Katalog

ALTI CUMHURİYET 23 TEMMUZ 197? ABDÜLCANU7 23.7.1928 1 0 2 3 Temmuz Bayramı Bugun 23 Temmuz bay ramıdır Her Turk. mılleü bundon yırmı sene ovvel ıs> tıbdada ve saltanata ılk darbeyı bugun vurmuştu îste 0 ılk hamlenın yırmın cı yi| donumunu bugun daho mesut ve doha şad olarak ıdrak edıyoruz. Turk mılletı bu yrmı senelık ser best vs hur hayatında en cetın muharebelerden vs mucadelelerden sonra 10 23 Temmuzda noksan kalan ınkılabı tamamlomış ve cebbor bır saltanatı def ederek onun yerıne pstık lâlı, hakımıyetı mıllıyey cumhunyet ıdaresını tes s etmıştır. Gozlerımızl bıroz mazı/e cevirıp ufok bır mukayese yaparsak 10 23 temmuz 1324'ds elde ettığımız goyenın orasında kucuk sene ler ıcme sıkışmış muazzam bır tarıh sahıfesı goruruz 1023 Ternmu7da mılletımız yalnız elmdekı zıncırlerı kırmış fakat ayağındakı onu yurumekten, terakkıden ve nılıayet butun ma nası ıle tagallup ve tahakkumdsn azade bırakmayan zlncirler odına (Mustafa Kemal) denılen azmın kudretın rruthış kuvvetlerl aitında parcalanmış ve Anadolu'do porlayan CuTihurıvet guneşının feyyaz ışıkları 20 Teşrınıevvel 1329 da bu demır holkaları parca parco etmışt.r Işte bugün 10 Temmuz Inkılabını bu mute l 'olı ınkılâpların menbaı olduğu ıcındır kl tesıt edıyoruz • Harbıye bınasmdo bulunan «Guverc.n Cemıyetıı torafından AriKarcı ı'e Iston bul arasmda yopılan ucuş lecrubeierınden sonra Istanbulla Edırne arasında da bır tecrube ucusu \apılmıştır Istanbul Edırne ucuşuno gecen sene dogon dışı guveıcınler ıştırak et tırılmış ve bunlar Edırne ıstıkometıne dogru ucurul muştur Guvercın mutehcs. sıslorı torofındon beyan edıidığme gore kuşıcrın tuy dokumlen ıler'emış ucuş ıcın lozım gelen ka nat boyunun ekse"Sinı kavb ettıt lerı c herie jçuşlar Lu'fiourgoz öcn Edırne' ye kaclor uzoiı'mosı kooıl olamamış gu"ernnler şehrınıze gen donmuşlerdır # Istanbul don ucurıJan qu/erdnlerden 60 tanesın den 54 tanesı avdet eîmıştır 6 guvercıni ucuş lardo tuylenn! doktuKlerı ve bazıları da yırtıcı kuşların hücumuna maruz kaldıkları ıcm gen donmuş lerdır # Ankora da dun sıcok! k baron'etrede 64 dereceyı bulmuştur Isllbdot Keyfe bagiı blr \onetım usulu. Darb Vuruş Hamle llerı otılım Mesut ve şod. Mutlu Cebbar Zorba Defetmek: Kovmak Mezl. Gecmış Goye Amac Tagallup v« tahakküm Zorbalık ve dıledığlnee huk metme Azade Scrbest erkm Feyyaz Verımlı gur Mutevalı Bırıbırını ızle\en. orko arkaya Menba Kov'nak Tecrube Deney Mutehassıs. Uzman YANVAMA VöL A[I».. Yabancı ressamların tablolarından öğrendiğimiz: Saraylarımız Muzaffer CÖKMAN on yıllardo kaıtpostal pıyasasını renklı renKsız. eskı Istonbu resımleri sarıverdı Daha