Katalog

DfoT CUMHURİYET 17 NISAN 1977 ABDULCANBAZ HtPJi. SoYtfeMfMi54i fO D.'ii... O H İ Hît gift 5(£y TURHAM SELÇUK YAYLA FakirBAYKURT DÜN ÇIKAN BÖLÜMÜN ÖZETİ: Çakır sabah crken kalktı, çadırın içlnrle dnlanıp durdu, kansı Kamerana'ya torunları Oulcan ve Şcvkefe baktı, el fenerlnl yüzlcrlne gezdirdl, latlı uvkularına kansınlar dlye onları bır.ıkıp, duvarı oııiıııe kattığı »Ibl yola koyıılılıı. Güneş yenl jukscliyordu, biraz otede Morsay'da huraya kazı yapmağa gelen arkeolnglann çadınna blr goz attı. Doçent AU Şlrin buradakl kazıların uzun sürpceğinl söylemlştl. Çakır, bu kazıları sevdığıııi soylemlşti ama aslında sevmlyordu. Çakır'ın polltlkacılara glıvenl kalmamıştı. Bu yuzden de koyuııden ayrılmak istemlyordu. Guneşln yuksellşine baktı, davarı surttyttp gütürdü Çakır. 2 Babası SUkrüce, bölgenin savılan adamıydı. Atlı konuklan gelırdi. Haik Partisı'ne destek oldu Parti ona destek olıımdı. Şükrüce'ye destek gerek değıldı . «(Ben Demokratlar'ı desteklp dlm. Babamın son yılları. Desem o du Demokratlar ı des.tekle>ecek, demedım. Bir kaışıhk beklemedun kendim ıçın. Beklesem gelır miydı? Gelmezdl, halk ıçin beklediklerım bıle gelmedi. Onca köy gezdım, köy odalarmda konuştum; Demokratlar bcııi kandırdı, ben eşimi dostumu kandırdım Paramm gıttığme bakmadım, bır at aldım, eskittım atı. Her sözUm yalan çıktı. Kasabaya fabrıka kuracaklardı da halk çalışacaktı; köye camt yapülar, mınare diktıler. Jandarma dayağı kalkacaktı, eteri gitti, bateri geldı Oğlum Sükrü do ıçlerınde, kalkıp Almanya'ya, Hollanda'ya gıtti oğuilarımız. Hatta kızlarımız. Okuyorum mektuplnrını Babam Şükrüce Halkçı, ben Demokrat, oğlum ŞükrU sosyalist olmuş Komünıst dtyorlaı usulca Babamın olduğundan olınasın, benim olrtuğumdan olmasın da ne olursa olsun. Yalan çıktı bildiklerimız. Hepsi aynı ocağm şeytanı )» YürüdU davann ardından. Dogantaş'a yakın vardı. Kıvnldı Başpınar'ın gözüne doğru. Davar kaldı aşağıda Çadır kaldı . Başpınar görtınün oralar düzlük. Ufacık bır düzlük, sapsan çıçek şımdi. Çayırı da diz boyu. Esen yellerde sallanıyor. Dort yıl önce denizm kıyısmdan bır torba renkll cakıl getırıp serpmışti suyun gbzüne Allı, pembelı, morlu ışıldayıp duruyordu Kırman kanadı balıklar bir gbrünüp bir yitıyordu. Ufarık bir göletti Başpınarm gozu Ayakucundan da çekılip gıdiyordu Kımbilir kaç yıl önce yerln altına «Imış, tâ aşafıdan çıkarmıştı eskiler. Bir agaç oluktan şml çırıl akıp duruyordu gtlzel su Birden coştu Çakır: kaynarfiâga başladı Şapkasını çıkanp attı. Ceketlnl çıkanp attı. Fırladı havaya havaya Ellerini kollarını oynattı. Attı kendinı göğe. Ayaklarını kırdı büktU Ikı elinın Ustüne dikıldi, ayaklanmı havada birleştıreyim derken düştü. Toparlanıp yüzyukan geldi Ddnüp yüzaşağı kapandı. Fırlayıp kalktı yenıden Bir deli oyunu oynadı, oynadı. Derin, içınl çet.o çeke soluk aldı verdi. Yenlden doldurdu ciğerlerini, tuttu, sonra