Katalog

EKONOMİ. EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... Ekonomi dış borçlanmaya mahkum • DI5 ÖDEMELER SORÜNUNUN İMF ILE UZU5ARAK, ANCAK B1RKAÇ YIL OTELENEBILECEGI BIIDIRIL! YÜR B!R MERKEZ BANKA5I YEÎ KILISI ŞOYLE DİYOR B1R AY DAYANABILIR MIYIZ, EİLEMIYORUM.» EKONOMiK GÖSTERGELER Dıs ilıskiler (Milvon Dolar) • Altın ve Dovız Bırıkımı • Dış Tıcaret Açığı • Işcı DOVIZI Gırışı • Dış Borclanma Parasal Gostergeler (Milyon TL) • Para Arzı • Emısyon • Net Kredı Hacmi Bankalar Merkez Bankası 4 Mevduat Fıyatlar (Yuzde Gellşim) • Toptan Eşya • Ankara Geçınme • Istanbul Geçınme 1974 (1) 35 9 187 1 1189 26 9 1626 4 627 3 2 462 7 1723 4 739 3 1 556 3 16 13 20 (Aylık Değişim) 1 MC (2) 22,4 287 6 912 166 5 2 948 6 1243,7 6 346 6 3 601 6 2 745 0 27130 1.3 15 1.5 II. MC (3) 42,9 331,7 86,6 370 7 6 460 6 2 676 3 8 199 1 4 906 1 32130 3 683 1 4,5 5.9 6.3 kpn Merkez Bankosı'nın kamu kesımının fınansmanına yonelık kredılerı 739,3 mılyon lıralık aylık ortalama artışından 3 mılyar 213.0 mılyon lıralık bır artış hızıno yükselmıştır Bu arada. kredilerın faız yukünün bır kat dolaymdakı artışının da fıyatlara yansıtılması. Turkıye'de enflasyonu korukleyen başlıca etmenlerden olmuştur. FIYAT HAREKHIERI Tıcaret Bakanlığı tarafından duzenlenen toptan eşya fıyatları ıçın 1974 yılında aylık ortalama artış hızı yuzde 1 6 olarak hesaplanmıştır. CHPMSP koalısyonu'nun uyguladığı zamlardan etkılenen bu oran I MC donemınde yuzde 1 3'e duşmuş, ancak II MC donemınde yuzde 4 5 gıbı olağanustu bır buyukluğe fırlamıştır II MC donemınde fıyat artışlarındokı hızlanma Gecmme Endeksıen'nde daha buyuk boyutlaro varmıştır Istanbul'da tuketıcı fıyatları her ay ortalama 6 3 oranında artarken Ankara'da \uzde 5 9 oranında yükselmıştır Buna qore. II MC ıle yaşarken Istanbullular ellerındekı her yuz Uranın satın alma gucunun bır ay ıcınde 94 lıraya duştuğunu gozlemışlerdır Ankaralılar ise her yuz lırolarının 5 lırasını yıtırmışlerdır Fıyat artışlarının paranın satın alma gücunde meydana getırdığı enmenın gunlük yaşantıya. orneğın ekmeğe yansıması da soyle olmoktodır. Ancak bıcok kullanmakto cıddı becerı sahıbi olanların 10 dılıme bolebıldıklerı bır ekmekte. Istanbul da her 50 gunde. Ankara'do ıse her 55 gunde bır dılımhk azalma olmaktadır Ekmekten bır dılımın eksılmesı Icm gereken sure. 1974 yılında Istanbul'da 11 ayı, Ankara da 18 ayı bulmaktoydı. Uluç GÜRKAN "GOKBAKAN,, OLAYI, YOĞUNLAŞAN İFLAS DALGASIN1N SİMGESİ SAYILIYOR DÛ$(JK SABIÎ SERMAYEYE KAR 5IN BUYUK ÎICARI KREDİ ÇEKEBILME, ÎALEP YARATMA ÇABA SININ Y0LAÇTIĞ1 «7AP0N MAL> BIRIKIMI, DÇM VE TEFECI KRE OIİ.ERI, İFLAS VE ÎASFİYELERIN TEMEL NE06NLERI OLARAK 0RÎAYA ÇIKIYOR. Ntıri ÖZDESİZ Kenan MORTAN ürkiye ek'onomisi 1977 yılı sonunda ancak dış borcıana ayakta durabılecek bır haldedır Buna karşın eldekı tek borclanma olanağı yapılan ' ıthalatın odemelerını gecıktırmektır Bu koşullarda, yapısal donuşumler ongorulmedıkçe kım ıktıdar olursa olsun, ağırlığmı gun gectıkce arttıran dış odemeler sorununu ancak bır kac yıl ıcm otelemek mumkundur Bu ıse. Uluslararası Para Fonu ıle uzlaşarak dış kred'ı musluklarının açılmasının sağlanmasına bağlıdır Hem de zoman kaybedılmeksızın. Ûst