Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ŞARKISIZ DÜNYALARIN ORKİNOSLARI Ayhan HÜNALP 19 BIR YENÎ DEV Hemcn hem?n hepfenırln <!!limıze peleser.k ettıgı son o:a>ların vaaşe» karjısır.oa, artık kent lı olaoUmek gal.ba gerçekten zor Gün geçmıyor ti bır okul basıimaınij, bır \a\ ogrer.cı oldü rulmemış rjrulmamış olsvın. He le ÎTU oğrencisı, gazetecı Zekı Erg.nbav ın başına gelenler Işır.aen enne gıderken kaçırılı jor, tan 12 gun bo\unca butun baş'.uj'.sra kdişın bır rurlu nerece oîciusu bılmetiıivor. Ya da, kent ıçındekı bır oğrend yurdun da alakonulduğu hakkmda<cı ı.ıbariarı. devletm guvenhk kurvet lerı degerlendıremıyor. Sonra öa Kent dısında. b r ormanın kl>ısın aa oljsu bulunuyor. Işkence gor rr.us. Sonra da kurşunlanmış. Ga]:ji çağımızdakı ken'leşınp n.n jaıa" ıgı bu yenı va'nşe'ın ?dı oHa gerek Faşızm. Kapıta lızm. o'Tirunu bıraz daha uzafaoılmek ıç:n, oır jandan proleter leşen kıtlelenn kentleşmekle ye n:dpn zengın oîan leceklerıru san malarını bu umutlannı somu riirkfn, ote yandan da Sentleşme n.n ıçır.iç.<ı ou «deger yargılan n'.r. yıkılışı» bur.ahmını bır faşızme dorıdiırme;a n ı becermlş doğrusu Evet, evp; Faşızm de b:r kentleşme hastalgı. Bir takım gerıci guçlern Ulke mızdeki iktıdarlannı bıraz daha uzatabılmek ıçııı, zorbalıgı Ana dolunun kuçu.i koylerıne, kasabalanna da kajdırmaları, adına komajido deaıgımız surulerle kavgaıı ortaoku! duzey.ne ır.dır mel°rı bızı sa^ıtmamalı Çun kj, bu da olsa olsa gen kalmış hğımızm bır ba^ka oelırtiM Iktıdar yolunun cıg.errı kHVgaların dan geçtiğını sanma.<. Hrler ozenas b:r faşıst darof ı o.vjl ış gftl etmekle s^laı. abılecegını sanmaıc da. az gelı^mıs ulke faşıstlerme ozgu oır şty mı ne? Sozuıı kısası, buyuk kentü olabılnıeK, gur.unıuz ınsaı ıı;.n gerçek'en zor Kele hele b.lıncne vararak. kentiı oiabılmek Bu.xa hay huvlu b,ıyuk kentleıd yaşamanın zoriugundan soz e'm?: ıs'emı;. oruz Yaşama nm zorluğu da kuşkusuz, ama bızım al r.ı (,17:11er: ıstedığımı? şp\ ken.ıı olab.lmeaın zorluğu Yanı sadece kentte vaşıyor olIT ak Kent! olmaK demek degıl dır rrzce Kent gerçegını ka\:a ınak da gerektır kentlı oîaoıl mek ıçm. Kentın bugununu, ja nnır.ı < C vu^e dpjer oİRn err.Pk 'n <n kaıj.ma, aç:.;go7İjgu, \urgun v\ırmasın bılmpy;, soygunculuğu, somJıiı ozgurmgünu koynıajaça lışa Oıi onanıda. gerçegı tam o liraıi. sağhklı bır b:ç mde kavra;, abılmek de gerçek'en guç Ama başka çaremız de yok Bır buyuk kısır dongj degu \n, nümuzun kentleşmelen, bır Kader degıl ÇUTIKU. Tıpkı tarıa gıbı, once kenaımız yaratacasız onu, anm sonra b»z de onun Dır urunu olacagız. Bu olgnyu ka\lavaoıhnenn >o!u cıa, ga .ba haler. bıleoıldığıraız tetc kentleşme orgıitü olan Beledıyecillkten geç;>or. BeledıjGİercien geç'jor. Oyleyse, «Be:edje* dedığımız bu şey nedır? BEUDıYECUK NEDıR, NE DECilDiR! Geç" gımız vaz 1973 den bu la na kj, ejlemlerır.den