salıverdı. «Ooooh1» dedı candan. Sonra gitti, çomeldi suyun kıyı>îına. Doldurdu avuçlarını, çarptı yüzüne. Boynunu. kuldk larını, saçını baışını yıkadı. Eir de içti, içtl güzel suyu. «Donmeyeceğim kasabasına, şclırine; var mı diyeceğı? O buıaya gelsln, ben gitmeyeceğlml» Gençlere de yüz vermemişti kazı başladığında Doçent Alı Slrin olacağa da. Merhaba, merhaba. Nasılsın? lyıyım Bıze şu lftzım Al onu. Bu lazım. Al bunıı. Eee daha nasılsın? Bıldıgın gibiyım. Hıç konuşmuyorsun yahu Çakır dayı? Konuşmuyorum. Senin için lyldir demişlerdi. Yalan söylemışler; zaten yalancıdır kavatlarl Meslekleri, mezhepleri yalandır. Kim onlar? Onlar, ıste aşagıda yukarıda kım varsa . Bır daha lçtı, blr daha çarptı, kalktı. Sonra ceketini aldı, sapkasını taktı başına. Çomağmı aldı. Yavaş yavaş yUrüdu Dogantaş'ın bayınndan. Davar otu çöpil, dalı yaprağı yıyıp gıdiyordu. Çok yukarda Kara Slvri'nın basmda Orman'ın yangın gozcüsü Neoip oturuyordu. Kansı, anası, beş de çocuğu. Bır manar, bir kule. ikl yapı yapmıştı akılsız hükümet «Necıp'ın kendi gözcü, kansı suçu. Başpınar'dan güğum doldurup goturüyor güya. îkısıne 2000'den fazla aylık. Akılsız, bır etek parayı saçıyor ona buna! Ulusal Savaş'tan kaçan dürzülere bılc aylık verlyor. Kore'de savaşanlara veriyor. Necip'ın karısına vcrıyor » Bir ara bıraktı bunların hppsini. «Bana ne? îsterse sudakl balıklara da versin enayl. Bır hafta oluyor Orman Şeli yukarda. Cipıne binip gelmiş. Kdylüler taşındı. Her gün kuzıı keslyoriar, saç kavurması yapıyorlar. Işi düsecek hepsinın. Kiml tekne tokuç, kiml odun, kiml ev yapacak; kereste! Tahta, dilme! Orman Şefi yan geldl yatıyor. Altmda dovletin cipi, yeni açılan orman yolunun vardığı yerlere kadar gidip, yemediğını yiyip, ıçmedlğıni içip, tertenuz havasuu da alıp yatıyor kulenin taraçasmda; ala klliml de brtunüyor. Heey gıcU dUnya, dünya gibl senın!.» DüşÜndU: «Kaç paralık adam Şef Hüseyin? Kaç fidan dikti, kaç çam bUyütttl orarunde? Kim şef yapmış onu? Ulan no yanlış davlet bu? Boyle bır adamm buyruguyla mı kesiliyor güzelfn çamlar? Yakacak odunu bu mu verıyoı, bu mıı veııyoı Ü V duoğıni, beşlk ağacıru?...» Davann onünU doğrulttu Başpınar'a. Gün doğdu doğacak Ealkayası'ndan. Torunu Gülcan gdründü kızılardıçların arasından Elınde ırbıklar, su kabakları. Başına al yazma bağlamış, belme kuşak kuşanmış. «Kız olmuş yarabbim! Biri çarpıp geçecek, odum sıdıyor. Çarpıp geçmeden gelse babası başına » «Bu sabah yaylamız nasıl dede'» DUşundü Çakır «Şıı yaşta benim gibl bır adamın Gülcan gibl torunu var, hay maşşallah' Erken evlenen dol «Uır deımşlcr, oğlum ŞükrU de erken evlendı, gelınim Zeke de. $>ımdi boylarıyla çocuklar var Yaylamız cansıza can, kansıza kan verıyor > «Yaylamız lyi Gülran 1 Bır bır dolaştını, lıcr yanı tamam. Saydım, çam çam teslim aldım. Sana da güneşi getlrecektim, beklemedln...» Dışleri ak ak