Du/uklerım cerceveleyeıek du/orlarımızı susluyoruz Kopolıcarşı, Arzuholcl, Bogozıcı Yonsıyor bu kartlarda Yabancı dostlanmıza gonderdıgımız tebrık kart ları bu tur goruntulerden oluşursa daho ılqı gorüyor. Yaboncı tarıhlerde ansıklopedık kıtaplarda Istanbul'u canlandıran resımlerın altındn Allom, Von Mour, Melllng, Hıller, Juanin. gıbl ressamlorın tablolorından kopyo edıldığl okunuyor Restore eoıiecek eski bir yapının restore planını hazırlayacak cıddı bır restore mımarı. bır sacagm bır kemerm b'r sayvanın planını cızerken bu toblolardan da yorarlanmak ıcın k.tapları karıştırmak gereğını du/uyor "Ümit Utku kurduğu paravan derneklerle emekçilerin orgutlu mücadelesini önledi,, Turkıye F.lm Işcılen Sendıkosı (TFIS) bır bıldırı yayınloyarak 117 1978 gunu Resmı Gczete de yer alara< yururluge gl ren 506 sayılı Sosyal Guvenceye ıhşkın vasanm sınema emek cılerıne ağır yukumlulukler getırdığ nı. bu yosa riukumlennm gerek taşıdığı ıcerık. gereks* sınema emekcılennın meslekî ozellıkierının gozonuns alınnayışı yuzunden yetersız kaldığını belırtmıştir. S mı 1784 te 10 000 \apı 1870 *e 7 000 yapı 1908 1922 vıliarı orasında 21 508 vopı kul oUr\w=, ^atıh ın yaptırdığı Bayezıt tek, Eskı Saroy, 1540 1715 17'6 da uc k6z yanmıç Yerınde ka cıncı defo ınşa edılen Cıragan Sarayı 20 ocak 1910 da kul o.mu$ CiHeSoray'lar dıye odlan dırılan yerde şımdı bır Istonbul Erkek Lısesı var YonıkSoroy ların nerede olduğunu coğumuz bılmıyoruz Cumhunyet donemındfl d<» surmuş yangınlar Gunumuzdg de suruyor, surmemesı ıcın ri"3 hır neden yok Boğazıcı nde parmakla gosterebılecek kodar sayılan azalan tarıhi yalılardan her mevsım bırkac tanesı bıl n me?' nedenlerle yanıverıyor Sozunu ettığım kıtaplarda yangınlar, lısteler holınde sıralanıyor Bılırkışı raporu, heyecan. tahkıkat ve kapanan dosyalar veya suciu bır gece bekçısı 28 şubat 1942 gecesı Bavezıt'te Istanbul Unıversıtesı Edebıyat Fokultesı nın ısgal ettığı unlu Zeynep Kamıl Konağı, 1 nısan 1948 de istanbul Fındıkh'da Guzel Sanotlor Ako demısi nın ısgal ettıgı saray. o kademının zengın kutuphanesı ve yıllarboyu bırıken oğrencı rolove calısmolarıvla kul old'i Emırgân Korusunda SarıKoşk 15 temmuz 1954 te bır toplantı sırastnda kul oluyor Imparatorluk devrının Adllye Nezareti, Cumhurıyetten sonra Istanbul Adhvesı o'an, Istanbul Sultanahmet Mevdanındakı tarıhi bına gun ıgığmda bınlerce Istanbullunun gozlerı onünde 3 12 1933 gunu bınlerce aavalının dosyosıylo kul oldu Ya Kapalıcarşı yangınlorı'' Son yıllarda koc kez yandı. 