Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ON CUMHURIYET 24 TEMMUZ 1978 TRTen büyük belgeseli Atatürk için çekiyor llll tarihinın en büyük belgeselınl Atatürk İçin cekmeğe karar verdl. Ata'nın yüzüncü doğum yılında yayınlanmak üzere hazırlanacak 20 bâlümlük dev belgesel dizinin önerisi, TV Daire Başkanlığı tarafından, Genel Müdür kanalı ila Yönetim Kurulu'na yapıldı ve geçen haftoki toplantıda kabul edildi. TRT Beritan Aşireti'nin göçü filme alınıyor • = = = = İKİ BÖLÜME AYRILDI Dizinin hazırlanma sOreci Iki bölüme ayrıldı. ilk 1.5 yılda belgeselde yer alacak materyalın oraştirılması. toplanmosı, TRT adına satın alınması. kiralanması. ya da filme cekılmesl tamamlanacak. Bu aroda Atatürk çağını yaşayanlarla konuşmalar parca parça filme cekilecek. İkinci 1.5 yılda ise, toplanan bu materyalin hazırlanacak bir senaryo ile kurgusu yapılacak ' Cekimi. Ankara adlı başanh belgesel diziyo imzalarını atan Mehmet Eg9 Münip Şenyücei ikilisi yönetecek. Ancak araştırmalar ve çekimıer icin TRT oyrıca bir yardımcı kadro kurulması icin bu ikifiye yetki verecek. Atotürk belgesi, Mustafa Kemal'in doğumundan önce başlayacak. O çağın siyasal. ekonomik ve sosyal ko$ulları ele alınarak. Atatürk'ü varatan ortom tanıtılacak Dizide iki önemli yeri, Kurtuluş Savaşı ve Savoş sonrası yeni Türkiye CumhurİYeti'nın kuruluşu ve devrımler alıyor. Atatürk belgesinde TRT i!k kez, dramotik belgesel türüne de yer verecek, Atctürk cagının görüntusü olmayan önemli olayları, bugun stüdyolardo canlandırılarak cekilecek ve filme eklenecek. Ancak bu bölümlerde Atatürk temsil edilmeyecek Hıncal ULUÇ TRT, tarihsel bir olayı daha belgelerken, Güner Sarıoğlu, sorularımızı yanıtladı 11111111111 KÖY İŞLERİ BAKANLIĞININ PLANI UYARINCA. BERİTANLILAR. YÜZYILLARDIR SÜREN GÖCLERİNİ GELECEK YIL SONA ERDİRİP. YERLESİK DÜZENE GECECEKLER. ANADOLU'DA ENDER RASTLANAN BİR YASAM ŞEKLi SONA ERECEK. LADİK 76 YAPIMCISI SARIOĞLU. SONA EREN TARİHİ BELGELEYECEK. aptığı belgesellerle, Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Okulu nun adını yurt. icinde ve dışında başan ile duyuran, Okul TV Bölümü ögretim üyesi Cuner Sanoğlu, tarihsel bir olayı, TRTIsvtç TV'si' ortak yapımı olarak çekmek üzere bu hafta Doğu Anadoluya hareket ediyor. Y Sarıoğlu, yüzyıllardan beri göçebe bir yaşam süren ünlü Beritan aşiretinin son göçunü çekecek. Köy İşleri Bakanüğının hazırladıgı plan gereği artık yerleşik bir yaşam düzeyine geçecek Beritanlılar, bu kış son kez göçüyorlar. Sarıoglunun belgeseli. gelecekte. yerleşik yaşam ile göçebe yaşamın kaışılaştırümasına olanak sağlarken. sona eımekte olan bir yaşam düzenini de gönüüeri ile kültur arşivimize katacak. Krakow (Polonya), Tampere (Kınlandiya) ve Antalya Festivallerinde armagan kazanan Lddik'76 adlı yapıma imzasını atan Güner Sarıoğlu, bu proje ile ilgili sorulan yanıtladı: SORU Bu belgeseli çekme nasıl verdiniz? kararmı • ATATÜRK'ÜN 100'ÜNCO DOĞUM YİH. 1981'OE YAYINA GİRECEK BELGESEL 20 BÖLÜMDEN OLUŞACAK VE ÇEKİMİ 3 YIL SÜRECEK. DİZİ İCİN YERLİ YABANCI TÜM ARŞİVLER DERLENECEK. ATATÜRK DEVRİNİ YAŞAYANLARDAN HAYATTA CLAN YERLİ VE YABANCI KİŞİLERLE KONUŞMALARI GÖRÜNTÜLENECEK. • BÜTCE BELLİ DEĞİL!.. 