Katalog

D ÖET CUMHURİYET 9 EYlOl 1977 kcon Kadın deyince Işık B\R\KLI odm hnHcrı knd ~m toDİurr \oşomıno katılrrası kaaın • et\ek esıtl gı son /ıllorı en cok dılımıze doladıg mız konuiarı Kaöın hoklorı uzerıne soylenilenler, belkı de cok zoman gercek anlamlan dışında. lâf ol«?un dıve modaya uvgun olsun dı\e sozlerımızır arasma bızım bıle habe'irmz oir.adon sız vernışcesına gıren. kendımıze tydurdugumuz bızı de kendıs n« uyCı Tnaya ca''san sozckler oldu Pekı ama bu kadO' sozunu ettıgımız dılımıze ve aklrrıza doladığımız kodın kım? Kodın de'ınce k,m ve ne gelıyor oklım za? Sanrn o i ce KAulN don anladıg m zı kadın deyince cklım za ne geldıfiını ne gelmesı geref'tıgını be! rlemekte yarar \ar KADIN, oncel kle doğan yaşayan, buyüyen, dol veren, yaslanan ve olen bır organızmo bır canlı KADIN |ne a n turuntn bır cınsı Inson toplumların n csaVisal olarak dusunouğumjzde bıle» yansını oluşturan b r vorlı< O,leyse, toplı mun oour vansının. hatta bır bakırra turrunun saygısını. sevgısını. koruyuculuğunu hok etmış bır varlık KADIN toplurrun kendısınder istedıklsrtnı vereb tmek lcın top'un ad na ve top'um tarafından hczırlanması. eğıtı'mest Çereken b>r yarı g j c KADIN erkegm eşı \oldaşı Erkekle bırlıkte doğanın ve top'umun kendısmden ıstedığı ılerı\e donük mutluluğu yorctmosı ve kulionrraç gereken b r olgu KADlN anc Beoersel ve ruhsal tum valığı \e gücuylfi dooa ı n yoratıcı gjcune katılan bır porco doğurgan b r dısı 0 l c se onanın scğlığı ve guvenl ğl toplumun en orerNı < o =runlarınaan bırı olmalı KADıN ana o1 na nesleğmın en doğol gereğı olarak e<3lfıcı \e oğre! cı Gelecek cağlann kucağında cıcek oçtığı bır topTk O,ie y se kodm a i a olrrak, eğıtıcı oimak geleceğı kazanrrak ıcın, toplumun egıtılmek zorundo olan bır bıreyı KADIN bır buvuk ekononık g j c Tarladan fabnkayo r u t faktan un vesıteye Kadar beden ve zıhm qucünu ortoya ko/ması kuMonmacı l o p l j r r j n hızmetıne sunması beklenen kışı KADIN ocqal olcrak yaroîıcı, sanatçı Cocuk gıbı bır ha•njru vuguınası, bıçi'T'eroir nesı \onında, duygusollıoj, guzsle ycnelık yapısı ı'e ds sanatcı Sonatın her dolına konu oıabılen, urun verebılen ıcmde yasadığı ortama sonaî gucuvle a" katKidd bufunabılen bır >aratıcı KADIN. pratık ve teorık o ando araştırıcı ve uygulayıcı A'e ^aşamından toplum kalkınmasına kadar her aianda araşt rracJa kcrar vermede. gıderek uygulamada cabasır.a, katkısın^ değer v9 onem verılen k.şı KADIN plonlanas na gerek ouyulan b r ekoncm st Eun n butcebind"n toplurr ekonomısıne kador Ve KADIN ki7 cocugu sevgı'ı eş ana olarak, borıştn en büvjk sovosc sı Topc, ıcı, uzlaştırıcı sevecen, ınsancıl ABDtfLCANBAZ 8D6uWA>İK0MAfriNDA«» KAZj 8/2 KiUP, MA^|Lf;;LiMACAf lNl t>AHİ trfo : TURHAM SELÇUK iN <AMÎ ÖHÎİHVE WX.i8E Mtı PAIAMUT KAZMiK K TürkABD silah ticaretinin ilk yüzyılı, 1 8 2 9 1 9 2 9 187677 yıllarında ABD'den yapılan ithalatta sılâh ve cephane payı yüzde 9O'dan çoktu Anlaşmazlıkları çözmenın en etkili aracı savaş gemisi zıyaretlerıydı Yerli savaş sanayii kurma çabalarına ilk tepki ABD'den