duzeydekı bır Merkez Bankosı yetkılısı bu konuda. Bir oy dayanablllr miyiz, bllemlyorumı şeklınde konusnıuştur T (1) 1974 yılı ocok aralık döneml aylık ortaloması (2) Nısan 1975 haziran 1977 arası 27 aylık donem ortoloması (3) Ağustos 1977 kosım 1977 arası 4 aylık donem ortoloması Turkıye'nın gorunuşte MC ortaklarının savurgan ve spekulatıf ıthalatı odullendıren dış ticaret polıtıkasının sonucu olan bugunku dış ödemeler bunalımı gercekte sanayıın yapısından kaynaklanmaktadır Son 15 yıllık dönemde ekonomının en önemlı kesımi halıne gelen sonayl. yarattığı gelırın dortte ücu ıcm ıthalata bağımlıdır Sanoynn gelışmesı dağrultusunda hızla büyüyen ıthalat gereksınıminın karşılonmasındo en ufak bır aksama serınaye sozculerınce «Bıçağın kemiğe dayanmasn biclmınde değerlendırılmektedır llışıkteki tablodan ızlenebıteceğı gıbı, II MC ortaklığının ıktıdar olduğu 1977 yılı AğustosKasım donemınde, aylık ortalama dış tıcoret acığı 7 mılyon dolar olmuştur Bu sayı I MC ortaklığmın 27 ayhk ıktıdorında 287 6 mılyon aolar, 1974 yılında ise 187,1 mılyon dolar idi Son uc yıl lcınde dış tıcaret acığında yuzde 77 oranında bır çoğalma meydana gelmıştır. Dış tıcaret açığınm kapatılmasında. bır yaıidan rezerv bırıkımındekı erıme daha ılerı boyutlara varırken, bır yandan da borclanma cabaları yoğunloşmıştır II MC ortaklığı donemınde oyda • ortalama 370 7 mılyon dolar dış borc yapılmıştır 1 MC ortaklığındc aylık ortolama borc 166 5 mılyon dolar olurken. 1974 yılında 26 9 mılyon dolarlık borcla yaşanabılmıştır Dış borclann ortışında, Işci dövızi gırışının azalması ıle dış borc odemelerındekı artış etkıtl olmuştur Bu orada, bır yıl oncesıne değın. kucuk tutarda da olsa gelır getırıcı bır kalem olan turızm ve dış seyahatler onemlı sayılabılecek gıder unsuru halıne gelmıştır. 626 4 mılyon lıra artan para arzı II MC donemınde 6 mılyar 460 6 mılyon lıralık artışo donuşmuştur Bunun ucte bırınden fazlası kağıt pora basarak emısyonun coğoltılmasının sonucudur. Bır oy ıcınde basılan para mıktorı 1974 yılında 627 3 mılyon lıra ıken I MC donemınde 1 mılyar 243,7 mılyon lıraya, II MC donemınde ıse 2 mıl yar 676 3 mılyon lıraya yükselmıştır. Butunüyie sanoyıın ıç fınonsmon durumunu belırleyen kredı genışlemesl de 1974 yılının ayliK, 2 mılyar 462 7 mılyon lırosından. II MC'nın elınde 8 mılyar 199 1 mılyon lıraya uloşmıştır Burado ozel banka kredılerı 1 mılyar 723 4 mılyon lıra duzeyınden 4 mılyar 906,1 mılyon lıraya çıkar Kredili ithalat ve dış borçlar gelecek yılların döviz gelirlerini tümden ipotek altına almış durumda Füsun ÖZBtLGEN • • C yılo yokın süren MC donemının mıroîii oıan I I ekonomık cokuntunun onarılmasının duzenlı ve sıstemlı bır ekonomık polıtıka ızlend gı takdırde en az 2 3 yıl sureceğı bıldırılmekter)>r. MC donemınde ızlenen ekonomık talan polıtıkasının sonucu olarak gelecek bır kac yıl ıcınde Turk halkının sıkıntılarırın sureceğı her turlu onlem alınsa dahı dovız yokluğunun ener|i bunalımın n, fıyat artışlarının, üretım yetersizlığlnin, ışsızlığın kısa donemde çozülemeyeceğl belırtılmektedır. MC'nin gelecek yıllara ipotek koyan en onemU »atnbatı dovız rezervlerının erımesı dış borçlanmolar ve kredılı ıthalattır. 