Katalog

hKonomi • •• Ekonomi Ekonomi ... ükonomı Ekonomi ••• Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi ..< CEPHE HÜKÜMETÎ DÖNEMİNDE İKİ KATTAN DAHA ÇOK BÜYÜTÜLEN KREDİ HACMÎNİN KISILMASI BEKLENİYOR HIZLI KREOİ GENlStfMESI, EKO NOMIDE 5TOKLAMA VE SPEKUAÎIF GIRIJIMLERIN IEMEL NEDENINI OLU5ÎURUVOR. Pars Am .Net Hredi Haeml • Baru.a Krednen Tıcan Ihtısas • M B Kreoıleri Rmnolidr Mevduat Kredı'Me>tiu»t Oranı PARA • KREOİ • MEVDUA! 60STERGELERI (MILYON Tl) 13 M a n s 19TÎ 161 146 274 7=1!» 132 834 132 884 5° 950 81 924 164 429 117,2 • MC'NIN KREDİ HACMIHİ LETME POLITIKA5I, MERKE2 BAN KASI KAYNAKIARI VE DÇM HE SAPLARI ZORLANARAK SURDliDURULDU. 31 Aralık 197S 151 5f>5 245 6=^9 183 762 128 260 n5 502 61 897 162 845 % Dejsrşnıe 11,8 63 49 3.6 80 0,9 32 3 4,* 1123 14 Marut 117» 119 811 186 6*4 146 56 99 lr'9 47 387 40 108 130 531 112,2 31 Arahk 1*75 118 4, 171483 138 953 92 000 46C53 32 530 132 374 104,9 % Dejisme «3 1,1 5,4 7,7 0,9 23,2 1,4 U TASARRUF MEVDUATI YETERSİZLİĞİ BANKACILIK SİSTEMİNİ DARBOĞAZA İTİYOR • TASARRUF MEVDUATINOAKİ ARTI$ ORANININ GİtTÎKÇE DLJMESINOE. ENFLAS/Oh ıLE GELIR DAGILIMI ADA LETSIZLIG! ROl OYN'JYOR. TUKETIM HARCAMALARIM OAKI ARTI5 DA BIR DIGER EIKEN OLARAK DEDERLENDıRILIYOR. Uluç GÜRKAN Vıl'oaşmdan 13 mayıs tarıhme kadar ıtredı hacmmae 29 1 m Ijar lıralık bır genışleme kavde dılmıŞtır. Geçen yıiın eş donemınde kredı hacmmdekı artıs 15 2 mıhar lıra ıdı Para krea ve mevduat gostergelennde bu yıl gozlenen değ'şmeler, kredı mevduat oranı ıle geçen yılın es donemmdekı gelısraelerle bır lıkte ılısıktetfi fabloda sunulmuştur Tabloaakı bügıler, bugun ıktıdarı terketmış olan MC ortak Iıgının kredı hacmım arttırma polıtiKasını, son gunlennde gıderek hızlandırmayı vegledıgınl ortaya Koyrnaktadır Bu polıtıkanın enflasyonu korukleme doğrultusundakı bılınen etkılerınm vakm zamanda agır bır bıçımde hıssedılmesı kaçınılmazdır MC ortaklığınm gorev donemınde para kredı ve mevduat gostergelennde olağanustu buyumeler mevdana gelmıştır Ortaklıgın goreve başladığı. 1975 jılı mart ayı sonundakı 122 mılvar 785 mılvon lıralık toplam kredı hacmı, eldekı son bılgılerı vansıtan 13 mayıs 1977 tanhinde 274 mılvar 358 mıivon lırava çıkmıştır. Gunden gıine hızlanan kredı hacmırdekı genışleme yuzde yuz oranını asmış bulunmaktadır 150 mıhar lıranın uzenne çıkmış bulunan kredı artışmın 93 mılyar lırası ozel bankalarca varatıimıştır Crerıje kalan 60 mılyar lıraya vakm artış da Merkez Bankası'nın kamu kesımmın fınansman açıgını kapatmaya yonehk doğrudan kre riılenndekı genışlemeyı gostermektedır. TICARI KREDILH Banka kredılerı lçmde en hızlı artışı tıcan kredller gostermıştır Mart 1975'de 62 mılyar hra olan tıcan kredıler 133 mılyar lıraya tırrnanmıştr MC ortaklığımn kamu kesımının açıgını Merkez Bankası kaynaklannı zorlayarak kapatması nın yanı sıra, her turlu kullanıma olanak veren ozel tıcarı kredılerı sorumsuzca genışletme polıtı kası, stoklama \e spekulattf satışların temel nedenmı oluşturmuştur Ozel tıcarı kredılerın MC ortaklığınca olağan Ustu b r bıçımde