geldi Amerlka dan Top Ithalat 180 334 1 047 992 2,655 426 KAOIhlM KENDINE OZGU SORUNLARI NEIERDIR' Bovle olunca ve konumuz kadın olunco TOPLUM ve İNSAN oemcmeye kaaının sorunlarını er' eğın toplumun, ınsan1 ğm sordnlarından so,utlaTiQya clanak var m ı ' Gonul ısterdı kı kadmdan degı! msondan soz edelım Ama kadmdan soz etrnek ınsondan soz e mekle eş değerlı olmjyor ı t i j ' cB r ka dın' ftğıtmek bır oll^y dolayısıyle toolumu eğitrrektır» dıyor toplumbılımc İT Bırleşmıs Mılleter 1975 yılını KADIN Y'^l ılân ettıler Yft^ecı 1975 1985 kodm on yıu dedıler Bu durum kodma ıiı<?t'in sorunlonn nıce evrensel ve kSKİu oiduıjonu en lyı kanıtlayai beige Pekı kcdın butun bu soydıklcrımız ıse, onemı değerl bu denlı buyuk ıse ne gerek vardı <odın yıhna kadın on yılma1? ToplC'ion bunco fonferansm. ycyınlanan bunca bıldınnın, bunco caban n ne geregı vardı 9 Gereğı vordı elbet Eger kadının ne ve kırrı o'dugunu anlotmovo colışırken soyiedıklerıi'izı ırl laflar eîmek, kendı kendın ızı etkılerek ve kandırmak ıcın sovlenıvo'^ok durup duşunrrs'ı Top.umun bır yansını oluşturan crkek ıcm neden ozel ılgı ve çaba gerektıren gunler, haftolor yıl ar dıızenlenmıvor'' Yok rru erkeğın de kendıne ozgj sorunları'5 Oimoz o'ur mu 9 Belkı de kadının sorunlarına boglı o'cok vor Ama onlar hep uzenrde duşunulen tartışılon, cozum aronan sorun'st olmuşlar Kadın bır yana ıtılrnş Hodı hor gorulmuş demıyelım arro kad nm ^eteneklsrı, olanakla'ı gornozhkten geiınrr.ış Btifcı de doha sj'up gıdeceK^'S bu duzen Ama başarıdon boçarıya koson erkeğın geiıştırdığı teknık sancyılesrre surecı ıcıne gıren topiumiann kodın gucune de olan gereksınpı en bos^o bovutlor aettrnıs soruna Once cok duşuk ucret e cciışon vosaı guvenceıerden hoberı bıle olmavon, aza •an t<ıncı s nıf bır ıse gozuy'e bok Imış kadıno Ama gıdergN üış aunjo/c acıian toplumun kendısms gereksmmesırıl crrto> nn kodn kenoısınm ne o'duğu jzenndo duşunmeye bcş h hukumetı Amenka dan lc Savas artıgı 114 000 adet Enfıeıd ve 125 000 adet Sprıngfıeld tufeği ıstememış mıydı 7 ABD Dışışlorı Bakanı Homllton Fısh. Osmcnlı hukumetının Washıngton dakı ış guderı Blacque Bey e yazdığı 12 ABD ve Turkıye arasındaKi ma>ıs 1869 tarıhlı mektupto. tso toplom tıcaret hocmınde «aske zu edılen sılohlann Savaş Bakan rı yardım» kalemının cok onemhgında buiundu^unu artık kodlı yer tuttuğu oteden ben bılıro dışı olduklan Için.. Osnır Sorarız Atıerıka'nın Os manlı hukumetıne satılabıleceKOysa bunlar, yumurtanın kamanlı Imaparatorluğu'na yaptılerını» muıdelememış mıydı 7 Apıya dayanmosından başka D r ğı top'am ıhracatta sılah \e cep menkalı mısyonerlere sa'dınldı şey degıldır Gormezlıkten ge'ıhane alımlon poyının 1876 yığı Ermenılere baskı yapılaığı nen bır gecmışm, yuz ellı yıldır Imdo yuzde 92 79, bır yıl 6onra 1911 savaşı sırasındo torarlorsuregelen bır bırıkımın doğal da yuzde 97 03 olduğunu kac M don bırlne sılâh satmanın cyansonuclarıdır As ına bakarsanız şı bilıyor'? sızlık» ılkesıne ters düştuğü geABD ve Turkıye orosındakı ı')Şlı Turkive Imanlarında