Katalog

I Kl Nısan 1978 gunü bazı eskl DPIılerle AP lılerı bıroraya getıren bır toplantı yapıldı Burada cMıliı hakımı/et» ılkesımn tartışıldıgı ılerı suruldu Guniuk basıno yonsıdığı kadarıylo vapılan konuşmaıarda ogırlık 1961 Anayasasmın eleştırılmesıne verldı Bu orada, secım sıstemmın degıstırılmesı ku/vetler brlığı ılkesının gozden gecınimesı halk oylamasının kabulu gıbı önerıler de ılerı sjruldu C Bayor da «Bu Anayasodır kı memleketı bu hale getırmıştır Bugunku perışanlıgımızın sebebı bu Anayasadır Otorıte namına bır sey bırakmomışîır» derken «m llı hâkımıyet semıneriînm adeta ana hedefını ortaya kovmakta/dı Otorıte ozlemı ve venı bır anayasa değısıklıgı DP gunlerının başlıca kıs'sı Bayar ın onayasal goruşlerı ve ozellıkle egemenlık ılkesı konusundakı dusuncelerı bugun de onem taşı/or. Cunku gunurruz AP sı bu f kırlenn beüı o l r j lerde tosıyıalıgını yapmaktadır Bu nerlenle Bayor'ın egemenlık tezlenn n temelını ortaya ko/makta yorar var DP hareketının getırd gı anayasal tezlerde baş yen. temel hak ve ozgurlukier ya da ıktıdarın sınırlonması sorunları değıı fcgemenlıa n kullanılışı sorunu aldı Bu tezierın en lyı bır dokumunu yapan da Bcyaı dır 1970 lere dogrj ou alandakı dusuncelerı ortaya seren Bayar so/ ledıklerının yalnız kendı djşuncelsn olrna'< kalmadığını bunlann butun bır DP kurmayır sıyası felsefesını de temsıi etiıgın bel rtm^ unutmadı f i ) Bayar'ın sıyaset ve onoyasa tezinın ıkı temel dayanagı vardır Bırıncısı ıktısadı sosyal kulturel, sıyası ve ıdeoıoıık bakımdan ozgur olup olmadığına bakılmaksızın, halkın ve onun eğılımlerinin. her zaman en doğru yolu goster dıgını kabu! etmektır Bayor bunu «en dogru tefekkur, halk kaynağından gelendır» dıye ozetler iklnclsl de halkın bu egemenlık hakkını temsılcısı olan TBMM elıyle «kayıtsız ve şartsız» kullanabilmesıdır Ba/ar bunu da. «koyıtsız lirtmiştt DP ideologu Bayar Ise, »kayıtsız şartsız mıllet hâkımıyetı» cevımesıvle şunu demek ıster mıllet. daha dogrusu onun temsılcısı olan TBMM, daha do oçıkçası oradakı partı coğunıugu bu egemenlıgı «kayıtsız şartsız kullanır» Nıtekım Bayor 1961 Anayasasını en cok bu nokta dan yanı «mılletın yanına yenı ortaklar get'rmış> oMası acısındon elestırıyor, «bugunku pensanlıgım zın sebebı bu anayasadır» dıvor Onun 1950'leraen berı savundugu ancyasal mekanızmada, yalnız her turlu somuru baskı ve denetım oltındaKi bılıncsız yıgınlorın oylarıyla kendı sınıf dıktatorluğunu kuracak ve bunu aa «mıllet adına» vaptıgını soylevecek o anlara yer vardır Gercekten de DP hareketı ve ıktıdarı ışbırlıkcı burıuvazı ıle feodal unsurların egenenl.gı nı temsn etti Fokat bu sonucu b lıncsız halk kıtlelermm ovlarıylo sagladı Bunda savurgon ik•ısat sıyasetınln cetıroıçı gecıcı ve a datıcı *refah»ın da payı buyuk olmusıur Anayasal teorl r oıomndo do DP ıle ı gelenlerı yukorkı sınıfıarın &gemenlıgını «nıiıletm egen «rlın » dı/e gosterr e y e sjreklı caba harcodıîar Bu onlann. hem iKtısadı hem de sı/ası aıanda dıledıklen gıbı dovranabılmeler'nın sıyasal ana/asal gerekcesi olocaktı Yükarda Bayar ın sıyası goruşlerının ıkı temeı dayanagı olduguna ışaret eoılmıstı Bu ıkı unsurun bırleşmesı «mıllet hakımıyetı» adı altında mutlak ve sınırsız bır partı olıgarşıstnın dıktatorlugune yc. acmıştır Bu dıktatorlugun sı nıtsal anıamı ıse 'Sbırlıkcı bı.r|uvazı ıle feodal Ln«jr!arın tohokkumunu temsıi etmesıdır Işte Ba/ar ın «Egemenlık