Katalog

u eçen haftakl söylesinln sonunda, hakkın suiistimall kavramımn açıklanmasını bu pazara bırakmıştım. Bu söz o sbyleşıde «hal lon suıistimali» olarak dizilmiş. Kimi dizgi yanlışları yerinde oluyor. Nitekjm bu seçim günlprınde «halkın suıistimalı» sahnelerine sık sık tanık oluyoruz. Daha da olacağımızdan başka. ıo mtn m G OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Hukuk Kurallarında Durum önceki yazılarda da bir kaç ke7, belirttlğim gibi, hukuk, toplumu düzenleyen ve devlptın yaptınm KÜruylo Ruçlendırılmış olan kuralların bütünüdür. Hukuk kurallan kışılere bır takım yetkiler tanımış VP bunlavm kullamlması için devlet gücunü destek yapmıştır. Kişılere hukuk kurallannca tanınmış olan bu yetkilere «hak» dcnılır. Mülkiyet hakkı, alacak hakkı, kışilık hakkı vs. gibi Bu haklar, orel hukukuıı ağırlık merkezi ve ozudür. Hukuk kurallftrınm herhanRi klşlsel bir menfaati hak olarak tanınıadığı yerde «hak» tan f,07,p.dilemez. örnek olarak, en yaygm haklardan biri olan mulkıyet hakkını ele alalun. Yurltaşlar Yasasının H18. maddesı: «Bır şpye malik olan kimse o şeyde kanun daıresınde dı ledifti gıbl tasamıf etmek hakkına halzdır» dpr. Bu, bır hukuk kuralıdır. Bunurı ki^ıye tunıdığı yetki. (yani malıkın malını, yasa kurallan çerçevosı içmde dılpdiğl gıbi kullanma konusundakl menfaati ve yetkısi) ise bu hukuk kuralınca bireye tanınmış bir haktır kı, bun.ı mülkiyet hakkı dıyoruz. Bütün öteki haklarda da durum bbyledir. Yani her hak ille bır hukuk kuralından dogar ve hukuk kuralının tanımadıüı yerde bir hak soz konusu olamaz. Şu halrip «hukuk» kavrarnı ohj^ktıf (nesnel), «hak» kavramı ise sübjektif (öznel) nitelik taşır. Çunklı birincisi kuraldır, ıkıneisi, kuralın kişıyo sagladıftı ve korudugu bır menfaat ve bu menfnatten varar lanma konusunda ona tanıdıfcı bır yetkıdir Haklar kışıye kamu hukukunca tanınmışsa, bunlara «kamu hakları» denılir Ürneftın, gpnel mer.lıslere seçme ve spçılme haklan kamu haklanndandır. Mulkıycl, alacak gıbı hakhır ıse «özel haklar» dandır. Hakkın Suiistimali Hıfzı Veldet VELiDEDEOĞLU Suç olmadan da bir hak, kpııdi ozündeki sınırlar aşılarak kullanılabılir. Hakkın iyi yolda kullanılması gprekır. rtrnefeın, ıki komşunun bahçelerindeki kuyular aynı kaynaktan beslpnıyorsa, kuyusu riaha dprın olan komşu, hüyük bir elektrıkli pompa ılo kııyusundaki suyu dlbe yakın bır du/eve kadar çektırip sokaga. Bkılırsa, konısunun, daha az derın olan kııyusundaki su kuruyabılir. BO\1P bır riunımda, derin kuvunun sahıbı, ondaki suyu diledıiji gıbı k.ıllanma hpkkına sahip oldugundarı, onıın bu davranışı bır suç deftild'r. Ne var ki, o kimse, hakkını iyrye dpgıl, koluyp kullanmaktadır. Suyu kuruyan ku yunun sahibl mahkpmevp başvuıduğunda, dprın kuyunun malıkr. «Ben kııyumdakı suyu dilediftıııı çıbı kullanırım» cliyemcz. rünkü bu kullanniri, hakkın «lyiye» dpftıl «kotuyp» kullanılmasıchr. Yurttaşlar Yftsamızın ikinci maddesının ikm ci fıkrası: «Bir hakkın sırf ga>rı ızrar eden su iistimnlini kanun lıiıııa>p ptınp/» dsmektedır. Bunun turkçesı. «Bır hakkın sırf başknsına zatar vprıcı bıçınıdo kull.ınılm.ısını yasa korurrmz» clır. Boylere Yurttaşlar Yasası, birevlprp Unımış oldugu hakların sadece başkalarını zara ra sokmak sonucunu doğurmasma meydan vermek ıstemfimi'jtır. Ancak şunu bPlırtnıek prarpkır kı. hakkını normal olarak kullanan kımse, btınun sonunda h;i.şkasına zarar vprmıs ols» bıle bır haksızlık yapmış olnıpz. Örnofiın, kıı.