Katalog

D Ö R T CUMHURİYET 17 AÖUSTOS 1977 ABDULCANBA2 TURHAN SELÇUK ŞENLİK SARAYI MaX GALLO «ı Rejimi Türkçesl: Teoman AKTÜREL MİLLET MECLlSİ 1977 ArJun ÜNSAL M. Derya FIRATOGLU bir çok Fransız kışkırtıcıya örnek olan faşist Italya'nın /akınlığı Cote d'Azur bölgesinin daha sıkı gözetimini gerektiriyor,, 6u r1püt$lk öfceler llk rnpıırlaı ımı/riakf ttn.^ezllfrlmlzl docr: \ice \e holgesi Kııkuleteliler örgütünün buluşma yeri 179 İŞÇt VE KÖYLÜ ADAYDAN BİRİ PARLAMENTOYA GİRÜÎ Millotvokilı eoçımlerlne Inıı 8 sivasal Dartili v« sız olarak kotılan adavlar ve bunlcır arosından seciletilerın nıer.leklorini kapsayan cesltli lablolarlo uarlenıontova girmo varısıııcla her bir keslme iliskin ılqinc verileri ortava kovduğunıu<:u umuvoruz. Öte vandan, valnız sncilenlerl alarak, 1977 Millet Mcclisinin mesleksel dökunıunu voorvıava calıstık. Eski vıllara oranla bir karşılaştırnıa olanaâının bövloco saöjanohilecoöini Kanıvoruz. Son olarak rio Meclis'ln «venllentııe» oranı, ılaınc moslekll adaylaf vb. konufıunda bn/ı ek qozJ6inlerin nklarılnıasının varorlı olacaflını dusuııduk. • ME51EKIERE GÖRF EN YÜKSEK SECİtME $ A M [% T A B L O (6) 1977 mllletveklll teclmlerlnde adayların, seçllenlerln mesleksel dökümü ve gftre secilme sansı Meslekler Mimar ve muhendl» Tıpla İlgili meslek Avukat Savcı, yaıgıc Iktlsatcı. istatlkcl. malıyeci, mali muş. Din ariamı Egıtimcı Universite ög. üyesl Tüccar. sanaylci. bankacı, muteahhıt Esnaf. zanoatkör Yazar. sanatkör, oazetecl Cıftci Sendıkacı Işcl. köy emekclsl Kücük devlet memurıı Devlet memuru. idaıecl Eınekll astsuboy Emekli subay Emekli slvil Teknisyon Ev honıını Difjor mesleklars 46.43) UNlVfRSITE OGREIIM UYEIERINDE. MECLİS'TE EN DİIJÜK ORANDA TFM5II F.DIIFN MESLEK GRUPLARININ BAjlNDA ISE ( % a 2 3 j JJÇİUR GELİYOR. Aday Sayısı 283 106 418 % 8.!S8 3 22 12 68 067 500 3 76 4 70 0 85 17.84 7.78 Mllletveklll Sayısı 60 28 108 7 31 19 24 13 43 7 11 34 10 1 4 % 1334 fi.23 24 00 1.55 688 422 S.34 Meslegs gör* teçilme şantı % 21.20 26 41 2b.t)4 31.82 18 79 15 32 15.43 46.43 7.31 2 73 1467 1292 1205 0 35 7 69 It.ıh.rnın vukin nlınası k;ııa va da dcnlz volııvla sllahların ppririlınrslnl. IckrH kl.şlİPrin knvışını ya da ttalrnn srrvlslrriylp llişkilcri k(ilrıyla>lınvor. Hııber \ıı icilcrlıni/ılen hiriniu btw hrlirtlitiııc jröre, llosısflll k.ırripşleıîn nlfliiriilüşlrrl San Rcmo'da KııluılotPİIIrr Orjrütü orRİitü Dıtrnaıul trnısll otnılştir ilp tlalynn clzlt servisIpri (Dnttnrp Maurizin l.lvlo) »raiıııda sllâh vt*lannıasına kar5.1lık nlarak kiirarlaşfırılııııytır Rıı snnuneu bilsinhı ıloKrıılıik derrcosi np nltırsa olsıin. ıe,|lnıI hlrçok l'ıansız kışkırtıcıya örnek olan faşist Italya'nın jakııılıjîi sınırın vc daha ffeııel olarak tiim Cotc »l'.Vzıır lıülgpsiııiıi sıkı giizelimiııi grrrktirmvkterlir. Çiiııldi hu hnİRp. lııristik bakıından llpi rpkicl nlıııası npdpnlylp fi/.ll hııluşmaların diizrnlrnnbfleccjcl knzmııunllt lıir yenlir. fîiinürnü/.