Katalog

ir siyas»l partlnln kongresinde şu kavram ortaya atıldı: «Halk iktidan», henüz bu terime hangi anlarrun verilmek istendigl »çıklanmış değildir. Her şeyden önce «Halk îktidarı» deyiminln «egemenlik» ile ilişkisi olup olmadığı incelenmelidir. Kaldı ki egemenligin tam bir tanımına Anayasamızda da rastlayamıyoruz. Egemenlik kimdedir, nasıl kullanıhr? Egemenligin belli bir kişinin, sınıfın vede zümrenin tekeünde bıraküamayacağı kuralının gerçek anlamı nedir? Egemenligin ulusta olduğunun Anayasada açıklanınası yeterli midir? Ulusal Egemenligin, karşıtı ile anlamlandınlması mümkündür. «Egemenlik Hükümdarındır» dersek Ulusal Egemeniiğin bir yanı yansır, îakat tam anlami vede bugünkü anlami ortaya çıkmaz. Lozanda Egemenlik daha geniş anlamda ortaya atılmıştır. Lozanda Egemenlik, ekonomik bağımsızlığa çok yaklaşıyordu. Bir yabancı delege şunlan söyiemişti: «Çağdaş hukuk anlayışına göre, kapitülasyonlar rejimı, bağımsız bir Devletin egemen güçlerini kısıtlayıcı ^teüktedir. Türkiyenin artık çağı geçmiş olan bu rejimın ortadan kalkmasını isîemesi anlaşılır bir şeydir.» Kavram, hatta dejim olarak «vatandaş», «UIus», «Ulusal egeme;ılik> kuşkusuz Fransız Büyük thtilâli ile dogdu. Eğer bu m i h i gelişime göre sonuca varmak ıstiyorsak «Halk Egernenliğı» yaklaşık bir anlama bağlanabilir. Fakat bugün ortaya atılan «Halk İktidan» bu anlamda düşünülemez. Halk iktidan çoğulcu, özgürlükçe Demokra81 anlayışı içinde bir degişiklik iddiasıdır. Bir ara. İdare Hukukukunun temel kavramı bilinen ünlü «idare eden idare edilen» ayrımmın srüvence yetenegir.de olmadığı diktatörlüklerin türemesi ile anlaşılmıştır. Çagımızda İnsan olarak B OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Halk iktidan,, Deyimi Prof. Dr. Faruk EREM «vatandaş» ksvramı Bne geçmiş, bu kavram artık bir «Hak Sahibı» otarak onem fcazanmıştır. O halde «Yürütme karşısınüa vatandaş>, «Yasama karşısında vatandaş», «Yargı karşısında vatandaş», sadece «ıdare edilen» degildir. Bu nedenie Halk iktidan terimini bu üç açıdan da ele almak geıekecektiı «Millet Meclisi kanun yapar ve karar venrken selâhiyetlerinin bir vekâletten ibaret olduğunu daima hatırlamaya, tıpkı bir vekilin müvekkilini düşünmesi gibi düsünmeye ve kendini taşkm.ığa kaptırmE.mağa. varlıgmın nikmetı ve manuğı icabı olarak. mecburdur» (Başgil, A F. Esas Teşkilât Hukukıı, Istanbul 1960, sh. 478'ı. Parti menlaatının üstün tutulmasım yeğleyen bir yasama orgarundan «Halk İktidan» beklenemez. «Halk Iktidar». baıt engelleri (örneğin ön seçimler) kaldırmağı da kapsamahdır. Halk iktidan belki de «vatardasın kanun teklitu, «Halk vetosu», «referarjdum» gibı memleketirniz için yeniliklere de yol açabüecektir. Çağımızda Devlet gittikçe daiıa müdaha'eci olmak durumundadır. Mutlakiyst dönemlerinde insanlar özgür değıldiler, fakar daha serbest idiler. Teknils çok ilerledi, devletin nufuz edemeyecegi hıç bır alan kalmadı. Günümüz demokrasilerınde özgüriük vardır. Fakaı devletin düzenîeyiei yetkileri o kadar gelîşmıştır ki, insanlar daha az «serbest»tırler. O halde bu gelişimle Halk Ilttidartnın bağdastırılrnası aydjn yöneticilere ihtiyaç gosterecektir. Kısacası Halk iktidaruun başarılabılmesı için İdari Sistemimizde kbkten bir degişiklige. tam bir idari reîorma üıtıyaç duyulacaktır. Sadece Milletvekillerinin bolgelerinin «iş takıpçisi» olmasını «istemleştirmekie hiç bir sonuç alınamaz. Eşiüik. aynı zamanda doğal bir duygudur. Devlet memuru olmakta eşitlik kuralının ihlali ile idarenin taraflı kişilerle doldurulmus olması «vakıa»sı ve «Halk Iktidan» nasıl