Katalog

ALTI CUMHURİYET 1 AĞUSTOS 1978 5O 1.8.1928 ABODLCİNBAZ îLÎNMtiîENİN, AfciL£iî.MEVtNiN ^.A^H McKANi,<iNiANL/if^N 0 tt\Lc£ uLİJU&MMi» C62Î*P{ ' LAR1A TURHAN SELÇUK Amerikalı bir müzikçi Ameriko musikışınoslalorından vo $ikagodo muazzam bir konservatuvar muessisi ve mudüru N. Wil liam Bobler refikası ile beraber bırkac gunden beri şehrımızde bulunmaktadır. Mister Bobler seyahot ve tenszzüh maksadı ile Avrupanın bir cok şehirlerine uğradıktan sonra mernieketımizi görmek, hayotı ıç timaıyemız ve musikımız hakkında tetkikotta bulunmaK üzera şehrimıze gelrrnştir. Kondısinın Şikagodckj Konservatuvarındo kadın erkek ikıyuz muoüımı, beşyüz asistan ve ıkıbın talebesi vardır. Mister Boo ier önce nıkâhı rnedeni usulünün kabulunu işıttiği zaman hoyrete duştuğunıı söylemiş ve bır nikâh merasimındo bulunmak istemiştir. Fronsızcayı ve ingilizceyi iyi bilen Beyoğlu nıkâh memuru Ubeydullah efandinin kıydığ' bir nikâhto ve akşanı Ubeydullah efendinin dovetlisi olorak bir musiki ziyafetinde bulunmuştur. Piyano. ut, kemon ve tanburdan alaturko rnusıki parcoları dinlenıış ve musikimız hakkında şunlan söylemiştir. eTurk nıusıkisinden pek Ziyade mutehassıs oldum. Bu musikinin en şayarıı dıkko: hassası huzün aver oluşudur. Bu ıtiborlo Leh musikısme benzetıyorum. CGmilerinızi gezdim. Asarı atikc. ve tarıhiyenız hol;kında bazı kıymetli izahat aldım. Suleymonıye bence bir kcdın kadar hürmete şayan nefıs bir eseri sanattır. Buno mukabıl Ayasofyoda bir erkek soiabeti gordum.» # Şehnmızde sıcaklar ıstırap verıci bir dereceye yükselmıştır. Bilhassa Garbı Anadoluriokî şehirlerde şimdiy9 kadar gorülmemış bır sıcaklık hükum surmek tedır. Alâkalılar sıcaklar yüzunden aelılerin de adedin;n artığım soylemektedirler. • Beyüz kuruştan fazla moaş alan butun mütekaıdin, eyıam ve Gramil nıaaş lorının üc aydan uc oya ve peşir, olarak verılmesı hakkındak' emır üzerın9 temmuz ve ağustos moaşlon ık: gune kndor lediye edılscs^tır Ağustos nihaye tınds eyiul. teşnnievvel ve teşrmsanı maaşları defaten verilecekîir. • Yunan kuvayı bahriye sı dort yem muhpple tokvıye edılmekteaır. • Gaiaickoprusunun bü tün kırık. dökuk yerlerınin yen'den yapıiması kararlaştınlmştır. Musiki sinas: Müzıkci Muazzarr.: Cok büyük Muessis: Kurucu Hayaiı ictimaiye: Toplum sal yaşam Muallinv Öğretmsn Talebe: Öğrenci Nlkâhı rr.edeni; Medenî n:köh M'jtshassis: Ouygulanma Hıızun aver: Huzün veren Asarı atika: Eski eserler Saiabet: Sağlamlık, katılık Bilhasso: Özellıkln Gorbl: Botı Mutekaiain. eytam ve oramil: Em.eklı, dul ve yetim. Tediye: Ödeme Teşnnievvel, teşrinlsani: Ekim, kasım Kuvayi Bohrlye Denlz kuv \ıet>ert Sermet Çağan ı anarken.. S 5 TİYATRO Takviye: Kuvvetlendırme BULMACA 9 3 4 5 6 7 8 1 I I 2 SOLDAX SAGA 1 Komur kalemiyle yapılan rcsim. 2 Sinir hastaJıklan hekimı. 3 Ayaklan çıplak. 4 Tersj düz. açık. geniş yer. Eski Mısır t a n n l a n n dan 5 Gümüş beyazheında yumuşak bir eloment. îvimi törenleıde profcsör ve ögrenrüerin şıydikleri özel ba^lık. 6 Kuran ııı har tümcesi. 7 Bugdaygıllerden. tanelerı ekiıck \e bira vapımında kulian:lan. hayvanU.