slendıjjı gorulu r Referondum ıst h dam guvencesı yonetime kotılma ışın nıtelırjı v» yetenege gore ı.cr°t sosval guvenlık gıbı konulardo sıyası ıktıdorların yukumluluğunvı vurculayan ve bu oıbı konularda her turlu on lemipnn oimacagını kabul eden toplumsal an Öbür ülkeler Ulkemızde ıik kez denenen bu yol baska ulkeler ıcın hıc de yenı degıldır Isvıcre b j de neyımden 1937 yılında Isveç 1938 de, Ing.ıtere ve Italya 1 977de geçTiışlerdır Botı ulkelennde yıllar once gelıştırılen so=.yal anlaşmal'.rın ık1 «tıp»de gelıştırıldığı gorjlmektedır Bırıncı tıp Isvıcıede ıkıncı dunya savası terİPKefcmn başladıgı yıllarda mokıne ı letal ış kolunda Isvıcre Metal ve Soot Sonayıı lşcılen Sendıkası (SMUV) le a\nı ıskolundokı Işveren |pr Sendıkosı (ASM) arasında Imzalanan barıs anlosmasıdır (Frıedensobkommen) Bu tıpde enoustrı ılıskılerının uc aktoıunoen (devlet ış Ci ışve en) şçı ışverei korsı korşıya gelmıs devlet ıse Isvıcre nln genei polıtıt'osına uygui olarak taratsızlık ılkesmı burada da korumu=; tur 1936 yıllan Isvıcre nın ekonomıde darbogazı olduğu yıllardır Bu yıllar ışsızlıgın bu ulkede had aşamaya geldığl calışmo barışımn askı a oiındıgı yıllardır Işto bu koşullarda ortayo c kon bu anlaşma once ıkı yıllık sure ıcm ımza lon r 1939 yıhndon sonra do cahsmo bor sı an loşmasının her dort yılda bır yenılendığ qoru lur Son olarak da 1 ekım 1977 yılındo \apilan yenı «conventıonMa 1979 a değın suresı br kez 20 temmuz anlaşması acaba tumüyle boşarılı mıdır'' Bu konuda gerek ogretıde gerek ışcı ışveren kesımlerınde degısık yorumlar \a pılmakta anlaşmanın ılerı yapısına ragmen belırlı konuıarda bazı endışelen de beraberınde getırdıgı behrtılmektedır Ilk elestırı anlaşmanın hukukı nıtelıgıne ya pılmış toplumsal anlasmanın yapılış bıcımıyte hukuk duzenımıze pek oturmadıgı soylenmıştır Aynca anlaşmayı ımzalayan ıscı konfederas yonunun getirılen yukumluluklerle baglılıgınm ne olcude oiacagı do sorulabılır Bu nedenledır kı ogretı de toplumsal anlaşma haklı olarak ahlak' bır bogıt otorok nıteVendınlmıştır Bır dıger elestırı konusu ucretler konusuna getırılmıstır «Ulkenın ıcınde bulunduğu eko noTifk durum gozonunde tutularok kamu ke&ı mıyle yapılan toplu ış sozlesmelennde top'am ucret zamları ışcının satın alma gucunu genye goturmemek uzere 1976 toplam ışcı getır duzeyıyle toplu sozlesme yururluk suresındekı îıyat artışları ve kuruluştokı ıstıhdam artışı da dıkkate ohnarak bulunacok gelır duzeyınde tu tulacaktır» yaklaşımı ıle on aşmonın bır kere Isv.cre dekı barış anlaşmasınaa belırlenen ÜCretlenn sapianmosındakı ozgurluk ılkesmden kes nlıkle uzak duştugu daha yumusak şekılde formule edılse bıle jcretlerı donduran Ingıl.z tıpıne yakıilaştıgı gorulur Aynco modde ke sınhk'e acıkta degıldır Cunku gelecek 2 yı!da«ı fıyat artışları gozonunde buljndurulmamıştır Ucret zamlarının saptanmosında kamu kuruluş lanndakı ibtıhdam artısmın hesaba katılacagı soylenmektedır Bu hanqı