arttınlması, dovız darbogazına ragmen spekulatıf ıtha'.at ıle sto* fınansmamna olanaK sağlamıştır Dovız tutma yetkısıne sahıp bazı ozel bankalar, yurt dışmdakı temsılcılıklerın de çeşıtlı >oılardan topladıklan dovnzlen, «mute ber» savdiıdan muşterılennın kullanımına olanak jaratmışıaıdır «Muteber. muştenler, yurt ıçınde elde ettıklerı mıharlarca lıralık kredılerle bu voldan spekulatıf ithalatı surdürebılmışierdır. ARACI FIRMAIAR Ote /ardan, buyuk kredı olanaklanna kavu «an çok sıvıda aracı fırma, satışlarını kendılen ıçm en karlı zamana k^dar erteleme gucunu elde etmışlerdır Bojlecs, bazı mallarm pıvasaya çıkmaması ve çıktığı zaman da ytıksek tıyatla satılrnası mumk 'n olmuştur Kapıtalıst Batı'da 1969 1971 bunalımında başvurulan bu uygulama, MC ortajdığının temel e konomiK seçıırı halıne gelmıştır özel tıcan kre alabndığme arttınlması, uretımın duşurul mesl yanında temel mallann storianmasına v^ 'iıksek fıvattan azar azar pıvasava surulm^sın» ım^an \ermı?tır Kredı olanaklan buyuyen ozel £ rmalar elde ettıklerı kredıler ıçm odediiden vuzde 20 \ı bulsn {aızm çok uzerınde bır k.arı gere^t sınde satışlarını kısarak ancak vuxsek fı jatla devarr. ettırmek suretıyle sağlayabılmışler djr. MC oraklıgı 'ktıdarmda başta demır ve ç mento olmat uzere ınşaat malzemelerı ıle sana \ı hammaddelennın yığın halındekı ıthalata rag men zor bulunabılır olması bunu 'tanıtlamakta tiır Son zamanlarda açıklık kazaran olgular para ve kred: hacmı ıle fıvat artışı arasmda bır para lellıSın oldugunu gostermektedır Ancak bu para l»llık mutlaKa esonomık ^asam'n canlanması b çımınde olrrak'adır Para \e kredı genışleiıesı olunca, bundan jararlanan /juruluslar, üretım ve satıslannı kısabılmektedırler Bunun yerine daha ?z fakat daha voıkseK fıvatlarla sa'iş vapaolmelîte ve daha tazla kar saglavaoıİTie.ctedırler Boy lcce fıyadar ytıkselırken ış hacmı de duşmuş ol maKtadır Şımdı, guvenovu alabılecek bır Ecevıt Hıiku metınden beklenen kredılen normal olçulermde tutmaktır. Bu polıtıka, hem pıjasava stoklanmış mallann çıkmasına nem de fnat artışlannın nor mal sejnne gırmesıne olanak jaratacaktır Kısa surelı CHP \ISP koalısjonu donemınde ızlenen bu politıkanm, para darhğı \akmmalanna karşın olumlu etkılen hatırlardadır HEVDUAnA NE OLDU! MC ortaklığınPf kredıler hızla banka me\ duarmdakı artışın ılımlı bir seyır ırle aığı ortaya çıkmaktadır. Mart 1975 de 99 mılyar 402 milynn lira olan mevduat tutanmn 13 mavıs 1177' de ulaşaoüdıgj nobta 164 mılyar 429 mılvon lıradır Mevduattakı bu ılımlı artışın aa se^ı/de b rı resmı mevduat hacmmdekı genışlemeden kaynak lanmış bulunmaktadır Banka kred.lennın nızla artması, buna karşılık mevduat aıtışımn buna ayak uvduramaması, kredı mevduat oranımn yukselmesıne vol açmıştır Turkı.vede banka kreculen ıle banka mevduatları eş duzojde ıken MC ortaklıgıvla bırlık'e kreaıler mevduattan juzde 17 oranında aaha yuksek bır noktava çısmıştır Bu gelışmenm ortava kovougu onemlı bır gerçek ıse, banka kredılerındekı artışın mevduat gıbı saglam Kavnaklar yenne Merkez Bankası kavnakları ıle dovnze çevrılebılıı mevduat hesaplan (DÇ A lı ekonomının xeletegırı 'ehdıt eden «caynaklara dajandınldıgı olmaktadır. Füsun ÖZBiLGEN MERKEZ BANKASI NIN HAFTALIK DURUMU (MILYON Tl REZERVLER MILYON DOIAR) Snn hafta 10 6 197! 