Katalog

EKONOML; EKONOMİ..; EKONOMI.;. EKONOMI... EKONOMI.;; EKONOMU EKONOMI... EKONOML. EKONOVIL. . Kenan MORTAN ürklye lle Romanya arasında Imzalanon anlaşmoda bu ulkenın Turkıye ye demıryolu vagonu satması ongorulmuşken 20 gun sonro Irak la yapılan anloşmada, Turkıye'nın bu ülkeye kendı urettıgı vagonlorı satması hedeflenmıştır Dış ekonomık anlaşmalarda belıren bu ce lışkının teknısyenlerın yanlış yonlendırmesı ve TUBITAK ın gerçek kuruluş amacıno yonelmemesınden kaynaktandıgı bıldırilmektedır T Ikılı anlaşmalarda ucuncu dunya ulkelerl lle bır dızı ekonomık anlaşma yapma yoluno gıden Turkıye'nın Imzaladıgı ekonomık ışbırlığı protokollerınde bır dızı çelışkılı hukmun yeraldıgı gozlenmektedır Bu konuda somut bır ornek demıryalu vagonu konusunda yaşanmıştır 15 Aralık tarıhinde. Turkıye ile Romanya arasında Ekonomık Işbırllğı Cerceve Anlaşması imzalanmıştır Turkıye adına Başbakan Ecevıt ve Romanya adı na Başbakan Manescu'nun ımza koyduğu anlaş mada aynen şoyle denılmektedır. «Sıvas Vogon Fabrikasının tevsli ve Romanyo'dan vagon alımı. Bu konuda ODY yetkilılerly le Ankaro'da teknık duzeyde calışmaior yopılocaktır.» 20 gün sonra Irak ıle yapılan gönjşmeler son rası Turkıye adıno Başbakan yardımcısı Hıkmet Cetln ıle Irak Planiama Bakanı Adnan'ın ımza koyduğu TurkıyeIrak Ekonomık Tıcarı ve Teknık Işbırliğıne llışkın Belge'de şöyle denılmıştır. cTürkiye Devlet Demlr Yollan bır Irak Ulaştırma Bakanlıgı heyetini Turklye'dekl demlryolu şebekesml ve vagon ımalot tesıslerinın dtş satım olanaklarını saptamak uzere davet edecektir» TÜRKİ'YENİN İMZALADIĞI EKONOMIK İŞBİRLİĞİ ANLAŞMALARINDA BİR DİZİ ÇELİŞKÎLİ HÜKMÜN YER ALDIĞI SAPTANDI Dış ticaret açığı azalıyor Füsun ÖZBİLGEN 1 1978 yılının ocak eklm donemi ıtıbarıyle bellı olan dış ticaret verılerı dış ticaret acığınm gecen yıla gore onemlı oıcude azaldığını ve ıh racatın ıthalatı karşılama oranının yukseldığını ortaya koymaktodır Gecen yılın ocak ekım donemınde 3 mıl yar 542 mılyon dolor olan dıs t coret acıgı bu ,ılın eş donemınde 1 mıl/ar 921 mılyon dolara ınmıştır Bu sonucta ıhracatın yuzde 24 oranında arttırılması ve ıthalat'n yuzde 26 oranındo kısıl ması etken o'muştur 1977 yılının ılk 10 ayında 4 mılyar 869 mılyon dolarlık ıthalat yapılmış bu yıl ıse aynı donemde yapılan ıthalat 3 mılyar 569 mılyon dolar olmuştur Ihrocat ıse aynı do nemler ıtıbarıyle 1977 yılında 1 mılyar 326 mılkOn dolar ıken 1978 yılında 1 mılyar 648 mılyon dolar olarak gercekleşmıştır Boylelıkle 1977 yıundo ıhracatın ıthalatı karşılarno orom yuzde 2"1 ken bu oran 1978 yılında yuzde * R a yuk bc ıiıştır Dış ticaret acığında bu yıl ızlenen azalış oronı yuzde 45 7 dır 1977 YILININ İLK 10 AYLIK DONEMİNDE 3,5 MILYAR DOLAR OLAN DIS TİCARET AÇIĞI BU YILIN AYNI DÖNEMİNDE 1.9 MILYAR DOLARA İNDI GECEN YIL YÜZDE 27 OLAN İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI BU YIL YÜZDE 46'YA YUKSELDI. I da gerıleyen sanayı urunlerı ıhracatının bu yılın son aylarında hızlanma gosterdıgı soylenmıştır Aylık gelısmelerın yılın ılk aylarında gerılerre gostenrken eylul ve ekım aylarında gecen yılın eş aylarına gore yuzd6 30 u aşkın arttıgı bıdırılmektedır Sanayı urunlerı ıhracatının mayıs ayınöan ıtıbaren gecen yılın eş aylarına gore artış gostermesı Turk lırasının degerının duşurulmesı vergı ıcde oranlarının yukseltılmesı kur garantısı gıbı onlemlerden kavnoklonmoktodır 1978 yılı ıthalatının maddeler bazında ıncelenmesı ıse bu yılın ıthalatının ucte bırının ham petrol ve petrol urunlerı cm yapıldıgını ortaya koymaktadır 10 aylık donemde ham petrol ıcm 743 mılyon dolar ve rafınerılerın kapasıte yetmezlıgı ıle ATAS rafınerısının eksık kapasıte ıle calışmasındon dolayı petrol urunlerı ıthalatı ıcın 282 mılyon dolar olmak üzere toplam 1 mılyar 25 mılyon dolarlık ıthalatın petrole ayrıldıgmı gostermektedır 10 aylık donemde ayrıca 204 mılyon 518 bın dolarlık gubre ıthalatı 118 mılyon 323 mılyon dolarlık demır celık urunlerı ıthalatı yapılmıştır Aynı donemde ceşıtlı ulkelerle gercekleştırılen ıkılı anlaşmolarla ıse kredı karşılıgı ıthalat olanagı saglanmıştır Örneğın Romanya ıle yapılan 3 yıllık anlaşma ıle yılda 80 mılyon dolardan uc yıl ıcm sağlanan 240 mılyon dolar kredı karşılıgı ekonomı ıcm onemlı bır gerekslnlm olan gubre traktoı transformator gıbı malların ıtha'ı gercekleştınlecektır Yetkılıler dış tıcarettekı gelışmelerı «olumlu fakat yetersız» olarak degerlendırmekte ve ozellıkle ıhracatın artırılması ıcm yeni tedbırler uzerınde durduklarını btldırmektedırler Bu arada gecıcı kabul ıle ılgılı ıhracat suresının de 6 aydan 12 aya cıkarılacağı oğrenılmıştır. VERGİ IADELERİ Öte yandan ıhracatı arttırmak gerekceslyl» verılmekte olan vergı ladesi mıktarlarının da 1978 yılında onemlı artış gosterdıgı bıldırilmektedır Bılındıgl gıbı bır sure once ıhracatta vergı ladesı oranlonnın en ust oranı yuzde 25 ten yuzde 35 e yukseltılmıştır Bu oran yukseltmesının de etkısı ıle 1978 yılının ocak eylul donemını ıceren 9 aylık sure ıcınde 15 mılyar 300 mıl/on 332 bın lıralık ıhracat karşılıgı 2 mılyar 267 mılyon 173 bm lıralık vergı ladesı yapılmıştır. SEKTÖREL AYREV1 GERÇEK NEREDE? Dorduncu Beş Yıllık Plan'ın Imalat Sanoyinı Irdeleyen 4 cıldınde Sıvas "tesıslerının, yıldo 1200 yuk vagonu ımol ederek ucuncu plan hedeflerını aşan az sayıdakı kamu kuruluşu arasında bulundugunu ocıklanmıştır Bu bır yana, Turkıye nın 1978 yılındo 104 mılyon lıralık yolcu ve yuk vagonu ıle aksam ve parça sattığı saptanmıştır. Yıne Plana gore. Turkıye'nın 1983 yılında 75 adet yolcu ve 500 adet yuk vagonu dışsatımı ıW 1 mılyar lırayı aşkın dovız kazandırması planlanmıştır. Turkıye'nın yolcu vagonunun