* yem olarak verilen. yuıdumj.da cok yetiv.ıa'en bir bitkı. Bir renk. e 1 Olurnlu eyleme nİLi.rn: .^luk anlamı veren o:r bağlaç. îiisan etkın'jşi1 nin dışında kend knndını surpkiı oln ak vemoen yaratan ve o'eşı^tirpn eüc, r i n n VP. cansi7 rr.acldelerden ol'jsan varleın tumu. o Genişli^i. Tüccar e?va;>ı ricn^i VUKARIDAN AŞACIYA l Kürek ya <ia yelVenle yürutülen ufak '?kjielerin korundukla ı ;stü örtüiu yer. 2 Kiai ülkelerde, törenierd9. 1 4 1 23 5 6 7 8 9 11 1 TiT J 11 1 yuksek rütbeli ?uba\lann. dın adamlarının cuç simgesi olarak eılennde taşıdıkları bir çeşit sopa. Kuzey Kutbıına yakın soguk bölgelerde yaşayan bir geyik. 3 l e f si bir çeşit kısa ve geniş kıhç (çogul). 4 İçen» ölümsuzlük safjladıfcı efsanelerde söylenen sa. 5 Düşünüleni, doUvısıyla anlatan iöz, üstü örtulu dokuna'ch *ö7 Eski dilde su. 6 Tersi ayakkabının tabandnn yukarı olan yumuşa.v oolümü. Kahverengi *'e kızıl arası bir renk. "> Tersi havarun yer degıs tirmesinden oluşan esinti. Islandığı zaman kolayça biçimlendüilebilen yumuşak ve yagh toprak. 8 Tersi eskiden kadınlann dışarı çık tıkları zaman giydikleri üstlük. Dünyanırj nydusu. 9 Eski dild! matematikte kup. • D?J*N*r den ve büyükbabalavJın her bıri. DüN'KU BULMACA NIN COZL'MÜ SOLDAN SAĞA 1 Gecekond'i. 2 2 Ekın. 3 Oy. Ya. 4 o n a t • P=ık 3 Ole. oliS. 6 Putubi.ilh. 7 uŞ. fca:. \'. 8 Uranyum. 9 1mal. • Erat. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Gensoru 2 EJt. Oluşum. 3 Cinnet. Ra. 4 En. Ural. 5 r Otoban. " Le \E 7 5 Ke. Bit Ur 8 "Yaslama. 9 Ulan. L. ekiz yı] geçti aıadan. Dekorcuydu, yoEVRENİNDEN netmendı. oyuncuydu Drarnaturgdu. kuramcıydı. Ve en onemlısi. becerıh bir sentezcıydı. Brccht ile Stanıslavskı yı, Piacator'la Meyerholdu. Gordon Grıeg'ı bunca iyi birlestiren bır usta.. Maddeci tiyatro anlayışının. öncu tiyatronun Turkiyedeki temsıicisi Sermet Çağan ı 1970 yılı agustos ayının bcjinci gurnı yi'irmiîtik en verımli cagında... Oyun ya/arı Sermet Çaganı once. Ayak Bacak Fabrıkası ile anım.sanz hep.. Bır de Ah Biz Eşekler! Federal Alınarıya da Erlangen Tiyatro Şenlıgınde odül kazanan Ayak Bacak Fabrılıasi". 1964 urünu Sermet, Çagan ın... \ : e Çağdaş Turk Tıyatrosunda gerçek bır aşama.. Kn'kbir yaîinda yitırdigimi^ Sermet Çagan. Devlet Iıyatrosunda. Arena Tiyatrosunda. Küçuk Sahnede. sahne dekoru yaptı önceleri .. Daha sonra oyun yazarlığı VP yönetmeniık.. Azız Nesin'Ln, 'Ah Bız £".jefeleriru. 'Szccho ile Vanzettı* uyarlaması izledı SuçEngin KARADENtZ sudar diye... Sonıa O'Neıll'in Kara Agaçlar AlUnda ArzU'hu. Mrozekin *Polislcr»\... Dalıa sonra Brecht'ten «Carrar Ananın Silahlaru, Lorca'dan •Eskicınin Tazesi* v.b... 1929da Amasya'da doğan Sermet Çağan'ı cok genc yaş ta ,,.,, ,., J Tutuculuğun. gericiljğin uluorta kol gezdiği bir ortamda. ekonomik, toplumsal. poliSana;ında güdumlü. vönteminde köklü. limsel. topluma donük, insanı insan sayan. tik çıkmazların yarattıgı «kaosu yansıtan çözümleyicı bır sahne adamıydı Sermet Çaınsan yerine koyan evren goruşuyle kuşatıl•Türkiye 70i bitiremedi. •Atgozü' de yangan... Epık