13 97 17 19 b9 217 489 196 727 74S 779 936 Oncekı haf tav a "o fark 4,2 1,4 Bır Til 11 6 1976 15 3Of> 41213 11946 14 272 47 9=i4 138 691 1 9 77 En du?uk 11.583 70 968 13 320 19 071 64 849 190 V2 1 1T« 7 405 3S521 93 134 S12S 3 692 2 690 9 A K T IF Altın ve dovız mevcudu Kamu kesımı kredılen Özel kesım kredılerı Tarım kesımı kredılerı Dığer aktıfler (DÇM karş ) T o p l a m P \ S IF Banknot emısvonu DOMZ borçlan En jntoek 17 654 97 196 18 453 24 530 71386 218 816 61 234 306(5 10 393 39 734 105 Wl 977 3 3 017R 1 329,5 35 78 05 04 Merne» Bankası mevduatı Mevduat munzam karşılıklan Dığer pasıfler ı DÇM karş ) Brut rezcrvlrr Nel re/ervler Beklfven transrerlcr 10i <W« «î7 n 3 4*3 7 1 3Ϋ ı 6Ofi% 2 50S on^n 39 734 05 R4 87 0.5 Ofi 72 16 39 41 740 1R27 R3İ8 31209 5î7'7 R7(ia 1590 7 137,3 soyn • UlUîlARARASI FİN»NSMAN ÇEVRHFRİNE YA KINLIGI ILE 8IIINEN INSTIİÜİIONAI INVES1&R DERGISINIh HABERINE GORE. ORTA VADELI KREDI UYGUN KO^ULLAR TA^IYABILECEK. Ti'r'< Bankscıhk Sıstemının son vıllarda trtder°k nrlaşan bır sıkıntı ıçıne gırdığı \e bu o uşurrun oaslıci nedenının tasarrul mevduatı jeters'zbg1: clduğu belırtılmektedır 197o vılında tasarruf mevauat, artış hızı vuzde 28 3 ıken, bu oıan l^Tb jılınd» vuzde 14 2'ye ınmıştır Bazı bu juk bankalann dovıze çevnlebılen mevdua f (DÇM) voluyla elde ettıklerı mevduatın da dahıl oldugu toplam mevduatın artış hızı 1975 vılı sonuncıa yuzde 44 9 ıken 1976 yılı sonunda yüzde 3» 3 e duçmuşttlr Btı telışmerun bankacılık sıstemının sorun larıru g'dereK agırlaştırdıgı bıldırılmektedır Tasarruf mevduatınm artış hızındakı durgunluk ve densesızlıSın baslıca nedenı gelırın tuketıme a\ ıiırfiı pavının gıderek artmasıdır Hızlı enüa'jon r.zeükle orta aelır kesunlerının tasarrul oıanak larıT sınırlamsktadir Mevduat fa'rlerının dp enflasyon hızından düşük bulunması parasmın mevduaf olarak fıankalarda bulundurulmasını ca zıp olmaktan çiıiarmış b ılunmaktadır Avnca enflasyon donerr.>rmın tıpık bır olgu^u olan •?* radnn kaçi5 egılımı> u«t EP'ır şrııplannı da tasar rainr. uzaklaştırmakta ve mal aumlarma yonelt melrtedu TUKETIM EGHIMI \ie\duat artı* hızmdaki d'iraksamsnın bir di ger neasnı de toplumun tÜÂetım egıhmının nızla aıtnmsı ve aelısen reklamcılı<t metodlan ıle bu egiiimın g!der°» Koruklenmesı olara^ so'terılmek tedır Hu Konua? vapılan bır ara^tırmada carı ure'ıcı fıvatlar ı c kısı nasına gavrı saf! mıllı ha sıların 1963 vılırdan 1S74 vılına Kaüar vuzde B42 oraruna» artarken kışı basma tunet.mın \urde 87) oranında arttıgı saptanmıştır Hızla korüKİenen tüivetım ejohmının banks mevduatlarını azalt tı*ı ve kred olanaklarını kısıtlayarak latırımian eiitıledjcı bıldmlnıektedır. GARANTI BANKASI lurr. Kamu Malıyec'len ve Plancılan Derne ğı tarafından duzenlenen tartışmalı konleranslarda Turkıve Garantı Bankası Uenel Mudur Yar dımcısı Laner