Katalog

Sahibi: Cumhuriyet Matbaacüık ve gazetecilik TA.Ş. CVMHVRlYET İSI7LVBUL adına NADtR NADİ TELGRAF v« MKKTUf adresl: • Genel Yaym Müdürü .. OKTAY KURTBÖKB Fosta Kutusu îstanbul No; 346 • Sorumlu Yaa Işlen Müdürü ... BÜLENT DİKMEVEB • Basan n Yavan: CUMHURtTET MatbaaoüK ve TELEFON : 88 97 03 Gazetecilik T.A.Ş. Cagaloğlu, Halkevi SOK. N O : 3941 (Bes Hat) ^ rMIA/IUMDİVCT BASIN AHLAK YASASIN'A UUlVIfUJttlYtl OYMAYI TAAHHÜT EDER w w ı v u •»•••••• .* • BÜROLAR: Ankara Atatürk Bulvan Yener Apt. ^ renisehir Tel.: 17 58 66 25 57 01 • ÎZMÎR Halit Ziya Bulvan No. 65, Kat 3 Tel.: 13 12 30 12 47 09 # ADANA * Atatürk Caddesi Uğurlu Pasaj Tel: 14550 19731 ABONE ve İLÂN Aylar 12 6 3 1 Yurtiçl: 720 360 180 «0 Yurtd^ı: 1170 585 292.50 97.50 Ülke gruplarma ve ağırhğına göre uçak farkı okuyueu tarafmdan ayrıca ödenir... Başlılc (Maktu) 750 Lira 2 3 ve 9. sayfa (santimi) 2J 'Ü 4. 5. 6, 7. sayfa (saatiml) 160 Ölüm, Mevlid, Teşekkür (5 santıınl) * ) ) (• Nişan, Nikah, Evlenme Doğum 300 Yaym Hayatı (kelimesi) 4, K a n p (kelimesi) 3, 19 NİSAN 1977 Imsak Günes ögle 4.23 5.14 13.13 Ikindi Aksam Y3tsı 16.59 19.53 21.31 TAKViM ZARA'DA CHP teki faşist işgali kırmaya çağırmıştır. Pendik Ülkü Ocaklan Şubesi Başkanı Hasan Yazıcı, 27 Mayıs caddesi tren geçidinde, kendisine bir grupun areş açtığını bildırerek polise başvıırmuştur. Olay sı rasmda jrara2anan olmamıştır. Polis sanıklann arandıgını bildir miştir. Can güvenliği olmadığ» gerekcesıyle 7 nisan tarihinde suresiz oiarak kapatılan ÎDMMA'nİn 25 nisan pazartesi gunü açtlması ka raralaştırılmıştır. Aj'nı Akademiye bağh Kadıköy Muhendislik Yüksek Okulu daha önce alınmış kamr gereğince 25 nisan, Işık Muhendislik Yüksek Okulu da 21 nisan günü öğrenime açılacaktır. GAZEIECİLİK AÇHIYOR 6 aydır bina yoklugu nedeniyle öğrenim göremeyen İTÎA'na bag lı Gazetecilik ve Halkla llişkller Yüksek Okuiu öğrencileri İçin Pangaîtı Dolapdere caddesinde bir apartmanm üç katı kiralanmıştır. Okul idaresi, öğreüme 25 niscn günü başianması için İTÎA Senatosuna öneride buiunmuştur. Vatan Lisesi'nde bir grup oğ rencinin uyguladığı boykot dün kaîdınlmıştır. Bu okulda bir grup komando boykot ilan ederek ilerici öğrencileri bir süred:r okula sokmaroakta idi. Kadıköy'de gece afiş asan bir genç polis tarafından gözaltına a lmmıştır. İlerici Kadınlar Demeği Kartal Şubesi, demek ü.velerinden Ayten Atalay'm dün Üsküdar'da ko rnandoların saldınsına uğrayarak feci biçimde dövüldügTİnü bil dirmiş ve «Çirkin saldır.yı şidİSTANBIOA detie kınıyoruz. Gittikçe azgınla şan faşizan baskılara karşı deöte yandan Vatan Mühendismokrasi saraşımmda tüm iîerici, lik Yüksek Okulu'nda birinci ya yurtsever demokratları ve tüm in yıl sınavlanna dün başlanmış, ancak okula patlayıcı madde a ]erici kuruiuşlan eylena birliğine tılması üzerine okul bir gün ka çagınyoruz^ demiştir. patılmıştır. Bu nedenle dün yapıl Istar.bul Tutuklu ve Mahkumrnası gereken smavlar, sınavlann lar Dayanışma Derneğl TÜMAD bitiş taribinden sonraya bırakjl DER. yayımladığı büdirede gemıştır. nel affın çıkanlmasıni istemiş, Öfrenciler yaptıklan açıJdama cezaevinde yatan devrimd tutukda, okulun komandolann işgali luların işkence gördiigünü öne altında olduğunu. atılan patlayıcı sürmüştür. Bildlride. cezaevinde çalıştınmaddenin de sınavları engellelan malıkumlara emeğinin karşımek için atıldığını söylemişlerlığının verilmediği de belirtümek dir. Teknik ögretim Kültür Der te ve «sendika kurma. hakkımız nefi. tüm yurtsever demokrat kısıtlanmak'adır» d^nüjnektedir. devrimcileri, Vatan Mühendislik' ÖTEKİ fLLERDE (Baştarafı 1. Sayfada) olanak tarudıklan görülmüştür. Polis, devrimci öğrencileri küçük gruplar halinde dersliklere dağıtmak istemiş, ancak yeni bir saldırı olastlığını gözönünde tutan öğrenciler bunu kabul etmiyerek, gruplar halinde oktılu terketmişlerdir. Bu arada okulda patlayıcı madde de patİ3ulmıştır. DFCF'DE Bir süredir kapaiı olan Dil ve Tarih Cografya Faküitesi de dün açılmış, ancak sağcı militanların baskıları nedeniyle ders yapılamamıştır. Öğrencilerin verdikieri biigiye göre, sabahın erken saatinde fakülteye gelen bir grup sağcı militan binanm girişini tutarak kimseyi içeri almarmş gırer.Ieri de tehdit etraişlerdir. Öğ rencilerin bütün başvunılarına rağmen polis de herhangi bir tedbir almarmş. bu nedenle devrimci öğrenciler fakülteye girememişlerdir. Öte yandan. Abidinpaşa semtindeki Başker.t Lisesinde karşıt