Katalog

\ıa ir yargılııme ytlı daha gerlde k«Mı. Cıimhnriyet kurulalı 5S. yargı yılma varmışız. Geçen yarım yüzyıl içlnde, yUzlerc* yasa yüTürlüğe konmuş ve gene, yüzlercesl de yürürlükten kaldınlrms tarih olmuştur. Görünürde büyuk bir hukuk devinimi vardır. Gerçekte, bu büyük devlnim çok az değişlme uğramıştır. Hukukun felsefesinde, devlet anlayışında, yasaların yorumunda ve uygulamasında önemli bir degişim olmamıştır. Hukuk dendiği zaman, burjuva sınıfının hukuk felsefesi bu felsefenin yasallık kazanması ve ııygulama btılması anlaşılmıştır. Okullarda, fakültelerde burjuva hukukunun ilkeleri, kuralları V R kuramları ügretilmi.ş. UVRUlnmacılar yorumlannı burjuva dünya gonişü sınırları içindp kalarak yapmışlar ve tıygulamışInr. Böylece toplumdakı tUm sosyal smıflar kendılprınin de ayn hukukları oldugıınu bılmemis, Vı\ırjuva hukukunu tek hukuk sanarak buna koçullandmlmışlar. .UMHURİYET 26 TEMMÜZ 1977 B OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Hukukun Sımfsal Niteli&i İbrahim TÜRK Hukukçu, Sendikacı dur, Ilkpsi İİP fpodnl hukukun riin VP rlogaüstll kurallarını tenıeünden yıkmaya, ınsanın dugal kişilıgını ffprı getirınpyp kar.şı savaşmıştır. Ru hukukun tcnıplı burjuva .sınıfının çıkarlarını saklayan doga yasalarıdır. Burjuva hukuku. bir süre sonra, sosyal gehsmcyp kar.sı çıknıaya başladı. üna gore, düzeni koruyan yasa en iyi yasa sayıhyordu. Bu nedpnlp ışçı sınıfının isteklerı düzpnp karsı oklagıından dogal hukuka da karçıi oluyoıdu. Dofial hukuk kuramı, bir çok yasalarımızda, ar;ık ya da kapalı olarak yeralnıış durumdadır. TCK. 141 14'J. ÎK 13. 17. 24. marklplprı çoRiınluRiııı bıldim gıbı, doÇal hukukun kuranunın unmudurlpr. riurjuvazmın daha ba.şka bir çok lıııkuk kuramları vardır elbette Ama bunların nı';ı\ oldııklıırı birıi'ik yer, ışçı smıfııiH karşı hur.ıuva .sınıfının korunnıasının saglanmasma katkıcla bulunmalfirıdır. Sol düşünürlerin bir çogu da hukuk için »avaşımdan ya umudıı kesrrıişler ya da hukuk savaşımımn üslüns bıle egılmemişler. Bu düşünıtrlcr hukuk; dın, ahlâk, gelenek VP gorpnpk gibı bir Ust yapı kurumudur, alt yapıya baftlırhr. Alt yapıyı oluşturan ekonomık yapı değıştıg) zaınan hukuk da değişir. Bu nedenlp, hukuk için ayn bir savaşıma gerek yoktur. Ayrıca hukuk, toplumdaki karşıt sınıfları sindirmeva, susturmaya yarayan bir burjuvn .irnculır. Hııkuku sorun olarak alnıak, burjuvaya teshm nlma anlamma KRİir. Burjuvanm adalet dediRi ün işçı sınıfı adaleti değildir. Biz hukukla «prçek arasında bir seçim yapmnk zorundayız. (ierçpic varken hukuk için savaşıma gırmek yunlıştıı, divnrlrır. Hempıı şıınu söyleyelim ki, hukukiı gerçek arasında bir seçim yapnıak, dogruyu bulınaya engpl olur. Bu düşUnürler, hPr hukuk verisindfi bir saraşım VP evlpm olduğunu. savnşım clmadan hukukun dogmayacaguu unulmuşa benzerler. £pr hukuk; bir sınırlnma, kurala haqlama ışlenıı olma.saydı, dıkla eylemlenne hu kılıf geçırmpyp, nrclpn bulnıuya perpk kalmazdı Hukuk sadece. kışılprın O7gılrlükleıınuı sıını landırılmailn sı drîıl. plınrlp giıç °' ıktidarlann da sınıılaııdııılı.ıasuhr. Hukuk bir yandan bir ayrıcalık hukuku olurkpn, çoğunlugun yai'Hnua ayrıcalı^a dn kar.>ı !)ir ynplınnı hukuku» nilplıgı de kazaıur Hıı'uıkıın kurnl dışılıfta kar.vı olduftu unutulmaııı.ılıdır. Hu nedenlp lm!:uk her zaman onıı koyan iklldnnıı giicıi lar; r'ut''M Ivlıi'lenmpz. Sıynsal iktırlaılann kendı rylrrnlenne bir hukuk.sııllık aranıaM, kural dışı davranınııya hakkının cılıi'adıgıııı Koslprır Euri'ivı./ı, hukuku kpndl y.ııarına kullanırken ıı?çı sınıfı buna karşı çıkar. Ücretlpr, geııpl dınlenmrler. yıllık dııılcııııiPİPr, sosyal ^Uvfnlik, (,iılışniii koşullarının msanlaştırılması gibı sorunlarda iki sınıfın sava«.ımı soııunda işçi sınıfı için bir kar^ıhukuk doK.ır. Bu sava.