ıkki arnçlarımızla bıı gözptlmt sağlaınamız nlanak .flışıdır. rtıınıınla blrllUp. pskl Knma asltprl ataşrsl adı Parls'll nıpstaktaşlarimi7in yilrüttükleri soruştıırınatlı» lılrçok Uev. nnılmıptırr nlbay I)c Ruııil'tn *rın çlinlorıta bölgrmizdo «lılufcu iSçrenilmiştir. Alhay Kcrtnııd Antilıps'tp t<nmıı(?n Pfprrp Ritzpn İlp Dr. JııIrs Ritrpn'ln h.ibası, millrtvrkill RHzpn'ln Ö/.PI IUIIIIIKII nlıırak Ualmışlır. Albrıy Rprtaııd Rnına'da alfoay Dr. RaııH'ün yarrtımfisıydı. Diinva »av!>şı sıraısınd;) o ramaıılar komııtan olan ınillrttrklll Ray Itlt/en in l>ııyrıiK"nda r,ılışmı?tır. ParK'tp Kııkıılpteltlpr OrBÜtüyİp Mgıli Horuntıırmayi lzlpınt? Ikl rienptnıpnin Nlrp'p Ivrdlliklc gönılrrilmrni konııstı üzprinde lılr ılalıa dııru\OMiın. Ordıı Halıeralma örKiilü'.yle (O.H. VP 2. Şube) rialıa sıkı IşMas.ısı Yiinrtnıcli^i'THİPiı, l'lıısal fîüvpnllk'lpn ve tclşlfii Baliaıılırııiflan Savaş Rakanlıei'nrta bıı yiindp hlr eiıiflmrtp hnhınııtniit^ını dlllvonım. 11 kasim VP R nrnlıli Ifl:1." lariblpriııriplif rapnrlnrımda Orthı llabpralıııa Oı ıriitii"ııiin .lospph Ilarnand İlp illşkl knrılııçıımı os''fmligimizi bPİİrtiyordu narnaııd'ın çalışınalaıının biiylc bir !ı•ıhrrHİniii ffiircvlnlıı kpııılisinp \prllnıp«p elvpıişli olmaması Rrrokligiııi vııısıılııyor VP... ... R\S?KO\l!SFU I.OlltM.OT DPH!7. kıyı.sınrln, nnİTalarla yıkanmış, yarık ak kayalardan burt.inmış putfka boynnca yüıüyovlardı. (.•«"'l'ftın vo köpuklorin snlhım stıı.'ak siisledigı rlar ve kıvnntılı çi/.pı. Kara vc yeşiJimM. kfypan vosunlar: Bn kanşık yapatıda ara sıra kızı) sarı. küçük ycnıteçlcrin paUV.nvı lcpstiSI. yitıp Rittigi gorülüyordu. Picrrc Ritzon elini u/atıvordu rıabasına. EH tutnıak j.sumeyen baba.sı bastonunu güslnriyor. oıın clnynııarnk biiyük bir adım atıyor, ısliik yen ;işıyor. albay Bertaud'ya doğru ciönüyordu. Beıtavıd gttrünüme nldınş et.meksizin kHiıuşmasını .sürdürüyordu. Kı.vının yirını olıı?. metrp ölesindo sıj* kayahır kripilklerlo nrvrili bir csıner parmaklık olu^turııyorrlu. Fatikaıun Anlibes bunnımm ucuna ıılaşlı^ı yerde şirndi ndalar KorülmcKO b:>şlıyordu. Su sfivpintisiyle jiiklii yel karşıdan vuruyor .Bcrnu.d'mın scsino çarpıyordu. Ri'7an oflunun vnnmrta dıırnnış. Bertaud'ya çamlığı bölcn. kayaltklara dpjin incn Wr tel km'esi srosteriyordıı. Bizinı ınülkünni/ ornria bit.iyor, diyordu Rit/on. Ordan Ctosi... Bast.onunu kald.rıyordu. Şpmşiye bıguııindeki çamlarm üstilndp, bir korııi'i, bir çatmm kii^esi, yüksek bir eephenin poınbfi sıvfısı soçiliyordıı. Bü.yi'k Atialar Ot.nl<'nin pnrkı. diy» ekllyordu Ritzon. A*açlara yönfliyor, yelrlen korıınmnk isteyprok oam yapraklarıylH kaplı patikıınnı tlnjirr.ca ulaştıgı eve dötımnği yegliyordu. (;«r.lıfta varmak i(;in deniz kıyısından ayrılır ayrılmaz Kt>ssizlipe Ririliyordıı. \nlatmaın tjer.k sıze riiye sürdürüyordu Ritzen. Günilmitzdokt Pransa'ya uyourı bir öykü. OtPİiıı salıiplcri, tüm savaç,ı îsvlçre'dc KPçinniş bir avıısturyalı yalıurii... Rit7pn rlurmuş, sırtmı bir çanıa dayamı?, bastnnıın ııcııyla knlın \"aprnk Hrtüsündp. uzıın ı/Ior (,'izmiş, oıılan aj'ajının UP.nyla silml.