Katalog

DORT CUMHURİYET 11 TMMUZ 197T ABDULCANBAZ İ frîNt VA OLDîl m TUflHAN SELÇUK ŞARKISIZ DÜNYALARIN ORKÎNOSLARI Ayhan HÜNALP 5 «Şarkılar. Unurulmu?, hatırlanmamı?, btr daha hiç sflylentnemıs şarkılar. Biı de onlar gitn tni olacagız?» «Evet, onbınlerce agızda, günün her saatinde. o ucuz gazino larda söylenıp sonra unutulan şarkılar gıbi alacağız». «Belkı cie düdükler gibi, kulaklarda bir iz bırakıp gideceğiî. Tren düdükleri, bekçı düdükierı, oyuncak düdükleri gibi». «Kulagrouzda bir çmlayış, yüregünizde bir ürperiş kalacak yalnız». «Yüreğımize kadar ulaşabileeek mi dersm?» «Hayattaki her $ey, her davramş, her tutum yüreğe iner. Fakaı insanların çoğu bunu farketmedra yapar. Bir merkebin amnjı da yüreğe iner. Onıın aeıkmasını. bir eiin yularına uzanmasını, tekmeîenmesini hatırlatır. Bu merkebin anası kimdı acaba? deriz. Gözleri ne kadar güzel deriz. Ne kadar yük taşıyor, ne kadar çilekeş deriz. İlk sahibini. su ıçtiği ilk yalağı. yediği ilK süleyı hatırlanz. Yüregimizde bir Kipırdanma mutlaka olur;>. «Sonra bu kıpırdanmalardan insan enlarktüs krizi mi geçirlr?:> «Hayır, eennet mahallesine transfer olur. Hem de bir celsede.» ı.Evpt. şaka bir tarafa, söylediklerin gerçek. Hepimiz. bir soxak feneri, bir midye kabuğu, bir martı kanadı. yırtık bir elbise. bir sardunya saksısı, bir eşarp. bır çift eldiven, naylon bir külot.. bıkini bir mayo grti eskiyip gıaeceğız». uEskimck, olmek. yokolup gitmek. Bır ıılmın. elli kuruşluk rnmar.ların bıtimi gıbi bir şey. Virrr.i günde çevrilmış filmlerin nasilıat dciu binşleri gıbi üç dakika, on sanıyedeki bitimi ve anlaşılmazlığı gibin. «Ben lıep sonları, bitışleri. daha başlamadan içimfip riuyıy» rum. Bu yUzden de benim ıçin her marera sınırsız, büyük ve karamsar oluyor.» «Kalplerımız de sevfrilerımızin yasındaymış». «O halde ben çok ihtiyar sayüınm». «Ben de». «Orası pek bellı olmaz». «Belki de». «Zaten crke'iler da'.ma işin p«*k derınir.e inmez. yii7»y3e kalır v.ınus bahğı gibı». • YamUyorsıın yavrum, ysnılıyorsun. Yıınuslar yalruz oynaşırker. yüzeydedir. Sevişmeğe başladılar mı derinlpre merlpr. Bümn msanlar çamur ıçinde olsaiar bıle, bazılan yıldız'.ara öakarn.ij:> YENt SÎLÂH BUGDAY Derleyen: KENAN MORTAN AED'nln tanm ürtLnîerl 1hacmda kazandıgı onem n.x?Mndan sabaha trerçek!esm<?z aegildir. L'zun yıllar boyjnca ABD Tarım Bakanhjfı Amrr.!;an tahılının satışı içm ligratmış ve tüker:c:lere bu yoldon tahılutı tanıtmıştı. B:î;m çevrelermin il ttlo ?*• mjn yumurta beyan degcnne yarım kilo erin yu:nur;A beyazt değ'erinin eşit oldugu yolıondakl san ABD'r.in çok ifr.e seid:. KM sar her vönüyle kunsr.ı'ıdı. Özellikle tanm ürünleri îaz!:isı yoksul üikelere teknisyen'.erce ıamtıl:p, satıldı. Tanm r.careü ?e geîisimı ıcm yasa başhğını taşıy.n PL 480 vasası tum dünyada ihracat patlamasına vol aç'.ı. \9'A yılu.da ABD Tanm Baka.ru:?:ı buvük te"ahıl sirketleriüe 'ıa!ui uiırî'.in :çm 12 milyar dn'.ır ödedi. ABD den yapılan tah:l Taleb1 Kiavı'cii daha uiiyuk bojj.lara \urQi. JAPONY& Japonya devlet ile endthirt arasüida bu alanda kurulan işbirl.