Katalog

İKJ CUMHURIYET 18 TEMMUZ 1972 on jıllarda Türkiye'yi yönetmiş olan polifikacüara sorarsanız, ulkemız buyuk b:r gelışme aşamasma gırmistır Ulusal gelır. her Jll, öbur ülkelerden daha yuksek bır oranda artrnaktadır. Bu gerçek ortada ıken, Turk ekonormsının aksak yönlerınden scz etmek, yurdu sevmemek, onu kotülsjerek dış ulkeierdekı ekonomık saygınlığının sarsılmasma neden olmaktır. Bu alanda o kadar ılerı gıdılmıştır kı, eko norruk durumu eleştirmek yurtseverhkle bagdaşmaz bır tutum olarak rntelenmış, bu yolda snzler söylcyenİPr joırt çıkarlarına karşı gelmekle suçlannıısldjcır. Ekonomık gerçeklerı kamuovuna olduğu gıbı ysnsılmakla \\ kurrılu olanları çok yakmdan ılgiiendıren bu sav, Turk yazariarı açıklarnazlarsa dıs ulke gozlen.cılcrınm çerçek durumu öğrenemeyeceklerı pbı aniamsız bır duşunceye dayanmaktadır. Bunu soyleyebılmek iç:n ya çok saf olmak, ya da uzun yıllar po.ıtıka ıçinde yuvarlanarak gerçeklerı gız:eme aıışkanlığı ed:nmek gerekhdir. Bu yazınr.rda. ekononıımızın aksak yonlenr.e yenıden degınecek, yetkıkler.n ılerı bürduğu gıfeı kalkmmEnm sadecs ulusol eelır artısı demek olmadıgrnı ve yurdumuzun ıçır.de bulunduğu ekor.omık dnrumun gerçek bır gel sme ortamı olmatiığını aynr.tılar ııle açıklamaya çahşacağız. S OLAYLAR VE GORÜŞLER GERÇEK KALKINMA Ziya KAYLA ESKİ MERKEZ BANKASI BAŞKANI nndan binrtır. Turkiye'de bu amaç yıllardan ber: ^ıçekleştıri'emenıekte ve hi"metler .:^s.nııııın prcgiJ.mlM.ari mı<ttarın uzermde buyur.ıe sı orJerıememektc;lır. Ayri'a ner uç ktsımdekı gehşmenm geçin nedenlerdei! aegıi uretınu arturan etkenîerın sureklı olaıak 'yı>e gıtmesınden ılerı ge.mpsı gereıiiıdu. Ozelhkle, nava koşuîlarırun elvenşlı olması nedeıiıyle taıım kesmunde gorulen buyük urun aıuşları yurt kaıkınmasınm gerçk bır gostergesı olardK s^y.imamaııdır Oysa, >ur dantzdd, hava kcsuilarır.in etkısıyie tarım urun lerıırr. art r i?ı yıila'aa jli11" tı uelhdç goruien ge lişrr.". baç*^ bLilıınEn yoreLıcıleıın bır başan^ı imış gıbı gosterılmıırır ıı'iızer durumlarda, ulusal gjlu uzer.ndtKi ^'.\cı etıiıleı gıderılerek sjrçek aniMiı haııgı o" . u ulaşu^ıiıin araştınlnit'jı \e >urt gcl;'nie"inın buna gore aeğerlen aınlmesı geıeklıdır. Değinılmesı gereke:, on KOHU da, vuıda ı..a7tlh, clımja pıyasa^ı goz onunde bulundurularak r?ruııaakı uretırn çaıı^ınaıarınırı hangı vone doğru gelışmes: gerektışı Konusunaa yetrıiı ^aba harcarırr.adıeıâır. Ha ı.ederiıe. bır çok yıllar. elde edıien tarım urunlennın ıç tuketımın ıısımıde bjııınan bolıimunun \urt dı;ma s'AP" ' ı bt';.iik bır sorun olmuştur. Bu alanda zor la' ıcı onlemler alınması soz sonusu olma m'kla bırlıkte, ınandıncj %e ozendıriL'i çahşrr.a" W:U ictrım uretımımn yurt ekonorr^j ıçıa en va.arlı alanlaıa vonetılmesı oianağı nuluıınıa» tadır. Gelır Dağılı^ında Denge: Bır ülkernn lı.j.:nmdsı, yalnız toplam ulusal g^lınn arnsı b r ni'nde duşunulemez Yurt ekonomısımn • hşmesı sırasında, bellı bır azınlığjn uiuoa! grhr dcn 3!dığı pay gıdeıek yukselıyorsa, kalkınnin an'acma varmamıs demektır Yurdun gehşmesı, be.lı bır azınîıgır. değı!. tum yurt'asların daha ıyı yaşamaları serçekleştınlnıedikce bır jar'.r sagianrr.ış olmaz. Bu bakımdan gelır dağıiı ıı daKİ dengenın bnzulıp bozıüırddiğının ve d?i% genış r>:r yurttaş Topiuluğunu kavrajacak bıçır.ı de bir gelışme costermekte ılın olmadı gının incelenmesı gerekir. Bu yonde tv.r gelı.şme gorulmuyorsa vergı, para ve kreaı aianiarında gerekiı onlemler alınarak bu durum duzeltılmehdir. Bur?