göriişlü öğrenciler taş ve sopalarla kavga etmiştir. Saat 12.30 sıralarmda çıkan kavgayı bastırmak isteyen toplum polisleriuden biri ayağından yaralanmıştır. Malazgirt Caddesinde bulunan Uğur Kıraathanesi önceki gece saat 02 sıralarmda atılan patlayıcı madde ile hasara uğratılmıştır. Demirkapı civannda, TÎP'e ait bazı afişleri duvarlara asan beş kışi. toplum polisi tarafından yakalanarak gözaltına alınmıştır. Ulnslararası (Ba^tarafı 1. Sayfada) TOrilmektedir. Siyasal veya dinsel inançlan nedeniyle 158, 159, 163, 3U ve 321. maddeler uyarınca da hapis cezalan verildıği bildirilmektedir. Uluslararası Af örgütü Türk Hukukçuları ile avukatlarının 141, 142 ve 163. maddelerin kaldırılması için genellikie çok faal olduklarını, bu kuruluşiann şiddet, işkence ve baskı yöntemlerini sık sık kınadıklannı da hatırlatmaktadır. uluslararası Af Örgütü özellikle 141, 142 ve 163. maddelerin Birleşmiş Milletler Teşkilâd. însan Haklan Deklârasyonunun 18, 19 ve 30. maddelerine, Avrupa însan Haklan Konvansiyonunun ise 8, 9 ve 11. maddelerine aykm olduğu kanısım da belirtmektedir. Raporda ayrıca Turkiyedeki tutuklama prosedürii hakkında da bilgiler verilmekte, tutukluluk süresinin çogunlukla aşıldıgı ve tutuklulara bu arada işkence uygulandıgınan iddia edtldiği de eklenmektedir. Siyasal suçlardan bugün tutuklu olanlann çogunlugunun, 1973' te aslcerî mahkemelerin yarine ku rulan DGM'ler tarafından mahkum edildiklerini yazan rapor, bu mahkemelerin şıddetle kınanmış olmasma karşın, daha ziyade solculara karşı kullamlmış oldugu da belirtilmektedir. Anayasa Mahkemesinin ekim 1975'te DGM'lere karşı bir karar almasından sonra Demirel'in yeni bir kanun çıkarmakta karşılaştığı güçlükler sonucunda 11 ekim 1976'dan beri E>GM'lerin faaliyetinin durduğu da eklenerek bunların 3244 kişiyi yargılayarak 632' sini mahkum ettifi de bildirilmektedir. Seçim öncesinde (Ba$taraA 1. Sayfada) Narin'le fabrikasındaki odasında uzun uzun konuştuk. «Meclis aritraetiği 5 haziranda da değisrnezse ne oJur?» sorumuzu şöyle yanıtladı: « Meclis oldu nin, problemlerinl hallcdecek formül bulunur. Demokrasi seçimle gelmls meelisleriyle bzşlar. Problemlerini orada halleder. Meclis aritmetiği değişmese bUe çözüra Meclis'den yine çıfcar.. Seçtın sonucu ne olursa olsun, parlamentonun hizmet üretir hale geimesi lazun. Meclis aritmetiği değişmedi diyelim, yine koalisyonlar gerekli oldu. O zaman dileyelim, as;arî müşterekJerin bir kısmında birleşme olsun... Dört yıllık huzur olsun...» BAZILARINA GÖRE SÜfiPRiZ OUN Türk Sanayicileri ve İ ş Adamlan Dernegi (TÜStAD) Yönetim Kurulunun iki üyesi Orhan Aker GHP 15 ilde (Baştarafı 1. Sayfada) 11 Cemil Erhan dün Yüksek Se çim KuruluTıa başnırarak bagımsız olarak adaylıklarını koy muşlardır. Dün saat 17'ya pek az bir zaman kala bu iki milletvekili, hem CHP Genel Merkezine lsti falannı göndermişler. hem de Yüksek Seçim Kuruluna başrur musiardır. Öğreniidiğine göre, CHP Geneî Merkezi, merkez yok laması yapacağı Agrı'da CGP' den transfer olan Bizo Polat'ı Siirt'te de yine CGP'den CHP'ye geçen Siirt milletvekili Nebil Oktay'ı liste bası olarak göstere cektir. Ağrı milletvekili Cemil Erhan gazetecilere «Ben Ağrıdan CHP' nin seçümiş ilk milletvekiliyim» demiştir. Abdülkerim Zilan da :'.' eçimlerinde CHP'den aday L,; k istemiş, ancak aday olınr.k imkâm buiamayınca bağım sız o'arak seçıme girip kazanmıs ve CHP'ye girmişti. CHP'den istifa eden iki millet vekili, istifalanndan önce CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit ile konuşmuşlar, Ecevit onlara «Ay nlmayın. çalışın. Bulundugumız yerlerden iki de çıkar» demiştir. Ancak nıilletvekilleri istifayı yeg lemişlerdir. CKP'DE VÎTO CHP Haiay Milletvekili Mehmet Sönmez ile İçel Milletvekili Getin Yıiraaz'ın aday adaylıkları CHP Genel Yönetim Kurulu tara fından veto edilmiştir. CHP'nin istanbul aday adaylanndan a\ukat Kemal Kumkumoğlu. avukat Bozkurt N'uhoglu ve CHP Fatih İlçe Başkanı Ali îsmet Gencer'in de veto edildikleri bildirilmiştir. Bu arada CHP'den adaylık koyan eski Çalışma Bakaniannâan Ali Rıza tlzuner, CHP'li eski Meciis Başkan Vekillerinden M. Kemal Palaoğlu, Çorum eslîi Milletvekillerinden Celâl Suagur'un da aday adaylar: listssine alınmadıkları öfrenil mı.sur. Ankara Mezarlıklar Müdürü Ali San da veto edilenler arasmda bulunmaktadır. Öte yandan hakkında veto edildiği söylentileri çıkan CHP Ordu İl Başkanı Ertuğrul Günay'm veto edilmeyip, aday adayı listesinde yer al"d!»