Katalog

İKİ enım öğrenim yıiiarımın başiarında Turkiye*de Ansıklopedı yoktu Bılımsel sanatsol bır sozcüğun doğru anlammı ogrenmek ıcın kimse başvuracak bır kaynak bulamazdı Herkes atardı atab'ldığınce Oğretmenlere sormak ayıptı, paylarlardı adamı, çunku onlar da bılmezlerdı termınlerı, termınlerın nerden cıktığını. Boşluğu ılk doldurmoya kalkan, Sayın Zekerıya Sertel'ın başında bulunduğu bır kume aydındır. 1932'de basılmaya başlayan Hovat Ansıklopedısı kapısıldı. Ilk cıddı gınşım budur. 1936 da tamamldndı ansıklopedı CUMHURÎYET 1 EYLÜL düzenlenmi$t!r Böylece yapıt hangi yıüarda, hangı ulkede cktığını bellı etmekle canlı'ıgını tanıtıhyor. Bır gözlemımı soyleyeyım . İnonu Ansıklopedısının Islâm Ansıklopedısının, Sanat Ansıklopedısınırt basılmaya baslandığı yıllarda Mıllı Egıtım Bckanlığı yayın ıslerınde gorevnydım. Dunya klcsıklermı de anımsayacak olursanız. Turkıye «Yeniden Dogus» gunlerının coşkusunu yasıyordu Bu gorunu ıcınde dıkkat ettım k', bızde tek calışmolor, toplu calışmalardan daha hızlı ılerlıyorou Sozgelısı tnoiu Ansıklopeaısı agır ağır gıderken rahmetlı Ceial Esat Arsevsn, Sanat Ansıklopedısı'nm yenı fasıkullerını sık sık bcskıya hazır duruma getırıyordu Sayın Orhan Hancerlıoğlu'nun başarısını da yalnız çalışmasında aramak ıstıyorum. Bızde toplu olarak colışılıp da çabuk sonuca varılan tek ans'klopedık buyuk yapıt Meydan Larousse'dur Cumhunyet Ansıkîopedısını unutmuş değılım ama, onun kapsamı Meydan Larousse olcusunde değıldır. Ansıklopedılenmızın coğalmasma ne denlı sevınsek yerıdc Başvurulacak kaynak yapıtlarımızm bulunması. toplumumuzu yalan /aıılış r Dilgıle den, palavrocılıktan akıldan atıp tu'moktan gereks z yere uzayan tartışmalardai Kurtaracaktır Daha onemlısı yetışen gencıerur.ız, hazırloyacakları odevfer, ıncelemeler ıcın sağlam dayanaklar bulabıleceklerdır Bızım en talıhsız yanımız en buyuk eksığın'"7 felsefesız bır toplum oluşumuzdur Feisefe tar.hierı, felsefe orastırınaian «e ansıklopedılen coğaldıkca bokarsınız felsefeye ılgı uyamr ayc^n'arımız, okur yazarlarımız arasında boylece oe ı!gısi7ltk'en yaratıcı duşunuye, felsefeye gereğı kodar kerdın' vermeyen uc beş duşunurumuz daha verımlı olmaya yonelır Ne yapalım kı. bız felsefede şımdılık termmlere, kavrarı'ara olışrnak, akımların adlarını ogrenmek dur'mundayız Son ellı yıllık dcneme «ceviri ve ansiklopedlı donemı demek yanlış olmayacaktır sanırım Bunun yaratıcı sonuclarını yaşayacağız. Şımdı surmeyecektır Aydınlanmo donemı gelecekîır ıCınde bulunduğumu? dnr knfohick makclık cok B OtAYLAR VE GÖRÜŞLER Başvuru Yapıtları Melih Cevdet ANDAV «İnonu Ansiklopedisl» adı ıle yayımlanmaya boslayan Ansıklopedının adı 4. cı'dınde «Türk Ansıklopeditfıns çevrıldı DP donemıne gırm,ştık. ! Fasıkullerın cıkışı gıtgıde aralanmaya baş adı, ustelık yapıtın cıddıyetı sarsıldı Sozgelısı Muhsın Ertuğrul ıcın, «Maalesef Rusya'da koku dısarda fıkirlere saplondn gıbtsınden gulunc tumceler yer alır oldu Bu yapıt bıtmemıştır, bundon oturu de bılımsel bır kaynak olarok değerı kalmamıştır Ansıklopedılerde ılk onem verılecek olan kısa surede tamamlanmaktır Yoksa yaşam onu aşar Ozel