Katalog

CUMHURİYET 18 NİSAN 1978 Vergi tasarısı Meclis'te görüşülüyor ANKARA, (Cumhurlyet Bürosu) Ecevıt hükumetınce TBMM'ye sunulan vergı tasarısı dun Mıllet Meclısı Butce Plan Ko mısyonunda goruşulmeye başlonmıştır. Komısyonda bir sunuş konuşması yapan Malıye Bakanı Zıya Muezzınoğlu, lasarının «Yurttaşlar ara&ındakl oşırı gellr ve servet farklarının glderilmesini, vergi kayıplarının önlenmeslnl, vergi sistemlne esneklik kazandırılmasını, yerel yonetimler! kendi öz kaynaklarına kavuşturmoyı amaç ladığını» bıldırmıştır. Muezzınoğlu tasannın sosyal, ekonomlk ve mali gerekçe lerınl özetleyerek hazırlanmaeının arkasındakı boyutları ortaya koymuştur. Son yıllarda vergi polıtıkasının, devletın odevlennı ve işlevıni yerine getirmez duruma geldığınl, vergi odaletınl sağlamada koklu bır dönüşe gerek bulunduğunu belirten Muezzinoğlu, vergi kaybından başlayarak vergi yuku, vergı denetimi, vergı yargısı, vergı yonetımı üzerınde durmuştur MalıyeBakanı'nın verdi ğı bılgıye gore 1976 yılında ge lır vergisl ve mali denge vergi 6ı olarak 51 mılyar 732 mllyon lıra tahsıl edllmiş, aynı yılda, 48 mılyar 961 mllyon lira vergi kaybı doğmuştur. Son 4 yılda devlet ortalama yüzde 60 vergı kaybına uğramıştır. Vergi kaybı yanında vorgılerin toplum kealmleri orosmdokl dağılımına» değınen Muezzınoğlu vergı Vüku konusundo da özetle şu bılgiyı vermiştir: «Ülkemlzde tahsll edllen getlr verglslnln 1974 yılındo yüzde 63,4'unu 1975 yılındo yuzde 63,2'slnl. 1978 yılındo yüzde 66,1'lnl Işçl v» memurlar odemişlerdlr. Aynı yıllarda büyük tüccarlar, sanaylciler, serbast metlek faaliyetl lcra edenler, tahsll edllen gellr vergislnln 1974 yılında yüzde 32,4'unü, 1975 yılında yüzde 33,3'unu odemlş lerdir. Goturu şekilde vergilen dirllen ticarl ve serbest meslek erbabı Ise tahsll edilen geIIr vergisinin 1974 yılında blnde 7'sinl, 1975 yılında blnde 5'Inl odemişlerdir. Halen iılkeml zln en yuksek gelir elde edllen kesimini oluşturan büyuktuccarlar, sanaylciler, toptancılar, kısaca, yıllık beyannameli mukellefler 1974 yılında adam başıno 10.042 llra, 1975 yılında da adam basına 14.790 MEHMETÇİK MEHMET Afenme* BAŞARAN *Serbeat çahçan doktorlar, avakatlar, mühendisler 1975 yılında 12.646 lira vergi verirken, Birinci derceden bir devlet memara 1975 yılında 35.055 lira gelir vergisi ödedi» t?ra gelir vergisl odemişlerdir. Serbest çalışan doktorlar, avu katlar, mühendisler 1974 yılın da kişi başına 10.950 lira, 1975 yılında ise 12.646 lira geiir ver glsl odemişlerdir. Yan odeme siz ve ek gostergeslz 1. derecedeki bir devlet memuru 1974 yılında 30.105 lira, 1975 yılında 35.055 lira gellr vergisi odemlştlr. Goturu usulde vergilen dirllen şehirler arası yolcu ta şıması yapan bir otobüsün sa hlbi dolmuşçuluk yapan bir mi nlbüsun, bir taksinin sahibi 1974 yılında otiatama 292 llra, 1975 yılında ortalama 312 lira gellr vergisi ödemiştir. Aynı yıllarda bu ödevlilerin 1 yılda ödedikleri