tanıdıgım bazı Be.edıye Basxan!arı^ la bır dızı konuşmalar \apnvsum, bır gezı; e Ç'âip. Yanıtını ogrcrır..e^ İNtedigım sora, beledıyecılık neydı? Ne an vorlardı be",ed.;ecıl.k*en? Neyı gerçekleştırmege çalışıyorlardı'' Dogrusu, derli toplu, ortak bır yanıt alabüdığımı soyle>emem Dedım ya, tıpü körlerın bır fılı tanımlaması gibı, her bın ışm Dır baska yanından tutmuş, kor lemesuıe surukluyorlar. Ama ortaıt bır yanları da jok degıl. Hepsı de, yol, su, eleKtnk, kana lızasyon gıbı hızmetlen. en or.em Iı goıev bellemış, boguşup duru yor. Arr.a, gerçekten, nedır «Belediyecüık).'' Son yülarda çokça yınelerdığı gıbı, jerel iktıdarlann sadece o zel bır adı mıdır° Yarı. mevcut devlet organızasvonunun. bıraz da demokratık bır gonınüm kazandınlrr.ış sonucu mudur? Ya aa, kentlere ozgu, salt bır h zmet kuruluşu mudur? Aslmaa de^ietın yapması gereken bazı hızme\erı. sadece \?kın Kontroi olanaklarından daha ıjı sor.uç ahnabileceği düşuncesiyl* »erçes le^tirilmıç. bir «vapırr. kontrol burosu» mudur? Beledıjeıerın asli gorevlPri br çok beledlve başkanının da alabıldıŞme bır açık jureklılıüe tanımladıâı gıbı, kentın temızlı ğnı. sağlamak. yoî, su. kanalızas yon gibi yatırım hızmetlerını m; gerçekieştırra»>:t r ' Ya da, ba7i beledıye bEşkanlarmın b°lırttık:eri çekılde, her evın Demirtaş CEYHUN tSofulAr h*r*m <4«mişîer aşkrrmn sarabma / Ben doldunrr bea içerün ömf ae"1 Gunah bemm kıme ne 1 Şu gdnlumun çirizesi bozuldu, ajjma da kara yazı yazıldı < Gelin Ayşem suya gıtmıj yosunları ruta tu'a , Şaharı sorsrsan otuz vasında Sunguyle dehndi köpru başında ' Çete'er toplanrrus ağlar basında / Daraajcı donuk donuk duruyor Sogudun >aprağı sonuk d'iruyor / Anam gozyasını sılıp durır.or , Inr.ır'ın ıçmde vurd'ilar beai ; Al kanlar ıçınd« lcoydular bem ' Yarın çevresıne sardılar beni ' Mavıyı nışanlıyordu adam Tetık dusmujor mavı olduyordu Adam ölöyordu Tanrı buır ışını • MuhaJleoı yerısen «sırar dişinı Kimısı havuç yer Ikın?. sıkma Kıniîsı muz yer • Genne germe Dögîar vardır buyu.car Yak'.aşınca kuçulür Dağlar vardır kuçuktür Yakiaşmca buyur , Seni eîler aldı Benı karanlıklar Mevlutlar okunur dalgaJar kalır bır gemmin ardından Öldum ben Saffet Hammeıer.dı Sahhat ı Nısvandan / Bırçok gidenın her bın memnun kı yerınden Brçok seneler geçtı dönen yok sefennden Vapuru on.ar mrdu ben vurmadım Ben vursam kendımı vuracaktını , Ke<ık bırer kol gıbı ya'mzdık ' Ölüm üzengılen kaybolnvuş yahnkılıç atlardan duşuştur > Kao.rde böeeJtlere ezberletırdim guzelliğ.m Ilsenı eksıksız olurdum / Fatıhte yoksui bır gramofon çah\or Eskı zamanlardan bır Cu*n& ç*l:yor , Insan bır p.kşamustu ansızm j'orulur • Tutsafc usrura ağzında yasamaktan N'eıer yapmadık şu vatan ıç:r. Kımuruz nutıık soyledık Kımımız o.auk Deryaiar ortaında bır lıman \ar gem. uğramaz Ve bır koy var Anadolu'da tren durmaz Bu bızım berraia olmus'uğunvız Bır nokta bır hat kalmışlıgınrr Benım dogdugum kir\ler. aksamları eşkıyalar basardı Gor.ul koşedekı fener akşamlan ya^an olsa Saade' bır çımer.dır bastığın yerde bror 9• Yalnızhk 1 gıttıgın yoldan gelır / Yolculuk nasıl geçtı? Ne oldu Ne çabuk" Teneşırde ayaklar, mosrr.or taş gbı soğıık ' Içımde kope.