Katalog

EKONOMİ. EKONOMI... EKONOMİ... EKONOMI... EKONOML. EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOML. Kenan MORTAN MC döneml Tekel yetkılılerı geçtığımız hafta 3 ve 4 ocok tarıhlennde kamuoyunu bılgı I1) bombardımanına tutmuşlar ve «Tekel'de bazı tırmanısların olduğu ıddia edilmektedlr. Tekel'de tırmanış vardır Bu tırmanış uretlm tırmanışı» demıslerdır. Tekel yonetıcılen kahve fıyatlannda ındırım yapıldığını tıryakılere duyurdukları gun dunyanın en pahalı kahvesı Turkıye'de ıcılme*teydı YA TUZDA Dahası var Tekei Esk! Bakanı Ankara'da basm toplantısı yaparak, «Turklye'nin tuz ihroç edeceginl» ılan eyledığı sırada Bakanlıktan Istanbul Tıcaret Odasına yoılancn yazıda uretım yetmezlığınden tuz uretme ayncalığı oze! sektore dev redılıyor pıyasanın ıkı tuz tekelı şırketın kârlarıno kâr katılıyordu Iş bununla bıtmıyor Yonetıcıler, sıgaro fabrıkalarında gorevden aldıkları yonetıcılerı suclayıp uretimı aksattıklorını one surmuşler ve onlann gıtmesıyle sıgara uretımının rekor duzeye ulaştığını one surmuşlerdı Oysa. verdıklerı rakom 1973 yılı uretım rakamlarının bıle gerısınde kalıyordu Dılersenız bunlan bıraz ocolım İNDİRİM Mİ? Çığ kahve Tekel tarofından 258 lıra 50 kuruşa satılıyordu «İndirim yapıldı» denıldı Indırım, 27,5 lıra ıdı Ya dunyada kahve fıyatları ne dolaydo doiaşıyordu'' Istersenız bunu Turkıye'nın dış pıyasa fıyatlarını ızleyen en yetkılı kalemnden Istanbul Tıcaret Odası Genel Katıp Yardımcısı Nefı Kovacı dan aktaralım Şoyle dıyor Sayın Kovacı c Kahve fiyatları 1740 Sterlin lle durgunluktan kurtulamamaktadır» (Istanbul Tıcaret 6 / ocak) Oaha acalım 3 Ocak tarlhlnde Nemyork borsosında kahvenın lıbresi (1 llbre 453 gram) 171215 Cent arosında dolaşıyordu. FİYATLAR DUŞERKEN Olur ya, bu rakamlarda da bır yanlışlık vardır Bır de dunyanın en unlu pıyasa dergısı Busoınes Week dergısıne baktık Dergının, 26 Aralık 1977 tarıhfı sayısında Brezılya nın kahve asgarı fıyatının Lıbrede 3 20 Dolardan 2 10 Dolara duşurulduğunu yazıyordu Ustelık. kahve tıyatları 6 ayda altı kez duşurulmuştu Hala da duşuyordu Dunyanın bır numaralı kahve ıhracatcısı fıyat kırıyor oma pıyasa bulamıyordu Bız merak ıcmde bu değerleri Turk Lırası ıfe carptık Tekel yonetımının 231 lıralık kahve ıcm tUcuz> dedığı gun dunyada kahve 98 lıra ıdı Docent Korkut Boratav'ın cTemel maddeler ve yeni uluslararası ekonomlk duzenı başlıklı temel hammodde konusunda yaptığı ayrıntılı çalışmada yer alan kahve. 