vergiyl bir devlet dairesinde 11 ya da 12. dereceden maaşla calışan bir hodeme aylık vergi olarak odemlştlr.» Muezzınoğlu, «Kfmin ne beyan •ttlğl» konusunda bllgi vertrken de tüccarların, sanayicilerin, doktorlarm, avukatla Muezzınoğlu tüccarların, tanayiclierin, doktorlarm, avukatların, miıhendislerin gayrimenkul sahiplerinin yüzde 38,5'inin 10 bin liradan az vergi verdiğini açıkladı yerine çıkar birliği yarattığına» dıkkat cekmış. getırılen sıstem le «Belge alıp vermenin ozendirildlğinı» belırtmıştır. Yıllık beyannamelı yukumiulerın ancak yuzde 3'unun ıncelenebıldığını, ınceleme sonuçlarmın ortalama 57 yılda kesınleştığını bıldıren Bakan, buna karşı yenı onlemlerın getırıldığını acıklamıştır Bunlara gore Bakanl'kta bır merkezı ıstnbarat orgutu kurulacak, bankalar yemınlı murakıplarına, bankalarlo ılgılı ınceleme yetkısı tanınacak, ka muoyunun baskısından yararlanmak uzere meslek sahıplen, beyan ettıklerı vergıyi ışyerlerının en oz ıkı yerine asa caklardır Vergı yargısında da yenı yontemler getırıldığını oçıklayan Muezzinoğlu. cezaların orttırılmakta olduğunu, haksız yere ıtırazın onleneeeğmi ve yargı kademelerının kısaltıldıfltnı soylemiştir. Şu anda ce rın, muhendıslerın kıra gelırı elde eden gayrımenkul sahıplerının, hısse senedı sahıplsrı nin yuzde 38,5'ının 10 bın liradan daha oz, yuzde 71,4'unun 25 bın liradan daha az, yuzde 87,9'unun 55 bın liradan daha az gelir elde ettlklerını vergı daırelerıne bıldırdıklerını açık lamıştır Malıye Bakanı bu konuda da şoyle demıştır«Genellikle toplumumuzun üst gellr gruplarını oluşturduğu bilinen bu kişilerin yuzde 87,9'unun yılda 55 bin liradan, başka bir deylşle ayda 5 bin liradan daha az kazanç sağla dıklarını beyan etmelerl her turfu Insaf oiculerınin dışındadır.» VERGİ KAYB1NIN NEDENLERİ Muezzınoğlu daha sonra ver gı kaybının nedenlerı uzennde durmuştur. Bugunku vergı sıstemlnin «Fatura kesme durumunda olanla, fatura alanlar ara»ında bir çıkar catışması Lüks maliardan daha çok vergi alınması istendi Istanbul Haber Servisl Istanbul Unıversıtesl fktisat Fakültesı Malıye Enstıtüsu tarafından duzenlenen, «Vergı tedbırlerı ve meselelerı» semınerinde soz alan konuşmacılar, son vergı onlemlerınj ele olarak değerlendırmışlerdır Sabahkı ılk oturumda bir teblığı sunan Docent izzettın önder, «Kalkınmakta olan ulkelerde vergı slstemlerıne ılışkın onenlerın de kurumlar vergısinde değışım yopmonın sermaye bınkımını onleyeceğını llerı surmuştur. Önder, bu arada gelir vergısındekı osgarı gecım ındırımının belırlı aralıklorla otomatık yuruyen bır sısteme bağlanmasını istemıştır» Oğleden sonrakl oturumda bır teblığı sunan Malıye Bakanlığı Gelırler Genel Mudurü Aykon Doğon, yenı tasannın. «Vergi ftlsteminl adil bir yapıya kavuşturmak vergi dilimlerinl artırmak ve yaral kayıplarım onleyici yenl muesseselere getlrmek» olduğunu soylemiştir. Semınere «Tuketlm Vergllerl» konusunda bir blldiri veren Maliye