Katalog

CUMHURİYET 23 ARAUK 1978 TEI SANATEDEBİYAT Olivier Messiaen'in 70. Yılı | Selmi ANDAK r oğdcş Fronsız bestecısi Olıvıer Messiaen'in 70 yıldonumu muzık dunyasında kutlanıyor. ceşıth ulkelerde adı na konserler duzenlenıyor. bestelerı programlardo yer alıyor. Muzıksever okurlartmıza, uzaktan yakmdan tanıdıkları bu bestecıyı, kısaca onımsatma/ı gorev bılıyor, aynca bozı rnu zık otorıtelerımızın Messıaen ko nusunda goruşlennı lletıyoruz: Olıvıer Messıaen 1908 yılın1 da Fransanın Avıgnon ılmde doğdu 1931 yılından it baren TrınltĞ kllısesınde organıst olarok gorev aldı 1941 yılındo Pa rıs Konservatuan'nda «harmonıum» pofesoru oldu Bostec lik uğraşıs içınde Org ıcln >a Kadınlarımız Yazı: Işıl ÖZGENTÜRK Fotoğraflar: Ara GÜLER . == C MÜZİK DÜNYAMIZIN USTALARI MESSÎAEN ÜZERİNE DÜŞÜNDÜKLERÎNÎ YANS1TTILAH pıllar, ckestra muzıklerl bır cMesse» Oda Muzığı, p.yuio ve keman ıcın ^apıtlar, vokal muziK d'geı çeıtlı beste'e' iz dı Aynco <ivlu7ik Dılmın 1 zknığı» odlı teor'k blr kitabı ve bazı teonk colışmaları var... Besteler arasında tanmmışla rı şunlar cTurangalıa» adlı Senroıiı, tKuşların Uyonışı (Rev<s,l des Oıseaux), «Troıs Petıtes Lıturgıes de la Presence Dıvıne», «Les Offrandes Oublıxes», ptyano icın «Buriesk Fan tezı», pıyano Icın «lie de Feu» (Aîeş Adası), pıyano ıcın Prelud'ler, «Vıngt Regards sur I' Enfant Jesus» (Isa'nın cocukluğu üzerıne yırmı bakış). «Vısıons de l'Amen (Amın gorunüş lerı), soprano ve pıyano ıcın «Toprağın ve Goğun Şarkılan», cZamanın Durusu ıcın Dortlu» p yono ıcın «Neumes Rythmıques» ve dlğer ceşitlı besteler Olıvler Massıaen cmodern yazı teknığı icınde, genellıkle mıstık duyuşta ve dlnsel yonelımde» colışan bır bestecıdır Cağdaş besteoiler icınde, «tonaU kalıpları terkedenlere katılma\arak. modal yonde uğraş vermesl ılgınçtır Anlayışı ve göruşu ıleriye değıl, gerıye doğru oldudju Icın, Fransız a/dınları ve muzık eleştınctlerı ta rafından bır haylı eleştırı'mış tır. Dınleyıcıye ıctenlıkle buyuk etkı yapan bır besteci Bu noktada, ornegın ılsrıcı goruştekı bır fıancıs Pojlenc veya Georges Runc, Dorıus Mılhaud ve dığerle'i g bı sevılmış ve populer olmuş sayılmaz Dın leyıcıye ıctenlıkfe buyuk etkı yapan bır besteci sayılmamakla birlikte, gene de yozı teknığın.n ustalığı, muzık bılgısı acısından değen kucumsenmez uzeldkle cok usta bır «organıst» olduğu kuşku goturmez .. ~ = =jS s ^S S s; ~ ~ ^~ ~ ~ ^~ ~ 5S: Mehmet AYDIN B lr yücegönullu ınsan daha ayrıldı aromızdan. Son yıllarda aydıniarımız uzerind» egnkı bır sam yelı eser oldu. Tıpkı bır yaprak dokumüne ugramış gıbı genc. yaşlı demeden, bırer ıkışer hep de gerçek aydınlarımızı yıtırıyoruz. Kımilerını doğa elımızden alıyor, kımılerını de soyrı kofalı karanlık kor guçler. Ibrahım Olgun. en verlmlı ve yararlı donemınde yozın dunyamızo veda edıp gıttı Böylece gerıde ka lan dost ve arkadaşlarma dınmeyecek acılar ve gonül üzgüleri bıroktı. Olgun. Istanbul Unıversitesı Edebıyat Fakultesını bitırdikten sonra, yaşamını ülkenın ce şltlı yerlennde oğretmenlık, eğıtım danışmanlığı ve yönetıcmkle surdurmuştu. 