Katalog

24 mm \m Tf 8 I SANAT EDEBIYAT Çağdaş bir şairin 60. yılı: A. KADİR n . A KUŞAĞININ ÖNDE GELEN 0| I M IİZANLARINDAN A KADİR IN l v P " U 6 0 YAS GUNU HAFTA ICIN DE KUTLANDI GcÇTIĞIMIZ CARSAM8A GUNU TURKtYE DE YAZARLAR SENDIKASI NIN HAR81YE SErllR TIYATROSU N DA DUZENLEDlGl ILGIYLE IZLENEN TOP LANTIDA MERAL TAYGUN VE ALI TAY GUN, A KADİR DEN SECILMIS ŞHRLERDEN ÖRNEKLER OKUYARAK PROGRAMI SUNDULAR KONUŞMACI OLARAK AZIZ NESIN ASIM BEZIRCI, KEMAL SULKER VE AZRA ERHAT SANATCININ S! RLERİ VE YAŞAMIYLA ILGILI GÖRUŞLER Nl DILE GETIRIP CEŞITLI ANILARINI ANLATTILAR BU ARADA BEZ RCI, A KA DIR IN ŞIIRLERNIN YAPISl VE NITELIK LERı UZ3RINDE DL'RDU SULKER BIR LIKTE GECIRDIKLERI SURGUNLLK GUN LERINI AZRA ERHAT ISE YAPTIKLARI CEVIRI CALIŞMALARIYLA ILGILİ AYRIN TILARI SERGILEDİIER ERAY CANBERK ATAOL BEHRAMOĞLU, KEMAL OZER V£ AVDIN HATIPOĞLU SANÛ.TCININ S IF5LER.Nİ OKURKEN SUMEYRA CAKIR DA MEVLANADAN A KADİR IN YENILEŞTIR DIGI VE RUHI SU NUN BESiLEDOi IKİ ŞIIRI SESLENDIRD' TORENIN SONUNDA SAHNEYE CAGRILAN A KADİR BU TOPLANTININ UVANDIRDlGl DUYGULARI VE YASAM UZERINDEKI GORUSLERINI DILE GETIRDI VE IKİ YENI ŞllRINİ OKUDU TOREN SONUNDA A KADR IN YAPTlGl BU KONUŞMAVI VE OKUDUGU ŞIIRLERDEN BIR.Ni SUNUYORUZ KAMEN KALCEE r 'Aânan ÖZYALÇ1NER Brklys Yazarlar Sendıkası nm coğrıhsı olarak bugunıerde Turkıye üe buıunan ıkl konuk yazardan sozetmok ıstıyorum Komşumuz BulOarlstan lle kulturel ihşkı'enmızın peKiştırılmesl amocıyla gelen bj ıki Bulgar yazarı, Turkıye Yazarlar Sendıkası ıle Bulgar Yazarlar Bırlığı arasındo Imzalanacak ıkl yıllık bır kultur anlaşmasının Imzocilorıdır Komşu uUe halkları arasında kultur va sonat yoluyle daha ıçten bır yakınlaşmayı amaclayan anlaşmayla yazarların bırbirlennln ülkeı lerlnl gezerek bırbırlerının kulturlerını daha yakından tanımaları, sanat, edebıyat, kültur sorunları üstune her Ikl ü kede yapılacak toplontııar ikl ülke edebıyatının yapıtlarının blrbirine tanıtılmosı daha duzenll blr bıclme gırecektlr. T Bulgar Yazarlar Bırlığl adına anlaşmayı Irtv zalayacak olan Kamen Ka'cef Yazarlar Bırlığı nın II Boşkanıdır. Turk okurları Kamen Kalcef'l yazar olarak tanırlar. Kalcef ın Turkceye çevrılm ş ıkl romanı var. «Dlmltrof» ve «Devrlm Sancısı» 1914 yılında doğan Kamen Kalcef, bıyografık roman yozarı olarak un yapmıştır Romanları çeşıtil dıllere çevnlen Kalcef. 1938 yılından bu yana oykuler ve romanlar yazmoktadır Yazar, romanlarında Bulgarıstan halkının faşızmle savaşımını, devrım sürecınl anlatır Yalın blr anlatımı olan ya zar. «Dlmltrof» adlı romanmda Dımltrof'un hayat hıkâyeslnm cevresmde Bulgarlstan devnmınl vurgularken «Devrim Sancısı»nda kendi hayat hıkâyeslnl temel alarak devrıme ulaşılıncoya kadar olanları sıralar Urıversıte yıllarında uğradığı ış kenceler, cezaevlerl... «DavTlm Sancmt» adlı romanında evlerlnln bo ıılışını yalın blr gercekcıllfl» mızah ögelerlni da katarak şoyle anlatıyor «Jondarmalar yataklan alt Ost edlyor, dolaplan acrp kapıyor. Koşe bucakton eilerlne geçirdlklerlnl