olcuye gore voptiacaktır 9 Ucretler n hesaptanmosında sozıpsma lenn yunjrluk sures'ndekı fıyat ortışlonndon ne t'macıanmaktadır'' Fıyat artışları neye oöre ya pılacaktır'' Bunlar yanıt an /an sorulo r dır Sorun yarotacak bır dıger konu da top lumsal anıaşmanın suresı yonundedır 20 'em nuz anlaşması ne kadar sure ıcın yopılm $tır7 Kcrşılıklı yLkumluluklerın dıger sosyal anlaş rralorda olcıugu gıbı sureye bağlanmomıs olması anlaşmanın onemı ıle bagdaşmomokta dır Telılıkelı Dönem ısenın son sınıfına degın mantık ve felsefe okun maz Çoğu oğrencı gıbı ben de ders kıtaplarının yuzde yuz dogruluguno ınanarak son sınıfa vormıstım Ne vor kı felsefe ve mantıkto tanıştıgım yılı hıc unutmam Iki yenıllkle karşılaşınca temelden sarsılmıştım 1 Ders kıtaplarındakı bılgılenn yuzde yuz dogru olmadıklarını, degışebıleceklerını ogrenmıştım 2 Duşunurken kullandıgımız bır dızı kuraldan o gune degın hoberım yoktu Demek kı ınsan duşunurken mantık kurallarını kullanıyordu Molıere'ın «Kıbarlık Budalası»ndoki Monsıeur Jourdaın glbıydim Bildıgıniz gıbı ogretmenı «Nesır konuştugumuz gıbı yazmaktır, şıır kafıyelı vezmlıdır» deyınce, M Jourdaın şaşakalır Yani ben şlmdı nesır mi konusuyorum? Mark Tvvaın ın unlu kahramanı Huckleberry Fınn, Fronsızcaya çalısmaktadır Fronsızların mosoya La Table dedıklerını HucKİeberry den duyunca emektar zenci hızmetçının gozlerı faltaşı gıbı acılır Fronsızlor neden masaya masa demıyorlar? Amma tuhof bır sey yahu Bazen çogu kımsenın bıldıgını ogrenmek, ınsanı şaşırtabılır Bu şaşkınhk da bır gerçegı vurgutar Upton Sınclaır ın «Şıkago Mezbahaları» romanındakı emek Ci kahraman bu bakımdan unutulmoz ornektır Uzun yıllar ezıldıkten ve somuruldukten sonro bu emekçı bır »osyalıst lıderın konferansına rastlantıyla katılır Kursudekl adam konuştukça kahramanımızın gozunden bır perde yavas yavas kalkmaktadır Şımdıye degın ıçınd» yuvarlandıgı, ama nedenlennı bır turlu anhyamathgı olayların anlamı gozunde belırgınleşmeye başlar Konferanstan sonra konusmacıya yaklaşıp der kı Ben geidtm, ogretın bana O gunden sonra calışma başlar Sosyalızm nedlr? Kapıtalızm nedır' Emperyalızm nedlr' Sınıf nedlr' Ç»lıskı nedır' Dıyolektık nedır' Bır sure sonra ogretmenl ışcıye ogut verır En teklıkelı donemlnl yaşıyorsjn Bırden gercekle korşı karşıya geldın, gercege ulastın Şimdl cevrendekı ınsanlar bundan nasıl habersız yaşıyorlar dıye şoşarsın Hepsını bırden hemen uyandırıp bılinclendırecegını toplumu degıştireceğlnı sanırsın Kendını tut Bu ış koloy degıl Dengenı yıtirme'. • Somuru, bınlerce yıldon ben suregelı/or Feodol toplumda derebe/lerı ılkel yonlsmlerl» somurmufler ınsanları burıuva toplumu teknoıojıyı de kullanarok somuruyu surduruyor Bırdenbıre bu duzenı degıştırmek olası m ı ' 20 yuzyıida dunya sarsılıyor Dalga dalga d«vrlmlerle ıcice yaşıyoruz Ama cogu zaman dtvrımci sur«c, bır Inıan yoşamım ason zamon parcatındo belırgınleşıyor Eger salt devrımcı kuramı ogrenıp