12 Mart doneminde Gazı Eğitım Enstıtusunden almıp Bolıkesır Necatı EÖitım Enstıtüsüne gönderılmek Ozere kıyıma uğratılınca, cok sevdığı mesleğınden busbutun oynlmak zorunda kaldı. Emeklılığınde boş oîurmak ona gore değıldı. Kendısını kitapcılığa vererek, en seckın yazmo ve eskı yapıtları bılım dünyasının hızmetıne sundu. Bu aroda, Turk Tarıh Kurumu Uzmanlığı ve KüJtur Bakanlıâı Danışmonlığı grbi yoğ"un calışmolar ıcıne de girdı Daho oncelerı sureKlı calışmaları yuıünden. kılçuk blr yuz felcı gecirmişse de kısa zamanda sağlığına kavuşmuştu. Ibrohım Olgun'lo üc yılımız bır arada gectı ve dostluğumuz artan bır yakınlıkla sürup gıttı. O, cok yonlu bır insandı. Dıl, eğitım, eskı kıtapcılık ve Turk Yazını Tarıhı araştırmalarındo konulannı iyi bılen yetkln bır uzmondı Özellıkle Doğu ve Botı duşunceierıni benlığınde çok iyı bağdaştırmıştı. Yenıye ve devrımlere ıcteniıkle bağlıydı. Bızde eski edebiyat egıtımınden fleçıp de Türkce'nın ozleştirllmesınden yana olan pek oz kışl vardır. Olgun, bu soyılı kışılerın en başında gelen bır dılseverdı. Oın alanında da engın bır bılgıye sahıptı. Ancak, soruniara ve evrene layık dıyalektik acdan bokardı. Onu yalnız ıkı kez, sanki suç lu yakalar gıbı derın kaygılar, /ılgınlık ve bezgınlık icınde buldum. Bırısı, Gazl Eğitım Enstitusünde birlikte colışırken, 12 Mart uygulamaları sırasında I. Olgun. Tahsın Sarac. hsan Öğuş ve ben daha ilk :ğızda yenı düzenın kıyımına jğratılmıştık Benım yenl goev yerıme sennkanlılık icınde jıtme kararımdan sopsarı keserek, buyük kaygı ve acı duyJuğunu belırtm<ştı. İkıncısl de, Edebıyat Fakultesınde rahmetı bir profesorun kendısınl Faülteye asıstan alacağı sozveısiyle dört yıl calıştırıp, solunda bır başkasmı yeğtsmetine Hışkın acı anısıydı. Öyleyen, hocosını hep lyılıkle anorlı. Onu asıl yüreğınden yaraayan do bılimsel değerlendlrnelerde yetenekler yerlne, bır akım ozel ılişkılerin on plana lınmasıydı. Dost ve yığıt Ibrohım Olgun'n olumu de, gorevi başında, Ikesınm sorunlanna düşün üetımınde bulunurken şanına ygun bır bıcımde vurgulandı. ), ölümüyle yurtta ve turkoloalanmda yerl kolay kolay oldurulamayacak buyük bir oşluk bırakıp gıttl Yayımlodıı yapıtlor. makoleler ve broürlerle blr cok kongrelerde unduğu bılimsel blldlnler, odı Dost tutkunu Ibrahim Olgun nı kolıcı kılmoya yeterll blrer nlteflkli belgelerdır Onun sevgı guneşıyle bır oroyo gelen sayı Adnan Saygun Dil, eğitim, eski kitapçıhk ve Türk yazını tarihi araştırma* larında konulannı iyi bilen yetkin bir uzmandı. Olgun, yeniye ve devrimlere de içtcnlikle bağbydı, doğu ve batı düşüncelerini de benliğinde bağdaştırmış. bir bireşime kavuşturmuştu. I sız dostlon, Olgun'u omuzların da değıl yureklerınde taşıyarak sonsuzluğa uğurlamışlardır