üa onemlı bır konuya degınmekte yarar vardır Çıkarcı çevreler, uzun sureden beıı, gehşmenin gelır dagılışmdaki eşıtsızlıgı arîtırmasının doğal olduğunu. ba eşitsızhğın kalkınmayı hızlandırdığı duşur.cesıni yaymaya çalışnıaktadırlar Yüksek gelırlerde tasarrul eğılimının fazla oldugu ve bu rasarruflann yatırımlara jor.eltilerek kalkınma>T hızlandırabılecegı bıçımır.dekı bu goruş. çıkarlarını arttırmak ısteyenlenrı gerçek dışı duşuncelerıdır. Gelır dağılışında bujulj eş:tsızlıklere vol açmadan hıziı bır kaİKinma eıde edılebıleceğımn bır çok orneklen \2>c'ır Ncye mal olursa olsun kalkınma değıl, jurt*aiiidrın mutluiugıınu sagiayacak bır kaikınma gerçekleşlırmek onemlidir Enflasyonist bır para pol:tiKası ;le gelır dağılışını dar gelırlılerın a!e; hıne çevırerek, bunların tuketimlerını kısnı?k suretıyle e!de edılecek kaynaklardan >urdu kalkmdırnıaya çalışmak izlenebilecek en koru eKonomı polıtıkasıdır. 3 Dıs Odemeler Dengesı: Kalkınma sırasında uz"r.rde riuruiması gereken en onemlı ko nularaan bın dc. dış odemeler dengesınm bozulmamasına ozen gosterılmesıdır. Odemeler dengesı aktıf tablosunda yer alan gelır kaynaklarmın sağlam ve surekli oiması kalkınmamn ^..ıvencpsıdır. Sözu edıien kaynakların en oncnlısı. kuşku yok KI. ıhıacat karşılıgı elde edıien d.T. ız gelırle.'idir. Eıınun yanında. yur dışınia bulunan ı^cılerın gönderdıklen dovızler rie dış odenıe der.KCSinm oluşmasında onemlı bır v<»r •u'ınaK'adır \ urı^mDış seyaha' 4:dprl«>n ar.ısındakı olumlu farK da sureklı gelırler arasınrta «ayılab:i.r. Ka.kın:is:ım gerçekleştlr:Un?s! çın. •.ogu <PZ. ıç tasoiijT'.ar veterıı değ.ldır. Bu durumda 1 dı ^ kaynaKİaid aa* vurulmakta, kısa ya da uzun waelı dıs •iredu^r alınmaktaoır. Bu tutamu doe:l olarak savın?* üerekır. Sakmılnıası geıeAeiı rUş borçlanmaldrm odemeler dengesının gelnle Ekonomik Yapı Ulke ekonomıs.nıii stğUklı bır yapıya kavuşması gelısme ortamırun ılk koşuludur. Bu ortam Perçesieştırıimeden ızlenecek g3lışıgüzel ^ınşimler olumlu sunuçiar verecek mtelığe ulasamazlar. Gelısrne. bır duze\e gelınce durur, nkpt.ı*;lıklar bunahmlar baslar Yurt ckonomısı eskısmden kotu b:r duruma cîuşer. Bu red?nle, ıılıısal geür artışmın gelışmen:n tek gosterşesı oldugunu ılerı sürmek varıhs oir davranıştır. Bu tutum. yuzu sararmış, kasİHrı gevşemış, bacaklan esrılmış bır çocuğun kılo ?1masının saglıkh oldugunun b;r kanıtı bul.ınduğunu soylemek k?.aar anliimiizdır. Nasıl. çocak sevgısı onun kusurlarını saklama tutkusuna kadsr vardınimamBİı ıss. yiirt ?/>vgısi de durumun kotu yanlanm gonnezlıkten gelme alı'kanlıgma kadar goturulmemehdır. Çocuğun sağlığının hekı me sık sıb Kontrol ettırümesı gerekiı oldugu kadar. yurt eKonormsmın durumunun yetkılılerce sık sık gozden geçırılmesı ve kotuye çııden yanlaıının gıdenlmesme çalışıiması d< o kadar' gereklidır. Tek bır gosterse ıle vetinilertk bu araştırmalann yapılmaması buvuk bır yanılgı oiur. Ulusa! gelır artışınm, ancak bellı koşulların var olduğu b;r ortama^ gerçek,eştırıhrs3 yurt ekonomısı ıçın sureklı bır yarar sağlayacaği unutulmamalıdır. Bu koşulların onemlı olanlarını bırer bırer gözden gecırelinv 1 Dengelı bır ürerım polıtikası Plânlı bır ekonom:de tarım, sanayı ve hızmetler kesırr.lerindekl gelişmenın prosrramlarMn yontie gelışmesi sağlıklı kalkınmanın en onemiı ko^ulla ri »raaınds yıldan yıla dah» Hnemll Wr yer hrtmasıdır. özellıkle, kısa vadeh borçlanmalara giderek kalkmmasını gerçekleştırmsye çahşan ülkeler, bır sure sonra buyük gTİçlüklerie karşılaşma durumunda kahrlar Yurdumuzda son yıllarda bu yola gıdılmiş, •Borç vığıdm kamçısıdır» denılerek uîkemızın buyuk olçuae