dızlldl kızın«KUçükken bylo kandırırdın Köydeki okulu bitirdim, ?or lnandım dünyanın dönüşU yüzünden günesin dogup battıgına. Her gün .sen petırıyorsun sanırdım Ak<?amlan da kaçıp gıdiyor çocuklarmın yanına. Boyle boyle büyuttün bızi. Neyse, ştmdı de Aglar Kâmil'o götür • «Gönırmeml.» dedl, cık etti Çakır. «Neden?» (DEVAMIVAR) CHP ve Sosyalist Enterrıasyonal • «SE'in, Uyelerıni belli adım ve eylemlere zorlayabilme&l şoyle dursun, onun bağlayıcı kararlar alması blle sözkonusu olamıyor,sa, bu kuıulusa girmenın ne vaları vaı9» dıje bır soıu akla go* lecektır. Ama bırçok yararlurı olduğu kuşkusuzdur. Batı dunyasının bütünunün ve başka kıt' alardaki bazı ilericl partilerın bır araja goldığı bu örgut, kuşkusuz ki CHP ıçin hem çok değerlı bır laboratuar ve hem de ıktidara gelecek CKP ıçın dış polıtıkanın yiirUtUlmesinde gorlışlerımızın anlaülmasına ve an laşümasına yardımcı olacak çok değerll bır buluşma yerıdır. SE e gırmek, aslında Avrupa'nın polıtıkasına yon veren hükümetler aılesıno gırmek demektır. Bugun Avrupa, dış ılı^kılerde onemlı ol çude ağırlığı olan bır guç ıse, ona yon veren SE'e uye Sosyal Demokrat (Demokratık Sosyalist) partılprdır. Jsvıçre Mılletvekıli Dr. Arthur Schmid, bu ko nudaki yazıt.ına şoyle başlıyor: • Sosyal Demokratların Avrupa'dakı ptkisl hıçbır zaman bugünkü kadar buyuk olınamıştır. Sosyal Demokratlar, bırçok mem lekotte j a lıükümetin başındadırlar, yahut da hükUmetto ortuk tırlar. Su anda Batı Almaııva, Ingilterp, Norveç, lsvpç. Finlandlya, Avusturya ve Hollanda Başbakanlan Sosyal Demokrattır Her ne kadar yalnız bdşına ıktıdarda değiller ise de, bugiın yme da Avrtıpa polltlkasına yon \orecck biçımde damgalarım vurma durumundadtflar» (Solnthurner ArbelCK^ "Zeıtung, 6 3. 1975). A<! Rellşmlş Ulkelerin partılerine SE de seslerını duyurabilme leıı. bu ulkelerin yararına olmak tadır Birkaç ornek vermek ist» ı u SE'ın 1966'dakı Stotklınlın Kongresıne ilk kez gdzlemcı olarak katılan Asya ve Afrıkalı tem sılcıleıı o/ellıkle Sinsapuf'un Başbakanı, Lee Kuan Yew bu kongrenln sonunda gerı kalmış tılkeler lehıne ekonomık bakımdan önemli 5 tane dllok kaıannın alınmasmı sağlamışlardır Mademkı Turkiye çok partiıi rejime sahip bırıki az gelışmış ulkeden bırıdir, o halde SE'e tiye olmanın yararlarını yitirmemeil, üse olarak orada se&ını duyurabılmelidır Gerçekten SE'in kong relerinde hem liyelere ve hem de dünya kamuoyuna seslenebılnıc olanağının önemli yararlarından otürüdür ki, özellıkle dış politikada gUncel sonınları ya da çekişmelprı olan uluslar, oraya her hangi blr biçimde katılma olanağını hıç ıhmftl etmemektedirler. Şurasını unutmıjalım kı, bi/ SE'e Uye olmasak da SE'nııı blltün organlan, hem dünyadakı sıyasal durumu inrelerkpn VP çeşitli bunalımlar üzcnnc eğılırken, bızım durumumuzu, incelp mp, tartışma ve hatta kınama konusu yapabilerektır vo yapmaktadır Orada hazır