ı sözleşmesı kurallaıma t;nrp dava açarak evınden vaklıntle çıkmamış olan kiracıyı mahkeme kararına gore ıcru dHiıcsı aracılıjıylp evınden zorla çıkartBiı kımsp, kıracıya elbetts zarar vrr mi'j olur. Pakat bu, hakkm khtüye kuHamlmaM değil, yusaya Kdro normal kullanılmasıdır. Ama evde pn küçük bır hareketle hayalı tchlıkpye Eirmesı olasılığı bulunan ağır bır hasta var ken. ev sahıbının talılıye istemınde dıronmesı vp bırkaç gun ızın vermcmcsı «hakkm kotüyo kullanılması» dır Çünku burada mülkiyet hakkının kullanılması, bu hakkın amacını a^maktadır. Isviçre'nin B e m kentınde rekabet ytlzünden birbirinn dllşman olan ıki kasfiptan birl, kendi koppftinp, öbür kasabın adını takmış ve her gtln bu havvana küfrelmege başlnmı^ t^, m.ıhkenıpye duşmuş. Mfthkpme, şu STokçevle koppk snhibı kasdba boyle davranmayı yasaklamıs ve ayrıc a onu ta/tnın;ıt odenı»klp hükünılü kılnııs. CV>rekCP şu: «Kuşkusuz kpndi kopeftır.c ':" l.,ııı lınr hangi bır ad koyma hakkı vaıriıı Bu b.uK malıkp o kopeftı baskalarından ayırmak ve kolaylıkla çagırabılmek ıçin tanınnnstır Bu hak, kom^Ubunn sprbestçe hakaret etmek için kullanıhısa, hukuksal ve ioplumsal lşle\in<teıı kölıi nivetle saptırılmış olur \e, hir hakkm kötüve kulhınılması nitrli^inl alır.» Bi7CP bu olaydn, dog rudan doğruya, kfşilık hnkkına bır saldırı ve dolayısiyle, «hakkın kttttiye kullanılması» hiıurındıın ria oteye geçen bır «hnksız eylem» vardır. Yay.ılı biçlme baglı bir soTİpsmr. orneSın Borçlar Yasasının 484 maddp.sınc'.a dü/enlonmış olan kefalpt sozlesmesı bu bıçimdo vaııılın.ı/s.v geçerlı olmaz D£er kefıl, nUıctıklıya «.\7171n1, ynzılı Mvlcsınpyf no gprek var. namuslu ın&anliT Rra.sında esa.s .so?dür» dıve meklupliir ya/.ırak onu knnUunuş ve kıpfalet yazılı biçimde yapılmamıssa, sunradan borc odcpmed'i*! ıçın ;ılaıaklı, kefılı davü pllıgınde kolıl «flu kefalet SOZIPŞ,mesı Reçerll degıldır, çunkü yasıınm ısledığı ya?ılı bıçımde vapılmamışlır» savında bulunursa hakkını kntuyp kullanmış olur. Her malıkın, kendi arsası üzerındc, belediye ımar kıırRİIiinnH uygun olmiik koyıluyla, riılpriifcı yukspkhkte duvar yaptırma h 'kkı \~ardır. Bır kımsenın boylece kpndı arsasına vnptıi'dıSı vuk sek bır duvar, komşusunun ıki katlı evınm denız maıi7arasını büsbiıtun kapattıfeı haklc b)i rtııvarırı aısa snhıbıne bır çıkar suftlaınadısı saptanır sa, boyle bir durumda «hakkın kötuyp kullanıl ması^ eylomı vardır. Arkadaki cvın malıkı arsa tluvarının, evinin manyarasını kcsm*>yerek bir dü?eye indırılmesinı, Yurttaşlar Ynsasmın Z maddesının, yukarıya aktanlmıs olan 2 fıkra&mdakl kurala dayanarak, dava edpbılır. Boylp bır da vanın «Qilabflm«8İ lçtn, arn mallklnln lTIa koH) nlyetle, yani komjusuna zarnr vermek amacıyle bu duvan yaptırmıj olması gerekmez. Arsa malıkı, komşusunun manzarasını kapamayı düşün memiş olw bile, madem kı duvarın herhangi bir menfaati olmadığı halde, bunun komşuya zararı vardır; o halde hak kotüye kullanılmıstır. Bnşka bır dpyımle, Yurtta.'?lar Yasasının 2. madripsının 2. fıkrasınm uygulinması için, hakkın kntiıve kullanılmasında zarar verme kastının bulunnıası 7orunlıı rieKİldlr: yani bu konudakı olçu, O7.nel olmayıp ne»neldir. 1S(H 'aıılılı Fransız Yurttaşlar Ya«asında hnkkın kotuy« kullanılmasını ya.saklayan bır madde yoktur. Buna rağmpn, Fransız Yargıtayı, bırçok kararında bu yasagı kahul etmıştır. r Y^rttaşlnr Ynsıısının yıırürlügp gırmesindpn .>l vıl sonra, lRfırı'te, komşusunun manrarasını kesmek için evinin çatısına kocaman bır bara yaptır ımş olan kışı alpyhıne verilmiş olan bır nıahkpme kararında, bu bncanın kuçültulprpk noını.