şını, yprine ve /amanına gnrc zorlamalar ya da, tpkelci kapitalizmin egemcnliftinı sllrdtlrınek ıçın, yalıınıı KÜüi'^'klPr VP enppllpı ın ppıpksı/lıgi savı ile yuriıtulur. Hukuk bir k''" •;ibı bpklenmpdikçe onıı yaratanlara vc onfiıuı vHrar .saRİamaya çalışanlara bir olanak sağlanıaz. Kapit.alisi toplumda hukukun rtnc ph«inin yorıııı, o'ionominin onfpligi alır. Ama %cne de kııpıi ılıslı. gırışıiın kurtılUırına baglayan hukuk kuralldvıdır. Toplumda hukuka dpgpruıcp \pr •\crnipk RPtpkir. F.scr, faşisller. eınp°ryalısllpr VP halk du.'j.nıanlarınc'iı konan Piıticlli'iı ortari'n kaldırmak, onların ptkisini azalinıak. lnıkıık sil:ıhı 11P oluyorsa neden bu silâh kullanılmasın. tşçı sınıhnın varî'.ıı nldukça bıı sılâlı kullanılmalıdır. Hukuk, KPiırllıkle demokratlann yp ıi ^ellıklp eınçkçilerin ehnde yararlı bir silâh ul»bilır.» Her sınıfın bir hukuk kıınunı olduğunu ".nylpmışttk. Dogal hukuk, pnzıtıvısl hukuk, solıdarızm sibi hukuk kuramları burjuva hukuku kuramlandırlar. Bıırıuva yük^Pİnıe döıiTnindP, dojal hukıık kuramını benımspmıiji doga yas:ılr\ rına uvgun olan toplumun buyruguna da uyguıı nın çıkarlarına uypun l?cl «ımfı Uaierindp bir sfimürrn» vs baskı hukukudur. Sdmürenlprin An lç çeliskilerini düzenler. Ama, kapitalist hukuk, lsçi sınıfına ödiin vermeden de varlığını sürdüremez. lsçi sınıfının hukuku, kapilalistlerden «diın olarak aldığı hukuktur. «Kapitalist hukuk, tidün hukuku ile sulandınlmış bir baskı hııkukudur. Hukukun devınıııesını çıkarlaıın karşılaşnıasından dogan odünlerin gelgitlerinın« getirdigi unutulmamalıdır. Hukukun Marksi.st anlayışına gore; toplum sımflara bölünmUştür. Her sınıfın çıkaılan, genellikle, çelışıktir. Sınıflar arasınüa bir suvaşım Ktirmp.ktpdır. Bu savaşım sonunda her sınıfın kendınp ozgü hukukları doğar. Burjuva lıukukçular, hukukun oluşum VP Rplışimını dpvlpift baglarlar. Ve dp devleti, egcmen sınıfın çıkarlarmdan bağımsız, toplum tislü sayarlur. Oysa, Marksizme pörc hukuk; bir bilpşkedir. Maddi RÜCİerın Urüntl olan iki sınıf arasmdaki karşılaşmnnın. savaşınun bir anlatınıuhr. Bu ııodenlfl dp her znnııın bu bılpşkp ripgi.i,pbilir, degiştirilebilır. Ve gene, hukuk, bir istem sorunu dpgil, ldt>olojık nitplikıp bir bnskı ararıdır. Ama bıınunl.i birlıkte, hukuk, salt olarak iktidarda bulunan sınıfın da istemi deSildir. E«emen sınıfın islejnmı, tarihsel bınkımloı, ıdeolnıık nııraslar, ekononıık yapı, çeli.şik çıkarlara sahip sınıflann dayanısma VP dayanma Eüçleri. uluslararası du rıımlar sınıılaılar VP dei'.isıklıklpre ugıatırlar. İçte bu objektif gerçekler i.stem ile birleşerek hukuku varBlırlıır. Oorulüyor kı; hukuk. egenıen sınıflann istpmlprının oıtalaması deftildir. Ilukuk .kuralları. bir eylenı ve savaşınun ögolerini birlıkie Uı.şırlaı. Bu nerlpnle Rprrpklpr, hukuk için savaşımın dışında dpgildirler. Hukuk kuralları, iıynı zamand'i bir güçtür. Bu Rucün hüklı gösterilmcsi bir SHvasımı gi'i'ektırır. «Bir hukuk dllzeııl ancak ondan y.ırarlananlarm onu yaratmak için sürdiirdUkleri savaşım ilp ayakta durur ve Rpçerhk ka/anır.» Bunun yanında: «Her ilpripi hukuk kuralı, hiç bir zaman kolayhkla elde edilpmez. Klde edilpn bu ileri hukuk kuralları, ypni hukuk kurallarının ka7anılmasında bir dayanak oluştururlar. Hukuk; ezen sınıflann baskı aracı olurkın, pzilen sınıflann da kurtuluş arapıdır Bu nedpnle bir aianda kazanılan hukuk kuralı, ba^ka ulanda bir destpk olarak kullanılabilır. Vasalardan birisinin kamuoyunda haksız olarak dilzeıılcndınınıu bılınmesl, tilm hukuk dü•/pııi hakkında kııskıı uyandırır. saygıvı azaltır. Hukuk her zaman ilerleticl degıl bazarı da ilerlemeyp fren olur. Hukukta korkntma ve haklı gotpımp sona pıınr.e, maddi güç destpftini yitirinre hukuk zorlaına aracı ulmııklun çıkar. Kısacıı. hukukun gUcil rınıı ıten y,ı da koruyan nıaddı gtıçlpıp baglıdır •Gprçpkte VP Eylemde Hukukun Payı inrpİpndiÇı zaman, PIP iildıgımı/. koııııdM daha ayrınlılı bıİRi pdınnifi olanaftını Konuk Yayınları bize saclamış. Bu kitabı inıelemek eerçekçi bir hukuk nnlayışına sahıp olurkpn. kpndi hukukumuza ria eleştirici bir gözle bnkmn olanagını verecektir. 22 Yılrla De»işen ? ıınılııııi><'t okıırıınıııı Ra/ctııııi/dcki lazılarıııdan tanıdığı Malııııııt Dikrrtlcın. 