2 yıl 9 ay suren MC donemın<ie yapılan olağanustu dış borclanma ve bu donemde boşlatılan kredılı ıthalatın zorunlu odemelen gelecek yılların dovız gelirlerini sılıp suourecek boyutlara ulaşmıştır Sadece son 11 aylık donemde Merkez Bonkasının ı'halot transterleri 3 mılyar dolor lk«n fıılı ıthalat 5 2 mılyar dolar olmuştur Arodakı 2, 2 mılyar dolarlık farkın buyuk bolumu. kredılı Ithalat tutarını gostermekte ve yapılan kredıll ithalatın gelecekte odenecek bedelını ortoya koymcktodır MC nın ışbaş na geldığı zoman Merkez Bankasında bulunan 1 rnılyar 322 mılyon dolar tuta r ındokı dovız mevrudu ıse MC donemının sonunda eksı sevıyeye ınmış durumdadır Aynı dönemde Türkıye'nın dış borçları 4 mılyar 140 mılyon dolardan 13 mılyar dolara yükselmıştır. MC donemınde hızlı ortan ve kıso vadeli olduğu ıcm 1978 yılı ıcınde odenmesı gereken dış borçların dokumu ıse şoyledır DCM borcu olarak 1 mılyor 900 mılyon dolor, banka borçları olcrak 700 mılyon dolar ve kredıll ıtahlattan doÛan 1 mılyar 800 mılyon dolor MC ekonomısınin bir dığer mırası olan ener|l darbozağının her türlü onlem alınsa dahl en az 1980 yjlında gıderıleblleceği belırtılmektedır. MC'nln yarattığı ekonomık cökuntühün gelecek yıllarda da devam edecek bır dığer sonucu Ise ışsızlığın artması olacaktır Kalkınma hızını düşürup, yatırımlorı gecıktıren MC ıktıdorı yotırım hızının yukselmesi ile yakın ılişklsı olan ıstıhdom hacmıni de tersine etkıiemış durumdodır. on zamanlarda yoğunlaşan gızlı iflaslar pıyasanın tanınmış bır adıyla sımgelenıyor 1974 yılında buyuk reklamlarla kurulan «Gokbakan» şırketı istanbul 6 lcra Hakimlığınin 8 Ekım 1977 torıhinde aldığı konkordato kararıyla tüm dıkkatlen ustune çekti S Icra ve Iftas Yasasının konuya ilışkin 286 maddesı şöyle demektedır: «Tetklk mercll borçluyu dlnledlkten sonra onun durumunu ve hesoplarının holini ve işlerindeki doğruluğunu ve tooahhutlerinI yerine getirmesine mani olan sebeplerl goz oniınde tutarak projenin alocaklıları zarara sokmak kasdından ari ve borclunun mevcudiyle mutenaslp olup olmadı ğıno ve mevcudun yuzde elllyl ödemeye yetlşip yetişmediğine gore. taleblnln uygun olup olmadıgına karar verlr» Kısaca konkordato borclulara karşı ka zanılmış bır mehıldır Yapılan saptamo/a gore tGokbokan» oiayındo dort şırketın toplam mevcudu 104 mılyon lıradır 483 olacaklıya sunulan odeme proiesınde 1 yılı odemesız, 10 yıllık bır süre onerılmiştır 6 ocak 1978'de karar kesınllk kazanocoktır Ancok butün bunlar bır genel gelişımın tek yönüdur. Şırket avukatının, «Bankaların gadrlne uğradıkl» savı yeterlı bır yanıt mıdır'? Bu alanda daha once de ıkı buyuk supermor ket aynı koşullarla korşıloşmıştır Kanımız ca. ana nedenler şoyle sıralanmoltdır: 4 Tıcarı şırketler, cok duşük bir sobıt sermaye Ile pıyasaya gırmekte. oysa buyuk ticari kredi çekmektedirler. Bu nedenle pıyasada ufak bır dalgalanma. şırketlerl ıflas eşığlne getırmektedır Örneğın, grup içınde yer alan Goker şırketl bır olocaklının ifadesıyle. 