borçlandırılması. bır başarı ımış gıb: göstenlmek ısteıımıştır. Oysa, onemlı bolumu. Merkez Bankasma yatırılan «Dövıze çevrilebılır mevdua:»tan ılerı gelen ve kısa vadeli olan bu borçlar dıs e..:onomık saygınlıgımız üzennde olumsuz bır etkı vapmaktadır. Bu tutumun bır başsa sonucu da, son ıkı yıl ıçınde, ödemeler dengesı gelır tablosunda. sureklı kaynakların toplam ıçmdekı yüzdesırun azalarak, çogu kısa vadeli. borçlanmaların toplam içındekı yuzdp^ının coğalmasıdır. lTzer:nde durularak b:r konu da. ^iırdu.n dovi7 rezeıvlernın tuke*:'erek sureklı bir gelısme •nolKıkpsı i7İpnerneyeceÇ:dir. Döviz rezervleri ne kp.dar cok o'.u~sa o'sın bır s'ire sonra tukenmekte ve bellı b:^ tfuzp'".n altına ınmesı halınde dış ticarerre T:kanı'.lıklara neden olarak fcalkınmayı guçle«tırıci bır etki vapmaktadır. Y'.ıdi'inu7ria oze'lıkle son nllarda bu yönde bir eğ:l.m behrmısrır. Içmdp bulunduğumuz gunlerde pr.asac.p soruîen ifhnl malı sıkıntı>;ının başl:ca neden: 3'idur. Bu çcr ıtıa! dar'.ığının özellıkle. sanayı kesım.r'âeki vıkıcı etkısı goz onunde futularak bu \oldakı davranışlara üır an önce son verılmelıdır. Haftanın Özeti Damdaki PazarlıkçıJar ÎCTE araflar «çptin cerİ7» olunca pazarlık bir türlü bitlrflemedi. Cçlü komısyon, ortak protokol. gizli protokol derken \P lideri Süleyman Demirel. ikınei turun 14. günündo sadece TiirkPş'le pazarlıkta u>uştu. Bu satırlann razıldıçı ana kadar Ccphe liderleri üstıisit \aptikian toplantılarda ikinci MC'nin «çatı»sını tam olarak öremediler. Çunkü Erbakan «çatının tuınumi istemekte» direti\orılu. Iki haftalık çörüsmeler bo>unca. özellikle MSP'nin alacası bakanhklara ilişkın olarak direnıini surdiıren "MHP de 13. çün koşullara ındu. Geçen döııem Iktiriar olanaklarını nldukça etkin biçimde kullanan Türkeş >ine bu nlanaei elde rtmek içm birçok ödiıne raa ol«a çerek Son srunlerde devre\e giren AP Genel Baskan Yardımcısı Sadettın Bilgiç lkili topUntıdan sonra müjdeii veri>ordu: «MHP ıle anlaştık sıra MNP'rie » T Sonuç Surekli bır kalkm rA ortamı jaratılması Içm gerekl: koşuilar yalr.ız bur.lar değıldır. Bunların yanmda. eğınm, ıs alanı yaratma. tutarlı bır kreriı polıtıkası gıb: pe.c çok koşulun da âerçeâ'.esf.rılmıs olması gerekhdır. Ancak. butun bu koşuiları, ayrmtıları ıle. tek bır yazı ıçm de anlatma olanağı yoktur Bu yazımızda en onemlı sorunlara değınılmekle yetınilmiştır. Yurdumuzda. yukarıda saydığımız konulara rı;<, onem verıiınedığ.nden, o!dukça yuksek olan ııljsai geiır art.s'.arma karsm, yurttaşlanmızın buyuk bolumü gelır bolluğuna erışememıştır. Ulkemız, dovız dar bofazı nederuyle, büyük sıkıntılara uğramaktaöır. Ahnacak ekonomik onlemler.e gıaer.ıme olanayı bıılunan bu durumun • "i ıkı yildır jRir'aşarak sunlp gırmesı uzerınî d? aL.rjıacsk bır sonındar. K^ikınma koru<;unda goz a'.ıc! oranlar el'••• eımek >feerlı değ.'dır. Bu oranlar sağlıklı bır ekor.omiK o>;anı :ç.nde, sureklı etkısını gosterecek bır gehsınenın sımges; ıv.tehgmde olmadiıiça bır anlam rasımazlar. Eu parlak rakamlar• a ulkeye yaıar sağlanıa olanagi yoknır Bu duranıun goz bnuıde tutuiarak, kısa surede etkısinı gos'ermpyecek olsd bıle. UTUn surede bütun vur'td^İHrım.zı muclulufca kavuşruracak VP kalKinrna niodelmın uj'^ulanması ıçm gereken çabanın ndrcanmasma bır an once bajlam'.ma'.