bağdaştırılacaktır? Adaler önünde vatandas'.n «Hak Arama Özgürlüfiiiinün gerçpkle.iirilebilmesi belli bir ortamın hazırlanması ile başanlabilir. Krkkını arsyamassın» flemeKi* «çu saaar masımı jm»bilirsen hakkını arayabilirsın» demek arasmda büyük fark yolrtur. Memleketimizdeki durum bu dur. Olağan dışı yargılama teknigi ile «Halk tktidan»nı birlikte yürütmek olanaksızdır. Esasen bu tür yargılamalar «Millet adma yargı» kavramına da aykırı düşer. Halk iktidan Ceza Yargılaması usullerinde değişikUkleri gerektirecekf.r. «Hiç kimse her şeyı ile sanık veya hıikümîü defcüdir». Eger buna manıyorsak Türkiyemızde yapılacak çok şey vardir. Savcılık teminatı, Adii zabıta, ini'az hâkimliji bunların başında gelir. Bugün Türk Devleti, kendı ekocomisınin egemeni degildir. Hatta bu karanlıkta gelişen ekonominin ne olduğu hakkır.aa Devlet bilgi sahibi bile olamaz. Resmi Ekonominin dışınüa «Gizli Ekonomik Güçler» Türkiyeın:zı yürütmektedirler. Yürütme Orgamnın denetimı düzeyde kalmaktadır. Halk iktidan istenıyorsa tam bır aleniyetin önce yasal yolla saglanması başarılmalıdır. Bugün resmı orgs.nların kuşkusu şudur. «Ekonomik sistem bır butündür, bır yerıne dokunmayın yıkılır». Bu kuşku sürdürülürse Halk iktidan terım kalabalıgına oir yenısınin eklenmesinden uzağa gidemeyecektir. Şöyle bir sonuca varabilırız: Halk îktidan terimi açıklanmalıdır, gerçekleştirilmesi için gidilecek yollar, kullanılacak araçlar belli edilmelidir. Ulusal Egemenlik, «Halk Egemenliği» ayn kavramlardır. «Halk İktidarm da bunlardan çok farklı bır deyimdir. «Yandogrudan demokrasi» dönemini aşma çabaları içinde olan Türkiyemizde Halk iktidan, gelışmeye yoneiik itici güç olabilir. Anîyasanm emrettiği. £akat bızım çok uzakta kaidıgımız «Sosyal Hukuk Devletisne yaklaşabi'mekte «Ka!k Ikt'.dan» büyük faydalar sağlayabilır, yeter ki içerîği açıklansm. anlami somutlaştırılsın ve Türk ulusuna anlatılabilsin. ra ORTAKLIK!.. K urban evinden çıkmıştır, işine gitmelrtedir, ya kalabahk bir sokağın köşesindedir. ya trafik çeçidinin basutd» yeşiiin vanmasjru gözlemektedir, ya otobüs durağında bcklemektedir. Plâkası belirsiz bir otomobil hıtla geçer. Katillrr arabanın penceıesinden makineliyle ateşe basL*rlar. Lstasıdırlar bu işin. Kurşıuılar hedefini bulur. Çığhklar, kurga<s>, şaşkınlık. polis düdükleri. Araba çoktan kayıplara karısmıstır. Çoğu zaman sinemada gördüğümüz. televizyonda seyreU tifimiz. romanlarda okııdupumuz bir cinayet biçimi. Profe»yonellerin başvurdu^u bir yönlem. Artık büyiik kentlerimlzde Mksık uygulanmava başladı. Oğrencilerin becerisi değil bu. Islcr sa?cı olsun. ister solcu; bir öğrenci örgütü böylesine ciııayeti kıvıramaz. Kıvıısa biln. bir sıçrar çekirge, ikJ »ıç).<r çekirge; dördüncüsünde yakalanır çekirge. Hangl çe> kirge iki yıltia 130 kez. son ay içinde 20 kez sıçrar da. yakalanamaz? Oyleyse işin boyutları değişiyor. Süleyman Bey gerçi sıksık yineliyor deıneçleritıde. Ecevit seldi. anarşistleri hapishaneden çıkardı, ortalık bu yüzden kana bulandı. Diyelim ki anarşistler mahpııshaneden çıkarlldı. Hfp«iniıı adısauı. adresi. ne iş yaptığı. nerede oturduğu belli. 