ıl bıçime sokulması emıpdılmıştir. O tarıhten tonra Fransız Yargıtay'ı bu gibi dıırumlarda hep «hakların sos^sıl Işlevleıinr tnRim nlaralc kııllanılnıasımn /orıınlıı oldıığu» yolunda kurarlar vermi.stir. Uzakta Bir Köy Var.. lar Yulçm'ın Annle Kriegel'den çovirdlfcl .Fransız Komüni.'.tlprı. adlı inceleme kitabı May Yayınlarında çıktı. Bu va/mıda klttıplaıı sııy, açarak dcgilim. Ama ıınsözündeki hlr deglnimden yararlanmak istlyorum. Annie Kriegcl diyor ki : • Oylfi aıa.şlııınacılar vardır kı, tfrnış okyanıı.sl.ıırU kulaç atmaktan ve buralarda goıduklprı tuılu harıkaları anlatmaktan hoşlanırlar. Bunlar .vm.suz ufukların kâşıflerıdırler. Hen onlardan dpğllım. Dıger bazıları ISP, ppşındp koştuftu şeyın çevresinde donıip dolaşan bir dalgıç gıbı, ozünü hiçbir zaman yakalayamadıkları bir gcrçeftın ıçme dalsırlar. Ku^ku'suz, ba:?laııgıçta, konuhuının can damaruıı çabucak yakalayacaklarını sanırlar. fakat onu sureklı ohuak pllerınrien kaçırdıkları ıçın ıkırip bır su vü/une çıkıp soluk Hlmak zorıında kahrlar. Onun Kin dp, amaçlarında başarıya ulaştıklarını umabilınceye kadar pcşpcşe ve defıılarca suya dalıp çıkmaktan başka çıırelpıl joklıır. Bu da onları bıldık yerlerden tekrar tekrar geçmeye zoıiar.> • Aıaştmnacı için söyleneıi lııı su/Ier, gcıu'llikle hPr ınsan için geçerli suyılabilir. Kimi iıısanoğlu, genls ufukları tarayabllepek >t*lrnt*klrri l.ı.şır. Kinıllpri hlr nerçegin çevreMiule dolanıp ılui'iır. Kıiv K*'rçeği karşısında aydınlarımızın ılıırıımıı lıii\lc ılc^il nıiclır"' \:ıkıi|> Kadri'ıılıı «^dhan» ından, \p,\;ı 'Mabmııt Makal'ın •Bı/ıın Knyiinclen beri An.idnlıı koviinp \akl.ısıın çah.ıları i<,iıı<l<vi/. Ama drııiziıı <1İtıııdaki killlli lıir s.ıtKlıı;ı .uın.n.ı çalıalaMiıı (hılı;ıçl;u t;il>! hep çarcsı/liklpr iı iıi(l<'yİ7. Arada hir su yüziine çıkmak, ycııldcıı dalın.ık kın solıık ııl'iıak urrekir Ovsa zaman Ki'<;ııor. Malııııııl M.ıkal'ın Hı/ıııı Kö\'ii ^a/nı.iMiıdan hıı yana çevrek vü/Mİ «c«,ti lslâmko\'tlen blr çocuk cıkıp • Mühendls !Mcktclıı»ınl< okııdıı; Amprlka'da pçitildi; Morrison Kııınpaın.ısı .Mülp.ıhhldi oldu: M.ıson Dernpgi'ne girdi; dış» hıiKimlı srrıııaM sıııırıııın p<ılfiiUaı ısı lıimliı;i\ li' Bashakanlık kollıiKiına oiıııdu. I'eki lniylıi np oldu.' doçe zorlandı; va Almaııya'ya, ya lstanhul'a dogru Kurbctc yııneldl. Hp|iiıni/. çurpık VP hnzuk kentlpşnırnin siırepinl yaşatlık; yasıvoruz; değlşiyoruz; ya da başkalaşıyoruz. Çağduş uygaılıktaıı ıı/.ıkta \r scpmıııinc davaııan blr biıyumpıılıı \(i/lıı^ıııııl.ı lı.ışk.ıliişnııı 11/ Sdiıııııu. nıprdlven )>ibl basamak hasamak toplıımıın lupısını olıışturııyor. Bu ha.sanıaklaıııı pn allııııla >cıksul köylü ve köv var. Nasıl kalkın:ıc.<k hıı kö\'.' Tiirkl\e'de • • > lılıı ımılıtarlık: köv, ob:ı, me^ra hlclınlndc liî hin vprlpşınp hiılnıi rıldıığıı sövlpnlr dıırur. 27 Mayıs'tan horı bu dağınık dıı/pıı ^prlpsme hirlnılerlnp hlr çpkı dii7Piı vermek İSIPIIÜİKI çpşilll kez va/ılmıştır. Köylerin hlrlrştirilme.si Için Rİrişiııılrre hile Keçilınlstir. Ya büyük scrmayp sııııfııun sömürüsünde vaşavaıı dağımk düzPn halk vıEinları olıışturıır köylü: ya da Ilerici siyasal ikddarın örgütlenmesinde ve planlama.sında itiri giicü yaratır. Tiirkive" de hıı iş nasıl çozUmlenecek? Parti? Kooperatit? l)e%let örgütu? Ne >apına.k gerokiyor? S Kamu Hukukunda Kamu hukukunda, genellıklp «hakkın» degil, «yptkinın» koiuve kullanılması soz konusu olur ki, bu bır su<;tur Blzdeki son orneği ele alalım TRT Genel Mudürtl TV yayınlarmda, bir partıye s.empa1ı Kosteırrpk daha çok propaaanda olann fı sn^lamış; baski bır partıve mensup olan Adalet Bakam ıse bu yu?den gpnel müdur hak kında soıuşluıma açılmasını emretmi'jtır. SPçımlerın yenllenmcsıne karaı vpıildıgi ıc;ın Adalct Bakanının gorevı bır kaç gün ıı.'inde vasava S'OIP son bularaktır. Demek kı, b.