ğinin en canlı örnefiıdir. Bu örnek aynı zamanda bu işbirliÇini:ı talebi nasıl eîkiledigim, tüketici alışkanhklarvn nasıl ieğ:5tir:ldift;ni ortaya koymak'adır. Bugün Japonya, 3 milvar dolariık tahıl ithalatı i> ABD'rnn en önemli alıcısıdır. PL 480 yasasj bu ü!kPde AHD tanm üriinierine büjük bir ahskanhk kazandırmış VP Japon halkı bu tah'.llarm önerrui bir alıcıs: haune gelmiştir. GÜNEY KCSE Oüney Kore Cumrmriyett bu alanda .kinc bır brne'î'ir K > re, son yirmi vıl PL 480 yasası uyarınca, Hindistan sıralarr.a dış: bırakıhrsa, ABD'de en fav.a rahılı sağlamıstır. Bu yotla Kore şimdi ABD':I:Ü tanm .r^ç alanları içınde beşincı sırarı almıştır. Bundan 13 vıl önce ke.s'nilik havvan üretimi hiç olnıv '•an ivore bugüıı bu hajTanl ır için vılda 8S5 roilyoa dolarük tahîl i^nalan 'rapmaktadır. T.;:'.;««nin üç büyük yem fabrikası Kalstrm Burm; . Cargill ve PJ*vey birer ABD tekeadir. Üsr«lik bunlar PL 480'in ünansman olanaklanndan yararlanılara'.î ^ı sa edümislerdir. PL iSO'in karsv lıfe: olan paranm ithsla'ı ' apan ülkede kalması sonucu \ t>aralar oldugu Eib: yatınma kayd:rılmıstır. 20 vıl önce batıda'.:: üretim şekliyle biiinmeyen ekmek üretim' Korp'de aîabildigir.e büyümü=rür. B'.ı konuda bir İ5{at:=*iğe söre fi'Vtf? «imrii > ekmek f' bulınmaktadır. •""SSCB ve Çin ile ticari ilişkilerin başlaması ABD ticaretini kelepçesinden kurtardı,, CIA'nın Politik Araştırmalar Enstitüsü raporunda, «ABD'nin açlık tehlikesi başgösteren üikelere beslenme maddesi ve tahıl sağ'a mada göstereceği etkinlik bu ülkeler üzerinde ABD nüfuzunu da arttırabilecektir» deniyordu. TÜRKİYEDE TARIMSAL M&KİNAIAJMİ M&RSHiLL YARÛIMI VE PL 480 YASAS4 İIE ÖNEM KAZANDl «OîCMr Wılde'ın sörii değil mi?n «Evet». «Kadmlar ıçin söylen.iştir her halde». «Bu sızm kuruntuniizdur». «Yaşamak da bir kuruntu, bir yarım senarjo rtejil rnldir?» «yerlı Jihn senaryolan gibı mi?» «Verlı fiinılerden bize ne? Sen bizim filmimize, kendi fi'.mim;:c bak Bızırn senaryomuz tamam mı? Xere<ie başlangıç, hani r.ereve geldık? Nereye gidiyoruz? Bunu sen de bilnıiyorsun. ben dc. kımse bilmıyor bunu. Çocuklanmız olsaydı onlar bilirler miydı sanıyorsun. Sen muhteşem bir serserisin. hem de bir bulvar sersensı. bır boga/içı serserısı. Seni bir sosyete kuı koleksiyomınun en güzel yerınde eşantiyonluk olarak saklayabilirim. Ba?ka 'oır ışe yarayabileceğinı mi sanıyorsun? Bır küçümseme, bır kıvrık dudak. Kendınden ibaret bir dünyada yapayalnız yaşayan bır büyük ukalâsın, o kadar». «Yollan başka, kalplen ve kalalan başka şchirlenn çocuklarıydıkü. «Senden ne köy oiur, ne kasaba». «Senin bilmiçlığin kadar, benitn unutfnuşlugtım var demiyomm. Ben butüıi evlen terkedilmiş bir ilçe, sen, Atlantikte bir transatlantik. Bende çakal ulumaları saksafon sololan. Bende aiabildigine kaldırımlar, elleri cebinde, ekmek kavgasmda kavrulmuş trençkotiu insanîar. Sende, kızarmış cipsler, limonlu votialar, salamlar, Pahnal sigaraları» «Kalplenmizi bir daha kınlmayacak kadar çok parçalıyonız, tU2İa buz ediyoruz». «Zaman siirüdükçe hep böyledir, bu. Zamana çelme takabilivor musun'.' Onu omuzlarından uıtup da durdurabiliyor musun? Zamanı omuzlanndai] yakalayıp savurabilıyor musun? Onsekiz yirmıdört bır kartposraî gibi piastik boyalı bir duvara