12 Mart faşizminde avdınlarla oğrencilerin tümü fişlendi; yüzden. »aııdan fotoğrafları alındı; dosyaları tutuldu. Polis lıepsiııi bilir. Peki, cinayetleri bunlar mı işliyor? Belli kisiler olduklarına çöre nasıl çalışıyorlar? Olamaz. En ucuz polis romanı mantığtna bile bu sav sığmaz. llkeyi dalgalandıran siyasal einayetlerin kökleri dah a derinlerde. Dokuz yildan heri ttıtıılma;>an. KÖriinmeven, ele geçıneycn. ama öldüren bir katil var. Katil kim? Niçin >akalanmıyor? Bu ülkede i?kcııcecilerin kimlikleri karanlıkta kalriifina gore katillerinkl neılen açıklansın? Eğer katillerin klmliklerinl açıklamak bazı yelkili çevıeleıin işine gelmiyors» kalüler bulunaoıaz. Katiller bulunamaz ı n u , artık bazı gerçekler ellc turulur biçimde ortaya çıkıyor. Halk yığıniarrvla, işçi sınıfıyla, öğrenci kitlrsıyle ilgiM bulunmıyan oldıirme eylemleri sözkonusu. Makineli tabancayla arabadan ateş ederek cinayet uzmanlığını ispatlayan prufesyunelleri bir yana bırakını/, çeşitli kentlerüe süıekli saldın stratrjisinl uygulayan komandolar bile bir avuç değil mi? Binlerce kişilik okullarda yirmi, otuz komando, pniise dayanarak e>lemcilik yapıyor. Üylesine alıktırlar ki knnıandolar, silah zoruyla öğrenci kalabalığı toplamaktadırlar. Halkla, öğrenci kitlesiyle ilişkisi yok bunların. Zaten istcr komando olsun, ister devrimci; gençler oyuntm m alt basamağındadırlar. Oyıın gerçekte bü>Tiklerin oyunndur; ve bir ortaklığın ürünüdür. Nedir bu ortaklık? Bugün ülktmizde: 1) Hırsız, 2) lşkenceci, 3) Katil, Yazgı birliğinde bfitünlefmlşHr. Uyunu sahneye koyanlar bunlardır. t;kenc«d hırnnn Wmaycsinde kendini güvende duyuyor; hırsız iskenceclyi lnv ruyarak. kendinc bağlıyor: katil hem hırsızut hesabına çalı*ı\or. hem iskencecivle elele. Birisi ölekine. öteki berikiiM ınuhuç Oylesine bütünleşip kaynaşmıslardır Id. birinin yakalanması tümünün maskesinin düşmrsi anlamın» gelmektetlir. Kanlı oyunun sürdnrülmes> nnlar için yaşam koşuludur. • « Suçluyu Bırak, Suçsuzu Tut! OKTAY AKBAL Evet Havır Eğitim Yoluyle Mezhep Kışkırtıcılığı Kski çjf\»rdan berî. tıvsluınl?ra e?emen olan ına.nc farkları. gerçek> daha çok. siyasal v« ekonomik ıhtiraslar, çıkarlar ytizünden pctlak veren savajlann nedeni olmuştur Ort?.çsâ bovnır.c^ katolık kilı<:(? yının Arapçadan Lâtinceye ç^vrılmıs oljın tncil'i ıstedikîeri gi'oi yorumlayarak halkı sömürmeRi, YeniçaJ'ın başlannda Luther, Calvin gibi gercek din bilsinlsrin ce Incıl'in bu kez yaşayan dillere çevrilmcsiyle nispeten ön>ndı. Bövler? el'inde yalr.ız soylulıık asasından başka b;r sey »sl rnamış clereoeyierınm Rörlerı d» açılrîı \f cenr.etin anp.htarlan karsılı|ında kıüreye oded:k!eri büyük servetlern nasıl bosn aıttıftini acı bir jerçek olarak ffordüler; bu kandınna» uygıı'.amRyı tüm gjçleri il= kar?ı cıktıl?r. Bu karyı çıkış B»t' Avrupa'yı yaklasıl; ol?rak l?,0 yıl süren mez b..p savaşl?.rına sürükledi. Osmanlı orduları bu savaşlar 5ira»mda Vıyana kapılann» kadsr uzandı. Islârn din de bu tür bölünmı»lerden uzak kaiamamı?tır. Ba^Ian;ıçts siyasal olay)ardan doğ?.n aynlıklar, Ivr sç'erinde venik duşen Hz. Alı '•anria.şlannın mi< t.k yollarda teselli aramalanna neden olmuştur. Bütün islân tarihi Deve Olsyı (Cemel Vakası; 650) ile bas!ayan A'.içiler'e knr $ı saTCşİ3Ua doludur. Bu kin gtrtme tarihte Hr. Alı ve evlatla nna cami minberlerınde Emevi ler in kütür va lanet okumalanna kadar varmıştı. Doç. Dr. Bahriye ÜÇOK KONTENJAN mek istiyorum; Tenasuh »özcUgür.ün parantez için'leki bu açtklamMi da doğnı degildir. Bu açıklama «Hulul» rözcügünün açıklamasıdır. Devam ediyor vaz^r: «O bakım dan onlara »öre din bajkanı h#m Rab (Tnnn), hem Nebi 'Ha berci) dır . Tann konuştu ve > » • rattı... Tanrı kotülüklsre kızıo terledi. Terden aydmlık ve karan lık oimak üzer» Iki deniz meyd?.ns jr»'di. Tann innnanlan »ydınhktan. inanmayanlan karanlıktan yarsttı. Sonra. Tann ö*eki isleri Nebi'ye bıraktı. Nebi yarattı» eçen Rün Istaııhul Erkek LJsesi öoünde polis tajıtları •üraiandı Ne oimuştu? Okul dışından