mantığını uygulamakla kısa surede bu ış gercekleşebılseydı, çoklon yıkılırdı dunyadakı somuru duzenı Evet devrımcı kuram, dunyoyı degıştırmek Içlndir Herkes devrımcı mantığın kurallarını oğrenebillr Ama ya a mantıgın kullanılması'' Herkes yuzmeyı ya da ayakkabı yapmosını ogrenebllir Ne vor kı yuzme şampıyonu olmak veya lyı ayakkabı yapmak bir başka şeydlr Daha okul cağında devrlmcı kuramla, devrimcl mantıkla sosyalızmle komunızmie kapıtalizmle tanışon, celışkl yasalarını, sınrfsol gerçeklerı ogrenen her gencın bırdenbıre sarsılması dogal sayılmolıdır Ne var ki bu genc dunyayı birden deglştırecegıni sanarak meydana atılırsa, kendınden oncekı ustaların nic» çil» pahasma oğrenılmış deneylerinden yararlanmak fırsatını bulamazsa dogru mu olur' Somurucu egemenler bu ocemılıkten yarorlanmasını bilmez m ı ' Işte sıze yalın bır soru kı, yanıtını ylne devrimcl mantığın yontemleriyle dusunup bulun I Sonuç Verılen orneklerden de onlaşılacağı uzerp gorulur kı ulkelerds ve bızde topluıisol anlas malar ekonorrudekı darboâazlorda dolayısıy 3 toplumsal sorunlordo demokratık reııme yonel tılecek tehlıkelerı gıderıcı bır tur <can eımıtlerı dır* Cunkj ekonomık >.e topiumsal sorunlorm cozumunde ışcı harekelının onemlı bır yerı ve gorevı vardır Boşluktaki Gençlcrimiz Oktay AKBAL «Blz, K lı HB «oroitorları olarak HB, PY nun ML c l ı gisini turduren DHP v» PDPY'nun soflarında y«r aldık » Boyle yazmışlar blr darglye K lı gencler Soidakı bo'unmeler gunden gune artıyor Horfler horflert Izlı^or her * »ey bılmcceYe donuyor DHP nedır ML nedlr"» Bunlor gıbl daha nıce harfler yon yana getirıllyor. blrtokım d«rgl yapraklarına, duvarlara yazılıyor Buno harflerle sovaş adını vermek gereklr Holkımız şaşkına dönuyor Hem«n her gun karfilaşılan acımasız oldurme olaylarının dugumunu da cozen yok Blr suru ırıll ufaklı orgut var ortalıkta Gunden gune de artıyor sayıları Sol adıno her birl oyrı ayrı bıldınltr sunuyorlar, goruşlar, yorumlar getirıyoriar Insan anlayamıyor bu denll parcalanmanın nedenlnl amocını Sankı bızleri aşan bır gucun tutsaklarıyız Minlbuslerin yolu kesılıp d«lıkanlılar olduruluyor llkokul çocukları cenazelere katılıp yumruklarını sıkıyorlar Karşılıklı bır acımasızlık bır duşmanlık havasında yelısıyor cocuklormız genclerimız Hepsl k«nd.Uerin* gore bır ıkı kltap okumuş ezberlemlş, ama gercek külture sırt çevlrmişler' Konusmak bile olonaksız boyleleriyl». Bırbırlerıyle de konuşmuyorlar tartışmıyorlar Sllohkırını çekıp yol kesıp, pusu kurup blrblrterlne kıyıvorlar Bırtokım sanıklonn, suclu olarak yakalananların kimllkleri konusunda klmi zaman şu sozcukler yazılır tBoşta gezer»! Her yıl yuksek oğrenim kapılarına blrlkıyor yözblnler Dar blr geçıtten ot» yona çıkmak Itteğındekl bu gençlerden pek azı başarıyor bu atılımî Pek çoğu dışardadır okuldan, oğrenımden kulturden, egitimden . Blr yuksek ogrenlm kapısındon gecmek gerek1 Yaşamda basamaklarm ustune çıkmak Içln blr