Katalog

Işık BAR4KIJ ABDULCANBAZ KELÂ9İ, Bu NE PAHı VÛKru BAKAHfLt ! HKi BoMEMİ MHKAFAÎA * # *• TURHAM SELÇUK AK ELİME MOR KINALAR YAKTILAR Bır Orta Anodolu turkusunun ılk dızesı bu yazının başlı8' Turkuyu butunuyie ammso/anlorınız olacoktır. AK ELİME MOR KINALAR YAKTILAR KADERIM BU GURBET ELE SATTiLAR ONIKI YAŞIMDI, GELIN ETTILER AGLAR AĞLAR GURBET ELE GIDERIM Ankara'nın Camlıdere ı'ces ne bağlı doğ koylenn gezıyorduk Pecenek koyunöa genc kızlarlo uzun uzun detieştık Hıcbıı ilkokuldan sonra okutulTiomışlardı En bu uk ozlemlerıydl okjl cPekı sırndı neler \apıyorsjruz'>» dıyo sordum Koyde taım yopılocak toprak vok denecek kadar ozdı Onun lcın tarla\o toporo da gıtmıvorlardı Evde o'uruyorlordı El ışlerı, nak ş dontel boncuk oyalar.ylo vokıt geçın^orlord Goruculer gelı,or gıdıvordu Hemen evlenıyorlord' 1415 yaşlarında. Osransın ko\urde Akkaya ko/unde de durun oynıydı Akkayo öa kucagındakı bebege nınnı so\leyen gencecık bır kcdına dlk bebek mı'» dıye sordum f B j beş ncı» dedı Ötekılere bokarramış olmuşler 20 yaşındayd' 14 voşındoyken evermışle a\ dayı ogluyla Içıme bır kurî duştü Bıltyordum koylerde KIZ cocuklannın cok erken yaşlarda evlendıklennt Ama araşt rdıkca gordum k pek cok koyde olduğu kadar kasabalarda, hatto bozı kucuk kentlerle goc yoluyla buyuk kentlere gelıp yerlesrnış ve henuz kent kulturunu benımsememış oılelerde 16 yaş bılf kız cocuklar icm evde kalma tehlıkesınln bftlırdığı M]ş'ar oluyor Eh Bır bakıma doğru da Krzımzı okutma/acaksanız ona sodece ctnsel tşlevı ac sından bakıyo'sanız. doğdu<5u gunden başiayarcK Kızın zı «Geiın olur ınşaılah» ninnılerı>le buyutmuşsenız bır an once uzerıne duşenı \apmalı evlen p ce'uk cocuga kcışmalı değıl mı 9 Kım duşünur onun ıstekle'in " Baba evınde oturup boşuna e<mek yıyeceğıne koccj > e me gıdıp orcda bır ışe yaromalı Btr boğoz eksıimelı baban n uzennoen Usîel K IVI başlık veren de olursa . HEY VAPURLAR, TRENLER tobüslerde dolnu$larda, trenlerde mınıbjsleroe, trole^buslerds gıdıp gelen istanbui ınsanı ıHey oıobusle', doln uşlor» dıye olsa oısa kufure cok yaklaşan sozler soyle,ebılırl Oyıe yılmış oyle bezm 3, oyle yeniK dusmuş KI. Baudelaıre ın duygululugunu ^aşaması guc anlamosı bne oıanaksız . Arra vapurlar Vapj'lar oy e degıl Sabahlon bıneraım a r Bogaz ıskelesınden utacık bır vapura, Saat daha ssMzdır gv, neş yenı cognuş Insanlar 1 /uzlenne baKardım bellı etn'eden ışe gıdenler, okulo koşar lar Hıc avaresı yok ou saban vopurlarının Gazetelennı okuyanlar bırbırlerıyle styasal tartıçmalara gırışenler Beaım vapurumun kışılerı uc aşjğı boş y^karı aynıvdı Herkes bırbırırı tanırdı Yaz gunıerı kenardakı sıralara otururdurn Anadolu kıyılarını seyrederdım Soğuk havolarda her yer dolardı, ancak ıkıncı mevkıde yer bülunurdu En rahat yerdı burası lcteniı< dolu bır hava Bırbırı/'e konuşur dertleşırdı Insanlar Kasketını >uzune eğmış bır kırmızı vuzlu ıhtıyar vardı Yuksek ses 3 konuşurdu daha çok potıtıko, DemıreJ.