1976 yılında ımzalanan Uluslararası Kahve Anlaşması ve Örgutu'ne karşın bır turlü «Flyat istlkrarı» da sağlanmadığı apaçık gorüluyordu Buraya kadar olan bılgıler resmı nıtelıkte olanı ıdı Bır de ışın bır başka yanı var O da şu Tekel yonetıcılen 6 Ekım 1977 gunu kahveyı 330 lırayo yukse'tılmesı konusunda, «Kahve flyatlarının malıyetln cok ustunde belirlendiğinl» one surmuşlerdır Yanı, kahve zammını eskı yonetıcıler yapmıştır. Istersenız bu sozlere savunma hakkı vererek Eskı Tekel Genel Muduru Atılla Candır'a cevaplandırtahm «Zamlı fiyatlar bugunku Tekel Bakanı ve Tekel Genel Muduru tarafından ilan edllmişti» dıyor kendısı. Tekel 16 mort 1977 tarıhınde 4000 tonluk bır kahve ıthalı anlaşması yapmıştı. Ucuncu ayda yapılan anlaşmanın kahvesı ancak Eylul oyında gel^ıştır Nedenı tabıı kı ecıklanmoz Oysa neden acıktır ve MC'nın eskı başı Demırel ın dey.şınde sokhdır «Turklye 70 Cente muhtactır ı TUZDA DURUM Gelelım tuza MC döneml. tuz yokluğu ıle anılaraktır bır dızı yok ıle bıriıkte Cunku ozel sektor ı=leme ımtıyazı ıstemekte ve ıkı s.rket pıyasa tekelını eıınde tutarak karaborsa yaratmaktadır Tekel ıse başlangıcta uretım ımtıyazını vermekte dırenmektedır Nıhayet tuz yokluğu gununde Gun Sazak basın toplantısı yaparak, «Turklye'nin tuz ıhrac eden bır ulke olacağını» ılan etmıştır Bu acıklama 4 ocak tarıhınde yapılmıştır 6 ocok tanhlı Istanbul Tıcaret Gazetesınde şu haber yayınlanmaktadır «Gumruk ve Tekel Bakon lığı Tlcaret Odasının başvurusuna olumlu cevap verdi OZEL KESİM TUZ URETİMİ VE İHRACATI YAPABİLECEK.» Batı da lYorumsuz» dedıklerı cınsten bır başlık oluyor bu .. SIGARADA Iş bununla da bıtmıyor Ya slgora Hanı Tekel'ın «Rekor uretlme» ulaştığı donemde sıgara satan çocukların Tekel Genel Mudurluğü onunde tezgâh kurarak kacak sıgara sattığı gunler 3 Ocak tanhlı Tekelın basın bıldmsınde şoyle denılmış «Tekel'de hakim olan kadrolar Turk milletinin derdine deva bulacok zlhnlyete sahlp olmomıştır. Biz uretımı ilk plano aidık. Bunu do başarabilmek içın ust seviyede bazı değisiklikler yaptık. 7 sigara fabrikamızdan en yuksek uretimı son zamanlarda elde ettik.» KAHVE FİYATLARI İNDIRİLİYOR, AMA TÜRKİYE HÂLA DUNYANIN EN PAHALI KAHVESİNI İCİYOR MHP'Lİ ESKI TTKEL BAKANI, «TURKIYE TUZ IHRAÇ EDECEK BIR ULKE HALINE GELECEK» DERKEN, TUZ Tl'KETIMlNDE IMTİYAZ OZEL KESİME DEVREDILDI. TÜRKİYE'NİN I978'İ KURTARABİLMEK İÇİN I MİLYÂR DOLARLIK NAKTE İHTİYACI VAR Uluç GÜRKAN enı Hukumet MC ortaklarından tıpkı demokrası konusunda olduğu gıbı ekonomık alanda do urkutucu bır yıkıntıyı devralmıstır Bu Koşullarda gundemdekı sorun, onarım değıl yenıden ınşa olmaktadır Ancak bunun ıcın gereklı butun kaynaklar da tuketılmış bulunmaktadır Yenı hukumetın sorunlara yaklasımı kısa ve uzun donemlı olmak uzere bırıbırınden farklı ozellıklere dayanmaktadır Kısa donemde 1978 bır «Geçiş yılı» o'arak degerlendırılmeKte ve Dordun cu Beş Yıllık Kolkınma Plam nın dışında duşu nulmektedır Dorduncu Plan ın gerı cekılerek yenılenecegı gozlenmektedr 1 978 Malı Yılı Butcesı ıcın ıse uç ayiık bır geçıcı uygulamaya başvtırulmosı