Katalog

ı ııııııııııııj; Yasadaki boşluklar, memurların zararına işliyor... MEMURLAR /jkpıyTurkiye'de yakl&sık bır mılyon kışiD ü 1 m n e n l y l küdıâı rakamdır. 657» Turkıye'de yaklaşık bır mıljon kışımn kaderını belırlejen bır raKamdır çunkü. Onlarır. sosyal haıdanndarı, ekonomık haklarına, ozluk ıslemlertnden, yetkılenne dej'n 'ıım :l<elen kapsayan yasanın adıdır «657» YakHsJt b'r rr.ı.jon kışının ıç;ne duştugj eKor.o~^k bunalım, bunahmlara yeni sorunlar eKİe\en maddeler \e bunlardakı boşluklar hep 657ı' aen kaynaklanmaktadır 657. sayık Devlet Memurları Yasası günumüzde bır mılyona yasın memurun Tum haklartnı belirleyen bır vasadır Ancak, ;ıne gunumüzde memurların karsı kar51:»* kaldıkları tüm sorunlar ışte bu ; asadan kaynaklanmaktadır. Yıpranmıs bır yasadır 6 T T ve de onemlı boşluklan vardır, memurlar aleyhıne ışleyen Tamamlanan 1977 bu^çe goruşmeleri Mrasmda memur soranlan yenıden gurcel. tartışılan bır konu tıalıne geldı Katsajı, van odeme, en az geçim ındinmı gıbı kavramlar sık sık kullanıhr oldu Ne var ki, sontnun teTeInde 657'run boşluklan ve vıpıanrrışlıgı b ıKmmaktadır Başlıbaşına bu boşluklar ve brçe">e bağlı olarak meTmr sorurJannm nasıi ÇOZUTIlenmek ıstendığme üişkm denemeler memurlann gerçpk durumlarmı bır kez daha ortaya koymaktadır. SIMIFIANDIRMA SiSTEMİ MEMURLAR... «657» gerçekte ölü doğmuş bir yasa niteliği tasıyor; bir yandan tam olarak yürürlüğe girmemis, öte yandan da sayısız değişiklik geçirmiştir. Xalçın DOĞAN Ekonomik durum, beş mılyonluk bır kitleyi her geçen yıl yoksullaştırıyor Kadro yokluğundan dolayı memurlar derece yük selmesini gerçekleştiremedikîe ri gibi, bu yasal haktân yoksun bırakılır oldular. Undarıann keyfi tutumlan sonucu kadro'aı ve cereceler ısteruldığı gıbı kullanılmıştır. Kadro yokluğundan kaynaklanan eksik ödeme emekli olduktan sonra da sürüyor; her aylık gerçekte bir önceki yıl alınması gereken aylık oluyor i £ £ £ £ C <657» gerçekte blu doğmuş b.r rasadır. Bır yandan 'ara olarak yururluge gırememış. bır yandan da uzer'.nde sayısız deşışıklıkler jat>ılmışnr 657 sayılı jasanın ılk çıktıgı bıçırrı>le getırılenlere va da getınlmek ıstenenlere bakıp, bunlar buguntal genrılmıs olanlarln karsılaştırıldıçında, yasamn ccanlıl:ği> u?cr:nde daha kesm bır yargıy» varılabüır. Karşüaştırmada ılk ele alınan konu «rıflandırmadır. Devlet Memurları Yasası, devlet memurluğunu rneslek gruplan olarak dusunmuştur Bunun somıcu olarak da, cneeîıkle karou hırmetlerinı üç ayn kat#gonye aurnıiştır Gorev yasalanyla ya da hlzmet yoneTnel:klen>le gelıştırılecegını behrterek '8> sınıf behrlemıştır. 