Katalog

0 RT. CUMHURlYET, TJT 25 OCAK 1978 BLJm ASDtfLCANBAZ VRETKEN BM 0 » i N A M Ü 5 İÂMHÂ iE^LMİS DEMİfî. AT>^ Bil PAHA 6ElMf 7 40HSET VAHİS> OlDuKUfcırtDAN «ASTAtAİ^I AfIMA OLNUj, ED£N TURHAN SELÇUK , TAUK "Şoför, doğru yürü5, Bu emn veren, mınık bır komputer bır elektronik bayln Bır Amerıkan fırması, yorgunluk, dalgınlık gıbı nedenlerle yo! kuraliarına uvmayı ıhmal eden ozel, toksı vova kamyon soförlerma. kaza yapabıleceklerını hatırlatan bır arac yapmıştır Surucuyu Uyarma Aracı (Drıver Alertneu A:d) adı ıle pıyasaya cıkonlon arac soyle colışmoktadır Dinlanmış vs uyanık bır halde sabahleyın dıreksıyonun bo8ina gecmıs olan uzun mesofe şoforu, goroıdon cıktp da yola koyuldugu andan ıtıbaren, komputer. şoforun, arobayı kac kez na btclmde yola alıştırdığmı bellegıne yazmaktadır. Yant, sofor, arobanın en rahat bıcımde gıtmesı ıcm on tekerleklere ne gıbı duzeltme emırleri vermışse bunlar koyda gecmekte ve soforun araba surme rehberı olmaktadır Bır oflrencının, ozene bezene yazdığı tlk bır ıkı satır yazıyı, sonro yazacakları ıcın ornok sayması gıbı Surucunun surus «uslubunu» bu bıcımde balleğıne koyon orac, sonra her dakıka veya yarım dakıka boşında, aoforun süru« bıcımım bu ılk tatloyfa karsılaştırıp onormalliklerı bır «duuuut» ısaretı ıla bıldırmektedır. Arac. ozellikle. yuzlerce kılometre dumduz uzayıp gjden yollarda bıkkınlık nedenlyle surucunun dıkkattnın azalmosı hallBrmde eok yorarlı olmoktadır îLÎfe NED/JL 6.İMEYÛP, Van... Muradiye... Çaldıran... Ve Lice... Doğu va GünaydofiuVu yine boydon boya kar kcptadı. Gecıtler oman vermemeye baslaıken, yolların coâunluğu da ulaşırra kapandı Oianaksızlıkiar yoğunlaşırken, buralardo yoşavanların ellerıyle kotlorı yine tam anlamıyla bajlı ko'dı Doğanın başedılmez gücudCr bu Değll günler haftolar, aylar boVu aralıksız bır biclmde surecek zorunlu olarak yasananlor \e de yaşanocaklar. Bu kar. ne klml yazortarca öne surülduğü gıbı mutluluğun sımgesı olarak bılınen beyaz blr çelinllge benzıyor. na da bazı romantık ozanlann şıırlerının tumcelerınl susleyen. taneterı boşlukta sevıncla konat cırpon kelebeklen ondirıyor. Ustelık, genclıgımızde okudu(Jumuz romonlordo anlotıldıgı gıbı. beyozlıklar üstünde uşumuş sercalerı kovalayon alobılriığıne ozgur cocuklara da rastlanmıyor Herşey o denlı sessız. ıssız ve acılı kı. Sız ey büyuk kentlerde yoşayıp da dondurucu su kış donemınde yakacak bulamomanın, poz yakomomanın sıkıntısını du yanlar Gecekondularda yasamlarını sürdürup, dondurucu havalarda odacıklarındo tırtır tıtreyenler'... Inanın kl, Van yöresındekı Muradiye ile Çaldıran deprem bolgelerinln lclnde bulundukları gorünume tanık olsaydınız bu günlerde. yakınmalarınızı keser. bırer nokto koyardınız engel olamadığınız üşu melerınlze. Çünkö, zamon zoman sıfırın altında 25 dereceyl bulon hava koşullarındo cadırlarda bonnmryorsunuz. Bır metreyı aşan kar kalınlığtndo. Ezroıl'le dakıkado bir kucoklosmok zorunda kalmıvorsunur Mi nicık yavrularınızı 8lüma koşuşlarına tanık olup, kahralmuyorsunuz.. 