1 mılyon sermaye ıle 80 mılyon lıra borçlanmıştır Bu denll ucuz buyumeyl. kapıtallzm, kendl koşulları lcinde artık kabul etmemektedır. • Marketçılık cok ceşıtlı malı modoya uygun satışa çıkarmaktır. Oysa talep yaratmak ıçın moda sıkça değıştırılmekte bunun sonucu, bu tür şırketlerds büyuk mıktardo «tapon mal» kalmaktadır. # Bankalar yasası şeklen de olsa. kredıde temınat şartı getırmektedır Temı nat ıse mal varlığı olmaktadır Bu olma yınca her türlu tefecı kredısı «Hızır» gıbı vetışebılmektedır Nıtekım, bu şırketlerm DCM kredlsı dahl kullandıkları öğrenllmış tır. MADALYONUN ÖBÜR YÜZÜ... «Gokbakan» grubu sahıbi Turan Gökbakan 30 yıllık tıcarı hayatı Icınde ılk kez «protesto» olmuştur Bu ıse konkordato ılıj sonuçlonmıştır. Bu, oloyın dığer yonünu a çığa çıkartmaktadır Son yıllarda kıt öz sermaye ıle kavrulmaya calışan. banka kredılerıne ulaşamayan orta büyüklüktekı şırketler giderek sılınmektedır. Yuksek enflasyon bu şırketlerm kârlılığını silip sü purmektedır. 2 MC hukümetının «istlkrar» onlemlerl ıse ıflaslara hız vermışti. Bu Iflaslarda kağıt. matbao, tekstll gibi iş kollorının on sırayı alması dikkat cekıcidir. Bu konuda bır sayısa! örnek verelim 1973 yılında 592 olan fesıh ve tasfıye olmuş şırket sayısı 1976 sonunda 872'ye ulaşmıştır 1976'da 762 bın senet protesto edılmıştir İstanbul Tıcaret Odasmın «Türkiye Ekonomisl» başlıklı çalışmasında şoyle denmektedır: «Protesto edllen senetlerin özelllkle tutarında gorulen olumsuz yonde ve yuksek duzeydekl artışlar endişe vericldlr.» Yıne Turkıye sanayıinın candomorı sayılan İstonbul'da Istonbul Sanayı Oda sının 1976 yılı faalıvet raporu ana konu olarak bu olguyu ışlemektedır Oda kayıtlarına gore 1976 yılında 216 şirket tasfıye edılmış veya ıflas etmıştır Gokbakan grubunun yazgısı 6 ocak'to belırlenecektır Ama bu yazgı tek şırketın yazgısı olmakla kalmayacaktır Şımdıden ba zı buyuk marketlerın aynı çıkmaz yola glrdıgı duyulmaktadır Bankaların büyuk şırket ve holdınglerle butunleştığı günlerîe ıflasların cakışmosı herhalde llgınç bır rastlantıdır PARASAL GOSTERGEIER Dış ekonomık göstergelerde tehlıkell nlteltktekı gehşım ıc parasal goslergelere de yansımıştır Buyuk olcude mevcut enflosyon faturası olma ozellığındekı para arzı genışlemesı 5 katlık bır artış gostermıştır 1974 yılında a/da 1 mılyar Ihrâcındâ güçlük çekilen malların dış satışındân kazanılacak döviz, bekleyen tranferler icin kuüanriabilecek ANKARA (ANKA) Ihracatında güçlük çekllen malların dış satışlannı gercekleştırenlerın, kazandıkları dovızlerın yarısını bekleyen ttholat tran6ferlerınde kullanmalarına olanak sağlanmıştır Bu konuda Malıye Bakanlığı tarafından yayınlanan teblığde, ıhracatında gucluk çekilen malların cıns ve mıktarlarının Tıcoret Bakanlığı tarafından saptanacağı belırtılmıştır. HAZİNENİN MERKEZ BANKASINDAN BORCLANMA LİMİTİ DOLDU ADAM SABAH BAJKA, OOLEH BAJKA, AKJAM BAŞKA TURLU KONUMBIUYOR S. DEMIREL ANKARA, (ANKA) Kamu k'eslmînln 1977 yılı ıçındeki fınansman ihtıyacını karşılayabılmek ıçın yoğun olarak küllandığı Merkez Bankası kaynaklarının, butçe yasası ıle sınırlı olması karşısında Merkez Bankası hesaplarında yer alan dığer kalemlerın kullanılması 1977 yılının son aylannda giderek yoğunlaşmıştır Kamu kesımının Merkez Bankası kaynaklarında daha yoğun bir şekıide kullanım ımkönı bulabılmesı ıçın 1977 yılı konsolıde bütcesı ekım ayı sonunda 312 mılyor lıraya yukseltılmıştır. Butçe