ötesınde eskl bır Cumhurıyet kuruluşu olması nedenıyle ıhtısas laşmayı gercek anlomda saglodığı ve TCDD Eskışehır tesıslerınde yuzde 100 e yakın yerlı Imal dızel lokomotifi ürettığı ortaya cıkmtştır 4 Plan bu orado ılke olarak, ortan yurtıci gereksınımının ulke ıcl olonaklorlo karşılanmasını istemıştır Turkıye'nın son zamanlardo yoğunlaşan eko nomık onlaşmalarında boyiesıne celışkılerın bır başKa turlusu tarımsal urunlerde yaşanmaktadır Bu konudo bazen potansıyel otesı bağlantılar yapıldığı gozlenmekte ve ekonorr k ışbırlığı olarak başlayan llışkıler daha kotu sonuclanmak tadır Bu arada teknolojl üretıml konusunda Tevfık Dolgıc tarafından yapılan bır ihtısas calışmaEin da TUBITAK ın kuruluş yasasınm ekonomık konulan kavrayacak şekılde yenıden düzenlenmesı ıstenmıştır Bu yolla bu kurum bır verı banka sı halıne getırılecek ulke ıoı ve dışı plonloma daha gercekcı yapılabılecektır ROMANYA'DAN VAGON ALMASI ONGORULEN TÜRKİYE, IRAK'A KENDİ YAPTIĞI AYNI TİPTEKİ VAGONU SATACAK. 1978 yılı ıhracatının sektorel ayrımı Incelendığınde ıhracatta gozlenen artış.n tarım urunlerınden kaynaklandığını ortava koymoktadır 1977 yılı ocak ekım donemınde 745 4 mılyon dolar olan tarım urunlerı ıhracatı 1978 yılının eş donemınde 1 mılyar 107 8 mılyon dolara yuksei m ştır Tarın urunlerı ıhracında bu yıl gozlenen artış oranı \uzde 48 6\a ulaşmaktadır Madencılık ve Taşocaklan urunlerı ıhracı da yuzde 8 4 oranında artış gostermektedır Buna karşın sanayı urunlerı ıhracatı gecen yılın eş donemıne gore gerılemıştır 1977 yılı ocak ekım donemınde 492 mılyon 745 bın dolarlık sanayı ıırunu ıh rac edılmışker, bu rakkam 197 yılında 444 mılyon dolara ınmıştır Gecen yıla gore yuzde 9 oranın PİYASAYA 5.6 MİLYAR LİRAÇIKARILDI ANKARA, (ANKA) Aralık oyı başındo, Merkez Bankası tarafından pıyosaya 5 mılyor 640 7 m lyon I ra daha cıkartılmış ve pıyasadakı kâğıt para mıktarı 114 mılyar 087 2 mılyon Itraya yukseltılmıştır Pı/asadakı kâgıt paro mıktarının aralık ayı başında ulaştıgı buyuklük, 10 kasımdakı 114 mılyar 307 9 mılyon lıralık büyuklukten sonrakl en yuksek değen oluşturmaktodır Aralık oyı başında pıyasodakf kağıt para mıktarında gozlenen artış maoş ve ucret ode melerlnm yapılobılmesı ıcm Hazıne nın Merkez Bankası kaynağından yaptıgı kıso vadeli avans kuilammındakı genışlemeden etkılenmıştır Kosım ayı sonunda 53 mılvar lıra dolayındo olan Haz.ne kısa vadeli avansı 6 mılyar 631 9 mılyon lıra artarak 59 rıılyar 670 6 mılyon lıraya ulaşmıştır Hazıne kısa vadeli avanslarının aralık ayı başında ulaştıgı buyuklük 1978 yılı konsolıde butce odeneklennın 398 mılyar lıraya yuKseltılmiş oldugunu gostermektedır B lındıgı gıbı. 1978 yılı Butce Yasası. Hazıne kısa vadeiı avansının konsolıde butce odeneklennın yuzde 15'ını aşamoyocağını ongormektedır 1978 Mdii Yılı Butcesı'nın dokuz aylık