40ar dakikaiık 20 bölümde cekimi plonlanan Atatürk Belgeselınin kaca mal olacoğı şimdiden belli değil. Yurt icinde ve dısmda derlenecek moteryalin neler olobileceği ortaya cıkmadan bı tahmınlerı vopma olanağı yok. Yönetim Kurulundar izin alınması gereğini de zaten bu durum ortaya çıkardı. TRT. 200 bin lirayı aşan cekimierde. Yönetim Kurulu'nun izni ile ışe başlayabiliyor. Atatürk dizisi. acık bütce ile işe başiayocak. 15 yıllık oraştırma sonunda tahmıni bütce hazırlanıp sunulocak O pune kadar yapılan harcamalar da bu bütce icinde yer alacak. GÜNER SARIOĞLU VE DR. UYGUR KOCABAS OLAN LADİK 76'NIN CEKİMİ SIRASINDA... , BİR BASIN YAYIN YUKSEK OKULU YAP1MI • BELGESELİ. DAHA ÖNCE ANKARA ADLI BAŞARILI DIZİYİ SUNAN, MEHMET EGE MÜNİP ŞENYÜCEL EKİBİ HA2IRLAYACAK. YÖNETİM KURULU, TRT III VE TV'DE HAFİF MÜZİĞİ ARTIRDI TRT, TÜRK HAFİF MÜZİĞİ DENETİM KURULU DEĞİŞTİRİLDİ. YENİ KURUL DAHA OLUMLU İSİMLERDEN KURULU. EĞLENCE PROGRAMLARINDA YERALAN MÜZİK. SADECE TV DENETİMİNDEN GECTİKTEN SONRA YAYINLANACAK. 7 EYLÜLDEN İTİBAREN TVDE HAFTALIK YAYIN SÜRESİ 46 SAATE ÇIKIYOR Yönotim Kurulu gecen hafta yaptığı toplantıda, TRT ll'de ve TV'de yayınlanan bafif müzik programlartnın süresine yüzde 100 zam yaptı. Tamamen çok sesll müzik yayınlomak üzere FM bandı üzerinde kurulan ve gelişen TRT III yayınlarında. Şaban Karataş dönemınde başlayan yozlaşmaya son verildl ve bu bond, Atatürk'ün 1934 Meclis acış nutkunda acıkca işaret ettiği, çok sesli müziğe ayrıldı. Yalnız. Rıza Rit'in ısrarları ile. TRT lll'e. haftada yarım saat Klasik Türk Müziği koro programı kondu. TRT lll'den alınan Türk Sanat ve Halk Müziği programlorı ise. TRT I ve TRT II yayınlarına eklenerek. bu müziklerin azalması da önlendi. TRT lll'de. Cağdaş Cok Sesli Türk Müziği'ne oyrılan süre de azaltıldı. Bunlardan ayrılan yere. Türk Hafif Müziği ve Hafif Batı Müziği kondu. Böylece bu Iki müziğin TRT IH'de kapsadığı yer yüzde 20'den, yüzde 40'a çıkmış oldu. Yönetim Kurulu. Televizyonda Türk Hafif Müziğine ayrılan süreyi ise. yüzde Vden, yüzde 2'ye cıkardı. Kurul aynca yayın süresinl de artırdığı icin. aslında Hafif Müziğe ayrılan süre, zaman bakımından 3 misline, (Haftada 20 dakikadon 60 dakikaya) çıkanlmış oldu. TV Daire Başkanı Yılmaz Dağdeviren olumlu karşıladığı bu değişikliğın uygulaması konusunda şöyle konuştu: c Şimdl haftada 20 dakikaiık üc program, yahut blri uzun, diğeri kısa Iki program yapobiliriz. Ya da olaya göre, bir saatlik konser progromları bile düzenleyebillriz.» Yönetim Kurulu, belirlediğl oranların. kesinlikle uyulması gereken rakamlar olmadığını da acıkladı ve TV Dairesi'ne bu oranlar dolayında kalmak koşulu ile «sneklik verildiğini de açıkladı. YENİ YAYIN SAATLERİ TRT Yönetim Kurulu. 