ıdır. MHP NEREDEN ÇIKTI? TUNÇ «EYLEME GEÇİNCE»... MHP'nin bnyiın esrisi, hir eazetecle vpr alan «CHP MHP'ıe koalisyon onerdi» biçimindeki haberin hcmcn ardından feldi. Bu egilimin kanıtları olarak da Ece\it'in seıcn hafta \erdigi bir riemeçte «MHl'Ae iliskiıı tutunııı \eniden «ozden geçirnıe gereğindeıı» soz etnıesi. bu persemhe gumı \erdiği demeçte de $u io/lerin ver alması »österili>ordu: «Ban partiler birarava »eldikleri \akit çok olumsuz, sakırtcalı hükıımet formiılleri ortaya çıkabilir. Pakat o partilerden lıerhangi biriııiıı bır baska parti ile işbirliği belki daha nSıımlu hiikiimet forıpnlleri de çıkarahilir.» CHPMIIP koalisjonıına ilişkin sö\lcntiler kısa surcrie eenis tepkilere >ol açtı. Özellikle eazete bürolarına telefon açan çok savııia turttaş hunun doğru olııp olmadımnı açık<,» «ğrenmek istediler. Nitekim CHP Genel Sekreterliği de hemen bir açıklama vaparak haberi ve sö> lentileri }alanladı . En seniş oluın1 tepkiıle karşdaşan sririşinı ı!e S haziran sevimleri önceM ve sonrasında olaganüstu bir ediljrinlik KÖsteren TürkIs Genel Başkam Halil Tunç'tan celdi. Tuııç. \eni bir MC lıükümetinin ^u\eııovıı alması durumunda hjçbir kraatını beklemeden senet gre\e eıdileceğinı soviüyordu. TürkIs vönetiminin Kanıuo>undaki Kenel tförüntüsunun pek iyi farkında olan Tunç. «bunun asla hir blbf ya da tehdit olmadıçını» da soılerine eklemek çcreçini du>iıyordu. Halil Tunç'un çenel gre\e iliskin sozleri DISK Genel Başkam Kemal furliler tarafınılan «demokrasi ,sa\a.sımı için se\indirici» olarak nitelenirken. cok sa\ıria sendika. demokratik kurulus da bu eirişimı destekle\e</eklerini açıklıyorlardı EYLEMİN DİĞER YÜZÜ... Erdem İskender ÖZTURANL! üm yaratıklar içinde ıriilen ve çülphilpn tpk yaralık. insandır. Tüm \aşa\anlar içinde sriilünısejchilen tek vaşavan. insandır. Hasıanlar KiUemczlrr Haı\anlar EÜlünıse>cmczIer. Tüm ^arlıklar içinde gozjaşı dökebilrn teh «arlık, insanngluriur. Ha\vanlar çözjası riokemezler Kuşlar RÖ7?aşı (iokt'mez'er Karada. denizde. ha\a(Lı vasayan öteki jaratıhlar çözvası dökemezier. lürk uUısu CB az vuz vıldan lıerı özgürluk sava?ı ile hirlıkte eş.itlik sa\ası vermcktedır. Avni zamantla erricm sa\açı ^crmcktedır. Ama ne \ar ki coğıı raman erdemsiz kişiler egeınen olmııştur toplum soııetinıinc. Erdem de, prdcmliler de azınlıkta kalmi'jtır hep. Dc\let ^önetimı. ozCÜrliik düşmanlarınııı clıne gpçmistir. Bunun veşitli nedenleri vardır kııskıiMiz. Bu nedenler tum açıklıçı ile. tum çıplaUiı^ı ile çıkarılmalıdır ortaya. OziTÜrlük ve erdem satasır.ın kazanilması, bu Rerçeğin açıklıga ka\uşturulmasına bağlıdır çünkü. Bu ccrceklerden biri hıç kuskusuz Tiırk ardınının sa\aşım Bucünün \etmezliğidir. Hiç çekinmeden so^le^ebili^iz kı, Turk a\(lmı sereti gibı sa\as \ermemisiir erdrmsizlerin karşısında. Turk uiusu ozşrürlük ve eşitliği sa\nnamamıstır velerince. Bu noelpııicdir ki kazanılamamıstır iıugune dek erdem \r özgürlüi; savaşı. Ayrıca bu savasın Uahramanlarını üstlenenler, gerçek s>a\a;.çıları iteklemişlerdir politik yaşamdan. Gerçek savaşçılar da ııedense derlenip toparlanamamışlardır bir türlü. Tüm ıruclerini orta\a ko»amadıklan için etkili ol<ınıamışlardır politik >asanıa. Çamıırdan korktukjarı, çirkjnlikten ve pislikten cekındikleri için etkili olamamı».lardır. Çirkinliâi, giızelliğe dönöstürememişlerdir. Her çağda azuıiıkta kaldıklarından, haşarıva ıılaşamamışlarciır. Toplum. arıların değil. eşek arılarının TÖnetimine geçmiştir bu nedenle. Onun icindir ki gözraşı döküvoruz Türk uiusunun kaı>kara >azgısına simdi. Bu jazgnı dc^iştiremediğlmiz için aslıyonız. Chsaki insan. a s l a n ı a s ı m bildigi gibi çıilmesini de bilmelidir. Sürekli gözjaşı, insana rakıian bir davranış dpğildir. Günün birinde gruzel giinler söreceçimizı, «OüneşU günler eöreeeğimizi,» ummasak katlanamajız bunca