olasıd r Bu arada Ikıncı MC ortakların ca Meclıslere sunuımuş olan Butcenın gerek ButcePlan Korma Komısyonu'nda gerekse Msclıslerde gorusulurken degıstırılmesı yoluna da gı dılebılecektır CHP lıder, Bulent Ecevıt ın başkanlıgındakı yenı Hukumetın ekonomık soruniara uzun donemlı yaklasımı. Dorduncu Plan yenılendıgınds acıklığa kavuşacaktır Ancak 1978 yılını kendı ıcınde kurtarabılmek ıçın alınacak onlemıer ve ultıslarorası fınansman kuruluslarıyla yapılacak anlaşmalar uzun doiem'n ele alınışını genış olcude etkıleyecektır Turkıye gectığımız 1977 yılında 4 mılyar do Y 2 MıLYAR DOLARA ULAJAN IT HALAT BORÇLARININ EN AZ YA RISININ YAPISI DEGIjTIRILEREK UZUN VADELI HALE GETİRILMESI ZORUNLU GORULLYOR. IMF ILE ANLAŞMA SAGLANDIKTAN SONRA YABAKCI BANKALARDAN 0LU5AN BIR KONSORSIYOM ARA CILIGI ILE 1 MILYAR DOLAR SAOLANABILECEĞI. MERKEZ BAN KASI YETKIULERINCE BELIRTILI YOR. bir 'jaşka olanal^ ıse, mevcut dovır blrıkıminln eıtılmesı olmuştur. Bunların dışında 2 mılyar 350 mılyon dolarlık kısa surelı borclanma yapıimıştır Kısa surelı borclanmaların tamamına yakın kısmı. dovız transferlerı gecıktıren mal mukabılı ıthalata aıttır Uluslararası fınansman cevrelerı bır ulkenın ıthalat borclarının hızlı ve surekli o larak buyumesını tepkıyle karşılamaktodırlar Bu tepkı ortamında Turkıye nın dış ekonomık ılışkılerı, Merkez Bankası nın bankacıhk olarıakiarını, coğu kez ıtıbarını da ortaya koyarak kullanmasıv ia surdurulebılmektedır Merkez Bankası yetkıiılerı ocak ayı sonrasında bu cabaların da artıf sonuc vermeyecegınaen korkmaktadırlar Turkıyenın «Yıkım destanı» olarck nitelenen duruınu gecmış ıktıdarlar poiıtıkaiarına, sanayı leşme seceneklerı oicusunde baglıdır Ayrıca bu 30 yıllık carpık bır bırıkımın urunudur. Sanayıleşme konusundakı seceneğın degıstırılmesı halınde bıle cozum bır kac gun ya da ayın ışı degıldır 19781 KURTARMAK larlık dış tıcaret acığı vermıştır Dıs borc oderrelerı ve ışcı dovızı gırışlerı de hesoba katıldığında ekonomınm dış kaynak gereksınımın' 3 mılyar 350 mılyon dolar dolayında belırlemıştır Gectığımız yıl ıcınde dış kaynak gereksınımının karşılanmasında buyuk bolumu proıe kredısı olmak uzere 600 rx* y on dolorlık uzun vadelı sermaye gırışı sağlanmıştır 400 mılyon dolarlık 19781 kendı ıcınde kurtarmak icın Turkıye'nın 1 mılyar dolarlık acıl nakıt gereksınımı bulunmaktadır Ayrıca, 2 mılyar dolaro ulaşan ıthalat borclarının en az yarısının yapısı değıştırılerek uzun vadelı hale getırılmesı zorunludur Ote yanaan, ıhracotm ve ışcı dovızı gırışlennın h c olanak zorlanarak arttırılması, ithalatın ıse alabıldığıne kısıtlanmosı kocınılmazdır Merkez Bankası ılgılılerı, 1978 yılında ıhracat ve ışcı dovızı gelırlerının gectığımız yıldan 500 mılyon dolar kadar arttırılmasının