ş, yinn yüriinipftp. koyulniuştu. Öhürü bir Piypmonteli. Fransız elh'pt. Oııu tanıdıgımrla anarsisî.ti. n.7. <;ok flüriisl, ama bîr olaya kanştıSmı B'irmcdim lıiç Çok varlıklı biri bugün. Oğhı mimar. ynhudinin kızıyla evlendi. Fransa. a7İ7iın BTtaııU. Fraıısa. Rit"Mi vino dnrmnshı. • • • Unııtuyordum. Hollpn^trin'ın ilk kansı, bir Rus. bir Baltık baronıı lıaıı^. lfî'dp ^fiMltıtiii plmtşt.ık onu. Subaylanınr/la tlîrilpnlyorriu. Astı kendini RitL'Pn bayını snlliyordıı. Komşularım içrr bunlar. BBstonııyla yinp tpl kpfeslnin üstündeki nğaçları Roslprprpk bir se«i5İ7İikten sonrn Pklîyor: Onlnr ya rla lıasknları, np çıkar? rHiştinüyomm da... Tnprafrm vııt.mftu, vanı^kan VP •jiskiıı, kokmuş biçimlere df>nt!spn. fnrclorlıı t^frlendigi o alaylar. Ortak gömtitler olan o hrwleklf>r.. (DEVAMI VAR) dlr. HAN6İ MESIEKLER J4NSU! 1 Ulusol duzevde: Hazıran 1977 soclmlerine katılnn ve 450 sandalv» icin yarıî..nıı toplom 3296 odav arasında hnııal meslaklerden pelenler dalıu sanslı cıkmıslardır? Aşaöıdakı aenel tablo bize ısık lutacaktır. Tünı adav savısının 3296 vo '150 sancJalve ic'n caroıstıklarıno aore her birinın Meclis'o airnıo snnsının % 13,05'i asmodıöını bolirtelim Bu oranı, adavlann lemsıl ettıklori oartllerin etkınliâindon ve listedakı sıralnrındon sovutlavnrak clde etticıinıı^l de hemen vuraulavalıın. (Tablo 6). Ayııntılı vorıınılara aitnıevl okuvucularımıza bırakarak volnı? plımi/doki lablolarda ilk aözo caroon bazı özollıklere d«gııımekle vRlinmfiyl uvaun buluvoıuz. A Adavlar arasında nn kalrıbnlık ın«slek aruplannin sı rasıvlo. lüccar, sanavıuı, rnuloohlıit |% 17fl4); avukat (% 12 b8), mimar ve mühnndis l% 800); cıftci (% 7.98) (kı bıınlrırın büvuk toorak sohibi olduklarında süphe voktur» vo esnat va zanaatkârlardan (% 7.76) olustuklarını qörüyoruz. Buno katsılık, emekli astsubav (% 1.09); ev hanımı 1% 136): veva kuçuk menıur l% 1.58) qlbi grupların adaylar arasındo a/mlırjı temsil ettikleri ortava cıkınaktadır. Bu arada bellı başlı sıva.^cıl parlilerden adav olnıak tcııı 5 bin ilâ 20 bin lıra. hatta ck fbafjıslar» alındıâını. bunun rln rlar qolirli parlılilerin adavlık varısına qırrnelorıni engelledifliııı nözönünde tutmak sanırız anreklidir. Savcılık, yorgıclık vavo ünıvorsıio oğrotim ijyeliflintlnn nelenlorln de genellikle «konleniandon adav» oldukları bılınmoktedir. B Secllenler arasında ise on kalabalık grııbun avukatlar (% 24) ve onlcırı mimar ve muhnndislerin izlediklerl (% 13. 