tiyatro. politik tiyatro üzerıne mıştı. Kişıyı sezgı ile tanırkon yanlışsızdı. da kaldı. Sovyet sanat kuramcısı, oyun yazaçalıştıfrınca. drRmatık (Aıistoteles'ci) tiyarSermpt, Çagan. herşeyden once disiplınn ve marksist eleştirmen Lunaçarkskinin ro uzerine cie derinlemesine kafa yormuşfu. li» bir araştıncıydı. Çagdaş tiyatronun çe• Don Kişot»unu da uyarlama hazırlıârı için reklerinc uyan ornc'.t bir devrımciydi. Halka • Türkiye 70' başlıklı belgesel oyunu son dedeydı. Bir de Tolstoy'dan devşirme Piscator'donuk çalışmaUnm bjnbiri ardına surdurdi gf>rli ça!i5mnsıydı, bitiremediği... ça % «Savaş ve B8ı*ıŞ»ı...'' durdu. Dencme. tiyatrusu. yolundfl engin ugArwın A.verın 'Arturo L'i»de, John ReSermet Çağan, Âyak Bacak Fabrikasınraşı oldu. Türkiye'de ilk kez bir senriika ti ed'in •Dünyayı Sarsan On Gun»de, Lubidn toplumsal sorunlarr ilk kez diyalektik yatrosu oîan TOS Gezici Tiyatrosu ile bir yı! mov'un yaptıklarını denedi. Vişnevski'nin bir yontemle ele aldı. Sorunlan irdelerken Anadolu'da sa.a^ım verdi. • Optimistik Tragedya*sında Tovstogonov'un eelenekse! Türk Tiyatrosunun eöstermeci bidenedigini kendine ozg^ yontemle uygulaCİm özelHklerine yaslandı. Olumsuzlayıcı ve Türk dramaturjrısine Ayak Bacak Fahmaktan ürkmedi. Türk tiyatrosuna yön verepleştirici bir düşünceyle. ama nesrte! gerrikasi' ile diyalektigi getiren Sermet Çağan bilecek yctenegine karşın geri bırakılmışlıgıçekçi bir anlayışla dile ^etirdi sorunlan... bu soy çahşmalan *Savaş Oyunu* başlıklı mızın harcadığı bir değerdi Sermet Çagan.. •^ahne yazısında da sürdürdü. Savaşın yıkıGözüpekti kav<tacıydı. Kavgacılıpı. hırBu saygın tiyatro adaniimızı ölümunün sekic\ nitelipini. empen. ? alist yüzünü olanca çıpçın düsün tartışmalanndan yana tutarsı^hsa zinci yıldonumünde de saygı ile anıyonjz' lakiıgı ile sahne ışıklarına serdi. karşı saldırgandı. Oysa temel düşüncesi bi CEZZAR: "ATAMA İŞLEMİMDE KULİS YAPILDI,, ASILYAZICI: "İSTİFASI REKLÂM AMACI TAŞIMAKTADIR,, Tıyotro sanatcısı Engin Cezzar ve istanbul Beledıyesı Kultur ve Sanat Donışmanı karşılıkiı olarak bırbırlerinı suclcımışlardır. Bundan bir sure once yapılan ekip yönetmenliğı atama ışlemleri sırasında. ancak Harbıya Şehır Tıyatrosu'nda gorev verılırse colışabilsceğ;nı Beledıye yetkihlerıne bılciırmesıne karşın. Fotın Şehır Tiyatrosu'na otanmck istenişinin istifa karan olmasına neden olduğunu belırten Engin Cezzar şoyle konuşmuştur: «Ekip yönetmenliğlm soz konusu olduğu sırada yetkililere üc koşulumu soylemiştim. Ekip kurma ozgurluğü, produksiyonlardan önce on ödeme yapılmasını ve Harbiye S«hir Tiyatrosu'nu istiyordum. Harbiye'yi Istiyordurr, cunku sahnelemeyi duşünduğüm oyunlar ancak onun sahnesfnde gercekleşebilirdi. Az olon seyirci sayısını da artıracak projelenm vardı. Bana önc» isteklerimin kabul edildigi bildlrildi, ancak atamolar yapıldığında gordum kj Fatih Şehlr Tiyatrosu'nda görev verilmiş. Bende boştoki bazı sokatlıklann llerfde başka sakatlıklara yol ocoblleceğl izlenlml uyandığı lcin istifa ettim. Sonırım bu otamada bazı kulis faaliyetleri söz konusu oldu.» ASILYAZICI: «İSTİFASININ ARDINDA REKLÂM YATMAKTADIR» Konuyla ilgili görüşlenne baş vurduğumuî istnnbul Belediyesi Kültür ve Sannt Danışmor.