diploma edinmelı1 Gldıp ogretmen yetıştıren okullara gırıyorlar, ama oğretmen olmak lcln degll 1 Umurlarında degıldır oğretmenllğln «r< deml, oneml OğrenciUklerınden de belll degll ml, davronışlarından da anlasılmıyor mu bu tur gencl»rın gercek anlamda oğretmen olamayacakları'' Bellıdir Ama hoşgoruyle, anlayışlo sonuna dek korunuyorlar, n» yapsalar ne etseler okullanndan atılmıyorlar.. Blr de hiç bır yere gıremeylp «boşta gezen» yığınlarca genc var Bunlar da tutunacak bır dal orıyorlar. Bır dal, ne olursa olsun 1 Denıze duşmuş kişl uzatılan her ei« sarılır O el onu daha başka bır batakta boğmok istese bile Başıboş, sahlpsız bır genclığımiz var Bırtakım, adamlar çıkıyor önlerlne bırtakım ağabeyler onlan bir yana cekıp umırtlar, hayaller sunuyor Maddl olanaklar, giysiler, yarınkl yaşamları Icın aydınlık yollar Durup dururken gorevler verıyorlar onlara, hatta rutbeler dağıtıyorlar Sonra da sırtlarını sıvazlayıp, ellerine slloh'. Daha sonra da ölum çetelerınde bır daha gerl dönulmez eylemler... Sağda olsun, solda olsun vuruşan genclerimlzln p«k coğu «boşta gezer» tokımındandır Boşta gezmek ne demektır? Hele yaşomm eşiğmde, yetısmek yolunda bir ınsan icin boşta gezmek kadar korkunç. tehllkelı bir durum olamaz Bakar cevresıne genc, Işını yoiuna koymuş olanları gorur, bunalımlannın giderılmesıni sılahlı eylemlerde arar Blrtakım dusuncelere amaclara «tek yol» dıye baglanır Gece karanlıgına sıgınarak «tek yol şudur, budur» dıye yazar duvarlara Kımt lcln «Islamsdir, kıml tcın <devrim»dır Bilmez de Islâmın nasıl tek kurtuluş yolu olduğunu? Devrim derken, nasıl ne ıcın devrım dı/e sorsalar onu da acıklayomoz Blr şeyler devrtlsln de, bu düzen değişsln de ne olursa olsun 1 Bırbirlyle acımosızco vuruson gençlerlmlz Ister devrim Ister ülkü ıster İslâm tek yoldur desınler, bu sozcukler uğruna canlarını feda etsmler hepsl aym kabtan Cikmısçasına bırbınnın eşıdir kardeşidır Bır rastlontı sonucu biri o yone kaymıs blrı bu yone gelmiştir Hepsl bır umut bır aydınlık aramaktadırlar. Daha doğrusu klslsel kurtuluşlarını, kişlsel bunalımlarının çözumunu birtakım kesln mi kesın duşuncelerın yaşama uygulamasındo bulmak ıstemektedırler O değışlk hartler, o başka boşka sloganlar hep aym amacı vurgulamoktodır: yaşamı değlştirmek toplumu deâıstirmek, blr kurtuluş. bir cıkıs yolu aramok . Hepsl kızacak bu sözlere Blliyorum bunu Bunolımlarıno bır cozum oramak bulmak zorundayız, bunu do hepımlz bılıyoruz Sosvallzm Maoculuk İslâmcılık, ırkcılık, Turancılık ve onların türlu hızlpleri hepsl «bosta gezer» olmonın sonuclarıdc blroz da Toplumda herkese yer herkese Is herkese okuma vetlşme olanağı tanınsa boyle olmazdı elbet boyle olmozdı KreşYuva Sorıınu ve Çocuk Yılı Evet Hayır laşıyoruz Dunya n n her yerırde cocukların bugunu ve yant.