koyıtsız ve şartsız mılletındır» ılkesını tersıne ce'irıp «kayıtsız sort c sız mıllet hakımıyetı» sloganına donuşturme ı nın nedenı ve anlamı budur CUMHURtYET 29 NİSAN 1978 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER DÖRT AY... şın Turkiye de yeni hukumet koituguna oturdugu doKıkodan başlayarok blr sabırsızhk cemberıyle sarılmıştır Çunku sanayıcı fabrıkasına hammadde bulabılmek ıçın dovız dar bogazının açılmasını beklemektedır, asker sılaha kavusmak ıcın ambargonun kalkmabinı beklemektedır, analar babalar rahat uyuyabılmek ıcın can guvenlıgının saglanmasını beklemektedır Beklentılerı cogaltabılırız Ne var ki AP ıle MHP ksslmındekı beklentı en ilgıncıdır Anomuhalefet lıderi Demırel den kaynaklanan umutlara gore bu hukumet kısa surede cokecek ve dagılacaktır MHP nın kcmandoları da varguçlerıyle bu umudun peşınde umutsuz bır meydan muharebesıne gırışmıslerdir Ecevıt yonetımmı şıddet eylemlerıyle çokertmek hırsı ve ınancıyla ortalıgı toza dumana katan orgutler vurdır. MHP nın cırpınışı kendı acısmdan mantıklı gorulebılır, cunku bu faşızan partı devlet orgutlerınden tasfıye edılmektedır, yıtırecek zamanı yoktur Demırel ın strateıisı d« kısılıgı bakımından zorunltı soyılabılır, cunku APde yukselen ıc tepkılerı yotıştırmak ıcın Suleyman Beyin kendl orgutune umut şırıngası yopması dogaldır Pekı, gercek nedır' Ecevıt Hukumetı dort aylık bır bı9 lanço sonunda nerededır Bayar'ın Egeraenlik Anlayışı Doc. Dr. Bülent TANÖR şartsız mıllet hâkımıyetı» sloganıyla anlatıyor Daha ocıkçası mıl.et bu egemenlık hakkını ancak temsılcılen elıyle kullanabıleceğıne gore. bunlar, yanı TBMM uyeıerı. daho doğrusu oradakı cogunluk partısı. bu yetkıyı kullonırkei her hangı bır engelle tyargı denetımı kuvvetler oy rılığı anayasa ustunluğu vb) karşılaşmamalıdır Bayar a gore «Ordu Kaza (yargı) ve llım mueçseselerryle ısbırhğı yolu ıle ortaklasa de/ r let yonetımı» secenegını ge ! cevıren 1924 Ana /asası gercek devnmcı Anoyaso Atatur* un Anayasasıdır Buna karşılık Inonu nun ve CHP nın temsıi et'ıgı b r boska ve ıkıncı tdevlet goruşu» 19501960 arasmda bunun tam tersını savunmuştur Işte 27 Mayıs «fıılt durumu> bu r dog ultuda bır jrundur Hareket «Osmanlıdan kalma geleneksel yonetımımızdeki ordumedrese ışbırlığının. kanun yapnıo ve yurutme gucune korşı dırenışı mudahalesidır ( ! Tarıhımız n cok eskı gelenekierıne ve devlet koraktenne dayanmaktadır» 1961 Ana/asası da bu durumu yansıtacaktır Bu Ana/asaylo «Mılletın yanncı /e nı ortaklar» (Senaıo Anayasa Mahkemesi ozerk unıvers te ve TRT. planloma. Mıllî Guvenlık Kurulu vb) getırılmış boylece 1924 «Atoturk Anoyasası>nm gelenegınoeı, a,ıiınıp Osmanlı gele negıne donulmuştur Egemenlık y ne m llete aıt bır yetkı olarak kalmakla bırlıkte. Kullamimo şeklı deg şmış eskıden bunu kullonmoyo /etkılı tek organ TBMM ıken yenı Anayasa do egemenlıgın «yetkılı orgonlar elıyıe» kullanılorir; D e . lırtılmıştır Ba/ar a gore bu «kayıtsız şartsız mıllet hâkımıvet'nıden «yurruşak bır halk haxı1 mıyeti » ılkesıne donustur (2) Buroda bır formulas/on ozellıgı dıkkatı cek mektedır 8a/ar'ın anayasal tezının ıpucu da bu radadır Eskı Cumhı.rbaşl'anı «kayıtsız şortsız mıliet hökımıyetı» dıye bır kavram ortaya sur 1 mektedır Oysa ulusa kurtuluş ulusal devrım ve cumhunyet hukukunun bu konudakı ılkesı kucuk fakat onlamlı bır farklo şudur »HaKimı \et bılako\duşart (ka/ıtsızşartsız' mılletındır» 