Katalog

DORT Politika ve Ötesi Atatürk'ten Sonrası Mehmed KEMAL Atoturk'ün Dolmabohce Sarayında sayılı gunlenydl Durmadon komaya gırlp cıkıyordu Artık yanına sadecs Başbokan Celal Bayar gırıyordu Boğazına degln cektlğı Ince yorganın oltından mavl mavl parlayan gözlerl kapıya illşti Arolıktan Londra elclmlz Fethı Ok yar1! gordu Baştnı hofifçe çevlrerek Celâl Bayor'a dondu VB sordu «Fethı (Okyor) ne orıyor buralarda'» Bayar boyle soruyu beklemlyordu «Gecmıs olsun, demege gelmls Avrupa nın durumu nazık Donmesi ıçln Dışışlerl Bakanına tollmat verdım » «Mıiletveklll olmak Istlyormuş?» «Hcberlm yok < «Benım haberim vor Ister Mılletvekılı oimak Ister. daha cok şey ister Yazık, servet de edlnmıştı » Doktorlardan alınon haberler Ataturk'un doho uıun süre lutuldugu hostalığa dayanamıyacagını blldirıyordu Cok kışi Ataturk'e halef olmoyı duşunuyordu Bunlardan bıri de, çok yokın orkadoşı, onun başbakanlıgım etmiş, Sofya da ataşemiliterken elçilık yapmış Fethı Okyar'dı Ancok bır engel vordı. Fethl bey mılletvftkllı degıldi ve cumhurbaşkanı olabılmek icın mıiletvekılı olmo koşulu vardı Atatürk'ten sonro ona halef olmavı aklındon geçlrenler arasında daha kımler yoktu' Içişlerl Bckanı Şukru Kaya, Dışişlerı Bakanı Tevflk Ruştu Aras, blr de golgede bekleyen Mareşal Fevzl Cakmak Cakmak da mllletvekılı degıldı, onun do engell vardı Ataturk'un hostahgının uzun surmlyec*ğim Şukru Kaya blllyordu Zamanın guclu Içişlerl bakanı idi Eğer Ata'nın haslolıgı da Lenın gibı uzun surse Şukru Kaya blr care duşunur, vakıt kazanabılır Stalin olurdu Her şey sona dogru yaklaşıyordu Londra elcısi olan Fethi Okyar Ise bir daha lcpolıtikaya karışmıyacağını blldlren bır senedı Ataturk'e coktan vermışti Onun haief olması hıç olası degıldi Çevrede bu sanedi bılen cok kişı vardı Genye Mareşal kalıyordu Yeni blr secim yapmak, Mareşal'ı mebus sectlrmek sonra da cumhurbaşkanı adayı göstermek içln de zaman yoktu Bunu Mareşal da blldlğlnden Celol Bayar la gizlı konuşmalarında ve son Bakanlar Kurulu toplantısında halef olmayı duşunmedigını acıklomıştı Bayar bu sozlerı duyduğu zaman cok ferahlamıştı Ismet Paşa butun bunlan bıldiğınden arkada pu suya yatmış bir ponter gıbl bekiıyordu. Şukru Kaya engellnı başkentte bır Içişlerl Bakanı kadar guclu olan valı Nevzat Tandogan aracılığı ıle aşardı Nevzat Tondogan Ankara valısı oldukca, Şukru Kaya Ismet Paşa'ya hıc bır şey yapamazdı Ataturk oldukten sonra ıse CHP Meclıs Gurubunda Şukru Kaya dan daha cok taraftarı vardı Sorun olumle halet olma orosındokl za manı lyl ayarlamaktı Ataturk, son komadon cıktıktan sonra her Ikislnln de yakın arkadaşları Ismet Paşa nın blr zıyarette bulunmasım ısterler Bunu, Ismet Paşa'ya ancok Celal Bayar soyleyebıiirdi Sonunda soyledı de Durup, du şunur «Giderlm. fakat trene Gardan degil, Gazl çiftllğinden blnerim > «Olur hiç blr sakınca yok » «Bavulumu hazırlayıp Gazı ıstasyonuna gotürsunler Yerlm aynlsın. Ben de vaktı gellnce trene biner