7 eylülden itibaren gecerll olmak üzere, TV yayınlannın uzatılmasına ve haftada 46 saate cıkarılmasına karar verdi. TV şu sıralar haftada 30 saot yoyın yapıyor. Yenl sezonda program acılış ve kapanışları • BĞyle olacak: Hafta gunteri: 18.30 • 23.30 Cumartesl: 15.00 24.00 Pazan 11.00 23 00 DENETİM KURULU Turk Hafif Müziği Denetim Kurulu, Yönetim Kurulu kararlarına paralel olarak. Gene! Müdur Cengiz Taşer torafından değiştirüdl. Karataş döneminin tutucu denetim kurulu, Türk Hafif Müziği'ni destekleyeceği ve gelişmesine yardımcı olacağı düşünülen yeni kurula görevl bıraktı. Yenl kurulda. ilk kez bir TV temsilcisl de butunuyor. Cok Sesll Müzik Uzmanlorii Gürer Aykal ve Nevit Kodallı. Hafif Müzik Uzmanı: Frol Pekcan. TV Temsilclsi: İzzet Öz. Radyo Temsilcisl ve Raportör: Mine Olgun. • T l l ile eğitim nasıl yapılır? Son gunlerde I y pek cok yetkili bu soru ile llgilenmeye başladı. Cünkü ikinci TV kanalı İle ilgili soylentiler ve demecler birdenbire çevremizl sarıverdi. Oysa özellikle bugünkü TRT yetkilileri gecen yıllarda ikinci TV konalı ile ilgili olarak verdikleri demeclerinde seyirciye aynı onda ikinci bir TV programı sunabilme olanağından söz ediyorlardı. Bir başka anlatımla, bu TRT yetkililerine göre. ikinci TV kanalı birlncisinden daha değişik ve daha nitelikli programlara yer verecekti. Böylece birinci kanaldaki programdan hoşlanmayan bazı seyirciler ikinci kanaldan belki de daha iyi bir başka program bulabileceklerdi. Zamanla bu üst düzey TRT yetkilileri ağız değlştirdiler. İkinci kanalın kültur yoyımlarına yer vermesi gerektiğini savunmaya başladılar. Bu noktayı ilertye sürerken ikinci kanaldan kültürlü seyirciye, yanl Türkiye'deki belli bir azınlığa seslenmeyl omoclıyorlardı. Bugün İse TRT yetkilileri artık «eğitim kanalı»ndan söz ediyorlar. Cünkü onları bu konuda uyaran pek cok yazı yazıldı, bildiri yayımlandı. Son Iki yıl lcinde ikinci kanalın amacları hakkında bu denli cok görüş değiştiren yetklliler acaba TV ile eğitim nasıl yapılır, bunu biliyoriar mı? TRT EĞİTİMİ ÖNEMSEMİYOR Her şeyden önce şunu belirtmek gerekiyor: Radyo ve TV yayımlannda TRT eğitimi önemsememektedir. Gerci rodyolarımızın ve televizyonumuzun blrer «Eğitim Programlari Bölümü» var. Bu bölümlerin elemanları çok başanlı programlar da hazırlıyorlar. Fakat TRT'nin yayımlarını genel olarak değerlendirdiğimiz zaman, programlordakl eğitici ve öğretici yanlann pek ağır bosmadığını rahatlıkla lleriye sürebiliriz. Ne var ki, «TV ile Eğitim» konusunu incelerken, biz TRT'nin programlan ile yapması gereken eğitim üzerinde durmuyoruz. TRT'nin amacı genel anlamda yayım yapmak ve dinleyici ile seyirciyl bu yayımları ile ancak kultürel bir cerçeve icinde kalarak eğitmek, oyalamak ve eğlendirmektir. Daha açıkçası, işin İcinde oyalamak, eğlendirmek ve günlük yaşamla ilgili bilgi vermek var. Ama TRT bu görevini yaparken kitleyi yozlaştırmamayı, yabancılaştırmamayı, beğeniyi körletmemeyl ve insonları günlük yaşamdan koparmamayı da gözetmek zorundodır. İşte biz, «TRT eğitimi önemsemiyor.t aediğimiz zaman. radyo ve TV yayımlarında bu gibi olumsuz noktaların bulunduğunu ve yayımların coğunluğunu kapsayan bu Ihmalden oturü de TRT'nin eğitici yanının giderek yitirildiğini