11921 Anayasası md 1 1924 Anayasosı md 3) Kjcuk gıbı gorunen fokat cok onemlı bır an 7 lam degışıklıgı yaratan (ark nedır Resmı kemalıst ılke, tEgemenlık kayıtsız ve şartsız mılletındır» derken, bu yetkının bır honedana ya da benzerı bır feodal kuruma ya da dış guclere degıl yalnız mıllete aıt olduğunu be E cevıt yonetımı dorduncu ayını doldurdu Oogal ortamda yenı bır hukumet ıcın dort ay nedır kı!. Buna kar • (1) Bkz C BAYAR Başvekılım Adnan Menderes (derleyen I Bozdağ). Bırıncı bosım, Baha Motbaası. Istanbul s 12 (2) Aynı kaynak s 917 167 170 Merav'ın Kitapları.. OKTAY AKBAL Kuruluşımıın 116. Yılında Savıştav Evet Hâyır evletm kokferi ve evnmi ıncelenclıgınde yonetenlerın vorıiklarını surdurmek ıcın gereklı kurumları olaş turdukları gorulnektedır Bu kurunmar ure'.m arocları ıle uretım ılışkılerı arasındakı celışkı, ıcınde bulurulan toplum bıcımı ve uygarlık duzeyıne baglı olarak oluşmaktadır Bu yazımda devletm ve kurumlo rın bu tarıhsel gelışımının ışıgında kuruluşunuo 116 yıl donumu nedenıyle Sayışta/ ın bugun vardığı noktadakı duru munu kısoca anlatmoya çalı şacağım Ne ıdı ne oldu ne olmalıdır sorulorına yanıt ver meye calışacagım D Musa ÖZDEMİR SAYIŞTAY DENETÇISI Ankaro'don bır ogrencı okurum yazı/or «Gecenlerde Ulus Meydanına dogru yururken çogunlugunu eskı v« okunmus kıtoplarm oluşturdugu, bır kıtap sergısıne bakmadan geçemedım Sergmın blr yerınde bulunan kıtaplar ozelllkle dıkkatımı cektı Eğllıp teker teker ınceledım Bir kısmı Fronsızca yazılımş eserlsrdı Içlerınl karıştırdım Cıddı bır şekılde okunmuş olaukları anlası'ıyordu Satır altlarının cızıh olması ve sayfa kenarlorına notlar duşulmesı bende bu ızlenırıı uyondırmıştı Fransızca eserlerın yanı sıro Sıyasal ö.lgıler Faku.tesı yaymlarından bazı kıtaplar da vardı Bunlardan bır tanesını satın aldım Prof Fshmi Yavuz'ıın armoganı oldugu, ıcındekı ımzadan bellı oluyordu Butun b j kitaplar merhum Prof. Seha L Meroy'o aitt! Onun kıtaplarıydı 1 P»kı nasıl oluyordu da Meray'm yıllar boyu tıtızlıkle toplndnı, yıne aynı tıtızîıkle okuduğu bu kıtaplar kaldırımlarg duşebılıyordu'» Gazı Eğıt m Enstıtusu oğrencısı H C Kcçer foto kopısını de yollomış Prof Yavuz'un Imzalı kıtabının «Aziz dostum kardeş Seha Meray a sevgi ve sayg:larımla Tarıh 2211952» Kltobın adı 'Ankara'nm ırnarı ve şehîrcîfiğim« . Neye boyleyız 9 hıç cıyrım yok aramızda Kımseyı suclamıyorum Once kendımden baslamam gerekecek ondan! Benım de, bunca vıldır topladıgım, oldığım, kıtaplarımın pek coou su anda elımca degıl ta 1940'dan bu yano 'ıthof edılerek ven'en nıce kıîap baska evlerde başkalarının keyfıne teslım edilmış durumda1 Duşundukce kızıyorum, her seyden onc° kıtoplarımı korumalıydım, hele o ımzalı kitapları Tasımalıydım onları, nereye gıtsem ora ya, ardımda, şunun bunun e' nde bırakmomalıydım Bır gun bır kaldırımda bır eskı kıtapcıda Oktay Akbal'a ıthaf edılmıs kıtaplarla karşlosırsam hıç sa«ma/acagım' Sız de tasmoyın Kıtap nedır, bir yazarın kitapları onun ıçın ne anlam tasır bunu bılmpyen, anlamayan ınsanlar vat Seha Meroy çok sevılen bır msandı Hem aıle hem dost cevrelerınde Onun kıtaplığını satarak. ona buna vererek zlyan ederek ortadan ka'dıracak bır vakını olabılecegını sanmam Esı, cocukları dostları belkı de bu kıtoplorı 'Meray Kıtapl.