felen knırundolar. liscnin karşısına meviilenmiîlercli. Yani. okul kıışatümıştı. Tam okulun dağılmak üzere olduğu saatte oluvor bu Işler! Kimdir o saldırganiar? Ne isterler? Nasıl bu denli serbest, korkusuz, umursamaz davranırlar? Kim ynreklendirir bunlan? İşte ranıtsız kalacak sorular'.... G Bfr yere saldırılırsa. dışardan celen kimsoler blr liseye, henı de İstanbul Erkek Lisçsi jribi kentin cöbeğinde bir liseye Mldırırlarsa kıyıda köşfdoki. urak kasabalardaki okııllardM ııe olur, orasını siz düşünün, bunca sazetenin bulund'nğu. Eğithn Müdürlüır'.inıiıı, \ ilâyctin. Kmnivet .Miidürlüğiinün. Gazeleciler Cemiyetinin bn denli yakımından bir lise. süpeçündüz saldırıva uğruyor, ardından kolluk giiçleri geliyor. Ne iyi diyetck»iniz, saldırıtanları yakalarlar, i? biter! Havır. salclirganları kimse yakaiamıyor, oııîar çeldiklcri cihi «idiyorlar. Olan lise öfrencilrrine nluyor, okullarına saldıranlara kaışı çıkan. va da saldırıya u^rayan liselüer polis seldi, kurtulduk. diye sevinirlerkrTi tam tersi ohıyor. Knllnk siirlcri Islanbu! Frkek Llsesi öğrencilerini toplamaya ba^lıyor, çncukların üslleri aramyor, korkularından Mezunlar Derneği bahçcsine katısan çocuklar büshütün sert davranışlarla karşıla^ıyorlar. Suçlular bırakıJmış, suçsuzlar «suçlu» durumuna dü^ürülmüştür:.. Gazetelerde resimleri görmüşsünuzdür. Sayısız kolluk storevllrf dolmrriyor bizim sokaea. Öjrenciler. smıHar aranıyor. Bir çocuğun cebinde kalem bulan bir sörevli sornıuş «N> bu?» «Katem. öğrencide tabanca olacak. değil ya» rirmi.ş öermci. Sonra ö^renciler otobüslere bindirilip karakola eötüriilüyor. sorpıra çekiliyor. pasoları almıyor, karıtlar tutulııyoT. kısacası Itencecik ortaokul. lise n;rencilori şimdiden «fişleniyor<.. Sonra da adlan alınıp bırakılıynrlar. Bir daha hüyle nlaylarda yakaUndılar mı. yanriılar çocuklar! «Siz ftnce de buraya grtirildiniz» Atfjı, cezalarını bulacaklar!.. " ' • "~ ' "" ^ S ' r mektup aldım öğrencilerden. tljinç olaylar anlatıyorlar. Bir öğrenci karakolda sormuş bir görevliye: «Bize çay ikram etmeyecek misiniz?» O görevli, belki de çocukiarın gözünü korkutmak için şu yanıtı vermiş: «Bir daha buraya gelin de size Kan Içirtelim». Şiındi düşünün o gençlerin ne hale geltligini, yaşamın daha ilk adımında nasıl bir düş kırıklığına uğratıldığını .. istanbul Erkek Lisesine sıkı sınavlarla ahnır öğrcncller. Yani en scçkin çocuklardır bunlar. Bilşrill. çalışkan, bîlinçli genç yurttaşlarımız... Kımin hakkı var onları ılaha bu yaşta kırmaya, param parça etmeyc, yasalara, Anayasa ilkelcrinc, devletin ko!\uk güçlerine karşı bcsleUikleri güveni, saygıyı bir aııda sarsmaya. yerle bir etnscyc? Yasalarm çizgisindeki yurttaş bilir ki, «suç, yasalan çiğncmektir». Ama göriirse ki yasalara aldınş etnıcvenler cezalandırılmıyor, üstelik. o saldırganların kurbanları suçlu gibi karakollara götürülüyor, eski saygısı, scvgisi kalır mı yasalara? Kalmaz elbet! Giderek o ria saldırganlar karşısında kendini korumanın yolunu arayacaktır, aramak zorunda kaiacaktır. Bu krz gerçekten suçlu olaraktır yasalarm göziinde... Rimbilir bılki islenen budur, daha doğrusu k<iti'< niyetli kişilrıin istedikleri budur. Turdun her köşesindc hemcn her giin ylnclcnen otaylardan bir tanesi. Gazctemizin karşısındaki bir liscde olduğu için gnzümüzle torüp izlpdiğimiz bir olay, o yüzden üzerinde duruyorum. Genrliğe böylesinc acıuıasız davranmak insanlık dısına çıkmakiır. Bir de MC lideri «gcnçleri korumak»tan söz etrais Selçuk tniversitesinin açıhşıntla'.... Gcnçleri korumak demek, gençlerin yasalara, Anayasa'ya