konulu Sanat Ansıklopedısı'ne de soyle bır değındıkten sonra bugunku yazımı.i konusu olan Felsefe Ansıklopedısı'ne geleyım Boyle buyuk, önemiı cıddı bır ansıklopediK yapıtı tek basına basarmak yolunda olan Sayın Orhan Hancerlıoğlu'nu burada kutlama* ısterım Bırıncı cıldı (A'don D'ye kador) 1976'd3 çıkan bu onemlı yopıtın ıkıncı ve ucuncu cıltlerı 1977'de «L» ıle «O» harflerı arasındakl termınlerı kapsayon dorduncu cıldı bu yıl basıldı Benım hesabıma gore. tamamlanması ıcın daha ıkı cılt vardır Orhan Hancerlıoğlu. bu yogun cclışma urunu kalıcı vapıtında felsefı kovramlar ve akım'ara yer vermektedır Duşun alonımızda gercekten buyuk bır boşlugu doldurmakta clan, «Felsefe Ansıklopedisı» her oydının kıtaplığında bulunmalıdır Kulturce ılerı gıtmış bır Batı ulkesınde bu tur bır yapıtı ortaya cıkarmaya gıosen bır diışunur kendı ulusal kıtaplığında bircok başvuracak kaynak bulobılır. Yazımın başındo K.îaca ozetlemeya calıştıgım bızdekı ansıklopedık k>taplar ıse boyle bır yapıta yardım edecek nıtelıkten cok uzaktır Ancak Cumhunyet donemınde bosılmış felsefe konulu bırtakım değsrlı yapıtlarımız varoır kı bunlar da orneğ'n termın acıs'ndan bır bırlığe vormış değıldırler Oysa ansıklopedık bır yapıt ıçm termın konusu en basta onem tas.yan b r konu o!ma ozellığındedır. Sayın Ohan Honcerlıoglu elden geldığınce Turkçe lermınlerı moc'de bası yaparak, ya da yabancı dıllerdekı tanınmıs termınlerı abece sırasında gosterıp elden geldığınce Turkcslenne gondererek duzenledıgı sıralamada b'r kavramın, bır akımın (eger varso Osmanlıcasını), Frcnsızcasını, Almancasını Ingılızcesını vermektedır. Dılın ozturkce olduğıınu soylemeyı gereksız buluyorum Dıyebılırım kı. dılımız bugunku gucune, olgunluğuno ermeseydı boyle cıddı bır yapıtın ortaya cıkması buyuk gucluklerle Karşılasırdı Felsefe Ansıklopedisı. başvurduğum toplumbılımle ılgılı konularda gordu'n kı coğımızm en ılerıcı bılgılarını cok doyurucu bır bıcımde verme nıfelığını tosımaktadır. Boylece gunumuzdekı kımı kavram karışıklıklarını onleyıcı bır gorev de gorebıhr Aynco maddelenn uzunlugu kısalıgı da hem genel olarak konunun tanhsel onemıne hem çağımıza ılışkın değerıne gore KİT'Jerin Zararı? oruş dergısı TUSIAD'ın (Turk Sanoyıcıları ve Işodamları Oernegi) bir yayınıdır Her ay çıkan bu kucuk dergıde yalın bir dılle yararlı bilgıler ve haberler v«rılir Gorus'un temmuz sayısında ilgınç bır «yorum • haber» yer alıyor, «1978 yıhnda KIT lerın 18 mılyar lıra zarar etmesı planlandı » «Turkıye de her /ıl Katıu Ikt/sadı Teşekkullerının • KITı yıllık fınansman programı yapılır. Malıye Bakanlığı ve DPT yetkılılert Yıllık Program ve Butce hazırlanıadan KlT yonetıcılerıvle toplantılar yaparlar Onlardcn gelecek yıl ne kadar kar edeceklenn. sorarlar KiT yonetıclerı ıse ne kada' zarar edeceklerını soylerler Bu zaror rakanları genellıkle «ı/ımsemdır Yanı gercekleşebılecek olandan daha azüır Bunlar altalta sıralanır ve Devlet Babo boylece «KIT» zararlarını programlamak gıbı uzucu bır sorumluluk ustlenır Gercervte sorumluluğun Kimde olduğu da pe< anlaşılmaz Ornegın yıllık zararını 2 Tiılyardan 5 6 mılyara cıkaran