Katalog

0 N CUMHURİYET 15 ARALIK 1978 Cezayir'de Devrim Konseyi ve ordu içinde görüş ayrıliklarının bulunduğu belirtiliyor Daha Bumedyen, ölmeden, halk arasmda sıyasal ozgürlüklerin kapsamınm genişletılmesı ve ekonomide tüketime ağırlık venlmesı yonünde seslerin yükselme&e ^aşladığı kaydediliyor. 3 Dünya ulkelerı arasında onemlı bw yerı olan Cezoyır'ın ourumu dunya sıyası kamuoyunj meşgul ederken, ulkenın yakın gelecektekı ıc v« dış polıt kcs'nın re olacağı zıhınlerde soru ışareb yorat"inktadır. Bugun ulkey ılgılendıren en onemlı sorun Devlet Başkonı Huarı Bumedyen'ın krıt.k sağlık durumuaur Ceşıtlı Ukelerın unlu doktorları tarafından tedavısı surdurulen Bumedyen'ın olurru halınde ulkeae sıycsol bunclımo yolacobılecegı dıplomatık ka^naklarca ifade edılmektedır Cezayır bugune değın asken ılışkılerım Sovyetler Bırlığı ıle ekonomık ılışkılerın de ABD lle surdurerek kı dunyo arasında dengeh bır polıtıko ızlemıştır New York Tımes gazetesınde yer alan bır yozıda «Cezoyır devrımının, dıger bazı ulkelerd9 olduğu gıbı sozde kclmodığı aksıne hareketlı. conlı bır devnm olduğundon soz edılmektedi' Devımle bırlıkte sosyalıst bır repme geçen Cezayır'ın bugun gundemde olan sorununun buyuk olduğurıdan kuşku yoklur. Daha Başkan Bumedyen olmeden, sıyasal ozgürlüklerin daha genış boyutlu olması ve ekonomide de tasarruftan çok tüketime ağırlık verilmesını ıstenen ses'er, halkton yukselmeye başlamıştır Cezayır bılındığı gıbı tüm zengmlığınl (ozellıkle butan gazından elde eUığl gelır'erı) vctırımlaro harcamokta bu da doğol olarak halkın tüketım gereksınmelerınde kısıtlcmalara yol acmaktadır Sanoyıleşme hareketının tüketımı kısıtlamasının ötesınde tanm sektörünöekl durgunluk temel gıda moddelerınin pıyascda buluramamasına yol acmış ve bu konudo yakınmalar boşlcmıştır Hıc kuşkusuz Bumedyen'ın yenne gececek Mm olursa olsun bu tepkılerle mucadele etmeye calışacok ve ortamın Iron orneğı bır sıyası ve sosyal bunalıma kaymasını onleyecek bır tutum almak zorunda kalacaktır Cezayır dunyanın en genç halkına sahıp ülkelerden bındır Nufusunun yüzde 6O'ı 18 yaşındayken. yüzde 48 ı de 14 yasından kucuktur Bu da devletın demografık yatırımlaro ağırlık vermesını gerektırmektedır Bu arada, gerek ordu lcınde. gerekse Bumedyen'ın yetkılermı şımdılık elınde bulunduran Devrim Komuta Konseyi uyelerı arasında onemlı goruş oynlıkları bulunduğu belırtılmektedır. Bu medyen dahıl olroak uzere 9 kışıden oluşan Konsey'deki uyelenn kımısı Batı yanlısı. kımısı de Doğu bloku yanlısıdır Batı yanlısı uyeler, sosyalızm çercevesı dışına cıkmadan daha Ifberal bır ekonomı taraftarıdırlar Sovyetler'den yana olanlar ıse, uretımın yıne yatırımlara kaydırılmasını ıstemektedırler. Ekonomik ) bunalım ve bastırılamayan ~ gerilla savaşı Angola Devlet Başkanı NETO'yu Batı'ya açılmaya zorladı Angola'mn iclnde bulunduğu ağır ©konomfi bunalımın ve ulkede halen devam eden gerıllı savaşının. Başkan