Bakanlığı Tetkık Kurulu Başkanı Dr. llhon Ozer de, Turkıye'de luks tuketım mallarına aıt vergılendirmenın "lenuz yeterınce gellştırılmedlğin! belırttığı bıldırısınde özetle şoyle demıştır. «Radyo, motosıklet, otomobıl, luks konut Inşaatı, TV, ozel yat, sayfıye ve doğ evleri ıle bazı süs eşyaları luks sayılıp ağır şekilde vergılendlrilebllir. Bu malların bazılarından alınan vergılerın oronları, enflosyonun yarattığı yıpranmalan telafı edlci eekilde yukseltıleblllr.» Hisse Senedı ve Tahvil İlânları ZEKI 27 5213 22 66 86 HISSE SfcNETLERINIZI YÛKSEK FİYATLA ALIRIM. HİSSE SENETLERİNİZİ EN UYGUN BORSA RAYİCİ VE CUZİ KARLA SATARIM MÜESSESE VEYA ŞAHISLARA AİT TAHVİLLERİ EN UYGUN ŞARTLARLA FA2LA MENFAAT BEKLEMEDEN DERHAL M0BAYAA EDERIM. MOESSESEME MURACAATINIZDA YAPILMASI İCAP EDEN OPERASYONUN MUMKÜN OLAN EN KISA ZAMANDA YAPILACAĞINI BİLMELİSİNİZ. TELEFONLA VERDİĞİNİ2 EMIRLERİ OERHAL YERİNE GETİREBİLMEK VAZİFELERIMİZIN EN ÖNEMLİSİDİR, ARADIĞIMIZ KIYMETLERı MARTI MOTEL YAPI VE KREDİ BANKASI GARANTİ BANKASI GARANTİ BANKASI RÜCHAN HAKKI T. TİCARET BANKASI ISTANBUL BANKASI AKBANK T. IŞ BANKASI T. İŞ BANKASI KURUCU T. SINAİ KALKINMA BANKASt EGE SERAMİK SİFAŞ NASAS İZOCAM TAT KONSERVE SINAİ MALİ TEŞEBBOSCER RABAK RABAK KURUCU ŞARK DEĞİRMENLERİ İTTİHAT DEĞIRMENCİLİK T. SIEMENS OLMUK KORDSA BAĞFAS EGE BIRACILIK AYGAZ AYDIN TEKSTİL T. DEMİR DÖKÛM SARKUYSAN YTONG TEZSAN SATILIK KIYMETLER • • • • • • BOLU CİMENTO 40 000 % 23 temettü verecek. İZOCAM 12 adet % 140 temettü verıyor. YTONG 30 adet % 30 temettü verdl. YAPI KREDİ BANKASI hamilıne 100 adet ANADOLU CAM SANAYİI 120 adet TÜRK TİCARET BANKASJ • • • • • • • • • • • • • • 59.000, % 15 temettü verdi. SANTRAL HOLDİNG 40 000.EREĞLİ DEMİR CELİK 150. 000 T L % 15 temettü ödüyor. Kuponu üzerinde. AROMA 90 adet %30 temettü ödıyecek. POLYEN 30 adet % 35 temettü ödlyecek. EGE GUBRE 40 adet istıkbal lcin. LASSA 140 odet KORDSA 50 adet BAĞFAŞ 50 000 % 30 temettü ödüyor. KORTSAN 110 adet 10 Nlsanda kupon ödüyor. BURSA CİMENTO 55 adet % 43.75 temettü verecek. METAŞ 150.000. % 50 temettü verdi. İŞKUR 100 odet PLASTİFAY 100 Adet % 30 temettü daflıtryor. KORUMA TARIM 15 Hlsse (Sermaye orttırımı yapobıiır) • RABAK 28 HİSSE (% 35 temettü doğıtıyor. % 33 sermaye ortırıyor ) • BAĞFAŞ MUVAKKAT MAKBUZ 100 HİSSE (Asıl hısseden uruzo maiıyet) • HEKTAŞ 18 HİSSE (% 25 temettü dağıtocak) (SEMİH YILDIZ) 28 67 13 27 73 41 GECELERI: 36 56 11 4. VAKIF HAN ASMA KAT NO 8/1 SİRKEC! • ISTANBUL • GOODYEAR 600 adet % 30 temettü ödeyecek. • PİMAŞ 150 odet İstıkbal lcln • SUNTA 50.000. sürprtzler beklenlyor. • RABAK kuructı 1 adet 117.000. T L temettü verecek kuponu üzerinde. BAŞTAŞ CİMENTO 200.000. İstıkbal Içln. YİDAŞ 50 000. lcin yatırım. Istikbal • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • (SEMİH YILDIZ) 286713 277341 Gecelert 35 56 11 4. Vaktf Han Asma Kat No: 8/1 Sirkeci • Istanbul ARANILAN HİSSE SENETLERt: YAPI VE KREDİ BANKASI SINAİ MALİ TEŞEBBUSLER AKBANK İŞ BANKASI MAKİNA TAKIM SİFAŞ SARKUYSAN KARTONSAN KAV POLYLEN CELİK HALAT ANADOLU CAM KOC YATIRIM KOC HOLDİNG YTONG FÜRSAN KARTONSAN GENBORSA MENKUL DEGERLER TICARETİ YATIRIM ve FİNANSMAN A.S. 474227404892 467398 • • • ARCELİK: 15 adet sermaye arttırımı beklenlyor. • AKSA AKRİLİK: 55 000. TE. tstlkbal lcln yotırım. • • • • • • sek temettü beklenlyor.) OTOSAN 25 Sermoye ortırımı yopryor. RA8AK 250 adet sermaye artırımı yopıyor. KORUMA TARIM 50 adet ISTANBUl BANKASI 800.000.HEKTAŞ 50 odet. SATIUK TAHVtLLER P I M A Ş 150 odet (Bu yıi yuk • • • • SANAYİ KALKINMA BANKASI Tahvill 100.000 TLMık % 18 falzll • CUKUROVA HOLDİNG tahvill 30.000 T L I İ k % 18 foızB. • EVMA tahvill 80 000 T t l i i k • iş Bankası gorantisinde % 15 falzll. • SASA tahvill 50 000 % 18*11 • • GUMÜŞSUYU HALI SANAYİ 250000. % 13*11. 6 oylık Iş • Ieml9 faizl ile 1000 lırası • 950. T L • BIRSAN tahvill 200.000. % 18 falzll 1000 lırası 830. • BANKER ZEKI: 22 68 88 • 27 52 13. İZMİR 13 82 21. • MERKEZ: 4. Vakrt Han, A»ma Kot N a 89. Bahcekapı n İSTANBUU GENBORSA Menkul Değerler Tlcoretl Yatınm ve Finansman A Ş. POLYLEN Buyükdere Cad. No: 14 Kat .5 ORMA Şışlı CIMSA 40 48 92 47 42 27 KİMSAN 48 73 98 ENKA HOLDİNG SATISA SUNULAN KIYMETLER: EGE GÜBRE ANADOLU CAM EGE BIRACILIK ARCELİK ERCİYAS BİRACILIK AROMA TEZSAN BAĞFAŞ PAŞABAHCE ŞİŞE CAM BURSA CİMENTO SIEMENS BURTRAK SATILIK HİSSE CELİK HALAT SENETLERİ! DÖKTAŞ MEYSU 45 Hisse (976977 FURSAN Temettüleri üzerınde keleGARANTİ BANKASI plr flyatla) İZOCAM PEGA GAZ 40 HİSSE (%350 KARTONSAN temettü tevzl ettl. Türkiyenın KORUMA TARIM en rantabl kurulu?u. YatırımMETAS cılara önemle tavsiye oluMAKİNA TAKIM nur.) OLMUK PEGA GAZ Muvakkat MakOTOSAN buz 60 HİSSE, (Tamamı PLASTİFAY ödenmiştlr. 15 gün sonra PİMAŞ hisseler dağılacak, bu yıl POLYLEN tam temettuye hak kazanRABAK mıştır. Asıl hlsseden ucuza SARKUYSAN maliyet. Yotırımcıiara önem SİFAŞ le tavsiye olunur.) SUNTA EGE GÜBRE 20 Hisse (Prlm T. DEMİR DÖKÜM bekleniyor). TRANSTÜRK HOLDİNG ENKA HOLDİNG 10 Hlsse. UNIROYAL (%20 temettü doğıtacak) AYRICA TASARRUFLARNIZA KOC YATIRIM 29 HİSSE % 20NİN ÜZERİNDE NET (%20 temettü dağıtacak) VERİM SAĞLAYAN TAHVİLCELİK HALAT 55 hlsse (% LER. 35 temettü dağıtacok, % 100 ARANAN KIYMETLER: sermaye artırımı yapıyor. % • KAV 50'si bedelsiz verilecek) • FURSAN SUNTA 27 HİSSE (% 100 be • MAKİNE TAKIM delsiz hlsse verılmesı kesin • GÜNEY BIRACILIK leşlyor. % 40 temettü tevzl • EGE GÛBRE edecek.) • POLYLEN şıth yargı kademelerınde toplam 1 mılyon 57 bın dosya buİjndiiğunu, bu dosyalarda devletın 11 mılyar lıralık alacagı olduğunu beiırten Malıye Bakanı bugjnku sıstem surdukce bu mıktarın ancak 8 yıl ıcınde ve yuzde 33 oranında tahsıl ed lebılecegını acıklamıştır Muezzınoğlu getırılecek onlemler ıle «11 mılyar liranın enaz yarısının onumuzdekı 1 yıl içinde tahsil edılebıleceğini» de sozlerıne eklemıştır Bu vergı tasarısı