Katalog

Washington Moskova ilişkilerindeki gerginlik artıyor; Carter, Sovyetler'e bilgisayar satışını yasakladı • BAŞKAN CARTER, SOVYETLER'E PETROL MALZEMES1 SATIŞINI DA IZNE BAĞLADI ABD DIŞIŞLERI BAKANLIĞI BIR MOSKOVA MAHKEMESININ IK1 AMERIKALI GAZETECIYE IL1ŞKIN KARARINI fESEFLE> KARŞILADI WASH1NGTON ABD Scn>et ılışkılennde Anatoley Shcharansky ve Thomas Gınsburg'un yargılanmaJarı Ile ba>layan gerginlik gıderek artmaktadır Oncekı gun bır Moskcna mahkemesının ı\ı Amerıkah gazetecı hakktnda aldıgı karar, Beyaz Saray tarafından 'esefle> karsılanırken Başkan Carter da So\\etler Bırhğı'ne bilgisayar satışıru vasakladıgını açıWamıştır. Carter aynca bundan bövle Sovyetlere petrol teknolousı satışım da hukümetm ıznıne baglamıştır Bır Moskova mahkemesi, önceki gün *New York TımeS' muhabırını Crajg Whıtney ıle •Baltımor Sun* gazetesı muhabırıru Harold Pıper'ı, Sovyet TV'sını kuçuk duşuren haberler verdıklerl gerekçesı ı!e tekzıp 5 avınlamalanna. 6zur dılemelerme ve 1600 dolar para cezası odemelenne karar \ernrştı Mahkeme b j koşullar beş gun ıçınde yenne getırılmedıgı takdırde ABD'h gazetecıîenn çalışma ızrunın ıptal edileceğını bıldırmıştL KPW York Tımes muhabın Craıg \Vhitnev ile Baltımore Sun muhabırı Harold Pıper, ıse gazetelerıne danıştıktan sonra ıstenen yalanlamayı vermeyeceklerıni soylemışlerdır Her ıkı gazetecı de halen tatıl içın Amenka'da bulunmaktadır •K'ew York Tımes» gazetesınm Genel Yayın Mudüru Sejmour Toppıng. Moskovada görev japan Amerlkah gazetecılerın sureklı baskı aitında tutulmalannı ve haberlennın çüdumlu olmasını kabu! edemej eceklerını belırtmıştır Carter'ın Sovyetlere mısılleme ola rak bılgısa>ar satışını vasaklamasmdan sonra Tass ajansının VV'ashıngton dakı baştemsılcısı de dun ABD Dışışlerı Bakan!ıg;na davet edılmıştır Sı; asa! gozlemrıler Cartetin Sovjetler e bılgısavar satışını vasaklamasımn ıkı ulke arasındakı ıhşkılen daha da gergınleştırecegını bPİırtmektedırler Carter ın Sov\etler'e petrol arama malzemesının satışı ıçın hukümetten ızın alma zorunlugu kojm&ai sonucu da bundan böyle özel Amenkan Mket!erl Sovvetlere petrol malzemesı satmak içın Tıcaret Bakanhğından ızın alacaklardır Butun bu celışmelerın dogrudan doğru\a insan haklan davası l!e yakından ılışkılı olduğu inlaşılmaktadır Sov\et mphkemelerının Muse\ı asıl'ı ıkı d 'svınuü uzun hap;s cezalarına mahk'im etmesı Amprıka da buyuk bır tepKı ıle karşılanmıştır (Dış Haberler Servısı) "ROBOT FABRİKALAR,, GÜNÜMÜZDE ÎŞSİZLÎĞt ARTIRACAK BİR ETKEN OLARAK GÖRÜLÜYOR îktisadî İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) raporuna gore. yenı yatınmlar çok gelısmiş bilgisayar kontrolu aitında «robot fabrıkalar» ^eklinde o. lacağından isçiye gereksinim azalacak. Bu nedenle «yeni ya tırımlarla ekonomiyı canlandırma» ilkesi, işsizlik sorununu