bulunma mak, bize hiç birşey ka/nndıra nıaz Nıtokim Yunanistan, s r c uve olmak ıçın büyuk bır çaba gostermiştir GOR'ÜŞ AIIJVERİ$I Diypbıliıız ki SE'in üveliRİ, II ye partılere, başka ulkelerin ık tıdardakı ya da lktıdarın pşıgın deki sol partılenyle görüş alt^> vrrışi yapma. ortak sorunlan tar tışarak oluşturma ve gerçeğl ortaya çıkarma işlemınde, kendi Rorüşleıını duyurabılnvs ve savunabilme yptkısıni («tartışma s,ı lonunA Rirerek, sesini duyurabıl me olanağmıı») veren bır davetıye snğlamaktadır SE'a Uye olar ık tartışmalara katılma hakkım cl de eden partiler, hıç bir kaıaıli baglanm ıksızın, dünya kamuoyu nu ve ıtye öteki partılerin ıktıdar larını ptlulpyon bıldiri. açıklama ve gorüşlerın gerçeğe ııygun ola rak kalcme alınmasında söz ve rol sahibi olurlar; kendı ıılusla rının ve devlctlerinin. «gıyapt ı oluşturulan hakm sııçlamalarl ı kaışı Imrşıya kalmalannı önleme olanagı»nı plde pdprlpr SOSYALiST ENTERNASYONAL'E ÜYE OLARAK TAOTI$MAIARA KATILMA HAKKINI ELDE EOEN PARTıLER, HıÇBıR KARARLA BAĞLANMAKSIZIN, DÜNYA KAMUOYUNU VE ÜYE ÖTEKİ PARTıLERıN İKTIDARLARIHI Eî KıLEYEN BıLDıRı, AÇIKLAMA VE GORuJLERıN GERÇEĞE UYGUN OLA RAK KALEME ALINMASINDA SOZ VE ROL SAHıBı OLURLAR. Prof. Dr. Muammer AKSOY Dünya kamuoyunun Franko ve Salazar rejimlerine karşı cephe almasında Sosyalist ***** • Enternasyonalin payı büyük oldu 1967 mayısında Londra'da toplanan Sosyalist Enternasyonal Bürosu, Yunanistan'daki darbeyi kınadı ve siyasal tutukiuların bırakılmasını istedi. Porteklz Sosyalist PartM Llderi Mario Soares, So«yallst EnternaKyonal'den buyiık destek SOSYALİST, ENTERNASYONAL KAPİTALIZMIH BİR AIUI Ml ! SE ve demokratik sosyalistleri tan'da Parlamenter demokrasinin bugünkü askeri rejim elıyle oıtadan kaldırılmasmı mahkum eder, ve bireyspl özgürluklerın, demokrasinin, insan haklannm kullanılması olanagırun derhal >aratılmasını ister. SE, Yunanistan'da demokrasinin geri gelmesl için mücadele eden slyainl güçlerle tam blr dayamşma lçında olduğunu llân eder; ve bütUn siyasal tutukluların derhal bırakılmaaı yolundnkl çağrısını yineler. SE, Avrupa Konseyl Avrupa Ekonomlk Ortaklığı ve NA1O iıyelerlnl, Yunanistan'daki askeri >onetlme, dıktatörlUğün saglamlasbnlmasına yarayacak her ttlrİU maddl yardımı esirgememeal ve bu noktayı heran gözönUnde Yuıuuiistan'da ne zaman blr bulundurması için çağrıda buluemperyalizmin yardakçısı sayKısacavı demokratık sosyalizm açıklama ya da protesto yapılma mak, gerçeklerl düpedliz tersıno (sosyal demokrasi) ve SE, sosyal mış olsun; ve Franko Ile Batılı diktatorlük kurulsa, SE ve (Co nur». 