asabilıyör musun? O halde sus. Bırak zarnam akıp gitsin, çekip basını gıtsin. Bacaklarının arasına sıkısmıs kuyrugu ile bir kemık parçası ıçin köşebaşlannda nöbete girmış sokak köpeklerme riönmek istemiyorsan, bırak zaman çekip gitsin. Hayatta her şey böyledir. Her şeyde, her işte böyledir bu. Koşarsın. yalanırsın, yaltaklanırsın. Sp.tırları yanyana gelse, Londra'dar. Madagaskar'a ters yönden ulaşabilecekmektuplar yazarsın, sensız yaşamak olamaz, olmaz dersm. Hayatı seninle tanıdım, ser.inle yaşadım dersin. Sen benim yakamdaki karanfilsin dersin. gözbebeklerimde ışık senındır dersin. Fakat sonunda bir gün alır başını. çekip gidersın. Bunu yapan yalnız ben degiîim. Düşün, aynı şeyi sen kaç kışiye yaptıii?"Ka(; delıkanhnın rüyasım bozdun, dipiomasını y.k • Un. okuîur.dan belgeler aldırdın?» «Böyle bir şeyler hayal • meyal hatırlıyorum. MahaUemizd» bır delikanlı vardı. Ama, her mahallede bir yığın delikantı, bir yıgın genç kız bulunmaz mı?;ı uB'.r şey demedik, devam et. durm?v. «Agsçhklar arasinda bir evımir, vardı. Baham en glizel odayi bc.r.â nedıve etmışti. Annemle. babamm odası arka taraftaydı. Herkes yattıktan, bekçı düdükleri kesild.kten sonra mceden bır jslık sesı duyardım. Bazı. penceremden baktıgımda...» «Bazı • bazı değil. her zaman baktıgında. cvet devam et. .» «Bır başka pencereden bana doğru bir hayal sezerdim. Lisede oku.vormuş. Hepsı bu kadar». cO yaşlarda hepsi bn kadar olurdu. zaten. Başka ne olabilırdı ki? Şımrii sen ada vapuruna. bPn Boğaziç: vapuruna koşanz. Sonra gene jurası. Bu iskele iistii. bu tavan arası. bu tar gaz\r.os'j. bu^kösepRsı. Rejisörün ınsaîır.a. prodüktönin imkânına kalmişız. Nereve isterlerse oraya kondururlar btri. Ksrşıda köprü prrmaklikları. çatanalar. mamalar. satıeılar. dumanlar içinde b;r sehır. r.inyit kokulan. arsenik kokulan. idrar kokulan içinde bir sehir. Uzaklarda Piyer Lotı'nın siluetleri içinde Haliç». (Devanıı var) Yoksul ulkelerin yiyecek maddele ri ithali 1973 yılında daha önceki yıllara oranla bir misli artış gösterdi. ABD'ye, tahıl açığını örtmek için fazladan ödenen paranın miktarı ise 2 milyar dolar idi. yılda 5000 dolardan azdı Kısaı serbest rekabet ancak büyür: ; merikan çiftliklerıne hayat ha. kı tanıyordu. Büyük çiîtlikler için MT SU ionra yeni bir proçram daha ö reye sokuldu. Önee tanm ?ir( lcrıııin tiyatır.ı dahı karjılarr yan bir taban fıyatı saptams yoluna gidildi. Bu fiyartan U: t:m yapabilecekler belli idi. . « cak bir süre sonra bu çıft'.ik :çin prim biçimmap '•«ni bir '. Sulama başlatıldı. Bu özde l yük çiftlikler için getirılmış •">dün idi. Ödünle. çiftlik sah leri selir vergisi muıfiyetir.e ) •\iışturuldular. ÎÜK ÇİFHİKIERİH BAGIMUllC manda .ekT r ABD *'iin* eeçri Aynı iskılar Domlnık Cumburiyeti üzerinde denendi. Ülkeve açılacaV: oüyiik kredi ancak ticari alışverişini arırmak karcÎ!.,~.a verUdi. «So\yetler Birligi ve Çm Halk Cutnhuriyeti ıle ticari ılişkıierin basiaması çağımızın en büyük oiaylanndan biridir. Bu durum ABD ticaretini keiepçelerinden kurtarmıstır.» ABD P01I1IKASI VE EİKIL'.RI CİA'mn Politik Araştırmalar Enstitüsü dünja r.