çözemeyecek. Japonya'da «Microchıp> adlı teknolojı ıle ısçilerın verinc robot kullanan bir torna fabrıkası kuruluyor. Bremen «e Bonn zırve'erınde tortışılan önemlı konuıordan bırı de ekonomık durgunluğun yol octığı ışsızlığı azoltmok ıcm «ekonomınin yeni yalırımlarla canlondırılması» sorunu oldu Aslındo yenı yatırımlarla ekonomınin canlandırılmosı ılkesı oaho zırveler başlamadan kabul edılmıştı Zırvelerde teknık sorunlar ve ılkelerın bulunacakları katkıior goruşuldj Ne varkı Batı Avrupa da ceşıtlı uluslararası araştırrra mjrnezlerı. yenı sanayı yotırımlarının ekonomiyı coniun BATI OUNYASININ ÖNEMLI SORUNU, İŞSİZLİK (Alman Kankaturü, dırmokla bırlıkte Işsizl ğı ortadon kaldırm'yccoğı nı savunmaktadırlar ROBOT FABRIKA OECD henuz yayınlonmayon bır raporjndo yenı yatırımlann ışsızlığı azaltmıyacağını. Cısts lık daho da yaygınlaşmosma ncden olobıleceğım sa.unmaktadır OECD raporunda yenı yatırımlar n cok gelışm ş bılnısayar kontrolu aitında «robot fabrıkolar» şeklınde olacagı ve cu fabrıkalar BATILI ÜLKELERİN, AFGANİSTAN DARBESINDEN SONRA CENTO'YA YENİDEN ÖNEM VERMEYE BASLADIKLARI BİLDİRİLİYOR Kıso adı «CENTO» olan Merkezı Antlaş mo örgutü'nun gecen 26 Nısando Afganıston'da gercekleştırılen ve eskı Devlet Boşka nı Dovud Han'ın aevrılıp oldurulmesıyle so nuclonan askerî darbeden sonra Batı'da onem kazanmovo başladığı bıldırılmektedır. Hatırianacagı gıbi Afganıstan darbesınin başarıya ulaşmastndan sonra Nur Muhammed Tarakı başkonlıgında sol bır yonetım kurulmuştu Surıyede yoyınlonan tEIBoas> gazetesının bıldırdığıne gore Turkıye, Iran, Pakıstan ve ingıltere'nın ü/e oldukları ABD nın de «göz lemci uye» olarok bulundugu CENTO yo Af ganıstan darbesınden sonro Batı Almonya ve Italya da onem verme/e başlamışlar, \Vashıngton ve Londa ıle bırukte Bonn ve Ro mo da bu paktın «yorı olu» durumdun kur tarılıp aktıf bır duruma getınlmeslnden yono bır tavır takınmışlardır Belırtıldıgıne goıe CENTO nun guclendırılmesı konusunda ABD Ingıltere Batı Aıman ya ve llolya bır yandan kendı aralarında ba zı dıplomotık temaslardo bulunurlorken. biı yondan da Turkıye, Iran ve Pakıstan nezdın de gırışımıerde bulurımuşlardır KÖRFEZ ICIN OUYULAN KAYGI Başta ABD olmak uzere soz konusu Ba tılı ulkelerın Iran ve Pakıstan'dakı istıkrarsız lıkıarı dıkkate alarak, bu ulkelerdekl re|ım lerı avckto tutmaya onem verdıklerını kayde den «ElBaos» gazetesı ozellıkle ABD'nın CENTO yo bu a c ü a ı eskısınden daha buyuk onerr verne>e başladıgını bıldırmıştır Öte yandan Batılı ulkelerın Afganıstan darbesınden sonra Basra Korfezı bolgesı içın de kaygı duymava başladıkları blldırllmektedır IrGn Şahı nın bu bo'gede Botı nın cıkarlarım koru moyı ustlendıgını hotırlatan Surı/e gazelesı. son zamaniarda Irondo baş gosteren ayak lanmalar nedenıyle Şah ın durumunun sarsıl maya başladığına dıkkatı