ıle ıst hdam sorununa care bulunacağını ust gelir gruplarından yılda 40 m.lyar lıra ek kaynak ıstenmesının soz konusu olduğunu one suren Muezz noğlu, hızla gelısen kent'eşmeye ayak uydurabıimek amacıyla beledıye gelırlerı yasasında değışıklık yapılarak yerel yonetımlere 15 mılyar lıra ek kaynak aktarıldıgını soylemiştir. Malıye Bakanı vergı yasalarındakı degışıklıklerı de şoy le ozetlemıştır «Yıllık ucret tutarı 60 bın lıra olan bır memur veya ışcı, evvelce yılda 17 bın 280 lıra vergı oderken tasarıya gore şımdı yılda 6 870 lıra vergı odeyecektır Yıllık 100 bın lıra ucret alan bır ışcı veya memur, yılda 35 bın 280 lıra vergı oderken şımdı 23 bın 370 lıra vergı odeyecektır Yenı getırılen hayat standardı gostergesı ıle hıc vergı vermemek durumunda olan bır kısım mukellefler kontrol mekanızması oracılığı ıle bel.rlenen mıktarlora gore vergı vermek zorunda kalacaklordır Esnafın defter tutma hadlerı 8 kat orttırılmıştır Buna gore yıllık olımları 240 bın lırayı gecmeyen esnaf defter tutmayacak ve fakat alış faturalan ıle gıder belgelerını bırıktırecektır. Orneğın. 1 sınıf goturu vergıye tabi bır esnaf 220 bın lıra alış faturası ve gıder belgesi ibraz ederse sadece (240 bın 220 bın) = 20 bın liranın vergısını odeyecektır. Bunun vergisi de tasarıyo gore 2034 llradır. 1968 yılında 50 bın lıraya alınan, 1977 yılında 300 bın lıro olorok beyan edılen bır gayrımenkulun 1980 yılında 1 mılyon 50 bın liraya satılması halınde evvelce 313 bin 100 llra vergi alınırken tasarıya göre 132 bın 500 lıra vergi olınacaktır. Buna karşılık bu alondakı spekülasyon dıkkate alınarak emlak vergisl oranları binde 15'e kadar arttırılmıştır. Daha cok yuksek gelırlilere hltap eden bazı madde ve mamuller vergl kapsamına alınmıştır. Bu durumun fiyat yuksellşlerıne neden olacağı şekllndekı bir yanhs kanıyı bir örnek ıle cevaplamak ıstıyorum. Fabrika tesllm fiyatı 5 bın llra olan bir buzdolabından yuzde 10 vergl oranına göre almacak vergl mıktarı sadece 100 lıra olacaktır Luks konutların bına inşaat vergisi arttırılmış gecekondular vergı dışında tutulmustur. 150 metrekarelık bır konutun bına inşaat vergisi halen 7500 lıro ıken tasarı ıle 11 250 lıraya yuk seltılmıştır Sosyal konutlor vergisi yüzde 50 oranında duşuk tutulmustur. örneğın 80 metre karelik bır sosyal konutun vergisi yalnızca 200 lira olocaktır. Elektrık, havagazı, tuz ve kibrit gıbi zorunlu tuketım malları ver gı kopsamından cıkarılmış, com ve cam eşya ile ipliklerin vergisınde Indırım yapılmış, buna karşılık motorlu taşıtların ve ickılerın vergi oranları arttırılmıştır» Muezzinoğlu, vergl gellrlerlnın gayrl safi mıllî hasılaya oranı konusunda da şu bılgıyi vermiiştır: «Bu oran 1975'de 17,5. 