govde rekcelerıyle. Amenka Bırleşık ler, ilk oluştuğu ondokuzuncu AmcrıkGn Devletlerı Osmanlı Inparatorluvuzyılın başmdon bu yono faz gosterısı yapan ilk zırhlısı da Mıssourı degıldır Cs gu na bırkac kere «Mini • crnla değışmemıştır Turk.ye nın monlı Imparctorluğu na sılan sct bargo» uygulamomış mıydı 7 d ş polıtıkasmın bugun boşıno ma konusunda Alman AnerıYo Kurtiiluş Savoşı süresınce gelenler. gecen yuzyıl ıcınde kon rekabetının kızıştığı bır sırcuygulanan buyuk ambargo' Osmanlı dış polıtıkosının başı da elcı Cox'un Oışışlerı BaK3ABD Dışışlerl Bakanlığı Yakınna gelen erle tıpotıp aynıdır Ooğu Işlen Doıresmce Bakonlık Degışen tek şey, ıkı ulke ara nı Bayard o yozdığı 8 hazsran Turk ABD ılışkılerının dunby1886 tarıhlı mektupton ŞJ olıntıMusteşarına gönderllen 1 hozısında o zoman «uttıfak» ılışkısıle bugunu orosındaKi kosutluK.ar lar ılgınctır «Albay Sıgabee KOran 1921 tarıhlı mektupto şoyle nın bulunmomosı şımdıyse tmut buraaa bıtmıyor Soz qelışı, I M denılıyordu «Yenı dıye soz eriımutasmdakı ABD sovaş gemisi tefık» olmcmızdır, Keansarge ın Istanbul a vardığı ulke orasmdokı ılışkılerın ozelliK len bır Turk hukumetl Wınchesle son on yılda ızledıgı ınışiı çı ter şırketınden 300 000 tufek ve nı bıldırmekten onur duyarım .. URIrllE kışiı gelışme cızgısı \,e bunun u 600.000 000 fışek satın olmak ısGemı burada olosılıkla bır Gyı NE OLDU' zantısı olan ambargo. savaş Jraşkın sure kalacaktır Buraocy temektedır «Yeni Turk Hükuken uyandırccağı ızlenımın yurî tığı sılahlor \e ulusot sovoş saAmenka Brleşık Devletlerı" metı» deyımınden Ankara dakı nayıı tarlışmalorı, tarıh bıleııler çıkanna oıacugı nın Turkıye ye ilk kez Truman taşlorımızın mıllıyetcı hukumetl anlomok geıcm aynı fılrnın ıkincı kez vızınancındayım» Yalmz bu kadar doktrının uzantısı olarak 1947 rekıyorsa o zoman, goruşume 1 yılında sılch sattığı sanıhr Bu mı ' Işte, ABD Buvukelçısı Spen yona gırmesınden oteye gacemı gcre. bu sılâhlorın Turkıye v9 yor Dışışlerı BaKon yanl ştır Elcı Davıd Porter n cer Eddy'nın değıl de Bolşevık Rusya'yo gıABD Dısıslerı Bakanı Lu'ings Hay e yozd ğı 1 kasım 1902 îaAmenka nın sovas artıgı M 1 deceğını duşunebılırlz» Sonra rıhlı me^tuptan bır baska olıntı tcn a yazdıgı 27 eylul 1831 tapıyade tufeklenyle M 47 48 îcnk da D sışlerı Bakanlığının W'ncrırlı rıektuptan Sultan !l MahıGorus oyrılıklarımızın hemen lar r ı Turkıye'ye satmasından >ies*er ş rketıne gonderdıği 27 mut adına Serasker m Asakir ı ve etkin bicimde cozuimesınln yaklaş k s°ksek yıl on'e Osnaa MansursI Muhommedıyye nn rıa/ı ceket ve kırmızı şe'itlı pontolondan o'uşon yenı gıysılerıne uygun tufek ve kadro cıo nonımı edlnmek ıcın gırışımde bulunduğunu oğrenıyoruz Porkınscn o go'f bürokrosl dun,anın her yennda oynı ıçler Yarıno bırakılabılecek ış bügunden yapılmaz çunkj (a| yarın gelneyeb ' r b' gelse bıle ışi yopma geregı ortcda i kalkmış olabılır Bu durumda ıs ancak «kac nılnaz» clduğj zaman yapılır gunceılıkse «yumjrtanın kapı\a dayonmos » olarak yorumlaınr Bu goziemı aim norfınl aeğ ştırmeden Turkıye rın