cekmıştır Gazeteye gore Basra Kortezl bolgesındekl petrol kaynaklorının güvence altındo tutulmasına buyuk onem veren ABD ve dığer Ba tı ulkelerı bu guvenceyı CENTO'nun quclenmesınde gormekte ve ozellıkle paktın askerı alanda gucunu artırmak gerektığıni savunmaktadırlar. (Dış Haberler Servısı) Norveç İsveç'in en büyük kuruluşu Volvo'nun hisselerinin yüzde 40'ını aldı 0T0M0BİLLERİ İÇİN NOR\TÇ DE PARÇA ÜRETECEK VOLVO FİRMASI, KUZEY DENİZİNDE PETROL ARAŞTIRÎVIALARI YAPACAK. g petrol yotaklorıno sahıp olan Norvec'ın, isvec'ın en büyuk endustri Kuruluşu olon Volvo o'omobıl'erının yüzde 40 hıssesırı sotn olmck ıcm 2 mılyor lırolık bır yatırım /aptıgı bıldırılmektedır. Ancak bu yatırımın, Kuveyt ve Lıbya'nın, Flat ve Mercedes fırmalarının hısse senetler'nı satın almasından değışık bır karakter toşıdığı betırtılmektedır. Arap ulkelerı salt kazanc amacı pütmelerıns kcrşılık Norvec endustnsını gelıştırmeyı amaclcmaktadır. Norvep böylece petrolden elde edeceği urunleri değerlendırecek bır endustrıye sahıp olacaktır. Voivo önce Norvec'te kendı orobatarı ı c n plastık ve oiümınyum parcalar uretecektır. 1980 yılında da. üretımı ıhracata yonehK oiarak ıkı kışılık bır bmek otosu oian yenı bır model cıfar.lacoktır. Buno karşılık Volvo fırmasıno da bozı olanaklar tanınmaktadır. Volvo petrol orostırmalarına başlamış ve Norvec, fırmaya kuzey denızın de bu konudo bazı haklar tanımıştır. Ancck Volvo'nun Norveç'le ısbırlığl yapmasınm tek nedenının petrol olmodığı da belırtılmektedır. Voıvo fırması yonetıcılerı ıki yıl önce hukümetlere ve sertıaye gruplarına karşı boğımsızlıklarını korumaya çok buyuk bır onem verdıklerlni açıklamıştır. 1971 yılında Volvo'dakı yönetım kurulu değışiklığınden sonra otomobıl ve ağır arac üretımınde artış olmuş. ışcılerın calışma koşuilan düzeltılmıştır Hollando'dokı Döf fırmasınır» kontrolu ele gecırrimış ve Amenka'da bır montaı fabrıkası kurulmustur. Böylece Volvo yönetıcılerı hem uretırrde hem ds sosyal gelışmsda başarı sağlamış ve gerek dışarda gerekse ulke ıcırde bağımsızlığını korumuştur. İsvec modelı denen bu durum petrol f'yatlarının artması ile b07Uİmuştu 1977 yılında, ülkedekı 200 büyük şırket Içmda ılk c*orde gıren Vo'vo para yıtırmeye başlomıstır. Enf'rsyon ve ücret'erm artışı satışların yüzde 7O'ı d ? OlKelere donCk c'on Volvo'yu güc dururrda brcl'T.ştir. Avrjoa'oaki en büyuk karş'tlorı BMv; ve Mecfedes *o;ay a.ıcı bulurker» yılda 226 bın .