üfusu. yiyccek maddeler üretimi vc ıkiim konusunda ağustcs 1374'de bir çalı^.ma yaptı. CİA çalışmasımn bir bölümünde ABD mn besienme ko Bu arada birçok ülkenin kendi Kârh ticaretin başlamasından nusunda olusturclugu potansij.'c1. özverisi ile yarattıgı beslenıne bir süre sonra Başkan Nixon i şöyle anlar.üıyordu: > olanaklan ABD'nin girişimleri nemii bir karar alarak dogu blosonucu yok edildi. Gııatcmala'clA ku ülkelerı ı'.z yapıian ticarettc «Dünyanın hiç olrr.azsa yoksaı bir karışık yem kompleksi PL 4S0 lisans zorunluluğunu kaldırdı. Li kesiminin önümüzdekı yıllar ile ucuz yem sunurnu yüzünden 5ans anlaşmasının ltaldınlrnası ıflas etti Hîr.dıstan'da üst dü kendi başma öneinü değildi. An içinde beslerane madde'ıerj açısın 1 dai . önenili açıklarla karşıla>uzejdeki AİD uzmanları Hindistan hükümetinı hammaridesi i:> cak lisar.s zorunlulu5\ı:ıun kaldı cağı ve bu yüzcien açlık tehlıkesı oihnmektedır. kp içinden sağianacak yem lab rılm&sı ABD ıçin bir önemli a ıie itarşüaşacağı vantsjı ortadan ka!öınyordu. Li Zengin'.er ile yoksullar arasır.darikalarırun kurjlmar.ıası içir ikna ettiler. Üstelik AİD uzmar.lan Fans ticaretı olanr lilkelerde ür*.i ki açmazlar piderek buyüyecekHınt hiikümetine büyük ithal nün taşımasının j üzde 50 oranın tir. Bu nedenle dünyanın Kuzey Amerika îanmına bagunlı olmaeereklerı yaratnoak bir sojn t\ da ABD araçları ile yapılması ör, artacak:ır. hı'ı karışımı fabnkasırnn kurul Rörülrriekreydi. Oysa yem durıuıı sı durumu giderek da bır ayrıcaiık ortadan kalîuyor ABD'run açlık tenlikesi başsomasuıı sag'.adı'.ar. IÜAN du. Ama SSCB de kasım 197: teren üikelere beslenme madde«: sonunda ABD'den yakiaştk 3.3 ve tahıl sağlamada »bstei'sceiı PL 480 yasf ...ı rararları sıSOVYETIERIE IİCARET milyar tonluk tahıl ve yem alı etkinlik bu ülkeler üzerinde .ıFD vılmakla bifmfmektrdir. Bir N'sn rrunda bulundu. r.üluzunu da artırabüecektVT. dan difcer banlı Ulkelerin %ara:ABD ük biıyük tıcarı tahıl siKlimatoîoglann. da belirttiğı z'^ t:ğı rcari rek^bet. o>. ••' •• parişini SSCB'dsn aJdı. SovyetÖnce ctevletler arası alımlar önümüzdeki yıilarda dünyada ıy, «Unr tahıl «atışı» v* olnsı ile ler'dcn 1972 yılında ABD tahıl bsçiminde sürdürülen ABD Sc/v düşüşu süregelecek olursa bsşiinlenmeye çal'.şıhrken. alır; gösteren açlık tehljkesinın rle keler ticaretlerini ancak ABD J .• üreominın dörtte birine karşılık yetler Birliği ticareti dajıa sonbununla orantıh artacağı açı.îra ABD tekeilerine kârlı öir alan yapmalan haiinde PL 480 vas:; olan yarım milyar dolar tutanntır. Giderek soğuyan, bu nederi.» olarak terkedildi. 1972 yıhmn jının olarır , ••dan vararlanada tahıl siparişi geldi. Bu sipa temmuz ayında Continental Gra de açlık tehlikesi artan bır dü.ıivHecekleriıu öSrenme'îtedirl^1 nş sonrası ABD'nin ödemeler in şirketi en oüyük siparişi aldı. yada ABD'nin tekelci duru:,vı Bu alanda canlı toir ömek tran' dengesinin durumu hızla değişti. Şirket ile Sovyetler arasında gö bu ülkenin daha önceleri hiç riır. İrpı 1960 yıliannm sonu'v tahıl stokları tükenmeye yüz tut rüşnvler şizli olarak sürdürül yaşarr.adığı bir biçımde onu ırr da nebati yaS ihtiyacını I';yat! beslenme devi haline setirebı'.edah.. e:ver Mi olan Sovyetlf r tu. Bunun sonucu ise dünya tahıl mesine karşın, Başkan Ni.von an cektir. Bununla saglanacaî; oian laşmanm imzalanmasınden üç Birüi^'nden ? 