ı ıle ılgılenen tum orgut ve kurumlar 1979 yılının cocuklara mutlu yonnlar hazırlamokta bır adım olmosı ıçın kolları sıvamış du rumda Ulkemız cocuklarmın cozum bekleyen yuzlerce sorunu var 1979 u bu soruıların ele alı nıp, koklu cozumlere kavuştu rulduğu bır yn olorak deger • tendırmek tum ı'erıcılerm top lumumuzun gelccegını, çocuk larımızı duşunen herkesın gorevıdır 06 YAŞ GRUBU Cocuklarımızn sorunları ve cozum yollarmı ele almok lcm 1979 un gırmesın beklemeye gerek yok Ulkemızde, çocuk larımızın sorunları doho anne karnındayken bcçlodığı ve su fup gıttıgl bılınen bır gercek. 0 8 yos grubundakl çocuklarımızın durumu 1979'do cozum bekleyen sorunlann en onemlılerınden bırısı Kımılerl okulsuz bınlerce koyün bulunduju bır ülkede 06 yoş grubu cocuklarımızın kreşyuvo sorun lanyia Hgıienmeyi «luks» sayabıllr Oysa bu dogru değıldır 06 yaşların. çocuğun r u n sal ve bedensel oereksinımınde en onsmlıdonemi oluşturduğu uzmanlarca artık kesınlıkle saptanmışti' Ustelık 0 6 yoş grubj çocuklarımızın kreşyuva sorunu, sa/ıları her gecen gun arton calışan kadınlarımız ıcın de cozum bekleyan temel sorunlordan bırldır Bız bu yazımızda kreşyuva sorununun onemını ve ıvedılığını ele olmak ıstemıyoruz Ülkemizde 0 6 yaş grubu cocukların ve calışon kadınlann kreşyuva so rununun onemı 1975 yılından bu yano orgutliı kadın hareketımızın başını çektıgı kampanyalarla kamuoyuna yeterınce maledılmıştır Bunun en acık kanıtı. bugun artık Saglık, Eğıtım, Calışma gıbl Bakanlıklann, kımı beledıyelenn, Emeklı Sondığı gıbı kurumların kreşyuva sorununa cozum bul mak ıçın cobo gostermekte olmalarıdır Tum bu lyı nıyetlı çabo ve gırışımlen sevınçle kar şılamak gerekıyor Sorunua onemının ve ıved lıgının anloşılmış oldugu ortadodır Ne var kı kreş yuva sorunu koydekenî te tum 06 yaş çocuklarımızın ve calışan kadınıanmızın so runlarının cozumu butunsel ve koklu bır model çerçevesınde henuz ele alınrromıştır Ulke mız koşul'arına uygun ve ılerıye donuk butunsel bır çözum modelını bulmak gorevl başta kadın orgutlerı olmak uzere tum Igılılerın gorevı olarak onumuzde duruyor Örgutlu kadın hareketımız bu gorevın b'lmcıyle «1979 yılında çocuklarımıza kreşyuva seferberliğı» belgısıyle eylul ayı ıcınde bır komponyo boşlatmış bulunuyor Kampanyanm amacı, kreşyuvo sorununun koklü, bütunsel, gercekcl ve ıleriye donuk olarck co'umu Icın bır mod*l yaklo,ımı önermek ve bunu tartışnaya acmaktır Tartışmoyo oç iıak gundeme getırmek ıstedıgımız model yakioşımı ve ge 'ekcelerl ana hatlarıyla şoyle ozetlenebılır YASA VE TUZUKLER Vor olan yasa ve tuzjkler y« I y • > . / W cuk Uluslararası Yılma yak Ço Beria ONGER IKD GENEL BAŞKANI tersizdır 100 ve 300 den çok, kadın ucrelh calıştıron ışyerlerınde emzırme odası (0 1 yaş) ve kreş (0 6 yaş) açılma sını soğlayocaV bır tuzukten boşka mevzuat ortoda yoktur Kucuk ışyerlermde çolışan SSK kapsomındokı ucretlıle rın memur ve koylu kadınlann, su'eklı geclcı Işlerde ve ser best calışan kadınlarımızın co cukları ıçın hıc blr cozum ge tırılmıs degıldır Çocugunun bakımını şu veya bu nedenle ustlenmlş olon calışan erkeklerın