>zel v f oırob! ure:e<n Voıvo'nun stokları artmaya bcşlomıştır. Volvc'nun ıcme düstuğü bu durumdan kurtulabılmesl Icm kendi bunyesmde yapîıgı degışıklıkter yetersız kalmıştır. Bu nedenle Volvo dış kay nakloro yone'mış ve kücük bT ülke olook tanımtanan Norvecle ışbırltgı yapmoyo boş.omışîır. (Oif Haberler Servlsl) BAĞDAT Guney Yemen Dcmokratık Cumhunyetı'nds geçen 25 hazıran tanhınde Devlet Başkanı Salım Rubava Aa nın duzenledıgı darbe gınşımıru bastırarak ulkerun «ffuç/ü adanıi' durumuna gelen 'Ulusal Bırle şık Cephe' Merkez Komıtesı Genel Sekreten AbduJfettah Ismaıl'ın asıl meslegının petrol ışçılıgi' oldugu belırlenmıştır Irak ta yayınlanan •Tarıh ElŞa'b* (Halkın Yolu) gazetesının bıldırdıgıne göre Abduifettah Ismaıl Ingılız somürge yonetımı donemınde Aden de'J petrol rafınerısınde ışçı olarak çalışmıştır Abduifettah Ismaıl ın petrol işçısi olarak yaptıgı evlemlerın en onemlısı 1960 yjlında rafjnerıde gerçekleştırdıgı gre\ olmuşttu. Bu greiın yarattıgı ortam içmde Ismail 30 murge >önetımıne karşı ışçıler arasında ilk *sılâkh dıremş komıtelerıra kurmuştur. Bırkaç kez Ingılızler tarafından tutuklanan Abduifettah Ismaıl daha sonra 1964'de rafınerıdekı ışın. bırakarak kendını sıyasal çaJışmalara \ermış \e kurulan 'Ulusal Bırleşık, Cephe n'n Merkez Komıtesıne gırmıştir 1937'de ulkenın bagımsız olmasından sonra Cumhurbaşkanı olan Kahtan El Şabî. yönetirrune karşı muhalefete geçen 'Llusal Bırleşık Cephe'. 1970 vıhnda ıktıdan ele almış ve Ismaıl. bu tarıhten sonra, «//a/fe A/ı/zs KuwetZsrı»nın başına geçmışü. (Dış Haberler Senisı) guçlu adamı Güney Yemen'in yeni Abduifettah • Ismail eski bir petrol işçisi da tumü ıle otomctık makıneîer kullanılacoğı one surulmektedır Fabrıkalardakı «robot» avgıtlarm bugunkj üretımde payı olan ışcı sayısmı gıderok ozaltmo sı olasılıgı OECDyı kaygıiandırmaktadır Rapcr sonuc olarak ışsız'ıgın yenı yatırımlarla azalmıya cagını aksıne artacagını ıfade ed»rek yenı yati rınlar dışında ışsızıığı azaltacak onlemlerın araş tırılmasının gerektığıni belırtmeMedır Ingılız ıktısatcısı Chrıstopher Freedman tara fmdan hazırlanon rapor daha az ışcı kullanarak daha fazla uretımı gerceklestıren «robot fabrıkalann» hayal urunu olmadığına değınmekt* ve cMicrochip» denen yenı bılgısayar teknığı ıle yo netılen fabrıkalardan ornekler vermektedır. Nıtekım Japonya'da tüm ışcılerın yerınl alacak bilgisayar ıle yönetılen robotlann ışletece ğı bır torna fabrıkasının yapımıno başlanmıştır Batı Avrupa devletlerı artan otomobıl üretımınde boya ve kaynok umtelermde işcı sayısmı coğolt mak yenne buyük yatırımlarla «robot unitelerı» kurmayı tercıh etmektedırler Yenı yatırımlann ışsızlığı czaltmıvacağı teKnoloıık ılerlemenın yarattıgı olanaklarla «robot» kullanan fabrıkoların daha da az ışgucune gerek sınımı oiacağına ı.