Agostına NATO /u batıya doğ ru açılmaya zorladığı bıldırılmektedır. «New York Times» gazetesının, Kenya'nıı „ başkentı Naırobı'deKı lyı haber alon kaynakları dayanarok bıldırd gıne gore Neto nun batıya açıl ma pedönlerının ardında salt ekonomık sorunlar yatmaktadır Aynı kaynaklar, Neto yu batıya acıl ma gınşımının hıc bır bıcımde Marksızmden u zaklaşma anlamına gelmedığını de kaydetmekte dırler. Bu arada ulkenın tek partısı MPLA Merke, Komıtesı, 4 gunluk gızlı olaganustu toplantılar dan sonra Başbakan Lopo aa Nascımento ve E konomı Bakanı Carlos Rocha Dıloıvva'nın Mosko VG nın denetımındekı sıyasal cızg ye gıderek da ha fazla yoneldıklerı gerekcesıyle gorevlerınder olındıkları açıklanmıştır. Angola'mn başkentı Luanda'yı zıyaret eden lerın bıldırdıklenne gore eskıden Afnka n n er guzel kentlerınden bırı olan Luanda nm bugunıu gorunumu uike ekoiom.sının ne denlı bır bunolırr ıcınde olduğunu vurgulamaktadır Coplerın kaldı rılmadıgı kentte bınaların cogu yıkık, yollar sor derece bozuk bır durumdadır Dukkanların coğı satacak bır şey bulamazken halk, yıyecek almad ıc n gunes dogorken kuyruklara gırmeye Dcşıa maK.tadır Bu arada eskıden Angola'nın en zen g n kaynağını olusturan elmas madenlerı ıse bu gun ancak °c20 lık bır verımle ısletılmekte de m r madenlerınden ıse hıc yararlanılmarrakta dr Ulkenın baslıca gelır kaynagı olan kahve üretımı ıse hemen hemen durmuştur. LHkede ekonomık bunalımdan baska halkı umutsuzluğa yonelten bır sorun da yer yer gerılla savaşının surmesıdır. Bu arada bılındığı gıbı gectığımız mayıs ayındo Başkan Neto'ya karşı bır suıkast bulunmuş, ancak bu gınşımın kan lı bır bıcımde bastırlmıştır. Öteyandan Batılı dıplomatık kaynaklar Neto'nun başarısızlıklarından oturu bakanlıklordakl tum yuksek derecelı Kubalı donışmanlar görevlerinden uzaklaştırdığını one surmektedırler. Aynı kaynakların ıddıalannda Kuzey Angola'da bulunan petrol tes slerını 1976'da ışletme gorevını ustlenen Kubalı uzmanların basarısızlığa uğradıklorı, bu nedenle uretımın duştuğu ve Başkan Neto'nun Ingıltere ve Brezılya'dan uzmanlor getırttıgı de yer almıştır. Yenı yonetıcılenn ışlettıklerı petrol tesıslerının bugunku kapasıtelerının. boğımsızlık oncesı kapasıtelerınden daha yuksek olduğu ve ulkeye yılda 600 mılyon dolar gelır sağladığı bıldınlmektedır. Sıyasal gozlemcılerı şaşırtan dığer bır nokta da Neto'nun, Portekız Devlet Başkanı Ramalho Eanes ıle buluşmasından sonra Angola'don Portekız'e ıltıca etmış 7 bın gocmenı gerı cağırması olmuştur Aralorında 2 bın Portekızli tek nısyenın Dulundugu b Idınlen ılk kafılenın önumuzaekı gunlerde Luanda'ya gelmesı beklenmektedır Başbakan Neto'nun batıya acıl'şı salt ekonomık alanda kalmamış, Neto ıhtıyatlı da olso. batıya sıyasai bır yakınlaşmaya gırmıştır. Luanda da ABD Başkanı Carter"m ozel temsılcısı ıle goruştükten sonra Neto, eskı duşmanı Zaıre'nın başkanı Mobutu ıle barışmıstır Dıplomatık