karsı saygısını, inancını kırmamak demektir. Tutucu düşünceleri savunan. koruyan bir takım yaşlıcençlerin sırttnı sıvazla, destekje. jüreklendir, sonra «gençliği koruyorum» de bu tek yanlı davranışın için... Buna baska ad verirler gençliği hölmek, kırmak, ezmek gibi... Bütün bunlar bir gün anı olacak, hem de anımsanması istenmeyen çirkin, tatsu, kapkara anılar... Bugünlerin on beş yirmi yaşlarındaki gençlerinin yarın kuracaklan düzen bugünkünden çok daba başka, çok daha güzel, çok daha güvenli olacak. Bu acı deneylerden geçen gençlerimize çüveniyorıu. Atatürk de güvennıi^ti, ne demişti Bıırsa Söyle\inde onlara: «Türb genci devrimlerin ve rejimin bekçisidir. Bunların gerekliliğine, doğruluğuna herkcsten çok inanmıştır, rejimi ve devrimleri benimsemiştir. Bunlan güçsüz düşürecek en küçük ya da büyük bir kıpırtı ve bir harcket duydu mu, bu memleketin polisi vardır, jandarması vardır, ordusu vardır, adliyesi vardır, demeyecektir. Hemen işe kavışacaktır. Ellc, taşla, sopa ve silahla, nesi varsa onunla, kenıii eserini koruyacaktır. Polis gelecektir, asü fuçluları hırakıp onu yakalayacaktır. Genç «polis henüz devrim ve cıımhuriyetin polisi degildir», diye düşünecektir, fakat asla Talvarmayacaktır. Mahkeme onu mahkum edecektir. Yine düsünecek «demek adliyeyi de düzeltmek gerek, rejime göre düzenlemek gerek İşte benim anladığım Türk genci ve Türk gençliği.. Bu'un bu yanlanlarm gerçek\e yakndan uzaktan hiç bir ilgısi yoktur. Vebi yaratıyor. A'.i soyundan gelen>r hem Nebı hem Rab yani Tann kabul edüiyor. Buna inananiar da Giliye'den depi! bu kez. Buçün hâlft Yemen' de en büyük çosunluk halindf». İran'da da dağımk olarak yaşıym ve S;:nni mezheplers en yakın sayılan Zej"diye meznebı hak kmda söyleniyor. Oysa Zeyd:ye'den o'.aniar puritendir. Ah'.âk'ta Mürr;e"ve saışıdırlar. butıdan btiirü deSıu ?tfnWiZeydtrifc'*e tankiıtlar yas?.ktır. Zeydîler imarlarının ehli beyit.ten olmasını >e terli sörürler. Hz. Kashiı veya Hüseyin'in soyundsr. çelmis oiması ve babatian ogula şeçmesi Türkler'ın topluca X. Yüzyıl koşulunu aramazlar. lmamuı da Müslümanlığı ksbu' etmeleri elinde kılıç ortaya çıkabümest kolay olmamıştı; ikiyüz JT.1I a;, gerekliriir. Bu jüzden ımam bır kın bir süre Maveraünnehr bey çocuk veya gizli bir mehdi olaleri Arap komutanîarmın Hacmaz tmam gerekli bilgiye de cac bin Yusul, Kııteybe bin Müs s?hip olmalıdır. Bu koşul aranlım gibi en ünHilevini uğraştırdıgı içindir ki Zeydilsrin imammışlardı. Irak'dan İran a ve da ları yini hükürr.darîan bir çok ha doğuya <?oğru yayılan Şiil:'.:. değerli eserler vermijlerdır. Bu Araplar'ın başka uluslara kar"ı üç kosulcan ötürü ZeydUer'de güttüğü kendüıi üstün görme köbir süıaie gelenegi kurulmaınıstü politikasmdan dolayı. Orta tır. Basan esas tutulmuştur. Zey cîogvı'cia ve Asyr,'da ve Afrıka nm diler'de abdest alrnada meshetkimi bölgelerinde sürekli olarak megi reddederler, onlara göre yerıeşti. ayaklar çıplak olarak yıkanmalıcdr. Müslüman c)ima>anm kestiBu. bır anlamda Arap'ın ken gi eü yerier. Be!li bir süre için dini üstün görme duygusuna kar evlenmeyi 'nıkâhi tnut'ai redde şı, öteki ulusların ulusal bır tep derl<;r Ezanda «işlerin en iyisikisiydi. Bu tepki giderek msrkezin zayıflamasını ve Emevi İmparatoriuğu'nun yıkılması nederlerıni hazırladı. Ancak unurulmamak gerekir ki, çarpışmalar 25 ÜLKENÎN ÇOCUKI »\RININ KATIl.DIĞI yainız Sünnilerle Siilsr arasmda germiş degildir. Hanefiler'l* H^n belıler arasında da kıyasıya çaUluslararası Birinci Kısa Pantâlon tışmalar olmuştur. Karikatür Sergisi Ortaçağ lslâm devletlerinin