1976'da 18 8, 1977'de 20 5 olmuştur. Bu oranı 1978 yılında yerel yonetımın topladığı vergiler hanc yüzde 22'ye ulaşacağı tahmın edılmektedir» Butce Plân Komlsyonunda dun goruşulmeye başlonon tasarı ile 14 vergl yasasının 210 moddesl değıştırılmektedır. ALT KOMİSYONDA Mıllet Meclısl Butce Plân Komısyonunda daha sonra vergl yaso tasarısı Plön Komısyonundan bır alt komısyona havale edılmıştir. Konuya ilişkın alt komısyon Sevıl Korum. Halıl Karaborklu, Metın Tuzun, Muharrem Sokeli, Yaşar Kemal Yuksekll, Doğon Araslı ve Orhan Canen'den oluşmuştur. Alt Komısyon ılk toplantısını bugun, olmazsa en gec yarın yapacaktır Alt Komısyonunun bır hafta ıcınde hazırlamakla yukumlu olocağı raporla tasannın goruşulmesıne Komısyonun 26 nıson gunu yapılacak toplantısında devam edılecektır INCELEME ANI ARA$TIR/vV\ DAMGALI GİBİYİM... SUÇSUZSAM NEDEN SÜRÜLDÜM?.., GİZLİ,AÇIK BİR SÜRÜ SORU.. «Susarsın ya Sorgu'da «6 kulmemişsın, ama burada çabuk meydona çıktı foyan » Kararını vermıştı Eıının tersıyle «defolun!» ışaretı yaptı dızılenlere Yavaş sesle, ıkı gorevlıye buyruklar verdi. Palaska'yı onlerıne katarai, Kurudere ye yoneldıler. Genışce bır duzluk. Ardmdakı ayak seslerı durdu, durdu Palaska da Yol boyunca kafasındaH yargılamayı surdüren Gestapo temyızı olmayan yargısını açık ladı. «Buranın Allahı da peygamberı de benim hazretl Emirl* rime uymayanların kaçmafla kalkışan» tehlıkelılerın «cezası olumdur...» Ayakları tıtremeğe başlamış tı Palas'kanın soylenenlerı 'yı ce anlıyamamıştı ama, adamın yuzu korkunctu. «Beylm, ben kacmamlslm, ben. » «Kes kem kümü lan nomussuzü Al şu kazmayı başla mezarını kazmağa!» Elı toboncasındaydı. Inzıbatlara dondu: «Miskin htrrfltr! yoklama yapmosaydım, ucup gltmiştl herlf. Sizln hızmet surelerinız yanardı, benim... Dua edln kl yakalandı...» Palaska donmuş gıbiydl, soğuk ter boşandı sırtındon Koy kohvesınden alınıp gotu rulduğu gunden berı olup bıtenlerı anlıyamiyordu «Tez gellrlm» demişti Zala'ya. lyıce bır iş buldum demişti. Bu yıl gurbetcılık yok demişti. Bulgur oşı pışır akşama . Bır teneke de su ısıt Istersen. Kopek gıbi pışmandı hemen gerl donmedığıne. Işi neydı kahvede 9 . Aramada, uzerında tobanco cıkanlar kurtulmuştu üa. bır o kurtulamamıştı. Kım etmıştı bu duşmanlığı ona'' Kımbllır nasıl ateşler duşmuştu karısıyla anasının lclenne gotürülduğü zaman.. Arayıp sormuşlardır ya, kımssyle göruşturmuyor, kuş ucurtmuyorlardı kl çevresınde.. Ilk fırsatta onlara sağolduğunu bıldırmek ıstemıştı ışte . «Kazsana ulan, n« dlkllip du ruyorsun?» Zındanın nemlı duvarları arasında saatlerce dovulmüs, etlerı burulmuş gibıydı. Duymuyordu, keceleşmıştı her yanı Ne yaptığını bılmeden, hmc la kazmayı toprağa Indırmeğe başladı. Palaska.. ucu orak cekıc damgalı bır kulaç uzunluğunda bır derı.. Kalın kara bır yılan olup kıvrılmaya başlıyordu yerde.. Karanlık bır bojuş ma. Ta yureğinın başında bır yanma. Şurası tamam olanda. Ikıye katlanmış bır zarf bulacaklordı koynunda.. Gldi dun1 ya . Topraktan mı Azroilden ml geldlğıni ayıramadığı bir ses «Y«t«r!» dedı. «Dlreğl öbur başa dlk.l Galsin de yoldaşla rın kurtarsın flmdl senl..