657 sayılı yasanın 1327 ıle degış k 32. maddesmde sınıl şoyle tammlanmak*: a:r «Sımf, bu kamına tabı kurumlaröa maşterek genel meslek nıtelıklerını geıestıren ae\let kamu hızmetlerıyle bu hızmetler ıçm tesb^ edılen kadrolara atanan dev^t memunarının toplamından meydana gehr. Memurlann n.eslek n.telıklenne gore gruplandınlmaları Devlet Personel Daıresı tarafmdan hdarlanacaıt meslek gruplandırma vonetmelıgı ıle japııır» Sınıflandırmada gudulen bır D^ska amaç d3, yasanm geresçesırıe gore «ekonorruk kalkınma çabalannın, halk saglığınm ve guvenlıâmın en ıvı bıçımde konınması ve kulturel Elanda çağdaş uygarlık duzeyme ulaçabılınek çabalannın kıroı hızmet gruplarma orekılere oranla oncelık tanınınasını \e BJ sanıfların taban ve tavan gostergelenrun yuksek *utulmasını saglamak. olarak belırtılmiştır. Ancak, bugünkü sınıflandırma sıstemı ışle\inı tumuvle yıtırmıştir. Sınıflandırma n esleklen gruplandırma ile eş anlamlıdır. Anılan gruplancUrma yapılmamış. buna ba?h olarak aa «kadro yokluğu» sorunu dogmuşnır. Kadlro >oklug\indan dolayı memurlar derece yukselmesını> gerçekleştıremez olmuşlardır Eakettıklen halde, bu yasal haklannd&n yoksun bırakılir olmuşlardır Derece yukselnıesı ıçm gorevm onem ya da sorumluluğunun artması ya da değışmesı beklenıyor ıse, yukselme srası gelen memurun derece yukselmesının gerçekleşmesı gerekır. Çunku, kadro b'.r Kuruluşun genel hızmet planı ıçmde bellı bır gorev vermı temsıl etmektedir. Bellı gorev yen ıle o goreve ılışkın ucret bırbırıyle elbette bağıantılıdır. Bıriıkte duşunulmek durumundadır. Ne \ar kı, 657'de aruk ne kadro beUı b.r gorev yennı, ne de bellı bır gorev yen kendıaıne ılışkın ucret tutarmı karşılar olmuştur. Sıstem tumuyle çokmuş. «kadro. sıyasal ıktıdarlann elmde sılâh olarak fcalmışur. İSTEGE BAGll Istenırse kadro venlmekte, ıstenmezse ver.lmemektedır. Buiundugu derecede oekietüen, yularca bekletuen memurlar bulunmaAtadır. brneğm, 9 derecenm 3. Kademesmden ajlık alan bır memur .kadro yosluğu» nedemyle 8. aerecenın bırmcı kademesme getıriımemekte, bnun yerme 9. derecenm 4. kademesınden ajHk almak zorunda bırakıimakUdır. Bundan dolayı ba memurun yıllık ka>bı ^Zi l.ra olmaKtadır. Yuktek derecelerde ka>ip daha da a r maitadır. Orneğın, 6. dereceden aylık alması gerekırken 7. derecenın 4 kademesjıdsn avlık alan bır memurun yıllık kaybı 1176 lırayı bulmaktadır. Aym bıçımde 5 derecenın bırıncı kademesınden aylık alan bır memur 6. derecenuı i. kademesınden aylık alıyorsa, yıllık kajbı 2078 lıra olmaktadır. Aslmaa bu eksık odeme kendım emeklilik sırasmda da hıssettırmektedır. Kadro yokluğundan kaynaklanan eksık odeme emeKİı olduktan ionra da surmekte, slınan her avhk ger<,eee bır onıekı yıl alınması gereken ayliK olmakta ve bu boyle sürup gıtmektedır. KADRO SAPTIRMASI Petıol Yasasından once jjrurluğe 1C22 sa\ıh Genel Kadro Yasası konulmuştur. Ba vasaıun amacı kamu yonetımınde «iŞ ıle ınsau aıasmdaKi ılışmyı kurmak» ve kadro .