kaynakların bıldırdığıne gore Neto Angola'da faalıyet gosteren ve Zaıre'ye baskınlar duzenleyen Katan galılar'a bundan boyle sınırı gecme ıznı vermeyeceğıne soz vermıs vs uzun zamandır ıki ülke a'asında kapalı bulunan demıryolunun acılacağını soylemıştır. Ne \/ar ki tüm bunlaro karşın gözlemciler Angola'aakı gelışımlerın ozunde ekonomık bunalı mın yattığını ve kendısını ıktıdara getıren Kuba'ya korşı «Hayat borcu» olan Neto'nun Fıdel Castro'yu kıracak hicbir harekete glrışmeyeceğını sovunmaktadırlar. (Dış Haberler Servisl) CEZAYIR DEVLET BAŞKANI HUARI CUNDA BEKLIVOR BUMEDYEN Ç E S I T L I ULKELERIN UNLU DOKTORLARI BAŞU Cezayır'ın ağır bır siyasal bunalım lcıne gırmemesı ıcın Devrim Komuta Konseyi'nın kendı ıcmde bütunlüğunü korumasımn zorunlu olduğu kaydedılmektedır. Nıtekım dıplomatık kaynaklar, gorunuşte Huarı Bumedyen'ın yennı dolduracak bırısi bulunmadığına manmakta ve bunun ıçın kısa bır zaman ıçın de olsa Konsey uyelerının bır bırhk ıcınde olmalarının zorunlu olduğunu vurgulamaktadırlar. (Dış Haberler Servtal) Başbakan ve Ekonomi Bakanı, Moskcna yanlısı bir politika izledikleri çerekçesiyle görevlerinden ahndılar. BİR PORTEKİZ GEZİSİNDEN İZLENİMLER Leyla VMAR Bumedyen'in aylarca komada kalabileceği bildiriliyor CEZAYİR Tıp cevrelerl 25 günden beri tam koma durumundo bulunan Cezayır Devlet Başkanı Huon Bumedyen'ın hıçbır zaman şuuruno kavuşmadon aylarca klınık yonden hayatta kalobıleceğını acıklamışlardır. Uçuncu Dunyanın en mılıtan devrımcı lıderlerınden 53 yaşındakı Cezayır Devlet Boşkanı, tedavısf olanaksız bır kan hastalığından yatmaktadır Bumedyen Cezayır'ın Mustafa Hastanesınde bır duzune kadar ulkeden 40'ın uzerınde uzman ve teknısyenın denetledığı son mode! maktnaların yardımıyla hayatta tutulmaktadır Uzmanlardan bırı, Bumedyen'ın durumunun tıstıkrarln olduğunu soyleyerek, sonun gunler sonro mı, yoksa aylar sonra mı geleceğınl söylemenın olonaksız olduğunu bellrtmıştır. Devlet kontrolundakı basın, henüz Cezayır halVına Bumedyen'ın bır daha şuuruna kavuşmasının beklenmedığmı bıldırmıştır. Bununla bırlıkte Avrupo ve Arap radyoları. Başkanın olmekte olduğunu ısrarla bıldırmışlerdır ve pek oz Cezayırlı bunun farkında değıldır 19 hazıran 1965'te askerî bır darbeyle ıktıdorı eie geçırışmden bu yana Bumedyen. Cezayır'de mutlak yetkı sahıbı olmuş. kışılığı cevresınde süreklı tSosyallst Devrlmae dayalı bır anayasa Inşa edılmış ve bundan ıkı yıl önce de Bumedyen ılk kez Devlet Başkanı secılmıştır. Devlet Başkanlığı ıcın tek aday olan Bumedyen oyların yuzde 99'unu kazanmıştır. ( 0 a) PKP Başkanı Pato: "İşimize karışmamaları koşuluyla ABD dahil her devletten yardım almalıyız,, PKP Genel Başkanı Octavio Pato, parkımenter yol var, diyor. Portekiz Komünıst Part sl Başkanı Octovıo Pato ıle partılerının çok sade doşelı bınasındakı odasında buluştuk ve aşağıdakı gorüşmeyı yaptık SORU Partının tanınmış mılıtanlanndon sınız 1975 