1!I5U l!)(i() vılları aıasmtlıı Miüir, lıdıın \p lıaıı'da lüıki\e\i trınsil Hnıiş hir ıliplıımatımı/dır. O dümıniu auılarııu <Oıtado^ıı'da Dcvılm Yılları» nriiYİa yayııılayan Dikerdeııı, kitaluııın ıınsoztinılp ıjiyor'kl: « ... C'umhurıyet doncnıının cn cuınbuşlü sıyasal olayları ıçınde yo(4iulıııu.ş. dış polılıkaıni/'in hıçınılcnmusmde Ptken olnıuş ııznıuıılannuz bıle arkalannda tek yazılı belgo bırakmadan aramı/dan çekılip gılnıışlerdir. Bır Tevfık Rüşlu ArHs'tan, bır Nııınun Mcııpnıpnnonlu'udan RPIIVH ne kalmıştır? ( ı Işte ben, dogru bulmadı^ıin bir hariciye görenegini bozarak, bir dencnıe yapnıak ıstedını » Oysa Malııııııt Dikeıdem'hı kitabı «Dcıııınr» niti'llginl aşıııış. tiNta bir >a/.aıın \apıtı doâfriııi ka/anmı.ştır. Dikerdrm'iıı anılarıııa MiUlaşııııırula lıi'liıli ö/ellikleri var. Bir kr/. ya.>adiKi ola\laıı ı.af;11aş dcgt'r ^aiKilaııvla tartmasını hiliyor. Okıırlarıııı. crşilli aııılardaıı <liiııya poliliUa.sının büviik sorıınlaıına clcıcııı siiıüklÜMiı. Diplomasi dUıı^asında >aşanan olaylarııı çaKinır/ın aıılamı içinde yorıımlanması, kitahın hiilüıısrlllğiııl ssığlıyıır. (iei'çpklp «OrtaclıiKiı'da Devriııı Vılları» 'rürkiyc'nin i:i."ı(l'(len sonra vöıiPİdİRi dış politikayı lemelden cleştlrın*'l(ledlr. C İşçi Sınıfının da... Bir Yanlıslık Hukuka boyle bakrrmk, burjuva hukuk üişkilenni red örtüsü altında, bu sırufın hukuk fplsefesıni kabul etmek anlamına gelmlyor mu? Hukukun devrimci pylpm ve toplumsal ilerlemf! için tutur.u bir nitehginin var olması, gclişnıcnin ve devrimlerin bir ayak bağı oldugu anlamına geimeyeoefiıni söylemeliyiz. Her iktidar hukuk gereksinmesl duyar. Sosyal smıflar daha siyasal iktidarı fllde etmoden kendllerine e.n yararlı olan hukuk kurallarını bulurlar ve bunu, Iktidarda olan smıfların hukukuna karşıhukuk olarak savunmaya VP yaymaya, yerleştirmeye çalışırlar. Burjuva hukuku, feodal hukuka karşıhukuk olarak doğarken, serf üzerindeki baskı hukukuna ve taşınmn.'. rnallar hukukuna bir saldırı ile işe glrişti. S f l i topraktan çözen bir hukuk kuralı yerleştlnnp(len, gelişmekte olan sanayi için işçt bulma olanagı kısıtlıydı. Görülüyor ki, hukuk, gprçekte kural dışı ve klşiye bağlı olana karşı bir sınırlamadır. K İjUijıi'.ıi luıkıık anlayışının yanında, ısçl sınıfının da hukuk anlayısı vardır. Bu hukukun Iıınıu'i njipligi bir tpmpl koyması, ikiııcı nılPİİSı dc (lu/pltıci olmasıdır Buna gore sosyal ill.şkıler Uretım ilişkileri ile belirlenirler. Deger yarRiları buna gore düzenlpnır. Hukuk tek haşına bir sislem ıl.alepl soıunu değildir. Sosjal ılişkiler inrplpndigi 7,aman toplumun homo|en ya da hetoro)en bir yapıya sahıp ol( riıi'iu j; ''ii'ilr Uojial hukuk kuıamına RÖre; işçi ılp kapitali't pşıttivler. Sosyal lli.şkilerin ıınutulması dpmek olan bu anlayış içinde kapjıahntin eg"menligı saklanmış olur •Bir toplum homojen olduğu surece, t?k bir toplumsal sağtöre (atıhıkı yaıvtnbilir. Dolavısiylp so<val b'r is tpp.ç'p (ıradpyp) vc ıırlak bir sosval yaraıa yanıt vci'pıı hukıtksal ilışkılpr kurulabılır. Runun yanında çplişik çıl:arların pgemen olduju. SHVHMiıılann surduSii, Mnıflı toplumda hnvlp hir sey ol.inak dı.şıdır. Eıhndıgt Ribi üretıııı araçlarıuın f>7pl mülkiyeti; ürettnı araçiannı VP iirplı ri curlprı, ı.sçı sınıfına karşı bir haı'imlılık ve somürü ararı olarak kullanma hakkını kapitali'l IPI'P vprir. Kapılnlısl tnplumun hukııkıı, hıır.ıuvn .vmıfl Nereden Nereye ? Osman ULAGAY iirldye'de «on Tilların sfyanal gp.llşnıplerl Islrr istrmpz iinlü bir Nasrettin Hoca rıkrasını nnımsalı.vnr Insaııa. Evinln darlıgından yakınan bir knylii lloca'va hasvıırur, derdine dcrnıan bıılmasmı istcr. Ilora adaıııa sııaUa t.uııklarını, koyunlarını, keçilerinl ve en sonunda da ineklerinl c\c alma.tını ojtiitler. Köylüniin hu ışe aklı pek vatmnz ama Hoca dPdi (llye yapar süylcncni ve cvl rsklsinden de yaşannıaz hale gellr. Hoca hu ke/ ndıım» PM aldıjı ".