mumkun oldu ğunu duşunmektedırler İthalatın ıse, enerıı dışııdakı yatırımların dondurulması ve spekulatıf alım ların denetımıyle 5 mılyar dolarda tutulabıleceğı hesaplanmaktadır Bu varsayımların gercekleşmesı halınde. Turkıyenın dış tıcaret ac>gı 3 mılyar dolara, genel dıs kaynak gereksınımı ıse 2 5 mılyar dolara ındırılebılecektır Ancak, /atırımların dondurulması ıstıhdam sorununu ağırlaştıracoktır BOYYUK EKONOMI PR0LIEM1. YABANCI SERMAYELİ KURULUŞLAR KÂR TRANSFERİNİ HIZLANDIRDI ectığımız 1977 yılında, Turkıye'de faalıyet gosteren yabancı sermayelı kuruluşların kar transferlennın artış eğılımını surdurduğu gozlenmıştır Bu aroda, Turkıye'ye yaboncı sermaye gırışlerınde de coğalma gercekleşmıştır UZLAJMAK! G OCRTGEN... ÇEMBER. AÇI... 'ara plan,, yapılması ve 4. Beş Yılhk Planın I979'da yururluğe sokulması düşünülüyor Füsun ÖZBİLGEN kıncı MC 1977 yılının son gunü ısbaşından uzaklastınlırken aynı gun Uçuncu Beş Yıllık Planın yasal omru de dolmuştur Dorduncu Beş Yıllık Plan me^lıslerden gecmedığı ıcın 1978 yılı ıle bırlıkte Turkıye yasal acıdan plansız bır doneme gırmıştır MC hukumetı tarafından meclıslere «Plon» adı altında sunulan belgenın ıse plan nıtelıgı taşımadığı, bu nedenle yenı hukumetın Dorduncu Beş Yıllık Planı 1979 yılından j I •• •• ı ** v başlatmak uzere bır yıilık bır «Aro Plon» hozırlamayı duşunduğunu bıldırmektedır • Planlama ıle ılgill yasalara gore beş yıllık planların butce ve programlardan once hazırlanması ve parlmentodan gecmesı gerektığı ıçtn 1979 yılından başlatılacak Dorduncu Beş Yıllık Planın da en gec 1978 yılı ekım ayı ıcınde meclıslere sunulması gerekmektedır Uzmanlar, 1978 yılı ıcın bır yılık bır ara plan hazırlandıktan sonra Devlet Planlama Teşkılatınca Dorduncu Beş Yıllık planın yenıden ve tutarlı bır şekılde hazırlanabıleceğı ve bu yıl ortalarında meclıslere sunulabıleceğın, bıldırmektedırler 1978 yılı ıcm hazırlanacak ara planın ıse yıllık program hacmınde ozel bır belge clabıleceğı DPT uzmanlarınca ıfade edılmektedır Ote yandan DPT uzmanları yenı hukumetın planla ılgılı bır başka sorununun da 1978 yılı butcesı ve programı olduğunu belırtmekte ve ozellıkle yenı yıl butcesının başlangıc gunü ıcın cok kısa bır sure kaldığına dıkkat cekmektedırler 30 kasım gunu meclıslere sunulan butceler parlamentoda 3 aylık bır goruşmeden sonra yasalaşmokta ve 1 ^art'tan ıtıbaren yurürluğu gır•nektedır. Bu yıl ıse hukumet sorunu nedenıvle butce kom'syon calışrrıalarına başlayamamış ve aralık ayı başında başlaması gereken korrısyon colışmaları ocak ayı sonuna kalmıştır 1978 yılı butcesı ıcm komısyon calışmalarına ancak yenı hukumetın guvenoyu alması ve 1978 yılı butcesı konusunda yenı bır karar vermesı durumunda baslanabılecektır. Gecen yıl eylul ayı sonu