10 eylul 1943 te 202 dükkân, 26 kasım 1954'te 74 tum. 1290 ışyerl kısmen Bu vazıyı neden yazdım? Tonhi Yıldız Sarayı'nın Kültür Bakanlığı'no devredıldığl, 1924 den gunümuze kodar Horp Akademısı Komutanlığınca en lyi şekılde kortınan bır tanh hazınest. Türk Osmanlı tarıhınm en kntık donemi olan Sul ton Abdulhamid'ın 33 yıllık soltanat'nı eürdürdüğu Yıldız Saravı'nın kültür ve sonat merkezı holıne getırıleceğı hoberı bosına yansıyınca. istanbul Fethı'nın 500'üncü yıldonumünü kutlayacoğımız yıl. devletçe her türlü güvenceyl verdığımız halde İngıltere'nın ünlü mılll galerısınden Fatıh Sultan Mehmed'ın, ressam Bellıni tarafından yapılan tablosunu istanbul'da teşhır etmek Icın bır ay sur© Ile alamadık. Gocunmadık, bır tarıh dersi olmış olduk Tarıhin malı olan şeylerı korurken olçuler fazlasıvla değışık oluyor Kıskanclık denılıyor ama tarıh. gelecek kuşaklora oyakta v<» saglam olarak oncok bu tutumln aktarılabılıyor Her vabancı konuk'a aururln gezdırdığımız Topkapı Sarovı'nın yop/sı, Yıfdız Sarayı'ndon değışık olmasına rağmen. muze olarak korunTiasmda aucluklerle karsıloşıyoruz. Asker'ın elınde günümüze kadar ayakta kalobılen Yıldız Sarayı tek bır bına olmayıp genış bır alana yayılmış ceşıtll yapılardcn oluşan, bokımîı cıcek bahceîsrf, havuzlan. renklı balıklanyla kü cuk bır kent. Yırmıncl yüzyılın bıtımınde, yırmldört saat dudaklarımızda ve parmaklarımızdo sıgara toşıdığımız, sozluklerımızden (Ba ra ne) kelımesmı atamadığımız bu donemde. Yıldız Sarayı nın da dığerlert gıbi tablo olarak duvarlarımızı resım olarak kart postallanmızı süslemesınden korkuyorum. BULMACA 123456789 mınden oluşmuş optık oyYUKARIDAN AŞAĞIYA : 1 Renksız, hoş kokusu olan yatıştırıcı ve u^uşturucu bır sıvı. 2 TopİL.m icındekı en kücuk butun Bır renk. 3 ÇOK zaman olma. uzun surme 4 Masallaraa adı gecen, gercekte var olmayan blr kuş Bır coğul takısı 5 Tersı bır sayı Bır ağırlık b'r mı 6 Turpgıllerden, yaorakları salata olarok venen boharlı bır bıtkı Tersı kalın degneK 7 Ulke yurt, e! Meyvelı bır ceşıt posta, ya da eskı dılde cıkarma, uzaklaştırma 9 Eskı dılde yüce, yuksek ya da bır erkek adı Etl yenen hayvanları kesen ya da bu hayvantonn etıni perakende olarak satan kımse Saray ve tarihi yapıtlarımızı nasıl koruyacağız? TOPKAPI SARAYINDA BİRİNCİ AVLU (Eskı bır mınyaturden) SOLOAN SAGA: 1 Bır uikeyı bulaşıcı hastalıklardan korumak ıcn oraya dışarıdan şuphelı oolara* gelenlerın ayrı bır yerde belh bır sure ıcın bekletılmesı 2 Tersı kent Hırıstıyanların Isa nın tiogum gununu KUtlodıkları bayram 3 Ust yanı acık boru Bır nota 4 Toplum tarafından noş gorulmeyecek, utanılaca* olay ya da durum 5 lcınden su okıtmak ıcın yerı kazarak yapılan kanal, ncık suyolu 6 Eskı dıide renk, tur. ceşıt. ornek Havada donarak yagan *u buhorı. 