Katalog

RADYO TV TRT'de Denetim engellemesi artarak sürüyor TV'nln yerli yapım programlarmı engellemek Czere araiannda anlaşma yoprruş gibı gorunen Şaban Karataş döneminde atanmış danetçiler va denetim kurullorı, olmcdık bohanelsrle prograrn yasaklarrayı sürdüruyorlar. Gecen hafta, Melike Demırağ'ın müzik proçramı, secim "yasa'^crı gerekcesi ıle, seçım sonu na ertelendi. Deneîçıler, Demlrağ'ın şarkıiarındak; sözlenn beiirli bir partinın seçim sloganlarını an dırdığını söylemışlerdi. Ayru denetcıler dcha once de Oemırağ'ın «Birleşelim kardeş olalırr» şeklındekı şarkısının da, bır parti slogunına benziyor diye yasakiamışlardı. Gens geçen hafta, Sarat 77 adiı programda yer olrnası gereKen Turk Sinema Sonatçılan yurü yüşu de. avnı gerekce ıie Genel Mudurluk Denet cı llhan Baş tarafından yaymdcn cıkanldı. Baş bu konuda şur.ları soyledi: « Ben onun, ya da bunun adami değillm. Elimde yasalar var. Sanatçılar yürüyüşü haberier de de yayınlanmıştı. Ama orada haber glbiydi. Oy 90 bu progrcmın yapımcıiarı yorum getlrmişler. Slyasal konuşmalar, röportojlar ve yorumlar getlr mlşter, Bu bakımdan, secim yasaklorı Ile ilgiii ka nunun cercevesi icine girmlşler. Programı yasak lomodım. Secim sonrasına erteledim.» TRT de denetım üc kcdemede yapılıyor ön Denetim. Bcskantık Denetimi ve Genel Müdürluk Denetimi. Ön Denetim hemen tamamen Karotoş doneminin ışgolı altmda. Burado pe'< çok öneri, dcha bu evrede gerı cevriliyor ve yasaklanıyor. Yapımdan sonra. gene Karatoşçilann coğunlukta olduğu Başkanlık Denetimi yapımlan geri cevinyor. Ancak bu duzeyde, TV Daire Başkanımn mQ dahele yetkisi olduğu icm bazı yapımcılar gene de yovınlıyor. Ancak, ücüncü kademede, yar.i Ga ne! Müdurlük Denetci'eri düzeyinds yapılan yaysaklamalarda yapılocak birşey kalmıyor Cünkü bu denetciter, Nedim Tekin'e bağlı. TRT Genel Müdürlüğü program yardımcılığına, Karataş dönemınde getirılen Tekin ise, tüm denetcileri ve denetim kurulları ıle, müzikten eğlenceye. eğitim den kültüre her türlü yerü yapımı ycsaklamak icm ehnden gsleni yapıyor. Karataş donemıroe ızlenmez ve dınlenemez olon rodyo ve TVnın bu dönemde yeniden ılgı toplamasını öniemek icın sarîedilen bu cabclar, büyük öSçude başanva uloçıyor. Gene! Müdur Vekili Doğars Erden ise, ştmdı!ık olayİGra karısrramayı yeğlıyor. Hıncal UCüÇ Haftadan Secmeler Pazartesi Turkiye'n'n tek klavsenistl Ayçe Ekşi'ntn yaşam oyküsunu konu edınen Sanatcı'nm Dünyası hober öncesı yoyınlcnıycr. Haber sonrasında Nevzo*. Atiığ Yönetımındekı Kloaık Turk Muzıgi Korosunun programından sonra, nefes kesen bır yeni dızı baçlıyor: Tefeciler... Coâdoş Amerıkon Romancılığının ıınlu isimlerinden Arthur Hoiley'nın Moneychangers adlı romanmoan aynı adla vapılon uyarlama bu. Gunümüz Afıerikasının ceşıtü kesitlerını, Otel. Hasîane. Havaclanı gioı romanları ıie eleştıren Hoiley'nın kolemi bu kez Uluslorarosı Para Piyasasını ellerinde tutan ve milyonlarlo oynayan büyük tefeciler ele aiınıyor. Başta dolar ceşitli paraların değerieri nasıi oluyor bir imyor, bir cıkıyor. bunlardan kımler büyiik kârlor sağlorken, kımler ucurumun dıbıne