uyguloma donemi sonunda 398 mılyar lıralık bır odenek duzeyıne ulaşarak 1979 butce taslağında ongorulen 396 mılyar lırolık konsolıde odenegı aşmış bulunması, butunuyle personel harcamalarının korşılığının Merkez Bankası kaynağından saglanmasına bağlı bır gelışme olmaktadır. IC VARUKLARDAKİ GELİŞMELER Aralık ayı başında Merkez Bankası'nın net İC varlıkları 248 mılyar lıralık bır değere ulaşmıştır Bu değer, Uluslararası Para Fonu nun «StondBy» düzenlemesınde kasım 1978 ocak 1979 donemi ıcm ongorulen 252 mılyar lıralık ortalamanın oltındo bulunmaktadır. cStand By» duzenlemesının onceki uygulama donemlerinde de net ıc varlıklarda Para Fonu nca ongorulen tavanlara bağlı kalınmıştır. Uluslararası Para Fonu'nun tavan uygulamasına konu olan Merkez Bankası'nın kamu kesimi kredılerınde ise 195 mılyar lıraya varılmıştır. Bu mıktar. kasım 1978 ocak 1979 donemi Icm ongorulen 190 mılyar lıralık tavonın uzerındedır ancak. donem ortalamalonna her ayın son değerlerl katılmaktadır Kasım ayı sonunda kamu kesıml kredılerı 188 7 mılyar lıralık bır duzeyde kalarak tavan sınırları ıcınde kalmıştır Aralık ayının sonrakı haftalarmda da, ozellıkle Hazıne kısa vadeli avans tutarımn duşulerek kamu kesımı kredılerınde Para Fonu nun tavonına ınılmesı beklenmektedır Merkez Bankası'nın resmı ve özel bankalara octıgı kredılerde de aralık ayı başında 2 2 mılyar lıralık bır coğalmo meydana gelmiştır Bankalar kesımıne acılan kredılerdekı cogalmanın 1 mılyar lıraya yakın bolümu Zıraat Bankası na aıt olmuş, 1 1 mılyar lırası ise ozel bankaların tohvıl uzerınden kullandıkları avanslardan kaynaklanmıştır Merkez Bankası hesaplarındaki bır başka IIgınc gelışme ıse emısyon hacmıyie ılgılı olmuştur 1977 yılının onbır aylık donemınde 28 1 m !yar lıra artmış olan emısyon hacmı bu yı! 36 2 mılyar lıra genışiemıştır Emısyon hocmlnde ozellıkle son aylarda hızlanarak 1977 yılındakı genışle menın bo/utlcrırı aşan coğalma Uluslararası Para Fonu'nun tepkısme konu olmaktadır. ünya edebiyatının olumsuz örneklerl cınsanın ınsanla olan ılışkısındekı ıkılemlerı» sergıle yenlerden oluşur Bu ikılemler ccatışmaya» donuşur <gergınlıge> donuşur «barışa» donusur hepsınden onemlısı «karara» donuşur Çun ku belırleyicl olan ikarar»dır, yaşama donuk, uy gulamaya donuk olan <karar>dır «Karar» bır ye nı yaşama bıçimını vurgular Ikılemlerden oluçan dunyalardo ınsanlar kiml zoman bırbırınl yorı yol da bırakabılır Kıml zaman en olmayacak nokia da bırblrını destekleyebılır Devrım içın verilen blr kararın uygulanmasında yarıdo bırakabılır bırl en yakın arkadaşını Bırbırını sevdıgine Inanon Iki Insan bırbirıni yarı yolda bırakabilır 'nsanın ınsonlo o4on ilışkısınden dogobılecek, aklo gelebilecek tum konulardc ınsanlar yek dıgerinl yarı yolda bırokabilır Aldotaoılir Gerllımler dunya edebiyatının en guzel orr.eklerı