ı öğrenilmiştir. Ertuğrul Günar CHP Kurultaymda Deniz Bavkal ekibinin Kurultay Başkan adavı idi. Mobilya (Baştarafı 1. Sayfada) J>oru görüşülememiştir. Eirleşik toplannya APTilerden Oğuz Aygün, İsmail Hakkı Ketenoğla ve Yiğit Köker'in katıldıtdan, AP sıralarının bomboş olduğu dikkati çekmiştir. Yapılan yoklamada birleşik toplantıya 301 üyenin katıldığı anlaşılmıştır. Toplantmın yapıla bilmesi için salonda 318 miletve kili ve senatörün bulunması gerekmekteydi. Birleşik toplantıya 26 CHP'li, 22 MSPli ile baz> CGP'liler ile DPIiler ve b a z ı ' kontenjan senatörleri,, dş katıl,, mamışlardır. CGP'li Milli Savun ma Bakanı Ferit Melen, konten jandan Adalet Bakanı Zeyj'at Baykara, CHP'li senatör AJi Cü ceöğlu, kontenjan senatörü Naci Ergti, Sadi Irmak, CHP' li Ziya Müezzinoğlu, İçişleri Ba kam Sabahattin Özbek. kontenjan senatörü Halü Tunç, Bahrıye Üçok'la CHP'U Besim Üstünel'in yoklamada bulunmadıiciarı anlaşılmıştır. Liderİerden CHP Genel Başüant Bülent Ecevit, ile DP Genel Başkanı Feıruh Bozbeyli birleşik toplantıda bulunmuşlardır. Plğer parti lıderleri ve bu arada hakkında soruşturma açılması is tenen Başbakan Sülejinan Demirel toplantıda bulunmamıştır. 17 kişinin katılmaması r.edeniyle birleşik toplantmın açüamamaması üzerine CHP ve DP'liler ayağa kalkarak Başkana AP sıralarını göstermişler, Başbakanı getirmesini istemişlerdir. Başkan Güven ayağa kalkan üye lere «Icabet etmeyeni zorla getirmek için hiçbir yetki ve müey yidemiz yoktur» demiş, bu sırada DP'li Özer Ölçmen «Kulislerde kapı arabğmda bekliyorlar» diye bağırmıştır. Başkan ona da «Ne yapabilirim, Başbakanı zorla genrmeye hakkım yok efendim» karşılığını vermiştir. DP' li Ekrem Dikmen de AP ssralannm önünde tek başına oturmflkta olan Oguz Aygün'ün üzerine yürümüş, «Allah belanızı versin. MiHetin gençlerini öldüren kaül» diye bağırmış, Dikmen CHP'liler tarafmdan tutulmuş ve bir kavga önienmiştir. Bunun üzerine Oğuz Aj'gün de sırasmın üstündeki çantasmı alarak, salonu terketmiştir. CHP' lilerin ve DP'lilerin itirazlayı sü rerken başkan «Birleşik toplantt yapılamamıştır, Millet Meclisi blrîeşiraini açıyorum, Millet Meclisi birleşimi lcin yoklama yapılacaktır» demiş ve T.lillet Meclisi için yoklamaya başlarnışür. MECIİS'TE Ç0ĞUN1UK SAGUHAMADI Millet Meclisi birleşiminde de yapılan yoklama sonunda 190 üye nin bulunduğu anlaşümış, çoğunIuk saglanamamıştır. Bunun üzerir.e Başkan 'îüven, birleşimi yarım saat erteleyeceğini bildirmiş, yarım saat sonra yapılan yoklamada da çoğunluk olmadığı anlaşılmıştır. Başkan, birleşimi buglJn sast 15.00'de bırakmıştır. Dünkü Meclis birleşiminde çoğnnluk sağlansaydı Mec lis tatil için karar alacaktı. Böylece Meclis tatil kararı alamadaiı dağılmıştır. Öte yandan DP'ii Başkanvekili Mehmet Altunsoy'un Başkan Vekilliğinden istifa edereık seçim bölgesine gittigi öfrenilmiştir. Parlamento çevreleri öbür başkan vekillerinin sıra ile is f ifa edeceğini ve birleşimlerin açılmayacagır.ı söylemişlerdir. IStM ve SOY.ADI DECİŞİKLÎĞt tsmim Hatice Soyadım Pirina iken, İstanbul 20. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.3.1977 ta; rih 1977 832 esas ve 1977/832 karariyle ismim Pirina Soyadım oiarak tashih edilmiştir. (Cumhuriyet: 3661 > Tutukluluk sürestaden sonra siyasal tutuklulann çogrunlukla sürgün cezasuıı çektiklerini daha sonra İse özellikle kamu görevlerinde çalışmalanna karşı güçlükler çıkanldıgı da belirtilmektedir. Raporda aynca Türkiye'nin B. M. üyesi olmasına karşın insan haklanna ilişkin birçok konvansi yonu onaylamamış oldugu da hatırlatılmaktadır. Türkiyedeki siyasal tutuklu sayısının kesinlikle büinmesinin güç olduğunu yazan rapora göre bugün Türkiyede 600 ile 700 arasında siyasal tutuklu bulunmaktadır. Bunların çogunlugunun # Akhisar TöBDER Şubesi' genç ve aşırı sol gruplara mennde komandolar tarafından sal sup olduklarını ekleyen örgüt; dınya uğrayan İsmaü Abay ve gazeteci, yazar, bilim adamı, ve Lütfü Burkay, polis tarafından yayıncıların tutuklanmış olduğugözaltına alınmıştır. nu Doçent Server Tanilli'nin de « Tariş. Aliağa, Sancak Tatil Hukuk Faküitesi öğrencileri için köyü ve Havran'm Büyükdere yazdığı kitabından dolayı duruşköyünden Ayvalık'a getirildikleri masmın sürdürüldüğiinü yazbüdirijen komandolar. ilçenin maktadır. çeşitli yerlerinde bulundukları Aşıklarla saz şairlerinin de kosaldırılarda üç kişiyi faş ve so ğuşturulduğunu yazan