24 kasım 1976... Guz mevsımından kalma. ılık ama puslu bir gun.. Sabahın erken saatlennde uğraşlarına kos mayo yöneldıler Doflu'nun bolükporcük ınsanları yıne Bugün değılse yarın, yarın değilse mutlaka öbürgün dinmek bılmeyen yağmurlor bastıracak, ardından dağları taşlan süt beyaza boyayacoktı acımasız kar. Onun örtüsöne bürunüp derın bır uykuya dalarak iyıden iyıye yalnızlaşacaktı tarlalarla ovolar. Islı goz lambalarının kör aydınlığındo yine soğuk odolara tutsok kalacaklardı Irtsanlor. Konutlarda pis kokon tezekler yakılacoktı. Tüten dumanlordon gözler yaşarocak, bebekler ağlayacak ağlayacoklardı KacakCi babalar karda fandarmalorm Izine yatacok. sonu muttâka kur şun. kon ve ölümle noktalonocak senaryolar sahnelenecektl. Hopıshonelere duşmenın adtna ıse «Kurtuluş» denecektı Aykut POTUROĞLU ÜÇGEN MOTORLU ARABALAR Bu gün butun dunyada kullanılan orabalann büyük coflunluğunun motorlcn silındırlı ve dort zamanlıdır. Yanl, konserve kutusu bıcımınde bır boşluğun ıcınde bosluju dolduracak bıcımde bır pıston llerl. g«rı gıder, bu ılerı gerı hareket, donme horeketı bıcımınde tekerleklere gecer. Motorlara «dort zamanlı» denmesının nedenı, ılerı gerı hareketı dort zamonda tekrarlamolandır Pıston sılındırm ıcınde yukarıdon aşoğı ınerken hova ıle karısmış benzın buharını emer Bu, bırinci zomandır (emme) Plston aşağıdan yukarı çıkorken benzlnın geldığı delık kapanır, bu nedenle benzm havo karışımı sılındırm ıcınde sıkışır Bu, ıkınc! zomandır. Sıkışmanın doruğa vardığı anaa, buııden cıkan elektrık kıvılcımı benzın hava karısırnını ateşler Bu ateşleme sonucu pıston hızla gerı ıtılır, boyleca ucuncu zaman tamomlonır Dorduncu zamando ıse, yanmış benzın dı$arı otıiır Ses on ytl cnce bu bıcımde motor caiıştırmo yerine, ucgen pıstonlu bır motor calıştırmo bıcıml denendı ve bosarı alındı. Motora (Wankelmotoru) adı verıldi Ucgen motorun calışma bıcımım kolayiıkla kavrıyobılmenız ıcln btr kağıda bır daıre cızmemz ve bu dairenln ıcıne. uciarı daıre cemberıne dokunocak blr ucgen cızmemz gerekır. Ucgenın kenorlarıyla daıre cemberı arasmda kalan dılimler emme, sıkıştırma. atesleme v » atma (egzost) dediğımlz 4 za< manın oıuştuğu yerlerdır Bunun sonucunda ücken. olduğj yerde döner Bu donme, doğrudoo doflruya tekerleklere gecer Bu tür motorda pıston yoktur tabıı Bu yuzden de, orabanın tltremesı cok azalır, sessız calışması doruğa cıkor. AlıTian Daımler Benz fırması 1970'de, bu ücgen motorlarla calışan oır spor arcbast yapmış. adını da <C111» kovruştu Ucgen Wenkel motoru 400 beygır gucünde ıdl ve saatte 186 mıl (yaklaşık 300 kılometre) yapacak durumda ıdı Ucgen