ortaya yığıyorlardı. Blrkac boyalı klrmen, blr kavanoz recel, bir kulu toplu Iğne vb... Muhtar koşedekl blr avuc tohumluğu koca cUmesiyla vlra clğneylp sllah arıyordu Kendlnin çıkardıgı toz bulutundan aksırdı. (.. ) Jandarmalar sllahlan oramoya devam ettller Kıdemlllerl blr kltap alıp okumaya durdu. ( ) Arama torama epey uzun •ttrdö. Dolaplardan toplodıklan kltaplorm hepslnl blr çuvala doldurdular (.. ) «Mesenlrt Altında» masalını blla alıp cuvala attılar.» Olke ayrımı gözetmeyen faşlznnln defllşmeyen yöntemlerlnl Işte böyle serglllyor romanmda Kalcef. Bulgar Yazarlor Blrllğl'nln Gen«l Sekreteri o* lan Ikıncl konuk yazar Ucezar Elenkof, şalr. EJ lenkof. 1936 doğumlu öncs Moskova'da okumuş. Sonradan Sofya Unlversltesi nln Bulgar Dıll v» Edebıyatı Bolumü'nü bltırmlş Şımdi Dru|ba (Dostluk) derglslnln genel yayın yönetmenl llk çllr kltabı 1967'de yayınlanan Elenkof'un bugüne kadar yayınlanmış beş şllr kıtabı var Elenkof, «Eylül Kuşağı» diye adlandınlan genç kuşak şalrlerınden. Şlırlgrlnl devrlm dönem nde yazmoyo boşladıklarındon bu kuşağın salr.erlne «Eylül Kuşog> denlyor. Elenkof devrlml düşünsel bir yorumlo oktarn yor şıırlerınde K so şı rlennın yanındo uzun «poem»lerl de var Bumardan br «Dlmltrof Ulke•I» odını toş yor. İki Bulgar yazarı kültürel anlaşma yapmak için Türkiye'ye geicli ugün ömrümün en guzel günlerlnden birlnl yaşodım Cok yogun ışlerı arasmda, bugunu duzenledığı ıcın, TurKi,e Yazarlar Sendıkasına teşekkur ederım ve orıa butun uğraşlarında başorılar dılerım Sız kardeşler m de hepınız oyn ayrı zahmet edıp bura/a kadar geıdınız ve b« nım mutluluğumu kat kat arttırdm z hepımzı ayrı ayrı kucaklamaK ısterım Hakkımda konuşan dost lanma şıırlerlnnı okuyon sanatcı ve şaır kordeşlerıme de oyrı ayrı teşekkur eder m Bugun hoya'a yenıden doğmuş gıbıyım Bana buyuk guc kattınız Sağ olun, var olunl B m stı Ama kıroma geldlm ö med m Kırkmda, bır ellıme varsam başka bır şe, ıstemem, dıyordjm O s ralar gunde dorî paket cıgara ıcı/ordum Brkac yıl sonra sağlıg rn boiu'du cıgara,ı bt'den kestım Boylece ell me vardırı olmed rr Bu sefer bır aitmışıma varsam başka bır şev ıstenem demeye boşladım Işte göruyorsunuz c!t mışıma vardım gene olmedım Yaşlılığı key fle ben karşılomayayım da kım karşılasın? Us'elık, bugunlerde cıgaraya yenıden başladım. hem de c gara/a ılk başladığım o delıkanlılık gunlenm n, onyedı onsekız yaşımın esrık.ığı ıcmde . Si"idı art k, bır yetm ş me varsatı baçka bır $ey ıstemem demı/orum Ona razı değılm, şırrnı artık en oz seksenıme kadar yasaTiak ısfıyoru"n Çunkü cok borcum var Bu bocum valiız halkı madır. Cunku ben ne oğrend vsem ondan oö'endım Yaşanın anlommı ondan oğrendım Azbucuk blr şayler soyleyebılıyorsam ancak onun sağ Bır genc arkadaş sordu bana gecenlerde •Yaşlılığı rtasıl kar?