çileje, bunca üzunlü.ie. Ye açlarken ıruJümseveme\iz kolav kolay. Belki de ağlaya ağlaja öçreneceğiz gülmesini. Çile çeke çeke öğreneceğiz. Ezile ezile aına eğilmeden. vurula \urula ama kınlmadan kazanacağız özgurluk \e erdem saiaşuıı. Dofarken ağlayan çocuklanmızm yaşarken ağlamaması için bu savaşı bizim kuşağın kazanması gerek. Gülen ve CUİümseven biı toplum >aratmak nin kazanmak zorundajıı bu savaşı. Politik >aşamı çanıurdan Kurtarmak, politikayı korloınç olmaktan çıkarmak için bu sa\aşımın kazanümasından başka çıkar \ol kalmamıştır. Erdenün daha uzun süre azınlıkta kalnıası. Türk uiusunun mutsuzluğu denıektir. Bu nıutsuzluga son \ermek. özgurluk \e erdem sa\aşının kazanılmasma bağlıdır. Bu sa\as kazanılmalıdır. lfmek, birazıcık ölmek demektır, aıyor bır i rausi/ ırı. Eiet. giLnıek DU >.'İPiden, sevdıklermden a5ruı..3<.. bır bakıma, bır aure ıçm de olsa, etıyle Kemıgıyle guluşu kahkahası, oturup taıkması, :ı?.eî alıp verışı, bakiçi ne oıle>ır.ı ^.oyle bır salınıp vunıyuşı. b:r tatlı sozü, yuxex açıjıi, gonul aiışıyla, gerıde kendıne gorc de. kalanlara gore ie sılırup gı1meKtır, bır varnvns oır >ol:muş orneği. i( GEZİ DÖJNCŞÜ G Vedat GÜNYOL Dtışünüyorum yurdunu ppıçesten seven, sevd gı ıçın ne sikııitılara katlanabılen ınsanlara hele okumuş ınsanlara hıç \araşmayan sızlanmalar bunlrr. Postunu kurtarmak ısteîı dcr ler buna. adıyîa sanıyla. Bir ıkı lıse ı.':?d?.*ım var kiTT^ clok tor, kımisi iktisatçı. hukukçu, kızıverdıler Turkıye'nın düzenme, yonetımıne. çe':lp gıf.ler. kınıı Fransa'"' .w.m. Isvc'e Eimı Amenka'va Yolları açık ol^un h" »rs'n'er ri bır r' "•"! d.)runesinler, postlarım kurtanp, i,L'CikJer.nı siiirıp oluııca. hav.'.*.l<irını kuş tüylü vataklarda suns erdırsuıler, ne d:veyım. beter olsunlar O düzenli Avrupa yaşantısı ınvana çok güzel görünur. Gerçeklen de öyledır. Ama, orada yaşa yabılmek ve yurdunu unutabilmek için havlı katı yurekli. hayh '.urdumduymaz olması gerek ınsamn. ucvı vurdunun esenlıgme aokunur b:r ış yapmıyorsa eger, dıye dusunüyorum. Yol^a onun. «:hnıp sıtmesı, ikincı ücünru riör ciüncü s.radan insan olmayı kabullenmesı eerek. Tur^ıye de bpjli bır yprl olsn bır msanın. rartaMık ugnına gt>çecegı Avrupa'da sıradaıı bır vurttas Oımaya gonlu katlanabılır mı dersınız? Dort beş ay kalmak ıçm, Avrupa va gıden ama b;r ikı hafta ıçınde pa'tas pancuras yiüda doner ~>!i \? sana' çılaıımız bu du^uncenıı ı<arıi* Ayırlar gibı çel'vor ban». On günlük bır Brükse! K > nuklugunda. yakındnn u pku.n bırçok Turk yumasımızla 'a nışmak fırsatını buldunı Üt u kırk bım bulan, koskoca bır mahalleyı. sajısı/i Tuık Kalre len, Turk Bakkallarıyia kaplamıs olan bır ışçı yıgını. köy kıyafetlen. koy adetlen, çoluk çocuk suru sepet feryad fıgan o canım Turkçe ağızlamle, >ırmıncı yuzynl Avrupasında onuncu yuzyıl yaşamını surdurmekteler. Avrupa dunyasmın onemlı bır ogesı olan Belçıka'da yaşayan bu bınlerce >Tjrttaşımızın, yuzde doksan dokuzunun, oturduklan yerın ne sanat, ne edebıyat yaşamıyla en ufaü. bir ihntileri var. ne de biiım yaşamıyla! Bır para tutkusudur almış yurumüş dort bır yam. Dahp geçenlerde, bir yurttasımıı, mıiionlara satıian evlerın dordü ne sahıp olabılmış B»lçıka'nın en koîu vanı. en paracı yaru ^arpnuş, bu>ulemış ınsanlarımızı. Para üstune para koymuşlar. Aır.a, Avrupa kafası denen o par mak ;sırtan. o olağanustu teknık lere dolu dızgın gıden kafa semtımıze bıle ugramıyor. Asıl gerçek bu ışte. Avrupa'da Turkler, ne vazık kı, yuzde doksan bu durumaa. Brtıkserde bırKaç TurK evıne uyadım. Türk konııkseverliğının şaşmaz ıncelığmde, ağırladılar benı. Konuşmaların agırlığı, ne hıkmetse. domuz etı üstunde \o Sıınlastı. Brüksel'dekı Türklerın ann d^rtlprındpn bırı. domuz eti Minınıı Kasaplar, kımı zaman sı gır verıne domuz etı yutturuyorla:mıs D(;n"".u7 en\s? mekr.