rapor, Şah palarla yaralamışlardır. Turna olajıru anlatmaktadır. Iki gün süren saldınlar <TÖBDER) gibi sol ağilimll sırasında Celâl Güler, Ümit Sa sendika. kuruiuş ve dernek yetvaş ve Selim Esmer çe?itll yerkiülerinin de siyasal eğilimleri lerinden j'ara almışlar'dte. nedeniyle hapis cezasına çarptın 4 ^ labildikleri eklenmektedir. Ni^de, Sakarya, Kayseri, Adana, Sağmalcılar, Toptaşı, Buca ve Mamak Cezaevlerinin siyasal ve dinsel suçlardan hüküm giyen tutukhılann kapatıldıgı cezaevlerinin başrnda geldiği bildirilmektedir. Uluslararası Af örgürüne, bu cezaevlerindeki kötü koşullar hakkmda gelen şikayetlerde ise bunlann fazla kalabalık olduğu, yatak sayısının azlığı, gıdanın kötülügü, ve saglık hizmetlerinin yetersizliği vurgulanmaktadır. ANKARA (ANKA) Ankara İşkence iddialanna da bir böÜçüncü Asliye Hukuk Mahkeme lüm ayıran Af Örgütünün raporu. 12 Mart 1971'deki müdahalesi. 21 Mayıs İhtilâlinden sonra den sonra örgütün, yüzlerce işkurulan «Yüksek Adalet Divanı» kence şikayeti aldığını, bu şikaBsşkanı Salim Başol'a hakaret yetlerin 1972 yıünın başında örgıi ettiği gerekçesiyle, AP egilimli tün hukukçulan tarafından yeGüneş gazetesıni 50 bin lira tazrınde arastırıldığını ve hazıriaminata mahkum etmiştir. Güneş nan raporlann hem Türk lıükügazetesi. bundan bir süre önce, metine öem de Avrupa Konseyi' Salim Başol hakkında bir yazı ne gönderildiğini hatırlatmaktayaymlayarak, bazı iddialarda budır. lunmuştu. Örgilt, 1973 ve 1974'te hükümet yetkililerinin bu iddiaları reddet miş oimalarına rağmen, 21 mart 1976 günlü Milliyet gazetesüıde (Baştarafı 1. Sayfada) çıkan Askerî Temyiz MahkemesiDaha sonra 31 mart 1977 tarinin, dört öğrenci aleyhindeici öhinde 85 milyon 38 belediyeye dalüm cezalarıru, işkence sonunda elde edilen itiraflara dayandığı ğıtılmıştır. Bunlardan ikisi DP'li, gerekçesiyle iptâl ediimesinin işbiri CHP'ü, biri de bagamsız bekence iddialanm dogrulayan bir lediyedir. Kalan 3i belediye AP'li kamt olarak kabul etmektedir. belediyelerdir. Karara karşı çıkan Fücri Kaya bu dağıtımda TeniKiuz 1974'teki, İCıarıs nıuda yazdığı karşı oy yazısında «Ayni halesınden sonra uluslararası al belediyelere geçen defaki dağı örgütüae geJen şikayetlerde, Tür tımda da para verildiğici» belirt kiye'ye götürülmüş olan Kıbrısmi.ş ve «Verilen paraların hangi lı Humlara işkence yapıldıgı da işlerde kuüamlacağının dahi bi öne sürülmüştür. Bu iadialardan birinin Hollandaiı bir doktorun ünmediğini» ileri sürmüştür. 8 nisan 1977 tarihJnde bu kez 61 Kıbnslı bir Ruma ait röntgen belediyeye 112.5 milyon lira verii filmleri i!e kamtlanrmş bulunaumiştir. Bunlardan 3'ü bağınısız. gu ıfade edilmiştir. 4'ü CHP'li, 3'ü DP'li, biri de CGP' Uluslararası A1' Örgütü, 26 nisan li belediyelerdir. Kalan 50 beledi 1976'da Türkiye Başbakanı Süiejinan Detnirel'e gönderdiği bir ye AP'Jidir. Böylece Cephe Hükümeti döne mektupta yapılan işkence şikaye: lerine dair iddialann araştırüminde toplam 393 milyon lira damasını istemıştir. Rapor aynğıtılnîiştır. Dağltılan bu paraların 2.50'si AP'li belediyelere, 10'u CHP ca Milliyet, Cumhuriyet, İngiiiz11 belediyelere, 8'i DP'li belediye ce Outlook gazete ve dergilerınyaparak işkence lere, 12'si bağımsız belediyelere, den almtılar olaylan hakkında örnekler vsr3'ü MSP'li belediyelere, biri de mektedir. CGP'li belediyeye verilmiştir. Türk ceza kanunundaki onüç Alman biigiye göre. son olarak maddenin olüm cezasını öngör12 nisan tarihinde 12 milyon lira daha verilmesi karara bağlannuş düğünü yazan örgüt, raporunda, tır. Böyleoe 393 milyon liranm mayıs 1972'deki idamlara değin459 milyon liraya yükseltilmesi mektedir. 12 martı izliyen günlerde verilen diğer olüm cezalakararlaştınlmıştır. Her alman kararda Maliye Ba rının ise infaz edilmediğini, bazılarınîn ise genel a.'fın içine girkanlığı'nın İller Bankasma yazı diğini yazmaktadır. yazdığı ve para dagıtılacak olan Buna karşılık siyasal cinayetbelediyelerin isimlerinin Maliye lerin bugün Türkiye'de en olıaa Bakanlığı tarafından bildirildiği suz durumu meydana getirdigide edinilen bilgiler arasındadır. ni ekleyen rapor Demirel koaiisyotıunun iş başma "eldiği günden beri 130 öğrencinin öldürü!düğtinü 3 şubat 1977 günlü Finan Seyhan ve îsmail SAY, cial Thnes Gazetesine atfen yazGILI oğullan Ht T SEYÎN maktadır. E\HEN'in doğumunu akAF ÖRGÜriİNÜN raba ve dostlanna muştularlar. Raporun son bölümünde ÜIus 17/4/1977 İstanbnl Iararası Af