< »ıbı havlayan yalnızlıgım Bızı eskıyalar soymadı Şarap doırmek rneyharecılere nansus bır ıştır Tegm»nım, e*er erkerisenız Fransa ıçın kan dokelım ' Kır.lmış sercn dıreklerınde yalrıızlıgım • Çaresızhğımı rr.endırekleıe fromujordum Herkes.n yaşadıgı saatlerde ben oluyordum Faı.ıa \enne denırp bır *aş at yeter bana Ihtılâiler başlarsıçta ılâlıpdır. zanıanla fahışe olur < CKIesır.e karaniık kı gecenuz Ha olrnus ha olmarr;s ponceremız Oldüğun zaman gorunu kspatan ellcr a/ sonıa aolab.nı açacaktır Sarmaş doia? olrnuşum knranlıkiarla • Dun>a\a s.gmaz kalbım parçalasaiar Ka!d:rım'ar ajak sesımı tsnır Bır naı^ınzhk saltanatın olacak Taht mısalı o ni'isalla taşınaa ' U?aK selıırler uzak hatıralar g:bldır Içımde >aşar ıçırnde oiur Bı Kaçıncı va'ır.zlığım , Dun guz«l b;r kadın geçti Kabrıının yanmdan Kalkıp verecek old'im düşurunce mendılını Öldujumu unj':Tiusv.m • Ablamı tanım^z*m Hürrıyette gelın o'aca.%tı y.ı^asayaı / Nerede boyumaan kuçuk nıjalsnm EKme,; kavgpsır.a duşr.emış ınsanlanın / Yolcu olrnu? ışte a,akları hrlr • Yolru olrnuş av^klan duşurur ' Salııllennde gemıler btklenen uzsk şehıner büırım Uzak şehırier uzak ha'ıralar gıbıdır Içımcle jaşar ;çımde olur • O şehirler kı tak^m hep ej.ulde darur / Kara bıı auman gıbi dağı'.ır hatıram ruzRarda En farla bır yıl furcr yırmıncı asîrıarna nium acıst ' Butun y.ldızlar benımdı çocuk:ugumda • Hep korsan masallan denız şarkılan dınledım L man renerlerı.ndp scren dıreklenr.de Kupeşteleri parçalanmi'i tpknoirıde ' Bılsem xı kmsenın pRimas; ^ok bu surup gıder ıs^encede Kılım bıle kıpırdamaz bir sabah Çekerdım da'agr.rma kpndırrn ellenmle Bılsem kı suç bende ' Dunyar.m herhangı bır jennde • Bır adam ağhyor Sebepsız aglıvor Bana aglıvor ' Bıt sen degılsın kı Zelıha da var Bır ba? soğan gıbı kınlmıçlıgı Adım okundukça burdayırn dıyorum Oysa çoktan nâmevcud.ım / Kalleşlık insanlardan geçmıştı bulutlara Basımı ellerımın altında kenetleyıp meydan okumaln:m Tannlara Ufııkiar bpnımdır tahtlar sızın olsun Mılâttan once başlar ^alnızlıgım Sen olmüşsün yavrum kadcmdır jaşavan Bır daın.a kanım akmaz bıçaklasalar / Sevdım mı olesıje se\eıım Sonra çeker oaşımı gıderım / Ölumün de erkeiresı guze^ır l Senın gozlerınde saikım saUcım yıldızlar • Benım ıçımae va.'