ılryor»un?» dıye Cok lyl karşılı>orum, dedlm. keylfle. CunkCı dedım, hıc ummazdım boyle uzunboylu yaşayacağımı Yırmıaltı, >ırmıyedi yaşlarında Anadolu da surgündeyken, kırk yaşımo kadar bır yaşoyabılsem boşka blr çey Istemem, dıyordum. Cünkü cekmedıgım kalmo lıklı dınyle söv e.eb /oruiı A^öjcuk cal skansan bu hu; bono ondan gecmıştr Sevmesınl azbucuk bılıyorsan1 azbucuk vefclıysan bunu da ondan ogrenmısımdır Avrıra of'e ı o ogrettı bana, *ahrelme/ı J& kufretmeyı o oqrettı, ve rie c*ıyanma/ı Bugun yaşvorsam bugjn ayaKtaysam kokum ona baglıdır da ondan Ama yaşamkça da ayakta kaldıkca da ona borclomyo'um Borciarımı odsmsk ıcın de vcşcnak ıstıyorum Yoşamımda pek o^le \nkındığımı sonmsn Bütun cektKİerım heial c suri Cjnku kendını hoklı bır \ola adadıgıma tnanı>orum Cunku gectıfıım yol halkırrın qectığı yoıdur Çe\n ve kahır ı btr yoldur ama fiıc de kapalı b r yol değıldır Horkes gıbi ben rr de bazan arkcma baktığırı ol ır gectığ m yollaro şoyle UZLI uzun bakarın Ne de olsa tas deöılım Bırden sırîımm ürperdığını duyarım Yureğım ağrır Ama gere de tan o anda fcana sorsala «Hoyata yenlden başlasan, hangl yoldan gecmek Istersln'» d've sorsalar şu \ın'tı venr m, goztmj hc kırpmadan «AYN1 YOLDAN'.. Bir Türkü Bir Türkü Bir Türkü Daha Çlceklarlm ocmodı. artık artlar gelmtz. Blr turku, blr türkü, blr turkü daha Bu n« büyük bakroe. •ağ 8oJ dolmoz. Blr damla, blr damla. blr damla daha Bu toprak kıroc bu tohum cürük. Blr tohum, blr tohum, blr tohum daha Cocuklarım ölur, LICEZAR ELENKOF cocuklanm doğmadoa Blr cocuk, blr cocuk, blr çocuk daha Bu kapı demlr, bu kapı kınlmaz. Blr tekme, blr tekma, blr takmo daha. Dermanım kalmodı, kurudu gücüm. Blr lokma. blr lokma, blr lokma daha Bu yol cok uzun, Blr türkO blr turkü, blr turkü daha Clcekler açacak. Bakrac dolacok Çatlayacak tohum Cocuklar yaşayacak. Kırıiacak kapılar Dagılacak karanlık Ama cok yol var daha, gıt glt bltmez Menzlle voramam. Menzll ırak Bir türkü, blr türkü, blr türku daha. Korkma, orkandon gelen var. tamamlar. Saygun 70. yaş günü dolayısıyla özel bir program düzenlendi istnnb ıl Devlet Senfom Orkestrası A Adnon Sovgun un yetmışıncı yaş gunu dolayısıyla ozel bı* program hazırladı Dun gece saat 21 de Ata turk Ku'tur Merkezı nde Istanbul Devlet Senfoni Orkestrasının verdığı konserı H kmet Şımşek yo netti Ayşegul SOTILO {Diyano) ve A/han Baran ın !?as) solıst olarak katılacaHan prcgrammda Av şegul Sarıca orkestra eş'o ndö A Adnan Sa/ gun un pıyano koncerîosunu A^han Baran dc Turkulennı seslendırecek A^rıco bestecının A»ır Raksı da colınacak yapıtları arasmda ver oıiyor Sa/gun ozel prog'amı gene aynı yerde bugun sa ot 11 OO'de yınelerecektr *A Adnan Saygun 1907 yı'ında Izmirde dodj du 1928 yılında ocılan yarışr^ayı kozanorck Pa rlse gıttl Daha once Rosatı den pı>ano Huse.'n Sadettın Arel den armonl dorslerı aıcn Saygun Parls te Eugene Borrel ve Mme Borrel ı'e V d I' dy den yarorlanmış Schola Cantorum da oku muştur. gıt glt bltmez. Blr adım, blr odım, blr adım daha Karanltk bostırdı, yılgı kol gcıer. A. KADİR Ettora Scola: "Hiç bir zaman yüzde yüz soyuc ya da düşsel bir füm çevirmedim,, ttora Scola, Dlno Rlsl glbl buyuk blr guldüru ustasının da buyuk bir bolumunu kul landıgı altmışo yakın fllm oykusunun yozarı, hepsl ovguylo kor şılanmış 10 15 fllmin yonetmeni. 