*trbakGn ustune Ofke/le aloyla. Bırı du/so karakoıa gotjrecek! Oyle sozler ış'e1 En sagcı gazetelerı okuyjnlar bıls dınler. bır şey dıyemezdı ono Bana Gorkı rn «Aya< TaKirrı Arasında» oyunundon ya 6a 0/kulerınden kaçmış bır kışı g cı gel.rdı Derken Kopru. Saoai ınsanlcrınn bır anda ken'e da gılıverrnelerı, erıyıverme erı o gırultu patırdı arasındo . •ADAURİN ISS1Z TtMH* YOIURU Ço^ta^^d r Ada'lcra gıtmemıştın Bındım bır E«;sp'6S e Tar\ bır saat alıyor yol Eskıden bcş zamanları aa olurdu b j vapurların Kışı kendısıyle başboşo ^alabılırriı Şımdı her zaman dolu Sjrek!ı Adalarda oturunlar KUcuk bır acılır kapanır ıskemley yanlarında taşıyorlar Hep Sa t Faık 1 hatırlarım bu vapurlardo Vopurun onure gıder pro eklorun yanınoa dururum aaaya yok laşırken O guzel oyktyu yaşorım her defasınao vemden Sa t Faık ın beyaz e\ı gorunur zo. • lukla Burgaz a ınmek, doıaşmaK;, o kılısenın on^aden gecnıen Saıt ın evırı bır doha geznıek Acıkso tabıı1 Kapalıydı kap Ns olmuşsa' BoKiyorjm yoicularc, bunlar ışlerınden erken cıkaoılen kışıler llıe de saat beşe altı/a aeK yazıhanelerınde oturmaları gerekırez1 Şo/le bır ug ra r cr soira C kar donerler Yaz mevsımınde de boyie calışınr el bet Be,oz elb seıi bır ş ^man kışı kendısı^e cok benzeyen DOŞ ka bır be/az elo celı/ıa aalm ş soylesıye Sıcaktan yakınıyo, kızını mı ne evlenaırmış falan falan1 Sın dı ıneceK Bj/ukada' da denıze bakan koşkune g üecek acaca< bır buzlu b ra. ya oc ıkı kadeh rah sıcagı unutac"< Boylelerı ıcm kent ınsan cnnır sık ntı^ı falan bı ınmeyen bır konudur Ne gorurler ne 3 yarlar boy'e şevlerı ne de okurlar Aldıkları gazeteler zalen yaznaz bo/le acı seyler INSAN DALIP GIDER O K M ı ^ Oktay AKBAL O BİR GON ( * l K t t YOUJ« TAJIT U DOtUP TIKANACAKMI}, S W H BıR ÇOK SıbNDıR GEÇıfilli CEKMiŞ BU ÎAJİTURIN OSTİJH DEN, HEPSi DOMDÜZ EDILECEK Mİ5 ENNDE SONUND& BU <$ 607 LE BıTEC£KMi5 BOYLE VAZI YOR UZMANUR1 Erken evlenme çilesi Kızlarımızın yuzyıllo* boyunco sürüp g«len cılesıdlr bu 1*15 yoşlarında evlenıp 3035 yaşına geııncft ununu ele/ıp, elegını asmış yaşlı bır »adın oluvern ek Bır meslegı bır be«ensı OIT avan coi sma olancgı bulunmayan ustelık tek başıno cocuk denecek yaşta toplurr ıcınde bır yer kazanmak gucurs erışememış bır kız cocugu ıcın başka secenek vor mı? Bobasının sect ğı odarna varmokton gayrı «Aıle toplumun temelıdır» dıyor uzmonlar B z aıle bağİG'ını kutsal aştırmış bır toplumuz Pekı oıle deyınce pe anlı• oruz"5 Ona nosıl bır deçer verıyoruz kı teTielını atarken bu kador gozu kapolı dovronıvoruz1' B r toplumun yapısına kad nlarlo erkeklerın karşılıklı ılişkı erı bıcım verir Ekonomık ozgurlukler olanaklor bıcım \erır Aılenın yapısı toplumun modelıdr Aıle kuriTnk cıddı ve onen lı bır ıştır evcılık oynomava benzemez Oysc Oız 15 yaş'ndokı kız cocuğurnuzu omrunu, hıc vuzunu gormedıgı tanımadığı oır adomla poyloşmoya zorlu,oruz. Öyle bir kent ki herkes birbirini iterek üste çıkmak savaşımmda... Budur anarşi işte! Bir l«k vopurtor KOldı yofanacak rın, Ye"rköv Kandıl'l Beykoz gıbl adıar taşıyanların . Bo goz da oturduğuın \ llarda ^epsını