1969 Hazlran'ında Eastboçpvırmektıı Ama sağsol deyım adaletton ve sosyal güvenlİKten ların hangi amaçla olursa misco) onlara karşı s'ürekli ola urne'de toplanan SE Kongresl de lerı görell kavramlardlr Eger yana ve bunları uddıye alan bir işbirliği yapışı kınanmış olma rak dunya kamuoyu'nun dlkkati kaba kuvvete dayanan Yunan dlksol kavramı «sadece Sosjal Ada akım vo onun örgütü olarak ka sın Orneğin 1952 yılının nisan ni çekmiştir; uyarılarını yapmış tatttrluk rejimıni suçlamış, mahlet ve sosyal giıvenhgı sağUmdıi pıtalizme ve faşızme karşıdır ayında I.ondra''ia toplanan SL ııı tır. Dahu 1948'de Clacton toplaıı kum etmiştir. Yunanistan'ın Av Km, başka hıçbir amaç taııınirf Anid bnemli olan goreli kavıam KonseM, raporunda, «Franko ile tısmda Yunan Sosyal Demokrat rupa Konseyl'nden atılmaaı bde dan, gerekırse türçı oteki ilke ve lar \e nitelpndııısler degıl, hosyal Batı'nm ittifakı, demokra&ıye ya laııııa vlze vermeyen Yunanistan Sosyal Demokratların SE sineslnkurumları ortadan kaldırarak demokrasinin somut neler getır rar getirmez. Barışın korunma«ı protesto pdilmfş ve Yunanistan' de ulaştırdıklan kararlarla sağo/Rurlukleri ve Hukuk Devletı meye yonelik olduğu, ve bu ıe ıçın Stalın terorüne karşı muci daki durumun lncelenmesi karar lanmıştır. ilkelerinı dahi hiça 'ayarak heı Jımı kabul pdpnlerın kendı halkı delede, dünya demokrasisının laştınlmıştır. adımı atabilmek» dlye kabul edi na neler sunabıldığidır. abil davası tehlıkeye düşmeksı.CEZAYİR SORUNU lırse. bunun dprecelemesınde de zın, Franko ıle ıttifak yapılama?» YUNANİSTAN mokratlk sosyalizm (sosyal dedemlmekte, özgürluk seven büCezayir konusunda da, Fransız FAŞIZME KARŞI Başından beri Yunanistan'daki mnkrası) başta yer alamaz Sos tıın uluslaruı sosyalist partiler, HUkümetinm bağımsızlıkla bağ son dıktatorlüğu suçlayan SE'ın, Şimdi bıraz da olaylar üzpria • Franko'nun sürüp giden sıyut>al yal güvenlık ve sosyal adalet hedaşmayan tutumuna karşı SE yedefine, ıhtilalci yöntemlerle ulaş de durursak, gorurü/ kı, SE fa takıplcıine karşı protestoya da CuntHva k«ırşı tutumu, çok boşa ınıdo olarak cephe almış kararmayı ongoren sistem ve rejımler şiit rejımlere ve başka ulusıarın vet edılmpkte, ve Franko'nun 1J rılı olmuştur örneğın 1967 Mayıs' ları uyelerıni bağlamasa da ço le karşılaştırüdığında, onlara AI ve soınurülınesine süreklı olaıak panyol halkını teror dalgası knr ının başında I/jndra'da toplanan gunluk gbrüşünü kamuoyu'na bil karşı çıkmıs, duşunsel alanda sısında bırakmasını Konsey şid SE ııı Bürosu (Konseyı), Yunanısyasla ku^kusuz sağda kalır tan daki yukarıdan gplen darbe dirmekten de çekinmemlş; haksız Ama, hem .sosyal gılvenlik ve bır savaş jürUtmüstür Avıupa' detle protesto etmektedir.» yı mahküm etmıs ve jütün sıya olan Uyesini korumak İçin gerda aşırı sağ akımlar hemen nesosyal adalet» ve hem de özgürçeklere sırt çevlrmemiştir. Örnesal tutukluların bırakılmasını is men kalmadıgı içııı SE, a>uı lükler ve demokrası» t,ıbı ıki bü ISPANYA VE PORTEKIZ temış, eskı Avusturya Başba'can gin Cezayir sorununda, SE'in pn safedakı diktatorlüklerın bulunyük ılpri adımı birlıkte benim««btlyük partılerinden ve en