&"\ ajagı degmermş karanlıklar var / Butun :r.sarhar çarnur ıçındedır, fa^at bazılan yıldızlara bakdr ' Yalnı^ların ı^^anını ayak.ar hay&ırır / LT^anır martılar olu gozu yemek'en ' Tanrı gorse ılrker yaln:7hgımdan Munze%iler derın kııyulara oenzeı Oniara oır taş atmak kolaydır £akat o taşı sonra kım çıkartabılır? / Mıd/eler gıbı ıs'telelere yapışmiî çımacılar Yaînızuga meydan okuyor Ilk fa^ırlıgımız mejve yenre hı\ar yemı^lıgımız / GemUğe dogru denızı goreceksın sakın şaşırma Turmann güvencınlere Uçarken • Vurunca ozanlara vuruyosunı.7 Herkes perdelerinı (,eker gecelen • Benım perdelenm Ber.ım pencerelenm yok kı /. Bütan turkuler. butün çurler bırbirlerıyle sarmaş • dola? kucak kucaga kafamm ıçınöe dolamp dıırujor Bınanın arKa larafmdar:. odalarnan boş olan oııısme gırıyorum Sahıbı Anadolu dakı ı^verleıınden bmsımn topl ı sozleçnıe müzakerelermı t ü . o e gltmıs O dnnunıcye kadar sandaîye benım sayılır. Masasına ko\aniarr. b.r şrj Kaısıda Bogaziçır.den kıiçuk b:r ke^r Kozu^uyor. Köprunün nemen ayağına rastlayan Nakka^baba mezarlıgı Anneme. bp.bama, aılemızın büyüklennden oradakı son uyku'.annı u;,uyanlara bır «Merhaba.» çek;\orum' «Bu h.kaye de bojle mı bı*ecektı?» dıjorum. Çok sevdığim arkaaaştar \ard:. b'iıada Ijı ınsanlar pırlanta gıbı yureklı kızlar, eıkekler \araı Tumüyie yıllar.iîiızı paylaşmıştık Acı gunler, ıyı gtınier yaşamıştık Kimısı evlenmış gıtmısn. Kimısı Eoevit ın «akgunler» mucadelesir.de ufskufak jerler almıstı Yenm yokta oturacak, param azdı, :şim çoktu, b'r de a;.da ıkı defa çıkardıgım gaze'eyı ajda dört aefa o£set rlarak jajınlamağa kalKtılar mı tamanı olau :şte, ptrr.sk gerekrı artık geç de olsa. ahskanlıgımıza. emekhhgıme bır yıl kahşır.a boş'.erıp, kBobını kopanalım > dedık. Bır ^•apur otu>or I r maıl Efendı on çaymı getırr.or. Çoktandıı ça%.arnı da ıçmemıştım Ber.'m ışım sendıkadan çok, matbsada u\gulanır. Onun :çın burada &z bı:!';nurum. Zaten bulunacağım da ne kı? Haftada lui »an celereK yapılan bır Yaz'<en Mudurluğudur bu. Benun ası' \u\am Ebussuut Caddesınde, Sırkeoı'de amoar'.arır. oldugıı sokaktaıcı «Hslk^ Matbaasıdır Asıl bır âlem olan yer burasıdır Tıya roya dekor olarak çıkartsam bu matbaayı seyırcıler, «Böy'.e jer olmaz» dıyerek benı ıslıklar Sokagın tam ortasuıda, lanr.r.ın dokuz yerı ıcırılmış bır kapının uzennde tozlar ıçande bır tabelâ \ardı:. «Halkı \azar. Oîmus olan sahıbı Agop amca, butun 7e\kırı mutrr.1;! ıie nıahkemelık o:maktan alan, bastığı kıtap uın te^îi'Ti sdîînek uzere'ken dava ıconusu yaratarak bundan buyuk ?e\ K du;an d.uavı kazanmca gımlerce 7evkten dort koşe dan t:pı,i oır Ermenıvcı. Ozel Idaıeye a:t olan bına\a ne tadılât }"aoabı.ne'. ne de ounaan ucıız bir yer bulabılecekleri ıçın buradan ı,ı.;ab'lırlero3 Do5oyevsKJ'nın «Olu er Evı» varsa, Sırkecı'rın a." Hrl v» Matbaası vardı. Sabahtan akşama kadar hamal çıgl'klar ı'e ı.ılejen mi'baada bir nastırma bırakırsanız meydana, üîl d»sı.:<t sarra bes sıçanm, hfm de Kedı yairusu buvukluğuncı0 ustune <;ald.rdıjnnı gorurdunuz Lâ\abo kın'.mış. alçı lîe tmvırııimuş yedı parçadan oluşmuştur. Her koşe orumceklerden geçılraej^te.i bır hal almı*. damının her bölumü, her jEğmurda aktıgı jçın, makmelenn ustune na\londan şemsıyeler yapılmıştı B£!.