ışkın alarm zıllerı OECD dışın da değışık Avrupa başkentlennde de colmaktadır. UCUZLAYACAK Fransız hukumetının bır araştırmasınaa önü müzaekı on yıl ıcmde bılgısayarların daha da ucuzlayacağı ve kullanılışının daha da artacağı belırtılmektedır Bankacılık vo sıgortacılık alanlarında kâğıt ışlemı araştırma, hesap kontrolunde buro emekcılennın yuzde 30 unun yerınl robotla nn alacoğı hesapionmıştır Feoeral Almonya'da Sıemens şırketının yaptıgı bır araşttrmada ıse burolarda bugun emekcıler tarafından yapılan tum •I işlerinın 1990 yılında bılgısayarıa yapılacagı kaydedılmektedır Konuyo yenı eğılen Ingıltere hukümetı de bıigı sayar teknoloıısı ıle azalacak ışcı gereksınımi uzerıne bır oraştırma yapılmasına karar vermıştır. Bilgisayar yapımında ılerlemış ozel bır şır ket. 1981 vılına degın sanayı sektorunde 1 mılyon ışcmın, tıcaret alanında ıse 1 25 mılyon ışçının. yerlerını robotlara bırakacağını. bılgısayarlonn et kısınde 3 mılyon kışının de yenı ış alanlarına kay mo zorundo kolacaklarını one sı.rmektedır. OECD raporu robotların son on yıldır ış ala nındakı etkılerını de lesaplamıştır Rapor 1955 1960 yıllarında sanayı üretımınde ışcı sayısının yuzde ıkı arttığını saptamıştır Ancak bu donem dekı yatırımlara eşıt oranda yatırım yapılan 1960 • 1965 yıılannda ıse ışcı sayısı sadece yuz de 1 5 artmıştır Bu oran 1973 • 1975 yıllarındc yuzde yarımo duşmüştur Ekonomık gozlemcıler ABD ve Avrupa ekonomısının canlanması ve ışsızlığın azolması gerektıgı konusunda gorüş bırlıgıne varmışlardır An cck bır dızı gozlemcı ışsızlık sorununun cozumu ıcm yalnız yenı sonayı yatırımlarının yetmıyeceğı ne ve bu yatırımlann ışcı sa\ısını dana da azalta rak cozum yenne sorunu daha da gucleştıreceğı ne ınanmaktadırlar. (Dış Haberler Servısi) İspanya'da, «Avrupa Sağ Hareketi» tarafından düzenlenen gösteriye 17 bin faşist katıldı MADRİD, (ANKA) 'spanyo baskent, Madnd de faşist d.ktator Franko'nun 1936 yılında Cumhunvetcı hukumete korşı ayoklanorak Ispanya ıc savasını basiatmasının A2 ncı yıidönumu nedsnıyle. cesıtlı ulkelerdekı sagcı partılerın oİLŞturauğu «Avrupa Sag Hareketi» adlı orgüt tarafından duzen'enen çostenye 17 000 Ispon^ol faşıstı katılmıstır. Madrıd'deKi gösterının, bu yıl ıçınde «Avrupa Sağ Hareketi» tarofınacn düzenlenen ıkıncı gosterı olduğu. ılk gösterının 27 hazıran tarılvnde Pans'te düzenledığı beiırtılmektedır. «Avrupa Sağ Hareketi», Ispanya'da Bias Pınar'ın lıderlığını yaptıgı «Fuerzo Nueva» (Yenı Guc), italya'do Gıorgıo Almırante lıderKçmdekı «MSİ» «İtalyan Sosyal Hareketi» ve Fransa da Jean Loıııs Tıxıer Vıgrancourt un baskanlığındakı «PEN» (Yanı Gucier Partısı) adlı orgutlerın ıtt'faktndan o'uş rraktadır. ABDULFETTAH İSMAİL Japonya kalkınmakta olan ülkelere yardımı kısıyor TOKYO Japonya nın kalkınmakta olan ulkelerle. ozellıkle Asean ulkelerı ıle ıhşV'erındekı sorunlardan bın, bu ulkelerın Japonya'dan kalkınmalanna donuk bekledıklen katkı ıle, bu konuda Japonya'nın tutumu ara ndakı çelışkı. Kalkınmakta olan Uzaadogu ve Güneydogu Asja ulkelenrnn Japonyadan bekledıklen ekonomık katkıya karşın, Japonja. 