A ramızdan göcen o gonül ve 8anat erine blnlerce çıçek, binlerce selâm. Derman BAYLADI Mutluluk nedlr? tVartıkh olmaktın de«ek'... Peki ya bu varlıklı klşinln sağlığı yerlnde değı/se' Sabah, akşam dayamlmaz ccı lar ıcırde kivranOTOk olümu gözluyorsa sozgs IISJ"» " H*Y) vorftkiı t\9M de eofllıklı olmok öyleyse Belkl. Amo bu hem varlıklı hem de sağlıklı k'şj yakınlarını yltırmlşse, eşı dostu yoksa, toplumca bir yana itllmlşse? Varlıklı. sağlıkh olmok, sevdiklerlyle birorodo bulunmak diyemez mlylz? Böylesl bir konuşmada her yanıtı blr başka soru Izleyecek, kesın bir sonuca varıla mayacaktır belkı de. Bır deniz kryısında bir bordak coy lc•nek, denlze taş atmak blr clcek koklamak, bir şarkı mırıldanmak... «Kücuk mutluluklor» dlyeblllriz bunlaro ya da tgeçicl mutlu luklar». Mutluluk süreklı olablllr ml dersınız? Krolsos soror: Ey Solon benden daha mutlu blrlnl dır. tGölge etme başka ıhsan Istemom» 8özunü anımsayalım. Geielım cağımız ınsanının mutluluğuna: para. sağlık ün. soygmlık... Kişinin butün buniarı kendmde toplaması yeterll ml mutlu sayi'abllmesı icın? Yalnızca kendine dönuk .nu'tuluk gercek mutluluk mudur? cSıkı ve sağlam adalelerin ce<ım8izlo<» yard'm ıcın, keskın aklın daha hof. dörıa mu lâyım, daha gprültusüz ve yavaş akta, hattâ akılsıza arkadaşlık için verıldığlni corbonm corbcsi7larla taksım edıîmek Icın mıs g'bl koktuğunu oğreten, belkı de öğretmeden oy le ıyl. oyle mübarek anodan doğulduğunu ho yal ettiren bir düşünce ile haritadakı mavni ğın ortasında, kocaman kıtaların kenarındokf büyuk denizlerın bır tarafına Kondurulmuş odalara bakar. kurar dururdum.ı (2) Buroda mutluluğun nlteHği değışıveriyor bırden. Sait Faık'e göre mutlu olmak ıcın var lığcı, yeteneklere sahıp olmak yetmıyor. önenıll olan bunları başkalarıyla paylaşmok, mamu8lu Insanlar arasında boşı onune eğılm'ş, iyılıklere hasret duya duya omrunün sonunu burada kesik bir son nefeslo bahtiyar bitirmek» (3) Solon'un da bellrttlğ! gibl, yaşamını mut lu blr sonla kapamaktır bu. Yazı bıle yaz «/ırmıncı yuzyılda, muzıkte ^Ş eskı «tonal» slsıemden blrcok ^Ş yaratıcılar ayrıldılar ve beste~; cilıkte yenı yollar, turlu cere~ yanlar arandı Ol'vıer Messıa^s en'in bence en onemlı tarafı = bu yeni akımlar ve «atonod ^= si8tem'lerden sıyrılarak tmo~ dcl» sısteme dönmuş o'ması •£ dır Bu cModal» anlayışa Turki = = yede de ben <Adnan SaygunJ ve ss: dığer bazı bestecilerımız yonel~ mış bulunuyoruz Ancak bu an = ~ layış, gecen yuzyılın fmllli» de =r nilen muzik ekoilerinden fark=r lı blr yaklasımdır ^^ Olivier Messıaen, ayrıca Hint ^z müziğlyle ilgilenmiş ve kendine ^ göre yenl bir müzik dili yorat^ maya calışmıştır Doğu müzisş ğlndekl tmakam>lara ve tntm» ss lere bu yoldan yonaşmaya uğ ^ s raşmıçtır ss Sadece dıkkat edılecek bir sr noktayı söyleyeylm Ben de zs: «modal» sisteme yonelmis bır ~ besteciyim, ne vor ki duyuş ve S göruşlerim Messıaen'ınkinden ~ farklıdır. Messıoen bestecilıği ^ dışında cok tyl bir organist (org = calan) ve dini müzığı bılen blr ~ sanatcıdır Fransız eleştlricıle~ rı. bazı besteciler icin şu sözü ~ kullanırlar: cSaygı duymak baş ^ = ka, sevmek boşko » S ş Fılen.n dolmodığını, tenceremn kaynomodığını goren. gozetelerde boy boy olüm okuyon, her an cocuğu odıno ocı ceken, endişeltnen kadınlor, meydanları dolduruyor. ıÇocuklan olmesin, fiMer doltun.ı dıye. INCELEME ROPORIA Mutluluk üzerine gördun mü? Bekledığl yanıt fgörmedım» olmalıdır. Oyle ya. ılk çağların en güclu, en varlıklı, en sozu gecen devletlerınden birının kralı bu Kroisos. Ne var ki yonıt umduğu gıbi cıkmaz. Bır Atinafı Tellos vardır. Zengın blr ulkede yaşomıştır. Guzel ve endamlı cocuklan vardır. Evınd«> boşko çocuklonn do doğduK larını ve hepslnın yaşadıklorını görmuştör. Vcrlıkhdır. amo asıl önemlısi olüm onu yur dunu savunurken bulmuştur. Atlnalılar onu cok ululamıslar ve ulusal törenler yapmışlar dır. Kroisos bu kez: «Ondon sonro kim gelır senm b/ldığln?» Gene bekledıği yanıtı alamoz. Sıradan Atinolılor'dır Solon'un mutlu kışl'er olorak saydıklcrı. Doyanomaz Kroisos. Ya b'z. der. Bizlm mutluluğumuzu hice ml sayıyorsun k.,, bu basıt insanian koyu ycrsun ıkıncı sıraya? Sen cok zenginsın. Cok ınsana hükmedıyor3un Ama benden Istedığin çeye gene de cevap veremem Cünku önce 6mrünı,rı güzel bır sona bağlandığını bilmem gerekır. (D Solon mutluluğu yoşomın blr keslminde deg'l. bütOnu iclnde degerlendlriyordu anlaşılan. Epikuros ise yaşomo sevincinde. Pılozof Diogenes'ln mutluluğu basit yaşantısında mamak tam bfr sükun lcinde günlerınl ge cırrrek... Ama duygulu bir yürek. bır aydın kişı cevresınde haksızlıklar, somüruler oldtığunu duyarsa rahat olabılır mı 7 Adanın yabancısı olan sekızıncl kışıye tuttukları dülger balığından pay vermezler. Dostca ıcten bır eevgı ıle calısan adamın Is ted.ği tek bir balık aiobılmektır Amo bu tek bır balık cok gorülür ona. Alınterl dökülmüş tur oysa, emek verılmıştlr. Emeğin, alınter*» nm hakkım vermek gerekmez mi? Salfin her tür sömürüye karşı ayaklanan Insan yur« ğı bu haksrzlık karşısında topkisız ka/abılır mı? Ama karışmoğa kalksa ne cıkacoktır? Söz gecırebilecek mıdır sömurgenlere? Karışan bırınln nıce tersiendığlnı fiörmüştür nit« kım. Tek sılâhı kalemıdır 8u haksızlığı duyurmalıdır başkalarına. Tam mutiuluğa kavuştugunu sandığı sırodo mutlulugun yalnız '.'aş,na gercekleşmeyeceğım anlamıştır. Yozı yazmamağa kendi kendlsme söz vermiŞKert, yapamaz Yazmcsa delı olacaktır cunkü ca fuk (1) (2) (3) Haksızlık. ecmüru yeryüzünde var olduk cağoaş ınsar.