ıkan bu enın gıdprayak vermiştır Cienol ımıdur yetkısıni kotüvp kullanmış olu bılır Buna bır dıveceftimız v"k. Adalet B.ikanının y?tkısınt ıyiye ktıllandıfcını kabul edebılır 11 nuyı? Aklı neredeydt şimdive kadar. Ornekleıi çoğaltmak istemiyonım. Seçım eğik dlizeylne, sıyasi şantajlarla, tehditlerle, ortaklann ve eski dostların birbirlerine çamıır atmalarıyle gırıyoruz. Bu davranışlar yalnız hakkın, yetkinin kotüye kullanılması örneklermi dp RII, butun halkın gözleri önünde ahlSkın da kotüye kullanılması orneklerım oluşturuyor ve insyna tıksıntı verıyor. MC ortakları arasındaki çatışmaya tanık oldukça, eski bir oscanın şu dizeleri sık sık hatınma Relıyor bugunlerde: «Ahihha şlvvri yajtmâda mphhut rvlrr idayı lludâ (töstcrmesin anârı InnlhUl bir yerde.» Kullanılması Haklar. yasa kurallarına uygtın olarak kullamlmahdır. Bu kurallann sının aşılarak kullanılırsa hak, haksızlığa dönüşür. Örnegın, mesru savunnıa hakkı, ancak kendısine ybnelen saldırıyı önleme ve tehlikeden kurtulma sının ıçın do kullanılahılır. Bır kımse kendısıne yumruk atan kişiyi bir bıçakla yaralarsa, ya da oldürurse, meşru savuuma hakkını aşmıs, ozel hukuka gore bir «haksız fııl», kamu hukukuna gore ise bir «suç» işlemiş olur. Hakkın sının sadece verdıgim bu örnekte oldugu gıbi, suç niteliği taşıyan bir eylemle aşıl "Zor OKTAY AKBAL Evet Hayır BİLİM DÜNYASI Kövkent'r ne dersin? Bırak caıııııı olarak iş mi? Peki, ne yapmalı? tlerlci güçler iktidara (trçtlei zaman Tiirkivp'drkl B.1 hln yprlcsıııp blrimi hıılıar olııp ııçmıvarak ya! Kpntlpsmo ne ılcııli 111 /11 sııısp, ulkcııu/ ıı/ıın sürp ko>lü toplumu nlarak kHİarak. KÖMIPII şphre göçle köylerin tümü ortadan kalkmaz. Ne vapacajtız köy için? Sö/Ki'limi. 10 köye avn ayrı sajlık isiasvonu nuı kııracağız? Yoksa 10 köyün odak noktastnda hlr safclık Istasyoını mu? Acaha 10 köye ayrıayn ulasmak mı daha kolay? Kö>leri Tı'lik, İO'luk, 15'lik topluluklar İçinde düşüıımrk mi gcçpıli bir yöntem? Kvrensel blr kural vardır: Özel sektörde, devlet krsimindp. askerllkte, sivil yaşavışta. Amcrika'da ve Sovyetler'de uygulanan bu >asava göre; dajımk parçalan bütünleştirebilen odaklaşma ortak güç yaratır \e aınaca daha çabuk götürür. Çln'dp ve Israil'dp avnı kural gcçerlidir. Bakın tstanbul'da ve haşka büyük kentlerde taksi »flforIprl hirlpşip blr tPİrfonlu taksl Islasyonu kuruyorlar. Hem kendilerl nıpınnun. hem müşteriler. Bir tür ortak çalışma düzenl içlndrler. Büviik teorivc (tereklerl yok; hayatın içinde bulnıuştuı çiı/üın voiuııu. (.iupUti bazı aşamalard» çoziim yolu yasamuı içinde olusur. • «Bir yere bir kanal mı açılacak? Biliniz kl bu kanal snvdaşlarımıza ait mülkün içlndeıı Eeçecektir. Bin dönümlük Türk arazislnl sel sularından knrunıak amaciyle bir o kadar arazinin batınlma^ı voluııa gldilecektir. Bırakın biz kanal istenılyoruz, tarlalarımızin çoğu elimizden gidiyor feryatları onların bUgislzliklerinr. dargörüşlüliiklrrine verilec«k, sojdaşlarıınız yinc »uçlu durunıa düşürülecektir. Ycni bir lise m) cerrk Hıristiyan vatandaşlarımıza >r nrrcye mi münasip? Bundan koluyı ne var? Nerede şphıc yakın bir Türk arazlsi varsa oraya ınüııasiptiı bu lise! Sankl Komotlne'ııin .yani (iümiilcine etrafında başka uygıın hir ver joktu da Müslüman Cemaatinin vakfına gnz dikildl ve ntuz dönümlük arsa keleplr larla fiyatıııa gitti? Ama orası bir Rzııılık mülkiıydü ve «Bakın okul yapmak içln bir ars» bile