^argaşalıgını ortadan kaldırma<ttır Bojlece kışıye fc.o iij bulmcı verıne. :se gore eleman bulma s.stemı kurulmasımn sağlanmasıyıa «adam Kajırma» onlejecek, .kamu vonetırrunın geresleırıe gore hareket etme» gıbı, objektıî bır yontem uygulanacakıır. Ama, bunun yerjıe getırıldıgını sojlemek oldukça guçtur. 1322 sayılı Genel Kadro Yasası, kadro tandaraızasyonu yapıUnasını ongormuştur. Bundan amaç, mtelık oiarak ajnı ışı gorenlenn aını grupîa toplanmalandır. Boylece, iadro un\an bırlığı sağlanarak kadro unianlarıyla Kadrolann barem dereceJerı, gorevlerı sorumla.uklan \s yetkılerı arasmda ılışkı kuralmuş olacak, dolayısıyla personel rejımınln zaman ıçınde gelışmesı gerçekleştırılmış olacaknr. Sonuçta, reformun dınamık bır yapıva kftvjşması kadrolann durağan olmasmın önlenmesı\le kamu yonenmmde etkmhğı arttıracak bıçı.nde .hızrnet ıle personel» arasmdakı organ.k bağm iumlması »maçlanmaktadır Kadro standardızasvonur.da b.r dığer amaç ise, kamu Kunıluşlarınm tek teı. ne gıbı gorevlerı bulımdugunun bu gorevlerde ıstıhdam edılece^ memur sayısının ve bu memurlara ne K *r occnu \aDilacaginm belırlenmesınae kolavlık petırmettedır Kadrolarm derecelendınlmesnle devîet ışlerım vııruten'erın bır anlamaa «onemleri ortaya konulmava çaMşümıştrr. B'.nncı deTecetien, onbeşınci dereceye degın derece pıramTdının arkasında yatan ^'rçek budur. Görev Qereceıendınlmest yontemiyls aynı onem ve değerdekı kadrolar aynı derecade toplanacak. «eşıt işe eşıt ücret. ılkesi sağlanacaktır. Anca<, ozetlenen bu kadro ılkeleri kâgjt üstunde kalmış, daha ote uygulamaya konulanlar amaçlarından saptırılmış ve sıyasal KADRO CETVEUERi De.let Memurları Yasasmda kurjnların kadro cetvellerın:n her vü butçe jasalarma baglanacagı ılkesi &etırılmıştır. Ancak. kadro s'andardızasyonunun yapılamayışı, orgutlerın .•ödro sa\ılannm belırlenemeyışı, kadrodan beklenen «msan gorev ucret. üışkısmm kuru amajnşı sonucunda bu ılke yenne getır''memış ve kadro cetvellerı butçe yasalanna e.tıenmemışur. Bu durum her y\ ertelenmış ve 1174 vıhna selmmıştır. Anayasa MahKemesı 1174 butçe sırdskı uygulanmavan bu konuva .Uşkın ma^l deM ıpnl ern.ı^ ve 1 5 5 butçesme de boyle bır *7 mdde kcKma olanağı ortaaan kalkmıştır 657 mn fiR m&ddevv.e 1 :.î v e 4 dereo»!"re atama ktıralı getırılmış'ır BM dereceler ıç n gosterılen gerekçe «Personel rejımır.ı duragan olma'îtan kurtarmak>tır Ilke olarak olum lu bır adım ol"a. da uygulamada bu da sap'ı nlmı«î bıı kural olmaktan ote gıdememi'>Tir. ılk dort derece gerçekte yasaran yurutme erkme tamdıgı bjr .esne^lık'Mr. 14 derecelere atama yontemı ılk ke7 1'12 sajalı Genel Kadro Yasasma da' anılarak İS ka sım 1971 ?run ve 7 34.54 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıjla mnırılmıstır. Kararnamede 14 A^ rere kadrolar o'dukça smırh tutulm\ış, kadro pıramıdınm kurulması ongorülmustur ^ncak. objektıf o'çuler ge'ırılmemış olması. vu'ürmenm bu kadrolan buyuk bır «keyfılık.le kullan nı bıçımde. ücrer farklılıklarının en onemlı ka\nafını da yıne bu «Yan odeme .taratname sı> oluşturmuştuı Yan odemeıer. sıvasal ıkîı darlann bılıncU *a\lık d.