Ersov ou durumu şovle açıkJamış tır: «Tuket^nı egılımının kendılıjınden vavaşlarn<ısı hıçbir zaıiıan beklenemez Kendı nalıne bıraKilırsa aksıne tuketım malı uretıcılerı ve dafıtıcılan tarafıraan koniklenecektır Pekı sureıc lı kcruklenen ve n.endıhgmden durma eğılımı gos ıeıme\en tuketım nereve kadar devam edebıhr. Burado bır çelışkı ıle karsılasmaktavız Şoyle ki, ur'tıcıler uret.mlerınl surdurebılmek ıçm ban Ka at kanalındarı seçen tasarruflara gereksınme duymaKadırlar Eser tasarrul edılebılır gelırlen ve»u mallar ıle «endılenne çekerlerse bındıklerı dolı kesmıs olacaKİar fınansman kavnaklarını kj r raca^lardır Işte bugun ıçınde bulunulan du rum bu asamadadır Ve uretıcı fırmalar fınan": ka\nakıannj korukledıklerı tuketım tıe kendılen kurucma volundadırlar banıvoruz kı DÇM yoluvla dışardan aktanlan kavnaklara bu denli ağır hk lenlmesı kamu vonetımının dovlz gereksınmelerım karsılama arzusu bır vana, bu kavna>{ Krm kesılen dal yerme ıkame edılmesı arzusu ıle ds ılıskılıdır » KAMU KESIMI RttABETl Bankaların mevdaat artışım etkıleven btr d) İ"T etkenın de kamu kesımınm rekabetı oldugu belırtıımektedır Ozellıkle Malıve Bakanlığı tarafıraan çıkanlan Hazıne tahvülenrun, bankalann çekebılecegı mevduatın yılda lu mılvar Iırava yakın bır bolumunü Hazmeve çeıtmesı tasarruf mevduatlanrun azalmasına jol açmaktadır Son yıllarda bıitçe açıgını karşılamak uzere iç ıstıkra7 voluna gıderek artan bır olçude başvurulmaktadır Kıtekım 1977 vılı butçesmdekı açığın 18 nulyar lıralık bolumunun ıç ıstıkraz yoluyla sağlanması öngorulmuştur. Hazıne tahvlllennın, bankaların \ermesıne olanak tanınmavan bazı cazıp koşullar'a pıvasava surulmesı bır fasırtı tasarrufiarın bu jone jtanalıze edılmesıne yol açmıştır. BIR BAJKA ETKEN Bankacnığın «on vıllarda gıderfk ağırlaçan 5oranlannm bazılannm da ekonomının yapısal dengesizlığınden ve sanayıın dışa bagımlüığınoan kaynaidandıği belırtılmektedır. Caner Ersoy bu durumu şoyle açıklamıştır «Bankacılıgın ekonomının yapısal dengesızlığuıden doğan bır dığer sorunu ıse sanayıın dışa bağımulıgı olgusu ıle ıhşkılıdır Bilındıği glbı sanayı kuruluşlarırun onemli bır kısmı gerek kuru lus ge rekse üretım aşamalannda, gelışmış dış ekonomılerde uretılen yatınm ve ara malma ge ressınme duvmaktadırlar Bu olgu, hem neden hem sonuç olarak ekonomıve dışardan kaynak transî*>nni, ıç tasarruf ve dovız gelırlennın ye tersızhçı nedenıvle zorunlu kılmaktadır Dovlz dar JKifazîan ve transfer gecıkmelen genellıkle bankaiardar sağlanmış olan va da bankalarca garan tı edılen fonların geri donuşunü gecıktirrnekte va da aksatmakta gıderek bankalan daha büyük fonıarı verımsız nakıtler olarak ellerınde hazır tutmaya zorlamaktadır » • DOVIZ IRANSFERI BEKLEYEN İTHALÂT ÎALEPLE"! NIN KARSIUNABILMESI tClN 1 MILYAR 3 3 0 MlıYON OOLARA IHTIYAÇ VAR. TÜMOSAN'iii Avtüpa para Ji^âgâsinaâh 750 niilyön dolarlık kredi sağlama olanağı belirdi TÜMOSAVın para p'yasasından 750 mıl jon dolarlıK orta vadelı kredı saglama ola nagı behrmıştır Cluslararası fınansman çev relenne j aiinlıgıj İa tanınan