vermek istcmiyorlar medenlyet ıliişnıaıılurı» drnilebillrıli.» (lüınülcine'de çıkan Tüık(,e «llcrl» ga/.elesinin ha^yazıRindalı aldım vukardaki puryayı. Yunanistan'daki lurk azınliRiııın içinde yaşadığı güç koşulları anlatıyor. Hpp Tiirklerdır acı çeken, üzüleıı, rzilen A. Kartaltepe'nin bu yarısı çok anlamlıdır. Giinden gtine sayıları a/al;uı Batı Trakya Türklrıi bu topraklardan ıızaklaştırılmak i.stcnnıpktcdir. \ unan yöneticileri Türklcri ne yapıp rdip kuvırnıuk nıyetindtdirlcr. IMallannı, evlcrlnl, tarlalarını ııcııza satıp Türkiye'ye gitmelldirler 1'üıUİPr. . Ama na.sıl? Kolay değildir atalardan heri üzerinde yaşanılan bir yerdrn U<i|>ıııuk. Kartaltppp «/.or Is» diyor buna.. Gerçekten de zor, öliim gihi bir şey . Hep geliyorlar. Bulgarlstan'dan, Yuuanlstan'dan. Daha (ince de Romanya'dan gcllrlerdi. Anayıırda Relnıek olanugını eline geçircn Uk fırsattan yaıaılanıyor. Ilele o ülkenln yonctlclleri de bu fırsatları veriyoısa. . Yunanlstan Batı Trukya Türklerinden kurtulmak Için büyük çaba haıcıyor. Türk halkı da ne yapsın, istenmedikleri, türlü güçliiklprle karşılastıkları bir yer, ne denli anayurt, ata toprağı da olsa. oralarda kalamıyorlar, binip otobüslere, satıp tıavıp Türkiye'ye gellyorlar... Kartaltepe'nin «Zor İş» adlı yazısı gerçekçi bir öykü Rlbl. «ierçekçi, ama içten, duygııiu, etkileyici. Mehmet'i anlatıyor bize. Mehmet heryerde ayntdır. Tüm Mehmet'ler gibidir... «Sen de rakı içeceksln. Olsun dedi Mehmet» diye başlıyor öyküısüne. Meyhanenin karşısında bir otobüs. üstüııde «Her gün tstanbul» yazısı. Otobüsün tepesi gardroplar, (IIvanlar, dikiş makinalan, yorganlar, döşeklerle doludur, mantolu, feracell kadınlar sıkı bağlanmıs vallzler arasında knnusurlar. Bir genç laz gözyaşlannı siimektedir .. Mehmet, Rumlarla «şerefe» kadeh kaldırır. Kıım Karakaçania oğlu çıkagelirler. Mchmet'ln tarlasım almak istcrler. «Zaten son zanıanlarda Türk köylerl satıhk tarla arayan Yııııanhlarla doludur.» Mehmet ise o günlerde kararsızdır. Çevrcnindckiler herşeylerlni satıp Türkiye'ye doğru yola çıkmaktadırlar. Herkes evine barkına tarlasına emaııet gözüyle bakar olmuştur. Iki Rumla Melunet bir dostlıık havası içinde içerlcr, balık yerler. «İNtanbııl'a gldecek olan otobüs ana yola çıktı. Güvez ınantolu kız otohiisün peııcrreslnden el salladı bir gence. Feraceli kactınlardan biri diişüp bayıldı.» Mehmet düsünceye dalar, Kuma satsa tarlasını, Ritse Bur.sii'ya kaymbiraderinln yanına, orada bir arsa alsa o parayla, oraya ycrleijse... llıtiyar Kum Karakaçan Mehmet'in kadehine vurur «Kh ne kadar püzel toprak değil ama blzlm lslmlze yarar. Sonra billrgin paru hukumattaıı nasil olsa. Nasil derler «Deniz devletin ınalı, yimiyen domuzdur,» o temsil bizimki de, şimdl tatlı tatlı muabbet yapalım, em de anlaşalun. Siiyle fiat.» Mehmet'in içinden kan^ık düşünreler geçer Ev yaptıramayız, tarlayatabaıı alamayız, çocuğunııı/ıı okıılaınayız, paranuzla bindlğlmiz otobÜNÜn koltuğunda hilc rahat, salına salına oturamayız. Her an her dakika korku, cziklik içinde yaşarız. Yaşamak nııdır bu?» Mehmet dalıp gider, çocuklara öğreüm yaptıvıtıak olanaUsr/dır, >ctişlıin kızlar birkaç yıl sonra Yuııaıı taılalaıımla çalıstnaya gidecck, oğlan çırak olacak yanlaniHİa . «Çok içtln vre. tris kafedes» diyor ilıtiyar Rum, Mehmet kahvesini yııdumlarken küçük oğlunun sesinl duyuyor içinden: «Baba bu çayırı Rumlar bizden alabillrler mi? Bu kayuarca da hizlm ml baba? Baba bunları aatarsak cvlcri de satar mıyız? Baba sonra kim oturacak blzlm evlerde? Boncuk da burda mı kalacak? Baba evlcri satarsak