gıderım > Emtrler venllr valız hazrrlatılıp Gazi fstasyonuno gonderılır Tren vakti beklenirken, Ismet Paşa «Bu ışı bır de Refik'le (Saydam) goruşsek» der «Onun da fıkrını alsak > «Siz bılırsınız » Refık Saydam a telefon edılır ve cagrılır Durum ona da anlatılır Refık Saydam ın sallanon başı bu sozler uzerlne biraz daha salionır gozlerl fıncan gibi acılır ellerini, koilannı acarak bağırmaya boşlar «Olmaz Paşam1 Bırakmaaammm Gıdemezsinızl Gormuyor musunuz, sızı oldurecekler1 Saray a sokup om.n mahzenlerinde sizi yok edeceaeekleeer Tuzak bu tuzok 1 Sız gıtmege kalksanız, lokomotıfin onune yatarım Beni cığnemeden, benım olume basmadan saraya gıdemezsınuıizzzz > Bunun uzerıne Ismet Paşa gltmekten vaz gecer Refık Saydam Ataturk'le bırlikte Samsun'a cıkan askerı kurul ıçindedlr Ataturk'e cok yakın oldugu sanılırdı Sıra Atatürk'ten sonra halefın saptanmasına geldıgınde kımın yanında yer aldıgı daha 1yı anlaşılır Nıtek.m bır sure sonra Ismet Paşa Cumhurbaşkanı olccak Celal Bayar"ın yerine Refık Saydam ı başbakan olarck atayacaktır Bundan sonrasını Ismet Pasa'nın unlü kucuk cep defterınde yazılı notlardan ozetlemeye calışalım Ata" nın durumunu her hafta zıyarete gıden Sabıha Gokcen' den ogrenıyordu Gokcen Cumartesı gider, Pazartesı donerdı Aldıgı bılgl en yakın kaynaktandı Fethi beyın durumunu da bllıyordu Onun ıcln «Fethi fltneye lltlfat etmedı» diye yazor Mareşal ortalığı blr muddet yokladıktan sonra cekımser kaldı Cekllmemin başında korkmuş hıc yanoşmamıştı Sonra, eskısınden daha cok sokuldu Şukru Kaya, Rıza Soyak başlıca rota olarak Dr Aras ıle beraber bu umudu korudular Atatürk'ten koparamodılat Sozlu uydurmaya Hasan Rızo glrlstl, Celal Bayar kabul etmedı » Bu sözlu uydurma dedigı Ataturk un vas.yetı ıdı Amo boyle bır şey yoktu Tren yolculugu ıcin kucuk defterdekı notlar şoyledır «Kasım gunlerı benı Istanbul a goturmek icin Şukru Kaya ve onun ekıbınden ansızın fazla gayret betlrdi Fakat Şukru Kaya tertıbındekl bu caba yakın arkadaşlarımın dıkkatını cektı, kesınlikle Denı bırakmadılar Şukru Kaya, benl Istanbul'a goturemedıği Icln cok kızgındı » Bır de Tevfık Ruştu Aras'ın Ismet Paşa'yı zorla buyukelcı olarak yurt dışma surrnesi olayı vardır Buna da kucuk defterde şu yer verllmıştır «Dr Aras bence başkalarından eslnlenerek benl bır eiç hk'e fılan memleket dışmo cıkarmaya gırişti. Bunu sonro oona kendı de acıkladı Kesınlikle onledım » Bır de Recep Zuhtu nun Isme» Paşa yı öldürecegı soylenti'sn vardır Buna Pasa nın cep defterlndekı onılarda rcslomıyoruz Ataturk oldu Ismet Paso, CHP gurubunun 323 oyundan 322'sınl olarak cumhurbaşkanı secildl. Bır oy Celal Bayar a cıkmıştı Onu da Hikmet Bayur vermışti Ismet Poşa Cumhurbaşkanı secildlkten »onra gecen olayları şoy'e ozetler «Ben.m cumhurboşkonı seçılmem ıcln, Atalurk'un cevıesınde kuskulu bır hava esmıştı» Esmlştı amo, ısmet Paşc nın Ankara da yorattıgı fırtıno bu esintıyı dagıtmıştı ABDÜLCANBAZ ; W W PİNLtViCÎlER, SELCUK i DrilNA İ î f e DAHA SÛNfcA, Ö1ET1E UHMuyija TELEVI2Y0NPAH. ı'ü'NPE LÂF (/.REffYîM. PÛĞANADi MiTADlN Î^AD/ KlÇA flt$MA£\N BA5AP.lL/ 0/fc i. S.