ğı' dıye bır ozel kıtaplıkta, ya da bır buyuk kıtaplıöın bır kosesınde örneğın Turk Dil Kurumu'nun Sıyosal Bı'gner Fakultesı kıtaplıklarında saklomak, korLmak duşuncesınded"ler Ama genc okurumun mpktubundo sozunu ettıqı ned'r"5 Butun bu ımzalı kıtapların kaldırımlara duşurulmesının nedenını kım acıklayabılir'' Genc okurum araştırmıs, o eskı kıtaoları satana sormuş bunlann nerden alındıaını, doha baska kıtapcılarla konuşmuş, ıs edınmış kenaısıne Şoyle yazıyor «Sonunda meseleyi acıklıga kavuşturdum Bır facıayla karşı karsıyaydım Meray'ın Fakultedekı kıtoplığı cuvallara doldurularak kılo hesabıyle satılmıştı Kitapların satıldığf yer SBF karşısındakı Gecıt sokak 18 numaraydı Dukkan sahıbıyie konuştum Bana, odacılar tarafından Fnkulteye cağrıldığını soyledı SBF'den getırılen on cuval kıtabı ne yaptığını sordjm Bır kısn.ını kaldırıma kıtap seren kışıye satnıs Gerı kolanları da kesekâğıtcılar almıs > Seho Meray bır yıı once oldü Ardından yazılar yazıldı, toplantılar yapıldı, anısına odui kuruldu, adı parklara, sokoklarn verlldı Hersey dusunuluyor, herşey söylenıyor, ama bır şey unutıılu/or kitapları 1 Fakultedekı odasında buluron kıtaplar kımın buyruğuyta ordan alınıp kesekâğıtcılara satılmıştır' SBF Dekanı sayın Cevat Geray'ın bu konuya eğılmesını beklerım Hatta «Size yazan genc arkadas yanılmıstır bu kaldırımlara düsen ancak üc bes kıtaptır gerı kalan bınlerce kıtap bır arada saklanmokto Meray Kıtaplıgında korunmaktadır» den'lmesınl Aılesınn de Meray'ın evdekı tüm kıtaplarını, el yazılannı çaıı^malarını koruduqunu bıldirmesını .. Bunlorı bekliyorum Kaldırımlcra dusen kıtaplorınm üc besı gecmemesını ae dıhvorum Genc okurumun mektubundan su cümlelerı alarak bı tırmek Isterım «Bır b>lım adomının kıtaplarının cuvallara doldurulup kılo hesobıyle elden cıkarılması bır cınayettır. Hem de uygarlıktan, bılımden yasadan soz edenlerın ıslediklerı bır cınayet Yılın ola\ı bır bılım adomının kitapları nın cuvallara dolduruiup sokaaa atılmnsıdır Turkiye neden mı gerı ko!ıyor"> Yonıtı cok basıt Kulture sanata yazarîaro. sonatcılara bılım adamlarına gereken onem verılrıediği ıcın » Bır açıklama bekleyerek .. Osmanlı toplumunun toprak mulkıyetındekı gelışme sıyosal erkı de euılemış devletm yonetımı kışılerden zumrelere ge cerken gelır ve gıderlerınde de nıcel ve nıtel ge.tşmelere yol acmıştır Devletm gorev ve yet kıterını yenıden duzenlemek gelışen sosyal guclerı baskı al tınaa tutabılmek ve .(Junejyftye^. bılmek ıcın artan gıderlerle ye tersız kolan gelırler arasmda denge saglaiıak gereklı gorulmustur Bunun sonucu olarak 1652 yılında Tarhoncu Ahmet Paşa tarafırdan devlet hozıne sını duzenlemek amacıyla bır metın hazırlanrr ştır Nıhayet 1855 yılında da ılk «Butce Nızamnamesı» duzenlenmıştır 1856 yılında malı duzenlemeler yapılmasına yardımcı olmak uzere Avusturya'dan bır dan şman gelmıştır 1862 yılında Sultan Abdulazız tarafından bır Hattı Humayun yayınianmış ve malıye alanında bazı onlemlerın alınması gereklı go rulmuştur Bu onlemlerın başlıcaları yenı gelır kaynaklarının bulunmaşı, gıderlerde ekonomık kurallara uyulması ve bunun ıcın ner yıl devlet butcesının hazırlanması şeklınde ortaya konmuştur Bu Hattı Hu mayun uzerıne zamanın yone tıcılerı Padışaha bır «tezkere» yazarak devletm gelırlerınden fazla harcama yapmama sı, yapılon horcamalann hesabmın ılgılı memurlar tarafından verılmesının sağlanması icın Dıvanı Alıyı Muhasebe veya Dıvanı Muhasebat adıyle bır kurumun kurulmasını onermışlerdır Işte bu tezkerenın 29 nısan 1862 gunu, 116 