ı:n Yazıı.slerı Nîudur uğuııu \aptıgıın yedı sendıkanm kuçucıık cae*e]erını hıçbır maban avakbagı oîdu'^u ıçın almıvor, fcurB\rf aa >J;lik \<?ı\ h ç kı«!i«e fretirrredigınden, tnı mezbelelik yerde ekmetc osramızt çıkarmaya devanı edıp duruyorduk YBZIhanedekı scba da gB7 pahalı oiargıından yalclmazdı Kışın meoburen U vit yan?n" rr.arectıprıanedekı sobanın vanında entertip malcnesının RUI ııtusu ıçındp çalışmak gereıiırdı Bu sokak gecelen f>rf~sİ3ji!i sizn kaldıgı, ts^anb'j'.'dak! bütun fabrikalann her t irlu m^!ftlar:;ıı Anadohı'ja se>. keden bır ', ıgın ambarm olflug>ı veraı Ikı usta uc çırakla ıs'.er ruriırdu Ge! jror kı. her ay bır çırak ba«;a mstbaeda ı^ f bularak g.derd: Butun bunların y\nısıra p.1 ır^ptinn jıbi r>ha cslı«'lr ış\ereru ıle, işçısı Ue bır sr&da saraeç gıoı geçmılıp g.dılırdı. (Detamı rar) Tstanbul'da bir klor fabrikasındaki işçilerin greve gitmesi üzerine, bütün kentlilerin yaşamı bir an* da tehlikeye girmişti. Belediyelerin kent içindeki üretim ilişkilerine hiç bir müdahale hakkı olmadığını bundan daha iyi gösterecek bir olay olamaz. Büyük kentli olabilmek, günümüz insanı için gerçekten zor. Hele bilincine vararak kentli olâbilmek. Sadece kentte yaşıyor olmak, kentli olmak demek değildir. Kert gerçeğini kavramak dâ gerekir. Belediyeler ekonomik özerkliğe sahip, kent içindeki tüm ekonomik faaliyetlere katılacak bir yapıya kavuşturulmalı her «abah bır şise sü' m ı bırak maktır? KentLnın konut gere.< sınmıını mı gıden.eâtr.' Kentm bu5ume alanlannı dısıpiın altı na mı almaktır'' Ya da hepsı mıdır? Galıba, bunca dev orgutler kur muşuz. ya^alar çıkarmışız. arna hıç b r'iTuz rie bılmıyoruz beledı ; pıi'n ne o.cıv^uiu, ne olmadı^ını Onu da batıdan mı almışız duşunmeden. nedır? Kendımıze ozgıı bir beledıyecılık anlayışı şoyle a u r v n , beledıvecılıg".n ne olduğnnu, kent yor.etınıının ne demeye geldg nı rie bılmlyoruz dogru duıus' Ve satıtad'iım kadarıyla. hu ':R ; r.lar uzerınde de yenı yenı aurmaya başlamı şız. Ama, doğa. yasalarını öj.esne insalsız ışletmış kı bız daha basıt b r kent \ oııetımınin ne olması gere.ı.ığı üzerjıde hıç duşunmetnışken, bırden buyuk kert lere sıçramısız Faıcat, kentli oIftbılmek de kent yonetımıne Inlen katılabılmenln bılıncme varmaktan geçıyor olsa sere^. Yanı traıed mız (oelkı de d:ra mımız> ış'e buıada bızce. Bu ou yuk kentl»îm«« ded'.gım.z dev ol gııya, acaba nerede ve nasU mudanaJe edebıîcceiîr' Yam M>Jmtaz Hocar.m aeyımlyle, bu sorun ıç.rce.u yprımı/ı, riUi'J'nı'TJzu, ou sorun karşısmda nasü davran mamız gere^^ ğ.nı rasıl tu; L4I "de ceğız' Sozjn kısası, gerçek"en ha»en çok b:lır.me*çr.li bır der.s lem:} karçı karsıyayı .e ne acı dır kı. bu duramun aa tam far kında deju 1 KENT iÇi İKTiDAR KAVRAMI VE I5TAHBUL SUIARININ KIORUNAHAMAS! OUT! Ov»a. hu evr»nsEİ değişırcın geçı? doremmde, b'zım de vap mamız gere';en bır takım ışler olsa gerek Ornrğn, bu doga de ğiflimım hızlandıran re\a kostei leyen etker »nr. varlıkİ3rının ta nımmda Onlara müdahale ed° bılme olanaklarının bulunmasında . Kendisinden bu degişım kaosunun bır olçüc3» de olsa oerrak laştınlmasma katînda bulunmasmı be'.