tarihlerı incelendlŞi zaman. mezhep kavgaları yüzünden toplumlarm ANKARA TÜRKtŞ GALERİSrNDE 115 ŞUBAT TARÎHLERÎ çektiği aeılar, hemen hemen keARASrNTJA, sintisiz sürüp gittigi görüiür. GELÎNtZ GÖRÜNOZ Parçalanmalar, çatısmalar, çoküntülerin etkenlerı arasmda ço ğu kez vicdan özgürlügüne saygısızlık. tahammülsüzlük baslıca r yeri almaktadır. Bunun X\ I. Yüzyıl Osmanlı İmparatorlugun daki örneğmi Yavuz Selim'in 40 bin Alevi ( = Şii) Türk'ü katlettirmesir.de de görmekleyiz. înanç özgüriüğünü hoşgörü ile karsılamayışın Fransa'da en belirgin örneji 23 agustos 1573 deki Saint Barthelemy k»tliamıdır. 1789 Fransız devrimi ile tanınan insan hak ve özgürlükleri çok a£nr adımlara d» olsa Doğu'ya doğru yayıldı. Haftalardan beri gaıete sütun larında, parlamento kürsülerinde diie getirilen OrUöfretütı dera kitaplannın yanlışları arasn.da en çok söz konusu edilen '<Felsefey» Başlangıç» kitabının 52 53. sayt&sındaki Ali'yi Ailah mertebesine çıkaran Gâliye konusu ele alındı. Milli Eğitürı Bakanı ve kitabm yazarı tevil edici sbz VB bildirilerini yayınladılar: «Gâliye ile Alevüer bir değilmiş, Gâliye Şia'nın çok eskiden ızlenen bir kolu imiş. Bugün sâlikleri mevcut defilmiş...» Bir an için Gâliye konusunda öne süriilen mazeretleri kabul et sek bile, Talim Tsrbiye'den geçen bu kitabın. kimi Müslüman ülkelerin halklannm uyruk bulundugu Şia'mn Zeydiye kolundan olanlann agır ve ruılsız bir itham altında bulundırrmasına n« diyelim? Kitabın 53. saylasında Sayın Profesör Mübahat KUyel'in Şia' nın Zeydiye kolu için yardıkların« bir froz atahm: «Ali'rjin torununun oflunu gerçek din başkanı ss.vanlara Zeydiye denir. Bunlar (buraya dikkatinizi çekerim) Tannrun ya dafcutsalnıhun Ali'ye oradan oguUarı Ha.„ .. wii««irin'»ffer.Hfin».Te den unurıtlmustur? Mu'tezile mez hebinın dftha kimi felseıecüeri de Farabi'den ör.cedir. 50. sayfada î^lâmi fe'.sefe diye yazann tanım SENATORÜ ladıgı Kelâm, 51. sayfada lslâm felsefesine yol açan iç âmil (!) olarak beUrfilmektedir. 52. sayne» diye »eslenir'er. Tarihte SUnfada Selçuklu veziri Nizâm Ül nilsrle birlıkte Şiirlerin kimi kol Mülk'ün Karmatilerle mücadele lan ile mücadele etınislerdir. etti*i >*azılmıstır. Karmatilerle Sünnilerle Jıkıh sorjnlarmda degil Batınilerle mücadele etmişfarklı uyjrulamalan vardır ama; tir. Gene bu 52. sayfada Fatımi bu da Sünnilerce bir sapma oladevletinin kurulusunda EHirzi'rak degil bir fıkıh ihtilâfı olalerin etkisi olduju iddia edilrak kabul edilir. miitir. Gerçekte is.5 Dürzihk FaBütun bunlardan dolayı Zey tımi devletinin kuruluşundan çok sonra, bu d?v!»tin hükümdilik dört Sünni meriıebin yanın dar!?nn<'an elHâUim Billah'm da bir be«ınri gibi görülmüştür. r Bu inaaçtaki bır merhep Saym esrarlı b i biçtmde ortadar. kaybolmasuifian sour?, onun koyProf. Küyel'in kitabında. «Xebi mıı.ş olduîu kursllara göre ortayarattı. Nebi Tanrı k»bul ediliyor» d i y . yeni ku'ssklarm genç ya çıksn ve ElHâkim'ı gizli kafrJanne ypr'estirilmek istenir imam kabvıl eden bır mezhep;ir. se bi7 bar.u nasıl yorumlayabıliVazar (S. 52.) Kelâm'ın oi'.ışriz? Ya bu yanlanl?.rla Zevdima?ı nedcn'cri arasına hilâ'ot li£ı küçük düjürmek, gençlere konu"=unu âz katmıstır. Hilâfet kötü göstennek amacı güdülmüş Kelâm'la ügili degildir; meh»ptür, ya da Saym Mubahat Küvfl 'er tarihi ile iîgilidir. 53. sayfada konulara i\nce ysbanci'iır. Bu Z?rdüştilik ve Mazdeizm ayn yüzden bilimsel ve hatta siyasal ayn iki d»n gibi gösterilmistir. açıdan tamiri güç yanhşlar ya Oysa avr.