Katalog

Politika ve Ötesi Biri Eşref Değil mi? Rodezyalı ılımlı slyah liderler Muzorewa, Sithole ve Chirau İan Smith'le vardıkları anlaşma, Rodezya halkna ne getirecek' Mehmed KEMAL RODEZYA'DA BEYAZLARIN ÇIKARLARINI ,<ORUYAN YENI ANLAŞMA İÇ SAVAŞA YOL AÇACAK Ml? ALISBURY Rodezya'do ırkcı beyoz azınlık yoneiımınm Başbakanı lon Smıth ıle uc ıtım lı lıder arasında «Iç cozum» konusunda on naftadır suren goruşmeler geçen hafta bır anlaşmonın ımzolanmasıyla sonuciandı Yonetımın sıyah COğunluguna devrını ongorduğu belırtılen onlaşmanın aslında beyaz aımlığm tum sıyasal ve ekonomık oyrıcalıklannı koruduğu Batı basınınca belırtılıyor Rodezya'da ırkçı beyaz azınlık yönetımıne korşı beş yıldır sılâhlı mucadeleyı surduren radıkal sıyah liderler ıse bu anlaşmayı tanımadıklarını acıkladılar Irkcı Başbakon İan Smıîh ıle anlaşon ılımlı sıyah lıderlerı «sotılmış», ıc cozum anlaşmasını ıse «Goz boyamok Için hazırlanmış bJr belge» olarak nıteleyen Yurtsever Cephe, bundan boyle gerılla sovoşının yoğunlaştırılacagını acıkladı Son gelışmelerm ardından Rodezya'da ıc savaş tehlıkesının hızla ortmakta olduğunu kaydeden sıyasal gozlemcıler ırkcı Başbakan Smıth'ın «İC cozum» onerısının ulkedekı sıyah halkı ıkıye tjo'mek konusunda oldukca «Başarılı» olacağını hatırlatıyorlar Bu arada, ABD'nın Bırleşmış Mılletlerdekl temsılcısı Andrevv Young Yurtsever Cephe nın desteğını sağlayomayan herhangı bır anlaşmanın ıc savaş tehlıkesmı doğurduğunu belırttı Ingıltere Dısışlerı Bakanı Davıd Owen ıse. bu anlaşmayı olumlu bır aşama olarak nıtelemesıne karşı, boyle bır anlaşmanın geçerlılık kazonabılmest ıcın, Yurtsever Cephenın onayının gerektığını vurguladı Irkcı beyoz azınlığın lıderı İan Smıth ıle ılımlı sıyah liderler Muzorewa, Chirau ve Sithole arasında varılan anlaşma, ıktıdardakı Smıih hukumetı ıle bırlıkte calışmalarını surdurecek gecıcı bır hukumetın kurulmasını öngoruyor Beyaz ve sıyah bakanlardan oluşocak bu gecıcı hukumet. yenı Anayasayı hazırlamaklo genel oy ılkesıne dayanan secımlerı hazırlamakla, Guvenlık Kuvvetlerının yenıden orgutlenmesıyle ve Yurtsever Cephe ıle bır ateskes ımzalamaklo gorevlendırılecek İC cozum konusunda ımzalanan anlaşma ayrı ca. 100 uyelık parlamentoda, beyaz azınlığa 28 sandalye ayrılmosım ongöruyor 20 beyoz mılletvekılı salt beyazlarca secılecek 8 beyaz mılletvekıll ıse genel oy yoluyla beyaz ve sıyahlarca secılecek Bu 28 mılletvekılı soyes'nde, 3/4'luk co ğunluk gerekhren anayasal değısıklıkler, beyazlar tarafındon 10 yıHık bır sure ıcın v»tolanab<l*c«k Medenı Haklar Ynsasının cıkarılmasını ongoren anlaşma mıllıleştırmelenn tozmınot karşılığı yapılacağını da belırtıyor Anloşmaya gore ayrıco, baaımsız bır adlıye kurulacak, sıyasetın dışında tutulccak bır yonetım kadrosu polıs kuvveti ve hopıshane yonetımı de oluşturulacak Rodezya da 13 yıldır ıktıdarda bulunan ırkcı beyaz ozınlığın temel ayrıcalıklı durumunu koruyan anlaşma beyaz nufusun coğu ve ış cevrelerınce olumlu karşılandı Sıyah kent nufusunun ıse. bu anlaşma a tereddut ve kuşku ıle baktığı belırtılıyor