ıtıbarıyle yabancı sermayelı kuruluşların kâr transferlerı 80 7 mılyon dolor olmuştur Buna karşılık 46 5 mılyon dolarlık yabancı sermoye gırışı sağlanmıştır Gecen yılın eş donemındekı 43 7 mılyon dolarlık kâr transferıne gore yuzde 84 4 oramnda, 23 2 mılyon dolarlık yaboncı sermaye gırışıne gore ıse yuzde yuz oranında bır artış ger cekleşmıştır Bu arada, gecen yıl yabancı sermayenın kâr transferlerı gırışlerınden 20 5 mılyon dolar daha faz la ıken, bu yılkı fazlalık 34 2 mılyon dolara yukselmıştır. 1977 yılı ıcınde Turkıye'de faalıyet gosteren yabancı sermayeli kuruluşların sayısı 106'dan 101'e azalmıştır Buna karşın Turkıyeye getırılme sıne ızın verılen yabancı sermaye tutarı 166 7 mılyon lıra karşılığında artarak 2 mılyar 484 4 mılyon lıroya yukselmıştır. Yobancı sermayeh kuruluşların kontrol ettıklerı toplam sermaye ıse 542 6 mılyon lıralık bır artışla 6 mılyar 314.1 mılyon lıraya ulaşmıştır. Turkıye'dekı yabancı sermayelı kuruluşlar orasında Bırleşık Amerıka, Fransa. Federal Almanya, Italya, Isvıcre ve Kuveyt on sırada yer olmaktadır Toplam yobancı sermayenın yuzde 76 8'ını elınde tutan bu altı ulkeden, gectığımız yıl ıcınde Küveyt onem kazanmıştır. Akdenız Gubre'nın yabancı ortağı olan Kuveyt asıllı Petrochemıcal Industrıes Company. sermaye orttırımına gıdılmesı nedenıylp 64 8 mılyon lıra karşılığındakı payını 240 mılyon lıraya yukseltmıştir Merkez Bankası yetkılılerının 2,5 mılyar dolarlık dış kaynak gereksınımının karşılanması ıcm planları, Uluslararası Pora Fonu ıle vakıt geçırılmeksızın uzlaşma saglanması esosına aayanmaktadır Yenı hukumetın bu konuya yaklasımı. «Para Fonu'nu yadsımamak, ancak ozgelişmlş ulkeler gerceklerine ters duşmeyen bır zemlnae anlaşmak» bıcımınde ozetlemektedır. Bu araüa. sıyası sonuclan bakımından onem taşıyan devalüasyon gereksınımının ABD Doları nın uluslararası kambıyu pıyasalannda son gunlerde uğradığı kayıplar neaenıyle azalması şanslı bır ge'ışım sayılmaktadır Yenı Hukumetın yetkılılerı de, Dunya Bankasfnın Uluslararası Paro Fonu'nun Turkıye ozelınde yumuşaması yonundo etkı yapacağını ummaktadırlar. BtflUTOGLU Ekonornıde buyuk ağırlık olan kamu ıktısadi kuruluşlarının deretımının Dunya Bonkası'mn es kı uzmanlarından Kenan Bulutoğlu na verılmes1 bu acıdan onem tgsımaktadır Dunya Bankosı. Türkıyede demıryolu ağı ve enerji sıstemının buyuk bolumunu ışleten. ımalat sanayıı uretımının yarısmı sağlayan ve tarım dışında calısan nufusun yuzde 40'ının ıstıhaam edıldığı komu ıktısadı kuruluşlarına, butun sorunların temel nedenı olarak bokmaktadır Bu Kuruluşların serbest pıyasa kosullorına gore calıştırılmalorı halınde cozüm ıcm en onemli cdımın atılacagına ınanılmaktadır 1 MILYAR DOIAR Uluslararası Para Fonu iie anlaşma soğlondıktan sonra, yabancı