ıhmuş. muslumanlıkla bağdaşamaz mış Bir gece ölçuyti kaçırmış olmalıvım, domuz etını. domuz sucugunu dvdum. lezzetini, temiz lığını on plana alarak. Avrupa'nm gobeğme, domuz etı haramdır düsüncesıyle gitme mız ne hazin değil mı? Ohimünden bırkao yıl once Aşık Veysel' in Sabahattın Eyüboğlu'nun evinde soyledıgı şu sozlen bosuna anlatıyorum ev sahiplerine. Nuh dıvor Peygamber demıyorlar bu konuda: Aşık Vevsel Istanbul'a her gelişınde. Sabahattin Eyuboflu'nım evınde, dostlara konser verirdi. Sofra başında, bir yandan venılır ıçilır, bir yanda da turkü sövlenırdi Bir ara, sofraya domıi7 salamı geldi. S. Eyüboglu sordu \'eysel'e «Veysel kar des. domu7 salamı var, yer misin?» Duraksamadan Karşılık verdi Veysel «Ağzına girenden değil çıkandan korkmalı» dıye, sonra salamı keyıfle yedı. Evet. bugün, Brükselde, Turk toplumunu en çok Ugilendıren domuz etı sorunudur. Beğendınız mı? Avrupa'jn Bosfor otobüslerinm rahatlığında. bır ucundan bbür r.ouna geçiyorum. Vıyana'ya gıdış ^e dönüşte. Yugoslavya'da gdzümel çarpan bitmek tükenmez \ol yapımında çalışan lıse ve umversite ögrencijerinin güler yüzlü, coşkulu sevgili çabaları oldu Ddrder beşer kilometrelık uzakhklarda, kümeleşmiş. bır oğretmln gozetıminde, canla baş]a kürek sallayıp asfalt döken, ki7h erkeklı gencecık ofrencilerden gözlerımı alamıyorum. Otobuste Yugos'.avyalılar var Soruvorum onlara Gonullu mü çalışıyorlar bunlar diye Gönüllü, diyorlar Bır baskası, bır Arnavut, vaıı gor.ullıı dijor öğrenciler içın. Çok az parayla çalışıyorlarmış Başlanndaki ögTetmenlerse aonviUüvmıis. Yarı gdnüllü, tam gonullu. Cosuyorum bu gıizelim gorüntü karşısmda. Yurtlannın yollarını onarıyorlar be arîcadaş! Boru mu? Bir ülkenin oğrencilerı. yaz tatıllerini kahvelerde, barlarda, bilardo salonlannda geçırmeyıp, yurdun ana yollarını onarmaya koşuyorlar. Hem de r.e coşkuyla. Gel de imrpnme bu insanlara. Aklıma birden Kemal Tahır gelıyor. Bozkırdaki Çekirdek adlı romanında, Köy Enstıtülü çocukların, kendi yapılarmı, ıçmde oturup ders okuyacaklan. okuyup aydınlanacakları yapılan yapıyorlar, bu zulumdür, angaryadır diye yerı gdğü tıtretişinı dusunüvoruTi. Sdzüm ona sosyalıst bir yazardı Kemal Tahir. Gelip de, Yugoslavya yollarında pir aşkma çalışan. ögTencilerin o coşkusunu gorseydı ne denlı utanırdı, Tonguç'un o guzelım atılmını. kuçümsedıgi için IştP böylp, sevgılı Okuyucular, rcısacık &:, vjrtdışı gezisınm ben de uyandırdığı ızlenimler. Hep5İ bu kadar deâıl. Arkası gelecek. \ixak Halil Tuııçun demecinin «ordumın demokraslvo «xlıip çıkması»na ilişU holümü daha dcğışik lepkilere jol aıtı. Genelkurma> Ba>kanı Orgeneral Semilı Sancar, oldukça >ert ve «genel» bir dcmeç verirken, Jandarma Genel Komıılanlıeı Askeri Savcılığı da Tınç hakkinda sorusturma açtı. Tunç'un girişimi TürkIş içindeki sağ kanadın olumsuz tepkisini getirirken CHP \nnetimi olumlu >a da olumsuz herhangi hir aciklamadan kaçınıvordu. ÜÇ KURBAN... Tüm Türkije'nin gozleri hükömet sorunu Uzerindeyken si>asal cinatetler de, gorece azalnıı> olsa da dunnuş değil Ankara'da bir kah\ehanc\e \apıiaıı silahlı baskmda bir TRT müstahdemi. Ha\za'dakl çatı^mada bir oğrenci, Istanbul Ze.Minburnu'nda bir banka »eznedarı jreçen haftanın kurbanıarı oldular. Bu arada Ze>tinhurnu CHP ılçe binası. TOBDER Aksaray »e Isparla subeleri ile "Vrîllt Eğitim Bakanlığı silahlı \e bombalı >aldırılara hedef olan yerlerdpn sadece birkaçı... T ZORUNLU *TEVEKKÜL»... Yoğun si>asal gelişmelere halkın llgi^iııi olağandışı sıcaklar hile azaltamazken görülen ve görulme>en zamlar, darhklar. jokluklar hep «sükunet ve tevekkülle» karşılanır oldu Pirinç riyatları ani bir sıçramavla 30 lirava çıktı... Kalp ilaçlarının tümünü, birçok antibiyotik vp hormonal ilaçların tümünü. sinir ilaçları ve ağrı kesici ilaçları pijasada hulmak miimkün değil... Et ve Balık Kurumu vokluk perekçesiylp Belediyelere satışı durdurdu . Balık tiyatları rekor düıeye ulaştı .. fstanbulda ekmeğe yüzde 23 zam yapüdı, tzmir'de de bu yönde girisimler başladı Bunlar geçen hafta içinde jrazetemiıde ver alan habcrlerden birkaçı. Halkın «tevekkölü» sürüyor, ama toplıımsal çatışmanın en yoğun ifade«1 olan siyaset alanını çok dikkatle izlejerek ü\x şerlerden verlere' oimuş, jerıere doğmuş butun ağırlığını ^dınca uişar. o ama venı yenı Jlur, bel.e^ıriıT caşıvaralv. On sekız gun auren oıı v ırt dışı gezısmden yenı doruııı.; • . •'yüırını. Benım *ıbı aezıden c!orıen çoi jdrmıını bırıyle konusuyoruz Avrupa ızlenımlerımii' * • <zelıyerek. O çok vasnıın. E^a.^ı babası, kızıyla bırhKie Zur.cn e kalmışlar, ralıatın ratıatı c;ısyonlarda ılu haita suroyle Danyanın en temız, on Juzenıı kcutlerınden bırı olan Zjncr.'.? k:ıımak ne demekttr oıli' or musunuz? Saatı dakı.cası sanıy^u ayarlı, *ım şaırlı^ı, iıs J ' ; : ^ f şune uıat kapı dışaıi etnuş, :r.akine duzenının goz '.ctırmaz k^ş ucîurmdz sıkılığında sa'oanlar. aKs.am.ara baglayan a m a j suresı ıçınde saga sola Dasıra' i n, belırlı hesaplı liidıo »etmeiei', gehp gıtmelerle tu.cer.sn Dir yrşam, bır j'asam seüne tiptırmaktır kendmı. On ots vıl kaaar oncelerı, beş şun <alaıişıiın /.urıch'te. Almancası Almancaja benzemeyen, gorev caıılısı, dis'plın yanlısı, gülruez suıa/.Tne: cıddının cıddısı, janıi<> aaırr. rvtmaz, yanlış adim dtrıram»z :usanlarld dolup îaşan aır »e:.t ızlerumı bıraknu»fi oenae Işte, çok yakınim, noylesı bır kenrten gelıyordu. daü vaktı oldukça yennde bu jjsancuı ienaısı. Kocası aa, isııaısı g.bı, bzel gırışım kuruüuarında çaiışıyorlar. Ellenne oaylı paıa geç1>or. Otolan vai. Kalorıterlı apartnidn daıresınde oturuyorlar. denıze beş adunlık bır uzaklıkta. Kafaları kızdı m», vaz Utıllennde yurt dışma çıkaoılıvoriar. anaları babaları iiz.an kızanlarıyla. Karı koc<> /abaac dıl bıhyorlar. Işlerı çereği, ık.ncı bır yabancı dıl dğrenme ürsitı ua. buimuşlar. Konuşuyoru/ işte. «Ben. dıyor yakınım, bu bozuk berbat düzen ıçınde yaşamaktan bıktım. Çekıp g;deceğ:m Avrupa'ja, msan gıbı vaşamak içm.» Isvlçre, Aimanja. Fransa buyulemiş onu, belli. Günlük yaşam, çok duzenlı oralarda. Elek trık kesilmesi diye bır »^^ yok. Î3U bedava. Herkes bınbirıne saygüı. Sıtkı sıyrılmış za\aUı \akmınmm. Sogumus. cennerı cehennemı bırlikte :,aşayan su canım Tuıkıve'nr.zden, saat ba•=ına bır eer.ç olduruleT, can nı?l 1 güvenhğı kalmamî : yurdundan. Gbçmek <jeo'or "ılünden. sakası yok, çekip eitmek istiyor baska yerlere, sonul rahatlığı, kafa dırlıâi ıığnına. Ilk bakışta haKİı orunebılı• or ınsanın bu tur duşuncelerı. , ı ıncîe on saat çahsan bir ınsan t onun. evıne rahat donemıjor, solu kopjk dolı 'ııtası ha ' ' 4ı lia fslmPcak. Söz nalr '• nd'.k basmalar el «arkı<Mliı.U'n gıria. Evıne rionuyor. ElektriK Sesık. Goz gozü görmüvor. TeievrTyon bekle ki, çalıssm. L.u.a« on sAa» çalısmanin kar*l.:£ı OJ mu" DIŞTA SİLÂHLANMA Nötron bombası ve Cmise füıeleri . Geçtiğimiz hafU dümada en çok bu iki silahtan söz