Sıyah nufus gelecekte yenıden kurulması kararlaştırılan Guvenlık Kuvvetının yapısı konusunda Boşbakan İan Smıth ıle ılımlı sıyah lıderlerın bır anlaşmaya varabıleceklerıne Inanmıyor Ote yandan Yurtsever Cephe'nın dışında tutulduğu herhangı bır ıc cozumun anlamsız olduğu göruşunun yaygın olduğu da belırttlıyor Buna kcrşı. sıyah halk orosında en cok desteğı sağlamış olan sıyah lıder Muzorevva resmı bır anlaşmadan sonra, gerılla savasının azalacağı goruşünü savunuyor Muzorewa'ya göre Guvenlık Kuvvetlerı ve gecıcı hukumetın yapısı konularında anlaşmaya varıldığı taktırde ıc cozum olumlu gelışmelere yol açacak Bu arodo Salısbury'de lyı haber alan kaynakt lora gore Rodezya nın. ıcınde bulunduğu ağır ekonomık bunalım Başbakan lon Smıth'ı ılımlı sıyah Bderlerle bır anlaşmaya vormaya mecbur kıldı 1977'de qayrı safı hasılanm % 7 azaldığı ve cok sayıda sırketın ıflâs ettığı belırtılıyor İşsızlık oranınm cok yuksek olduğu Rodezva'da. beyaz gocmen scıyısı gecen yıl on bını aştı Yapılon hesaplara qore Rodezva'da savaşın gunluk malıyetı 900 tjıp ı>oinra ula«i"or (yoHasık olarak 18 mılyon TL ) Su rVri'Tiria Bırlesmıs Mılletler tarafından uyguc lannn ıktı adı abli'kadan da olumsuz bır şekılde gtkı'pncn Rw|«?vo Fİonomisı ıcın ıc cozumun büyuk bır one^ 'aşıdığı belırtılıvor (Dış Hoberler Servlsi) S • IRKÇI BAŞBAKAN İAN SMİTH VE ILIMll SIYAH LİOERIER TARAFIHDAN IMZALA N N "'ASMu, RCDfZTA'DA BEYAZ A Aı. Nı <« YONETiMINE KARSI SILAHLI K ü CADEl,. VEREN GERIllA ORGUTLERI TA RAFINDAN REDDEDILCI. YURTSEVER CEPHt, BU DURUMDA GE RIILA SAVAŞİNIN HIZLANACAGINI AÇIK LARKEN, INGILTERE VE ABD, GERİILA SAVASIN1 Yl'RÜHN RADIKAl SIYAH LlDERLERIN ONAYINI AIMAYAN'BIR ANLAŞMANIN GECERSIZ OLACAĞINI BELIRTTILER. Irkcı Bashakan İan Siııth Dızgınler yine elınde . ozı turkuler vardır kı gun gellr topiumu salgın bır hastalık gıbı sarar Bazı şıırler vardır, onlar da gün olur dılden duşmez Eskılere gıtmıyeceğım bugunlerde bır «Eşref» bır «Zuhtu» topiumu sarmıştır Eşref turkude kadındır Zuhtu erkektır Bu ıkı turkuyu de cok eskıden berı bılırdım Benım ıcın pek de onemlı değıldı Ancak bunlar boylesı dıle duşup sokağa taştıktan sannelerde, mıkrofonlarda, ekronlarda ıstenır olduktan sonra dıkkatımı cektı B Gecenlerde ilhan Selcuk'tu; 1960' dan sonra ulkemızın unlulerını soydı Bunların arosında Zekı Muren'den Sunay'a Demırel'den Yahya'ya dek bır cok unlü vardı Her boston kendı urunü nu verır, ne ekmışsenız. onu bıcersınız Ikıncı Dunya Savaşından bu yana otuz yılı oşkın bır zaman parcası gecti Savaşın, bızım kuşak üzennde bazı kalıntı ve bırıkımlerı vardır Savaş, dunyamıza yenenlerce demokrosıyı getırmıştı Demokrasf, faşızmın karşıtı olarak görünüyordu Faşızm yenılgıye uğroyınca bır daha gelmıyecek sanıyorduk Bız bıraz demokrasıye vurgun bır gorünüm ıcındeysek faşızmi karşıtı saydığımızdandır Faşızm yenıden bazı ulkfelerde hortlayınca görduk kı, demokrası ama. hangı demokrası 9 Savaş sonrası ortaya ıkı demokrası cıkmıştı Bırı batı demokrasısı. bırı halk demokrasısı .. Ikısı arasıno yıllarco bır demır perde