yuvarlanıyor? Uluslararosı Pora Fonu ıle lilkemizın yakın ıhşkiler icincie olduğu. döviz dar DOğazı ıcindekı Türkıye'nın ulusıararası le'ecilere el cctığı gunlerde i.gi ile ızlenecek bır roman Tefeciler... Hollyviooa'un ve TV'nm en unlu kışileri de dızide rol aldı. Başrolde Kirk Dougios var. Yardımcı ve konuk oyuncular llstesı de oldukca kabarık: Christopher Plun'mer. Anne Boxter, Joan Collins. Jean Peters. Lorne Greene. Timotny Bottoms, Suson Ftonnery, Morisa Pavan Eurovision elemeleri bu hafta sonuçlanacak jîyrovısıon Şarkı Yanşması Türkive Seçmeleri içın şarkı gönderme suresi geçen hafta perşembe aUşarr.ı 17.00'de sorta erdi. Yanşmaya beklenenin çoh ustünde 232 şarkı katıldı. Perşembe sabahı ellerinde sadece 60 şarkı bu'.unan Yarışma Yöneticileri, son gun, akşamo. kadar kayıt yapmak zorunda kaldıhr. Yanşmamn 5 kışilık lürUi bu 232 pcrçadan 12sini yan fincle seçmeh uzere cuma sabahı 09.00'da toplandı. Jün çakşmalannı hafta sonu dahil cralıksız surdaruyor. 12 şarkının bu hafta içınde belirlenmesi bekleniyor. Yarışma ilgilileri, bu yıl da katılan'.arın buyüfe bir çoğunluğunun amatörler clduklarını söyledıler. Şarkı ilç ügıV mclzeme tecpah zarf ve rumuzla verıldıği ıçin kimlerin katıldığı bilınmiyor. Ancah şarküan sanatçüann çjenellikle kendileri, ya menecerleri getirdıkleri için, bir bölüm yanşmacıyı beiirledıklerini söylediler. Katüacagı tespit edilen şöh'etlcr arasında. Modern Folk Üçlüsü ve Nükheî Duru'dan olusan Anadolu Crubu, Ayten Alpman, Rana ve Selçuk Alagöz, Melike ve Esmeray. Ah P.ıza Bınboğa. Metin Ersoy, Atila Atasoy, Esin Afşar, Silüfer, Füsun Onal. Taniu Okan, Cökben, Cahit Oben var. Bir TRT'ci, Aida Pekhan'm da yanşmaya katüdığın. söyledi. Plak firmalarından Şat Yapım ve I Numara 8er, yeni kurulan BİP ise 23 şarkı ile elemelere ginyor. Yarışma iürisi Gürer Aykal Mithat Fenmen. Selçuk Sun, Onder Bah \e Şenf Yüzbaşıoğlu'ndan kurulu. Tezkan, Danıştay kararıyla Haber Dairesi Başkanı oldu KARATA$ DÖNEMiNDE GÖREVDEN ALINAN TRT BASIN YAYIN VE PROTOKOL MÜDÜRÜ TURHAN ERDEMGiLDE GÖREVE İADE EDiLDi Saban Karataş tarafından atonan, ancak Ecevit Hükumeti döneminde. Cenglz Taşer'ce görevden alınan Hami Tezkan. Danıştay Dava Dairelerinden oldığı yürütmeyi aurdurma korarının, TRT Genel Müdur Vekili Doğan Erden tarafından uygulanması ile. yeniden Haber Dairesi Başkanlığına atondı ve gecen hafta başında makamma geldi. Ancak, Haber Dairesinde Işleri fiılen gene eskiden olduğu gibl Teorrtan Karahun yonetiyor. Tezkan birşeye kanşmıyar. İKİ UYGULAMA DAHA... Saban Karataş torafından görevden alınan, Musa öğün, ismaıl Cem ve Nevzat Yalcıntaş dönemlerınin TRT Genel Sekreteri Ganl Cmar da Danıştay'dan emeküye aynlrna işleminl durduran kararını aldı. Cmar şimdi. Genel Sekreteriiğe ladesi ıçın dava actı. Karataş tarafından Genel Sekreterlığe atanıp, Cengiz Taşer tarafından görevden aiinan Necati Cakıroğlu'nun da ayni makama lode icin actığı dava gene Danıştay'da. Genel Sekreterlığl halen. Cengiz Taşer'in atadığı, eskı TV Daire Başkanı Eşref Dirtlk yürijtüyor. Gene Şaban Karotas döneminde görevden olman