Instıtutıonat !nvesto r dergısınm haberıne gore Ecevt hukumetınır guvenoyu alması halmde, kıe dının u>gun koşullarla «ağlanması olanagı \aratılah Kcektır TUMOS\N, 750 mıljon dolarlık kreoı talebıjle \vrupa Para Pıyasasma nısan a\ı ıçınde gırmı^tır ArcaK Turkıve'de genel se ç mlerın vakınlasmış olması ve MC ortaklı iının vapügı borçlanmaları gunluk ıhtıyaçla nn kaısı anabılmesı ıçm kullanmakta olma sı kredj kuruluşlarının çekımserlığıne vol açmıştır <\ncak, 5 hazıran seçımlerınden sonıa ıstıkrar onlemlennı uygulavabılece^ venı bır hukumetın kurulabılme olanagının beiırmesı mevcut çekımserlığı «umutlu bır bekleyışe. donuşturmuştur Türkıje'nın dovız darboğazını vıl sonjna kadar ınce hafıfletecek buyukluktekı bu kr° dı olanagının otesınde 10 hazıran 1977 gunu ıtıbarıvle belll o'an Merkez Bankası duru mu, MC ortaıchğmca bırakılan ekonomık m msın agırlığını bır kez daha pekıştırmıştır Dovız transferl beklejen ıthalat taleple rının >i mılvar Ibh mılvon lırahi bır buyus luge ulaştıgı gozlenmektedır Bu taleplenn karşılanması ıç'n ılk elde 1 mıhar J30 mıl von dolarlık dovıze gere^sımm duvxılnw.kta dır Avnca vasal butun ışlemlerı tamamlanarak akredıtıfı açılan dovız odeme taah hudu vapılan) ancak bu taahhudun venne getınlemedığı ıthalat borçlarının normal sev rıne sokulabılmesı ıçın de 1 mılvar dolan a«an bır riovız ıhtıyacı bulunmaktadır UMUT HEREDEİ lthalatta normal duzenın sağlanabümesı ıçm ıhracat ve ışçı dovızı gelırlerınden faz laca bır umu' voktur Gerek ıhracattan ge rekse yurt dışında<ı ısçı'erın gonderdıklen dovızlerden elde edılen olanaklar ancak MC ortaklıÇınm vaptıgı kısa vadelı borçlan ka parmava vetmektedır Dovız stoklan ıse ıh mal edı ebılır bır duzeydedır Halen Turkne'nın dovız stoklan altın mevcutlanvia bırlıkte muhasebe kayıtlanna fore 657 mıhon dolar duzeyındedır *lnn meıcu'lan çıkarıldığınds sorunurde 509 mıl von dolar kalmaktadır Bunun da vaklaşık 3=^0 mılyon doları, fıilen odemesı yapılan ıtnalata aıttır Bovlece, 150 mllyon dolarıık bır dövız stoku M> mılvon dolarlıK avliK dovız i,piın karşılıgınaa bDt) mılyon doıarhK bır gıoer kapasıtesı ıle hemen odenmesı ge reKen mılvaı dolardan fazla borç kalm * olmaktadır Duıuın dış odemelerm vanı sıra ıç odemeler ?ı,ısından aa benzerdır Merkez Ban kası kavnagmaan kamu tarım ve ozel Ke «ime açı an kredıler \1C ortaklıgı donemın ae her nat'a bırkac mılvar lıra bırden ar r tırı'mı* buljnmaktadır Avnı polıtıkanın ız knmes' ekonomımn ossıjer çadırında va şamını ^ırdurmesmı kabullenmek anlamına teı gelmek d'r Ayrıca bu çerçevede bazı olanaklann oa sonuı.a se ındığı goz'enmektedır 1977 ma 1 vılının ılk îno gununde Merlîez Bankası kavnag ndan itullanılan Hazlne avansı 1^76 mal) vılmın buttomnu aşmıstır 100 sunöp Merke7 Pankası kavnagından 8 5 mılvar lı rahk Ha'ine avan"!i kullanan MC ortaklıgı Mprk»z Baikası Yasasma göre Eeevıt hu k'imp'ıı« bu voldan mali rıl sonuna kada~ 1 milvar Iıradan daha az bır kullanım olana gı bırakmıstır. AMERiKAN DOLARININ YILIN ıKiNCi YARISINDA DEGER KAZANMASI BEKLENİYOR Bırleşık Amerıka da faız