cekerek aldattılor Bırıni kolayca söylerdık bırının adını andığımızda hapıs satardık Şımdı ıkısı de rahatca soylenıyor korşılıklı kodehler koldırılarak oâuluyor ama, bız gene ortalardo kaldık Bunlorı. şunun ıçın anlatıyorum Hılmı Yücebaş. şaır Eşref'ın butün şıırlerını ve 80 yıllık anılarını bır kıtapta toplamış Bana da gönderdı Saır Eşref Abdulhamıt donemınde bır ıamanlar. hıcıvleri dıllerden duşmeven bır şaırdır Bır kavga verdıği bellı Abdulhamıt zulmune karşı doğuşüyor Fakot kavganın lcerığınde pek fazio bır şey yok. ıstedığı salt mesrutıvettir yani meclısin ocılması... Bır meclıs acılınca. kurulunco cok sey cözümlenmıyor. bunu ancak yaşayarak anljyoruı' $oyle dönuo bır ardımııa baktıöımızdo, koç meclıs kuruldu bizdel 1876 meclısl 1908 meclisi 1920 meclısı 1924 Anayasası ıle kurulan meclıs 1950 1961 meclıslerı doho sonra qelenler (12 Mart dahıl) sayılabılır Bunlar buyük coğunluğuna ne verdıler ne aldılar'' Dokumu llerde yapıtacaktır Son ıkı MC hükumetlerı de bu meclısler lcmden cıkmadı m ı ' Kâmıl Poşa'nın Izmır Valıliği dönemınde Eşref'ın bu kentte oecen yaşamı onemlıdır Bır avuc avdın Tevfık Nevzat Memduh Ruhı Babo Ermenekli Rustü v b bır avdın cevre oluşturuyorlor Ama Abdulhamıt gıınü gunune buniann konustuklanm hafı yelerı arocılığı He öğrenmeMBdır Hoş gorülu akıllı bır volının onları koruması da yetmıyor Totar Sakır Posa nın gönderılmesıvle kucfımenrık bır aydın topluluğunun vaşamıno son verılıyor Abdülhomlt süraünü boşlıyor her bırini bır vana otıyorlar Türkıye. bır yere qeldl Ya Dftmirellı Turkeşlı Erbakanlı Jîir MC donemi daha vaşayacoktır; ya da Ecevıt oluşturmayo calıştığı demokratıklpcme sureci ıcıne qırerek yolunu acaraktır Burada kımınle bırlıkte olmak qerekıyor? Ecevıt le mı /a do MC'll üc kafadarla mı* lyi karar vermek ve volculuğu lyi sürdurmek... BCtjn mesele burda'.. Terörculer susturulacaklar IMF para verecek Amerıkan ambargosu tartışmaları bovutuno uloşocak, Kıbns bır yere varacak... Turkıye'de demokrosıye de paraya da Amerıkacılıfla do egemen olan qücler dovızlennl atocak bızım qıbıiete de özqürluk verilecek Onlara gelen dövızler bıze özgürlük (Yılmaz'a da) .. Hep bövle olan oyunu burasını bıle bıle kaoul edıyor musunuz* Edersenız venl oır vol acılicoktır etmezsenız gene faşızm mühür 1 onlarda Namık Kemal'e de. Eşref'e de Nâzım'a da bunu kabul etmedıklen ıçm kıyılmıştır Bunu bızımle bırlıkte hcikımız da bHıvor Onlar dovız alacakicr bız özgurluk alacağız. bır vere voraco ğız. Ondan sonra belkı özguriükle bırlıkte dövlz sırosı da bıze gelır Almanya Mektubu ONN Su sıralar Federal Almanya başkentınde en cok anlatılan slyasal fıkra şoyle «Entellektuel Hans Muller, demokratık hukuk devletı konusunda ne duşunuyorsunuz 7 Aynen sayın Başbakanımtz gıbi, efendim Peki, telefon dınleme ve minimikrofon skandallan konusundakı goruşleriniz? Aynen sayın lcişlerl Bakanımızınkller gıbı, efendım Ya subaylar arasında yaygınlasan nasyonal sosyalızm egılımı ve Yahudi yakma oyunlarını ncsıl değerlendırıyorsunuz'' Tıpkısı tıpkısına sayın Savunma Bakanımız gibı