örgUtünün kurulıi; yılı olan 1961 yılından beri Türkiye'deki olaylarla yakmdan ilgüendigi hatırlatılarak ilk tepki nin Adnan Menderes'in asılmasına karşı gDsterilmiş olduğu ek lenmektedir. Ayrıca bugüne dek Af Örgütün ce Türkiye'ye gönderilmiş oîan hukukçulann yerinde yaptıklar: araştırmalar hakkında da k:sa bıi gil«r verümektedir. SaTim Başol'a hakaret eden Güneş Gazetesi, 50 bin lîra tazmînata mahkum oldu AP'NiN EASVURUSU APden Genel Başkan Yardım cısı ve Seçim İşleri Başkanı Nec mettîn Cevheri, dün saat 16.15' de Yüksek Seçim Kurulu'na baş vurmuştur. Cevheri'nin verdiği biigiye göre, AP milletvekili seçimleri için 15 ilde kontenjan göstermiştir Izmir'den 2 konten janm gösterildigl, Adana, Balıke sir, Bursa, Erzurum, Gaziantep. Hatay. İçel, Kars, Kayseri, Mani sa, Samsun, Sivas, Trabzon ve Zonguîdak'tan da birer konten.İan gosterilecegi belirülmiştir. AP'nin milletvekili seçimleri için 12 ilde merkez yoklaması yapa cağı bildinlmiştir. Bu iller; Adl yaman, Ankara, Bingöl, Diyarba kır. Elazıg. İstanbul, Konya, Kah ramanmaraş, Mus. Riz«, Tunceli ve Ağiı olarak açıklannııştır. 22 ilde Senato seçimine katılacak olan AP, Ordu ve îzmir illerini konienjan gösterecek, Malatya, Kahramanmaraş ve Konya'da da merkez yoklaması yapacaktır. tller MSP'NİN BAŞVURUSU MSP'nin milletvekili seçimleri için Hakkari ve Tunceli'de ön seçim japacağı, 6.5 ilde merkez yoklaması yapacağı bildirilmiştir. 22 üde senato seçimlerine katılacak MSP Etiirne. Kırklareli. Kır şehir ve Sinop illerinde ön seçim diğer 18 ilde de merkez yoklamasına baş'.nıracaktır. fle Ali Koçman'a göre, bir CHPAP koalisyonu «bir büyük sürprix» olur. Aker, «asgarî müştereklerde birleşmeleri miimkün, ama koalisyon sannıam» diyor. Ali Koçrnan ise, «Bir büyük (Baştarafı 1. sayfada) koalisyoııun gerçeklesebilmesi naylleşrn yurdumuzda izlemekteiçin AP'nin lider kadrosunun değisme.si gerekll, bunu da san yiz. 1977 Türkiye'sinde fikir özgürlüğünü içeren çok partill remam» diye konuşuyor... Seçimler yapıldı, diyelim. I ş jimin kurulması, genel seçimlere katılan iki büyük partiden biriçevrelerinde beklendigi gibi, parnin kacınılmaz polltikası nlteliğilamento aritmetiğinde büyük bir değişiklik olmadı. AP ile CHP ne erişmiştir. İkinci büyük parti c n AP de. ya bir koalisyonda, ya da ise fikir özgüriüğiine: \e sonuç«asgari müşterekler»de birleşt* sola kapaiı çok partili rejimezlerse, ne olur? Halit Narin'e mi yeğlemektedir. Böylece Türklgöre, «o kadar kötümser olmaya ye'de iş çevrelerinin Istedifi CHP gerek yok. Bundan önce olduğu • AP koalisyonu olanaksızla?makglbl Parlamento kendi içinden tadır. Olaylar böylece sürerse, sebir formül bulacaktır.» çimden sonra da «istikrar» reji«OHDAN SONRA UOS' ıııini kurmak zorlasacaktır. Eğer Ancak, görüştüğümüz sanayici CHP tek başına iktidar oUbilirve iş adamiarından bazılan, Na se kuşkusuz söylenecek söz yokrin kadar iyimser değiller. Ne tur. Ama bu olasıiık gerçekieseolabileceğini genellikie düe ge mezse. ozfürlüklert kapaiı AP İle tinniyorlar. Ama getirenler de bugünkü CHP hangi koçullarda var. Bunlardan biri de, çok ihti yanyana grlip ortaklık kuracakyatlı d a olsa, Mümtaz Zeytinoglardır? Y» da ortaklık kurmasalu. Esfcişehir Sanayi Odası Başlar bile, hangi koşullarda birbirkanı Zeytinoğlu, İtalya'da Kolerini destekleyecekierdir? münistlerin üctidarda olmamakla birlikte Hıristiyan Demokrat Öyle sanıyoruz ki jrelecejpn Partinin iktidannı destekleyebil Türkiye'sinde bu sorulara karşıdiklerini hatırlatmıştı. Ve bunlık vermek serekivor. Buçünkü dan da Türkiye'de ders çıkanlCHPyi 1950 ve 1960 larda olduğu masıni sahk vermifti. ZeytinoğSibi DP'nin veya AP'nin üzdesi lu, şöyîe diyor: saymak, köprülerin altından hiç « Bu Türkiye'de olur ya da su akmadjsını sanmaklır. Türk olmayabilir. Ama Türkiye'de bu toplumu bir dönemece varmış; olnıazsa, ne olur?.. Söylemeye hatta bu dönemeci dönmüştür. p*k dillm varmıyor. Ondan son Değişiml ulduğu jibi benimserası kaostur...» niek, daha doğru bir yöntem sayılmalıdır. Türkiye'de siyasal buDEMOKRASİ ASKIYA ALINIR» Ne olacağım açıkça tahmin et nalımlar. gerçekleri yok saymaktan oluşmaktidır. meye «dili varanlar» da var. Bun lardan biri, belki de yalmzca biCHP ile AP'nin fikir özçürlüri, Ertuğrul Soysal. Toplu Ko fiine dsyalı çok partili rejim konut Holding'deki odasında bize nusunda anlasmaları, siyasal buajnen şöyle dedi: nalımı büyük çapla iıafifletecek« Sanırım ki