yasamın en çorpıcı yanlan ışte bu noktada ortaya cıkar D bır sıyasal kadro bulmuştu Ne var ki bu kadro «demokrotık» ozde ve gorunumde de olso, ısol» damgasını taşıyordu Batının bu urkeklıği ve bu urkeklikten kaynaklanan kısır polltıkası. aynı za manda Ecevıt'ın saga kaymasına yol acıyor, Botı nın Istedıgl odunlenn ardı arkası kesılmek bılmıyordu Ve Ecevıt bu Isteklerin tumune «evet* dlyordu Yeter kı ttaze parc» gelsındı Işte, bu nedenle ve ayrıca ıyenı bır ıkt darın desteklene cegı» ızlenımınden hareketle Uluslararası Poro Fonu'nun (IMF) kapısı calındı IMF lle anlaşma gecen mart ayında gorulmemis bır hızla gercekl«fti. Arkosından NATO ve ABD gezılen. dış dun yayo bır yıgın açılma girışımlerı birbırını ızledi lyi nly«tll damecler, umut veren bildirıler bu 0irışımlerden somut sonuclor almacagı izlenlminı uyandırıyordu Taa kı gecen eylule dek Niyet mektubu Imzalanmıştı Ama para yoktu Oevalu asyon gerçekleşmıştı Ama para yoktu Çeşıtll Ecevlt Iktıdarı sanırız bu tur blr değerlendirmenın eşlgıne gelmiştır Bunun içln de, dış ekonomık gellşmelere yön verecek onemli kararlorın oncesınde bulunulmaktadır Konu bunca aldatmacodan sonra dışardan <taze para> beklemek yerıne Turkıye nin olanca varlıgını zorloyarak ulkeye dovız gırişini gercekleştirmektir Bunun onlemlerlnı almoktır Bu amacla kamu keslml, ozel kesım ve kooperatıflerden oluşon bır holding kurulması yonunde colışmaların yoğunlaştıgı bıldinlmektedır Dunyonm neresınde, nosıl bır iş bulunursa bulunsun taş satmaktan, su Mtmaktan tutun da buzdolabı v« aratoa drşsotımıno değin «her olanok değerlendırılecektır > Bu glrl»lmler blr holding cercevesfnde ğ»rctf[*lsecek ve sureklı dışsatım gereklerınl yerıne getlrebılecek «ekıpipr» gorsvlendlrılecektlr Bu tur caltşmalor kuşkusuz lyıniyetin gostergesıdlr An ALTIN FİYATLARININ YÜKSELMESİ ÜZERINE HISSE SENEDİ PİYASASINDA YENİDEN DURGUNLUK BAŞLADI Öncöki hofta. sermaye pıyasosının hısse seneoı bolumurde ccnlanma bıcımınde goruien «kıpırdanmav etk sını kaybetmış, hısse seneaı p,ya SJ6I yenıden eskı durgunluğuna donmuştur Yet kılıler, pı\asanın carlanamamasının nedenını, aitın fıyatlarının sureklı yukselmesıne bağlamakta dırlar Hısse senedı pıyasası. uzun blr suredır nelır gın bır durgunlugun ıcınde bulunmaktadır Bır or cekı hafta ıse DU durgunlugun yerını canianma ya b rakacoaı yonurde bırtaKim ızlenımler edını mış, bu da yılboşına doğru conlanmanin oneml boyutlora uloşaccğı bıcımınde beklentılere neden olmuştu Vetkılıler pıycsanın yenıden durgunluga gırmesınc'e en onemlı neden olarak altın fıyotıarının sureklı yukse'mesını gostermektedırler A. tın hısse seredmden daho cok kâr getıren b r «emtıa» olarck alıcıların dikkotını toplomaktadır. YORUM ALDATMACA BITTI Yalcm DOĞAN Insanın ınsanla olan ilişklsınde boyutlar genlşledıginde ulkelerln ulkelerle