ı dinin bin peyşampılmıştır. Eğer yanlışlar kabul beri Zerdüşte dijeri Tsnrısı Ah'i sdilmez de yazılanlar dogrudur ra Mazda'ya göre adlandınlması denilirse <kı bu olanak dışıdırv. riır. müslümanlara Muhamm?di o zaman bu kıtabın belli bir de denilmesi g.bi. Kitabın daha anaç re telkinle kaleme alınçok benim inceleme alanımla dıgı ortaya çıksr. Lise ögrencıle ilgıli bol'jmlerini kısaca pö7den rine sia'nın dualıst köklü din geçirıp saptadıjun yanlışlıkların inançlanndan etküendığini sovle bır kısmını okurlanma çöstermekie, i>vtme7itfptm' olan alevi miş bıiAinuyorum fzmanlannlari çok çarpık ınançlı olmakla dan duydııguma Böre Batv (elsesuçluyor.JAC«J» yvıar boftie ter fesiyle ilgili konularda da yanlıştanımlamayı ders kitabıra koy lar varmış. Yâni bu kıtap öyle makla n» sibı bir eğitimsel yaıki sayiasımn iptâl edilmesiyl? rar saglamayı amaçlamıştır? He eğitimds kullanüacak bir düzeye le bu bilgilerin felsefeyle, hele ulajamayacaktır. hele feısefeye başlangıçla ilgisı Y'ukardan beri Felsefe kitabın nedır? da Şia'nın açıkca yerildiği bölum Sapn yazann lisî sıralannda lere işaret ettim. Şii yurttaşlarla Sünniler arasında aynhkîara. ger iken. hatta akademik kariyerde ılerlerken. kitabmdaki teferrüs. ginliklere ve çatışmalara ortam te'nis, talik. tedlis, te'sıs, ha'.l, hazırlandıSı. bugün artık yadseliı, südur, feyr i!.\llah, sey. s:namaz bir gerçektir. Ömeğin 14. nisan 1976 günü Erzincan'm Billah, seyr fıllah'ın hangı sniKrn lara geldığini okumuş ve öğren Üzümlü bucagında ölen îsmail Karakulak admdaki yurttaşımıza mi? olciugunu sanmıyorum. bu bucağın devlettsn nıaaş alan Saym yszarın diîgi yanhşı diye nıtetendirdiği yazılar yukarıda dört ımami, gerekli namazı alevi oldufeu içın kıldırmamışlardır. üzerlennde durduklanmızdan Aynca böylesitıe bilgilerle koşuiibaret degildır. S. 49'da Fârâbi landınlmış olan hnlktan kımileri lslâm felsefes:nin kumcusudur denmiçtir. Fârâbi'den 100 yıl ön de ilk ve ortaokul çocuklanna üçbeş kişiden oluşan cemaaü ce ilk îslâm filozofu elKindi ne taşlatmışlardır. Bu ve buna benzer yasa ve insanlık ciışı davramşlan son yıllarda sık sık görmekteyiz. Ders kiraplannAa'si yanlüjlar sar>randiktan sor.ra da okutulmakta :srar edilirse, bunun toplum huzuru bakımmdan çok sakıncalı sonuçlar doğuracagına şitndidea kesın gbzuyle bakmamız olağandır. Tek çare, bu sakmcah kitaplann hemen toplatılmas.r.ı ve simdilik, geçen yıllarda izlenen kıtaplann bu yenilerinin yerine konulmasını istemek hepimiz için (Cumhuriyet 1111) sanınm dofal bir hak olmuştur. Karanlık rejimlerde durum uelirfindir. İran'da ne hukııkun üstünlüğünden sözaçılır. ne demokrasiden. ne de serbest seçimlerden. Insanlar evlerınden alınır götnrülür; ka. yıulara karışır; öldürülür. Bunu dünya bilir. Bızde i*e hem elemokrasi var; bem hukukun üstünlüğü ilkesinden sö* açarız: hem insan haklanndan... Ama iki yıld» 130 ve »on bir ayda 20 kisi kim vurduya gider; katiller bulunamaz. Çiinkü biz tran'a benzemeyiz; Bizana ktrması ostalat varriır hizde; hilei şerive mirasçısıyıı bu; ve l»i fciubm» uydurmakta ne yaman Osmanlıyız biz... TEŞEKKÜR S O N S U D A K t Emk. Dz. AJbay Mitat Adam'ın hastalıgı ve yaşamdan göçüşünde göst«rdikleri yalnn llgl nedeniyle, başta Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk olmak üzere, Dz. K. K. Oramiral Hilmi Fırat, Genel Kur. Eaşk. Ask. Şüra Üyesi Oramiral Bülent Ulusu, Donanrna K. Koramiral Nejat Tümer, Kuzey Saha Dz. K. K. Koramıra! Nejat Serim, Der.izaltı Filosu K. Tüınamıral Hasan Yumuk, Emk. Amiral Fahri Çoker, Emk. General Doğan Oıgöçmen, Ist. Merkez Komutanlıgı, Beşiktaş İnzibat Merkez K., Emirgânh meslekdaşları, CHP II