motor. aynı guctekı pıstonlu bir motorun yarısı oğırl.ktodır ve bozulma oianakları cok daha azdır. Fakat. uceen motorlu arabalar henuz tam bır yaygınlık kazanamomıştır Ben, gelecekte en cok bunlarm kullanılacoğı konısındayım. Herşey o denli sessiz,ıssız ve acılı ki.. Y£rdıt.fiqn»g,J<Jî!a«ıy(a aynı ol fclıj a*9cfo. ibjmK mfMa feci şekllde can verenlerın coğunluğunun ıse kadınlarla cocuklardan olustuğu onlaşıldı 80 B:NE YAKIN INSAN ACIKTA Kurtorma calışmalorının sağlıklı bır bıctmde yürütülmerr.asl nedenıyle olulerın kokustuğu o Her yanı boydan boya kar kapladı... Muradlya felâketınin an buyuk acılarını cocuklar cekiyor. İşte kucağındo kardeşi İşmet, yanında ailenın ortanco ofllu Bllâl'le Fadıme Mirtek Konutları cadır ve hayvanlarının barındığı ılkel bir baraka.. cadırlorda taşlardan oluşturulmuş Ilkel mı Ilkel banncklordo surum • sürum surunüyor Blr metreyı coktan aşan kar kolınlığında haftalardan berı 21 koyden haber alınamı/or Ölduler mi, kaldılar mı bılınemıyor Bu arada, Incealan olmak üzere koylerde soğuktan donarak olen cocukların sayısının 10"u bu'duğu hatırlatılırken bu sayının artmasından korkuluyor \a acılon yaralorın cok kıso blr de arkası yorumları. ceşıtli bo«rur» Khm' sıgniBco^mr* 29 \utlora utaştı Bu arado. ulusca ekım 1977 tarıhıne değın yenı Kollar sıvandı Bolgeye. yerlı konutlarm bltırılmış olacağını yabancı yardım ustune yarajm acıklamıştı. Göruşlerını, şu tum yagmaya başladı Yetkılılenn lyımser demecleri ise sık sık celere aktarmıştı. gazetelerın monşetlerınde yer «Böyyuük Turkıye'nln bu soru olmaya başladı Van a ucok nu en kıso donem Icınde ço ucak, kamyonkamyon. otobus zumleyacağınden kimsenin kuş otobüs yardım yağdı . Dınmek kusu olmasın Yıkılanın yerine bılmeyen boğışlar karşısında an mukemmallnden yenisi yapı ıse herkes şaştı kaldı. cızmememeye calışarok aktormanın yolunu sececeğız Cunkü, değıl camlorın duvarlorın bıle buz kestıgı bu oldurucu kış gunierınde caresız bırakılmış Doğuluları kucaklamamız çerektığıne ulusça ınanıldığını bılıyoruz. BIR SAPTAMA Saptamalarımızın sonucu şu: Haber almamayan köy sayısı: 21. Soğuktan donarak ölen çocuk sayısı: şimdilik bilinen yalnızca 10 DANS ETTiRiLEN SULAR Ostende m sözünü ettığımız iuna parkındo, bır tiyatro bınosı da vardır. Burada da sular, müzıkle oynatılmaktadır. Şöyla: Sahneye yüzlerce Ince boru döşemışler. Bunlarm ucları yukarı dodjru kalkık Elektronık bır pıyanonun tuşlarının her bırının bu borularlc ılışkılerı var. Pıyanonun başına gecen san'otkftr, örneğın Movi Tuno veya Macar Ropsodısı gıbı havoian calınca. bu sesların uzunluk kısolığıro gore sular yükseüp alcalmakta sesierın tltredlği yer'erde sulor do tıtreyıp salkım sacok yanlara aokjlrrekte. sesiarın bırbırlerma dolondıgı yerlarde sular da kucaklaşmaktodır. Su dansı cok ılgı toplamaktadır. Bolge