olan ilişklleıi başka bıçlmlerde, başko boyutlarda geliştlğınde, bunlar tum bır halkı etkılediginde, iş «edebıyat» olmoktan çıkar Uluslararası polıtık değerlendirmelere, uluslararası yeni yonellşlere yol oçar Sıyasal gercekcılik de zaten bunu gerektırir Son bır yıllık dış polltlk ve ekonomık gelışmelere bakıldıgında, Turklye'nln ortık kendl yerınl belirlemesl, dış dünyanın kendisı hakkında neler duşunduğunu, nasıl kararlara yoneldığinl soptaması zamanı gelmiştır Burada da klllt noktalardon biri dış ekonomik ılışkilere yon veren <taze para» olayıdır Ecevıt Hukumetl ıktıdara geldığlnde gecen donemden kalan en ağır sorun olarak borcların ertelenmesi ve yeni kredı olanakları uzennde yogun çalışmolara gırısmistir Her yonuyle ıcerde ve dışarda guvenınf tumuyle yitırmis bır Mıllıyetcı Cephe deneyınden sonra Ecevlt In Iktidar olmasıyla blrlıkte Batı dunyası cen azındam karşısında oturup konuşabılecegı kamu urunlerlne zam yapılmıştı Ama, para yoktu ABD uslerl yenıden açılmıştı Ama, para yoktu Her sefer Turkıye nin umudu bır sonraki anlaşma ve goruşmeye ertelendl Her erteleme yeni bır umudun kapıst olorak gorundu «Goruş me odun umut erteleme» dongutu ıcınde Turkiye bugune geldi Bu aroda IMF'nın dışında calınmadık kapı kalmadı Ne NATO su kaldı, ne AETsi, ne OECD sl Yok Yok Yok Para ylne yoktu. Artık bu olaylan enıne boyuna düşunmek ve dünya uzerinde Turkrye'ye nasıl bir cyer ve pay> biçlldiğıne bakmak, bunu değerlendırmek gerekrr Bır yıllık oyalamanın sonucunda varılan nokta koskoca blr aldatmacadır Turklye Batı dunyosı tarafından akla gelen ve gelemeyen yonlerıyle aldatılmıştır Aldatılmaktadır Ne yoparsak yapalım hargi odunü verirsek vereiım, denız bıtmıstir artık Şuradan venlecek ucbeş kuruş, oradan gelmesı beklenen bırkac dolar nasılsa soruna çozum getırmeyecektir. cak, ne olcude gercekleşecegini pratık ortaya koyacaktır Turkıye'nın bugun vardıgı asamada gerek dış polıtikada, gerek dış ekonomık llışkilerde yeni bır yontem saptanması zorunluğu ortadadır. Uluslarorası kuruluşların tumu IMF'nın ağzına bok maktadır Turklye'nln kredı sorununa cozüm bul mak ıçln IMF'nın Turkıye Masası Sefi Charles Woodwaard da kendısine danışılacağının rohatlı gı iclnde olmadık onerılerl yinelemekten kendın alamamaktadır Aslında bu onerılerdır kı, bunla rın ardı arkosının kesılmemestdlr kl, Turkiye'yı dış ekonomık llışkilerde «venı onlem saptama» noktosına getfrmıştlr Başkentte tüm hesaplaı «dışardan tek kuruş gelmeyeceğı» varsayımıne baglı olarak geliştırılmektedir Artık aldatmaca bitmıştır Keslnllkle ortaya cıkan budur Şlmdl artık gercek vardır Acıma sızlığı ve olanca kotılıgı ile bir gercek Ankora bu tartışmasız gerçegın gereklerinl yerıne getırmeye yonelmıştır Yurt dışındaki müteahhitlik hizmetlerini desleklemek için önlem ahnacak Uluç GÜRKAN 6 ectığımız hafta