demokrasi bir tir. Bu iş için koalisyon kurmaya süre askıya alınır, askerin kontda gerek yoktur. Ama «özfriirlökrolü altına girer. » çü parlanıenter sistem» dediğimiz İktisadi Kalkmma Vakfınm » m a n neji kastediyoruz? da başkanlığım yapmakta olan Batı'daki özgürlükçü rejimlerl Ertuğrul Soysal'la konuşmamızı mi? Yoksa Türkiye'deki az gelişaktaralım: « Ertuğrul Bey, seçimlerden miş rejimi mi? Sanırız, isin püf noktası burasiyasal istikrar adına ne beklldadır. yorsunm?» ••• « Sadecp ekonomik hayatın değil, Türkiye'nin bütün mfisele lerinin siyasal bir istikrara ihtiyaç. gösterdiği ortadadır. Istikrarsızlık ve koalisyonlar ekono(Baştarafı 1. Sayfada) miyl geliştiremeden Türkiye'yi halde bulunuyor. Bütün hükülialya'ıun bupünkü politik kao metlerle yapılan görüşmelerden suna itecektir... Turklye'de ya sonra 5ayınlanan ortak bildiriler saçı uysulayacak bir devlet yok. de Kıbns hakkında da birkaç tur. Bu açıdan tek partinin ka cümle vardır.• nun ve düzen hazırlamada ve Rauf Denktaş da Sovyet diplo uygulamada etkili olacağına inamat ile yaptığı görüşme ile ilg: nıvorum.» li olarak «Sovyetler'in Kıbrıs si •M 5.ANS» Htüm yaseti açıktır. Kıbrıs'ın bağımsız, bagiantısız bir ülke olarak kal« Tek parti Iktldan nfukta masından yanadırlar ve iki top gözüküyor mu?» lumun kendi aralarınria barışçı « Tek parti Iktidannın sağbir yoldan anlaşmaya varmasını laoma.sı yolunu bilnıem. Ama isisterler. Bu çerçeve dahilinde sa tikrarlı bir idare kıırraanm iek ınimi bir görüşme oldu.» demiş şansı. AP ve C.KP'nin bir koalisyon altında, ya da asgarî müş tir. tereklerde birleşmesidir. Bu şartKTFD Başkanı Denktaş ayrıca lar altındadır ki, ancak Türldye RumJann Viyana'ya harfta getftrbu kötü devreyi aşabilir. L'fukmedikJerini belirterek, «Bize ta ise böyle bir cmare yok. Şıı sunuian bir hsrira degil. gülünç nu da söyleyeyim: Türkiye'de bir krokidir. Harita getirirîerse demokrasinin hâli ayakta kalabiz de topraic konusunu görüştlbilmeshıl nonnalln dıjı Wr olay rüî» demiştir. kabul ediyorum. Eğer politikacıKONUK PAPADOPULOS ların ve basınııı ve bazı baskı Öte }andan, Ingiltere, Avusturgruplarınm savundukiarı denıokya ve Türkiye'ye yaptığı ziyaretrası hâlâ ayakta ise. nıillelin İeri tamamİEyarak dün adajra döönemli bir parçasının Ecevit nen KTFD Başbakanı Nejat Koidaresini beklpyişindendir. Ki nuk. Rumlar Kıbrıs CumhuriyeSayın Ecevit, dcmokrasiye dbrt tini Türk Rum Cumhuriyeti elle sarüıdır. Varsayahm ki Ecevit iktidan alsuj, sonra ne ola olarak kabul etmedikleri sürece, toplumiararası görüşmelerden cağı konusunda görüşüm sakholumlu bir sonuç almamayacagıdır.» nı söylemiştir. «ASKERi İDARE» Toplumlararas.ı görüşmelerde Rum tarafım teır.sil eden Tassos « Hayli karamscr bir görüş Papadopulos da. dün özel temdegil mi Ertuğrul Bey. Bu görüş, silci Cueilar ile yaptığı görüşTürkiye'yi nereye götürür?» meden sonra gazetecilere. Türk « Sarunm ki demokrasi bir rarafınm Anayasa önerilerinin ye süre askıya alınır, askerin konttersiz bulduklannı söylemiş, <Ye rolü altına girer. Beni böyle bir özlem içinde zannetmeyiniz. As ni dönemde Türklerin toprakla ilgili ^örüşleri aç'klıga kavuştukeri idarenin, devlet ve ekouomi nılmal:dır» demistir. yönetiminde başarılı olduğuna dair örnekler yoktur. Ama EceBİnİOS'UM EIEİÎİRİ5İ vit deneyinin basarısızhğı haÖte yandan 25 nisanda Straslinde böyle bir durum kacınılburg kentinde toplanacak olan maz olur. Demokrasi yasakUr reAvrupa Konseyi Bakanlar Kom;iimidir. Türkiye'de özgürlükleriıı tesi'nde Çaglaycngil ile bir götadını çıkaran gruplar vardır. rüşme yapması beklenen YunaBen yasaların her türüııe uyan nistan Dışişleri Bakanı Bitsios. bir vatanüaş olarak özgürlükledün AUna'da verdiği demeçte, rin tadına varsmıyorutn. Bazı Türk meslektaşının son demeçyayınların okunmaması, özel oto lcri ile iki ülke arasmdaki iyi İle şebir içine girememeli, benili.jkileri çıkmaza soktugunu öne zinin vesikaUnması, dış se>ahusurmüştü:. îki bakanın Strastin sınırJanması, özgürlükleriıı burg'da Kıbns sorunu ve ikili kaybı mıdır? Hayır. Ben tüilişküeri ele DÎacakları ve muhmünrten vazgeçmektense kısıtlanmaya razıyım. Vasak korıma tamelen Ese Denizine ı'.işkin görüşmeler için yeni bir rarift sap>an özgüriüğün yasayacağma inatavacakları bildirilmektedir. ıuyorum.» OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK GÖZLEM (Baştarafı 1. Savfaıla) ralannı .. Lockheed yolsuzlufu konosunda Milli Savunma