7 Boyu yuz metreyı aşabılen. toprağın suyunu emerek yerın bataklık durumuna gelmeaını onleyen ağoc 8 Telefonda ı!k seslenış 9 Kucuk cısımlerın caplorını buyü'tüp daho lyl gos'ermeye ycroyan bır msrcek siste DUNKU BULMACANIN CÖZUMU SOLOAN SAĞA: 1 Mahsuldar. 2 Emır ıdğE 3 Kolayca 4 areM Eh 5 noK Maı 6 llaveli. 7 Zıro. SÖ 8 mS Leamet 9 Ataerkıl YUKARIDAN AŞAĞIYA : 1 Mekomzma 2 Amoralıst 3 Hılekâr 4 S raM Vole 5 Ve. Er 6 Lıce lıaK 7 Drahml MI 8 Ag\ Sel. 9 Resmıyet Istanbul şehrı, gecmışl, surları, Halıc'ı, hısarları, comılerı, su yolları. ceşmelerı, Kâğıthone, Goksu, Camlıca gıb. mesıre yerlerı, ozellıkle Bogazıcı. Boğoz ın balıkları. sondal sefalarıylo d llerde, şnrlerde, romanlarda, turkulerde yer olırken, sarayları da uniu/dü Eyup te Esmo Sultan Sarayı yuzyıllar boyu kuşaktan kuşağa anlatıldı 19 yuzyıl ortalarında Istanbul'o gelen ünlu Ingılız ressomı Thomas Allomun albumunde yer alan sarayın dıvanhanesı'nl conlondıron gorkemlı tablonun kopyasından başka elımızde bır şey yok. Topkapı Sarayfnın Halıc'e bakan sahıl kıyısında do koşkler ve sahıl saraylar vardı. Bunlardan en ünlusu, Içınd© türlu tarıhi olayların oluştuğu Yalı Koşku'nu, ressam HillerIn çızgılerınden canlondırabılıyoruz. Karşı kıyıya, Anadolu'ya 9«celım. Üskudar'dan Kadıkoy'e kadar butün sahıl yme guzel yapılarla doluydu Uskudar'do bır Esmlhan Sultan Sarayı. bugunku Selımıye Kışlası'nın bulunduğu alanın denız yonun de Kanunı Sultan Suleyman tarafından yaptırılmış (1555) Kovak Sarayı vardı. Bu sarayı da fırcasıyla un'u ressam Crıoiseul Gauftier yansıtıyor bızlere. Kışlanın denıze bakan bu cıkıntısına eskılerın Kavak Iskelesı demelerı bundan. Uskudar Sarayı da denılen bu bına. Mımar Sınan tarofından yapılmıştı. Yedı tepeden oluşan Istanbul da Bayezıd'te Fatıhten son ra Fatıh tarafından bugun Unıversıte Merkez binosının bulunduğu yerde buyuk bır sa ray yoptırmıştı. Topkapı Sarayı nın yapımı bıttıkten sonra bu sarayın adı Eskı Saray olriu Vefat eden padışahların <ıa lıde vo eşlenne tahsıs edildı Damat Ibrahım Paşa'nın sevgılı eşl Fatma Sultan icm yoptırdıgı Cıragon Yalısı. Cırağan eğlencelerının yapıldığı ba kımlı bahceler. Kazancıoğlu bahçesl, I. Mohmud'un 22 sutun uzerıne yıne bu kıyılardo yaptırdığı kasr (1747), daha bır coklan. yabancı ressamların tablolarında seyrettığımız o gorkemlı saray. kasr v« köşkler ne oldu?.. Önumde ıkl kltap var. Büyük yangınlar ve Istanbul yangınlarıyla ılgllı Bırınl lcışlerl Bakanhğı cıkarmış. Mevcut quvenılır kaynaklara gore Osmanlı Imparatorluğu'nun başkentlnd» yonon bınalar şoyle özetlenlyor: 1750 yılında 20.000 yapı, 1756'do 