İKİASiVJAH/Y... ELıMDE feö(AMAHYAyil ATATURK, GERCEK BIR KAHRAMAN OLMASININ YANINOA HALKI ILE BUTUNLEŞEN BUYUK BIR DEVLET ADAMIYDI ATATURK'UN GERÇEKTEN EŞSİZLIGİ Vehbi BELGİL «BUYUK ATATURK'UN EŞSİZLIGİ, ONUN, BÜYÜK HALK YIĞINLARININ YARARINA YAPTÎĞI KALICI ATATURKÜN IŞLERDEDIR. BU IŞLERDEN BÜYÜKLÜĞÜ VE EŞSİZLIGİ BÜTÜN GÖRKEMİYLE ORTAYA ÇIKAR.» taturk 10 kasım 1938 de gozlerını yaşoma yumduktan sonra bızde olsun, dun yada olsun hokkında çok yazı yozılmış tarıhsel kışıdır Fakat bıze sororsanız onun ıçın yazıl m s sayısız yazılar arasında bır tanes vardır kı onun kodar ger cegı vurgulayan onun kador ıcten başka bır yazı yoktur Bu yazı, Ataturk ün olumü do layıS'yle «Inonu nun Mıllete Be yannamesı bıldırısıdır A ları da buyük halk yığınları I cın yarar sağlamak şoyle dursun tam tersıne, mılyonlarca ın sonın yaşamlarını yıtırmelerl so nucundan başka bır sonuç soğ lamamıştır FATIK ve KANUNI Fotıh, yalnız bızim tonhımız bakımından değıl dunya tarıhı bakırrından da gercekten buyuk bır adamdır Zıra kendısı Ortaccğ denen tarıh donemını ka pamış Yemcağ donemını acmıştır Bu yuzdendır ki yabancı tarıhcılpr Fctıh'ın Istanbul u ald'gı tarıh olan 1453 torıhını Yerıccğlarin başlangıcı olarak kabul ederler Vanı tarıhsel kı sılere buyuk demek ıcın olcu olorak kuhandığımız «buyuk Is ler yapma» ve «buyuk halk yığınları ıcin kaiıcı yaraiı ışler yapma» olculerının ıkısı bakı mıııdan da Fatıh gercekten bu yuk bır Insandır Ancak Fatıh ın buyukluğu nun Ataturk un buyukluğu ıle karşılastırılması yıne de A taturk lehıne sonuc verır Zıra Fatıh'ın elınde dedelerınden rnıras kalmış son derecede kuvvetlı dısıplınh bır ordu vardı Devletımız o zaman dunyanın er zengm devletı durumunda ı dı Ne Avrupada ne Asyada bı ze karşı cıkacok güçte boşka bır devlet yoktu Fatıhın karşı sında duşman olarak Bızans d« gıl Istanbul surları vardı Kos kocc Bızans Imparatcrlugu ku cule kucjle sadece Istanbul* dan oluşan bır devlet halme ge' mıstı ıBzans ordusu savas a larında Fatıh Is boy olcuşecek ojrumda değıldı Bu yuzden Fa tıh savası Bızans surlarra karsı vsrmıştır Bunun karsısmda Ataturk ün durjmu şudur Dortte ucu duş r»iao»cızmesı altına gırmış ordu su dağıtılmış sılahları alınmış haıkı Lıbva Srvası Balkan Sa vasları Bırıncı Cıhan Savası ^ aıbı tarr. 10 yıl surmus savaş larla bıtkın hale duşmuş bır ulkeyı kurtarma ışını gözune al mış Ataturk'un karşısında duşman o'arak dunyanın en guclu devletlerı olan Inıgltere ve Fran sa bulunmaktaydı Bunun yanın da ulkenın bir cok yerınde yer\er ayaklanmalor da oimaktcy dı Iste gercek buyuk adamlık. boyle bır ulkeyı kurtatmaktır Ve Atoturk buru yapmıştır Kanunı Sultan Suleyman'ın buyukluğu ıc n de aynı şeyler soylenebılır 14 LUI VE NAPOLYON dığı EU sözlerle kendısı anlatmıştır «Yavrum, buyuk bir kral oloccksın Bınalara, savaşlara