ı'.edığımız beledıyelenıı, sıyası bTierKİiklen, ya da merke zı iktidarların SI>BSI vesavtier'n den kurtu'up kuTtıılmarraları konuları, kuşkusuz son derece önemsız oroblemlerdır. Çünkü, /jrekten kent ıçı in.::dar Itavramınm çok \an ogelerınden bırıdır bu Kent •çı ıl:tıdarı, kentli olabılmek, bır başka devımle msanların Içınde ya«adıkları kentm bılıncme vara iMİmesı şeıihnde tanımlamak, bız ce daha doğrjdur Bu tanıma uya'oıı bır be".ed:;ecıhk anlayışuida ıse. sorun s yası özerklıkten gok, ekonomik ozerklıge dogru kaymaktadır. Ekonomik özerklıgıne ka\nşmamış, dolayısıyla ekonomîk ıktıdar olma yetkılerir.e sanıp bulunmayan, hat f a bundan sov'J'ÎEr.rr.i"; \e ^?dece sıf p.sı haklara kauışmııs bır ku Kuuşun ık'.dar kavrarrıyla ba* d?.^;ırılab lıresı ıf> olansksızoır Ounptır, Âent joneumierıjle llgil! olarafc, son yıllarda Jktidar kavramı sıyası ve ekonomik ol nıak uzere ıkı a>rı bolumde ele alınmakta ve sadece sıyası ıktıdar yetıulerlmn tam olarak veril mesıyle yetıruleceğı tezı sa.unulmaktadır. Sıyası ozerklık peşınde koşulmpktadır. O>sa, kent ya şamına butunluğüne müdahale ede bılme, b:lır.digı gıbı ekonomik ıktıdar kavrammdan geçmektedır. Bu nedenle, beledıyelerımı zın bugunkü yapılanmn toptan değiştırılmesi rorunludur. Çunkü onlar, halen kent ıçmdPkı bu tıın e<onoTiık faahye'lerden o 7e.1 k]e sovu'lanmış bıılunmakU dı r lar Ne fıılen üretırnp katıl ma. ne de riT.a'h vo'larSa cle".rp \e gırme, Oıuşuma yon verme olanaklanna «ahlptlrler. Bu gerçegın en tıpık dana geçenlerde İsunbulluiar yaşadılar. Anımsayacaksınızdır. Bır klor (aorıkasındakı ışçılerın greve gtmesı uzerıne, butün kentlilerin yaşamı bır anda ten lıkeye gırıvermişti. Ye Beledıye Başkanının ellnden de, klor stok larmın bittıgını, artık suların ka\natılmadan ıçilmes:nın tehlıkelı olacağını bıldirmek*en ote bır şey gelmemiştı. DoğTusu bun dan daha tıpık bır ornek düşu nemyoruz. Belediyelenn. kent içindeki uret:m ilişkilerine !vç bır müdahale hakkı olmadığını bundan daha ıyı gosterecek bn başka olay olamaz. Ozetlersek; belediyelerin, bu büyui kentleşme dedığımîz dev olguyu kavrayıp müdahale edebıl mesı ıçın, kesınlıkle ekonomik ozerklıge sahıp, kent İçindeki bütun ekonomik faaUyetlere katılacak bır yapıya kavuşturulması zorunludur. Kent içindeki ış hajatının düzenlenmesmde mutlak bır işlevl olmalıdır. Çunkü, ışçı ışveren ilışkılennden tutun da, üretim guçlerıyle yenı organızas yonlara vanncaya dek her turlj ekonomik glrişimin tek yetkılısı. bizce beledıyelerdır, yanı ken'lı olabılmişlenn