ı Hayatl Asılyozıcı ise şunlan söylemiştir: Öncü Sahne'nin sergilediği yapıt ilgi topladı ANKARA (Cumhuriyet Burt.su) Oncü Sohne'nin başkentte sunduğu NELER YAPIYORSUNUZ? başl'klı sahne yazısı 'I.T ile izlenmiştir. Metın Bılgın'in yazdığı ek calışmclarla Erdoğan Akduman'ın yönettıği ovunda Sezar dönemi Roma'sınrio sıyosol durum. ıktıdor savaşımı ve demokra si adı aitında oynanan oyunlara halkın aiei eddmesi teması ışlenmektedir. Akauman. oyun üe ılgılı olarak şunlorı söylemiştir: «Boyle bir colışmaya girme omacımız, ulkede ekonomik ve siyosal olgunun, ©mekci halic külelerj uzerinde oynonmok istenen o/unlar ve surdurülen baskılarla 2000 yıl öncesi bile ne denli paralellik taşıdığını gostermek icindir.» Oncu Sahne, Dursun Akçam'ın «Kon CıçcKlari» ve Hasan Hüseyin Korkmozgll'ın «HıZQ,xı»sından sonro şımdilerde yenı bır oyunu da ropertuvara alma hazırlığı icındedır Sezo'nu fGundem» başlıklı bu oyurtla açacak olcn Oncü Sahne calışanları bu sahne yazısında da sendikaişci, sendika polıtikocı sendıkaişveren ilişkilerini bela.9lerden cıkararak bir guldürü biciminde sergi leyecektır. Yukarda Öncü Sahne'nin sundjpu NELER YAPIYORSUNUZ? başlıklı torıhse! rjidurufje Belkıs AkcM, Sinan Kayagil, Er doğan Akdumon, Bulent Yıldıran, Ne|ot Orhon, Adnan Erdoğan ve Sodık Uludağ gorulmektsdir. TİYATRO SANATÇISI ENGİN CEZZAR «Sayın Engin Cezzar'a ekip sanat yonetmenliğini önerdiğimizde bize koşul olarak ileri sürduğu Isteklerin hic birini kabul etmemiştik Edamezdik de. cünku Sayın Cezzar'ın istifa gerekçesi olarak iler, sürdüğü ısteklerin hic blrlnl onoylamamıştık. Nedenl de Şehir Tiyatroları'nın b(r kamu kuruluşu oluşudur. Ödenekli bır kurumda özel herhangi bir koşul da kabul edilemez. Özel bütce, öze| kadro, müzikli oyun icin orkestra gibi koşulları ancak gorevden cekildıgınde öne surmuştur. İstifa mektubunda belirttiği gibl kendisine ekip sanat yönetmenliğinin dışında ayrıca Genel Sanat Yönetmenllği görevi oneriımedl. Söz verilmemls koşulların söz verilmiş gibi gösterılmesi, sanatcıyı yanılgıya uğrotmaktadır. Komuoyuna oçıklanmamış bir atamonın bir istifa gibl gostetmek istenişlnin ardında rekiâm yatmoktadır.» Erdogan Akdumanın yonettigi «Neler Yopıyorsunuz?»don bir gorunum. SİNEMA Beyoglu DÜNYA (49 93 61) 1 :9hvet ve Intıkarr, 2 As~,n Yarışı EMEK (44 84 39) 1 ölümsüz Eimaslar 2 Red İNCİ (40 45 95) 1 A,m Yazısı 2 Somcnyoıu ÖZLEM (66 60 83) 1 jc Öfkelı Adaaı 2 Ş:d ietin Dort Parmoğı LALE (44 35 95) 1 ruvanın Bekçilari 2 Ason Bacanok SİNEPOP (44 24 22) 1 Siyah Kobra 2. Hafta SİTE (47 69 47) 1 So<ak Kodını 2 Karo Korsa n ŞAN (40 67 92) 1 Aynlık 2 Zehıriı Cicek YENİMELEK (44 42 89» 1 Cılgmior Kampı 2 Biyonlk Adam MİTHATPAŞA HANI'NIN Y.IKIMI DURDURULDU Atilla DORSAY Aksaray HAKAN (23 42 33) 1 Bizim Düğün Ne Zaman 2 Ağrı Dağı Efsanesl GÜNEŞ (21 61 40) 1 Aşka Selam Kavgaya Devam 2 Avanta Yok Ben cet NİLGÜN (21 11 60) 1 Hınc 2 Mıras Yedıler Sirkecl