KIT yonetıcısı yıl sonunda prım a'ır riuk'jmetıer rle sorumluljçu hıc ustlenmezler » Son uc yıldır giderek buyuyen zararlar şoyledir 1976da 10,3 mılyar lıra, 1977'de 12,7 mılyar lira, 1978de 17,8 mılyar lıra zarar vardır Dergı bır de tablo yayınlomış Hangı devlet kurumu ne kador zaror edıyor? Rekor TPAO'nun elınde Bu sııket 1978'de 5,6 mllyar lira zarar edecek Demıryolları 2,3 mılyar, Turkiye Demir . Celik Işletmelerı 4,1 mılyar, Denızcılık Bankası 1,5 mılyar, Etıbank 1,3 mılyar dolayında zoror edecek. Tumuyle KIT' lerın zararı 17 mılyar 859 mılyon, karları 4 mılyor 177 mılyon, zarardan karı dustugunuz zaman toplam 13 milyar 672 milyon zarar kalıyor G Franso'da akla venlen buyuk onemın (cunku ınakcılığa ' dogmacılıga ' karsı cıkıirmştı) «oydınlanma çoğı» odını aldığı onsekızıncı yuzyılda onsıklopedının basılması rastlantı değı.aır. Akla dayalı bır uygarhk kuruluyordu Akla, fc>.Igıye onem vermeven toplum doğaya yenık duşer. Bırkoc yıl once Doğu Anadolu dakı bır deprem dolayısıyle Erbakan Hoca «Allah'ın bıze vsrdıgi bır ceza» dıyordu Bız daha oyamıanma çağına gırmış değılızdır. Bızde, daho eskılere uzamrsak, Alı Suavı'nın beş formalık KamusulUlum velMaarıf ını, Şemseddın Samı'mn KamusulA'lâm'mı ırokat bıı yapıt torıh, coğrafya, bıyografyo sozluğu dı) sayobılrız. MuhltulMaarıf «A» harfınden ılerıye gıdememıştır Özel konular uzerınde haıırlanmış. ya da tamamlanmamış. bılımsel nıtelık taşımoyan başka gırısımlerı soz konusu etnryorum. Sonra bunlor eskl yazılı yapıtlardr Ibnul Emın Mahmut Kemal'ın «Son Asır Turk Şairlerı» (19301942) Turk abecesı ıle basılan ılk ans'klopedık yapıt sayılabılır «Meşhur Adamlar», «Turk Meşhurları»... gıbı sınırh ansıklopedık yapıtları bır yana bırakırsak, Mfllı Eğ'tım Bakanlığmın 1940'ta yayımına başladıgı «Islam Ansiklopedlsl» ılk cıddı gırısımdır Uk fasıkülun başından şu sozierı alıyorum «Leyden tab'ı esos tutularak Maorif Vekllliğinin kararı üzerlne Istanbul Uriversitesi Edeblyat Fakultesınde kuruian bır heyet torafındon tercume, tadil, ıkmâl ve telıf sureti neşredilmıştir» Bu konu acıldığında rohrreth Dr Aonan Adıvar'ın adını onmadan gecmemelıyız Mıllı Eâıtım Bakanlığınca 1943'ten once • ÖdülCeza ve Aydınlarınıız Tekin SÖNMEZ alk ttvgisiyle, emege saygılı, ozgun, usta yazarlar oyle kolay kolay yetışmıyor Bu tur yazar olmanm onune buyuk engeller de cıkarılıyor ayrıca Yeryuzu yuvariağının bircok yerinde de bu boyle Vazıcı olmanm degil ya, yazarsanatcı olmanm okulu da yok ustelık. Ayrıca, yazarsanatçı olrna konusunda, birtakım receteler vermenin kolaylığından da kacınmak gerekiyor. Konumuz da bu değil. Gunumuzde halkın sorunlarına uret.m ı! şkılen acısından yaklaşılacaktır Coğdaş olmanm bas koşulu bu, bilinlyor. Dahası, sanatcıyazar ozgun yaratı becerlslyle; fıskırdığı toprağının kokusunu tasıyaraK evrensel ınson sevgtsinin, doğo sevgısının denek tcsır.da kiçHiğinl de kanıtlayacaktır. Bu ıkılem bilıniyor ya, hus yazarsanatçılarımızı, dege'biliriikle odullendirdiğımız soyıenebiUr rni? Konumuz bu. Yazarın, sanatçının yaşadıgı donem Icınde gozardı edılmemesı halk kesımierinden, emekcılerden cok; yine oydınları