> Koştu yardım etti bir görev lı Yuzune bakamıyordu Palas ka'mn «Keşke görmezd«n gelseydlk.. Keşke..» «Sıkıca baglayın dlreğe! Goz lerlni bağlamaya gerek yok. Hemen karşıdakl taşlann yanı nal» Koşup taşlann yanına gect* ler «Doldur ve kopa!..» Mekanızmolar şakırdadı, namlulor doğruldu. Sonrasını anımsıyordu Palaska. Vucudu gevşemış, bc?; onune sarkıvermıştı... «Korkak durzuuul.. Hain h«riiıf! Yeter bu sana. Çok namaz kılarsın bu aptesle. Sokun bağlannı da, surukleyin IU koğuşa.» «Olmuş sandık biz gorunce.. Gec vakit, kendine gelebildı. Bi tuhaftı hali korka korko etrafına bakınıyor, bağırmak 'stıyor, gecıp gıdiyordu kendinden. Butun koğuş sabahlara dek kıvrandı durdu başında. Aylarca sıtmalanmış, ağlama tıtreme nobetleri tutmuştu; b j ğoılonıyormuş gibl oluyordu nobet geldiğinde Kolay mıydı? Palaska yarım adamdı gayrı » Korka korka Hassalıya baktım «Ya Gestapo? Ya Inzibotlor? Burada mı onlar hâlâ'1» «Yok glttiler. Gestapo Amerıkaya kursa gonderlldl. Inzlbatlar da surelerini doldurdukları lcin köylerine dönduler..» YARIN: ÇADIRLARDA Koğuşta yalnızım Cevremde cekıngen, kuşkulu bokışlar. Coğu akranlarıma, yakınlarıma benzeyen Anadolu cocukları oysa... Ama ışte aramızda bır uzoklık, bır »oğukluk. Damgalı gıbıyım . Neden bır ışe yaramamış bunca yıl okumam'> Sucsuzsam, neden surulmuşum 7 Gızlı, acık bır suru soru. Rahatca konuşabılsek kolay. Aklımda, Muğlo sur gunlerının uyarıları... Yazıcı ağzındon kaçırdı«kuşkulu» sayılıyormuşuz bız Ne demekse. «Tehllkeli» gıbı yorumluyormuş bunu Bınbaşı. Cok kızıyormuş. «Ne biçim akıl yukorının oklı? Şurada yarı arazlde bir dağ alayı.. Coğu «bekaya», «surgun» elimızdekllerln. Yeterince subay yok. Eğitim durmuş. Ne diye buralara gonderlyorlar boyl« herlfleri? Surekli eğıtime çıkanlocak, sıkı dıslplın altında.. Her oy rapor.. Ns biçim iş bu?» dıye basıyormuş kufuru Cekınıyormuş da bıraz. Otuz, otuz beş yaşlarında bir adam, gelıp yanıma s;uruyor her gun, uzun uzun yuzjme bakıyor. Dışarıya cıksom. ardımdan gelıyor. Kardeşce bır sevecenlıkle, ellerını omuzuma koyuyor bozen. Üçgen bıcımınde solgun bır yuz. Kırmızı sokallı Derıne batık mavl gozler. Yıkkın bın Öğreıımı moğrenımı yok, amo surgun Yalnızlıklarımız bırbırıne karışıyor... «Bizim Palaska hoşlandı sanden» dıyorlar. «Dünyaya Konuştukca, şeneltmışti ortoııgı Karadenız uşağı Istırancalı Koca Mestan so ruyordu «Nerelısın arkadoş, nasıl duştu buuraya yolun?» Yenı gelen, yuzunu buruşturuyor, gozlerını kısıyor «Uy başımal Ha buranın bok yedıbaşı sen misun?» dıyorau «Şuradan geçıydım baktım tavla gıbi bır yer. Yusuf tedum kendıme, işt* saa Uigun bır yer.» Ne odamdı yahu 1 kırılıyordu mıllet guimekten. Bır palaska yuzunden yanmıştı başı Ucu darrgülı bır bei kayışı Jandarn'Osı karakolu, hop oturup hop kalkı\orau damgasma bcktıkca Nereden aldığını bıle unutmuş tu. Koy kahvesındü arcma yapıldığı gun «Yuru lan1» demıştı londarmalar «Soyle lan gokgözlu! nerden buldun bu Rus maiını1» < ? «Uia