meydanında Konyalı Lokantasının bulunduğu binanın hemen yanındoki Mitnat Paşa Hanı dıys bılınen binanın yıkım işlemi aurdurulmuştur. Mithat Paşa Hanı diye bilinen binanın, iş hanı yapılmak uzere yıktırılmaya başlanmasmdan sonra, bazı kışilerden, ilgili kuruiuşlara Dinanın Mithat Poşanın bir dönem Oturduğu tarlhsel önem taşıyan bir bina olduğuno değgin bir ihbar yapılmıştır. Bu arada. binada Mithat Paşa'nın ociası diye bilinen cok süslü ve güzel dekor» edilmiş bir oda olduğu söylenmiştir. Konu. Anıtlar Yuksek Kurulu'na Intikal etmiş, Kurul da yıkım işlemini durdurmo korarı almıştır. Ancak bu arada. sözkonusu odanın yıkılmış oldugu gözlenmiştir. Binanın gercekten Mithat Paşa He bir ilişkisl olup olmadığı konusu şu anda kesin olarak ortayo cıkmamıştır. Bazı uzmanlar, oınanın 19Ö0 lerin mimari özellıklerini taşıdığını. bu nedenle Mithat Poşa ile bır ilgisi olamıyocagmı söylemişlerdir. Konı Anıtlar Yuksek Kurulu'nun ilk toplontısında ele alınacak, o tarihe ö**k binanın tümüyle yıktınlmasına engel olunacaktır. Ancak yapının Mithat Paşayla ilişklsi saptanso ve tarıhsel değeri crtaya cıksa bile, önemli bir bolumünun ve bu orada cMıthat Poşa'nın odası»mn yıkılmış olması karşısmda, bu saptama uygulamada değer taşımayaccktır. istanbul'daki tan.'ısel ve yarıtarihsel değer ve önem taşıyan tüm yapılann soptanması işleminin henuz bütunuyle yapılmamış olduğu ve bunun yapılmamasının getırebileceğı yeri o'oldurulmaz kayıplar. bu vesileyie yeniden gözler önüne serilmiş oimaktadır... Televizyon, anne ile babanın yerini alıyor ANKARA Televızyonun, aıledsn sonra bir gencin inanclorı. hal ve hareket'eri, değer olculeri, tutacağı yol uzerinde en guclu etkiyl yapan bır oraç olduğu öne surülmüştur. Bilim ve Teknik Dergısinin tTelevizyonun kucük cocuklar üzeıina etkileri» konulu yozısında, cocukların televizyon izlerken 30 yo do 60 dakika icersinde sorunlarm cözumlendiğini gön^eleıinin, onları zorlu eğıtim calışmalarında yan cızmeye ittiğı ileri surülmüştur. «PASİF BİR KUŞAK» Yazıc'a Stanford Unıversi'esi oraştırıoıltJrmın, 1 «Televizyona cok erken yaşta başlamak cocu ta seyircilik, gercek olaylara doğrudan doğruy karışmaktan kacmmak gibi davranışlor doğuruVor. Cocuklar harekete gerek görmüyorlar, cünkü, gercekte kendi yuvalarında otururken nasıl olsa bir başka yerde, bir başka şey yapıyor, bir başka şey görüyor düşündeler», bicimindeki acıklamasına da yer verilmiştir. ZORBA CEKİCİLİK Öne surülen görüşlerden birısi de, telsvizyonun cocuklorı harBketsizliğe sürüklediğidir. Buno gore. televizyon, zorba cekıcilıği ile, cocukluğun geleneksel gelişmssıni tüketmekte, onu ei<ron önüne bağlamakta, onu okumasından sokakîa oynamasından, hatta basit duşünc'ürücu yalnızlığından ayırmaktadır. Kadıköy AS (36 00 50) 1 İSvecli Bakire 2 Hizmetçl Dediğin ATLANTİK (55 43 70) 1 Amonsızlar KENT (36 96 12) 1 Ölüm Noktasmdan Dönüş 2 1001 Gece MasaMort SÜREYYA <36 06 82) 1 Dort Yenilmez Kahro man 2 Cılgmiar Carpışı yor ÜSKÜDAR (33 24 75) 1 Sarmaş Dolaş 2 Kanlı Öo Yıkımı durdurulan Mithat Paşa Hanı. :Fo'oörat All ALAKUS)