ilgılendiren bir konum olsa gerek. Uretici, yaratıcı sınıf, kendi kurtuluşu icm sanatsal uretlm yapan, bir açıdon bunun savaşımını veren kafa emekcilerıne eninde sonunda arka cıkıyor. Bu durum, uretici halk yogunluğunun, kendı sorunlarına arka cıkma aşaması gercekleştlği oranda guncellığe donuşebiliyor. Yukselen emekçı sınıf savasımcıları, kendi oz sorunlarına omuzdaş olmuş yazarsanatçıları; odullerin en gorkemlisiyle ve gonul hoşluğu içınde anıyorlar gunu gelertde. Bundon hiç kuşku yok. Pekl, emekc'lerin yandasları olduğunu soylemeye çalışan aydınlar için, genel anlamda bunu soylemek olası mıdır? Bizim, Selcuklu'dan, Bızans'tan, Osmanlı'dan taşıdığımız bir gelenekgorenek yuzunden midir, bilemiyorum ya, daha cok olulere kendimizı yakm buluyoruz; yaşayanları gormezlikten gelerek. Yaşarken, ıkı gonendirici sözcuğu esirgediğimlz kışilerin gocup gitmesıyle, yanık ağıtlar soylemekten de. yıne kendimizı alamıyoruz. Bu yaklaşım da, yıne sanıyorum ki Selcuklu, Bizans ve Osmanlı karışımı melez (kerdıge) bir yaklaşım türu otuyor. Bu yaklaşım kaynağı, son cozumde kuçuk kent soylu aydınların davramş biçimiyle çakışmada da tutarlılık gosteriyor giderek. Ote yandan, yaşarken gormezlikten gelinen nice değerl emeğe saygılı kalmış, elinden geldiğınce bu uğurda dırenmiş nice has sanatcıyazarımız gozardı ediliyor, yaşarken cezalondırılıyor. örneklersek, bir Orhan Kemal, bır Ceyhun Atuf Kansu, bir Sabahattın All (»b) kac yılda yetışir? Kaç tane yetişmesi olasıdır? Bunu bilelim. Ve cetin koşullardan geçerek, belli bir duzeye ulaşmıs değerlerimizin goçup gitmeslnl beklemeden once, odullendiricl, gonendirici olmamn yollarını araştıralım. Yıllarının buyükce bir evresini bu uğurdo tüketen kişilerin gocunden sonra, ağıtlarla anış biraz acı ve ayıp olmuyor mu? Kucük kentsoylu aydınca bir tutumu benimsemek Icln, kucuk kentsoylu bir kokenden gelmek de gerekmlyor. Halkın icinde, Anadolu toprağına yalın ayak bastığını söyleyerek, siyasal erkeyi ele geçirmıs nice kişinin de, koylu kokenli olduğu biliniyor. Elestirilerimiz, kucuk kentsoyluluğu, seçme ozgurlugu oimadan edinenlere, kışilere değil. Eleştirimlz, kucuk kentsoylu tutumun kendısıne yoneliktir burada. Şunun altını cizmek ıstiyoruz: bircok değerli sanatcımız, yozanmız göcup gıttikten sonra ağıtlar yakarak onları anmok neyı deyimler? Şunu: bu tur has sanatcımızın, yozanmızm yaşarken gozardı edilmelerıni... Bu gozardı edişin ordında da, kucuk kentsoylu tutumu benimseyen aydınlorımızı gormek olasıdır. Emekci sınıfımız, bu tur yaratıcılarımıza; kendilerl Içln slyajal bir etkinlik kurdukları olcude arkn eıkacaklardır. Cnfara sözumuz yok. Sozümuz, tek tek kışllere de değ.'dır; kucuk kentsoylu tutumun iceriğinedlr, ozunedir. Yeryuzü yuvarlağının değlştığini soyleyenler, dahası, bir değıştırıme katkıda bulunma cabasında olanlar; lctenlikle, bir goreneğı de kokten değiştırmelidirier. Hem de sure gecirmeden Bugune deâln has değerlerı bilinmeden gocup gıdenlerin yanısıra, yaşayanlan da gonendfrici davranıslarla odullendirelım. Cunku, bu kişiler, bu koşullar el verdiğl halde ne dermrcımento karaborsacılığına