yıl once bugun kabulu ıle bugunku Sayıştay hukuken kurulmus tur 1878 yılında Fransız Genel Muhasebe karamamesının Sayıştay ıle ılgılı hukumlennın aynen tercümesı ıle ha zırıanan bır kararname ıle Sayıştay 1934 yılına degın gorevını surdurmuştur Yıne bu kararnomeden buyuk olcuds esınlenılerek hazırlanan 2514 sayılı yosa 1934 yılında yururlüge konmuş ve Cumhunyet donemının Sayıştay'ı duzenlenmıştır 1967 yılında cıkarılan 832 Sayılı Sayıştay Yasasından da'iı anılan karornamenın ızlerı bulunmaktadır. yışta/ a hem denetleme hem yarg.ıama gorevı bır oroda verılmış o'maktadır Ancak, ben burada Sayıştay ın denetım ve yargıiama goreviermın hukukı tartışmasına gırmek ıstemıyorjm Bugun ulkemızde tartışılmosı gereken Turkiye de eı<o norrunın denetlenıp denetlen medığıdır Sayıştoy ın Anayo sanın 127 maddesı ve kendı orgut yasası ıle verilen gorev ve yetkılerı yerıne getırıp getı remedığıdır Getıremıyorsa ne denlerıdır Bu konulardakı dusuncelerımızı tartışmaya ac mak ıcın Anayasanın ve Sayış tay Yasasınm Soyıştay o verdıg( gorevlerı o<% leyıp teker teker eteştırmek gerekmektedır 1 Sayıştay, genel ve katma butcelı kuruluşlarla bunlara baglı doner sermayelenn ve fonların, ozel ıdare ve beledıyelerın butun gelır gıder ve molları ıle nakıt senet gıbı kıymetlerının alınıp verılmesını, saklama ve kullonılmasını TBMM adına denetler Sorumluların hesap ve ışlemlerını y c gılayarak kesın hukme bağlar 2 Devlete aıt ıkraz, ıstıkraz ve taahhutlerle. ceşıtlı kaynaklardan bağış ve yordım suretıyle elde edılen nakdı ve aynı kıymetlerı, hazıne bonolarını, butun kefalet kredı ve hazıne avanslarını kaydedıp. denetler 3 Genel ve katma butcelere ılışkın kesın hesapları ınceleyerek uygunluk bıldırımlerını duzenler 4 Denetımıne tabı kuruluş ların hesap ve işlem'erının ıncelenmesı sonucunda gereklı gordugu hususlara. malı ışlere, nesap usullerıne ve gelır tahaK kuk sıstemlerıne ılışkın Cumhu rıyet Senatosu na ve Mıllet Mec lısıne raporlar verır parlamentoya sunacağı raporlarla demokratık yaşoma kat kıda bulunmak olmalıdır Eko nomık hesapların doyondığı ku rarlor. bu acılardan ırdelenme dıkce gercek bır denetımden soz edılemez Bugun uikemız de bu onlamdo bır denetı yoktur Cunku ulke ekonomi sı oır butun olarak bagımsız bır malı denetım organınca de netımınde. etkın bır denetım ce saglıklı verılerın edınılmesı ve kullanılması olanaklı degıl dır Bu savları once Türkıye de uygu.anan gıder denetımnJu sorrutıcımok ısterım Gıder denetmınde eîkın fcyp,, denetım poliıtasınm yoşamo gecırıiiTıesırtm ılk nesnel kdşofff KIT ierın cienet nrnın de Sayıştayca yapılmosıdır Ulke ekonomısının bır butun olarak ele alınıp de netlenebılmesı plan program • butce uygulamalarının ızlene bılmesı denetımın alınacak e konomık ve malı kararlaro ışık tutabılmest ıcın bu zorunludur Mıllı gelır, uretım ve stok. ıstıhdam acısmdan ekonomımıze onemlı katkıları olan, butcele' den mılyarlarca lıraiık kaynak aktarılan KIT İerın denetımının yurutme organına bağlı kuruılarca yapılmosının başka sakın caları da vardır Başbakanlıga bağlı Yuksek Denetleme Kurulunca yapılan denetımın sıyasal ıktıdarm baskısından uzak, tarafsız ve etkın olmasının nesnel koşulları yoktur ve olamaz Denetımın, yurutme organına bağlı kurullarca yapılması. sıyasal ıktıdarm denetım dışı kolmasına da yol acmaktadır Ve TBMM adına denetım yapan ıkı ayrı organın olması genel ve katmo butcelı