tanırd n b r bır Bır ıskele den bır ıskeleye gıdıp gel rdım conım siKılaıkca Hf'e o dolmj^ motor an BeyKoz 'a Yenıko/ orosında gıdıp gelenter Br kez ya'nız başırnaydım gece cl muştu ılle de karşıya gecmem gereKİıvdı Tum para>ı verdım zor bela kaldırdım motoru Denız dalgolı^dı sıslıyd bır seruvendı o yolculuk voya uzağo gecen vapurla'al Garson tabakta kalan artıklan der ze dokuyor hemen. Bır de hesap getırıyor yuklu mu yuklu1 Balı< ba/at şarap ekşı . Ka vcklar da bozulmuş eskı tadı ^ok Arkaaoşlar gelecek, bekl >oruz bır saat Yok gelen Doha Cok kalamıyorum Yurumel Sa nyere dek oradan bır m nıcjs ya da o'objs Yıne o sıcak, teriı be^gı^lı^ getırıcı toşıtlar . Bır anoa ol p gotbrecek Boğoz qezıs nın todını Boyledır, boyIsdır ışte' Istanbul ınsanı, 1977 •yılmın kentlısı hele bız Istaibul ko^İJİerınrn yasanı, hep bo,!e diT Burnumuzdon gelır duymok ıstedıgımız tot, yasama key'ı En ı/ısı bu Istanbullunun en 1yı en scğlam dostları bocaklorıdır Yuruyeceksın Ss'ıden TaksiT e Taksırn den Emınonu n©, Cagaloglu'ndan NO rakoy e Bevazıt'tan Aksarav a Da ia cabuk daha huzjrıu aaha gu^eniı oşorsın bu yolları Gormesnı anlomasını bılen tc n yürumek btr «nloğonustulukler avndır «Ey vapur lor tren'er benı al p goturun>u. fEv bacaklar a>aktor benl a ıp goturun» dıve ce/ırniel Ayağında rahat. saolam pabuc ar dudaklarında sıgara golgelı bır yoldon yurunienın tadına dovum olmaz lcınden f ılnler q bı gecar anılar Turi<uler snrkıtar ş ııer Bır de bakrnışsn varm.şsın gıdecegın yere . nıbüsler. dolmı.ş ar, vapurior yetmıyorl Bu yollar yetmıyorl Dar gelıyor Isianbulo hepsı Boğuluyor Istanbullu Kent sıkışmış patlayacak Anodolu akrjiış bj kente, dagı taşı dolrruş ınsan'o Kent ustune kert. hepsı aa yoksulluk yuvası Belsdıys re <apsın, hem de ıc ve dış cuşTanlorla cevrılı br Beledıye! (Fotograf Ara GULER) ,orlor eklenen b r Ve"*t« b'rblrımıze gırıyoruz bır yerden bir yere gıdıp gelmek ıcm. Al EiR ARABA S!N DE... ıHey vapurlar trenler o«n 0lıp goturun» Gozum gornesın bu acı goruntulerı kulagım öuymasın hu cıglıkları a^agım basmos n bu comurlaa ben ds bır araba alayım koşevı doneyım' mı dıyorSLnuz sır de 1 . Haydı araba oıdırız nere,e btrakacaksımz nerden gececeksınız, hangı yoidan? Bır gjn gelecek yollor taşıtla dolup t'kanacak^ış sonra bır co* sılındlr oecırıiecekmış bu taşıtlam ustunden hepsı dumduz ed lecekn ışi Enınde sonunda bu ış böyle bıtecekmış Bo/le vaz^or uzrronlarl YOtLAR 5'MDiLıK S1Z1N O zamana dsk sız de vemev Vin ıcme/ n al n bır oıaba ku'bijn dıreksı,or>a nıtacağın zı hı şovolyelen gıbı otılın rne^dana Sız herkesten ko'kocaöınıza herkes sızden korksjni BaJdeloıreın caâı gecti, vapurların trenlerın otobusl«rın si7i olıp goturmesını rs bekle/eceksınız? Bostınız mı pedala cevıroiTz mı dıreksı^onu. bır a6 oepo,u doldL,rduruz rnu benz nle tum youar sızır1 Sıma nk szn 1 Yor ı"> Yarm oa mı duşunecegız Gun bugun soot bj saat1 HAYDj TAŞiTURA! Bır tstaibui Wo,'iusu voni ben sızden bırı sabanları okşanlan br ' erdan bır \ers gıdıp oelmek ıcm voput