kapılanmışlar ne de sahll yağmacısı olmuşlardır! Petrolün Geleceği n«rjı gereksınm«sınin yaklaşık % 32'sını petrolden el de eöen gereklı petrolün IDMMA Makıne Bolumu Boşkanı "o 80 ını ıtha< yolu ıle sağlayon ve enerıı tjket.mınde, ozellıkle gidermekte karşılasacakları bu onune alındığındc fıyotfarın da petrol tuketımınde hıc bır kısıtcok belırg.n gucl'jkler nedenı sureklı artacağı ve bu artış layıcı onlem almayan ve almaıle doğal olarak fıyat ogesı hızının yılaan yıla buyuyecegı gereğı duymayan memleketı(unsuru) da ayrv oranda etkıle kesındır mız ıcın petrolün gelecegı bır necektır Ancak petrol fıyatımn 2 Demır oerde gerısı ulanlomdo enerıı durumumuzun oluşmasında rol oynayan et kelerı bır yana bırakırsak petgeleceği anlamına gelmekt«dır. menler herhangı bır sanayı urol rezervlerının ozellıkle ıhrac Bu nedenle geleceğımızın ne rununun fıyat oluşumundakı etkonusu olabılecek petrol re denlı aydnlık, re denlı karanmenlerden farkhaır Fıyot ogesı, zervlennın cok buyuk bır kısmı iık olduğunu gorme bakımın genel olarak malıyet artı kâr Ortadoğuda olauğuna gore fıdan petrolün geleceğı konusuşeklınde oluştuğu ha'de, petrol yat unsuru uzerınde OPEC ulnu cok yakmdon ızlememız kaalanmda bu cok genel tanım kelerının etkısı on planda geCinılmaz bır gerektır Petrolün gecerh değıldır. Petrolde bır lecektır. Bu nedenle OPEC ulgeleceğını saptayabılmek ıçın malıyet soptanması konunun kelennın durumunun ayrıca ındunyamızda var olan petrol re cok capraşık ve karmaşık olcelenmesı gerekır. zervlerı ıle tuketım arasındakl ması nedenıyle olası değıldır a> OPEC ulkelerı, gerek petılışkının saptonmosı gerekır. Petrol fıyatı cok ceşıtiı etmenrol rezervlerı, gerek sanayıleşFazla ayrıntıya gırmeden relerın tek tek, ya da bırlıkte etme, gerek pohtıka, gerekse zervlerın mıktarı BILINEN ve Okılerının sonucunda oluşabılde nufus bokımındon buyuk • LASI rezervler ce%ıff ve lıhlğşf gostermektedırlflf. w «u » * lebılmektedır. 30r>oyıleşme surecı ıcınde ^ kısa eTmenrerırf kıs Dîr yaofan iran ve Cezayır gıbı ulkp zıda ıncetenmesı pek olosı deler petrol gelırlerının devamlı ğılse de bazı ana etmenlere kı artmasını >anı fıyatların yuksel saca bır goz atmak fıyatlardaBu rezervlerın bılımsel yol mesını uygun bulduklan halkı değışmeler konusunda oldan saptanma yontemlerıne de, bugunku uretîm ve ıhracot dukca belırgın bır fıkır verebıhıc değınmeden araştırmaların larının dahı yuksek bır dovız lır Arz ve tolep arasındakl sonuclarını şu rokamlarla bebırıkımı sağlamaya yeterlı olan ılışkılerın ışığı altında onulırtmek olasıdır 1 8ılınen re Suudı Arabıstan ve Kuveyt gıbı muzdeki yıllarda petrol fıyatzervler 142 m lyar ton 2 ulkeler ıse fıyatların duşmesı larının ne yonde ve ne oranda Tum rezervler, yonı BILİNEN ya da hıç olmazsa bır artış bır değışme gostereceğı şu şe + OLASI rezervler 273 mılyar gostermernesi eğılimı ıcmdedırkılde ozetlenebılır: ton. Petrolün geleceğı konuler 1 Kırkyıl g bı kısa bır susunun tyı bır şekılde analiz erede petrol rezervlerının tuken 3 Fıyatların artışı sanayıdılebılmesı ıcın bu rezervlerın me surecne gıreceğ' ve ıstelesmış ulkelerde ekonomık