belirtmeye calışıyoruz. TV İLE EĞİTİM NEDİR? «TV ile eğitim yapılmalıdır.» dediğimiz zaman, bir başka nokta üzerinde duruyoruz. Bu noktanın TRT ile bir iliskisi yoktur. Eğ«r okul oncasi yaşlarındaki ve okul cağındoki cocuklara ve genclere TV ile eğitim yapılması duşunulurse, o zaman bir başka yöntem üzerinde durmak gerekir. Aynı yöntem ile universite gencliğine ya da okul eğitimi görmüş ya da görmemiş yetişkinlere de TV ile eğitim vermek mümkündür. Bu yöntemin TRT ile uygulamaya sokulmosı pek cok nedenden ötürü olanaksızdır. «Genel Yayım» ilkesine bağlı olarak uygulama yapan TRT'nin programlarını dinleyiciler ve izleyiciler Istedikleri yerde ve istedikleri zamanda, istedikleri şekilde izlerler. Oysa «Eğitim Televizyonu»gun bir anlayışla yayım yapan TRT Televizyonu'nun seylrcisi ile, eğitim amacı II* yayım yapacak olan «Eğitim Televlzyonu»nun seyircisi arasında büyük bir ayrılık vardtr. Bu ayrılığı şöyle de belirtebiliriz: TRT Tel«vizyonunun yaptığı yayımı alan «özgür» s«yircl, bu yayımla ilgili olarak ayrıca örgütlenmiş değildir. Oysa «Eğitim Televlzyomı»nun seyircisinin eğitim yayımından yarariana bilmesl icin yayımdan önce, yayım sırasında ve yayımdan sonra örgütlenmiş olmast gerekir. Eğer bu örgutlenme sağlanamazsa, seyircinin «Eğitim Televizyonu»ndan yarorlanması olanaksızlaşır. TÜRKİYEDEKİ TEHLİKELER Eskiden de, bugün de «Eğitim Televizyonu» ile ilgili olarak, Türkiye'de, bazı yonlış görüşler ilertye sürülmüştür. Denlr kl, «Türkiye'de yeterli sayıda öğretmen yok, o halde TV ile eğitim yapalım.» Denlr ki, «Türkiye'nin yeterli bir eğitim politikası yok, o halde TV ile eğitim yapalım.» Daha actkçası, eğitim alanımızdaki açıkları salt TV İla yapılacak eğitimle kapatmayı düşünenler coğunlukta. Oysa böyle bir düşünce yanlıs tehlikeli ve Amerikancı bir görüşün ürunüdür. Amerika Birleşik Devletleri ve onun gibi diğer bazı ülkelerde zaman zaman televizyonla eğitimin bazı boşlukları doğrudan doğruya doldurulduğu görülmektedir. Fakat Türkiyenin koşulları, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki TV ile eğitim yönteminin kopya edilemeyeceğinl acık seçik ortaya koyabilecek boyutlaro sahip. öğretmen, okul, Izleyicl merkezi, seyirci örgütlenmesi ve eğitim politikası gibi sorunlara cözüm getirilmeden, Türkiye'nin eğitim sorununun «Eğitim Televizyonu» ile ortadan kaldırılobileceği düşünülemez. Türkiye'de «Eğitim Televizyonu» ancak öğretmene, okula ve ceşltli eğitim kuruluşları tarafından örgütlenmiş olan yetişkinlere eğitim konusunda yardımcı olabilir. Ayrıca, diğer vorlıklı ya da yoksul ülkelerdeki uygulamalar da «Eğitim Televizyonu» ile yapılan eğitimin radyo, sinema, tiyatro, yazılı basın ve öbür kitle iletişim arocları ile de aynı anda desteklendiğinl bellrtmektedir. Oysa bugün yetkililer Türkiye'de eğitim icin salt «Eğitim Televizyonu»ndan söz ediyorlar. Öbür kitle iletişim oraclarını da «Eğitim Televizyonu» ile eşgüdümteylci bir anlayışla ârgütlenmeyi düşünmüyorlar. Bu eşgüdümü sağlamak için de «Eğitim Televizyonu» ile birlikte calışmaya