sonunda Turkıye nın acıl dış kaynak gereksınımını korşılamak amacıyla, Batılı ulkelerın «ozel bır fon» kurabıleceklerı bıldırılmıştır Buna karşın Turkıye de yurt dışından hıc bır kaynak saglanmayacakmışcasına, «ekonomik kurtuluş planları> uzennde caiışılmaktadır da Türkıye'ye «özel siyasi roller» de yüklenmesını ongormektedır Turkıye ekonomısının dışa bağımlılığını pekıştırmek ıcın plan mekanızması yerıne «pazar guçlerıne» guven onenlmektedır Yabancı serma ye/e ve dış rekabete butunuyle acılınması ıstenmektedır OECD nın «Turkıye raporu»nda orta/a koyulan bu sozler dogrultusunda Uluslararası Para Fonu nun ısrarlı telkınlerı bılınmektedır. Turkıye ye onerılen yol, Bırleşık Amerıka'nın Ankara Buyukçlcısı tarafından da acıkca vurgulanmıştır Amerıkar Buyukelcısı 50 mılyon do larlık yardım anlaşmosını fırsat bılıp Kore Taıwan Arıantın Brezılya Endonezya Meksıka ve Peru modelının erdemlerınden soz etmeye hazır lanmıştır Malıye Bakanı Zıya Muezzınoğlu nun uyaYısıyla b\ı sozler konjşma metnınden çıkartılmıştır, ancak mesaı ılgılılerın dıkkatlerıne sunui muştur Bazı cevrelerde «Ikincf Marshal Yardımı» adı verilen «ozel fon» karşılığında Turkıye ye oynatıl mak ıstenen «rol» konusunda da, Iran ve Kıbns olaylan g'erekl ıpuciannı ıcermektedır. ÖZ YETERLILIK Başbakan Bulent Ece/t cuma gunü Cumhurboşkanı Fahrı Koruturk un yanındon cıkarken Turk've nın komşularına karşı saldıraan amaclor beslemedığını belırîm şl r Bulent Ecevıt ın bu soz !en ağzına geldığı Icın söylemedığı acıktır Öte yandan toz yeterlllıge» daya'ı «ekonomık kurtuluş plan»ları uzerınde durulması da rastlantı degıldır Ekonomık kurtuluş planı Turkıye n ı yurt dışına hızmet ve mal ıhracatının arttırılmasına yonelık bır dızı önlemı ıcermekted r Bu konuda ozellıkle Ortodoğu ve Afrıka ulkelerınde genış ola naklar bulunduğu kaydedılmektedır Malıye Bakanlığı'nın tesbıtlerıne gore Türk müteahhıtlerı tarafından yurt dışında toplomı 5 mıl/ar dolarlık ınsaat ışının yapımı ustlenılmıştır Oncelıkle bu konudakı burokratık engellerın gıder Imesı ongorulmektedır Bu arada, ıkı yeni örgutlenme uzennde durulmaktadır © Yurt dışında müteahhitlik ışlerı almayı kola/laştrmak amacıyla, kamu ve özel kesımın bır holding bunyesınde toplanması ongorulmektedır Yurt dışındaki ıhalelerf ızleyecek ve ihalelere «devlet garantisiı ile katılacak bu holding alınan ışler.n vopımını taşaron olarak tek tek fırmalara verebılecektır. ® Yurt dışında müteahhitlik hızmetîennın desteklenmesı amacıyla bır bankalar konsorsı yomunun da devreye sokulması uzennde durul maktadır Yurt dışmda vapılan ışlerde «guvence akcesi» saglanmasmdan yapılon ışlerı krediyle desteklemeye değın butun ma'ı konularda bankalor konsorslyomunun destegı getırılecektır. Batılı ulkelerın Turkıye ye kredı ocmak ıc n «ozel bır fon» kurabıleceklerı Avrupa