TRT BasınYayın ve Protokot Muduru Turhan Erdemgil de gorevine iade edıldl. Karataş'ın atadığı Zeynel Abidin Akın, Araştırmo vs !nc«leme Dairesine uye olarak nokledildi. Turon Erdemgi',, gazetecilerle yaptığı konu*rrıoda. basınTRT ilışkilermin giderek, eski yakınlık ve sıcaklığına kavuşturulacağını, Karataş'ın. TRT'nin kapılarını basına kopayan genelgesinin kaldırılrr.ası icin hızlı calışmalor YCP'lacağtnı söyledi Doğan Erden'in yetkisi icindeki genelge konusunda henuz birşev yapılmadı ama. gecen hafta gazetecıler, yıllardan beri ilk kez TRT'de rahat çalıştılar. Kapıdan giriş'eri kolaylaştı. B'mo icinde izlenmedıler, istedıkleri ile rahotca konuştular. Salı Pınokyo yoyından kalktı. Balansı kakiı demıştık gecen nctto. Gerçekten de öyle oldu amc, bu hafta Balansı yok, Pinokyo var. Cunku Turkce seslendırılmeşi yoDilmış. Parasının odenmesi için yayım gerek. Haber Sonrası Lıverpool Hamburg bu kez, Liverpool'da oynayacaklar. Hedef Super Kupa. i!k mac 1 1 bitmıştı. Liverpool bu defa farklı galibiyet peşinde oiacak. Zevklı ve kalıteli geçmeye oday oır mac. Columbo'yu konufan Sovaj Başar'm yazdığı ve bojro/utfl oynaclığı «Çıfemaz Sokak Karakolw adh yerli yapım polisi\e dizi. tüm çekimleri yapıldığı ve feasım ayı için plana alındığı halde ekrana gelemedi. Se zcman geleceği de bilinmiyor, Çekilen filmlerm yayma hanrlanabilmesi için seslendirilmeleri ve fcurouîanmaları gerefeiyor. Ancak Kadın Dünyası 5009üncü programa ulaştı TRT'ain TV yayınlan dabil belki de en çok izlenen yayıalanndan biri. Jia4ın punyar sı 2 arahk cuma sabahı 500'uncü kez yayınlandı. 5 agustos 1974de. o zamanki TRT Genel Müdür Program yardımcısı Hıfzı Topuz tarafından kadınlara yönelik canh bir kuşak programı olarak kunılan Kadın Dünyası. o gunden ben her pazartesi, çarşamba ve cuma sabahı 9.0010.00 arası aksamadan yayınlandı. Kadın Dünyası. TRTnın ayni yapım ekibi tarafından sürdürülen en uzun omurlu ikinci programı. En uzun ömürlü program ise Fanık Yener'in 27 yıldan beri lıazırlayıp sundugu. açıklamalı bir klasik bat) müzigi programı. Ancak Kadın Dunyasu Canlı Yayınlar içinde ilk sırayı tutuyor. Filiz Ercan Günceli Akol tarafından hazırlamp sunulan programa, bugüne dek 30 binden fazla mektup geldi. îki yapımcı sunucu bu 30 bin mektubu açtüar. okudular. yamtladılar ve tasnif ettiler. İrticalen yaptıklan konuşmalan, yazıp ka&ıttan okusalar. program metni 4 bin daktllo sayfası olacaktı. Programda 1300 yerinden röportai yapıldı. Yani yapımcüar, Hakkari'den Izmir'e. Trabzon'dan Edirne'ye. Türkiyenin dört bir yanın da 60 kent. kasaba ve köye gittiler ve konuştular. banda aidılar yayınladüar. Bu arada prograralar. 