başlanmalıdır. Görülüyor kl, salt «Eğttim Televizyonu» demekle Iş bltmeyecektir. m SARIOĞLU Göçebelerin yaşamını belgeleyen bir film yapmayı öteden beri tasarlıyordum. Köy İşleri Bakanlığı ozellıiile goçebelerin sorunlarına çozüm getirici, onlan topraga bağlayıcı planlar hazırlamaya ve uygulamaya başladıgından böyle bir çeKim için artık fazla vaktimizin kalmadıgını ' düşünüyordum. Yapılan planlama geregi, Beritan aşiretinin bu yıl son kez göçecegini ögrenince bu tarihsel olayı belgelemeye karar verdim. Beritan. göçebe kabilelenn en buyüklerinden ve en tipiklerinden biri. Yüzyıllardan ben, gelenekleri. gorenekleri ile. otlaktan otlağa goçmüşler. Otlağa sahip çıkan ağalara büyük kiralar ödemisler. Yol boya konaklama izni verilmedigi için kadınları ac sırtında doğurmuş, doğuıurken ölmüş. ölülerini yol boyu gömerek durmadan goçmüşler. Ama tarihin derinliklerinden getiıdikleri kültürierini bozmamışlar. Kapalı, babanın egemen olduğu aile düzenleri var. Bu yaşam şekilleri. topraga bağlandıklan zaman nasıl. sosyal ve ekonomik degişikliklere uğrayacak? Bu Anadolu'da eşine ender rastlanan örgutlenme ne duruma gelecek? Gelecekte bunlan görup eski ile karşılaştırma genektığinde bir belgeye ihtiyaç duyulmayacak mr? İşte filmimi bu amaçla çekiyorum. Beritanlann yüzyıllar sonra tüm geleceklerini değiştiren son göçlerini, yaylaya çıkış. steplere dönüş. kışlak yaşantısı, insan doğa. insanhayvan ilişkileri. ürettikleri yün, peynir ve yağın pazarlamasından doğan pazar ilişkileri. gelir durumlan. toplumun dışa açılım biçimi. göç sırasında çeşitli insan ve sosyal gruplarla ilişkileri, çekilen acılarla birlikte ele alınacak. SORU Bu oldukça büyük değil mi? bir proje TV ile egıtım s/ • . • .Mahmut T. ÖNGÖREN. nun seylrcileri bu gibi özgürtüklere sahip değildir. Bir kez, onlara «Eğitim Televizyonu»ndan yapılacak olan eğitim yayımı, belli bir eğitim stratejislne göre hazırlanır. Her programda ele alınan konular belli bir sırayı izler. En önemlisi de, «Eğitim Telev!zyonu»nu hic bir kimse, «Hadi, şimdl televizyondan birazıcık bir şeyler öğreneyim.» diye acmaz. Ona «Eğitim Televizyonu»ndan belli saatte, beili konuların yayımlanacağı söylenmiştir. Bu nedenle bu seyirci genellikle evinde değil, belli bir yerde ve belli bir topluluk İcinde bulunarak «Eğitim Televizyonu»nun yayımlarını izler. Bazı eğitim programlarını seyirci Istediği yerde izleme özgürlüğüne de sahip olabilir. Fakat bu programlan nerede ve nasıl izlerse izlesin, bu seyirci eğitim yayımlarındon cok önce, hemen önce, yayım sırasında ve yayımdon hemen sonra ve çok sonra bazı eğitsel işlemleri yerine getirmekle de yükümlüdür. Demek kl, «genel yayımı ilkelerine uy SARIOĞLU Evet öyle... Ustelik tüm bu düşünceleri 30 dakikaiık bir ftlm içine. başdöndürücü bir tempo ile yerleştirme güçlüğü ve zorunlugu var. Çünkü bu filmi yurt dışı festivallerde TRT adına yarıştırmayı planladım. Bu festivaller, kısa metrai fiımleri 30 dakika ile sınırlıyorlar. Proje büyük olduğu için, ancak bir ortak yapım İıe gerçekleşebilecek. Bu ortak