Komısyonu Dış llışkıler Muduru Pıerre Ducheteau tarafından acıklanmıştır Ducheteau Bruksel de duzenledığı basın toplantısında Turkıye nın oncelıkle Uluslararosı Paro Fonu na «boyun egmesını» onermıştır Boylece NATO OECD, AET zıncınnı Turkıye ıcln harekete geçebıiecektır Duchetau ya gore kurulması ongorulen fon ıcm onemlı olan, cTurklye nin oynayacagı rolıdur Turkıye nın dış kaynak gereksınımı Dördüncu Plan donemi ıcm en az 17 mılyar dolar olarak hesaplanmaktadır Bu gereksınımın karşılanmasında Batı don umut kesllmışcesıne «oz yeterlilığe» dayalı ekonomık kurtuluş planları oluşturulmaya cahşılırken «ozel fon» oltası atıimıştır «Ozel fon», oyle anloşılmaktodır kı ekonomının dışa bağımlılığının pekıştırılmesi yanın Turkıye yurt dışında ceş tlı ınşaat ışlennın üstlenılmesı yanında «anahtar teslımı» fabnka yapımının da gercekleştınlmesıne yonelmek ıstemektedır Nııerya da kurulması duşunu'en bır com fabr kasının ıhales nde Turkıye Şışe ve Cam Fabrıkaları'nın onde olduğu bıld rılmektedır Öte yandan Sudan da traktor Uganda da, cam şeker ve cımento fabrıkalarının kurulmosı ıcm gınşımler va r dır Turkıye'nın bu alanlarda, teknoloıık yeters zUMer nedenı/te yabancı kuruluşlarla ışbırlığı yapabılecegı de belırtılmektedır. Ekonomık kurtuluş planı dışsatımın arttTrılmasına yonel k onlemlen de kapsomaktadır Plan' da bu önlemler şoyle sıralanmaktadır • Dışsatım pazarlarının ayrıntılı ve sürekll olarak değerlendınlmesi • Yurt ıcınde dışa satılabılır mal ve hızmetlerın belırlenmesı ve uretıcıler ıle dış alıcılar arasındakı haberleşmenm sağlanması • Dışsatıcıya proıe başında fıransman olanağı tonınması Başbakan Bulent Ecevıt ozel kesım sanayicl kuruluşları yetkılılerının onumuzdekı gunlerde An" kara'da toplantıya cağrılacaklarını acıklamıştır Toplantıda alınacak önlemler anlotılacak, ve sa layıcıîenn dovız gereksın mlerını olabıldığınce «kazanmaları» gerektığı bıldırllecektır Bu planın dış borclo nefes olmaktan cok daha guc oldLğu acıktır Ancak kapıtalışt Batı nın bekcısı ya da uy^usu olmamanm tek almasığı da budur 1978'İN EKİMİNDE 45 YATIRIM PROJESİ TESVİK ÖNLEMLERİNDEN YARARLANDIRILDI 1978 yılınm ekım ayı ıcınde Sanayı ve Teknolop Bakanlıgı tarafından 45 adet yatırım pro lesı teşvık belgesıne boğianmıştır Tumu ozel sektor tarafından gercekleştırılmesı ongorulen bu proıelerın toplam malıyetının 5 mılyar 177 lıraya ulaşacağı saptonmış bu arada tum prolelerın başlargıcta 130 8 mılyon Amerıkan doları tutarında dovız gereksın'mı olduğu belırlenmıştır Teşvık belgesıne baglanan yatırım proıelerının 16 adedı ara malları, 15 adedı de tuketım malları sektorünoe verılmıştır Yatırım mallorı sektorunde 6 adet proıeye teşvık belgesı verılmış bunun yanısıra tarım sektorunde 6, madercılık sektorunde 1 ve ulaştırmo sektorunde de yıne 1 adet yatırım proıesı ozendırılmıştır.