durzü biz «en; soyletmesını bilıriz...» Alıyorlardı oşoğıya . Soru'arını bıle anlamıyordu Kac kez dunyasından gecmış, sesı soluğu kesılmıştı Ama bırakmıyorlardı bır türlu. Derınleştırdıkce derınleştırıyorlardı ışi. Kasabaya oradan da başka yerlere gotürülmuştü «İfte boyl# bokyediboşı, palaskadandır benim çektiğum. Ucunda orak ctkip varmış da» Paloska görunce rengi gecıyor. tıtremeğe başlıyordu. Daha o gun «palaska»ya cıkmıştı adı. Bırkac gun sonra, yapılan yoklamada yoktu Palaska. ^^^^';^^?^^^^ ' 1 KONGRE Dıvrığı Özbağı Koyü Kalkındırma ve Guzelleştırme Derneğı'nın olağanustu kongresı 29 4 1978 gunu saot 18 00'de Yeşılce Mahailesı Destek Sok No 44 de yapılacaktır G U N D E M : 1 Acıiış 2 Kongre Dıvan Başkanı secımı 3 Yonetım Kurulu faalıyel raporunun okunması 4 Tenkıt ve temennıler 5 Yenı Yonetim Kurulu secimi 6 Kapanış. (Cumhurlyet. 6703) küs bir odomdı, hoşlandı s«n den.» Hepsi de hoş tutmajo calışıyorlar Palaska'yı. Gızlıce anlaşmışlar sanki. Yemeklerde. eğitim alanında kolluyorlor, no bet tutturmuyorlar. Konuşmalar onu uzucu bır konuya kay sa, bır parmak: «Kes!» ışaretı verıyor hemen. Ardından «Pa laska» dedıklerı halde. yanında andırmıyorlar bu sozcuğu. Nedenı ne olursa olsun, oz rastlanır bır şey koğuşun dav ranışı.. Acı ınıltıler. bağırışlarla uyandım bır gece Bırıne ışken ce edılıyordu sankı. Fırladım, dıken dıkendi tuylenm. Yusuf'un ordan gelıyordu sesler. «Uyandırsok, rohatlar» dedım, «Bir karabasan galiba?» Susmamı ışaret ettıler, tumu uyanıktı Devrısi gun, üstelemelerime dayanamayan Hassalı, Palaskayı nasıl tanıdıklarını, bılebıl dığı kadarıyle başından gecen lerı anlattı Ucuk mavi gozlü, kırmızı sakollı bır adom suzulmuştu koğuşa bır gun Yoşlıcaydı llgılenmemışlerdı nedense Go zune kestırdığı boş bır yatağa yerleşıvermışti Ardından beklenmedık bır cıkış«Ne susaysınız ha poh ylyen lerl Boyle ml karşılanır konuk slzda?» Koğuşu coşturmağa yetmıştı bu. Üstelık Gestapo nobetcıydı o gun. Yağıp esıyordu. «Ya hemen bulunacak bu It, ya da tumünuzu cezalandıracağım.» Bağırıyor, kufredıyor, dolanıp duruyordu dıkılenlerın onlerınde ardlarında. Sokulup yuzlerını ıncelıyor. gozune kestırdığının uzerıne atılıyor, başlıyordu cızmeleriyle tekmelemeğe: «Konuş diyorum sana, klminle işbirliğı yaptığını biliyor musun? Ha casus, ha onunla işbırliği yapan, hıc forkı yoktur benim gözümde. Konuş!..» Duvor kesılmıştı mıllet Yıyordu kendıni Gestapo Inzıbatlar kosturmustu her yana Hey gıdı Palaska burada da ıpi ayağma dolaştırmıştı ışte Mektup atıp evıne sağ olduğunu bıldırmek ıstıyordu. «Sabret cumartesıya kadar* demışlerdı Acemılık ışte. Sonunda gorunduler, getırıyorlardı. Keşke bu ofke uze rıne geimeseydı keşke . Başlar one duştu Sınek ucso duyulurdu Gestaponun gozlerı parlamıştı sordu «Neredeydın ulan*7 Yolunu gozliye gozliye arkadaşlorının sabrı tükendı » Paloska'nın ucuk mavi goz lerı bulanmıştı, bır bıze, bır Gestapo ya bokıyordu boş boş.