bir dunya yuzune nasıl dağıldığı .nın de sureklı artacağı goz odurgunluk yaratacağı ıcın petda goz onunde tutulmalıdır. Bı lınen rezervlerın % 48'i Ortatadoğuda, % 16'sı Kuzey Akada ve % 15'ı de Rusyadodır Tum rezervlerın ıse % 32'sı Ortodoğu da % 16'sı Kuzey Amerıkada ve % 25'i de Rusyadadır. Bu rezervlere karşın dun ya ener|l tuketimıne ve bu tüketım ıcınde petrol ürunlerının durumuna bır QOZ atıldığında gorulur kı toplam enerp tuketımı yılda yaklaşık % 5 bır artış gostermekte, bu tuketım icinde petrol urunlerı % 42 oranında bır yer tutmokta ve petrol tuketımındekı artış hızı da % 8 dolaylarında o'maktadır. Bu ve rılerın ısığı ulî'Pda durumun bır değerlendır Tnesı yapılacak olursa şu ılgınc sonuçlara ulaşıhr: 1 Cok lyımser bır kabul ıle, petrol tuketımındekı artış hızı, gelışmış ulkelerın aldıkları ve alacakları onlemler sayesınde yılda % 5 dolayında tutulsa dahı, 273 mılyar tonluk petrol rezervının omru sadece 40 yıl olacak demektır. Başka bır deyımle. 2020 yılı doloyiarın da petroi rezervlerı tükenmış olacaktır. 2 Yıllık bır mılyar ton tuketımi ile dunyanın en büyuk petrol tuketıcısı olan Amerıka Bırleşık Devletlermdekı rezervler sadece 32 mılyar ton olup yılda % 3 oranında bır tuketım artışı ıle dahı cncak 23 yıllık bır omre sahıptır. 3 Öz uretımının kısıtlı olması nedenıyle ABD giderek daha cok Ortadoğu petrolu ıthal etme zorunda kalacaktır. Nıtekım 1970 yıhnda 1308 mılyon ton petrol tüketen ABD bu tuketımının % 8'ını yanı 104 mılyon tonunu ithal etmış, buna karşın 1972 yıiında yani sa dece ıkı yıl sonra 1390 mılyon ton olan tuketımının % 16'sını, yanl 222 milyon tonunu ithal etmek zorunda kalmıştır. 19Korakoy Bankalar caddesi Guven Sıgorta Sitesınde 85 yıiında ABD'nın petrol geboş olan 10 ve 11 no lu dukkânlar ıle kahve ocağı tekrekslnmesının 3700 milyon ton 'ıf almak suretyle kıraya verılecektır. dolaylanndo olccağı tahmm eŞartla p Personel ve Idarî Işler Mudurlüğümüzden öğdıldığıne gore bı> yıllarda ABD renılebıllr. Dukkânlar icin 25 000TL gecıcl temınat yadışında kalon ulkelerin ve ozeltırılmok kaydıle vozılı teklıflerın 15 9 1978 gunu akşamına lıkle Türkiye gibı parasal bakadar Satın Alma Kornısyonu BaşkanlığııTi'Za verılmesı kımdan sıkıntı icinde olanlann ilân olunu' Ortadoğudan p«trol satın alma S'rkeı K'raya ve r ıp vermemekte veya d ledığıne verolanaklarının yok denecek kamekte seıbesttır. dor z c ı f olacoğı ocıktır. G U V E N TÜRK ANONIM SIGORTA ŞIRKETI GENEL MÜDURLÜĞU Petrole gereksınme du/on E Prof. Selcuk Somer H rol gereksinmeleri ya ozalacak yo da azama egılımı gosterecektır Bu dırum ıse OPEC ulkelen arasındu gergınhk ve cekışmelere neaen olacaktır OPEC ulkelerının fıyat polıtıkası bu gergınlığın buyuk olçu de etkısı altında kalacaktır. 4 OPEC dışmdakı ulkeler den buyuk ure'ıcı durumuna gecmış olan Ingıltere, petrolunu derın denızlerden cıkarabıldığı ıcın buyuk yatırımlar yapmak zorunda kolmakto ve pahalıya mal olan bır petrol elde edebılmektedır Petrol fıyatlarındakı duşme, hatta uzun surelı bır sabıt kalma dahı bu yatırımların frenlenmesıne neden olmaktadır Yatırımların yavaşlamosı demek ıse uretimın yavaşlaması sonucunu do ğurmaktadır. Bu nedenlerle buyuk bır tuk«tıcı olan tngtitOT» • o l u m s u ^ j j ^ etkı doğurmaktadır. 