kuruluşlann Sayıştayca, KIT İerın Başbakanlıkca denetlenmesı Anayasa nın ozune de aykırıdır. Sayıştay'ın gıder denetımınde daha etkın olabılmesının bır başka koşulu, mevzuato uygun luk denetımını aşıp. ulke sorunlarını makro duzeyde Inceleyerek. parlamentoya ışık tutacaK raporları sunma gorevını daha sık ve tıtız yerıne get rmesıdır Petrolden gubreye, ban kacılıktan dış tıcarete, sağlıkf cn baymdırlığa dek uzanan tum sorunlar hakkında. somut veıilere dayalı raporlarla. üıKenın e><onomık gercegı ve holkın Cıkarlarını koruma yonîem lerı cc'klonmalıdır Toplamı 350 mılyar lırayı aşan kamu gıderlerını inceleyen Sayıştay, b r verı bcnkasıdır Ceşıtlı alanlarda ulkenın sosyo ekonomık tch lıllerının yapılmasında bu soğlıklı verılerın kullanılması, varılan sonucların kamuoyuna duyurulması denetımın etkıniıgı ıcın zorunludur. Unutulmamalı kı en büyuk yargıc halktır ve uygulamomn sonuclorını en cok bı'mek halkın hakkıdır Sayıştay. kamu gıderlerının denetımı konusunda bugune dek yaptığı colışmalarla Turkiye nın ıdarı ve hukukı duzenındekı onurlu yerını almıştır Ancak. aynı yargıyı, komu gelırle nnın denetımı konusunda bu kadar rahat savunmak guctur Oysa gereksız harcama ıle noksan tahsıl edılen gelır ora s nda toplum cıkorı acısındon fark yoktur Bugunku uygulamoda Sayıştay ın gelır denetımı sadece komu kesımınde co lışan ucretlıler uzerınde etkınd r Ozel gırışımden saglanon kamu gelırlerı ve vergılerın denetımı saymanlıklarca duzenlenen cetvellerın ıncelenmesı ıle yapılmaktadır Oyso ulkemlzde buyuk olcude gelır kay bı ve kaynak ısrafı bulunduğu ve denetımın yetersız olduğu bı lınmektedır Kamu gelırlerının toplanması Malıye Bakonlıgının gorevı olmosına karşin denelımâe ışbırlığı anayasal ve ekonom k bır zorunluktur Beyannomell mukelleflerın % 37 oramnda denetlendığı. vergı uyuşmazl k tarınm 5 12 yılda cozumlene bıldığı gerceklerı karşısında a lınması gereken temel onlemler vardır Gelır denetımı yurut menın dışında, bağımsız bır organca yapılmalı Malıye Bakanlıgı. Sayıştoy ve Danıştay arasındakı gorev ve yetkı cakışmaları onlenmelı. vergı yargısı yenıden duzenlenmelıdır. Sorunun yanıtı nasıl verılebılir? 1) Ekonomıde Ecevıt yonetımı dovız dar bogazını aşmak ıcin Demlrel ın yapamadıgını yapmış. IMF ıle anlaşmıştır Yenı hukumetın başka bır secenegi yoktu. IMF ıle anlaşma kısa sure ıcın soluk aldırır; uzun sure Icın boyunduruk vurur. Yenı yonetımın bu gercegı bıldıgı kanısındayız Turkiye cevresındekı ekonomık ambargoyu kırmak yolunda önc« IMF ıle anlaşan Ecevıt Hukumetı, suresı dolarak birıkmıt borcları odemek ve yenıden borçlanmak olanaklarını saglamıştır Bunun yanısıra dort ay suresınce gercekleştirılen devletten devlete ıkılı ılışkılerle ulkenın dışa donuk ekonomık kesımınde bır altyapı oluşturulmaktadır Bu altyapının sıyasal etkılerı ılerde goruiecektır. 2) lc guvenlıkte Ecevıt yonetımı teror odaklarını hem devlet kesıminden hem toplumdan temızlemek gıbı bır ıkllem karşısında kalmıştır Devlet orgutlerınden anarsl odakları temızlenmedıkce, toplum yasamında teroru durduracak blr aroc «ld« yok demektır Ne var kı dort ay Içinde bu konuda oncmll adımlar atılabılmıştır. Son gunlerde MHP'nın olaganustü telaşla, şıddet eylemcılerının savunmasını oçıktan yapması dıkkati ceklcldır. Tum kanıtlar, MHP yonetımmı de kapsayan bır gizll örgutun yaygın ve derın varlığını vurgulamaktadır. 