yılında Cumhurbaşkanlığına adaylığını 2i koydunuz ve kaybettınız Belkı de koyu mılıtonlığınızdan Hâlâ mılıtanlıkta ısrar edıyor musunuz 7 CEVAP Kırk üc yaşındayım. Bir ayakkobı tamirclsıydim. Dokuz yıl hapiste yattım. Pek de yattım sayılmaz. SurekH işkence gordum. Bit kereslnde on sekiz gun uyku uyutmadan ayakia gezdirdiler benl. Karım da aynı zamanda hapiste olduğu Için cocuktarımız onun bunun elinde kal dı. Artık hicbir şey benl değiştiremez. Evet, mili tanım ve olunceye kadar da oyle kalacağo b«nzeıim. SORU Komürtist Portisini nasıl yosollaştırdınız? CEVAP Dunyada ne kadar kongre toplan dıysa yılmadan sesimizi duyurarak ve boskı yaparok. Ben yeraltı faaliyetlerınln yanı sıra, polltik cizgide birlik ve orgutlenme gerçekleştikten sonra blr komünıst partlsl'nln yasallaştırılamaya coğı b'r memleket duşunemıyorum. SORU Partınızı kurduklan sonra Maocuların başı Emyar Pepe'nın sızı tutanlara saldırıS,ını nasıl goğusleyebı/orsunuz? CEVAP Biz Maocuların dehşet, olum ve provakasyon yaratan bır Nazi grubu olduğunu bılıyor ve onların hicbir saldırısına karşılık vermi yoruz. Olmadık zamanlarda, olmadık yerlerde bom balı saldırılarını bile cevapsız bırakıyoruz. İçimlz den olenler bıle olsa susuyoruz. Cunku onların istedıği şey kardeş kardeşi birbirıne vurdurup faşızmı geri getırmek. Bu oyuna hicbir zaman gelmeyeceğlz. SORU Pekı, ıktıdara gelınce neler yapmayı vaadedıyorsunuz Özellılke ıstıhdam konusunda? CEVAP Herkesi yeteneğl olan yere getlrip calıştırmak tek amacımız. Örneğin sanaylcilerlmizin onemll bır bolumu cok becerikll birer depo muduru olabillrler. SORU Amerıka'dan yardım alınması konusundakı göruşlerınız nedır? CEVAP İşlerimize burunlarını sokmamadu zen içinde yapıiacak cok şey, katedılecefc uzun bir lorını sağlayarok, her devletten yardım almantn şort olduğuna manıyoruz. Bu da, polltlk bir Irode gerektlrir SORU Sızce partınızle Sosyalıst Partı ora sında ne gıbı farkiar var'' CEVAP Programlarına bakarsanız kâğıt ustunde kutsal, ozgur ve guleryuzludurier. Evlemlerlne gelince, iki yuzluluk, hainlik ve teknık anlamda beceriksızlık sezersinız. SORU Parlamenter duzenı bozmadan ışcılenn haklarını koruyacağınıza ınanıyor musunuz' CEVAP Parlamenter düzen lcinde yapacak cok şeyimiz, katedeceğimiz uzun yollar var onumuzde. Komunıs! Partısı'mn yırmı ıkı bın genc üyesı var Po'tekız'de Bazılarıyla göruşme olanağı buldum Yaş ortaloması yırmı cıvarındaydı Onlar da ıkıye ayrılmış İşcıler ve öğrencıler, aralarında buyuk bır dıyalog kurulmamış. Ama yıne de kavgasız gürültüsuz birbırle'iyle tartışarak sorunlarını halletmeğe çaltştıklarını soyledler. Genc Komünıstlerin Başkanı Jose Moreno İ1e partılerının kucucuk bınasında buluştuk. lce rısı an kovanı gıbıydı Brosürler basan, bunları korıdorlara asan, bırbırlerıyle, şakalaşan genclerle uzun uzun konuştuk. Hepsı cok neşelı terbıyelı ve ateşlı gözüküyorlardı Asağı yukarı Komünıst Partısı yetkılısı