halkı bugünlerde kırılıp dokulurken, Llce nm ardındon sıyaset adamlarınca bir kez daha oldatılmış olmanın hıncını taşıyorlar yüreklerınde Bunu, her fırsotta yenılemekten kacınmıyorlar Kadercilığe o denll ınanmışlar ki. duygulorını şoyle ozetliyorlar«Caresiz kalınca. yerel seclmlerde MSP Beledıye Baskanı SeInhottın Ağaoglu'nu iş başına getırdık. Amacımız, Başbakan Yardımcısı Erbakan'ın desteğinl sağlamaktı Ama olmadı Verılen sozlerin hıcbırl tutulmadı. Söylenenler kağıt uzerinde kaldı. Ne bilelim ki blz. Aldatıldık Iste. zor koşullorda yalnız bırokıldık. Turk vatandaşından sayılmryoruz bu durumda. Politıkacılar koltuk kavgasında. bizler ise can davasında Gorunum o ki cck insan kırılır bu gldişle. Bunun sorumluluğunu kim taştyacak acaba' » YARIN. YAPILAN EVLER OTURULACAK GIBİ DEĞİU gunlenn ardından 1 yılı osan sure gectı 1976. 1977 cok gerılerda kolırken. 1978'a gelındı. Kısocosı deprem yoresındeki koprülerın altındarr cok sular gectl... Anmsonacaktır. Felöketın ardından, yerli ve yabancı gazetecılenn olo/a ılışkın sorularını yanıtloyan Boşbakan Suleyman Demırel. yopılan yardımlar lır, Çatlaklar sıvanıp, onorılır. Hukümetimız, faloketzedelerln orkasındadır. Biza Inansınlar en kucuk bir şekılde zor durumda kalmoyacaklardır. Yakınlorını yitlranlara bafsaglıgı dllerim..» ÇEKiRDEKSiZ KAVUN, KARPUZ Toyvonlı bır flrma cekırdaksiz karpuz kavun yapmayı basarmıştır. On yıllık bır calısmo sonunda uretılen cakırdeksız karouz ve kavunlann ıclerı yumuşak, kabukları cok Incedır Bu yenl tür, kavun karpuzo musollat bır cok mıkrop ve böceklere kar$ı dayonıklıdır da Bu karpuzlor, tabıı fıdelerle coğalttlmoktodır. (Knovvn Yu Nursery ond Seed Produotıon Co, Ltd/Taıwon) Yurdumuzu onulmaz bir yasa boğup. Lıce'nln ordından sorunlar yoratan yer sarsıntısının per Gerceklere ışık tutup «yapıldı, edildı» lerın ne denlı gecerll o'duğunu yerınde saptayabılmek amacıyla gunlerco yoreyi adım adım gezdık. Cadırlarda onlarla kucak kucaga yaşadık. Yetkılılerle konuşurken, kuloğımızı yurttaşlardan yana cevırdık. Fotoğraflarını cekerken. inanılması guc yaşam oykulennı dmledık Gelışmelerı, tarafsız kalıp bıre bın katıp trapk tablolar Cadırlorda ve kar oltında bulunan ınsan sayısı. Ortalama 80 bın. Haber alınmayan koy sayısı 21 Soğuktan donarak olen cocuk sayısı yaklaşık 10 Deprem yoresı olan Muradiye, Çaldıran ıle bunlara boğlı koylerde yaşamda kalabılme savaşımı veren 80 bine yakın Inson DiSi BOND BOYLE «DiKKAT, YOLLAR BUZLU!» Bır Almon flrması da yolların buz tutmaya boşladıklarını Süruculere cok ucuz ve kolay bır bıcımde haber veren bır yol bulmustur Yol kovsoklarında veya yol kenorlarındakı ışaret levhalortnın bır yamna kucuk, yansıtıcı levhalar asılmaktadır. Bunlarm uzerıne sürulen bır madde. ısı duştukce boşko renge dönmektedır Örneflın ısı sıfınn broz ustunde