bankaların oralorında oluşturacakları bır konsorsıyom aracılığıyla 1 mılyar dolor soğlanması Merkez Bankası yetkılılerınce duşunülmektedır Bu kredının 500 mılyon do larının nakıt olarak kullanımı 500 mılyon dolarının ıse konsorsıyomda yeralan bankaların kısa vodelı alacaklarının uzun vadelı hale donusturulmesı sozkonusudur Merkez Bankası yetkılılerı bunların otesınae Hukumetten Hukumete bıcımınae ayrı bır 500 mılyon dolarlık kredının bulunmasını da ongormektedırler Bunun ıcm. OECD bunyesmdekı Tu r kıye'ye Yardım Konsorsıyomu'nun yenıden etkınleştırılmesı ıstenmektedır K'edı ıcm Federal Almanyo. Joponya ve B'r'ojık Amerıkanın kotkısı ıcın calışılmaktadır. Turkıye. 1978 yılının darboâazlarını aşmak ıcm bu planı uygulamaK durumundoaır Ancak, Batı nın kapolı kopılar ardında kaiacak baskıları düne göre cok daha hafıfleyecektır Turkıye nın onundekı Kıbrs ve Ege gıbı sorunların ço7umunde «Kesın» kara r lar alobıleceğıne ınamlan Boşbakan Bulent Ecevit ı sınama/a sokmaktan ka çınılmaktadır. eni slyasal dönemin gundemlnde lek bır ılke, tek bir madde vardır Demokratikleşme. Cumhurlyetin kurulusundan bu yana surekli aşamalar geçiren bu temel ilke, sanırız en geniş boyutlarıyla uygulanma alanı bulacağı bir siyasal iktidara kavusmustur 1923 yılından sonra ılk kez 1950'de sıçroma yapmış olan ve onemli kapıları acan demokratiklesme, Ecevlt Iktldarıyla çok daha geniş kapsamlı bir asamaya ulasmaya adaydır. 1950'de olduğu gıbı, oma 1950'den farklı nitelikler taşıyan Ecevit ıktidarı bır sınıfscl hareketür çunku Topiumun en genis kesimlerlyle geçicı «ittifak» kuran bir sınıfsal hareket. Koynağını demokratiklesme ozlemlnden alan bir «ittifak»ın doğurduğu bir hareket. Y bir vargı vardır: Turkiye'de kapltalizm gelışmek tedır. Oogrudur. Gelişmektedir. Ancak, IIkesız ve de kuralsız bir gelişmedir bu. Kural dışı bir gelişmedir kısaca son yılların Turkiye'de gorulen kapltalizmı «Çarpık» diyo nitelenmektedir, «az gelişmiş» ya da «yoz» diye nitelenmektedir. Şoyle ya da boyle nıtelendirilmektedır. Bu nitelikler bir sisteme karşı çıkmaktan cok, o sistemin Turkiye'ye ozgu gelışme kosullarını vurgulamaktadır Kapitalizmin başta gelen kurallarından bırı «tom rekabet» koşullarıdır. Her ekonomik sorunun piyasa mekanızması icinde çozumlendlgl reka'.et koşulları. Oysa, «carpık» yo da «a* gelişmiş» olarak nitelenen kapltalizm, Turkıye'de 1950'lerın başı horlc, hıcblr mış, ihaleye gıren dlğer firmaların verdıkleri fiyat, bir başka firmaca onceden oğrenllmiş ve o flrma kayırılarak en duşuk fiyatı vermesi icin ortam yaratılmıştır. Sonucta, yine en duşuk fiyat veren kazanmış gibi gosterllmış, oysa, değişik iliskiler rekabeti bozmuş, ekonomik kuralları ters çevirmıs ve bu kural dışılık icinde belli kurallar