ın mutluluğu gercek mutlu* olabılır mı? Heredot Tarihi: Cev. Müntekjm ökmen Remzı Kitabevi Sait Faik Bütün Eserler). Harltodo bir Nokto Bîlgı Yoy. Sait Fa/k: Butun Eaerlert. Harıtada blr Nokta • Bllgl Yay. «Olıvler Messıoen, Fransız 2 = bestecilen arosındo Cesor Fron 3 C ck ın ananesmı kendı zavıye SS sınden devamjB|t*rfn**c gayesı şş= nı gutmuştör. Butün hayatı bo~ yunca t>ünu yapfnâk Istemistır ~ Ondan dncs gelıp te bu tarz 5 = dakl müzığı yazmış oianlara ye ^ş nl ve kıymetli bır ses ılâve et ^ = miştır. Mıstik bır katohğın ka= lemi her ne kadar bızlere yakm ş=ş olmasa dahı. Messiaen'in şup £ = hesız kl sanatını bılen ve or kestra babındo mohır eUere so ^^ hiD bır kompozitör olduğunu ~ kimse inkâr edemez. ~ Gerçi onun mıstıslzm'i kato ss Iisi7m çercevesmde kalmayıp S Asya'nın mıstıklenne kodor u zanmışsa da. ezcumle koco S man ssnfonısı «Turangalıa» bu şşz nu ispot etmektedir Buna rağ ^ men, şüphe yok ki Messtoen. • katolık an'onelerlnın bır hüiasa= sı addedilebılır Kendisi ayrıca ^ organıst olarok takdire şayan ss bir müzisyendir.» ^= Cemal Reşid Rey = Mutlu bir gelecek için kadınlar şimdi erkeklerle omuz omuza.. şında, attığınız her odımdo pofıtık bır olav la korşılaşırsınız Polıtıze olmuş bır halkn yüreğı IstanbJi'da atar. Akşam. ış dönuşu yorgun banlıyö tre nıne b.nersınız Cevrenlzde yorgun sağlık sız yuzler Ö!u bır kaiabal'.k Bırden kapıdar gıren otok bır ruzgârla herşey değışır Va gonun havasını değlştıren, genc bır kadın dır Elınde pol'tık bır gazete toman vardır Bağlı olduğu göruşün propagondosmı yapa rak satar gazetesıni Alan alır karşı olanlo kendı aralarındo söylenmsye baslarlar Ga zeteyı satan genc kodın tozlo oyolonmiî, co bucak uzakloşır Her an olum onu kollamaktodır Durmak ölümun ışını kolaylastınr Gazete satıcısı kadınm vüzunde de'ii cızgı'er gorursunüz Nıce ışkencelerden ka lon cızgıier «Benim olan blr şeyin hoyrat ellsr tarafından rahmımden koparılırcasına cekillp almdığını hlssettım Çıfllık attım Koparıp aldıkları üc aylık blr çocuktu Insan onuru odma çığlık ottım. O üc aylık cenın hoyratca benden koparıldı. Tos bir zemıne düştu ceninl Benim cocuğum! Onu tekmeledller O an kendimi yitlrmemek icin cok uzoklardan gelen bir turkuye kulak verdlm KentItrfn varoşlarından, fabrikaların uğu'tu»undan, anamın *«ssiz gözyaşlarındon kopup gelen blr turküy» kulak verdlm. Hayır Insan onuru yitmemlstl O yaşoyacok Bedenlmden can gidlyor, olebıltrim. Ama olum bu hoyrat «llerln, bu Insanlığım kaybetmif. yuzlerln yanında daha Insana yokısır, daha srcak Benim ofanı alıp goturduler Üc aylık blr cocuk göcüp glttl bu dünyadan Bunu osfo unutamam! Uykusuz gecelerde çocuklar gelir aklıma, ekmek, sevgl. bekleyen çocuklar...» Alanları dolduranlardan biri, gazete satan genc kadın. Aianlordo bir ponkortcCocuklor Icln ekmek Çocuklar İcin bons!» Bülent Tarcan «Ollvıer Messiaen'in sanatına karşı hıcbır zaman heyecan duymuş değllim. Buyük ve gös terısli kalıplar iclnde, müzığe pek az yenılik getiren bir bestecı bence. na saklayayım... Ancak bu yorgımı, onun sanatını kucümsemek ıcın asla söylemıyorum Bu sodece kışıse< bir beğenim, o kadar Onu sevenlere ve büyuk değer vererlere d8 saygım sonsuz .. So dece