Pato ıle aynı goruşlerı paylasıyorlardı. Ancak ışsızlık sorununun üstünde daha cok duruyorlardı Üc yüz bın kışının ışsızlık sorununa cozum btı'manın tek şartımn bugünku ekonomık bunalımdan kurtulma'arına baâlı olduğuna Inan dıklannı soyluyorlardı. Genc komünistler arasındakl tartışmalardan blri de kürtaı konusuydu Kılıselerın baskısıyla yasalastırılamayan kürtaıın sayısız olume yol actı ğını anlatan Jose Moreno. «Zaten kilise sağcıları parayo boğarken bize hıc yardım etmiyor. Koyu katolık geleneklenne gore yetıştirildiğimlz halde yaşamımız dünya gencliğinden farklı değıl. Artık yirmlsinin üstune cıkan bir insan hangi koşullar altında buyurse buyusün aileden kopma ğa calışıyor ve coğu zaman da başanyor. Ancak cevrenin ve kilisenın baskılan yuzundsn gencliğin bir sürü sorunu havada kal'yor > Sağcı gencliğin süreklı provakosyonu ile karşılaştıklarını da anlatan Jose Moreno, «Biz,» dıyor, «Partimizin ilkelerine uyarak onların bütun saldırılarını karşılıksız bırakıyoruz. İscilerl daha biliclendirlp örgütleme ve okuma yazma oranını arttırmada yoğun bir calısma yapıyoruz.» 1974'den sonra hemen hemen her Portekiz linın «komunıstlık» yarışına cıktığını anlctan genc ler bazı «Maocuları» kastederek, «Elii yıllık fasistler ortaya komünist lideri olarak fırladı. Bunların adı «26 Nisan KomünistleriJdir. Hlc utanmadan işkenceciler bile bizim safımızdoymış gibl davranmağo ve bizden daha oteşlî komünist gibl davranmoğa basladılar» dıyorlar. Türkıye'de olup bıten terör ha'e'<etler!nl yakından izledikleri sorularından bellıydı. «Tur kiye'de henuz doğru dürust bir sosyalist ve ko munlst partisi olmadığına gore bu doğoldır; Bizltı durumumuz Ise epey farklı.» dıyorlar. BİTTİ FRANSA'DA İSTEYEN İŞLETMELER HAFTALIK ÇALIŞMA GÜNÜNÜ 5TEN 4'E İNDİREBİLECEK Fransa'da hukümet yetkilılenn ce yapılan oylamadan sonra tıaf talık beş günluk calışma suresmın dort gune ındirıldığı bıldırılmektedır. Ayrıca tüm işverenlerin bu yonteml uygulamakta zorunlu olmadıkları ıstenıldjğı taktırde haftalık beş günluk calısma suresının de uygulanabıleceğı belırtılmektedır. Haftalık calısma suresının dört güne ındırılmesıyle en fazla toplam calışma saatı de 52'den 50'ye dusürulmuştur Fransız Hukumeti çalışma gunlerının beşten dorde ındirılmesının ışçılerın ucretlerınde her hangı bır değışıklığe yol acmıyacağı nı bıldırmıştır. Ayrıca hukumet, c zı bolgelerde haftalık toplam calışma saatının 46 sacte ındırılmesını olumlu karşıla,acnl'Iarını ca belırtmıştır. Fransız Calısma Bakanı do bu yöntemın daha lyı sonuclar vereceğı nı ve onurnuzdekı ay ıcerısfnde yet kılı kurullarla bır toalantı duzenlevıp naftalık calışma saatının 35'e Indı rılmesı konusunu goruşeceğını soylemıştır. Calışma saatler' konusunda alı nan yenı kararlar Fransız Komünıst Partısı üyelerınden Danıel Boulay 'a rafınaan şıddetle eleştırılmıştır. Danıel Bouloy Fransız hukumetıni bo/ le bır karar alarak sendıkalar