cocuklarmın sorunları yıne ortadadır 10f/den fozla 300' den az kadının calıstıgı bır ışyerınde oçııon emzırme odosında bakılan cocuğun 1 yaşından sonra nerede bakıloca Oı ne olocağı belırsızdır Ustelık tuzuğun kapsomına glren oz«l ışletmelerm sohıplerı, ışyennde kadın soyısını 99 veya 299 da tutarak yukumlulüklerindei rahatlıkla kurtu lobılmektedır Bu durum IKD nin yaptıflı 1976 yılında ve daha sonro bas.na ve ılgılılere duyurduğu bır saptomo ıle acıklıkla ortaya cıkmıştır Öle yandon 100 ve 300'den fazla kodın calıştırdığı holde kreş ve emzırme odası yukumluluğune uymayan ışietme sahıblne verılebılen cezalar gulunç de necek kadar ufaktır Kısacası var olan tuzuk soruna cozum getırmadlğı gıbı, kadınlann ışe olınmalannı enaeller bır sonuc yaratmaktadır Kucuk ve dağmık ışyerlenrın cok oldu> ğu ulkemızde boylesı sayısal sınırlama yapmak cözum de ğıl çozumsuzluk getırmektedır Kreş açmazorunlulugunu çolış tırılan kadın sayısına bağlı olarak getıren smırlamanm kalk ması gerekmektedır Ne var kı bu, kadın colıştı r an her ışyerın de 0 6 yoş grubu cocuklar ıcın bır kreş yuva acılması zorunlulugu getırecektır Boylesı bir yaklaşım jse gercekcl degıldır Orneğın Sırkecı dekı bır han katında kurulu kucuk bır konfeksıyon ışletmesınde calı şon kadınlann çocukları ıçın ış yerınde bır kreşyuva acılmasına olanak yoktur Olanak bulunsa cocuklar Içın zararlıdır Ustelık ulke ekonomısı ıc<n verımlı bır cozum de degıldır Amac uygun ekonomık boyut larda ve çocuklarımızın soglığı ve eğıtımı ıçın gereklı koşullarda kurumlar ocmaktır YOKsa bır odaya 5 10 cocugu dol durup başına bı' bakıcı dıkmek coz'im olamaz Yukordakı gerçeklerı gozonune alarak bulunacak en uygun cözüm ka dın erkek top.am 500 den yu kan kışının calıştığı her ış yerınde 0 6 yaş grubu cocuklar ıçın bır ışyen kreş yuvası ocılması ocmayan ışverenler ıcm ağır cezalar getırılmesı, 500' den az kışinın çalıştığı ışyerlermde calışanlarıtı çocukları ıcın bolgesel kreş yuvalar acılması olorak ortaya ckmaktadır Bu cozum rıem calıştırılan kadın so/ısma konan sınırı kal dırocak hem de çocugunun ba kımıyla yukumlu babaların so rununo da çozum getırecek gercekçı bır çoiümdur Gerek lı koşullara sahıp ve ekonomık öoyutlu kreşyuva acma olonağı verecek bır yoldur Işyen kreşyuvalarını ışverenler kurup ucretsiz olarak calışan larm denetımınöe ışletmelıdtr. Bolgesel kreşyuvalanm ıse ki mın kuracağı ve ışleteceğı sorunu vardır Bolgesel kreşyuvoların kuruluş ve ışietme mas rofları acısındar, fınansmanı yıne ışverenlerce korşılonmalıdır. Işverenlerden boylesi su rekll bır flnansmanı saglamanın yolunu ve orocını lyı soptamak gerekır Bızce SSK, Emeklı Sandığt BagKur vb, sosyol guvenlık kurumlon bu amoçlo ışverenlerden bır k»relık yatırım fonlan ve ışietme gıderlerl icın her oy colış tırılan ışcı sayısına orantılı ozel prımler kesebılecek boşlıca kuruluşlardır. Koldı kı bolgesel kreşyuvalann yapımı ve ışletmesi konusunda SSK ve Emeklı