ızenletne polrıkasına donusmuştur Burada \an odemeye kar«ı çıkman so? konıısu degıldır Ancak, varattıgı eşıfsızhge dıkkat cekmek geretcmektedır. Kokunu sıyasal ıktıdarlardan alan bır eşıtsızlığe Burokrasınm ust kaaeme vone'ıcılerıne van odemelerle sağlanan ayrıcalık, bu kesımın sı vasal ıktıdarlarla butunleşmesmde araç olarak kullamlan yontemlerm basmda gelmek'edır. Alt derecelerdekı yuzoınlerce memurun van odemelen Wı lıra olaras behrlenırken va lı. mustesar. elçı. genel mudur. da.re başkanı ve v£rdım(nan g:bı goreUerde bulunanlann .5400 hrava dek san o'ieme almaUrmı açı<tla mak ıçm. memurlara Emeklt Sandıgı fonlarınrından dola\ı vuksek miıvtarları hasettıklennı soylemeve olanak vo^rur pek Ovsa 657 eenel gereKçesınde «nıaas dışı vapılan odemeıerı eleçtırmekte bu tur bir uy frulamanm çahşma dısıplınım bozmasmdan kamu j'onetımnın 'etkin ışlemesmde., «/eteneklı kadrolaıın ışbaşına gelmesınde. engeller yaratı'.masmdan •enrbşe» edılmektedır Yasa gerekçesımn sıraiaaığı sakmcalara karşın, yeıvden getırılen \an odemeler. sıralanan sakıncalan varatmak»3 gecıkmemış*ır Orıpğn ' an odemelerm emekblıge \arsımaması nedenıvle ust kademelerdekı memarların e meklıiık surelerı dolduğı' halde gorevden a\rılmamakra dırenmeV:te \p ıdarenın dınami7mını engellemektedırler Ot« yandan, hangı e BıR BAÎKA EjnSiIl» KAYHA6I on yıl once hazırlanan, bır «Teklıfler» kararnsmesı vardır Bakanlar Kurulunca bemmsenmıs kararname nıtelıgı kazanmıştır Aynı parlak sozler «Teklıfler»de de yer almaKtadır. «Genel ve Katma butçelı daıreler personelı ıçm kıralık lojman yaptırma hususunda devlet kalkınma planındakı prensıp ve ımkânlar aar"lmde bır çalışma yapı arak bılhassa mahrumıyet bolgelenndekı personelm konut sıkıntısmı gıdermek gayesıyle, loıman temını tıususunda Baymdırlık \e Imar ve IsKân Bakanlıgı arasmda muştereken bır plan bazırlanacaktır» denılmektedır. O gunden bu >ana on yıl geçmış, ancak bu vonde hıçbır çalışma yapümamıştır. Tum bunların ujgulanabılmesı ıçm. 193 madderun vıinırlük kazanmas: ıçın bır yasanm 194 madde ıçm de bır yonetmeügın çıkanlması gerekmektedır Ne o \asadan. ne de o yonetmelıkten btıgune oegın ses çıkmamıştır. De\let Personel Daıresımn fıazırlamış oldujhı «Te<ııfler»de Emeklı "Sandığma da gorev venlmıştır «Teklıfler»m sosyal haklar bolümunrle «On yıldan aşagı olmamak uzere» belırlı bır hızmet suresını doîduran devlet personelının \apı tasarrufuna kolajlıkla ıştıraklennı sağlamak ıçm, memurlara Emeklı Sandığı fonlarından borç para venlmesı ongorulmektedır Bugune değın. b'i konuda bır çalışma yoktuT Her yenı tasan kendmden bır oncekme gore ortaya yenı ıddıalarla gelmekte kendısınden oncekı ler gıbı u>gulanmamakta, sonra yennı bır oas ka ta";an'a vasava. vonetmelığe, kuruma. hıç bır şe>e bırakmaktadır. Memurıara mahramıyet yen odenegı veri bu maddesı Anayass Mahkemesı tarafmdan «uygulauması» yonunde ıptal edılmıştu. Başr:a bır deyımle bundan bovle sıyasal ıktıdarlar butçeye «uygulanmaz» dıje bır madde e.