ve patron arasındckt anlaşmazlıkları arttırmakla suc'omıştır. Fransız Sos yalıst Partısı yonetıcılerı ıse hukumet n olumsuz bır karar aldığını ve gunluk calışma saatının uzaması ıle ış kazalarının yoğunlaşacağını soylemışterdır. I (Dış Haberler Servisl) \ Afrika Arap Yarımadası'ndan bir metre uzaklaştı Afrıka kıtasının Arap Yarımadası'ndan 1 metre uzaklaştığı bıldırılmektedır. Uzmanlorın verdığı bılgılere gore bu uzaklaşma ola yı kasım ayı başlarında meydana geıen bır yanardağın puskjrrresı sırasmda gercekleşmıştır. Cıbutı'dekı yanardağ puskürmesı butün |eo!ogların ılgısını cekmış ve pek cok bılım adamı heyetler halınde olay yenne gıtmışlerdır. Uzmanlann puskurme oloyına büyuk bır ılgi gostermelerının bır boşko nedenı de bu olayın yanardoğ bolgesı dışında kalan bır <erde meydana gelmesıdır. Nıtekım volkaruk bolge dışı olarak nıtelendınlen bu yerlerde boyle olaylara pek fazla örnek bulunmamak tadır. Bu tür lav puskurtme olaylan daha çok okyanus dıplerınde gorulmektedır Daha öncelerı okyanus dıbınde meydana gelen lav puskurtme olaylan hakkında pek fazla şey bılınmemekteydı Bu nedenle bılım adamları bır denızaltı aracılığıyla denız dıbındekı catlakiıKİarı ıncelemışlerdır. Atlantığın dıbındekı bu mağmo olaylannın yuzyıllar boyunca Amerıka ıle Avrupa kıtalarını yılda 6 cm ol mak uzere bırbırınden ayırdığı saptanmıştır. Cıbutı'de meydana gelen olay sağlam bolge olarak tanımianon Arap Yarımadası ve Afrika arasında bırdenbıre 1 metrehk bır ocılmaya neden olmuştur Oysa bırbuçuk mılyon yıl ıcın de bu ıkı bolge arasında yılda sadece 6 san tımetre ayrılma olmaktaydı Uzmanlar kılomet reler boyunca 1 metre genışlığlnde catlaklar saptamıştır Fransız Ulusal Coğrafya Enstıtusü bu faylara aletler yerleştırerek gercek uzak laşmonın ne kadar olduğunu anlamaya colış moktadır. Cibutl'dekl yanardağdan 16 mityon metreVün n n f l rierereds kızaın lav fıskırmıs ve Uzmanlara göre bu uzaklaşma olayı kasım ayı başlannda meydana gelen bir yanardağ püskürmesi sırasmda gerçekleşmiş bulunuyor. bu lavlor bırkac yuz metre uzunluğunda bır gol meydano getırmıştır Ancak kızgın lavlar bırkac saat ıcınde katılaşmıştır Jeologlar boytece yeryüzu kabuğunun oluşmasını gozlerlyle gormuşlerdır Mılyonlarco yıldan ben suruD gıden bu olay geneUıkle lav püskürmelerı okyanuslorın dıbınde oluştuğu ıcın bu goz lerden kacmaktadır. 200 mılyon yıl once bütun kıtalann tek blr kıta halınde olduğu bılınmektedır Daha sonralan mağmonın boskısıyla yeryuzüne cıkan lavlar yavaş yavaş katılorı birbirınden ayırmıştır Bılım adamları başto Atlas Okyanusu olmok uzere butun denızlerın oluşmasını boyle acıklamaktadtr 200 mılyon yıl once Avustralya ve Antartıka'yla bıtışık olan Hındıstan zamanla kuzeye kaymış ve Asya kıtasıyta bırleşmıştır Bu carpma şokunun etkısıyle Hımalaya dağ z'ncırı oluşmuş ve bu aroda dunyanın en yuksek tepesi olan Everest meydona gelmışt r (Dıs Haberler ServlsO I | I