ıktıdandır. SON SOZLER îçlnda yaşanüan ama gorunenı ile başka türlü ka\ ranılmakta olan bir gerçeğın, gbntamez yanı budur deyıp, Diraz da kaıaıilık bir tablo çizmek, kuşkusuz ınsanı rahatsız edlcı bır şeydır, urirü tücüdür. Ama üıanıljmalı kl, amacım Kesinlikle bır (antazı yapmak degıl. Hele aele, bu çabamı bır kurgu bilım oykusu yazma ozentısi olarak deferlendıreceklerm bulunacağım da düşündukçe, gerçekten, korkmadım diyemem Başlangıçıa bvır sure bunları ya? maktan çekindım. NP ki, yakın dostlanmla bulduğum venlerı \arsayımlarımı tartıştıkça, guvenım yenıden arttı. Çunku, hepımız bılıvoruz, ın sanhğın. ımgeleme gucu sayesın tıe ne çok buluşlara enştiğını Alt alta rakamlar sıralamak. bır takım tablolar, gıafıkler çizmek benım ışim değıl. Ben, bir edebiyatçıyım. Birazcık mım&rlık egıtıml gormüş, kentcılık Bılimı ne Diraz ılgılenmış bır yazar. Yanı. demenı şu kı, tamamen sez gılerıme ıe ımgelerıme dayanarak one surdUğüm bu varsayımları, analıtiK bıçımde tanıtlamak ve>a çurutmek, bu ışın uzmanlarının gorerı olacak. Tabn, lutfeGip ılgılenirlerse .. BıleceKsınız ınsdnoglu bütun yaşamı boyunca bılenıediğı, tanımla\amadığı gtlçlerı hep «dev» sımgesıyle anlatmaga çalışmıştır De\, yanı enşılemeyen güç, karşı künulama\an kuvvet Unutmajalım, masalları çocui^ar ujdurmaz. Bu nedenle, dev'ı de bır masal kahramanı sayıp gsçemeyız kolay kolay. O , bızım çaresızliğımızln tanımı çunkü. tşte bu duşünceıle, bu yazı dlzımızn adını, «Bır Yenı Dev» kovdum. Tam olarak bllemediğim, ama sezgı gucümle kavramağa çalıştığım bu yenı degışınım gu cunü bir dev olarak simgeledım yanl. Kuşkusuz, dev sözcüğünüıı anlamını bır kaba kUT/et bırı kımı, bır kaba kuv\et büyuklügu şeklındekı kabule bugün çocuk lan bıle mandıramayız. Kaba kuvvet devlerı, gerçekten artık masUlarda kalmış. Ama ote ; andan ınsanoğlunun onünde öylesıne çok yenı yeni deUer \ar kı Bılgımız bıraz artıp da, bır devın gızını çozecek olsak, hemen kırk dev daha çıkıyor önu muze. Örnegın, çocukluğumuzda U7aylılan başka tUrlu düsumır duk biz, iyı anımsarım. Ne kı, bılgımız artıp da, ajda j'aşamın olmadığını gozlerımızle goruııce, gene güneş sıstemındekı bir çok uvdudâ yasam olrnadıgını ar?ç'ar gondenp, fotoğıafİEr çekereg sapudıkça, çocuklugumuzdakı ÛJ uzaylı kabulumuz de kendılığınden uçup gıdıverdı. Son yıllarda, karıkatürlerde blle, oylesme kuçiık ıe cılız çızılıyor ki uzajlılar. artık dev olmaktan çı.< mıslar Hat'a komlkle^mışler. Demem, bu dP" dıye sımgels dıgım olgu da. yann basitleşiverecek, kuskum yok: Amacım, ya ratıcısı \e sonunda etkılenenı bız ler olacagımız bu olguyj §ımdîden kavrayıo da hıç olmazsa paucuzlatmak. B I î Tl Cağda; Yavınlan'nin yenı bır kıtabı dahc dönı>fnin< an.atımi|r>» dıi* «etırırlıeo K2.m1i •» iı>t P Saıı Pa>i ) anılarım DiŞi BOND COCÜKLAU 8HN1M T Z M . SEN BlZfM GARTH .«teELO'MUMâuc aaxaaı UCE eLltCAT