^lejerek, bu maddeıun uygulanmasmdan kolavlıkla Kaçamayacaklardır. Tabıı eğer başka yon'emler bulmazlarsa 657'run 202 maddesmde memurlarm eş "9 çcc\ıklarına ıaıle yardımı odenegı» vermesı ongdrulmuştur. Madde butçe yasalanyla onlenmekte ve ışletümemektedır. 213. madde «vakacak zammı» ödenmesınl ongörmektedır Maddenm uygulanması bır voneönehğın çıkarılmasına bağlanmış, yonetmelıîc çıkanlmamıştır. Bunun jerıne geçıcı 20. madde, 194b vılında \ururluge gıren bır yasa ya ışlerlık tanımıştır Bu vasaya gore ıse. odenecek «yakacak 7ammı» mıktarı çulunı,tur. 1500 rnetreden \iıksek verlerde gorev \apan memur lardan 16. derecelerden a>lık alamara ayda 30 lıra dıger derecelerdekı memurlara avda 15 lıra «>akacak zammı» ndenmektedır. O da yıluı beş avında1 Memurların kısıtlanan ya da tumu;, le onlenen sosyal nak ve yard.mlan yalnuca bunlar degıldır Orneğın, vvyecek yardımı vapıtmamaktadır. Dogum yardımı 300 lıra gıbı çok duşu* ftır mıktardır. Olum vardımı ıse. derecelere gore yıne ayrıcalık se'ınnektedır ölüm vardıraı bırıncı derecede bır memur ıçm 18 bm hra, onoeşıncı derecede bır memur ıgm 2800 lıradır. Aradakı bu farkı anlamak olası defıldır. SUR6UN VE KIYIM "Maddeler değiştirilerek memurlara sürgün ve kıyım cezası vermeye uygun bir biçime getirildi,, Eşit işe eşit ücret ilkesi kağıt üstünde kaldı; kadro ve dereceler keyfi biçimde kullanıldı Aynı öğretim düzeyinde olan bir toplum polisi ile bir öğretmen arasındaki 2103 liralık fark çok düşündürücü 6öî'de Dır başka degışıklık en ço* Işletılen 71 ve 76. maddelere lışkındır. 71. madde 1327 savılı yasanın ılk bıçımınde smıf değıştırmeyı memurun lsteğme baglı kıhyordu. Idarenın bu konuda tek Nanlı tasarruf yetkısı soz konusu degıldı Bu kural anayasada yer alan «memur gjvencesı» ıle «devlet çalışma hayat.nın kararhlık ıçmde gelışmesını sağlamakla \ukumıudur» kııralının bır sonucu olarak yasada yer almıstı 2 sa\ılı yasa gucundekı kararname ılfi «kurumlara memurun ıstegı soz konusu olmaksızın genel ıdare hızmetlerı sıruiından baska sınıflara ja da başka smıllardan genel ıdare lıızmetlerı smııına atayabıleceklerı» ıl^esı getrümıştır Ancak, bu jeterlı goruim.3mı«. 11 sayılı \asa gucundekı kararnaraej le getırılen «meslekıerı ıle ılgılı sınıftan genel ıaare hızmetlerı sınıfına gorev ve unvan esıtlışı gozetmeden kazanılmış hak ayhğı ıle atanabıhrler» %aıgısı getırılerck, bır genel mudurun arsn memurlujuna atanabılmesmın hukuksai gerekçesı ha^ınanmıstır 76. maddede de. buna benzer oır deçısıklık lrlenınıştır. 