15.000 yapı. 1782'd1» 10 000 yapı. bunlardan 50'sl co ANKARA Ulusal kultür polıtıkastnın olusturulması ve gel'Ştirılmesı arracıyle Kultur Bakanhğı bunyesınde «Kultür Yuksek Kuruluınun oluşturulduğu ocıklanmıştır Kultur Bakanı'nın ya da Bakanlık Musteşan'nın başkanlığında toplanacak olan ve görevı ulusol kultur polıtıkasının oluşturulmasına ve gelıştirılmesıne ılışkın ılkelerı, oncelıklerı saptamak ve araştırmaları onermek bıcıminde belırlenen kurulun bır ötekl amacı Romanya Kultür Bakanlığı'nın cağrılısı olarak Romanya'ya giden Turkıye Yazarlar Sendıkası uyelerınden şaır yazar. gazetecl Mehmed Kemal Ile Cevırrr,en Tektaş Ağaoğlu on beş gun suren gezı programı lcmde, başta Bükreş oımak uzere Clu|Naboca v e iaş kentlerındekı kültür merkezlerınl zıyaret etmışlerdır Olkenln en büyuk edeblyat vo sonat derglsl Lucıanal'ın Mehmed Kemol Yasnda yer oıan bazı madde Iflnn emekcıye hıc bır sosyol guvence getırmedığı gıbl kalkama/acağı yukumlulukler altma soktuau goruşure yer venlen bıldırıde ayrıca U^ıt Utku vo FılmSan Vakfı şıddetle kınanmış ozet'e şoyle denmıştır: «Kuraupu para/an dernekler, federasyonlar. vakıflar ıle smema emekcılennın orgutlu rrucadelesının onundp duran Umlt Utku. kendı sorunlarına sahıp cıkmak ıcın toplantıya gelen emekcılerı kapı onunde bırakmış, TFIS Genel Boşkanı nı konuşturmarrak ıcın engeüemelere gırışmiştır» Bıldırıde son olarak sendıka olarak haksızlıklar n mağdur'yetlerın gıcerılmesı ve yasanın emekcılerrien vona qelıstırılm«sı yol'jndakı savoşımın surduruleceğl acıklonm'ştır. HAFTANIN ÖZDEYİ$I »Tar.h, genellıkie önemsız 0lcryların, cogunlukia sanlış yazılmasından oluşur Yazdıranlar ıse, genellıkle hılebaz hukumdarlar ve coğunlukla aptal oskerlerdlr » Ambrose Blerce (18421914), Amerikalı Gazetecl Kültür Bakanhğı "Kültür Yuksek Kurulu,, oluşturdu nın da Bakanlık fie kültür cevrelerl arasındakl ılışkılerı ve işbırlığınl artırmak, bakanlığın geleceğe yönelık planlama, orgütlenme calışmalarına yardım etmek olduğu acıklanmıştır Resmî Gazete'de yayınlanarak yururluğe g;ren yonetmelığe gore. kurul Turkıye'nm etkınlık alanlanndan tanınmış on ıkl üyeden oluşacak. ayrıca gerekiı gorülduğunde belırll klşilerın bılgılerıne de boşvuruiobılecektır, (ANKA) Mehmed Kemal'in 15 siiri Rumenceye çevrildi ve Tektaş Ağaoğlu II» blr görüşme yoptığı gezı sırasında Kemal'in son $iir kitabı «Soz Gıbı»den on beş şıır cevnlmış ve edebıyat dergılerınde yayınlanmıştır. «Surgun Alayı» adlı romanının da Rumence'ye cevnlıp basılması Icm anlaşmayo varılan Mehmed Kemal on beş gunluk gezıden donerken Turk şıır, ve duzyazıçı hakkında Rumen Radyosunda bır rlemec