Messiaen'in bestecılık dışında fevkalâde bır organist oiduğunu, bu yönünü fazlasıyla takdir ettlğiTil sfivleyebüırım. O tarafına diyeceğın yok » ^ş ^ = = S = zsz ^ş = = 2= == Ş£ s= =£ = == s Yabancı üs I Cadiz'e | Cadiz bekllyorum senden Senin benden bekledığinl Hemen yanıbaşındMin Cebelltarık'ın Ustelık bugun daha yakınsın Nsv» Yorka De bano hangl dllden konuşacaksın Hangi topuğunu vuracaksm V« hangl turkude söyleyecak»In «evdanr Klm teyredecek göruntütunu koylarmda Klm ıslatocak tuzlalannı Klm asağılayacak denlzcllerlnl V« canım yelkencl kızlorınt Zorba blr denlze cevir lyillğlnl Oulümseylşlnl kasırgaya fyl b«ll»sln o Kuzey Amerlkalı Cadlz natıl kaldırabilır elini ölüm dansı udruna * Cadlz beklh/orum send»r» 8«nln benden beklediğlni. = == ~ ~ ~ S ss ~ ss == 2= Türkıye'de ınsanlar tedırgm. Turkıye, sancı>ar icınde, Turkıyede en cok ölüm vor. Türkıye'de yaşlı genc, kadın erkek daho güzel bır gelecek ıcın acılaro. yoksunlukıara katlanar.lar var. Guzel geleceğı omuz omuza Kurmaya calışanlar var. «Evlât acısına »onl» «Çocuklarımız Icln ekmak v« barış I»tlyoruz!» tEşlt İ80 eflt ucretl» «Faşjzma geclt yok!» Dağ taş bu sözlerie dolu Mltlnglerln, gösterı yüruyuşlerınln başında kadınlar var şımdı Erkeğıyle birlikte guzsl geleceği omuzlarraya çalışan kodmlar var. Onlar mitıng alonlonnı dolduruyorlor, onlar cocuklan ölmesln dlye, boş filelerl dolsun dıye, onurlu bir yasam İcin mitıng alanlarını dolduruyorlar Kendllerı İcin birşey ıstedıklerı yok. Coğuniuk kendısl İcin bırşey Istemeyl öğrenmedi cunkü Onlar cocuklan Icln Istıyorlar güzei geleceğı. Ve olan ca guclerıyle haykırıyorlor«Çocuklanmız ölmtslnl» Onlar alanları dolduracaklarl Cunkü hıcblr şey, hıcbır söz. cocuğu ölen anayı avutamaz) Hlcbir soz boa filayi, boş tencereyi doldurmoz. Onlar alanları dolduracaklar, cocuklan yoşasın, fılelerl dolsun dlye. Blr sabah vaktl. Şişll Comılnin korsısındakı otobüs duroflındo ikl genc kız otobus bekliyor. Ellerinde kltapları, elferinde renkü duşieri, ellerinde sıcaklığı yenl bır sevdanın. Otobüs beküyorlar Geldiler. Bır arabodan Indiler. EPerlnde silâhları vardı. Silâhlarını otobüs bekliyen ıkı genc kıza yonelttıler. Yaylım ateş boşladı Kızların Ince bedenleri toprağa duştü. Ateş edenler oraboyo blndıler. glttilsr. Bir alanda şımdi, ölen kızının kan bsdelını ıstemekte anosı. Soruyor bedellni Soracak' En değerli emeğinln, en yüce sevgisinm: kızının kan bedelinı talep edecek1 Bir genc kadın okula başfoyacdk oğ'unu gıydlriyor. Duvarda bır fotoğraf asılr. Babanın resmi bu. Dağlarda vurdular babayı. Bır ırrrak kıyısında, Insafsızca taradılar. Oğlu okula baslayacak. cBcnlm bobom öldü oğreimanfm» dıyecek Sonra ana o§ul alanlan dolauracakıar. Yüreklerinde bir anıyla. Irmak kıyısında yaton bir ölünun anraıylo. Kadınlar. guzel geleceğe omuz veren kadınlar dolduruyor alanları. Kartaliı Fatmo kadın onlardan bırl. Seçim! Arkadaşımın cok