ıvvanları tpker leker çıkaıtmasım öğütler. Iler hayvaıı evrieıı çıktıkça evvelce darhğındaıı yakındıgı ev nriamcağıza biraz daha fcrah, biraz daha gcnlş görünür, yakınınaktan vnzgeçer. lllıpııılzdr, lıele şu soıı dönemde, İİUe gelişmeler olıı\nr, nvie adımlar atılıyor ki ne«,inı ılarlığııulaıı, veşitli hav kılardan, can giivcnsizlijfindcn yakınan klşllprlu artık şövln çpvrrlerinc hakıp, «eve alınacak haşka ııc kaldı?», diye düşünmelerl gerekiyor. Voksa Kiyasilerlmiziıı ıılyetlerl bozıık; yakında koyıın, Uoç, beyglr Rihi cvcll yaradklarla yetinmeylp kurtları, tilkileri, bllmptn nıleri de eve aldıracaklar galiba. Bu noktaya nasıl gellndiğini kısara ammnamakta yarar var. 12 Mart re.flmlnln flyaskosu 197H se<;lmleriylc nuktalaııınca «cepte kekllk» aayılan «milli iıade» Nİlâhının cldeıı Kİttlginl K»renlpr bir bocalama diinenıl geçlrdiler. lCcevlt bu ortamda Basbakan olablldl. Ru arada, Yıınanlstan'da «tiim hayvanları eve aldırtmış» faslst cııntanııı Kıhn.s'ta verdlği açıgı lyl dpgerlfndiren Ecevlt'ln iç ve dış prcstiji birdeıı yiikseldl. Ecevlt'ln yiikseli.şlmle keıull snnlarını görenler lıemen kollarını mvadılar ve veşitli partilerde yuvalanmıs uzantüarının da yardımıyla «sahte. .seçlm» senaryosıınıı uy(fulayıp Kcevit'e iktidarı bıraktırdılar. Sonra her lürlü «utanç icrlcl» yola hasvurularak «cepheleşnıe» srııarvoMi salineyp, kondu ve Cumhurlyet tarlhiııin en tıUarsı/ hükümetl kurultlıı. Paylarına diişen hakanlıklara s.ıııki ]ıaı;ınısr/, birer derrheyllk kurarcaaına yerleşenler yeııi «fetıet» clönemini baslattdar. Kiml iilkeyl barajlara boğdıı, kiıni lıayall ağır »anayl hamleslnt haıjlattı, kiml Kıbrıs'ı. klml Turnn'ı fethetti, ama hlç blrl ülkenln can alıcı sorunlarına çözüm getlremedl. Ne dıça bağımlı kapltallzmin rıkınnzlarına vare bulıınnblldl, ne Kıhrıs «orunu çöziinılpnehildi. ne AIU) silâh amhargosu kaldırtılablldl, ne de iç barış sa£lanahlUll. Tcrsine dış hnrçlarımız rekor düzcyc crisiı kcıı fahrikalarımız çalısamaz duruma geldl, savunma güciimüz tartışnıah bir durııma glrdl. can güvenllğl Anayasa'da yazılı hir üzlenı olarak kaldı. «Tahan»dakl hasıbnzuklıığıııı fatıırasıııı een« «tabaıı» dakller öderken yeni yctlşen kuşaklara bllinç yerlne Ortaçag: karanlıgı sıınııldu. TARTISM A Yasasızlaştınlan Türkiye îki buçuk yıldan berl ülknmizde yasa dışı eyipm ve ya.sa taınmaınazlık olagan bir duruma gelmış, ya.saları uygulaıııak, yasal davı anıslarda bulunmak da yadırganır olmuştur. Ornegin Danıştay karanTn uygıılaynrak TRT (lenpl Mu dürünü görevden alan, yine Daıııştay kaıarıyle Tıcuret BHkanlıgı Müsteşarına görevini veren geçici hükıimete yapılan saldırılar kamuoyunca bilınrnektedir. Bu konuda daha nıtp orneklpr vpnlebılir. Yasa tanıınazliRin örneklerım de kamuoyu bılmekte. ve ı/ lemektedir. Bıırada basıt gorıindüğü kadar, biiyük bir (iııenı taşıyan ynsa lanımnzh«ııı bir örncginı yansıtmak ve defierlendırmek istiyorum. 12.7.1977 lanhli Cumhurıypfın hirinci sayfasında şoyle bir ha ber başlıftı vardı. «Ankaıa'da yaylım atcsıne tutulan kahvehanrdp bir TRT goıeviısı oldıı ruldu» Upısmız kı, bu haberın onemı nerede? Bu tür olaylar ulknmi/dp hpr j^ün ohıyor, alış tık buna. Oncmli olan surıın haberın ıçınde var. Şoyle. «Mılli ESitim Bakanhğı Vayınlar GeIIPI MüdurlUgtindc mcmur olarak çalısun ve MHP üyp.si oldııfiu anla.şilan.. » Yasa tanımazlıgııı bir ornpginı daha sprgilpnıek istedım. Bir devlpt mpıınırunun parti üyesi olması da olaftHn kaısılanabilir ama,fi.r>7sayılı Devlet, Memurları yasasının ödpvler vc Sorumlular bolümtlnun 7. ınaddcsı şoyK' drr «DevİPt nıemurlan siyasi partilpıp üye olamazlar...» Bu düzende, bu yasaya karşin meraurlar MHP üyesi olabiliyorlarmıs. Olsunlar bakalım. Bu ga7Pte lıaberinc bakarrtk lnıa/ pskiye donduğumüzde, ]9(>0 oncpsl dönemde DP iktidarı. Kamu îktisadi Kurulu^larındakı menıurlarm siyasi paıtilprp Uye olması serbestligmden yararlanarak. bu kuruluşlann btlnyelcrinde blrer mantnr gıbl DP Vntarı Cephesi ocnkl.