Bakanı. kcnusturmayı sürdüriin, diye enıir mi verdi, görmeclikten gei... İS ilişkilcri, devlet bürokrasisini böylesine sarmıştir işte. «Milli TKT» ile ne kadar övünsek ardır .. Nedeuse Türkiyede mülij etçüer, hep böyle komlsyonculann arasuıdan çikıyor. TRT'de habercillk îşte bu kosulutrU rüriltiilüyor. Haber namusuna sahip TRT emekçileri de yazkış demeden, birer blrer ba^ka illcre sürülüyor. Aı kaldı.. hütün bunlann hesabı sorulacak. Basta. Danışt»y karannı paspss vapan genei müdür Karatas, sonra Komisyoncunun Komisyoncusundan Haber Dairesi Başkanı. ondan sonra da içerdeki suç ortakian, birer birer hesap verecek.. yakında, rakında... ONBEŞ (Baştarafı 1 Savfa/la) k a n * bir yaklaşımdır. Böyle bir anlayış, faşist baskı ve terö rün yojun olduğu bir ortamda en azından emekçi sınıf ve tabakalara doğru olmayan bir mesaj; iletmekten öte bir anlam taşunaz. Seçim. erken veya geç, emperyalizm ve faşizme karşı demokra tik güçlerin birlikte ^ermekte ol duğu uzun soluklu mücadelede bir araçtır ancak kurtuluş degildir. 1977 ortamında ise seçim, bagımsızlık ve demokrasi mücadelesinde özel önem taşıyan bir sıçrama taşıdır. Emperyalist kapitalist sistemin ülkemizde de dayattığı kaçı nılmaz bunalımlar ve bu bunaUm lardan kaynakîanan faşist baskı lara karşı mücadele ancak işçi smıfının öncülügünde tüm demokratik güçlerin vereceği ortak mücadeîe sonucu kesin başarıya uiaşacaktır. Emperjalizme ve faşizme karşı mücadele. Türkiye'nin bugünkü koşullarında bir seçim döne minin kısa zaman aralığma sığdırılamayacağı gibi, ttlm demok ratik güçlerin asgari taleplerini ortaya kosTnadan seçim amaçh, kayıtsız şartsız bir destek anlayışıyla da ele almamaz. Bu amaçla biz, demokratik kit le örgütîeri olarak. seçimlerin, faşist baskı ve terörün görünür deki temsilcisi MC'nin bulundu*u bir ortamda yapılmasım son derece sakmcalı görüyor ve bunun ötesinde aşağıdaki taleplerlmizin rnaddî temellertj'Ie emper yalizm ve faşizme karşı mücadsJede ön plana çıkarmayı karariaştırmış bulunuyoruz.» Demokratik kuruluşlann seçimler sonrası kurulacak hükümetten istekleri arasında tüm çalışanlara grevli toplu sözlesmeli sendikalaşma hakkı tanınması, lokavtın yasaklanması, genel ve dayanışma grevi hakkı verilrnesi, demokratik hak ve özgürlükleri sınırlayan tüm yasa maddelerinin kaldınlması, siyasal hükümlülerin affı, memuriara siyasi partüere üye olnaa hak kı tanınması ve seçmen yaşının 18'e indirilmesi, egitim kurumlarında can güvenliğinin saglanması, kamu kunıluşlanndaki gerid unsurlann ternizlenmesi, TRT'nin özerk bir kuruluş haline getirilmesi, kamu personelinin çalıştıklan işyerlerinin yönetimine katılmalan da yer almaktadır. Sinema 1977 Kıbrıs sorunu (Bastararı 4. Sayfada) yöneticilerle ve bu yönetimi kişılişinde simgeleyen bashemşirey le çatışacafctır. Mac Murphy'nin yaşama se\lnci, kural tanımaz kişiliği. oevresindekileri sürekli olarak özgürlüğe kavuşmaya, yasamdan tad almaya, giderek kâçmaya çagıran eylernleri, hastaneye kadın ve içki sokarak, hiç kadın tammamış genç Bılly'yi bir orospuyla yatmaya zorlayan cüreti, yöneticileri çileden çıkaracaktır. Mac Murphr, bunun üzerine, son yönteme başnırularak uysallaştınlacaktır: «şok tedavi(Baştarafı 1. Sayfada) ?i». Daha önoe de başka hastapropaganda olmuyor da bizde lara uygulandığını gördüğümüa mi propaganda oluyor. Bizim bu yöntem, asi genç adamı bihürriyetimizin kısıtlanması doğlinçsiz bir zavallı haliae setireru mudur?)) demiştir. Daha sonra cek, başından beri birlikts asayiş şubesi müdürü Macit kaçma projeleri kurduğu, dilsiz Esmer sanatçılann kısa birer taklidi yapan dev Kızılderili, bu ifadelerini almış ve kendilerine büyük dostu, kendins özgü bir geçmiş olsun dedikten sonra ser best bıraknıışnr. Povrazoğlu ve davranışla cellâtlarmm eiindeki gelecek zavallıhğindan kurtaraarkadaşları Emniyet Müdürlüğün de polisten çok yainnlrtrgöraük caktır. lerini söylemişlerdir. Ken Kesey'in romam yogun bir insan dramı malzemesi içeriyor. BA^BAKANA UlOUf Akıl hastanelerinde, en modem Poyrazoğlu ve ariadaşlan. ola ülkelerde bile acımasız uygulayı protesto eden bir telgrafı nan ve tartışma konusu olan, Başbakan Süleyman Demirel'e olması gereken tedavi yöntemlegöndermişlerdir. Telgraf'ta şöyle rini gündeme getirdiği gibi, kudenilmektedır: rallanna uymayan bireyi acıms.