oranlannm ytlks»]mesının, yılın ıluncı yarısında ABD dolarının de ğerlenmesme neden olacagı şeklınde değerlendı rı.mektedır Forex Para Araştırma Enstıtusunun son raporuna gore, ABD doları, ozellıkle Ingılız sterlırj Kanada doları, Italyan lıretı ve Fransız fzangı karş:sında guçlenece^tır. Buna karşılık Japon jeni, Almak markı ve lsvıçre îrangı karşısında genlemeye aday bulunmaktadır. i"orex Enstıtusunıin bu vargısı Japon>a, Fedaral Almanja \e Isvıçrenın odemeler dengesi durumlarımn sağlamlıgına dayanmaktaaır Forejt Enstıtusunıin raporunda, değer yıtırmeye aday paraların başjnda Fransız frangı sayılmaktadır Fransız frangına ılışkm bekleyışler, bu para uzerındekı baskıların sonbahar avlarından sonra agırlaşacağı ve önumuzdekı yılda da devam edecegı yonundedır Raporda Fransa'da para arzındakı genışleme ıle dış tıcaret açığındakı artış gostenlmektedır. Bu arada, onumuzdekl yıl ılkbahar da yapüacak genel seç'mleıın de Fransız îrangının zayıîlamasına neden olacagı kaydedılmeitedır. Asgari ücretin 100 liradan az olmaması gerekiyor Devlet Planlama Teşkılâtı Sosyal Plarılama Daıresı tarafından japılan bır araştırmada, beş kışılik bır aıle ıçın aylık gıderlerın en az 4 760 lıra olacagı, bu nedenle de asgari gunluk ucretın 100 lıranın uzennde olması gerektıgı hesaplannuştır DPT Sosyal Planlama Daıresının hesaplamalannda, Ankara üe tuketıcı endeksı esas aluunış, buna gore, beş kışılık bır aılenın ajda 2360 2500 Ura arasmda beslenme harcaması yapması gerektıgı hesaplanmıştır. Toplam 4760 4900 lıra arasında olan toplam harcamalar ıçınde gıda harcamalanrun yuzde 49^6 orarunda yer ışgal etugı saptanmıştır. Ankara'da ortalama aıle buyuklugunun beş kışı oldugu kaoul eüıldıgı ve aıle reısınm ortalama aıle gelınnın yuzde 7U'ını sagladıgı varsayımuıa gore, asgari ucretın 109 113 lıra arasmda olması gerektıgı ortava çıkmışür. DPT araştırmasmaa, aıle ıçınde çahjan bıreylerın toplam aıle bırejlerıne sayısı da 1973 gelır dagüımı araştırmasmdan çıkarıl mıştır. Daha sonra ışçının dengelı beslenme geregı, orta, agır, çok agır ışlerüe çalışma du rumuna gore duzenlenmıştır DPT Sosyal Planlama Daıresının «ucretlner grubunun tu ketım harcamalan ve asgari ucret saptanma sında bır jontem denemesı» başlıklı çalış masında şu sonuçlara vanlmıştır. «Yapılan heaaplamalar ve kaı şılaştırma lar sonunda, asgari ucretle çalışaniann top lam gelırlennın temel tukeum gereksınmelerı nı karşılayacaK dıizeyın altında oldugu ortaya çıkmıştır. Ankara da bır ucretlı aılenın v.ketım ge reksınmelennı karşılavabılmesı ıçın avlık toplam gelırı çalışamn £i2iksel £aalıjetlerıne go• ANKARA'DA ORTALAMA BUYUK • BAŞKENT IÇIN LAMALARA GIDA YOR. YAPILAN GÖRE; HE5AP 4 9 6'SI HARCANI BU YILIN iLK BEŞ AYINDA YAT1RIM TUTARl 84.9 MiLYAR LiRA OLAN 554 PROJEYE TEŞViKVERiLDi Sanayı ve Teknolojı Bakanlığı tarafmdan 1177 yılmın ıuc beş ayında toplam yatırım tutarı 84 9 nulyar Ura olan o54 projeye teşvık belgesı verılmışur. Teşvın onlemlerınden yararlandırılan projelenn fınansmanı ıçın 25 mılyar lıra dolayında oz kaynaK kullanılacağı