ırını oluşturdu. Bu davranış menıurlar arasında büyük ölçüde huzursuzluga neden olnıuştu. l!)fil Anayasasıyle bu aksaklık dtbeltilpıpk 1CİT mpmurlarına ria, difter dovlet nıenıurlarına oldu. C'U gihi slyasl partilere üye olıııa yıısHkltınmıştır. Bu yasnklama nAlenıyİp ennpp ka\nışan ıiK'rnuriarın bu erınrı, MC'nın kurulusu ile kedere dönllşttl. DP döneminde memurların atamB ve yer degiştirmeleri ocak, buoak ılçe başkanhklannca düzenlenirdi. MC donemınde ıse AP ılçe başkanhkları, Ülkü Ocakları aracıhğı ve ptkisıyle yapılabtlir olmuştur. Daha açık bir deylmle, dpgişen bir sey yok .. Bu denli yasasızlıgın sUrdürüldUgtl bu ortamda, yeniden yonetimi ele geçiren 2. MC liderlerı, Anayasa Mahkeme.si, Danıştay. Sayıştay yasalarını Bozden geçireceklerinden söz etmektPİpr, hpr fır.iatta. Sanırım ülkcnin yasasız bir iılkc olması çabasındalar. Ellerinden gelirse Plbette. Ismet YEROtN Kavaştepe Balıkesır T Dikrı ılrın iıı kll.ıhıml.ı hıpiıııi/i düşiindi'ıriH ele vp ııyarapak auılar JMrRİIcıımlstli'. KııııluıUın hirl. iılkcmİ7(le RPçprlı hir sııçlaıua iMilitil.asııııi] .saİKiıi lıastalılı ı:ihi kışlİPi'l vr Inikümellcri nasıl sardiKinı hir kcz daha kaıııtlıyor. \ ı\ l'I.Vı. 11 IL; i I ( « •r< • Kılıııs kıııııısıında :>rıull ı ıkaılaıına Röif hir araııış çaıı.iMmiudır. () diincıuin koşıılları iıinde l.omlı ;ı'ıl;ı Vdııa \c \ıık:n a ııııı kalıldım 1 > r ı t<i|ilaıılı ılll/ınIrnıi'. 'rtırkİNC. l.mııiıa Kontcransırıa /aın.ınFiı Ihsişlcri Kakanı I atiıı Kıışdı /orlıı \c >lıllı Sa\ııııma lıakaııı ICthcm Mrıulrıcs ın ka'ıldıı;ı hir kııııılıı yollar. Kıınlrraıısın smıl.uııı.ı IIIIKI'II hir hildiıi >a.Miılana( aktır. I atiıı Uüştü Zorİıı li c\liıl !!).'>.*) sııııiı liirkive Kashakanını telcFonla arar \< «orlak hildlri» konıiMiııria «taliınat» Islcr. Ne var ki, tclıl'onda Aılıiiiıı bıvle koıuiMtııkça l'atlıı beyln reuifl ııtmak(atiıı. (.iiıııkiı Istaıılıııl'da ( > rvliil ıı!.ı>lan jıallak Mlıniştlr. Meııderes dcr ki: • Londıa'da artık ne anvoısunıı/'' Ilcmeıı KC'1 gelın.» (> < • > 1 i 11 uimü Uışkıı tılırı ış kalahahklar Istaııbıılını altını U.stihıe (,'ctıi'iııi.şlrıdlr. Vaı;nıad;ıi] başlıyarak ııcr tııriii yasa dışı <\hmlr sıir<|;eW'M kıırguşa soııunda TüıUlyc riüıya kaıııııınıı oniindc ı,ok Kİİ(; dıırııında kalııııştıı. Ki.ıı l.ışkırtnııştır hu kalahahklaı ı'.' Mli Aj.mı ıılıhmıı soıırı:i.ııı <>ııiaşılau hir giirptli Atatüık'üıı Sılaııik'tckl ••vinı t)iıııılıa!;unıs, jlıır MIT \Janı <ıldıi(;ıı vıllar soıır.ı heİKPİPHPn hir cr.).tte sıılıibl bu olayı a\nı akşanı biiviık haşlıklarla Istanhııl'a yaıısıtmışlır. A\IUI<IHM beri dcvlcl rad>osıınıııı VHMnlarıyla şartlandırılmış M ıloldıırıılmıı.ş yıgınlar ayaklanmışlnr, kcnttc \asavan Kııın Mirüaslara saldırı\a Kpçmlşlerıllr. Türkiyc'ııin sa\ u ı rılıı; IIIJL \I Kılıııs ıılıısal da\asına çok zarar \rrrn iinlü olay hövlece gei'çpklrşmiştir. Türk hejpf" nln artık l.ondra'ıla Yıınaıılılar kaışısııula fö> leııpcek tpk Kozil kalıuamıstır. Kınııl nrv\ dönmeye hazirlanırkPiı Dcmokrat Parti hüldimcllııin llevlet Rakanı; Zorlıı'vu leltıfoııla bıılıır \c der ki: < 6 eylül olaylanııın sorununu blr hükümct bilclırlsiylp k17.1l ve kara kuvvetlere yüklpypcpgız.» Zorlu: • Suçu kızıl ve kara kuvvetlerp yıikleınpk, gprl tppecpk bir .sılâhtır. Dunya kamuoyunda TUrk hükümetır.ın Kızıl ve kara kuvvetlcr karşısında yetcrsiz kalclıgı mı tlftn edllecpk? Hem böyle bır açıklaına ıln hukumet sorumltıluictan kurtulmuş mu olur?. l.oııdra Konferansı'na katılan Türk lıpvptl prtesi giinü hir ııça^a atlayip tslanhııl ynlııııu (ıılar. Milli Savııııına Kakanı lOthenı Meıuleres, uçakta Mahıııııt Ufkrrdem'e sorar: « Sizce bu kötU durumdan nasıl kuıtuluruz?. • Yurda dönüp gerçekleri öftrenmek gerek..» Menderes başını sallar! Bence lek çare bütün suçu komünistlerin ttstüne yıkıp ic.leni.den bırkaçıuı köpnl tıshindp sallandırmaktır.» Dikerdeııı anılarıııa şöyle dr\;mı ediyor: Celebı K^rü* nüşlu ve agırbaşh bır kışı olarak lanıdıgım Ethem Mendsres'ın bu .sozlerini hâlft lüylerım Urpprerek anım.varım.» Aradaıı V. yıl (feçmlstlr. lllikümrl adamlarıınızın mantı^ında hir ılefcişme var mıV Bııeiin dc avnı sııçlam» vöntpmı cpç.prli. Ha, hir dpğişnip gallha var. Vaktiyle, .iuc «Kızıl l e kara kuv\etlprp» yUklenlrdi. Iskldon kara kuvvct denllrn soy sımdl hııkıımetin içindcdir. • Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyır Hldrografi ve Oşinografi Danesl flaşkanhğından Bildlrılmıştır. Türkiye'de İşsizlik Sorunu lşsızlık: Hali hazırda çallsmaya hazır olanlarm iş bulanıayıp boş gezmesıdır. Açık ve ai7,\\ işsizlik vardır. Açık işsizlik: İş bulamayıp bütün gününtl boş geçirenlerdır. Gızli işsizlik: Çnlışıyor görünüp, üretime. hlç katkısı bulunmayanlardır. Eilhassa kır.sal kesimde gizli işsizlik yay^ındır. Aslında kırsal kesimdeki bu işgücü potansıvelı. bir i>KÜrü tasarrufudur. Ama bir şartla, o şart da sanayıleşmeye geçişte, kırsal k«slme makina gUcünUn sokulması buradaki gizli işsizligin açıga çıkanlarak, hu işgücü tasarrufundan yararlanma yoluna gidllmesl. Fakat ülkemizde durum buııuıı tumamen tersine bir seyır i/lpnıpktpdır. Nilfusun hızlı artmasıyla beraber. kırsal keslm artan işgücUnü emmedo yplcrsi/ kalmaktadır. AraziİPr pnrçalanmakta, topraklar gıdo rek tek ellerde toplanmaktadır. Böylece artan nUtus tarım dışına itilmeklpdir. BUyiık kentlero dogru bır göç başlamaktadır. Bu göçüıı öztinde da ha tvi blr vaşam özlemi yat ııınktadır. Ama gprçck boylR değildir. Büyük kentlere gelen ler çogu kez her türlü sosval Huvenlıktpn yoksun yerlerde çalışmaktadırlar. Ya ljaçak ola rak, sigortasız yevmlyell insaatlarda çalışnıaktalar. ya da bllyük kentln sokaklarında lsportacılık vapmaktadırlar. Blr ara bu fazla IsgUcUnU emen vol açılır gibl gözüktü. İnsanlarımız dış (llkelere gittiler. Ama kapitalist buhran oraları sarınca, oralardan da lsgiicü talep edilemez oldu. Üstplik gidenler geri gplirse Ttirkıye'de sosyul ekonomik durum ne olacak sorusu hâla askıda. Çüııkü gelenlerin büyük çogunluju TUrkiye'de ticarelln ugraşacaktır. Sadece hazır mal alacak ve bu hazır malı tüketıcılere satacaktır. TUrkiye'de üretıme. kalkınmaya gerçekte hıç bir katkıları bulunmayacaktır. Bunda elbet insanlarıınızın kabuhati vok. Kabahat onları yıllarca «Böyük ve Müreffeh TUrklye» hayalleriyle uyutanlarda. İ?slzlik konusunda sorun, sndece İş ve tşçl Bulma Kunımıı kurmakla da çözüleme/. tJlkemizde emek arzı ernek talebine eşit değildir. Esit veya yaklaşık olsa birbirinden haberslz ışçl ve işverenler bu ku rumun aracılıgıyla bir araya gpllrler. Ama ülkemizdp arzı emek talobınm çok uzerin dedir, bu kurum ararılıgıyla ışe gırenler deveds kulak kalmaktadır. O halde sorun nasıl çözülmeli? Sorun. kırsal kesimdeki işgll cünü göçe zorlanmyacak,*yerin de değerlendirecek, Ulkede dışa bagımlı montaj sanayiini, yerli agır sanayie dönüştürepek ve her yenı dogan hesabıyla yapılacak yatırımlarla çözümlenir. örneğln blr siyasi partinin üzerinde durduju kriv kent projesi kırsal kesımden kente göçü durdurmak ve kırsal işKÜcUnü vcr.inde defterlenrilrmek için gerçekçl blr proledir. Bıınım da salt kâgıt tiza rınde kalmayıp uygulamaya geçmesi en btlyük diipk. Oıuer KM1 innit Denizcilere ve Havacıiara 97 Sayılı Bildiri 1S, fl12, 1519 Agustos 1117/ taııhlprt arıı.sında 11.0(1'derı lU.OO'va kariar aşagıdakl noktaların bırleştıgı saha Içınde seyretme, demlrleme, avlaıntıa ve bu sahanın 27.000 metreye kadar oıan yükseklıgı can \e mal emniyetl Dakımından tehlikelidir. KAKADENİZ .ŞİLK (1) 41 deıpce 11 dakika kıızey, 2:ı derece 37 dakika dogu (2) 41 derece 1 K dakika kıı/cy, 2!) rieıece 42 dakika cloeu (3) 41 derece 30 dakika kuz.py, :il) derccp ()(l riakıka dogu t4) 41 dcrpcp 'M) dakika kuz.cy, 30 dcrece \2 dakika rioftu (n) 41 derece 15 dakika ku/py, :;o deroce 21 dakika dogu (6) 41 derece 09 dakika ku/py, 2\) rierece 4 H dakika öoftu (7) 41 derece 10 dakika kuzey. 