«Biz Anayasamızın her yurt sızcasına ezen bu dar çevre içirıta?a tamdığı sanat özgürluğünü de. ayni seyi daha geniş boyutkullanarak mesleğini icra eden lar da ve daha degışik biçimlerde sahne sanatçılarıjaz. Dün gece yapan çağdaş toplumlarm basİstanbul'da çalışmakta olduğukıcı düzenlerini de eleştiriyor. muz işyerinden poiis tarafından Milos Forman'ın filmi, romana hiç bir haklı neden gösterilme çok birşey eklemiyor. Forman'ın den ve herhangi bir suç işlemebilinen oyuncu yönetimi, içedömemize rağmen keyfı olarak nük, «intimiste» uslubu, eserle alınarak Emniyet Müdüriuğüne kaynaşmış, özellikle ikinci plangötürüldük. Sabaha karşı saat da bir dizi başarılı tipın perdeye 0.3'den saat 11 'e kadar hürrivetigelmesini saglamış. Ön planda miz, İstanbul Emniyet Müdürüise, ikisi de birer Oscar alan nün kişisel arzusu ile tehdit edil Jack Nicholson ile Louisa Fletdi. cher'in başarılı oyunlanndan »oz etmeye bile gerek yok. Ne var Dünyanm hiç bir uygar üikeki, romanı okumuş olanlar için sir,de, sanatçı, bu biçimde bir işîeme tabi tutulamaz. Biz sa film çok şey getirmiyor. Keseyin romanını fümi görmeden kısa natımızı, yasalar çerçevesinde süre önce okumuşruk. Film, benya.otığım;za inanıyoruz. Bize kar şı yapılan i.şlem. özünde, ülke zer birçok durumda oldugu gibi, romanın karmasık yapısını, demiz sanatçısın3 ve sanatma yarinligine irdelemesini basiileştipılmış bir sayg.sızlıktır. Olayı riyor, şemaya indirgiyor. Ama protesto ediyoruz. Sorumlular bu karşılaştırmamn dıjında, hakkında gerekli işlemin yapılForman'ın filmi, kendi ölçüleri masım dıiemekceyiz> içinde ilginç, insanı düsünceye ^^ . çagıran bir film... Yine de bu başarının oldukça mütevazi oldugunu, filmin kesinlikle bir büyük sinema olayı olmadığını bePazar günkü saymıızda Prof. Ce lirten ve Oscar ödüllerinin saglamlıgına ve anlamına olan guvad Geray ın istanbul'dan aday adajı olacağı bildirilmiştir. Prof. vensiziiğimizi de bir kez daha Geray m CHPden aday adaylıgı yineliyelim... için başvurmadığıru düzeltir, öYARIH: KUBRİCK VE PASOliNi zür dlleriz. Ali Poyrazoğlu Prof. Geray, aday olmadtğım açıkladı DURİİP D(/$ÜNM£K Evet, Ertuğrul Soysal'ın görüşleri böyle. Bu noktada biraz duralım Beiki bu nokta üzermde biraz durup düşünmek, içinde bulunduğumuz seçim ortamında pek öyle olası deği:. Ama belirginle[ıP'DE DURUM şen iki hususa dikkat gerek. DP de 67 ildeki adaylarmı 3 Birincisi; Meclis arirme'iği deMayıs günü yapacağı Merkez ğışmezde, AP ile CHP de bir yoklaması ile saptayacaktır. noktada buluşmazsa, «lehlüie işaretleri» yanıp sönrneye başlaCGP'NİN BA5VURUSU yabılir. öyle diyorlar. CGP Genel Başkan Yardımcıla Aynı şey; muhtemel bir CH? nndan Hayri Başar da Yüksek iktidannın basansızhtı haîinde Seçim Kurulu'na yaptığı başvude olabilirmiş... ruda Sena'o seçimleri için 22 ilİş çevrelerinde hayli yaygın de. miiietvekilliği seçimi için de olduğu izlenimini edir.diğimiz bu 67 ilde merkez yoklaması yapadüşünce yapısına dikkan ediimecaklarını. bu nedenle kontenjan sinin yararu olacağı kanısmdakullanamayacaklannı bildirmişyız... tir. BİLİM VE YASAM AIMSİKLOPEDİSİ NİN 1. CİLDI TAMAMLANDI. 14. Fasikül yarın çıkıyor LCilt kapakları satısa sunulmuştur BİUM VE YAŞAM ANSİKLOPEDtei GEUŞİM YAYINURI Dagıhm:HiüT?)?t Gazete DagUum Ada: 764/3660} TîP'DE Türkiye İşçi Partisi ise seçime katılacağj tüm illerdeki adayları nı merkez yoklaması ile sapta yacağmı açıklamıştır. NEDEN NEP AP'YIE BiRliKTE Lahey Adalet (Baştarafı 1. Sayfada) lardan sonra olaganüstü toplantıya çagnlmıştır. Türkiye'nin katılmadığı bu toplantı sonunda ise taraflarm Divan'm bu anlaşmazlık konüsundaki vetlcilerini içeren görüşlerini bildirmeleri için, süre tanı.imıştır. Yunanistan işte bu süreyi üç ay uzatmaktadır. Divan'm usullerine göre Türkiye de muhtıraya cevap hakkı olan dokuz ayiık süreyi kııllanarak, 24 nisan 1973e kadar zaman kaoimaittadır. Belirginleştiğtni söylediğımiz ikinci konu da şu: CHP'yi tek başına iktidarda görmekten çok: AP ile bir koalisyonda, ya da onun desteğinde görmek eğilimi... «Tehlike lşaretleri»ni gösterip gösterip de CHP'yi AP'nin yanına getirmek mi?. Bilemiyorum... Ya da Ecevit ile Demirel bir koalisyonda birieşir, ya da «asfari müşterekler»de tokalaşırlarsa, onlara göre Ha!k Partisinin «si\Ti. köşeli» yanları mı düzeiebilirdi?.. Vzerinâe düşünulmesi gerekli sorular bımlar. An cak biz şimdi konumuza dönelim ve CHP'ye ilişkin iş çevrelerindeki düşiinceleri özotlsme ye çalısalım. Özellikle CHP'nin «îröçieli. sirri» yan?arı nelerm:'. onlan anlatmay» fp.l'şalını. ş : CHP7E ÜİJKİM