320 uzman. sanatçı benzeri konuk. stüdyoya gelerek canlı yayın sırasmda konuk olarak bulundu. Çarşamba BBC yapımı bir klasik dizl, Rasputin bu gece başiıyor. Çar ailesini avucunun icine alıp, bir ara Rusya'yı tek başına yöneten kaniı papazın öyküsünu Ronald Eyre yazmiştı. Başrollerde Robert Stephens, Vırginıa McKenna oynadılar. İzlemeğe değer. Perşembe Kültür Şubesı'nin hazırladığı yenl bir dizi. Zengin ve Yoksul'don sonra devreya girtyor: Hanlor... Anadelu'yo yol boyu ycyılmış kervansaraylar ve hanlar dizinin ana unsurunu oiuşturuyor. iik hafta, Antalyo. Burdur ve Konya yörelerındeki bu tarıh hazınelerıni tanıyacağız. ÇÎKMAZ SOKAK KARAKOLU ÇIKMAZDA TRT'nin elinde kurgu masası ve seslendirme odası çok az sayıda olduou için bu masa ve odalar ancak gunlük ve acele yetişeceh r p ogramlan karşılayabüiyor. Çekım ekibi, bugune dek sekiz bölümluk dızinirı bir tekinl kurgulayıp. seslendirebildi. Ancak TRT TV Yöneticileri, tüm bölümler hazırlanmadan ve denetimden geçmeden diziyi koymak istemediklerini belirttiler. Cuma 19.25'de ilginc bir program var. inşan Hokları Hoftası. Insonların nâ!â sıyasi nedenlerle tutuklandıklan oır ulkede İnsan Haklan Haftası kutlamak ilginc. 10 Aralık 194S, Bırleşmış Milletlerın inson Haklan Evrensel Beyannamssinı kabul ettiği gün. O gunae^ bugune Beyanname dunyada nasıl aygulanmış merok ettıysenız. bu program birazcık ışık tutacak. Gülunuz Güldürunüz gecen vlki havasından cok uzck. İlk progromın hedefi seyırcıyı güldUrmeK, bunun itm de güldürü ustaları ıle omatörleri bir aroya getırmekti. Bu kez. bu amaç kenara ıtilip. cıddl yansma yapılmoya kalkışılmış. Ama ciddı yarışma yapmak cok başka iş. Ekranda ıziediğımiz, Özturk Serengıl'ın gazıno fıyaîını yükselt» mekten başka işe yaramayacak kudar kötü bir TV programcıhğı örneği. Bunu koymak icin yaymdon kaldırdıkları Benim işim Ne?. en az 10 misli daha TV yarışmasıydı. Haftanın dizisinde başrolünü Robert VVagner'in oynadıöı Bu İkiliye Dlkkat var. Gelecege Miras adlı Kültür Belge seli bu hafta Kudüs yöresindeki antik uygarlık, Mezapotamya'da Sümer Uygarlığı ve Orta Amerika'nın efsanevi Maya Uygarlığından görüntüler getiriyor. Her yaştakilerin zevkls izleyecekleri nefis bir dış kaynaklı belgesel fcu. Gecenin şovunun solistleri, Yıldınm Gürses. Fatoş Balkır, Rezzan Yucel, Tanju Okan. Güler Tacer. Haftanın tek filmi. Eski Dosttar... Hollyvvood'un ünlü ustalarından John Ford'un, tatil yapor gibi çektıği turisf:k bir film. Oldukca geniş bir kadrosu var: John VVayne. Elizabeth Alien, Lee Marvin. Jack Warden .Dorothy Lomour, Savaşta kaybolan babasını aromak uzere bir Okyanus adasına gelen genç ve şımarık bır kızın yöreyi nosıl birbirine kattığını Oohn Ford sevimli bir .komedi olarak sundu. Seçımlere katıima oranını engellememek icin, TV bugün 17.00'de TelePa2ar üe acılıyor. Gace 00.30'a kadar da içinde, Haberleri, Bonanza'sı. Charlie'nin Meiekleri ve Savaşan Kentleri ile, TelePazar devam edecek. 00 30' dan. 02.00'ye kadar da, TV'ye. TRT Haber Merkezi el koyup secim sonuçlarını verecek. Savaşan Kentler'in sonuncusu, Berlin'in ikinci bölümü. dizinin en basarılı bölümlerinden biri... Göring'in Berlin'e kimsenin gelemeyeceğine inandırdığı Berlin halkı, her gün kafalarına tonlarla bombo yağdıran Arrerikan ve İngîüz ucaklarına bakıp şok gecirirken, Müttefik ve Sovyet kara orduları da kento daha once gırebi'menın yarışı icindedirler. Ya bu sırada Berlin'de günluk yoşam nasıldır?. u haftakl konumuz radyoculuğumuzun kuruluşu il« ilgiliydi. Fakat başkentteki bir durumdan