1327 savılı yasads «memurıyet unvanlan defışmeksızın ve kademe ajlıklarmaa bır artış olmaksızın kurumlarınca gorev yerlen değıştırılen memurlar avnı dereoenın avnı kademe aylıgı ıle atanırlar» bıçımınde \er alan ilkesi, bu kez (2) sayılı vasa gucundekı karar nameyle de değıştırılerek son bıçımm almış tır. Bu degışıklıklerle sıvasal ıktıdarıar artık «kurumlar görev ve un\an esıth&ı gozetmeden» memurlann verlennı aeŞıştırebıleceklerdı NASIt YORUHUNIR! ması sonucunu dogurmu^fır. Her ıdare kendı personelı ıçm bu kadrolardan alrr.a vanşına gırmış kısa sure ,çmde anılan kararnamede degışıklık japmak zorjnlu oımuştur Ilk karamamemn yaymlandı|ı 13 kasım Q 1 71 ıle 1976 mart aMna değm, geçen surede, kararname uzennde tam 49 avn degısıklık ya pan, <t9 kararname \aymlanmıştır Bu denlı kısa bır surede ou denlı degışiKhğ' gerçe^leş tırmek, ılkeicın saptırıldığının en açık gos'ergesı ve kamtıdır. Bu arada bır başka yontem daha getırıl mıs, «torba kadro» a4 derecelere atama j olu kullanarak vedı n l çalışanlar 3 ve 4 a* iee'ere on \ıl çalışanlar 1 ve 2 derecelere a tanmıslar >a" da ıstemlen kışılere bu olanak tamnmıştır Ust dereceler boylece ıdarenm 'oz> ve «uvey ev'.atlarını ortaya çıkaran olça lere donüsmuş^ur PERSONEl AYNI, UCRET FARKU b57'nın en onemlı ıddıalanndan bırı de, vasa kapsammdakı kamu personelı ıle kapsam dışmdakı samu t>er^orelırun ucret sıstemlerı arasmda paralellık sağlamaktır 657'den once •am 90 ayn aylık. odenek, tazmınat MSSSIHII bulunduğu, bunların getırdı|ı sosyal ve malı .ıaklar arasmda buytık farklılıklar bulunduğu saptanmıştır. Bugun kamu gorevlılerının ücre'lerml ma h haklannı duzenleyen 90 ayn yasa yoktur artık. Ancak 19 ayn yasanın getırdıgı ılkeler, daha açık bır devısle ucret farklılıkları bırkaç yasa ıçme sıkıştırılmıştır. 657"nm genel serekçesınde şovle denılmek tedır : « Gorevluere gordurulen hızrnetın *ek bır ucretle odullendırılmesı, çeşıtlı meslek gıupları arasında kıyaslamaya ımkan vererek sekılde kesın ve açık olması ozel kesımle karnu kesımi arasında ucret denklğımn sağlanması » €57"den kaynaklanan malı ılkelerın yururluge girmesınden 5 ay sonra 1327 sanlı vasarm ge. tlıgı \ar oriene'er bu gerekçeyi tumL. e or<adan kalt ıran bır mtelığe burunmu?tür. Ay lemanlarm «temmmtîe «juçluk» olduğu hangı ıslerın sruç ya da rısklı» oldugunun saptan ması, ıdarenın kevfı uygularnalannın bır başka orneğmı oluşturmustur Ücretm «tekhğı, alenıhgı, denklıgı» amaçları saptırılmıştır. Devletın kendi memurlan arasında nasü bır farklıhk yarattığı. nasıl bır ayrıcaltga yolaçtıgı son jan odeme kararnamesinde açıkça ortaya çıkmaktadır. Orneğın, eğıtım hızmetlerı ıle em nıyet hızmetlen sınıfımn aldığı yan odemeler karsılaştınldıgmda. eğı'ım hızmetlen sınıfına