ıse yansıtıcı levhalar yesıl görunmekte sıfıra yaklaştıkco once sarı, sonra turuncj olmakta sıfırın oıtına dustukten sonro da kırmızılaşmoktadır Renkterı dondüren eey elektrık ampulü değıl kımyosal bır oluşumdur Kırmızı levhaları gören şofor. tabıi derhal koyganlığo korsı rfnlemler almaktodır Fırma, yollara bu yansıtıcı levhalordan her 50 metrede bır konmasıntn sebep olacağı masrafın, ka/no kozalannın vereceğı zarar\n cok cok altındo (ondo bır ora nında) olacağını ılerı surmektedır (Battelie Entwckiungs GmbH / Fronkurft / V/est Germany). P V GARHT "?^ \ 9 ^ <i*~t*2i 24 kasım carşamba .. 1976 Gunlerden YANİTLAR A) Bu sütunda bir sure önca cıkan bir yazıda, uzoktan, rodyo dalgalariyle yonetıien oyuncak gemıier ve ucoklordan bahsetmiştım Bır cok okuyuculonm, bunlarm ulkemızde sotıIrp satılmodıklarmı va buftlonn nosıl yapıldıklorını sormaktadır. 1) Bu oyuncaklar Turklye'de satılmamaktodır Şımdıki Telsız Yasası ile satılobilacaklerinl da sonmıyorum. Cunku. bunların uzaktan komuto araclorı, variei blr rodyodur Verlcl rodyolorı bolıkcılara bila kullondırmadıklorıno gore ba»ko olanlarda kullandırırlor mı bltamİTorum. Bohkçılor, «arici radyoyu. danız da blrbirlarlyla ve kıyı Ila haberlesmek Icln kullonmok Utemektedlriar. Casusluk yapıltr dusüncaslyie kullandtrmıyerlor. Sank! 40 mflyon Turk'un hapal coaus: 8unlor. bir varlcl rodyoyu ala gaclrlr gaçlrmaz dusmanlarımızla hemen habeıieşeeekler. Allah akıllar varsln. Kım bıleblıırdı bu güz sonunun doyulmaz gunlerınden b'nnın mezar olacağını bolgeye, Çok değıl, daho bırkac dokıka oncesıne kador sokoklardo bılye oynoyıp, cember cavinyorau cocuklar. Akşam yemefli ıcın onlara tandırlarda pıde pışırlyordu analar.. Saatlerd'r tertiyorlardı Yorulmuşlardı tctalarda koytan bıyıklı ağabeylerle babalar. Soatler 14 25'i goslerıyordu kl baskın vermıştı dort koldan «Deprarro denılen kalleş duşmon. Rıchter olceğme gore 7 6 kuvveî nde gelnvs kısa aro'ıklar la surerken yerle bır etfHstı Van Golünun Kuzeydogusu ndo ki Muradiye Çaldıran ve Ercıç ucgen ntn ıcınde bulunon yorelerı Geler ılk hoberlere gore 4 bm nufuslu Coitlırondo yaşomdo kaıon ırson soyısının 4£0 doloyındo oldugu belırlenıyor. ölülenn 7 bını aşacogı umulu KONGRE ILÂNI 24 ocok salı gunu yapılması gereken Olağan Genel Kurul toplantısı ekserıyet temın edılemedığınden ertelenmıstır Ikınci ve nıhaı toplantı 31 ocak salı gunu Kurtuluş Cad Sevınc Polas 29/5 Dernek Lokalınoe saat 19 30 da yapılacaktır. Aza.ara duyurulur Taksimlıler Cemiyetl Dernegi GUNDEM. 1 Genel Kurul Baskanı ve kâtıblerının secımı 2 Yonetım ve Denetleme kurulları raporlarmın okunmosı ıbrası 3 Yonetlm Kurulunun ıbrası 4 Secımler. Cumhurlyet 786 Gö? HASTALIKLARI MÜTFHASSISI UİİC OR KİRAUDIAA HElf3IB Dr. Savas DERVENT (CONTACT LENS) Sotr Nigaı Sk. No 9597 (Nevlr'ln sokoflı) Tel 40 82 68