Sandığı gıbl kurumlardan daha uygununu bul mak zordur SSK'nın hostane, dıspanser yapımındo ve sağlık kurumları ışletmede başka hıçbır kurumda bulunma yan deneyımı ve olanoklorı var dır Aynı şekılde Emeklı San dığının otel v b , yapım ve ışletmesınden zengın deneyımler kazanılmıştır Zaten Emeklı San dıgı gıbı sosyal guvenlık kurumlarına kreş yuva oçıp lşlet mek, otel ışletmekten daha cok yakışacaktıır SSK nın, EmekH Sandığının BağKur'un elınde bırıkmış ve kulianılma mış fonların varlıgı bolgesel kreşyuvalann yapımma vokıt gecırılmeden baslanmasına olanak sagloyocaktır Bu konu da sadece 1976 yılındo SSK nın elınde bırıken 400 mılyon kul ianılmamış analık sıgortası prımmln bulundugunu hatırlatmakia yatınelım Ustelık ku cuk ve doğın k ışyeri sahıp lerınden topluca alınacak bır kerelık kreş yuva yatırım fo nunu kısa zamanda toplamak GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİNDEN DUYURU Fakultemıze aşagıda belırtılen dallarda yuksek lı sans duzeyınde ogrencı alınacaktır Sınavlar 12 13 ekım 1978 tarıhlen arasında saat 9 00'da yapılacaktır llgılılerın en geç 11 101978 tarıhı akşamı saot 17 30' kador murocaatlan nca olunur 1 KENT MIMARLIĞI YUKSEK LISANSI 2 MIMARLIK YUKSEK LISANSI 3 GUZEL SANATLAR YUKSEK LISANSI GUZEL SANATLAR FAKULTESI DEKANLIĞI (Basın I 5374 24271) 12043 yatırım gucu olan onlemlsr oImdıâında hıc de zor olmasa gerektır SOSYAL GUVENLIK KURUMLARI Boigesel kreş.erın, yopım ve ışletmesının f.nansmanı ışve renlerce korşılonmolı. konuyla SSK. Emeklı Sardığı BağKur v b sosyal guvenlık kurumlarına venlmesı yalnız gunun koşullanna deg.l gelecektekı ge lışmelers de u/gun bır çozum dur Ulkemızde sosval guvenlık kurumlarını tek bır catı altında toplamak plan ve gırışım lerı gundemded r Boylece ge lecek yıllarda bolgesel kreş yu vaların yapımı ve tşletmesı tek bır kurum elınde toplanorak daha planlı verımlı ve ekonomık bır yatırım ve ışletmecl lık duzeyıne ulcşılabılecektır Kentlerde hıcbır sosyal guvenlık kurumuna boğlı olmadan gecıcl ve sureklı olmoyon ışlerde çolışon kadmların cocuklorı içm. bolgeseı kreş yuvaların acılması gorevi Beledıyelere duşmektedır Kımsesız çocuklor ıçın yurtlar ışletmede gorevli ve deneylı be lediyeler Icın bolgesel kreşyuvalar oçıp Işletmek zor olmasa gerekır Bu konuda belediyelere gerekli fınansman koynaklan bulmak ve devlet bütcesınden destek sağlanılma sı gerekecektır Köyde kırda çolışan mllyonlarco kodının 06 yaş grubu cocuklarını vakıt gecırmeden kızgın guneşm, toztoprojjın ve olumun kucoğından kurtarmak gereklıdır Gecici veya sureklı olarak 500 veyo doho çok ucretlı kodın ışçi calıştıran tarım ışletmelerlnın mevsımlık ve sureklı ış yerı kreşyuvolon açmalorı zorunlu tutulmalıdır Kucuk tarım ışletmelerınde ucretle çalışon kadınlarımızın ve kadınlarının coğu tarlada calışon ku cuk uretıcı aıleiennın çocukları ıcın koydekırdo oncelıkle mevsımlık kreşyuvalar açılobılır Boylesı kreşyuvalann yapımının, personelının