tahaklan alırız, çeıjmeyi alııı«, lM>nlm çizgl tasunı da alırız degil ml baba? Herşeylerimizl alacağız.» Kartaltepe lyl bir yazar. Batı Trakya'daki Ttirk azınlığın acılarını RÜzel bir öykü biçimlnde bizlere, yarına ulaşlırabilnıiş. Bu «Zor tş» öyküsünün edeblyat dergilerimizden blriııde tümüyle yayınlanması ne kadar iyi olur. Anayurt dısındakl Türk ozanları, yaznrları arasında seçkin bir yeri olan kişilerden biri Kartaltepe .. «Zor İş» öykusünde bağnaz ulusçu duyguları aşmayı, sanatııı varnıası gereken «humalne» duyguya, anlayışa ulasmayı basarmış. «1leri» gazetesinde bu öykünün hemcıı yaıımda bir de kıttacık çilr var. «Nalm» Imzalı bu şürl de «ıııımak isterim. «Tarlada tütünün yaprak yaprak sen eteklerinde Rodoplnrın aynı blçlm aynı boy tüten tütmeyen barınakların tütünün sansında buranın utkusu paçalar lime Ume »iızlık yağmurla yıkansa da yaprak tepeden tırnaga tüm katranız.» Uzay Şehirlerine Doğru zavda în 000 klî,llik bir keni kurulması ıçın gereklı plaı. hazırlanmıştır. Yakında buının uvgulanmaMna fjef;ılecektır. Amp.rıkin Uzav ve Hnvacıiık Danesince 3n muhendıs, doktor, psıkoloR, sosyolog ve fizık uzmanına hazırlatılan planın, ana çızgıleri şunlardıı: • Anıaç: Uzaykent, güneşin sonsuz enprjısmden sürekli olarak yararlanmak amacıyla ku rulacaktır. Bilindiğt gibi, gtınpş dunyamızı anoak gündUzlcri ay dınlatmaktadır. Kışın, kapalı havalardıı ve sürekli soguk ülkplcrdp bu olanak da ortadnn kalkmaktadır. Bu yuzden, buyük uygiirlık merkezlerlnın toplandığı Kuzey yarım kuresınde, güneşli günler ve suatler, güneşsı/İPre gorp çok azalmakla dır. Halbuki, çagdaş uygnrlıgın en vaz geçemeyeceği şey tılkenmpycn enprjidır, sürekll enerjı dır. Güneş pnerjisini dllnyaya iletmede kullanılacak araçlar dünyanın donvışü yonünde, yani do gudan batıya dönmek Uzere u/a ya fırlatüacaktır. Dünyanın donüş> hızına pş bir hızla dönmesı satılanaca'î araçlar, hu yu/den, uzayın belırli bır noktasında çakılıp kalmış gibi olacak ve aracı gtinderen ülkenin ıstedıftı yer istasyonuna güneş enerjısı nı gbnderecektır. Araçlar, ıızayda güneş enerjlsını nıikro dalgalara çevırerpk dünyaya gonderecek, bu dalgalar yer istasyonunda tekrar guneş enerjısine donuşturulppektlr. Ve bu enrrp PİPktrlk santrallerınin çalıştırılmasında kullamlacaktır. # Nasıl kurulacak?: Dedıgimız gıbı, asıl amaç, dünvaya süreklı güneş enerjısi gonderecek araçları uzayda her an işler halde bulundurmaktır. îştp, uzaykent, bu araçları süreklı olarak işler halde bulunduracak ıızman ve teknısyenlenn yaşamaları için gerçekleştirılecektir. Ancak, uzaykentte sadece insanlar değil, tarım aloraarı ve hayvan bakını yerleri ıle eğlence yerleri de bulunacaktır. Yunı, uzaykent kendi gereksinmesi olan suyu, yıyeceğı, olanak oranında kendi üretecek, bu ıs için dünyaya güvcnmeypcektır. 0 Krntln blçlmi: Uzaykent ın rıasıl bır kent olacağırn anlamak ıçin bir bisiklet tpkerleftını dUşünmek ypterlıdır. Bılındıgi nıbı, tpkerleğın once, dıngıl geçen bir poyra kısmı vardır. Bu poyra, tekerleğe. yant janta, ıııre tellerle baglıdıı. Trlleıden sonra du, tekerleğin lâstık geçen kısmı gelmektedır. Işte uzaykent de tıpkı bir blMklet tekerleği gıbı uç parçadan oluşacaktır. Orladaki poyranın yerinde 135 metre çapında bır küre bulunucaktır. Ktırpde kalo httslalıkları tçm küçuk bır hastahane ile bir ortopedl klınıgı ve araştırma laboraruvarUrı ver alaraklır. IJıboraluvardıı genellikle her türlu uzay Hnı^tırmaiarı, ve ö7Rİlıkle yerçokimhizli^ının ınsan vtıcudu üzerındekı etküeri Uzerınde sürekh araştırmalar yapılacaktır. Keza, dünyadan uzaykentft