2'J derece 3 H dakika dogu 1>ENIZCİLKRL VE HAVACIl.ARA ÜUYDRULIJR. :>J> »ylık MC karanlığında «sol»ıııı ideolojiyle kılıflanmıs Ki'uplasnıabo'lunme kavgaları sürüp glderkrn CHP'de de hoş durulmadı. Partinin en dinamik ögelerlndrn bir keslml tiirlü yönteın ve gerekçelfıle. «nıerke7.»den «çevre»ye ltlllrken «merkez»ln sultasım giinUUerine •Indiremeyenler için «fcrcçl tliişünüldü.» ^ alpalayan MC'nlrt kurnaz kaptanı «Imdat» ya da erken seçlm bayragını çektljlnıle he.r şeyc kaısın «uımıdıımu* I0rr\ it»ti. Demlrel'ln «Ince lıesab»ı CI1P liderlnln halk* git» ıne özlemlyle blrleslnce Erbakan'ın anayasa derslerlnl kim»e uınursamadı. NC dereheyleri kıyasıy» atışırkeıı Kcevlt ve yandasları da 1 Maym komplnsundan, taşlıüifekli »aldırılardan, nulkant denemelerlnden jeçerek 5 hazlrana geleblldUer. K lıazlranda «kaba hesap»lara göre, Ecevit Hasbakandı. 8 haziranda «Ince hesap»lara K»re tlHP'nln 13 eksigi kaldıgı anlaşıldl. «Eh. buna da şükür», dendı vc tene «kaba hesap» larla «13 vicdanlı»ya davetlye çıkartılıp uzınlık lıUkiimetl formülüne bel bağlandı. MC liderlcrl bu «sıınu»yıı reddetıneycrek lıemen demokrasl şamplyonluğuna soyıındular. l)emireriıı «ince hesap»Iarı blr Ueı daha doğru çıktı. ve Ecevlt eteklerinde 2Ü9 kırmızı ııyla Çankaya'ya tırmanırken «»ıra» yenlden MC. lidcrinc Reldl. MC umacısı blr kcz daha ııfııkta belirince Ecevit'In Denılrel'c «el ıızatması» dogal karsılandı. Etkill sernıaye ecvteleri ve bu çcvrelerln parlamcntoda. basınıla, sendikal harckct içlndekl sözcülerl, kalenışorleri ile bu uzlaşmaıı <)neıi\ı diirt elle sarıldılar ve «sag»ın «radikal çöziiıi'ü»""' bugün için karşı çıktılar. ^ŞImdl hcp hlrlllfle MC ıımacısından kurtıılııp APCHP koallsyonu «Irneıı jaratiRi «ev»e bııvıır rrterOKİmiz Rİinleri bekllyoruz. Sonunda gallba o ıılarak, 2. MC kunılmasına karsın. <) zaman ferahlayacak ııııyız dcrhinlı!... Tonguç Ödülii Yarışması Y.ınşmanın Amaeı: TONGUÇ'UN KÖY EMEKÇÎSİNÎ BtLI^ÇLK.ML'İKME YOLLJNU SÜRDÜRMEK. Yarışmamn konıınıı: Koı.u sosyal nıiclıkte olup sprbssttlr. Kövcüluitl* UKÜI kışı ve öıgütlerrien Konu Mzsrırıe c«len önerîjerden üir kaç örnpK verplımSojv*ı>ı;ni ı.eaır. •olcuhiır nedır, faşızmı tHnıvaunı «eıçeu sırıl.ı.ıır;^ ınpral» reformı.' koylü dostu ^p.ylı BeUrpttin kımdır IPI*I vapmalt ıstemışiır, toprak agalan nasıl toprak RRHSI .ilmujlur KOvün (jkuln nasıl bır okııl oirnalıdır gprçen «nıuıcırar:tçıllK v« Ttlrkıve'de tarım kpsmuııe "preklı knoperafıiıpı Ttir.tıye'de köyltllerin p.konomık ve polıtlk örjrütlar.nn^! yollnrt, köylüytl reden okutmuvorlar. kriv enstmllen ısıırırıd.i ıthv • kentler'.'... Yanşmacılar Konularını bu rtrnPkİPri». «prrtıılecclıcrı gıbı, kendı bulacnklan konularta yarışm.ty.t Kalıablhıler Yurışma kofiılları: 1 Yarışma heıkese açıktır. 2 Hazırlanacak vapıtın köy pmekçlslnoe bPi imspnnıesl, onu Dlllnçlpndlrecek nıteltk taşıması naş Koriılrtur. Y.ıp!iC,ı.'nız araştırmalarda koylunun sosyal. «konomiK ve polıtlk alanlarda ögrenme ve DiİKilRnmp. ıstp«ını ut.rnıu. Cesitll sorularla karşılaştık Bu soruları VHtu'lan;anır. coK çetln blr iş olduğunu anladık Sonunda DU setıriıkn ropl.ıntısında blr emekçlnin TUrktye'de seiır tiapıiımııu PU %r,mun ekınsk Uzerinde anlatışır.dakı açıklıgı ve başanvı t'iffıımpn sonra bı aianda çok güzel yapıtların dognnileceîına ırıvj'rtıK. Işle bu nedenlp, gpleoek yapıllann her 'şpyapıı ",„*> ıtoyit» tarHiır.CRn benlmser.mpsl, onun okuvacagı nltei'.ni* oımnsı kosnlu ı;p bu yarışmayı açıyoruz. 3 Yapıtlar oykll, roman, sahne orunıı ştır. h!ltm«ıpl yazı... sribı her türden olabılir. Yarışmaya bırdjn (.a/Ia yapıtla katıhnabilır. 4 'Vanşmaya katılma <;üresı ;tı mart 1 H 7 H eılnü sona erer. Sot'uç'aı 23 hazlran I H 7 K Rilnıı açıklanaca<':r. 5 Yazılar 6 kopya olncaknr. , Seçlcl Kurul: S>;Ç;c Kurul hir halk ozanı. oır knv emekçlsı tw v:i7ar, hh i f ı,pk yönetim kurulu ııyesı olmaK Üzere beş kiçiden ohışuı Odüllcr: KTineıyp 10.W0. lklııolye I) 1100 Uc.