Başkanı Atyekin Kotil'e ve Profesör Sâman Belserden, Çapa II. Cerrahi Klinığı doktor, hemşire, personeline ve gelerek, telefon ederek. çıçek, telgraf. mektup yollayarak baş sağlıgı dileyen tüm dostlar» teşekkür ederiz. A t L E S İ (.Cumburiyet 11 TEŞEKKÜR Aziz varhğımız, Emekli Defterdar, Hac» tLANEN TEBLİĞAT îstanbul Bnrçhnmn Adl Saka San. Vs Tic. K. Şti. Vell Altın tbrahim ÜBuner Saka San. V» Tic. K. Şti. Hilmi Çakır Y'usul Çırıar Sefer Güner Ahmet Batur Murat Güler AtilİR K.sya Seçkin Selvi Kemal Doğrusoy Nuri Karamete Veli Altun Enis Şenkula Veli Altua Adresi İHSAN ERONAN'ın «bediyete intikaü dolayısiyle, cenaze törenlne katılan, evimız» gelen, telgraf ve telefonla acırmzı paylaşan tüm akraba, dost ve komşularımıza sonsuz teşekkürîerimizı sur:arız. A t LES t 6. îcra Memurluğuna Borç Miktan Posyo Xo: 973/13380 973/3713 973 3115 973/I?224 373/12400 973/12401 973/12443 9731086 973/1087 973/1297 973/1775 973/5627 973/5625 973/5626 973/3931 elemanlar aranıyor İş t e c r ü b e s i o l a n , s o r u m l u l u k yüklenebılecek, t a t b i k a t ve i m a l a t işlerine yakın ilgı ciuyan; cYÜKSEK MİMAR veya MİMAR eY.DAHİÜ MİMAR veya DAHİÜ MİMAR oKİMYA MÜHENOİSİ •MAKİNA TEKNİK RFSSAMLARI aranmakta:)ı r, Istekl i l e r i n ; ozgeçm i şleri ni ve i s t e d i k l e r i ücretı heürtir b'r yazı il« P.K.S8SİZM1R adr«sine nlııntir Deveoğlu Yolcuşu Fetva Tokuş Sok. No: 64/3 îstanbul 10.771.67. Çobançeşme Finızköyyolu Köşe Fb. Sandık Atelye ve imalâtı Avcıiar/Istanbul 4.982.67. Ümraniye Ümran Sok. No: 35 Tan. Apt. Dalre: 14 Yeşilköy 8^40.95. Deveoflu Yokuşu Fetva Yokuş Sok. No: 64/3 İstanbul 10.195.S2. Topçular Kışla Cad. No: 1 Uzel Ltd. Şti. 1.186.30. Imrahor îlyasbsy Mah. İmam Hüsej'in Sok No; 25.'27 Daire: 1 Yedikule/tstanbul 23.18450. Cami Mah. No: 10 Suşehri 102.539.81. Ahmet Vefikpaşa Cad. Selçuk Palas No 15/3 Fmdıkzade/İstanbul 20.495.26. İstanbul Cad. No: 76/C Bayrampaşa 26^09.82. Ticarethane Çıkmazı No: 25 Stütanahmet 17.752.40. TaşhUrla Okul Çıkmazı No: 4 3.043.64. Nispetıye Cad. No: 30/12 Lerent 14.732.20 Çobançeşme Firuzköyyolu Köşe Fb. Sandık Atelye ve îmalatı Avcılar/îstanbul 10.827.21. Katip Kasımkımacı Mehmek Sok. No: 7'C Blok Daire: 8 Aksaray 4.390.05. Çobançeşme Firuîköyyohı Köşe Fb. Sandık Atelye ve îmnlâtı Avcılar/îstanbul 4.9S1.46. GOKSEN DERSANESININ ÜSE SON 19 Şubat ! 285970 ( 275132 ÜNİVERSİTEYE 6İRİS FEN S1NIFLARI BEKLEMEULER 3 Şubat 7 Şubat ••••• • • • • • » • • » • • • » •• • Alacaklı Anadolu B^nkası A. Şti'ne masrafsız yukarıda yazıü borçlarınızdan dolayı aleyhinize yapılan îora Takibınde: Adresiniz meçhul kaldı jmdan ödeme emrinin ilânen tebliğine karar verümiştir. t?bu llânın gazete nejrinden itibaren 30 gün içinde yukarıda yszılı borç ve masraHannı ödemenız borcun tamamm« veya bir kısmina veya alacaklının takibat icrası hakkında itirazıniE varsa senet altındaki ımza size ait defilse 30 p\n içmde aynca ve açıkça büdirmenız senet veya borca itirazmızı jazılı vey* sözlü olarak 30 çün içinde bildirmediğiniz taktirde aynı müdc'et içinde 74'nrü madde ,~ere|inee m«l be>amnd« bulunmBnız, bulunmazsanız hapis Ue tazyık olunncfiğmız borç odenmez veya itiraz edilmezse cebri icraya devam olunacağı takibe itirar »ttiginiz taktirrs itirazla birlikde teblig giderlerıni ödemeniz aksı halde itiraz etmemis sajılacağmız cdeme emri yerine kaim olmak urere ilinsn t«bli4 olunuı. Bilim ve j? * 5t • fc . • Teknik'in • * t J J HANHAN İle MEHMET ŞENDtL Evlendiler Istanbui 2/2/197' UILAÎ • 111. Şubat bayısı çiKti. Bu tün bayılerde bulunur. 1iyatı 330 Kurustur.