egemen hale gelmiştir. Yolsuzluk, rusvet, talan ve benzeri deyimler boylece gundeme gelmiş ve bu kavramlardan hareket edılerek kapitalizm eleştirilmistir. Elbet ozü de, eleştirme alanı bulmusıur kapitalizmin. Ancak, topluma ve kitlelere daha çarpıcı gelen anlctım biçimi, her gun gorulen o'aylara dayanarak sistemin eleştirilmesi olmuştur. Slyasal alana demokratiklesme kavramı altında yansıyan bu hareket, siyasal surecte can guvenliğinl, seçim guvenliğinl, oğrenim ozgurlugunu ve toplumun slmdiye değin ancak kağıt ustunde gorduğu ya da duyduğu ozgurlukleri tumuyle en geniş biçimde uygulayocaktır. Kiml ceza yasolarının varlıklarına karşın, duşunce ozgurluğu bir engelleme olmaktan çıkacaktır Bu, ust yapıdokl, değlşimdir. Asıl olan Ise demokratikleşmenin hangi ekonomik tabana oturacağıdır. Batı Dunyasında demokratiklesme eşittir kapitallzm, kuralı egemendir yuzyıllardır. Topluma sevimll gelen ozgurluklerln tumu kapitalizmin gelişmesinl amaçlomıştır ve omaçlamoktodır. Ve bu ekonomik gelişim en ince. ayrıntılarına değin kurallara bağlanmıştır. O halde, önümuzdeki yıllor Turkiye Icln yepyenl bir donemin yoğun yıllarıdır Toplum nasıl kl, demokratiklesme surecfne girecek ve bu surecin gerektlrdiği tum ozgurlukler «kullanılabilir» hale gelecektir Aynı biclmde bu ozgurluklerln dayandığı ekonomik kurallar da Işlerlik ka YORUM KURAL DIŞI YOK ARTIK.. Yalçtn DOGAN bulunamaz olunca, kacak ithalatla uretim surdurenlerin urunlerini de kullanamaz olmuşlardır. Dolayısıyla kacak İthalatın bir donem sonra yararı kalmamıştır. Dolayı sıyla kuralsızlık gerı teper olmuştur Bir başka ornek, fiyat artışlarıyla ilgilidır. Her turlu tuketim ya da ara malında fiyatiar, aşırı kural dışı kârlar nedeniy1e öyleslne artmıştır ki, artık o urunler pazar bulamaz olmuştur. Satılamaz hale gelmiştir. Dolayısıyla «normal kâr»a gecmek zorunlu olmuş, kuralsızlık geri teper olmuştur. En genel gorunumuyle ekonomideki kuralsızlık, bugunku sistemi surdurmek isteyenlerin ana çelişkisine dönuşmuştur. Bu donuşumde, bu kuralsızlıkta en buyuk pay, kuşkusuz siyasal iktidarındır. O halde, kuralsızlığı yeniden ekonominin akılcı kurallarına bağlayacak, kural dışına son verecek olan yine bır siyasal iktidardır. O halde, kuralsızlığı yaratan siyasal iktidar gitmeli, yeri ne sistemi akılcı ve bilimsel, ozune uygun isletecek yeni bir siyasal iktidar gelmelidir. İşte, bu nedenle Ecevit iktidarı yolsuzluklara, rüşvete, talans ve her turlu ekonomlk kural dtşılığa karşı çıkacaktır. Sistemi akılcı Işletecektir. Kuralsızlıklara karşı cıkmak, olağan kurallara donmek ise, asla ve asla «duzen değlşikliğl» değildir. Sorunların ertelenmemesi, kararların akılcı alınması lle toplumun kağıt ustunde gorduğu azgurluklerin kullanılmaya başlanması, demokratiklesme