cdildi. Nötron bombası ABD'nin ilk kez denediği hir silâh. Oldukçd guçlu: Bir kilo toııluk bir nötron bombası >arı çapı 62» metre olan bir çember içindeki tum canlı \e cansi7 \arlıkları >ok edı>or, yarı çapı 2.200 metre olan ikinci bir çember içindeki tüm canlıUrı da radvasyon etkisivle iilılurinnr Ama avundurucu bir yanı \ar: Bu ikinci çember içinde kalan binalara hiç bir zararlı etkisi yok!.. Bu >eni bombanın dencnmeslne İliskin lepkiler bitmeden ABD Başkam Carteriıı hir açıklaması detaat >e barış konusıında grnellikle ijimser çevreleri diiş kınkiığına uğrattı. Carter, So»;.etler1e SALT Körüsmelerinde temel anlaşmazlık noktalarından hirini oluşturan Cruise rü7elerinin daha da srelistirileceğini mujdeliyordu: Bir biiyühelçinin anüart CIA'NIN BiLiMSEL DENEYLERi ABD Konfresi d« NStron bnmbasnıın yapımını onavlarken Senato arastırma komisyonu CIAnın bazı Amerikan yurttaşlarını, kendilerinden habersi? «kobay» olarak kullandığını. üzerlerinde uvusturucu madde ve uvarıcı ilaç deneyleri \apmis oldufcunu ortaya kojuyordu. CIA'nın Carter tarafından atanan yeni başkanı bu konuda elinde belseler oldugunu ve sornşturmanın sürdürüldüğünu bildiriyordu. *cıklamava göre. üzerlerinde habersizcr «deney» yapılan bir çok insan \erllen ilaçların etkisivle hayatlannı jitirmisti. CİA Baskanına göre bu tur deneıler artik yapılmıjorrtu \ma Nötron hnnıbası japılıvor. Cruise füzelerinin >apımına da hız \erilecek, daha etkin kullanun biçimleri bulunaoak... Cumhuriyet TÜRKIYE'NIN HAFTALIK TEK HAEER DERGİSİ YANKI ÇIKTl... ALDINIZ Ml? 52 SAYFA, 350 KIRLŞ. TAN'KI'nm bu haltakı sayısınaa ellıden fazla birbirinden ilgmç yazı var. Işte bıuılardan bır k:smı... Geçen naftamn siyası olaylannm gelışmesi.. MSP'li Br.ttal, CHP'li Kışlalı. MHP'lı Somuncuoğlu TANKI'ya onemlı siyasal konular hakkındakı likırlenni açıkladılar... Enerji kısıtlamasınm yarattığı sorunlar. £nerjî ve Tabii Kaynaklar Bakanı Neşet Akmandor, YANKI'nın sorularını cevapiadı. Kar^ıkarsıya bulunulan ekonomik sorunlar üe ılgılı sorulan Hıkmet 'çetın YANKI'da cevapiadı.. Saellğmız ıle ılgıli önemh sorunlar.. önumuzdekı beş yıl ıçmde kalp krizı geçırecek mısmız? Bunu kendı kendınıze cevaplayabılırsıniz... Cınsel problemler: Erkeklerde menapoz donemı.. Cınsel sorunlarınuı eşmizle açık olarak konuşmanız gerek.. Iç olaylar, dıs olaylar, ekonomı, :ş âlemı, sınemı., seks, saglık modem hayat. rrüzık, kitap. otomobıl, msanlar, savunma, eneru. radyo. TV. moda bblumlerınde bırbırır.den usınç ellıden fazla yazı.. YANKI, okuyuctılarını tterşeyden haherdar eden taralsız ve guvenıllr Haber drrçsıdır.. Y^NKI TurkıyeTun her tarafmda her pazar'c^' aünu bulurrjyor. Mut:aka ftr V\NK1 sadece 350 kuruş ¥AXK1 alınız. Lllı Tüketici Evinde Reklamlar] GÖRÜYOR DiNLiYOR OKUYOR Aeaba hangı reklâm daha etkili oluyor? Fiyatı 20 lira/Bütün kitapçılarda Genel dağıtım :Tekin Yayınevi TOPRAK MAHSÜLLERi OFiSi GENEL MÜDÜRLÜOÜNDEN îthal olunacagı Usn edılmıs b'j:unan 2<ı3U.üW Nt/Ton Pır.nç ıhalası, llân ve satış hususl sartlanmız hukümlerı aynen geçerlı olmak üzere, 27/7/197? çarşamba günu saat 14.00'de yenıden yapılacaktır. Ilgılılere duyurulur. TV Radyo Gazete Dergi Sinema PEVA Relclâm Arastırmalan. reklâjnlarınızın verimlillk deıecesını öîç«r. 3 ooo Ankete dayalı etüdler. Tamamlayırı aılgı için muracaaT: tshklâ! Cad. Imam Sok. \ o : 1/4 Beyoğlu İSTANBUL (Cumhuriyet 6820) Bakıvorur.. d? dolabmda vıs/.:sı verlı • t.ı~ 'e. S: ası Marîbnvi Saçlaı berberden venı çıkmış E. da'm ne oisun dlyesi ge(Cumhurıjet. faKö) lıyor msanıa. PEVA (Basm: 20848/6819)