ve temel ışietme gtderlerının devletçe fınanse 6dılmesı ve KöyKoop KöyDer v b . demokratık kovlu orgutleri elıyle Işletılmesı en uygun çozum olarak görunmektedır Yozın t>oş olan koy okullorını ve bahcelerını mevsımlık kreşyuva ola rak değerlendırmek sağlık ve ogretmen okulu oğrencılennden yaz ayiarında yararlanmak, sorunun hızlı cozümü içın bır yol olabılır Elbette amoc koylerımızı, gıderek surek lı kreşyuvalara kavuşturmaktır Orgutlu kadın hareketımız 0 6 yaş grubu çocuklarımızın ve calışan kadınlarımızın kreşyuva gereksınımının çozumu ı cın yukardakı butur»sel, kOKİu ve gercekçı yaklaşımı tüm ka muoyuna, ılgılı kışı, orgut ve kurumların dıkkotıne sunmaktadır Bu omaçla bır ımza ve ofış kampanyası boşlatmıştır Konunun panel acık oturun ve konferanslarda tartışılması nı ve gereklı yasol onlemler ve fon ayırımı icın parlomen toya getınlmes nı sağlamak gorevl gundemdedır Bu gorev çocuklarımız tcın kaygı du yon ve 1979'un çocuklarımız ve toplumun geleceğı ıcm so mut adımlar atıldıgı bır yıl olarak değerlendırılmesını ıs teyen herkesın onunde duruyor. TEŞEKKUR Başanlı bır amelıyotlo oglumuz, UĞUR URALCAN'ı saglıgına kavuşturan Sayın Prof. Op. Dr. Korkmaz ALTUĞ Başasistan Dr. Demir BUDAK Asistan Dr. Orhan DAMLI Asistan Dr. Omer FINDIKGİL Narkozitör Dr. Sema BENEL Ve Hemşire Ayse MENCEK Ile, Istonbul Tıp Fakult9Si Guroba Hastanesl Iklncl Cerrohı serv sınde ılgl ve ycirdımlarını gorduğümüz dlğer personele ıcten teşekkurlsrımızı bıld'rınz TUNCAY URALCAN GULER URALCAN D U Y U R U EDIRNE TIP FAKULTESI DEKANLIĞINDAN Fakultemız ceşıtlı kursulerınde açık bulunan ve oşağıda gösterılen bılım dallarına Tıp Fakultesı mezunu osi»tan ve aynca Tıp Teknısyenı olınacoktır Isteklılerın 6 10 1978 Cuma gunu calışma saatl sonuno kadar Dekanhğımızo başvurmaları duyurulur. BİÜM DALI ADET ARANILAN NİTEÜK Adlî Tıp 1 Mıkrobıyolo|l, Parazıtoloıi ve Infeksıyon Hastalıkları 1 Fızyoloıı 4 Patoloıık Anotoml 2 Hlstoloıı ve Embnyoloıı 2 Anatomi 2 Iç Hastalıklar 1 0rolo>, Fızyopotolo|i Bıyoklmya Mıkrobıyolo|l yo da Formakoloıi Uzmonı Anatomi yo da Patolo|ık Anotoml Uzmanı DUYURU Sayın İlkokul Son Sınıf Öğrenci Velilerine Yabancı dılle oğretım yopan tum kole) ve benzeri okullor ıle porasız yatılı devlet orta okul gınş sınavlorında başarı saglanması İcın oğrencılerı gınş sınavlarına hazıriamo amacıyle ISTANBUL ERKEK L1SESI ÛĞRENC! KORUMA DERNEĞI torafından her yıl olduğu gıbl, bu ders yılı do TEST YETIŞTIRME VE GELIŞTIRMt calışmoları yapılaccktır Tecrubelı uzmanlor torafından yOrutülecek dersler, ISTANBUL ERKEK LISESI b nasında her haftanın cumortesı ve pazor gunlerı oğrencılerm boş bulunduklorı saatlerde yopılocaktır Derslerın 7 10 1S7S 19 11 1978 devresı Icın kayıtlara ISTANBUL ERKEK LISESI bınasında Ö Ğ RENCI KORUMA DERNEĞI tarofından her gun mesayı saatıerı ıcnde devam olunmoktadır SAYIN İLKOKUL SON SINIF OĞPENCI VELİLERİNE DUYURULUR Telefon No 27 01 52 YONETIM KURULU