surecinde birbirini tamamlamaktodır. Sanayileşme yoğunlaştıkça, demokratlk haklar ve ozgurlukler daha geniş boyutlarda kullanılır olacaktır. Geniş halk yığınlarının özlemleriyle akıicı kapitalizm tarihsel olarak bir sosyal demokrat iktidar yaratmıştır Demokratiklesme surecinde onemli engeller gerıde bırakılacaktır. Ama, bu engellerin ortadan kaldırılmosı «duzen değişikliği» anlamını taşımaz. Uzerındo durulması ve unutulmaması gereken nnkta harhalde bu olss aerektır. Geçen yıl piyasaya 25,8 milyar çıkarıldı ANKARA, (ANKA) Merkez Bankası'nın 1977 yılı sonu ıtıborıyle hesap ozetı belırienmış, buna gore bır yıl ıcınde emısyon 25 8 mılvar lıra artarken, Merkez Bankası kredılerınde 78 6 mılyar lıralık yukselme ortaya cıkmıştır 1977 yılında surekli artış gosteren emısyon. aralık ayının son haftasında da 1 8 mılyar lıra artarak 77 mılyor 881 mılyon lıraya erışmıştır Boylece, bır yıllık emısyon artışı 25 8 mılvar lırayı bulmuştur. Oransal artış da yuzde 49,6'ya erışmıştır. Emısyondakı artışta en onemli etkısi olan Merkez Bankası kredılerı de yuzde 71.3 oranında (78 617 mılyon lıra) artarak 188 9 mılyar lıraya varmıştır Merkez Bankası kredılerındekı artıs'n 7 2 mılyar lıralık bölumu aralık ayının son haftasında gercekleşmıştır. Emısyonda ortaya cıkan artış mıktarı Merkez Bankası'nın 1974 1976 donemındekı uc yıl ıcınde çıkarttığı banknot mıktarına yakındır 1976 yılının emısyon artısı 11 mılyar 123 mılyon lıra. 1975 yılındakı 8 mılyar 78 mılyon lıra. 1974 yılındakı ise 7 mılyor lıraydı zaman ozunde yatmosı gereken kurallara uygun Işlememiştir. Çalma. çırpma, devlet soygunu, sakat bir tekelleşme, ayrıcolık, kaçakçılık hep belli bir slsteminkapitaiizminolağan işleyiş blclmi sanılmıştır geniş halk yığınlarınca. Dolayısıyla her fırsatta eleştinlen kapitalizm gercekte en bilimsel, «n akılcı, en ozune uygun bir biclmde hicbir zaman uygulanmamıştır Turkiye'de. Cunku, «tam rekabet» koşulları geçerlı olmamıştır hicbir zaman. Örneğin, bir devlet ihalesınde IL.I I t... Kapitalizmin kendl gellşme mantığı icinde, Turkiye onemli bir noktaya gelmiştir. Sıstemi surdurme savında olanlar, artık kural dışılığın kendilerine zarar vermeye basladığını gormuşlerdır. Eğer bir döviz bunalımı varsa, bir yerde de bu bunalımda ornegin kacak ithalatın payı vardır. Doviz kacakcılığı yoluylo sadece kendi ithalatını finanse edenler, bir sure sonra gerçekleştırdıkleri Ithalatla yaptıkları uretime pazar bulamaz olmuşlardır. Çunku, kendilerine baglı MERSiN'DEN 153 MiLYON LiRALIK PAMUK İHRAÇ EDiLDi MERSİN Son bır ay ıcınde Mersin'den 163 mılyon 109 bın lıralık 7177 ton çeşıtlı tıp ve kalıtede pamuk ıhrac edılmıştır Pamuk alan ulkeler arasında ingıltere. Belciko, Isvıcre Hollanrin basta aelmpktp hnnlnn I fıh.