ötürü TRT'nin yıüardan beri üzerinde durduğu iki sorunu ele almanın, radyo ve televizyonun bazen de son derece etkısız iki yayın aracı olduğunu belirtmenin gereği birdon bire belirdi. Ekonomimiz giderek kotüleşiyor. Değerll cizgi sanatcısı Ali Ulvinin gecen perşembe belirttiği gibi. Türkiye'yi yonetenlerden birl Amerikan kovboyu, digeri SS subaylarının gıvsileri icinde. Ama üçuncü ortaklannın Arap şeyhi kılığını yadırgıyoriar. Bu arada çocuklorm bile inanmayocoğı ve belki de doha iyl tıozırlavacaklon bir kalkınmo planı oluşturulau. Mısır gezisi icin koalisyonunun iki ortağı blrbırine girdi. Uzmanlara göre dış politikamız «Aüahlık» bir durumda. ODTÜ'de olaylar sürüyor. Meclis Başkonı aylardır seçilemedi. Arkasmdan da başkanlık divanı seçilmedi. Meclis bir süre daha colışamasın diy« D e r " ken, lise ahlök kitaplarının okutulup okutulmoması bir boşka sorun oldu. Peki Millî Eğitim Bakanı, Eğitim Enstitüsü sınovları ile ilgili Danıştay kararını uygulasın mı: Uygulamasın mı? Bu arada banka soygunlarının sayısı giderek artıyor. Bir de başımızo hileli benzin sotışı cıktı. Tıim bu sorunların «RadyoTV Soytosı» ile ne ilişkisi var demeyin. Gerçekto. sorun bir düzen sorunu. Yıllardan beri kokuşarok surüp gelen bu duzen, en sonunda MC döneminde. iflâs etti, Hem ekonomik, hem de sosyal yönıerden... ANKARA ÖLÜYOR İşte bu duzenin sonucunda do Ankora yavoç yavas ölTieye başladı. Başkentte oturanlor öluyorlor. Gizlisi saMısı olmayan bir ölum bu. Geride btraktıgımız on yıl icinde TRT bu tonuya defatarca değlnrr.işti. Hem de dinleyi;ide. seyircide bıkkıniık varotan şekilde... Konu. Ankara'nm kirli hava sorunudur. B Ankara'nın klrll havası her gecen gün artarak başkentlilerin yaşamını buyük bir tehllke içine itiyor. Televizyondakl programlardo bu sorun korkunç görüntülerle sergilendi. TRT nin dışında da konu ilgiii derneklerde, toplantılarda, seminerlerde ve siyasal cevreterde ele alındı. Fakat ortada bir sonuc yok. OlmaVacak da. Çünkü gecen bayramda TV haberlerinde Ankara'daki bir sağlık uzmanına dayonılarak betirtilen ve sorunun ne denll korkunc bir düzeye eriştiğini kanıtlayan gerçeklere kar şın, ortoda köklü bir cözüme gjt m ek üzere calışan yok. TV haberlerlndeki sağlık uzmanının Ankara'nın havasının en tehlikell ölçülere yak kazalardan korkunc görüntuler »unulmuştur. Gecenlerdekl bir programda da TV sunucusu ite bir uzman neredeyse saatlerce bu konuda tartışocaklardı. Uzman TRT'nin halkı trafik ko nusunda sürekll olarok eğitmesinden yanaydı. Sunucu İse tehlikeli ve devamlı kaza olan yerlerde her an denetim yapılması gerektiğinde ısrar ettl. Böylece artık saniyesi binlerce liroyı bulan TRT Televlzyonunun yayımları boşuna aktı durdu. Bir başka TV acık oturumunda İse buyük bir gazetenin Genel Yayın Müdürü gazetesinde her gün trafik kazalan ile llglll uyorılorın vayımlanmosına korşın, hlc bir sonuc alınma «onuca ulasamamış oluşundan radyoyu vm talevlzyonu doğrudan doğruya sorumlu tutomoyız. Çünkü her iki sorun da bugünkü düzenin yarattığı blrer olgudur. Bu alanda TRT'yl ancak, her iki sorunun kökenlne yıllardan