'Fukuda Doktunı* olarak adiandırdığı. ancak buguu Jek somut, geçerlı bır uvgulamasına gınşemedığl b r kavram hareketsı^'ığı ıçınde gözükmektedar Son gunlerde (OECD) tarafında" yayınlanan yıllık rapor da bu o1 guyu kamtlamaktadır OECD'ye bag lı 'Kalkınma Yardımı Komıtesunın bj raporuna göre, Komıte>e bağlı 17 ul ke geçt:ğımız 1977 yılı ıçınde S14 8 m,i yar tutannda 'Resml Kalkınma Yurdımı» yapmışlardır. Fivat artışlarındakı degişıkiıkler dıkkite al'nd'eında. b j * ar dımın, gerçek degerının 1976 jüındakıne JAPONYA MEKTUBU Atilla KORYÜREK eş olduğu mejdana çıkmaktadır. Raporda, 'Kalkınma Yardımı ho mıtesı»r.e uye l"7 ulkeaın yaptıklan top lam yardımın gayn safı mıll; hasılalann 1 c 'GSMH c33'unu tuldugu. bu orana karşın Japonv a'nın katkısınm 19"ı3dd '=020 1977'de ^ 0 2 l d e kaldıgı belırtn mektedır Boyls Batıls sana^ıleşmış ulkeler arasında dığerlennden yuksek sa\ılabilecek bir kalkınma hızına varmış olmasma ve bu ulkeler aras'nda sahıp olduğu do\ız re^ervlen açısından ık:rcı ffplmp^me karşın Japonya *Re:mı Knlkıntra /ardtmı» içın a}irrmş oldaeu %0 21 oranıyla, 'Kalkınma Yardımı Komıtesı* ıçındekı 17 u'ke a r i 'nda anciLİc 14 sırayı almaktadır. Ote vandan, Japonyanın yapmakta oldugu toplam kalkınma ; =ırdımı ıçjndekı 'Hıbe Tutarı*, kı bunun ıçınde hıbe nıtelıklı yardım ıle uzun vadelı \e duşük faızlı >ardım bulunmalvtadır 1978 yılmaa "^48 2 ıken. 1977 yıhnda 9=377'ye duşmü'jtür. Bu oluşuma kaı^m tCnlkınma Yardımı Komıtesırıe uve 17 u'ken n >apmış o'duklan yardım'pr'îaki orıaiama hıbe tutan ı<576 yılında 69 G rf»n, I9~r'de "i"15e yukcelmıştır Boylece. Kalkınma Yardım Komit«sine u\e ulkelcr topltı olarak kalkınmak• olan uıkeler ıç n en katk'sal olabıîea cek 'hıbe tutarım* ar't'nna yoluna gıderken Japonjanın bu kor.udakı katkıyı azakma yoluna 2::'rr.e=ı Japonya'nın bu konuda OECD < e uç vıl içınde Resmi Kalk;nma Yardımı GSMH oranını üç kitına çıkartara1; na deggın %ermı5 soz ;le çel •\ 11' gozukrcektcdır. } AET, enerji kaynaklarını geliştirmeleri için 3. Dünya ülkelerine 1 milyar mark yardım yapacak BRUKSEL. (ANKADPA) Avrupo Ekono.rK Topluluounun, kendı enerıı kayncklonnı gel'Ştırrr.elerı ıcın ucuncu dünva ulkelerıne 1 mıl/ar Alr r a i Morkı tutannda vorc'maa buıunınay p'ar'ad ğı acıklanmıştır ACT'nın bcşNca organı olan «Avrupa Komisyonu» tarafından yopılon acıklama, AET Eneı 1 Koirsyonu Baskanı Guıdo Brunner ıle. Alman 1 r Sosya Demokrct Pa : sı. Sos/a'ıst Enternasyona! ve Bagımsız Kuzey Gıney Korn syonu Ba*;kanı VVılly Braıo! crasındo yop,.cn bır gorüşmeyı tGkıben yapıi r ı£t: r ^c<f. J~ıado. Bcndt ve Brunr ner ın. dunyanın enerıı gereksınmels ı gözonunde ti'tuiarok ucı.ncj dünyo • l elerınn petrols o'an bağımiılığının cza'iı'iıası gere^tıgı i'onusu:1öa goruş b r'ığıne vard klan Na/dedılmıştır. Ha'en ucüncu dunvo ulkelennın tumunun petrol tuketımı, Avruna cakn n yrrr'ide bın 1 . ABD n n tuketımının r e c : c < k rk'c b . f i c sturmoktadır.