vermlş, gezı Izlenlmlerlnı anlatmıştır. HAFTANIN KARİKATÜRÜ SINEMA Beyoğlu DUNYA Skandal Sersen. (49 01 M) 1 2 Sahane Aksaray HAKAN (23 42 33) 1 Kuçuk Ev 2 tbo Ile GüJşah GUNEŞ (21 61 40) 1 Kanunsuz Sokak 2 Uç tu Uçtu Kuş Uçtu KILGUN (21 11 CO) 1 Eksık Etek 2 Silah Kardeş Ellnde Balkan Film Şenliğinin yönetmeliği saptandı Bnknc yıllık oradon sonra ucuncusu Istanbul'do duzenlenecek olon 3 Balkan Ulkeierı Sınema Şentığının yonetmelığı, şenlı< komıtesının son toplontısmda son bıcımını almış ve ılgılı ulkelere göndenlmek uzere basımına gecıimıştır. Balkan ulkeleıl arasmda ^anat aracılığıyla yokınlaşmayı ongornn şenlıkte ayrıca ceşıtll kulturel etKinlıkler© yer verıİ6cektır Kornıte. oyrıca şsnlığln kesın tarıhıni saptamıştır Bu t a m . 1421 Nısan 1979 arnsmdakl hafta olacaktır. Hafto boyunca bır sınemo sımpozyomu, ceşıtlı tartışmalar duzenlenecek bır de sınemo yazarı ve TRT'ci merhum Semıh Tuğrul'un Ismıne bır turıstı kısa fılmler yarışmosı yapılacoktır « Demek gens fazla mosal yapacağız, potron'.ı EMEK (44 84 "><» 1 Yoiculuk 2 fantomB Coşuyo; tNCI (40 45 95) 1 Cemı] 2 Kapıcılar Kra ü KONAK (48 28 06) 1 Suçsuz O!öm 2 Son Gerçek SINEPOP (44 24 22) Şehvet DuşkünJeri (2'ID ct hafta.) ŞAN (40 67 92) Tek Başına 2 Nıkah 1 Çıfte MATEMATIK BİLMECESI Bır tatıl koyünün gençleıi, daha 1yı eğlenebılmek ıcm blr dans kulubu kurmuşlardı Bır hafta sonra kızların 15'ı kulüp yonetımlnl protesto ettıler v» ayrıldılar. O zoman kulupte ikl erkeğe bır kız duşmeğe baş lodı Bu durum da delıkanlıla rın hoşuna gıtmedı. Bu kez de 45 erkek aynldı O zaman da, bır kıza beş erkek düşer oldu Gorunuşe gore kulup yakındc kaDanacak Bızım sorunumuj kulup değıl zaten. Başlangıctc kulupte kac kız vardı, bulabılıı m)sm/z. (YANIT 9. SAYFAMIZDA1 Kadıköy AS (36 00 50) Et Kokusu 4'ncü hafta ATLANTİK (55 43 70) Sıtuita Şenhk KENT (36 98 12) 1 Leydının Aşkı 2 Kader Degişmez SUREYYA (36 06 82) 1 Çelik Ellenn Karatesl 2 Aşk Hıkâvesi USKÜDAR (33 3i 75) 1 Seks Cinayeü 2 Sevlşir mlsln? Devlet Tiyatrosu'nda yeni atamalar yapıldı ANKARA Devlet Tivatrosu nda Genel Mudur Başyardımcj])gına Turgrut Ozakmajı getırümıştir. YENtMELEK (44 22 8P) 1 A!ta Yetuimez Adam 2 Ahmet Muhip Dranas la trfan Şa hinbaş'ın istıfasıyla edebi kurulun ıki üyehği boşalmıştı Yalnız Se\da Şener. tek üye olarak kalmıştı Edebı kurulun boş ıkı uyelığıne Prof. Dr Cevat Çapan ıle Vedat Gunyol getınlmışlerdır Rensorlıık ise Devlet Tıyalrolan Genel Müdurü Er^ın Orbey ın uhdesınde kalacaktır Izmır Devlet Tıyatrobu Mudürluğune Suat Taşer. Bursa Ahmet Vefık Paşa Tıyatrosu Mudürlüğu'ne de Zıya Demirel'm getınl mesi kararlastınlmıştır \