'a .;:a baş'.am'"fiyatlan yilkselmeye başladı .Bir gün ponra bır açıklama yaparak ekonomik egemenlik hiç bir ustı. AED için bu rinemii Tsazfl' tahıl tekeli şirketi başkanı bu So\yetlere CCC aracılıgı ile 750 keri işgalin saglamayacagı püçtıtaybolmuştu. A:ıc?k ABD, L konuda şu ilginç sözleri kullanı milvon dolarhk bir alırn kredisi eikin olacaktır. Kısaea Washu.ç:48 sle lin'p büyük > 3<.>. *.on insanlann yaşam ve ölurr. verildiğini bildirdi. vordu: sundu. Karbolan oazar kısa r.ı haklan alanında SOHKUZ bir egemenlige kavuşabilecokt.ir.> ABD'nin izlediğı yem ihra1; strEtejisınin sonuçlan çok k'.sa zamar.da belli oîdu. 1373 yüı sonunda ABD'nin tahıl ürürılen ihracatı lekor dıizeylere UIJSIT\<en, scoklar 'üketilmiş ve böylece tünı yiyecek maddelennne korkunç boyutlara varan gelırler kaydedümişti. Bundan sonra Nixon planınm ikinci bö'lümü yürürlüğe koj'uldu. Nitekim bir Beyaz Saray snzcüsü, Nihayet !9?r» yılmcian 'r\ı yana uygıılanan tanm polirikasını değiştirme olanağını buiduk» dedi. 1973 yılında Amenka'i Kongresi bir teklifi yasalaşttrdı. Yasa ile ekili tanm arazısi kısı> lanabiüyor, fiyat destekleme p'ilitikasma son veriliyordu. CCC ise fiilen kaldırıhyordıı. B^ylc.'e ARD tarımında çiîtçiyi destekleme politikası art:k ke^inlikîe rerkedildi. Serbost piyasa an 1 ; yer.i ürün fiyatını belirleyece':'i. Serbesf piyasada belirlenen bıığdaym fiyaiinm ne oldugurt". bir çok kjcife Amerikan çiftçısı :flas etnıekle öğrendi. Bu ülkede tarım ve tanıl ti lıklerın elındp s.ürdüruiuyor Büyük sirkctler:n ve banKals pşenıenliğı dolaylı b:r yoidan lannuştı. O da gırdı ve k; bağımlılıgı idi. Son 20 vılda { çilerin girdı vc kredi yönün banka ve çıftlıklerı horçları, 5 de 355 orar.mda ar'tş göste ken, gelirı sürekli düşüş gös mişti. 19">2 vilından bu yana yecek rr.addeleri tiyavları vt 43 ölçüsünde artış posteri ciftçilerin satışa çıkardıgı ta üriinlerinin fiyatı ancaV". y\ altı oranında yü'iselmişti. Bi bunları yorumlayan "si'con'ır. danışmsnı. •ABD'de çıftcileı lııslararası politikalar doğn stında ürotim yapmayı arlık renmelıdırler» diyordu. Temelleri snn yırmi vılda mış ve daha ionra yasal bır | forın kazanan uygulamalarıı çüncü dünya ülkeleri ıçin so ları ise korkunçtu. Gelirieı yiizde RO'inin beslenmrlen harcayan ou yoksul ülkeleru sanları artan fıyatlar ve bil olarak ekim yaptrıimaraa pı kası vur.t.iden dai.ı Tentş < lerde açl'k tehlikesi. ıle k Küçük tarun yenni tanmdı las'.lar. 1873 y.lı scnunda b . > yoğunlaşma, bütünleşme ve tan L^elerin yivecek maridelerı ı mın büyük çıftliklerle y?.pılııw ceçmis yıilara cr>re bir mısl sına terketti. Tanm Bakanlıç tıs Eösterdi. ABD'ye 'ahıl « ıstatistiklerine göre son 20 ""i; nı önme.< için iaz!adaxi 6d içinde ABD'cie küçük çiıt!ık!eri:ı paramn miktarı ise 2 rnilyaı sayısı üçte iki oranında azalmı? lar idi. •ı Geriye kalsn 2.? milyon çiff ÜŞ1 ise çiftlİK'ctı saymak güçfu YARIN: ROKfüEN DE &ÜU Çünkü bunların çogunun ceüri DiŞi BOND GARTH f EFEMOfM AMLIŞ DÜ?Û' rJUyOR6UMÜ2 MTsS EOU