3) Dış polıtıkada Kıbrıs konusundo «somut ve ozlü önerılerle» Yunanıstan'ın korşısına cıkılmış, VVashington'un istediğı adım atılmıştır Eğer Turklye'ye uygulanan Amerıkan sılah ambargosu bu kez de koldırılmazsa yenl blr doğrultudo yeni onlemler ıcın ortam dogacaktır Bu durumda uike Icınde Ec«vit'e yonelık bır muhalefet etkinlıgını yıtırecektır Dort aylık bilancoda dıs poiıtıka bolumunde onemli gelışmeler sozkonusudur * Sonuc Ecevıt Hukumetı iktidarlaşma yolundadır Muhalefet ne denli bağırıp cağınrsa da bu gercek1 Ve belkl gldl» bu yonde olduğundan Domirsl ile Turkeş varguclerıyle bagırıp çağırıyorlor GÖSTERÎ SERVER TANILU'nın tedavısl ıcın fılm gostensı ATEŞİN EVCİLLEŞTİRİLMESİ «Bır bılım Ingılızce alt yazılı DUZENLEYENLER YER Sınemo T V ZAMAN 29 Nıson NOT • Davetıyeler odamının yaşamı ve ugraşı» TUMAS ve TUMOD Enstıtusu Balmumcu Cumartesı 18 30 kapıdan alınır (Cumhunyet 7049) • + • • •• • • • • • • » • • • ••• •• • • • • • » • • • • • • •• • • • » » • » • Mal Denetimi Anayasamız gelır v e gıder denetımının yanında devlet mal larının denetımını de Sayıştaya vermıştır. Taşınır mallar, yetersız de olsa Sayıştayca denetlenmekte buna karşılık maden ier, petrol, kıyılar, arsalar gı bı devletm taşınmaz mallannın denetımı ne yazık kı yapılmamaktadır. Gunumuzde kıyı yag macılığı alabıldıgıne artmıştır. maden ve petrol reformu yasalarına rcgmen yeraltı kaynak larında savurganlık onlenememektedır. • • KURTULUŞ 1 MAYIS'TA 1 MAYIS ALANINA Yürümek İçin • BUTUN ULKELERİN İŞÇİLERİveEZİLEN HALKLAR BİRLEŞIN * • • Saat 8'de KARAKÖY'de toplanıyoruz t Sıyasal Denetim Sayılmalı Devletm gelır, gıder ve mollarının denetlenmesı, son tahlılde ulkenın ekonomık ve polıtık duzenıne yon verecek karar lar dızısını oluşturan sıyasal ıktıdarm denetlenmesı anlamı na gelmektedır Ekonomık erkı elınde tutan sıyasal ıktıdar, plan ıle ekonomının buyume hede'lerını belırlemekte, yıllık prog ramlarla bu hedeflerın gercekleşme dılımlerını ortaya koymak ta ve butcelerle bunları yaşa ma gecırmektedır Butcelerın denetımı bu nedenle ekononvnın ve sıyasal fktıdarm denetımı ıle eş anlamlıdır Bu denetı mın amacı, ulkenın ekonomık bağımsızlığına golge duşurulmesını onlemek, kaynakların en venmli ve kamusal yarara uygun şekılde kullanılmasını saglayacak yöntemlerı önermek ve Verilen Görev Tarıhsel gelışım bır malı yar gı organı olarak Sayıştay'ı bu noktaya vardırırken bugün ulkemızı ekonomık yonden kapıtaitst sıstemle, sıyasal yonden demokratık cumhurıyetle yonetılen b r devlet aşamasına getırmıstır. Karma ekonomi dıye adlandırılan ve hukukıleştırılen bugunku yapımızın ekonomık ve polıtık kurumları uc ana gru bo aynlmıştır A Kamu Kesımı B Iktısadı Devlet Teşebbuslerı (KIT). C Ozel Gı rısım Yonetenlerın polıtık prog rorrı olan butcelerın duzenlenmesı ekonomının yonlendırılmesı ve denetımı bu oyırıma bağlı olarak yürutulmektedır Sayıştoy'a bu ayırımda verilen gorev. kamu kes'ivnın gelır, gl der ve mallarını denetlemek, sorumluların hesap ve Işlemlennı yargılovarak kesln hukme bağlamaktır. Boylece So KİRALIK OTOPARK SAHASI Istanbul Nışantaşı Vall Konağı Caddesl Meşrutlyet Mahallesınde Mulkıyetl T C Emeklı Sandıgı Genel Mudurluğune ait 1003 ada 60 parsel numorasını ihtıva eden arso acık otopark olarak kullanımlak şortı ıle kapolı zarflc teklif almo suretlyle klroya verılecektır. Bu Işe aıt ihale dosyoları Ankara T C Emakll Sondığı Genel Mudürlüğünden (Muhasebe ve Mall Işler Daire Başkanlığı Ûdeme Servlsi) tstonbul'da T C Emektl Sondığı Bolge Boş Mudürlüğünden (Coğaloğlu No 44) Izmir'de Bol ge Baş Mudürlüğünden (1442 sokok No 42 Alsancak) Iş sootlerl dahlllnde 50. T L mukabılınde temln edıleblllr Teklif verme muddeti 12 51978 Cuma günu saat 17. 