dış po» litska ılışkı erıne uyguiayın Gercekıen de çogu kışı ıcm, Amenka Bırleşık Devlet'erı nın Turkıve ye sılah satmosı 1947 yılında Truman dckfınıyle, Amerıkon sovoş gemıterının Turkıye lırrtonlarında govde gosterısı yapmcları Mıssourı zırhlısının Istanbul a ge ısı/le TurK<ye ye \erıler slaıların ABD i5ıC< len dışında kullonılcmayocogı yonundekı ilk baskılar 1964 torıhlı Johnson mektubuyla, uluscl savaş sanayıı kurma gırışımlerı aynı yıl Kıbrıs bunalınınm uyansıylo Turkıye ye uygulanan ilk sıloh ambargosu da 1975 yılında Ford yonetımıylö başlar Yılı 1865 1869 1376 Malzernenln Clnsl Ateşlı Sılahlar Çeşıtlı Tufekler Ceşıtlı Tufekler Ceş'tli Karabına Cesıtlı Cephone TOPLAM Mariını Henr/ Tufek Fışek Barut Fışek Msrmısı W1nc^ester Tufek'sr TOPLAM Martını Henry Fışek Dolor Değerl 3 107 833 8S0 1 515 888 26,136 922 020 2 464 044 2 829 383 1 259 917 394 493 45 118 4 528 903 608 313 Yuzde 1 72 79 56 82 79 ABD DIŞİŞLERİ: "ANKARA HÜKÜMETİNE VERİLEN TÜM SILAHLAR BOLŞEVİK RUSYA'YA GİDECEKTİR,, 1877 4 677 513 97 03 1?83 21 910 006 2 78 tek yolu Akdenız da bulunan savoş gemılerı fılomuzun Izmır, 5elanlk veya Midllli llmanlarmdan birıne bir dostluk zlyaretinde bu lunmasıdır Kentucky zırhlıstnm 1900 yılında lzm!r'« gelışı nasıl aramızdakı tazminat anlaşmazlıgının cozulmesı sonucunu vermişse aynı şekllde. boyle bir zlyaret de benzeri sonuclar olustu rocoktır Osmanlı Imparator'.uguncio Amerıkan prestıjının cn duşuk duzeyde oldugu buroda oturan herkes bılmektedlr Aınerlkan tlcareti sahip olması geregen oncelık ve olanaKlardan >ok sundur Kesln ınancım şudur kı, Akdenız'dekı fılomuzun Izmır e ve olabilırse Selanlk'ie Mıdilll ye dostça gelmelerı halinde bile sonuçları olumlu olacaktır Buyukluğu ve etkınliğl zıhlmerde derın izler yaratabilecek olan Hli nois zırhlısının da şu anda fıloda bulunması nedeniyle, zlyaret ıcın en uygun zaman budur » numunu araştırmnk Isteyenıer ıcın ozellıkle gecerlı bır yol gosterıcıdır Bugun başladığımız yazı dızısı ıkı uike arasındokı tıcaret ılışkısınl «atın ağzındon oğrenmek» ıcm ABD Ulusal Arşıvlerı nın Dışışlerı Bakanlığı Yazışmalorı bolumunde yer alan belgelere dayondmlmıştır Tarıh kuşkusuz tekerrur etYukor do yer verd ğımız alıntımez. ama ders alınrrası gerelar gıbı. bundan sonra ynpacaken sayısız ornek sağ.ar Son g'mız oktarmalar da salt bu olorak cKendı Ucağını Kend n ka^naktandır Bu nedenle, dızıYap» kampanyosıyla Ittır'ot ve nın başlığmp «ABD Dışışlerı BoTerokkı vonetımının benzeri bır kanlıgı Belge'erıyle Turk cabosı (ve karşıloştığı tepkıler) ABD Sıtah Tıcoretının İlk Vuzvıarasmdakı ıig nc koşutluğu Bulı 1829 1929» dı,e okumak yukelcı Phıl p ın Dışışlerı Bakagerekır rı na yazdığı 20 agustos tanhlı mektuptan ızlıyoruz Brleşık Anerkıa Osrıan'ı imparatorluğu no neden sılah sattOsmanlı hukumetlnın. yururt 9 Osmanlılar Amenka dan sılukteki cephane ithal yasagınlch satın almava neden gerek dan yararlanarak her turlu oduydu? Ikı ulke arasmdakı sıteşll silah, lişek ve başka ceplah tıcaretı hongı evrelerden hane yapım ve sotışı