tanınSE'in Portcldı'deki diktatorlü Yardımrısı ve SE ın Başkanı Pıt yen bıt akıın VP sistem, hıçbır dıiRiı Avrupa tılkelerındeki retcrman'ın başkanlığında bır >o mış kişilerinden olan Fransız zaman sağcı» sö7cuğü ıle nıte jımlere ve Avrupa dışındaki ulke ge karşı tutumu da aynı olmuşmısyonun Yunanistan'a gideıck Sosyalistlerin ve Fransız Hu loııdiı ılcme/ Sosyal Demokrası lerde her biçım diktatörliıgan lur Oyellıkle bugtın Portekı/ B.ıs b.ıkanı olan .Mario SoareVİ yıl yerındp ınceleme yapmasına ka kümetinın başı Guy Molet'nin (Demokratık Sosjalızm), dılde zulmunp karşı, demokratık SOJrar vprmiştır Cezayir'de sürdtirdUgU politikayı dtuıl de gonülden benimsendiğı yalistleri desteklemıştir. SE, o laıca Portekız dıktatörüne kar>ı ağır blçlmde kmayabilmiştir. zelhkle Ispanj.ı dakı Hankn w savunmuş ve Soarez'in tutukL.n Atına ya gıclotı Pıttnıman ve ar ve 1951 Frankfuıt Bıldırısındekı maları ve baskılara uğraması kar kadaşları, Cunta yonetinıı tara ılkclcr ciddlye alındığı, sözkonu jımıne karsı, daha i94R'dekı Vietnam faciası üzerlnde de, şısmda, hem Portekız HUkünırM fından Mcrkp? Bırllği Lideri G < > su toplumun tarıhsel kosulları Clacton toplantısından başlava SE'ın hemen her toptısında du oıge Papandreou ılo konuşturul gozonünde tutularak mümkün o rak, bütün dünyayı \e üye par ııı pıotcsto etmış. hem de dunva rulmuş, ve Amerıka'nm durumu, tılerın hükümetlerını, Ispanjd kamuoyunu onun yanında olma muyınca, Komisyon Roma'da ba lan pn hızlı bir ılerlemo dcnoyl uvgulandıgı ölçllde, sağın kaı«ı ya karşı oportünıst bır tutumd<ır va davet etmiştlr. Dünya kamu sın toplantısı yaparak gerçekleri uluslarm bagımsızlığı ve lçlşlerine silâhla karışmami ilkolorine vazgeçerek. kesın cephe alm.ı, ı oyunun Franko ve Salazar rc dünya kamuoyu na anlatmıs Cunsında fakat hayalİPidrıı vr maı P la HukumPİı ıse çok agırbırbtldı zıt düştuğunden kmanmıştır. ralardan uzak (toplumsal sorun ısraıKı davet etmıştır Hemen lıe iımleıınp karşı yıllaı boyu cepho almasında, SE'in rolü büyük ol ri yayınlayarak Komısyonu suçlalaıını ?ar atar gıbı rastlantılara men hiçbır SE toplantısı yor.l ıı Y ARIN: mıştır baftlamayan) sağlam ve saftliKİı kı, bunda Franko diktatörlügu mus, ve bugün her ıkı dıktato bır akımın varlığı kabul edılmek nıin terrtru, barbarlıgı ve îspan rün ölümünden sonra da olsa, Bu konudaki kararda şu cümleyol halkını ezışi konusunda hır bu faşıst rejımlpr sona ermistir FRANKFURT BIIDIRISİ geıekır ler de yer alıyor «SE, Yunanis Sosyalist Enternasyonal, Cezayir olayında Fransız sosyalist yönetimi, Vietnam savaşı konusunda da ABD yönetimine karşı bir^tutum izledi. TiFFANY MİM 8V j gg GARTH fcöTü «p2 ^' # /^. 1 ıJfe^, Jf^J II t3cw pıjnAnA A oruBuyoBUM / LORX> TAMÜtA LlFfMf KABUL £X>\rORt/M. ATUEMA SONRA .HEP LE8U7UP RA'/İ TEAA IZ.UE.yE •••••cBplar I t C f t ı *^j Bı 1 D A T V A vf^^U^ SUS ti4D/rJ / BAICAEtAV