00'ye kadardır. Sandık ihaleyl yapıp yapmamakta veya dlledığtne yap makta serbesttır. İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ DEKANÜĞINDAN Fakültemızın aşoğıda ısımlerı belırtılen Kursülerınde Docent kadroları acıktır Isteklılenn en gec 12 Mayıs 1978 Cuma günü saat 16 00 ya kadar Dekonlığımıza başvurmalorı duyurulur. Kürsü Adı : Fızyoloıı Kadın Hastalıkları ve Doğum Anestezıyoıoıı ve Reonımasyon Acık Kadro Sayısı 1 1 1 Devlet, kendı toproğına kıracı olmaktan kurtulamamaktadır. Arsa. arozı ve bınalarının • mıktarını bılememektedır. Tum • bu sorunların cozumunu, Sa »ıştayın devletm taşınmaz mal larını denetlemedığınde araDemokratık s nema yasasınm cıkartılması ıcın sınemok yanlış olur Ancak, acmaz ma emekcılerının gercek anlamaa bır sosyal guvenceye ların bu noktaya gelmesınde kavuşturulması ıcın. sansur denen cağdısı belayı kaldırıp Sayıştay ın anayasal gorevını atmak ıcın ışcı sınıfının bayramında kendı öayranımızda yerınegetıremeyeşının payı da tek bır yurek olarok yüruyoruz. buyuktur. Sayıştay'ın yukarıda anılan gorevlerım Anayasanın ongor duğu boyutlarda ve tam yapa • bılmesı. ekonomının bır butun • SINE SEN • olorak denetlenebılmesı ve eTURKİYE SİNEMA EMEKCILERI SENDIKASI konomık yargınm gercekleşme NOT 1 Mayıs Pazartesı gunu saat 9 da Beşıktaş Barbaros sı ıcın buroya dek yazdıklarıanıtı onunde Sıne Sen bayragı altında toplanıyoruz. mızı obur engel ve onlemlen • • • • » • • • • •• • • >» • • • • • »• • • • • » şoyle ozetlemek olasıdır: Ana • • • • • • • • • • » • • • (Cunhurıyet 7047ı yasonın ılgılı hukumlerı ıle Sayıştay Yasası etkın denetımı ve ekonomık yargıda bırlığı scğlayacak şekılde değıştırılmelıdır Malı denetım ve yargı tek organda toplanmalıdır. ISTANBUL ERKEK LISESl MEZUNLARI KIT İerın denetımı Sayıştay a VEDA CAYIMIZDA HEP BIRLIKTE OLALIM verılmelıdır. Sayıları 300 u aşan ve toplam harcamaları but Yer SHERATON Otelı cenın beşte bırıne varan fonTarıhı 30 Nısan 1978 Pazar lar ıle ceşıtlı yollarla Sayıştay Saat 14 18 30 denetımı dışına cıkan kurumIstanbul Erkek Lisesl Oğrencıleri ların Sayıştayca denetlenmesı saglanmalıdır Denetım, yüve Mezunları rutmenm uyguıamalarını verı olorak almaktan kurtorılmalı, mevzuata uygunluk denetımınin yanısıra sıvasal ıktıdarların karar ve uygulamaları ırdelenmelı dır Gereklılık ve verırrlılık denetımı yapılmolıdır. • • • • • • • •• • • • • • » • • • • • • • • • • • • • » • • • • • •• • • • • • • • • • • •• • • • •• • • • •» ••• • • • • • • » • • • • » • • • • »• » » • • Sinema Emekçilerine Duyuru YAŞASIN 1 MAYIS DUYURU İ Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Başkanlığından .(Bosın. 15169) 7042 Sonucto dıyoruz ki bır yerde sorun Anoyasal kurum olarak Sayıştay'ın demokrotık Ilkeler yonunden fıılı yerını bulması sorunudur. Soyıştay sorunu ge nel denetım sorunu, gercek demokrosı eoriınu olarak ele a(Basın. 14867) 7038 lınmaiıdir. DISK tarafından 1 Ma/ıs Alanında duzenlenen 1 MaV ıs Işcı Bayra'iına yonetım kurulumuz katılma kararı almıştır Uyelerımıze duyurulur. 1 Mayıs Alanında Turk Tabıplerl Bırlıği flâması oltında buluşalım. Cumhunyet 7057