tron, oîobjs mnıbus dolmjş toksı, bu orado vaya her tü'lu aroçla yolculu^ioıa uzunlu kısah g« zılere cıkan kışı boyle gordu. îoyle yazdı ışte toşıtlarda Istonoul konusunu • Hey vapurlor trenl=r beni bu daıı goturun Ne var goz ,oşlorıpcan comur or \ogurocakoıv9 SON lene sovlene1 Sızın d« b j qozyaş t«r camu lanr>do duşe ka'ko yurjme,e caiıştığın zı bır yerden bır vee gitme e caMştığın zı duşınerek, oorerek Bırşeylerın djzeimssine bır katkısı olurso ne mutlu bana Sıze bıze, hSDimize . Ha/dı kacırrrıavın sabal' oîobusunu Cok dclrnayın okumo,c . Önc«'ıkl(j eljer ynpobı'm <îse oirok >lk öğrenırrınl yopab'lnış bır oenc kızın eşını bıhnc'ı olarak sscmesi olanaksız. Ge^ellıMe b j secımı onun verıne. cnesı bobos yapıyorlor Herkesın ,o^ı boş ne o uı'a olsun doğru secım yaptığı soyleebılır mı denecektır Yenndedır bu so<u ama yaşı, gorgu^u bılg sı ılerledıkce en az ndan evlılıgın ne oldugunu bılecektır kı=; Evlılıkten ne ıstedı^ını ne bekledıgını neler verebıleceâını duşunece !ır Yıne de yanl ş secırr yaparsa bunun ıSevob da gunal ı do» k^rdısının olacoktır Kerdı hayatı hakkınöa kendı karar verrıış olacaktır Bu do msonların en doğal haklan deoıl mı' Anne babanm secımı ner zaman cok aoğru cok verınde mı olu/or"1 Aire babanın secımıyle yapılan evlıliı< bascnlı olmo"'%a o kız bosasır.ın sucunun cezosını ceKm ş o'muyor mL7 BasKolcrınırı SLCJTUII cezosmı cekrrek huKUK bislerrınde gecerlıaır9 KAVftKUR'A GfTTıMiZ Mi'. Kovokla a g dıyoruz cKovaklara Hıc Gıttırrz r»ıi°> "iorusunj sormuştum bır oykumde Kavaklar Anadolu Kavagının eslı gun en şoyle \ırmı o'uz yıl onceler oaha mı başkoydı yoksa genc >aşta herse/ cok de ğışık mı gel r nsana' Gıdıp b.r kıyı e a z r osjnca oturuyoruz arkadcşımla Br cngene palomutu. b r sışe beyaz şorap Ama nıye denız pıs k r 1 kavtn karpuz kabbkları/K dalu 7 Bckmamalı oro nere.e bakmalı'' Ha Yâsayâ aykırı evlilikler Bu kadar erken yaşlarda yrpnan ev ıi kler yasol ve aeCerlı ae ol ı\cr cor. iomar r'u ''asl k yasa ı \ı kaa n ve erke^'eı ıcın evlpnme yaşmı 18 oiarak ongormuş Ancak geıeneKıer ve olagan o ?ı rfiruılar goîonunde tutLlara^ kızlar 15, erke< et 1O yoş ı\ tomon lad i'lo • zan an oı elerının ıznıyle evlenebılı 'er huk lu getırı'r ış Ya 15 ,aşn tamamlamamış kızlar > He >ozık KI 31 lar yosol nıkahiorı olrradan evlenııler Sonroaan 'c /o^a nual kı,ı ır mı bılınmez Nasıl oıso bır kere e.lenı ı j i p t l ı a Lstelı* ce re ce onlcı e.lı savmakladır Bu duun oa osc 3 o^L.nde o ka n kocasmın eşı değılüır Cocudc P I I ancsı b* e d^gıid r Gun olup bır yacnl ışle • n Ge e<t onde el ko 1 bag kohvenr Kocos nın macs "i alamaz mıroa no hak kc/anarnoz Boşa^mar ısiese bo^anan az b le Nıafa^a cicmaz Yosa 01 unre e,lı usgıld r k başanan az 1415 ycclo nco ev snüınien kız'arı b€kte,en en onemıi 6orun araan bırı de ana o.n o^tır Coıu^lanno ne verecıılecegı, Oı ıcr 0:1 ba>ıp bj uteceg eg lecegı a,r br bO'un Cocuk oraiann e me buakı!r>ıs cocjkloıcan [ophı lun ne bekledıgı cyrı bır bOcun Ezılnıışlıgınm careaizııgırnn ınn^niı Kizlorından cuu cn c lesı • n o iu ıv z ndnn ol 3 J ccuoon r ce kadm > \o ı\° 1(1 ıe !