3<1) gorulmektedir. Daha sonra üe luccar v« sanoyicilerin (% 9b6); çiltcilerin [% 7.55); iktif.alcı ve malıyecı grubunun (% ü.88) aeldiklerlno tanık oluyoru<ı. En dusuk oranda temeil cdılen moslek qruplannın ise sııayla işci ( % 0.23); ev kadını [']„ 0.23); lekrıisven |% 1.12); osnaf ve zanaatkâr |% 1.5ÜI; savcı ve varqıc (% 1.55),ve sendıkacı (% 2.23) dan olustuklaıı balırlenmektedir. Adayların. partılerin. o II düzevındekı güclerinın vanısıra, listedaki verleri nedenıyle de cşıt sanso sahıp olmqdıklan acıktır. Ayrına kontenjandan qolon adayların aenelliklo secilebilır sıralaro verlestirildıkleri bilinmektedlr. Tüm bu önemli etnıcnlerden »ovutlanmıs fablomıızn racınifn, QRnR rie mnslfikIftr arasında belli bir «kırılma» nın varlıaı ortadadır. ADAYLARDA EN KALABALIK MESLEK GRUBU MÜTEAHHÎT SANAYÎCt VE TÜCCAR, SEÇİLENLERDE İSE AVUKATLAR C Mesleflfl göro »BCIImn sansı nn yuksek grubun unıversıte oğrelim üyeleılnden oluştuöunıı görebiliriz (% 46.431. Secımlere kaiılan 28 odaydan U'u ilMeierlnın ön sıralarındo y*1" n ' mnlarının. yolnız moddi yönden rioğıl. aynı zanıonda toplumsol yonden da zor olduğu ortadndır. Nıtskim, benzer bir grupta, 22 1f>':) 124 155 28 2.89 P58 1 55 2 44 7.55 588 256 75 263 83 179 52 101 36 77 112 45 2.27 6° sa 7.98 2.52 5 43 1.58 3.08 1.09 233 3.40 2.09 1 3« 1.79 • • • 2.23 023 25 13 1 . ..5 ... 490 5 1 0 89 5.58 2 89 0 23 1 12 24.75 1R8B 089 7.24 •"!>••• 2 . 2 3 O.W 1.13. ... 100.05 8.47 Toplam 3296 99 96 Kaynak: Resml Garete, 9ayı 15936, 13 Mayı» 1077 (Adaylar): Sayı 15371, 19 Hazlran 1977 (Seçllenler),llstelerlnden yararlanılarak düzenlenmlstir. generolln. gersk konten|andan. gerekse 6n secimlerde, lisle baı? larındo ver alabllme etklnliöımn seciın başarılanna yardımcı olduğundo şüpbe yoktur. Gene, es glrnblldlklerl anlnşılıyor. MİLLET MECLlSİ «KIRIK AYNA» ona uydurdugumıızdn asağıdakl llgınc karşılaştırma ortaya cıkıyor: (Tablo 8) Oldukca «keyfl» bir blclmde basıtleştırdigimlz yukarıdaki kaı şıloştırılmolı tablo, geno de blze Millet Meclı&ı'nin ınesleksel yapısınııı aynı mesleklerin ulkedekı nufussal dagılımına oranla eşıt olmadıgını gosiermektedir. Ozellıkle, serbest meslek köken lı avukat. doktor, mimar. iktisat cı. yazarlonn vb. on planda bu lundukları 1977 Meclısi'nde, Ikin ci kalabalık grubun burokrotlor dan (ki biz bu sıralamamızda emekli. faal, asker, sıvıl. ve yük sekalt du/eydekl memurlarla bıılikte. egıtımcl. universite öörotim uyesi ve din odamlarına rio yer verdik) oluştugunu, oyso her ıki meslek grubunun genel nufus ıcinde azınlıkta bulunduk larını goruyoruz. Sorbest meclek ve burokrat kökenlı milletvekilİBri oranının yüksekliğl Meclis'irı tkucük bur|uva» nitelı^lnl or taya acık bir blcimde koyuyor sanırız. Nitokim. luccar ve sano yici kökonlilerin de toplıımdaki sınırlı oranlarına karşılık, Meclis'tekl temsil yüzdftsinin yüksekliğine rağmen, bir anlamda. «burjuvn?i»nin n/ınhkta katdığını (ki buna tarım buriuvazlslnl de eklemek gerckir) Izleyebillrlz. Ö!e yandan. kucük esnaf ve za naatkârlar, işcller ve ciftciler Meclisin «Kınk Aynassında yeterincn yer almaynn gruplar olarak göze carpmaktodır. (Yukn