olan duskunluğum bakımından benı taklıd etme Mılletınin dert lerıne çare aro Ben bunu yapa madıg'm ıcın cok uzgunum » Fransa nın buyuk tarıhçılenn den SaıntSımon 14 Lou nın olumu karşısında halkın duygula rını su sözlerle dıle getırmıştır «GuneşKralın olduğu haberl duyulımoa vıloyetlerde halk sevmçten bayram yaptı ve dori gozle beklenen bu olumden da loyı Tanrıya dua ettı » Yınc dunycnın fcuyuk adam 'armdcn sayılan Napolyon dc boş emeller peşınde mılyonlar ca Fransız gencının olumun« sebep oldukton scrra Fransa nın y boncı çızmelerı altındc kalmcsına yol acmıştır ATATURK UN KAHRAMANLIĞI AtaturK yukarda anlottıgımı, hc'e gelmıs ulkesını dLn\anır en guclu devletlerıne meydar okuycrak kurtarmakla kc'ma mış savastan boğımsi7lı'< so vaş mızdon sorra pek cok ıs !a"ict yaparak yepyenı bır dev let y c a ' n stır Atatjrk o,'< saqlam bır devlet kurmuştur k oroan sonrckı cuce pol'tıkacı lar buUn quc'eny!e bu devlet yıkmaya calıstıkları ha'de yıkc mcmıslrrd r ve yıkamayoca1! lardır Bunu Ataturk j n kend de aorrnus "e so\'em'ştır «Benım nâç.z ^ucudum bı gun etbet toprak oiacnktT o ma Turkıye Cumhunystı son suza dek yaşayocaktır Inonu bu bıldirlsındo Ata»'irk ıcm «Eşsız, Kahramon Ataturk» sozunu kullanır Bence bu «eşsiz» ve «kahramon» sıfatlarında abartma yoktur tersıne, gercsklık ve ıctenlık vardır Soyle Ataturk gercekten bızım tarıhımızdekı sayısız bu yuk odamlar ıcınoe de dünya tarıhının buyuk saydığı tar "isel kısıler ıcmde de «eşsız» bır k şi dır gercekten «Kahramarı» b r kısıdır ATATURK'UN EŞSİZLIGİ Ataturk buyuk bı r devlet adamıydı bır buyuk adomdı BL yuk adam demek herkesın kofoylıkla başaramayacağı bu yuk Işlerı başarmış adam d 3 mektır Büyuk adamın ıkıncı olcüsu buyük halk yığmlor'Tn yararına yaptığı kalıcı ı?lerdır Iste bu ıH acıdan bakıldığı za mandır kı Ataturk'un büyüklüğr1, essızlığı butun gorkemı ıle ortaya cıkor Isa'dan önce 247183 yılları urasında yasamış Kartacalı devlet adamı ve komutan Anıbal'e buyuk derler Anıbal, Roma ıle savasımında yenık dusmuş memleketı Kartaca yerle bıı edılmıştır Makedonya kralı 23 yaşıptlakl Iskendere butun tarıhler «B" yuk Iskender» derler Iskender gercekten buyuk bir Iş yopmış, Makedonya dan tâ Hındıstan ve Afganistcn'o kadar butün ul kelerı egemenlığı oltına gecırmıştır Fakat kendısı yaşama gorrlerinı ymuduktan sonra Im parotorluğu parcolanmış, genış halk kutlelerı bu buyöklükten hlcbır varar sağlamarrn$tır Fransc tarıh nın buyüklerınden scyılan 14 Luı GuneşKrol adıyle anılr (Roi Soleıl) Ne yapmıştır Guneş Kral? Ne yap tıgını olurken torununa so\le ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DEKANUĞINDAN Fakuitemız G.Ca Blıtnl ve Teknolojısi Küsüsünde bır adet Docenthk kodrosu acık bulunmaktadır Isteklılerln ozgecm şlerlnl ve yoyın lıstelerınl eklryeceklert blr d.lekce ıle en gec 15 KASIM 1978 PERSEMBE gunü colışma saotı sonuna kadar Dekafflığo muıacaat etmelerl Or llnan UnlOc» 3. BASt« ÇVTi Ed« 30 1. ra CAGJlOÛLU İS