yasasına göre, Hazıne konsolıde butçenın yuzde 15'ı oranındo Merkez Bankası kaynaklarından borclanabılmektedır Bu durum korşısınaa 1977 yılının son ayları ıcınde konsolıde butçe odeneklerı, ıratlı ve ıratsız otomatık kalemlerl kullanılarak fıktıf olarak şışırılmış ve boylece Hazıneye Merkez Bankası kaynaklarından yenı kullanım ımkânları yaratılmıştır, evlet Plânlama Teşkilatı tarafındon geçtigımiz gunler Icınde son yılların en ilginc aroştırmalarından biri yayınlandı Slyasal olayların yoğunluğunda gozlerden kaçan bu araştırma »Turkıye Imalat Sanayıınde Sermaye ve Işgucu» adını taşıyor. Imalat sanayıinın değişik yonlerden Incelenmesini içerıyor, Imalat sanayii içınde kamu ve ozel kesımin etkinliklerlni, bunların 1965 yılından 1975'e dek gellşlmlerini, emek sermaye ilişkilerini ele alıyor. Sanayının en onemli kesiml boylece gozler onune getiriliyor. D yuzde 5'llk kücuk bir artış dısında sermoyenin aldığı pay gorece azalmaktadır. 1965' lerde yuzde 60 dolayında çıkan artık degerden alınan pay, 1975'lere gelindlğinde yuzde 30iar dolayında bulunmaktodır. Faktor olarak sermaye artmaktadır ımalat sonayıın de. Ancak, artış gosterdiğl oranda artık değerden aldığı pay artmamakta, tersine azalmaktadır. Bu son derece onemli carpıcı olgunun birkaç nedeni vardır. Once, ucretler yukselmektedir. Her ne kadar emeğin verımllliğindekl artış, ucret artışından daha yuksekse de, (en genel tanımıyla artık değer zaten boyle oluşmaktadır), ucretlerdekl artışlar, Kavramlarla konuşurken belli grupiarın karar alma surecinde etklnlıgınden ya da bunların sıyasal ağırlıklarını koymalarından soz ederken «egemen ış çevrelerı» deylmlnl kullanmak alıskanlık halıne gelmıştir. Kapıtatıst toplumda, kapitalıstleşmenın glderek yogunluk kazanmaya başladıgı bır toplumda kararlara slyasal anlamda ağırlık koyan ekonomık kesimler genellıkle ımaıat sanayiınde toplanmaktadır Bu hem sermaye yonunden, hem de emek yonunden «ağırlık koyma» anlamındadır. Aynı olgu Turkiye ıçin de gecerlidir. Kararları etkileyenler ve aldıkları korarlardan sıyasal yorarlar bekleyenler Turklye'de madenl eşyasından kımyasına dokuma ve giyimınden maklnasına degın bir dızi ımalat sanayıı ıcınde yer almaktadır. DPT'nin araştırmasındon ortaya çıkan ilk gercek ımalat sanayilnde onemli bir artık deger yaratıldığı ve bunun kamu kesiml ile ozel kesim arasında paylasıldıgıdır. Bir diger gerçek, ozel kesimin, artıktan aldığı payın kamu kesımıne gore daha yuksek olu şudur Bunlar gercl bilinlyor. Ancak, bu gerceklerin bir adım oteslne gecıldiğinde. ımalat sanayiınde hem kamu kesimınde, hem de ozel kesimde carpıcı bir gerceğe ulasılmaktadır 1965 yılından bu yana gerek kamu, gerekse ozel keslm kârları surekll olarak duşmektedir (adı gecen araştırma, s 175 176) Toplam artıktan aldıkları pay surekll olarak azalmaktadır. 12 Marfın etkisıyle artış kâr oranını duşuren bir başka etken olmokto ve bunun sosyal uzantısı toplumda guvensizliğin, huzursuzluğun ortmasıyla sonuçlanmaktadır. Bu ekonomik gerçeklerin siyasal aniamı Işte yaşadığımız şu gunlerde onem kazanmaktadır. 1965ten bu yana iktldarda bulunan Demirel, kapitalizmin hizmetınde olarak, sermayenln buyumesine katkıda bulunmus, ancak alınan payın gorece olarak duşmesinden de sorumlu tutulmuştur. 