ilk kez geleceklerin her türlü ılk muayeneleri de burada yapılacaktır. Bisiklet tekerleğinde poyrayı 1anta baftlayan teller yerine, her biri 765 metre uzunluğunda 6 tane çok geniş ve çok saglam boru nlacaKtır. Bu borular, uzaykentin çeşıtli kısımlarını birbirinc oaglama işlni gorecek tir. Bunun için de elektnkll trrnlevi ve asansbrleri, içinde barındıracaktır. Bısıklrtın lâstik takılan kısmının karşılıgrı ıse uzaykentın yerleşme, tarım ve eğlence a Ü Vehbi BELGiL lanlannın kuruluş yeri olacaktır 0 Uzaykcntte \ a^am: Yerleşme, tarım. oftlenrp bolgesi 5.600 mctrelık çevresı olan bir bısıklpt ıç lastığınp ben7pypopktır. Yukseklığı 70 metre kadar, çapı da ona yakın olacaktır Burası, yani bu 5 800 mctrelık çevrp. her biri 33 metrplık altı eşıt parçaya bolunecektir. Bırinci pıu'ça, asıl ^ehri olusturacaktır. Burada evler yapilarnktır. Ancak, 1 000 mPtrp hılp U7iınlu4u olmayan bır şehır, ozellıklp u/.ayda, ın^ana hoslııkta yaşama korkusunu vprebilpcegi için, sokaklar dümcluz rlo gıl. ınislı yokuşlu olacak ve utuk yokluğunu, uzaykpntlılere hıssettırmeyorektır. Tabu gıdış, dhnüş, çıkış, inişler hpp yuruyen merdivenlerle ynpılacaktır. Evler vp soknklar bol çıçpk \e yp^ıllikle suslenerek, uzaykentlı leıe, doğal bır çevrede yaşadık ları lzlenımi veıılecektir. Bu bırinri bölgeyi bırınri tarım bolgesi izleyecektir. Burada ortadan vnnlnra doğru amfi y k lındp teraslar olarak, u^aykrntın meyve ve seb<ıeleri burada yetıştırılecpktır. Zemin ki'.mı bu^day, trpa Ribi tahıl tnıımına vp hayvan besleme yerlorme avrılacaktır. Tarım ketıi te kar, ya^mur, don, sert ruzK«r olmayacag:ı gıbi topraklar da zararlı böceklerden annmış bulunacaktır. Bu yuzden dp, tarımkentte verim en yuksek düzeye ulaşabılpcektir. Toprak, aydan taşınarak getirılecektır: Ay toprağının tarınıa elverişli oldu gu anlaşılmıştır. Bırıncı tarım bolgesinden son ra kUHürkent gelecektır. Tiyatrolar, sınemalar, spor yerleri, jajjş ^verıs yerleri^ buıada |bulu, ıiflraktır Ancak,~düİckanlar,* b*ü yük ıuağazalar, marketler bıı,ımlnrtp dcğıl, Kuçuk satı.> yerIpn bıçunınde olacak, boylece, yıne, uzayda daracık bır bolgpde yaşandıftı duvpusu, uzaykent lılprden uzaklaştınlacaktır. • Kültürkcnti, okullar ve kuluphauplcr için ayrılan kısım ızleypcpktır. Tabıi gerek bu ıkısi arasında, gprpksp okulkenttcn sonra bırer tarım alanı daha bulunacaktır. Yani, bdylepp, çevrede, üç tarım, üç de yerleş nıe, yaşama bolgesi bulunacaktır 0 liava geçlrmez bölmHer: Tarım kentlerıylp yaşama kentlcrı nrasındakı bölmeler, pn uİAW hava sızmasına mpydan vermpvcpk bıçımdp sımsıkı kapa lı yııpılacaktır. Amaç, her bolıımu bajîımsız halp getırmektir Bfiylecp, bır goktaşı çarpmasıyle bır bolüm zedelenecek olursa obür bolüm sağlam kala taktır. Uzaykent olsun, günes enerji »ini toplayıp gdnderme araçları olsun hep ay malzemcsı ile \apılacaktır. Zıra, ayda bol mıktarda alümınyum, titanyunı, cam, demır ve oksijen mevcııttur. Ayda bulunmayan hıdroıen, azot ve karbon dünyadan gctırılecektir. Ay kayalarındakı nksijen, dünyadan getırılecek hıdrojenle bırleştırilerek su vapı lacaktır. Ancak, bu su ve ınsan ve hayvanları vücutlanndan çıkacak artıklar, İnce tasrıye,%, lerden geçırılerek tekrar. kullanılacağından, suya pek fazla ıhtıyaç duyulmayacaktır. Yerleşme ve tarım bolgplerinın her tarafı sımsıkı kapalı olanak, bunlara goktaşlannın çarpmasiyle meydana gelebilecek ârızalar, hava kaçmusını onlpmek ıçın dprhal onarılacaktır. 9 A>da yerleşme: Bu arari.