üncüye lîOD, drtrdilnPIIVP |(HK), fipşıncKp Stıu lıra venl'Pktu ' tfauı'unrı reüf hakkı bu yarışnmvı düzonleyen 17 Nısan Koy Enstitülerini Sevenler Dernpftı'np aıltiı1. Her tıırlll habprlpşnıp \P yapıMann gnnderilmpsi için adıps: Itazan Sokak No: ., Bostancı Istnnhul. t.small Hakkı To Khylüsüz venl " i r ııvKMrlh yaratılamaz, sıir.lıiıuk'mrz. Bir Soruşturmanın Sergilediği Gerçekler Türkiye Yazılan dergist, 1977 yılı ilk aylarında, yayına başlamasıyla birlıkte genlş bir soruşturmaya 'la girişti. Saptanan sorular, on biııin ustündo «Sözün ve yazııun 'dostu»na gönderildi. Soruşturmanın amaçlan, okurlu dergınin ilişkılerini pekiştirmek, okur yonsemelerini anlamak, kültUr, sıyasamıza yeniden çekidü/pn vermek... Kişisel olanaklanyla, bttylesine geniş araştırmiilnra girişen Türkiye Yazıluıı'm kutlamak gerek. Soruşturmanın sonuçları Ttır kiye Yazıları'mn temmuı sayısında açıklandı. Bu sonuçlaıın ortaya koydugu gerçekler bırç(jk yönden dUşUndürücU, uyancı. Dergide, tablolar halınde verilen bu durıuıı bellrlemelerıne bazı düşüncelerimi katmak istiyorum. • Soruşturmayı ynnıtlayanların sayısı 5301). «Sözun ve yazının dostu* olarak riııe çıkan » bu kişılerın mpslpklcre grtre daeılımı ilginç göruntü yHiısıiıvor Clgretmenler "n.in ,'ı'le, ögrenciler ';24 2'Iik yüzdeylc ka tılanlıırın toplarn "İı77.7'slnl olııstuıuyorlar. Eır yondeıı s°vindıricl, bir yondeıı duşundurücüdür bu sonuç. Yüksek bulokratlarİTn bazıları, kafaları kı/dı*ıııda .Öftretmpnlcr, ojıpncılpr okumuyorlaı» derlpr. Bu sonuç onlara bir güzel yanıt olsun. Kimin okuyup, kinnrı okumadıgının bir bolgpsı. Toplum kesımlerıne gore du.vuniirsek durum bu. En önde ögıclınenle. ögrenciler. Ögrctnıen, öğrencl İçin varılan basan veterli mi? Daha ilp.ri gidilıııplı. Bu güzel ahşkanlık halka ulaştırılmah, halka kazandınlmah öncelikle. • Sorujturmaya katılanlan bolgelerp gore ele alırsak, «tllp.ıın gelişmışlık derecesiyle kültür edebiyat konularına ilgı arasında doğru oıanlı vaıdır. Bu, gelişmenın bir bütun olarak gerçekleştfği olgusunu vurgulamsktadır.» örnegin, Hakkari ilinıı/.den bir kışi bıle kalılmamıçtır. Yoğunluk, Istanbul, Ankara, îzmir, Adana... illerimizdedir. Akla ıkı soru Reliyor hemen: 1 Acaba, gelismemiş illerlmize sorular ıletılpbjlnuş ınidir? 2 Yanıt verılmpmişse, nedenlenV (Soruların gönderildıftı yerlerin oranlannı gösteren bir tablo eklenscydı çok daha anlaşıhr olurdu burası.) • Derglnin öncellklp ele alması gereklı konu, «Uygulanagelen kültür sıyasasının eleştirisi. olarak belırlennıis. Bu, çok anlamlı, çok yerinde. blr bulgudur. Kültür siyasamızın karmaşıkhgı akla gcliyor hemen. Bizde. aşağı yukarı herkesin kpnriisine göre bir kültür sıyasası vardır, onun arkasındadır. KUltür siya.samız, özellikle emekçi halkımızdan, onun yandaslarından gplpcek önerilprle hempn bellrlpnmeli. Yasrıncılarımız arasında > görulen sen ben kavgRsı o zaıtıan sona prer. Yazınımız blr bUtunKlge prpr, gtıçlenir. Belli btr amaç konulur öne, o aınera topluca yönellnlr. • En çok ilel duyulan vazarlar Nazım Hıkmet, Yasar Kemal, Orhan Kemal, Sevgl Soysal, Sabahatlm Eyliboglu, Gorki, Brecht.. Tüm bu yazarlann yapıtları okullardan toplanmadı mı? Ppvlptımlzin kültür slyasasına gulnıprirn PdPiınvoru7. . Muaret tRTÜRK Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Spyir Hidrogrnfl ve Osinagıi Itaiıesi Başkanlıöından Bildirilmlştır. Sakıncalı Piyade Bütün Kitapçılarda UGUR MUMCU 6. BASKI âZiJ MtJiH. KITABIN ONSOZUNOt JUMIARI Y&IDI: ...KtNDı »AZOIKURIHA ÛÜlfMEM: AMA SfKiN YAZILARIN1 GUIEREK OKUDUM. ACI ACI GÜIMER DEYiMI VAR tA. IJTl OYIE, t n AC! GClOOM.... OAGITlrt TEKİN tAYlNrv. !S1. 27 69 6 9 Denizcilere ve Havacılara 101 Sayılı Bildiri S A*ustos 1077 tarihinde ()8.00'den 24.00'e kftdar aşaftldnki noktaları birleştiren saha İçinde seyretme, demirleme. avîanma ve bu sahanın 3000 metreye kadar olan yükseklıgi can ve mal emnıyeıı bakımmdan tehlikeltdir. KARADENİZ YENtKÖT (1) 41 deroce 31 dakika kuzey 28 derece 33 dakika doğıı (2) 41 dcrer.e 33 dakika ku/py ü:l derere (ın daklka dogu (3) 41 derece lh dakika kuzev 2H dcrccp ,"ı() dakika dogu (4) 41 deıecp lfi dakika ku/py 2S dprppp 4') dakika doftu nKN't/clı.Eiır VE H.\VA<"IT.\RA niYT'nrı.itF.