efendım, munferlt vakalar Entellektuel Hans Muller, slzın hlc kendl goruşunuz yok mudur<> Var efendım, tabıı var . Amo bunları zararlı bulduğum ıcın hepsıne karşıyım .. Bonn'daki Sosyal Demokrat Hur Demokrat koalısyonunun yenı yururluğe soktuğu tedhlşçılıkle mucadele yasası dolayısıyla uydurulmuş blr fıkra bu. Ama gerçekleşmeyeceğını bugun kimse garantl edemıyor Gercl muhaletettekı Hırıstıyan Demokratlar Yasa'yı cok yumusak ve yetersız (!) buluyorlor, ama sol kanatta bile yer almayan pek cok polltlkacının kanısınca bu yenl yasa, yeryuzunun •n tttotrai utkolerınden biri otarafc «oyılan F«deral Almanya'nın, birkac yıldır adım adım saga kaymasında yeni blr donum noktatı oluşturacak ve yakın bir gelecekte Batı Almanya, dev boyutlu bır hapishaneye donuşecek Yağmur ATSIZ. B hizmet eder bıçimde davronmıştır Cunku Baader • Meinhof akımı yandaşlanna gore tedhlşin amacı, toplumda devlet tarafından ozgurluklerin gltgide kısıtlanması ve fasizmln, ortulu yahut acık bicimde gelerek halkın başkaldırmasıdır. luğunun da getirildığl yeni 'antı terör yasası» nın en kotu yanı bunlar degil... EN KOTtS'J. . NELER VAR! Yenl yasa polıse cok kolaylıkla evleri, hatta tumuyle blokları arama yetkisi verdigı gibi, sırf şuphe uzerıne yoldan gecen klşi veya Tedhişçilikle mucadele yasası, demokratik hukuk düzenine agır bir darbe otarak niteleni/or George Orvnell'in <1984t adiı karabasan turu vlzyonunu ammsatan en kotu nokta, resmi makamlara, yerlı yabancı herkes hakkında elektrcn.k beyın aracıhgıyla dosya tutma yetkisinın verilmesı Buna gore Federcl Almanya'do yasayan yabancılar da dahıl olmak uzere herkes hakkında, 200 maddeye kadar bilgi top'ayıp 'iitıyaten depolamak yontemi getlriliyor kı, memurlar, ozel yasamın en gizli koşelerıni bıle iceren mata«yı (yanı bılgi birımlerinı) pratlk olarak kendı sısel yargılarına gore toplayocoklar Başka bır deyışle elde kesın kanıt olmaksızm şuphe uzerine bır kimsenın malı durumu, kac kez evlendıgı, hastahkları, egılımleri ve zaafları gıbl pek cok bılgi toplonıp depolanacak Gerektığınde yararlanılmak uzere Oysa gercek ıpucları uzerıne butun bu bilgılerın toplanılması bugun de cok kolay Yenl yasayla ılgılı olarak Alman aydınları, bir Ingıliz Atasozunu anımsatıyorlar «Lıbertv Dıes B/ Inches» (ozgürluk kısım kısım yok olur) Bır de Batı Berlın'ın unlu ve sekseni askın ozgurltık savascısı papaz Nlemölter'ln bir yozısı onımsonryor Bundan yıllarca onee, nasyonel sosyalızm ile llgıll anılarını blr kitapta toplayan Papoz Niemoller, bir yerde şu satıriorı yazmıştı: «Nazıler komunıstlerı alıp gotCırduklen zamon sesımı cıkarmadım öyle \a. ben Komunist değıldım Sonra sosyalıstlerı alıp goturduler. yine ses etmedım öyle ya, ben sosyalıst de değıldım Ardmdan sosyol demokrotları alıp goturmelerıne de bır şey demedım. Çunku malum ya. ben sosyol demokrat da değıldım Oaha sonra Kctolıklerı alıp goturduler sesımı yine cıkarmadım Öyle ya. ben Katolık de değıldım Sonunda benı alıp goturmeğe geldıkleri zaman ıse. ortada ses cıkacak kımse kalmamıştı...» GEOROE ORVVELL VE «1984» Pek cok yerlı ve yabancı gozlemci, özgurluk ve demokrasl ugruna ozgurlukler ve demokratik duzenın ortadan kaldırılmasını, ters bır davranış olarak nıtelıyor ve unlu Ingılız bılım kurgu yazarı ve dusunuru George Orwell'in «1984» adlı romanında olduğu gıbı, bu tarıhe altı yıl kala, topyekun gozetleme «koca ağobey senı gozetlıyor» sistemının uygulanmaya başladığını ıleri suruyorlar. Bu goruşun savunucularına gore, yeryuzunun en zengln ve en guclu devletlerinden blri, iki uc duzine «sıyasal sapık» onunde teslim bayrağını cekmiş ve onların amaclarına otomobilleri durdurup aramak, klmlik saptanması Için yine sırf kuşku uzerıne klşllerl gozaitına alıp tutmak (tutuklama belgesi olmaksızın), başkaca, ceza davalarında kolaylıkla avukatları savunma gorevlnden kovmak ve tedhiscıllkten sanık kimselerle avukatlarının yalnız başlarına konuşmolarını engellemekten oteye, ustelık aralarına cam duvar çekmek gibi onlemler iceriyor Ayrıca polls kaydı zorunluğu da cok daha ayrıntılı blclme getlriliyor. Ama yıllardan beri yururlukten kalkan, otellere kayıt yaptırarak oda tutmak zorun Ingiltere'de devlete bağlı gizli bir propaganda örgütünün varlığı ancak tasfiye edilmesinden sonra ortaya çıktı L KaSp krizi sonucu öiümleri azaltan bir tedavi ybntemi gelistiriidi NEW YORK Kalp krızı gecıren hastarvn yenı ve an' bır baska krız nedenıvle olme tehlıkesmı yan yarıya ındıren yenı bır tedavi yontemının gelıştırıld.gı bıldınlmektedır Arostırmayı surduren uzman'arın belırttığıne gore daha once gut hastalığının tedavısınde kultanılmış olan «anturane» adlı ılac. kalp krızmın şıddetmı azaltmakta ve krız sonucu olum oranıfiı dusurmektedır i Bılım adamları ılac hergün alındığı takdırd9 ABD'de her yıl 15 bın hastonın olumden kurtulmasımn olası otduğunu belırtmışlerdır. 1975 yıhndan berı yapılan araştırmalar ıcln bır ec?aclık 'ırması Kanada ve ABD'de bulunan 26 tıp merkpzıne 3 75 mılyon dolarlık bır fon ayırmıstır Calışmolar kalp krızi gecıren hastalar uzerınde surdu'uımustur Her gonullüye. kendılerının ve rioktortann haberı olmadan, krız gecırdıkten 25 35 gun sonra «anturane» veya bu konudakı klasık tedavi ılacı «placebo» verılmeVe bas'anmıstır Deney sonucunda kalp krızlerınden dolayı yıllık olum oranı paclebo kul'ananlarda %9 5 anturane kullanonlarda % 4 9 olarak belırlenmışt r Aynı nedenden öturü meydana gelen anı olumierde ıse bu oran placebo grubunda % 63 anturane qrubunda da % 7 olmuştur Verılen habere qore arastırmaları acıklayai New England tıp dergısı ılâcın damar sertlığıni durdurucu ve kalp krızlerının temelınde varolan nedenlen acıklayıcı nıtelıkte gorunmedığını belırtmıştır (Dıs Haberler Servisl) ONDRA Ingiltere'de otuz yıl süreyle calışmalarını gızlı olarak surduren devlete bağlı bır propagonaa orgutunun, 1977 yılında tastıve edıldığı cjrenılmıstır Gecen yıl olen Dışışlen Bakanı Tony Crosland'ın tasfiye kararı almasıyla bırlıkte, komünızme karşı propaganda çalışma'orını yuruten ve özellıkle ucüncü dunya ulkelerıne vonlerıdırılmıs orgutun faalıyetlerı ortaya cıkmıti.r. Örgutun