ayda en az 400, en çok 15WJ lıra verılırken em nı\et hızmetlerı sımlına ayda en az 116<), en çok 3400 lıra jan odeme verıldığı gorulur Ay m oğretım duzejmde olup, avrA anda goreve başiayan bır topıum pohsı ıle ogreUnen arasın dakı 2103 lıralık a\lık fark çok duşundurucu dur. Yan ödeme sıstemının bır dığer gorunumu de, ek gosterge adı altmda karşımıza çıkmaktadır. Ilk dort derece \ one'ıcılerıne ek gosterge olarak konulan 100 150 ve 200 rakamlan ka*sayı ıle çarpılarak maaşa eklenmektedır. SOSYAl HAKIAR fe57'de memurlara degışık sosyal haklar getı rümek ıstenmıştır Ama sadece ıstenmıştır. Yasadakı ı,ke;erle ujgulama aıasmda dağlar oiçüsunde farklar vardır Bunun orneklen, uygulamanın ertelenmesmm orrveklerı ozellıkle onemlı sorunlann yogunlaşrnasına ve memurla rın agır koşullarla karşılaşmasına yol açacaK nıtelıktedır. Orneğın, Devlet Memurlan Yasasında bır konut ılkesi vardır Yasanm 193 maddesı «m«> murlann kıralık konut gereksınmelenmn genel ve katma butçelere her yıl konacak odeneklerle kurulacak fonlardan karşılanmasına» ıhşkındır 194. maddede ıse. kurumların kuruluş ve gorev vasalannda belırtılen yerler ıle belırtılen go ıevlerde çalışacak personelıne kıra karşılığı ol maksızın «conut tahsıs edılecegını» ongormektedır. lecegl hS7 sayılı yasanm hazırlanmasına ka\Tiakl'k eaen Devlet Personel Daıresımn urüu «teklıilemn dp yeı aımaktadır 1Î63 yııında Bakanlar Kurulu'nca kabul edı lerek < niayıs 1963 gunku Resmı Gazete'ae yaU j.rjanan «Yenı Personel Reumı Hakkında Bakanlar Kurulu Tarafmdan Kararlaştınlan FTens.pjende «t.^onomık ve sosval, kulturel, süıhı sartlar bakmuıdan mahrumıyet >erlerınde çalısan personele mahrumıyet odenegı altında bır odenek venlmesı uvgun olacagından» denılmek*e \e boyle D.I oaenek turu \erılmesı ıUesı benımienmektedır Ama benımsenmektedır yalnızca Bu benımsenn.e b,".7 savılı yasa tarafından da benımsenmıştır. Buııaan dolayı b57'nın genel gerekçesınde « Ea jasayla raemurların kendılen ve aılelenyle ılgıli olarak sosval odeneklerde onemlı \enı.;k!er getırı'meKtedır Bu arada, rnaürumı>et \erı oceneğıne de butun memurlar bakımın dan ooıektıf kıstaslanna gore uygulanmak uz«re jer veulmıstır» denılmektedır Dana açık bır oc\urJe, mahrumıyet odenefıne yasada rer venlmıjtır 657 n.n yürürluğe gırışmden bu >ana jaklas'k U vü geçmıştır. Bugune degın, mahromıye1\evi ocenegının venlmesınde yıne butçe araç oiarak kuiıanılmış ve butçe yasalarına lionulan e<c maadelerle. uygulama sureklı ertelenmıştır. Butçe voujla erteleme dışında. gerçekte yasa n^adae'ernır. uvgulanması ıçm, yenı yonetmelıkler çıkanlması crerekmektedır. Bunlar da çı1 rnlmarri'tır DIGER BAZI SOSYAL HAKLAR 657'ye «Ogrenım Bursları ve Yurtları» ba?lıgı altınöd bır madde getırümıştır. Mahrumıvet verlenndr gorev yapan memurlar orta deıecelı okullarda oğrenım