5 Amerıka Bırleşık Devletlerı, giderek daha cok petrol ıthal etmek zorunda kalacoğı ıcın Ortadoğu petrollerınden daha buyuk bır hısse elde etmek ısteyecektır Bu ısteğını en kolay bır şekılde para yoluyla sağlayabıleceği ıcın fıyatların yukorı doğru gıtmesıne goz yumacak hatta bunu destekleyecektır. Bu ve bunlara benzer başka etkıler nedenıyle petrol fıyatlarında gelecekte meydana gelebılecek değışıki.klerı saptamak cok guc olmakla beraber 1982 yılına kadar ortalama yıllık % 5 ılâ % 9 orasında bır artış olacağı. fakat 1986 yılından sonra ABD'nın ıthalâtının aşırı derecede yukselmesı nedenıyle bu artışın yıllık % 15 tutara ulaşocağı tahmtn edılmektedır. t v Kapitalıst ekonomi, her olaya kâr ve zarar acısmdon bakor Oysa bır komu kuruluşu gerektiği zaman halka ucuz hlzmet goturebilmek icin zarart da goze almalıdır. İşın bu yanını hiç unutmamak gerek Ama bir devlet kuruluşu, halka ucuz hizmet vermek ozverısıyie mı zarar ediyor? Kotu yonetim nedeniyle mı zarar edıyor? Bu ıkısını bırbirlnden titızlıkle ayırmak gerekiyor Turkıye'de KİT'lerın cogunlukla kotu yonetim yuzunden zarar ettıklerı soylenır Peki, kim kotu yonetlyor KIT'leri? 7 Genel MuduHer mi" Mudurler mi? Yonetim kurulları mı? Bu soruları açtıgımız zaman enındesonunda KIT' lert sıyasot iktidar eliyle personel otandıgını goruruz. MC ortaklıgı, Iskenderun OemirCellk'te ne yaptı' Genel mudurien, mudurlerı, yonetim kurullarını bır yana bırakınız, işcı sayısını bile sirirerek 8 bin kisilık tesislere 18 bin kışı aldı Boylece bınlerce komandoyu kurulusa yerleştirerek o bolge ıcınde bır ııyasal us kurdu Sermayenın siyasal ıktidarlorı, KİT'lerı bır arac olarak kullanmıs, sermaye egemenliğine hizmet edecek personeile doldurmuslardır. Bu tutum, hem kotu yonetımi, hem personel şışkınliğfnı oluşturmuştur Acık gercektir ki, sermaye sınıfı, hem ozel sektor fabrikalarında, hem KIT'lerde patrondur. • Ve bir de enflasyon sorunu var Enflasyon fiyatların hızla pahalanmasıdır Sermayedar, bu durumda fıyatların yukselisıni halka yontıtır; halka yansıtmak icin sattığı mallara zam yapar; boylece •nflasyon parababalarına yarar Ama KIT'ler enflasyon ne denlı hızlı olursa olsun urettlkl«ri mallara zam yapamazlar Yuzde 30 40 enflasyon polftlkasının surdurulduğu bır duzende urunlerın* zam yapamayan KIT'ler neden zarar etmesin? Sonuc ?udur KİT'terin zararları, ulkamızde sermaye sınıfı yararına •ürdurulen bllinçlı bır politikanın sonucudur. Bu politlka dfâlşoıeden KJT'ler kurtarılamaz. Dünyada Rezervler Ooc Tanılll'nin DGM'de neden yargılandığmı araştıran M. Emin DEĞER "Bir Bilim Adamının SavunmasıM TANİLL! DOSYASI odlı kltabındo, 12 Mort Hukuku'nu. Bur|uva Demokrosllerı'nde, Devlet ve Hukuk'un ışlevım de gundeme getırıyor. Yakında Kitapçılarda Doğıtım : GEDA NOT: Kitobın geliri, Tonlllı'nln fona ayrılmıştır. tedavisl acılan "Oxford University Press' Dil eğitim programı ile, YETİŞKİNLERE ve ÖGRENCİLERE GÜZ DÖNEMİ KAYITLARINA BAŞLANMIŞTIR. ÖZEL DİLKO, Yabancı Dil Konuşturma Merkezi