yerıne, yine İngıltere Dışışlen Bakanlığına bağlı daha ufak bır daıre kurulmuştur. «The Guardıan VVeekly» gazetesının habenne göre, Dışışlen Bakanı Davıd Owen, yenı kurulan daırenın gızlı faalıyetlerde bulunmasına karşıdır. DI5IUERİ BAKAHUGINA BAOLI «Enformasyon Araştırma Doiresi» olarak bllinen ve tasfiye edılen propaganda orgutu, Dışışlerı Bakanlığına bağlı olup Sovyetler Birliğınin propaganda gırışımlerıne korşı düşünulmüş bır «karsı girişim» olarak 1974 yılında kurulmuştur. Soğuk savaş donemınde «karşı glrişime» llk geçen Ingıltere de bu daırenın çalışmaları gıziı tutulmuştur Dünyadakı tum Ingılız elcılıklerıne raporian dağ'tan «Enformosyon ve Araştırma Ooiresi». Ingiltere'de de 100'e yakın gazetecı ve yazara ceşıtlı bilgıler vermiştır. Daırenın kurucusu Chnstopher Mayhew'e gore. daırenın calışmoları Ingılız yayın organlarını saptırmaya yönelık olmayıp, yalnızca gızlılıği nedenıyle «karanhk» bır nıtelık taşıyordu. PSİKOLOJİK SAVAŞ YONTEMIERI Savaş sırasında gelışen «psikolopk savaş m«todları» ıle kurulmuş daıre, en parlak dönermni 1950'lerde yaşomıştır Bu donemde kalabalık bır personel calıştıran dairenin, carpıtılmış raporlar yayınladığı anlaşılmaktadır. 1948 yılında «Enformasyon ve Araştırma Doiresj»nde Sovyetler Icln calısan Ingılız aıanı Burgess sayesınde, Sovvetler, dairenm kurtıluşundan ıtıbaren calışmolorından haberdar olmuşlardır. Raporlar hazırlomaktan öte, daıre. ceşıtlı yazarları kıtaplar yayınlamaya teşvık etmış ve bu kitapların yayınevleri tarafından kabul edılmesinı de örgütlemiştır ingıltere Radyo ve Televızyonu BBC'nın «Dünya Servisitne raporlar ve bilgıler veren daire. aynca gızlllığın korunması koşuluyla bır cok gazetecıye de ropor ve bılgi iletmıştır Dışışlen Bakanlığınca hazırlanan raporiar olarak sunulan bu bilgıler gizlıce dağıtı'mış ve da.renın çalışmaları gızll tutulmuştur Fransız hükümeti, yatırımların ülke dışına kaymasını önlemek amacıyla onlemler ahyor PARİS (ANKA) Genel secim rının başlamosıylo bırlıkte fransa da efconomık konularla llgil* tcrtışmolar da guncellık kozanmaktodır Secımlerı Sosvoiıst ve Komünıstlerın oluşturduğu Sol Ittıfakın kazanocağı voiundakı tahmınlenn voğunlosması üzenne ülVe dışına koyan votırımlart denetırp altıno olobılmek icın hukumetın yeni önlemler tosariariığı bıldınlnnektedır Bu amaclo hukömet ulke ıcınde yatırım yapon fırmalar lcır> ceşıtl vergı inrtırlmlerı, vergı muafıvetlerl uvqulomayı kobul etmıştlr Ayrıca yatınmcı fırmciarın hukumetın malı vardımlarından daha fazla yararlondırılmoları öngörülmelntedır PERSONELI AZALTILDI 1970 yılından Itıbaren personelı büyük Slcüde azaltılan dairenin, komünızme karşı calışmolorınm da yavaşlatnması onenlmıs ve daho genel olarak İngıltere nın cıkarianm savunması Istenmıştır. O donemde daıre Irlanda Devnmci Ordusu IRA'ya karsı cahsmalar «îurdurmuştür İngıltere Dışışlen Bckanlığında soğuk sovaşton kolma tutumun \ok olmasıvla bırlıkte «Enformosyon ve Araştırma Daıresnnin colısmaları hakkında soruşturma ccıldıktan sonra tasfiye koran ahnmıştır (Dıs Haberler Servisı)