goren çocuklarmı yatılı okulıarda okutmak ısterlerse. pansıvon ucretlennm yansının devletçe karşılanması ongorülmustur Ancak, her yı\ butçeye ters yonde konulan maddelerle vasanın bu ılkesi uygulanmamıs ve sıireklı ertelenen ılkeler arasmda yer almı'tır Ne var kı, her yıl butçeye konulan ya&anın Ozetlenen değısıkhklerı Sanşta\ D^netçılerı Dernegı şoyle yorumlamaktadır'ar «Maddeıer bu yolda degıstır.lerek momuılara surgun ve kıymı cezası vermeje u>gun bır bıçıme getırümıştır. Hukuk deUetı ılkelerın» bağlı bır vonetımm bas\uracaâı Oır vol degıldır Bu değışıklıUer aslında ıdare hakukunun ılkelerını, smırlarını zorlamakıadıı laare hukuku kurallarına gore, vasada bır ıdan uşlemın nedenlen \e oşelerı gosterlmemışs.2 kı, BU maddelerde gosteriımenıısur, ıoarenın takdır hakkı soz konusud ır Antak. %urutme or ganına tanman bu takdıı hPkkı, ona mutlak \e sınırsız bır hak • ermez Her ıdan ışlemın bır amacı vardır Bu ÜA kamu >ararıdır Maddelerdekı oeğısıMık kamu yararı ılkesının ;enne getınlmesı yeruıe, bunun tamamen ters joode gelışmesını vtırgulamaktadır ıl se 7fi maddelerdekı değısıklıkler ^e buna dayanarak memurlarm surgrme gonderılmelerı. Kıvm.d UR lamalan aslında son bır .kı \ıldır er cok ou maddelenn uygulandıgını ortava ko>maktaaır Yasalann STJÇ saymacıgı davranışlaı bu maddelenn değıstırümelerıyle suç nahnı» gelmış, kıyıma surgune kılıf nazırlanmışnr» SON SOZ Nf DENU PARLAK SOZLER DEOil MH Yalnız devletın de bakkını yeTvmek geretar' Konut sorunu ıle ılgıli olarak Devlet Personel Daıresı tarafından hazırlanan, yakia^ık «657» bır mıhona jakın meıriuiun çok vakından ılgılendıren vasadır, emeklerıjle bırlıkls yaklaşık beş mılyon msaııın kenoını bj yasava oağlıdır Başka bır de\ımle Turkıjede \aşayan toplam nulusun se.vizde. bırı anılan maadeierm ışıgırda kendılerme malı ve sosyal ha.< lar tanınmasıru beklemektedır Memurlara \enı econo nıK ie sosjal hak'ar getırılmek ıstenıyor nutuk alinlarının dışında onlara yardım edılmek ıstenıyorsa, 657 nın ozet lenmeye çalışan bozuklukları gideıü.nelıd.r Ba rada kaba btr ozet verılmeve (.alısılmıştır Sayılanların dışında baska bozukluklar duzeltılmesı ge.. en maddeler buhmabılır Onlanr. da saptanması ve memur sonırlarına çozum aranması sıyasal ıktıdarlann bundar sonra ılk başta gelen eorevlerınden olmalıdır «657» bır mılyona \akm memuru çok vakın dan Ugılendıren jasadu Aiıslenyle bırhkte yaklaşık beş mılyon msanın kaden bu vasava baglıdır Başka bu aeyımle, Turkıye'de \a«a yan toplam nulusun sekızde bırı anılan mad delerın ışığında kendılerme mali \e ios\al hak lsj t*mnmasını bekiemektedır 657'yı baştan sona n'ice bır gozder, gecırmek ve gılnun koşullarına gore jsnıden beUrlemek gerekmektedır. ?ıHiHiuııııııın!iıııın!iınıiHiınınıııiiiııııııııııııuıııiHnııııiHiınıııııııi«ıııırııııı:ı MllllflllllllT