BAKIRKÖY72 2144 Incirli Caddesi No: 25 İNGİLİ2CE Kiralık Dükkân ve Kahve Ocağı Ulkemızde, enerıı tuketımı, ozelhkle akaryak't tuketımı sıstemsız kontrolsuz ve anlomsız bır savurgcnlık orneğı oluşturduğu ıcın cok uzak olma yan bir gelecekte, orneğın 1986 yıllarında, petroi ıcın gerekecek dovız mıktannı kabataslok saptamak olasıdır. En lyımser bır göruşle bupun varolan tasfıyehanelerın ve kurulması uğraşılarının tamomlanmo düzeyıne geldığı yenı Anadolu tosfıyehanesının tam kapasıte ile calışmaları halınde Türkıye'nın yıllık ham petrol gereksınmesı 20 mılyon ton dolayında olacaktır. 1986 yılındaki petrol fıyatımn da ton başına 245 do lar olacağı duşünulurse (bugunku fıyat 80 dolar kadardır) bır yıllık dovız gereksınmemız sadece ham petrol ıcın 5 mılyar dolar olacak demektır. Torımsal gelı.lerımızdekı artış be lırli, sınaı kalkınma hızımız ve sınal urun ıhracatımız sınırlı olduğu ıcın gereken bu astronomık mıktardokı yabancı dovı zın ancak bır rnucıze yardımı • le sağlanabıleceğı acıktır. Bu mucıze ya beklenmedık bır şekılds denız ya da koralarımız dan bır İran, Suudı Arabıstan orneğı petrol fıskırması. ya da yöneticlenmızın, ozellıkle ener|i sorunlar.mızla Ilgılı olanlarının yenı tasfıyehaneler kurmak gıbi hangı ham petrol kaynağına guvenılerek alındığı bellı ol mayan kararlar almak yerıne artık daha fazla bır gecıkmeye meydan vermeden gercekcl bır enerıi polıtıkası saptayıp uygulama olanma kovmaları ola bılır. Petrol konusunun bu denli karanlık olması karşısında Turkıyenın petrol îuketmindekı ar tışı durdurucu ya da hıc olmozsa frenleyıc ne gıbl onlemler olması gerektiğı ve bu onlemlerı etkılı bır şekılde nasıl uygulanabılır hale getırecegını boska cıc \azırnızda ınceleyeceğız. Ülkemizde Durum İSTANBUL ÖZEL İDARE MÜDÜRLÜĞÜNE SINAVLA MEMUR ALINACAKTIR Teşkılatımızda acık bulunan Genel İdare Hizmet Sınıfına dahıl Memur ve Daktılo kadrolarına, Devlet Memurlan Kanununun ongordüğu şartları haız, askerlık gorevını yapmış, 30 yaşını geçmemiş, 1 Unıversıte veyo yuksek okul. 2 Lise, 3 Ortaokul, Mezunu adaylar arasından sınavla personel a!ınacoktır. Yazılı sınov 15 Eylul. 1978 Cuma gunu saat 9 30 dadır. Yazılı sınavda kazanonlor ayrıca mulâkato tobl tutulacaklardır. İsteklıterın; aşaöıda yazılı belgelerle Sultanahmet Yerebotan Caddesindeki Ozel İdare Mudurluğune muracoatları duyurulur. 1 Dilekçe 2 Nüfus Huviyet Cüzdanı aslı 3 Tahsll Belgesl oslı 4 İki adet vesıkalık fotoğraf. "îasın 22562) 11129 İstanbul Telefon Başmüdürlüğünden 5000 Çıft presbont kapak satın alınocaktır. 8aşmüdurlüğümüz ihtıyacı olorak 5000 cıft presbant kapak kapalı teklif alma suretıyle satın alınocaktır. Bu işe aıt numune ve şartnome Gayrettepe Yıldız Posto Caddesinde Başmudurluk Malzeme Mudurluğunde gorülebilir. Isteklı olanlorın kapalı teklif mektuplarını en gec 14.9.1978 Perşembe gunu saat 1100 e xadar Molzems Müdürtüğune vermelerı ilân olunjr. (Basın: 22053) 11128 FRANSIZCA STRASBOURG ÜNIVERSITESI MEZUNU BAYAN ÖĞRETMEN TARAFINDAN FRANSIZCA OERSI VER1LIR. BUTUNLEMEU OĞRENCILER SINAVLARA YETIŞTİRIÜR TEL: 58 68 96 55 37 98 Fiyat Ögesi ülkelenn bu gereksınmelerıni