12 Mart'la birlikte iktldardan uzaklaştığı bir donemde. salt o doneme llişkin olarak, alınan payın yukselmesi Demirel'in sorumluluğunu kanıtlayan, yeterslzliğlni ortaya koyan bir başka olgudur. O iktidarda iken, pay azalmakta, iktidardan uzaklaştığında, poy yukselmektedir. 12 Mart'tan bu yana gozlenen bır başka olay da. emek kesımınin giderek orgutlenmesl ve ağırlığmı koymosı yonundedir. Bunun da, slyasalsosyal sureçte onemli bir sonucu vardır: Parlamenter auzenin işleyışl artık «Muhtıralarla» kesintiye uğratılamamaktadır Toplum faşızme karşı direnlşte deneyimden geçmiş ve son ikibucuk yıl yeniden bu tur deneyimlere başvurulomayacağı gorulmuştur. O zaman parlamenter ilke lerin ışığında. «demokrasiye duyulan guvenin pekişmesl ve işlerlık» kazonması ışığında ıktidar deçjişikliklerl gundeme gelmektedir. Boyle bir değlşikllk, hazırlanış mantığı ve kokenine rağmen, yine de toplumu bır «yol oyrımı»na getirmiştır. 19651975 Turkiye'de kapitalizmin «iflosının» gorulduğu yıllcrdır. DPT araştırması ozellıkle bu gozleml pekistirmektedlr Başka bir deyişle, kapıtalist yontemin artık denenmesi gerekmeyebılir. Ne var ki, eşlğinde bulunulan slyasal ortam değişıklıgi, bu deneyime tersınden yok laşmakta, aynı yontemin yeniden denenmesını. hem de eskislnden daha akılcı denenmesinl zorlamaktadır. Boyle bir zorlamo «yol ayrımundakilerın sorumluluğunu ve tarlhsel ışlevlerlnl daha da arttırmaktadır. Kapitalizmin "iflasmda bir yol ayrımı,, Yalçın DOĞAN. Dünyâ Bankası azgelişmiş ülkelere yol gösteriyor: Devalüasyon yapın, ücretleri dondurun, koruyucu önlemleri kaldırın Dunya Bankası tarafından kasım ayında hazırlanan bır raporda, azgelişmiş ulkelerın ekonomık bunalımdan kurtulabılmelerı için bır dızl onlem almalan gerektığı belırtılmıştlr. Bu onlemler raporda şöyle sıralanmıştır • Ithalat ıkomesını teşvık ve ıhracat duzeyını korumak. • • • • • Para değerını duşürmek. Verımsız fırmaları kapatmak. Kredıleri verımlı fırmalara aktarmaJc. Gumrük oranlarını düşurmek Butun koruyucu onlemlere son vermek. ylne de önemlldlr. Ustelik bu artış sendikal orgutlenmeyle yogunluk kazanmakta, sendıkalar ağırlıklarını giderek daha belirgin bır biçimde duyurmaktadırlar Ucretlerın artışında grevlerın etkısı açıkca gorulmektedır. Kamunun da, ozel kesımin de paylarının azalmasında Ikinci bir neden, uluslarorası tekellerin yurt içinde sanıldığından daha etkin olmalarıdır. İcerdekl flrmalor ve devletin kendısi. kendl Ic piyasasında ıstediğl fiyatı uygulavamamaktodır Her turlu korumo onlemlerine korşın, imalat sanayll bir pazar sıkıntısıyla karsı karşıyadır. Stoklar buyumekte, stok 1972 • 1977 DOHEMINDE İRA5UR Yıl 1972 1973 1974 1975 1976 Adet 82 101 43 61 55 Sermaye (Bln T L ) 24 584 32 979 9 092 21 568 25 182 Raporda, koruyucu onlemlerın arttığı ve para bınmının değerının uzerınde bulunduğu bır cok ulke'erde ıhracata yonelık polıtıkalar ırygulamasımn cok guc olduğu one surulmuştur. Kur ayarlamalarına parolel olarak kota ve gümruk mdırımlerının zorunlu olduğu kaydedılen rapordc, boylece ıthalatın pahalılaştırılmasının önleneceğı savunulmuştur. Kaynak: Turkıye Odalar Blrllğl,