ustunde gectı'' Torıhte kalmış bu sorudevlet tekell kurmaya cahştıgıların bı^az da gec kalmış vanını belirtmek ıstıyorum Ancak tı sonınz Turkıye ve Amerlka Osmanlı Imparatorlugundokl dev o'asındokı guncel ılışkının daletlerle Bab ı Alı'nın vardıkları anloşmalara aykırı oldugu I ha ıyı anlaş Iması ve değerlendırılmesı ıcm en uygun «başcin, bu cabolorın, buradaki çevurmo cercevesu olacoktır Is şilli diplomatık misyonların katanbul lımanınm 18651883 dorarlı dlrenlşiyle karşıloştığınt nemındekı ıthalot ıhracat duhemen bellrteyim > mmunu gosterır ABD KonsolosSILAH TICARET1HIN luk roporlanndan Anerıka nın Turkı/eye sattığı savaş arac V8 NICEl GORUrfUMU gereçlerı yukarıdoKi tobloda goAmerıkanlonn bır özdeyışl rulmektedsr vordır Atın yaşı en lyı atın ağzındon oğrenılır YARIN ABD ÎURKIYE'YE N!DEN Bu ozdeyıs Turk ABD sııah SİLAH SATTJ» tıcaret nın n cel ve nıtel goruhazıron 1921 tarıfili yanıt yazısmdan tYuncnlılala Kerralıstler şu anda savaş durumunda bulundukları Icın Her turö yar dımda Bakonlığımızm ışbırhâl veyo nzasının soz konusu olamayacaömı kesınlıkle bıldırme< ısterım » GARTH iSTANBUL ÜNıVERSiTESi iKTiSAT FAKULTESı SCRVNURA BIL1MIN YÂRDIMI V! flBIRUOIYU COrüM BUUUM Bu naKıOf netrdır'' Ne>e' oımol ' Haklo' fıongı sorum'uluklon ge'i'\or? TopiıiT \aş'"m na doğrudan katılan kadının oıie ve cevre ıhskıierı eskı/e orcnıo ne gıbı değısik'ıkler gcstenvor 7 Honaı vcrcıor kapcnırken hangı yarolor ve neden oolayı ış'erre.e başlıvor9 Değısen toplam koşulları kcdına ozgurıukıer gefrırken sorur.ct üo c^arn" vor m u ' Var rrn bu sorunian cozmenm \ollan' Bu Koşede bu kor.ular uzefınde sohbet etrıek tortı$mck olobıloıg nce dogrulora varmak ıstıyoruz nep bırlıkte Bu kose. hepımızın koşesı o'rnalı Kadın \e «rkek AcıK ve ozgur b'r kursu kı herkes hepımız, en doğru, en lyl en OUZPI bloq'Ti7i sovıeyeln Birb'nmızı uyaralım Duşunelm duşundurel m Sorun hepımızınse cozum bulmak hep mız ıc n gore < Boşarı or dılerım1 Gazetecilik ve Halkla llişkiler Enstitüsü Müdürlüğünden 1977 1978 ders yılında enstıtumüzde bosla\occk olan 1 yıl |2 somestre] sjreli yuksek lısans •ooiumune og rencı al.nocoktır Bu bolume yazılabılmek ıcın gazelec lık ve taklo I şkner veya ıktısadı ve sosyal bılımler konj arınca dort y,llık yuksek oğretım yapon bır kurumöan mezun oımaK yahut enstıtumuzun eskı yonetmelığı gereğ nce uc yıl IK ogretim suresını başon ıle tamamlomok şartt r Enstıtu Yönetını Kurulumuz bu nıtelıklere sa iıp aJo/lor arasında gerektığınde bir secme sınavı vapobı 8ce<tır llgılilerın daha fozlo bılgı ıcın mudurluğumuze no>^rmaları ve 12 30 eylul 1977 ta'ihlert arosınoo oday ,ayıtlarını yaptırmolorı gerektığ duyuruiur (Cumhurıvet 83S9) DiŞi BOND Eu koşad» c»vaplandırılmosını Istedlğlnlz sorulorı blı« mektuplo gönd«r«blllrsinlz Biî d« cavaplorımıtio cözum bulmanıro verdımcı olaecğir Hef konudokl «oru v» »orunlarınızı çu odrese Yaıobılır«lftU: «KADIN KÖŞESU CUMHURİYET GAZETESı CAGALOOtU I3TANBUL FıTRE VE ZEKATLARINIZ ıÇı.N T SAKATLAR D£RNEĞı İST. ŞUBESı TELF: 21 88 82 (Cumhurrvet 8388)