işi var. Işten yenl geldl. Çocuklar birazdan ana okulundan doner, ocıkmışlardır. yemek yapıyor arkadaşım Yemek yaparken ne cok şey duşünüyor: ilerıci bır kadın derneğmde calışıyor, gece ropor hozırlamas» gerek, cumartesı gunü Gültepe'de bir odada kadınlara artı . değeri anlatacak Cumartesıyı şımdıden ayarlaması gerek, çocuklaro bakacak bırinl bulması gerek. Bır konuşrradır gidlyor. Arkadaşımın kendine bakacak vaktı yok Uykusuz, yorgun Cabuk cökecek Yaşından cok gösterıyor şımdiden Oysa arkadaşım bacaklarını uzatıp yatabılır işı ve cocuklarıyla yetmebll/r. Ama o sec'mıni yapmış Dunyayı değıştlrmeye calışanlardan biri Ikl kez üc kez daha cok yıpranmoyı, Ikl kez öc kez daha cok sömurülmeyı kabullenmiş Bu somürünün yokolması icin. O alanian dolduranlardan bırl Cocuklon yedirlp. uyutocak Kendı bırşeyler otış fıracok, sonro gececek masamn ba$ına. Güzel günler düşleyerek. artı değer nedır onu yazacak köğıtlara, konuşmasını hazırla/acak Gultepe'deki kadınlar onu bekliyor. O, orada artı değen anlatacak. Alanlor dolu şımdl. Alonlardo pankortlar Kadınlar. erkekler birlikte tosıyor ponko't'arı Pankartlarrla yazılar SÖMÛRÜSÜZ BIR DÛNYA İCÎN... «Allahın huzuruna temiz çıkmalıyun...» * şs S= 2= = ~ ~ Uykusuzluk ve pencerede bir kedl Gece boyu hic konuşmadan durdu. Yağmurlar yağdı, dindi, Pencerede hep kedl, Ne geceye girdl, ne de uyudu, Boktı, baktı, baktı, Belll değlld! doğmadığı, doflduğu. Sanki ona blrzaman Hadi mlnderden In dendl. O da şlmdl, yola cıkıp blr duygudar, Pencerenln dışında duran Uykusuzluk Blr gecedtn Indl, odaya girdl. Dedl: Hadl şlmdl ••n d» In uykudan. Sevdl ml, sevmedl ml, belll etmedT. Sürdürüp suskunlugunu Bekledi. Şimdl eski uykusuzluğunu Yenf huysuzluflu b«sl«di. Aaaaa... Kedl bu uykunun lclndeydl. Ankara yolundaydı blr gece, Blr gun Marmarls yolundaydı keoı. Bütün uyku kapılannın önündtydl. Mırmırtarı, tırmalamalarıyla Blr kadınm duılerlndevdi V» butun hırcınlıklnrrylo Anılarının SnündeydL * s= == == == ss = ~ === j£ Özdemir ASAF Rafael ALBERTİ Türkçesi: T«»otrıat ^ Fatma kadın otuz nlsan günü erkenden kolktı. Evi kâşs bucak temlzledl, camaşır yıkadı. Akşama doğru Isl blttl. Su ısıttı, yıkandı. Abdest aldı. Yenl aldığı ic comosırlarını gıydi Fatma kadın erteJl gün 1 Mayıs'a katılacak. Fatma kadına arkadasları, komşuları, «olürsün gıtme», dedller. «Kotliom yapılacakrrış gıtme». dedıler. Fatma kadın gıdecek. ölumu göze aldı o Yıkanması. ternız ıc camaşırı glymesi bundon ölurse temiz olsun istiyor. Allah katına temlz cık6ın Istiyor. Gönlü rahat Evl temiz, kendl temiz, yarın 1 Mayıs'a gfdecek. Ne bır kaYıraman olma ozleml var Fotma kadınm icinde, ne korku. ne en ufak bır tedırgmiık Tencereye yemek koymak gibi yapılmosı gereken blr Is 1 Moyıs'a gltrrek öyle düşünüyor Ona «bu bayram senm bayromm Ezifenlenn bayramo, dedı!er Bunun icin gldecek Fatmo kodın, bayrnmma gldecek. Işkencelerden geriye kalan