ı<le ın KZ da (,eı<iTiesıı dı^e, onu evlıliKten kcricbtarlor Jo a! d«g I VQ b't üf> cocugu o TICÎ 1 ^ B ncr zomcn karşım za CIKObı'e 3 k bır o'asılıK Horetıepe Un ersıiesı Kadm Hasta ıkları ve Dogum Bciumu og °ı 1 ,eis nden Prof Dr Kerral Usta/ or aimışn Hc^tore'ere vocjgu o muyor aı/e getırılen genc kcjinlcnrı ıcı irş dct'o vucıau cnne olma yeıeneğını kazanomo^ış r>'anlara s klırlo raslaiıyermırş O kadar kuçukmuş \3,lriH uunktı b ' ae ic kzn btıluga emıesı oerek hen>n an e 0I0D !ır ne iek degıl L.ocugu olma,an kadınionnsa, eşlerıı den ve es ennın a'e erı.ıd^n ışıttık en sozler hıc de ıc occı deaıl Ya mz ocı sozlerı. hokaretlen e^mekıerıne katık ea or oalaı vıne 1/ Bosc n ^ak \a da ko'rsm bır kumayla pc, Ofnıak zoıundo Kalmok, onıar beMe>ei tehlıke er arosında Bu kosed» cavaplandınlmosmı istadiçlnız sorulorı blr« mektupla gonderebılirsim? Bız de ce^oplarırrızla cozum bulmorıza yordımcı oloco^ız Her kenudokı soru ve sorunlorırt'Zi «u adrese yalobilırsinıî «KAD N K0ŞE5.» CUMhURlYET GAZET5Sİ ri.at,ı naı u iSTANBUL TEK KURTARICI: METN Hızlı kararlar almak. Hızlı uyKENT PAUAYACAK1 gj'amalara gecmek . Istanbui' Gunden gune aaha cok io!a un gıdıp gelme duzensızlıgı no<!il kalkGr'' Metro ıle . Heryercak yol'ar cadde er. so^ak)^r ae bo,le olrıuş bızde de tsk Her gun trafıge cılan taşıt sayo u DI. Metro Y llor once boş yısı geometrık o anao artma^ ta Ehl yetlı enlı^etsız craba ku losa/dık bugjn epey yol a ırüık bu ıste Yok bekledık b r lananlar cığ gını cogaln akta 1 Anarsı her yanı sarmış, başıbo şey yapmaoan elı kolu bağtı zu^luk yosalarc aidırmazlık a( Sayısız yazı yazıldı, soylendı. anlatıldı Yer al'ındo oldugu mış yurumus GJCU gucu yete ıcın goze gorunmedıqı ıcın o ne altta kalanın cam cıksın eserlere eser'er katan \adakat HerKes bırbırını iterek uste c '< mak savaşımında Budur anar tığı soyıenen polıtıkocılor Metşı ışte1 En başta tro'ıkte goru ro va aldırıs etmedıler Şırrdl s kışıp kald k b r c <rrazoa, bır VOruz bu anarşıyı duzensızlıgı Y«"mı,or Ktoibul holk no bu ta dar qecıtte Her qun bıraz daşıtlar, bu trenler otobusler r hc b raz dcho Mıiyonlara mıl GARTH O gun Bj'gazda ındnr dolaş t n bır gazınoda o'urdum Son gelışlerını r'ctrıodırn 1970 /azı/d anremı getırmıştm, oıa munden bır kac a/ once >u gazınodo otjrmuştuk. veme< ,e mıştık 3oşko bır kez de b r JJpu'la gecp Yalova ya gıtmıştını Vapurun en ust yennde Ete<ler ucuran bır ruzqor vardı Yepyenı bır evren n eşıgındeydım o 1971 agLStosunda Bılıyorun . duyuyordum bunu Şımdı kac yıl gectl aradan Yıne o vopur lardan bınnde gıdıvorum Kendı dunyomda dolrmş gıtmış vonn \ lların anıla ına Ama bu, t> r gorev gezısı taşıtlorda Istanbul ınsanl: n n vasan larını seruvp lerın gormek ıstıyorum Ne vot I" Ada lara gıden ogle sonu «/i curuıido ne acı var, ne SKint ne de o mınıbuslerın otobusıf1 rtn banlıvo trenlermın terı, ko kusu \oksulluğu . EN iYiSi ViPUR Ben Boaaz vapurlirın n tjtkj DiŞi BOND I tT T I