berl inememiş oluşundan ötürü suclayablllrfz. Örneğln bir trafik programında TRT. yeterfl yol ve eğitim olmamasına karşın kentlerdekl «• hatto kent dışındaki dar gellrli vatandasa bila taksitle otomabil satabilmek ve bunun sonucunda da yabancı ulkeleri zenginleştiren petrol satışına katkıda bulunabilmek için Türkiye'de ısrarla montaj kcpsamı İcinde kurdurulan va kamuoyuna «yerli molı» dlye yutturulan otomobil endüstrisinln bir eleştirlslne v« ylne k&kü dışardaki bu endüstrinin yol açtığı trafik kargaşasına yer verebildl ml? Hayır, TRT bu gibi noktalara yw veremez yayımlarında. Çünkü TRT'de denetim adı II* yapılan sansür vardır. Bu sansür, bırakın kirli hava ve trafik sorunları Ile blrllkte ülkemizln diğer başlıca sorunlarının kökenin» inilmesine, bu gibi sorunlara kryasla cok daha ikinci planda kalan, ama ylne de önemll birer olgu olan sinema sanatçılarmın v« emekçllerlnin sansürü protesto yürüyüşunü yayımlatmamakta, ülkenin sorunlanna değlndiği icin «Forum» programını toptan yoyımdan kaldırmakta ve Melike Demirağ, AH Rıza Binboga ve Cem Karaca gibi hafrf müzik sonatçılannm toplumsal konulan işleyen şarkılarını engellemektedir. Peki, onların yerins neler yayımlıyor bu TRT? Bu sorunun yanıtım vermek ve adına denetim denilen sansürü onümüzdekl haftalarda didlk didik etmek İçin bol zamanımz olacak. Biz şimdillk Ankara" da ve ülkenin yoliarmda kokuşmus bir düzen uğruna olüme bile blle gönderilen insonlarımız icin TRT'nin bugüne dek oenelllkla na denll yeterstz yoyımlar yapmış olduğunu bir kez daha belirtmekla yetinelim. Cumartesi ölecek miyiz?. Mahmut T. ÖNGÖREV laşmak üzere olduğu söylenmlşti. Bu ölçülere erişltince çocuklarm ve yaşlıların kentten oyrılmaları, geride kalanların maskp takmolan, evlerde pencerelerin acılmaması, sigora icümemesl ve okullarla calışma yerlerinin kapatılmosı gerekecek. Sorun artık bu korkunc noktaya ulaşmış bulunuyor. Fakat aldıron klm? Düzenin yaraUığı o büyük umursamazlık, tehlikenin büyuklüğüne karşın tum ilgililerin harekete gecmeterini onluyor. YOLLARIMIZ DA ÖLÜM SAC1YOR TRT'nin ylne yıilordan beri yayımları orasında yer verdiği ulke sorunlarından biri de yollarımızda olum sacon trafik kargaşalığıdır. Kirli hava Ile ilgiii programlordakl glbl. yıllardan beri yayımlanan trafik progromlorındo da sayısız uzmanla, ilgiii kişiyle konuşulmuş ve dığından üzüntüyle yakınmıştı. Kısacası sonuc su: Giderek ölume yaklaşan Ankara'nın kirli havası (diğer kentleıimizin ayni tehlikeyle karşı karşıya olduğunu unutmamak gereklyor) ve tum yollarımızda dehşet saçan trafik olayı Ile ilgiii olarak başta televizyonda, sonra da radyoda ve basında yer alan uyarılar hic bir etki yaratmıyor. Çünkü kokuşmus düzen böyle bir ortamı ülkemize yerleştirdi. TÜM AĞIRLIK BU ARAÇLARDA OLAMAZ? Ne var kl, her iki konunun olumlu bir sonuca ulaşmasım salt kitle llettşim araclarından beklemek elbette boşunodır. Özellikle radvo ve televizyon kendl dışındaki kuruluşların cabalarına ancak katkıda bulunablllrler. Bu nedenle, TRT'nin klrll hava ve irafik konularındo yıllardan beri yoptıklorı yayımlarm bir Pazar