yapıma, TRT. İsveç TV'si ve Basın Yayın Okulu katıhyorlar. Okuldan çekim ekibini kuracağım. TRT. çekim' masraflannı yüklenecek ve çok iyi bir kurgucu olan arkadaşım Erol Alaçam'ı da yapımcı olarak görevlendirecek. Kamcrayı genellikle ben kullanacagım ve yapımı yönet» ceğim. Isveç TV'si ise. renkli cekilecek bıi film için. ham filmden banyo ve seslendirmeye, tüm teknik olanakları sağlayacak. Film TRT Sveriges ortak adı ile sunulacak. Ocak ayında kısa metrajlı festivhller başlar. Bunlara yetiştirebilirsem ve derece alabilirsek. pazarlama işimiz kolaylaşır. Filmln Türkiye haklan TRT'nin olacak. Dış haklannı. İsveç TV'si ile paylaşacaklar. SORU Biraz da bu festivaller üzerinde durahm isterseniz? SARIOĞLU Bu konuya bir anı ile girmek isterim. Lâdik'76'yi, şubat aymda Finlandiya. Tampere'de yapılan festivale götürdüğümde. jüride. belgesel konusunda iki anlayışın çatıştığını gördüm. Belgesel. var olan belgeleri anlamlı bir bütün biçimine dönüştürmek miydi. yoksa gerçek olan, ancak beîgesel niteliği kazanmamış olgulan işleyerek bunlara kalıcı belge özelliği kazandumak mıydı? Sonunda. Vietnam savaşında değişik zamanlarda değişik kişiler tarafından çekilen filmleri çok sağlam bir sinema anlayışı içinde bütünleştiren Demir Kale adlı Doğu Alman filmi ile. bir tavuk üretme çiftliğinds yumurtadan çıkan civcivlerin kalite kontrolünü ele alan Balyoz adlı Yugoslav filmi birincillk ödülünü bölüştüler. Şimdi birinci filmin yanında. ikincisi hafif gelecek. Ama Yugoslavlar. harika bir çıkış noktası bulmuşlardı. Bu kontrolde. sapa sağlam oldukları halde. diğerleri gibi altın sarısı değil de, siyah renkli olduklanndan bazı civcivler imha ediliyordu. Yugoslavı. yönetmen, çağımızda hâlâ süren ırk aynmı uygulaması ve şovenistliği kimsenin aklına gelmeyen bir bakış açısı ile eleştiriyor ve belgeliyordu. SORU Ya Lddik'76?... SARIOĞLU Lâdik'76, bu turlerden ikincisine. yani belgeseli yaratma anlayışına uygundu. Konuştuğum jüri üyeleri de bunu vurguladılar. Finlandiya, Isveç ve Danimarka rV'leri filmi derhal satın alma isteklerini bildirdiler. Çunkü, belgeseli evrensel bulmuşlardı. Adında bir yer ve bir tarih olan bir belgeselin evrenselliği size çelişkili gelebilir. Olaya özetle. Lâdik yöresinin bir sorunu olarak bakılabilir. Ama film aynı zamanda, günümüz Türkiye'sinın yapısı icinde bir ilişkller kesitidir. Filmde koncr edilen göl sorunu çözümlendiğinde. filmin yansıttığı görüntüler değişebilir. ama bu filmin. 1976 Türkiye'sinden kalan bir belge olma özelliğini yitirmez. Giderek Lâdik'76 nm konusu oian insanın Türk insanı olması da önemini yitirir. Çünkü asıl olan tüm insanların düşman koşullar karşısında direnmesi ve teslim olmamasıdır. Filmi evrensel yapan da budur. Lâdik'in, Krakow ve Tampere gibi. kendisine çok yabancı olması gereken ülkelerce ve yabancı jürilerce armağana lâyık görülmesinin nedeni de eene bu vanıdır. Haftadan Seçmeler PAZARTESİ Klasik pazartesi programlarının arasında dikkati çeken tek farkh yapım, Lozan Andlaşmasının yıldönümü için hazırlanan özel prograxn. SALl