ı tabii ayda da bir çok tesısler kurulacaktır. Bunlar daha çok maden ışletmelerı bıçımınde ola caktır. Aydan getirllen malzemeleri lşleyip uzaykentte kullanmck için bir de imalâthane kurulacaktır. Bu imalâthanede, uzaykent parçalarından başka, dünyada yapılamayan veya ?.\ı<; ve pahahya yapılabilecpk c.l<ın parçalar da yapılacaktır. örnetın, bu glin, yerçekimi nedpnıyle yeryüzünde 102(1 metre çapında teleskop buyuteçlerı yapılmaktadır. Halbuki, bu ış, u7,aykentın çekimsi7, bhlgpfınde kolaylıkla yapılabıleceKtir. tlk uzaykent 50 vü omürlü olacak, fakat o ömrunU lamamlamadan, başka ve çok daha. büyilk uzaykentlerin yapımına girışılecektir. # Rllimsel roman degil: Sozlerimizin başındaki açıklamalar dan da anlaşılacagı gıbi, uzaykent hakkında yazdıklarımız, okuyucuyu hayrette bırakmak amaciyle hazırlanmış bılımsel bir öykü değil, resmî raporlara dayanan açıklamalardır. # Ziya Pasa'mız: Zlya Pnşamız, Terkibi Bendinde, Hazreti Süleyman Jçin: «Seyretti havâ llzere denir tahtı Süloyman / Ol saltanatm yeller eser y.nıdi yerinde» demişti. Sülpyman oralara nasıl çıktı bilmıyoıuz. Fnkat, çıkmasınm hıç ulr önenıi yok. Göğe, Tanrının torpillısi olarak çıkmak iş degıMır, SABRİ ARPAÇAçıklamalı îçtihath EMLAK VERGiSi KANUNU UYGULAMASI ve BEYANNAME DÜZENLEME ÖRNEKLERi Kanun maddelerinin açıklanması. Genel Tebliğler, MUktezalar Yargı kararları. TtlzUk. Yönetmelilc ve kararnameler üa ılgilı mpV7iıat . Nısan 1977 baskı. Fiatı: 100 TL. tsteme adresi: P.K. 225 Ulus / ANKABA (AND Reklam: 12M/3S44) Istanbul Telefon Başmüdürlüğünden 50 KVA. ve 75 KVA. lık Voltaj Regülatörü Satın Alınacaktır S O KVA ve 75 KVA. lık Voltaj Regülatörü kapaiı teklıf mektııbu almak suretiyle satın alınacaktır. Bu ise ait Şartname Gajrettppe Yıldız Posta Caddesindekı Başmüdürlük Malzeme Müdürlügtlnden temin edılebihr. îstekli olanların kapalı teklif mektuplarım engeç 2fi 4. 1977 Perşembe günu saat 14.00 e kadar Malzeme Mudurluğüne vermelerı ılân olunur. (Kasm: 14565) 3332 MEVLİT Deftsrli büyügümüz Fatma Nejade ERGİNER'in aziz ruhuna ithaf edilmek üzere vefatmın blrind yılına rastlayan II nisan 1977 pazartesı günü (yarın), öjle namazından sonra Kadıkoy Osmanaga Camıinde Mevlit okunacaktır. Dost ve akrabaların tesrıflerı rıca olunur. EVLATLART Cumhuriyet 3323 B a S T u r Turizm Acent«si ISTANBUL BabıalıCad No.52/54Kat:l Tel 22 45 3726 7291 BAŞS A Ğ L I Ğ ' Oenel Baçknn Yardımcımıa Nedlm Tarhan'ın annelen, VAPURCULUKTA 23 YILLIK TECRÜBE 8.5.7719.5.77 Nadire TARHAN'ın ani blümü, Tarhan ailesı kadar KÖYKOOP mensuplarını da deıtnden Uzmüştür. Kederlt Tarhan alleslne bassaglıgı, merhumeyp Tanndan rahmet dlleriz. KÖYKOOP Turna: 1017/3328 »ersoneli ve İdarecisi Genç Kızlardan Kurulu ÖZBEKİSTAN " RUSYA ROMANYA, BULGARİSTAN Istanbut, Batum (Kehrlbar), Suhuml (Dlnlenmt şehri), Soçi (Gümüş takımları). Yalta (Krlstalltr), Odeaa (Astran»n • Lutr Vizon Tilkl) (Uçakla Moskova), Kösiince (Romanya), Varna (Bulgaristan), Istanbul. 4 KİÇİÜK: 75r^ 2 KİŞİLİK 10.000 TL. (Dövir istenmez). TEŞEKKÜR 22 mart 1977 günU kayDPttıjımiz aılemizin degerli varhg» CHP DtNAR İLÇE BAŞKANI YURDUMUZDA BİR MiLYONA YAKIN KOl, BACAK VE GÖVDES1 SAKAT iNSAN VARDIR. BUNIARI' İJE V t I0PLUMA YARAR DURUMA GEIiRMEK MılLi VE iNSANi BıR GOREVDİR. TÜRRİYE SAKATLAR DERNEĞt Ist. Şb. 21 88 82 CEMiL YILMAZ'ın ölumtl dolayısıyla yakın ılgılerini esirgemiyen CHP GENEL BAŞKANI, SAYIN BÜLENT KOEVİT'P, Genel Sekr^ter ve yaıdımcılaruıa. CHP Parlamenterlerine, renaze tönenlne katılarak ya da telefon, telgraf ve mektupla acımızı paylasan ekraba, dost ve tanıdıklanmıza sonsuz teşekkürlerimizl sunarız. YILMAZ AtLESt (Cumhurivet: 334t> (Cumhuriyet: 3337)