nda «işci» olarak belirtilen mil letvekillerlnin biri dışında. hepsinln sendikacı kesimlnden geldiklerlnl. bkz. (Tahlo 6), bir ke« daha vurgulayalım) Gecmiş yıllardakl gibl, 1977 Millet Meclisi'nln tutucu sınıfsol TABLO (7) Ev lıolkıyüzde»l(1968) CEŞİTLİ MESLEKLERİN NUFUS ORANLARI Mcslekler Buyuk luccnr ve sanoyicl Ticaret Serbest Meslek Yuksek Meınur Kucuk Memur Teknisven Kücük ssnof VB zanaatkâr TABLO Hane holkı Meslekler Tuccar, Serbest sanayıci nufusu anketl (1888) 28 07 0.6 87 15.6 49 6 (8) % 0.65 2.27 0.3S Adaylnr (1977) 17 84 31.75 2 09 21.14 7.76 Mllletveklll»,! (1977) «5.56 52.89 1 12 23 57 1 55 755 2.46 1.35 1.C5 7.M 0.59 1556 6.44 Kollfiye işci 1135 Düz işci 4.31 Tarım işclsl 49 58 Cıftci Kaynak: Bulutay, Tlıruır. Erssl, G*Mr Dağılımt «1966», •. 1t0. Teknısyen Memur Kücük esnaf v« zanaatkâr Ciftcl işci Dlğsr 22 0 798 795 3.15 socılmi^lerdir. Biz burada yaln;z secilme şansıyla ilgilendiğimızdeıı sıra veya kontenjan etmenle rlnı bilerek goz onune alnıadıgırnızı ymeleyelim. ikinci şanslı ıneslek gıııbu ise savcı ve yargıtlardan oluşmakladır % 31.82, Bu çjruplan ise tıpla ilgili me."leklorden gelenler (% 26,41): avukatlar |°o 25.84): ve yuksek duzeyrin kamu yöneticileri (% 24.7S) i7İemektedirler. Kııılnıanın on yükr.ok düzeyrİB olduğu «şanssız» gruplar iclnrtfi ilk goze carpan işci. köy emekCisi oluyor. Bu grııptan secim'prn katılan 179 adaydan 1'inin an Cildiğini ve Sficilme oranının % 0 5!Vı rıecmediğıni ızliyorıız. Oybo, senrlıkacılnrın secilme şansının % 1205'e ıılaştığmı görnıektcylz. ikinci şonssız grup slvil emeklilerdir (% 0 89). Parti emekli astsubaylnr nrasında, hlc seçilen olmadığı holde. üst rütball 77 subay emeklisl arasındoıı 13'Oııün (% 16 88) başarılı olclııklanııı gorııyoruz. Emekli bir ncıf ve zanaatkâr kökenll ariaylar lcınde secilenlerın oranının (% 2.73)u aşmadığı, oysa daha varlıklı tüccor, sanayicı odaylürın (% 7.31 )inln Millet Meclisıne yapısını korudugu ve belırlı sınıfların tekelinde olduğu bir ger cektir. Sınırlı da olsa bir tikir vereceğı ocısından yukarıdaki tablomuzda yer alan ceşitli meslekleri yenıden bir gruplama icine yerleştirerek. örneğln. Hacet tope Ünıversiıesi Nufus Etüdleri BölOmünün 1968 ev holkı araştır masındaki mesleklerın oranıvia karşılaştırobillriz. (Tablo 7) Türklye'da Gellr Oağıhmı «1968», ya zarları Tuncer Bulutay. Serlm Timur ve Hason Ersel'ln de aynı ankotten yarorlandıklarını hntırlatalım. (Ankara, SBF. Yayınları, 1971): Hacettepe Üniversıtesl Nüfus Etudlerl Bolümünün 1968 ev hal kı anketlnde yer alan meslek gruplnrmı ypniden gruplandırorak kendl sıralandırmamızı da 1976 TÛHK Dll KURUMU ROPORTAJ ÖOUlO HiKMETÇETiNKAYA Türkiye Gerçeği OOEMHI ISTEME 4DRESİ: HAIİD ZiVA BUIVARI NO; 65 KAT: 3 &İRUK SARAYI IZMİR YARIN: HUKıiMET VE PARTİIER GARTH RUBlO.ee £l J.ONJORA, TfcâO SOuofcilMf lARI* 3OE ŞUNA BAKSAHA Û O7l)NCAK DiŞi BOND IÇIN S U R A PA YtM &GUİ