Şenlikgiller'in ardmdan ekran» Gönül Yazar geliyor. Onun ardından da sözünü çok ettiğimiz değerli Japon belgeseli Celeceğe Miras'ın özet bölümünün ikincisi ve sonuncusu. Konser programında, Adnan Saygun'ım yapıtlan var. Piyano Konçertosunun son bölümünü, Ayşegül Sarıca, Üç Türküsünu. Eııs Ayhan Baran, Aym Raksı adlı müziğini de Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası seslendiriyor. ÇARŞAMBA Bizim Sokak. yıllar sonra da aynı zevkle izlenmeye devam ediyor. TRT TV'nin bir zamanlar ne kadar başanlı çocuk programlan yaptığını hatırlamak, bugünkülerl görünce üzücü oluyor aslında. Bugün (D) harfi tanıtılıyor. Türk Halk Müziğinin solisti. Hülya Süer. Kadın ve Siyaset adlı dizi ilgi çek mişti. Bu gece Anadolu Kadıninı oaş lıyor ve bitiyor. rRr'nin, Yıllann Oyunlanndan Seçmeleı adını verdiği. The Laurence Oliver The ıtre. adlı dizi bu gece başlıyor. ilk oyur Harold Pinter'den geliyor. Kolleksiyon Ilgiyle izleyeceğinizi söyleyebiliriz. Oliver'in yanında Alan Bates, Malcolm Mc Dowall ve Helen Mirren gibi usta oyuncular var. Oyun dört kişi arasında ge çiyor ve bunlar arasındaki duygusa. ılişkileri inceliyor. PERŞEMBE Hayvanîann Dünyası ad lı dizide. ulusumuzun çok sevdiği biı yırtıcı kuş. kartal tanıtılıyor. Türk Sanat Müziği'nde tzmir'den Ismet Yazaı var. CUMA Cüneş de Doğar, Ernest Hemingway'in en guzel yapıtlarından biriydi. En kötü film uyarlamalarından biri oldu. Ünlu isimlere rağmen başarısız bir film ortaya çıktı. Sorumlu. herhaioe Yönetmen Henry King olmalı. Errol Flynn'in renkli oyunu ve bazı gerçekten güzel çekilmiş yöresel sahneler dışında, ilginç birşey yok. Diğer oyuncular, Tyrone Power, Ava Cardner ve Mell Ferrer. Geçenin son programı, Gençler îçin Pop Müzik. CUMARTES1 Komedi Dunyasındarim ardından. Solistler Geçidi van Selda. Melike Demirağ. Mehmet Pekün ve EdİD Akbayram Hafif Müzikte, Suna Batıgün Turk Muzlğinde, Izzet Altınmeşe de, Halk Müziğinde dikkati çeken solistler. PAZAR Pazar Magazin ve Sirk, haber öncesinin ilgi çeken yapımlan. Türk Hafif Müziğinde solist 1960'lann ünlu tangocusu Yaşar Güvenir. Serçe Koy'da dış çekimler sona erdi Serce Koy'da 35 metre derinlikte bulunan batık. dünyanın en eski modern teknikle yapılmış ge misinin cıkarma işlemlerl son döneme geldi ama, Amerika'dan beklenen sualtı kamerası henüz gel mediği için. TRT ekibi, sualtında cekim yapamadı. C'karma Işleml başlamadan önce, sualtı çeki ml ve dalgıclık eğitimi yapan TRT ekibi. cıkarma işlemi ile ilgili su dışmdakl çeKimleri yaparak Ankara'ya döndü. Su dışında, deniz altından cıka rılan gemirin kendisl ve yüku fle Itgill parçalar İle, geminin teslim edildiğl Bodrum Müzesinden görüntüler tespit edildi. Ameriko'dan beklenen kamera gelirse. sualtı calışmaları da görüntülenerek belgesel tamamlana cak. Gelmezse. film sodece dış çekimlerle lamam lonıp, TV'de yayınlanacok. Milâttan sonra 1000 yılına ait. dünyanın modern teknikle inşa edıimis en eski gemisinin cıkarma calışmalarını Uluslararası Sualtı Arkeoloil Enstitüsü, Kültur Bakanlıfiı ve TRT birlikte yürü