ia mılyar lıralık kredı sağlanacagı varsayılmaktadır Yararlanılan teşvıkler toplamı, yalnızca gum rük muafıyetı çerçevesınde 25 nrulvar lıravı bul maktadjr. Projelere tarunan yatınm ındırımı ve faız farkı odemesı olanaklarıyla teşvıklerın 40 mıîjar ürajn asacağı hesaplanmaktadır Bovlece buvuk kısmı ozel kesıme aıt olan vatmm projele rının malıyetının yansı «teşvık onlemlen» adı altında devletçe karşılanmış olmaktadır. Teşvık onlemlerınden yararlanmaları ongoru len yatırım projelerının dovız gereksınımlerı ve ithala^ ıle ıhracat kapasıtelerı uzerınde yapılan hesaplamalar, devlet destegının yanı sıra, dışa bağımlı sanayıleşme yapısını da açıkça sergıle mektedır Bu yatınrrüann gerçekleştırılmesı ıçın ıtbaı n ı makına ve teçhızat ile Know How, lı sans ve benzeri hızmetler ıçın 2 mılyar dolara va kın dovıze gereksınım dujrulmaktadır. Üretım saf hasındakı ithalât ıhtıjacı ıse 1 mıljar dolara var maktadır. 1 mılyar dolarlık ithalât karşüıgında parasal olarak, üretım kapasıtelerı 3 mılyar dolan aşmayan bu proıelerın ıhracat icapasıtelerı de en ıvımser hesaplarla 500 mılvon dolarda kal rnaktadır Turkıye'nm sanayıleşmesi urettıgı de ğerın üçtebınnı dışarıdan satın almadan nefss bır çızgıde sürdürulrnektedır. IUKTE BIR 1^1 AİLESININ GEÇİMİ İÇIN A5GARI 4 6 5 0 AYLIK GELIRE IHTIYAÇ VAR. LIRA ORTALAMA AILE GELIRININ YÖZDE MAODELERINE re, sıras'jla, (orta, ağır, çok ağır işler) 4650, 4725 ja da 4800 lıra kadar olmalıdır Aılemn toplam gelırın.n juzae 70 ıru ucretlı ışçı ka zanmak durumundadır. Acaba bır ışçı, aıle nın toplam oarcama gereklerını karşılayabıl mek ıçın aıle butçesıne ne kadar katkıda bu lunmalı, dıger bır dejımle aylık asgari uc retı ne olmalıaır 1 ' Bır ışçımn elde etmesı gerektıgı asgarı ucret, aılenın aylık toplam tuketım harcama gereklerı (4650 4725 4300) 70 ıle çarpılarak bulunmuştur Bu jolla, farklı fızıksel faalı \etlere gore, olması gereken asgar! bcret auzejı hesaplanmış ve aşagıdakı tabloda aj lık ve gı i l ık olarak verılmıştır. Farklı tızıksel faalıjetlere gore Arücara'da olma^ı .creken asgan ucret. Fi7iksel faaine1t Orta Agır ' Çok agır Avltk 3 275 3 325 3380 Gunluk 113 10» 111 SODUÇ olarak, asgari ucretle çalışan bir işçının jeterlı ve dengeh beslenmesı ve beslenme tuşında kalan gereksınmelerı bellı sınırlar ıçınde karşılayabılmesı ıçın, asgari ucretın gunluk 109 üe 113 lıra, aylık ıse 3.275 ıle 3 380 lıra arasında olması gerekır Sapta nan bu degerler sıgorta pnmı ve vergıler cıkanldıktan sonra ve sosyal yardımlar eklendıkten sonra ışçınm elıne geçmesl gereken net asgari ucrettır » DPT"nın bu sonuca ulaşüğı çalışmalannın amacına Hışkın olarak da raporda şoyle denmlştır: «Emegın karşılıgı çalışaniann ınsanîık onuruna yaraşır bır bıçımde yaşayabılmesı ıçın gelınnın en az ne kadar olması gerektigırtı saptamak ve son asgari ucretle taışıla*tırarak bugunkıi asgari ucretın ne fcadar oi ması gerektığınl ortaya kojacaK bır yontetn denemesidır.» DUYURU Arksdasımız Yalçm DOĞAN nilık toinln bır bolumunü kulîanmaja bssladığı içın «YORUM» yvısıru yayınlayamıyoniî.