46 yaşında blr itaiyan sanatct. Cannes Film Şenliğı'nde ödul alan, Marcello Mastrolannl ll« Sophla Loren'ln oynadıkları son fllml 'Özel Bır Gun» dolayısıylo Marıella Rlghlnl'y* şunları anlattiı E Çeviren: Bertan ONARAN R Hakkınızdakl Ocbeş şeyl de kendl fllmlerlnızden oğrendık «TrevlcoTorlno» adlı fılmınızdekı gero gocmen gıbı, Trevıcoda doğnıuşsuIUZ Hıtler'ın Mussollnıyı gormeye geldığı o «ozel gun»de yedi yaşmdaymışsınız, Dışı Kurdun Oğulları ndan (yavru faşıstlerden) bırıymışsıniz, hattâ Hıtler m onuruna yapılan büyuk geçıt torentne katılmışsımz. Itoiya kurtulduğu zaman 15 yaşındaymışsınız, demek ki, «N« D« Cok Sevmlştik Birblrlmlzl» de anlattığınız kuşaktansınız S Her yoratıcı fllmlerin» kendl»\nd«n blr porça koymoyo calıçır. itaiyan slnemasındaysa cağını yansıtma, toplumun •orunlarına karışma ka'gısı daha büyüktür. Fransız «Ineması daha guzelllğe duşkun, daha bireycldlr. Italyan'ın gözuyı* hop yanmda yor««rnd«dlr. R «TrevlcoTorlno», vapımcsır, az porayla ©evrilmiş. «ÖzeJ Bir Gün»s« Carlo Pontı'nın pa rasıyia, hem de epey pahalıya Fllmlerlnlzde ünlu yıldızlara da, Fıot fabrıkası ışcılerıne de oynı bıcımde rol verıyorsunuz. Duşuncelerınızı yaymokta hangısl daha etkıiı. bır ulku uğruna savaşan sınema mı, eglence sıneması mı? S. «TrevlcoTorino»yu Kuzey Italya yo colı»maya giden Guneylller seyretsin dlya cevlrdim. Oysa fllm sanat ve deneme filmlerl gosteren »in«matann dı^ına toşamadı, styosal blilnci yerirtd« aydınlarca alkışlandı Soylemek Istadığlm her 9«yi soyl«d<m, ama seslml ancak on bln klş.l Iştttl Unlu oyuncularla, belll blr oykuye dayanarak cevrllen fllmse mllyonlarca Insana ulaşır R Gerek «Na Da Cok Sevmlstlk Bırblrlmlzl»de. gerek tözel Blr Gun»de (ılmın başında cogın guncel olaylarmı gosteren tarıhsel bır qınş bölumu vor Sızce sıyosal tortışmaya g>rmen n blr yolu mu bu? | Ellerin ElleHn dertm eUenn Yanık bır turküye durmuf Ellerımn yenmesm hakkı Yenırse ellennın hakkı Şakıdır. haramıdır âsıldır Padışah katında cel&lıdır Çok düşmüşlügü var dağlara Ne de çok yeruyor, hakkımız Ellenrun vg ellerımıun hakki. Tez ytt. Vurdurma bafinı gel Bın yığıt kosam. bm behadir EUerımn yenra Tutar rru? Ellerm. bUgıli, hünerlı, çahfkan Kendımız yarattıh ellerımızı Tanrüann ad\ mı olur? Ot topladıh Dala uzandıh Atet yaktıh Şımdi ellenmizdir «tfmisden altnan Ne torartm Rütbem mi, rutben mi rütbesi mt? Dumanı olur mu çöğeren ate$m, Delıren suyun. Akan yelın. Kabaran halabalığın.7 Dellenen belli göstergede Tüm sanık bır kentım artıh Onurum ayahlar altında Oba oba, ev ev oda odn aramyorum Tutma ellerlmi n« oru^ Ellenmden utanıyorum h+anhul. çagdışı Genç yaŞta feocamıj burokrat Ankara Adı üstünde tzmır ga\ ur Sensız istanbul Sensız Anhara Sensız İzmır Sensız $abahlar, öğ'eler iHndıler Sensiz akşamlarırmz. Rakımız aklanmıyor Fkmeğımız ağu Suyumuz acı Havamız kirlı!... Kağıtlara resmıni çizlyorıım Bulduğum kağıtlara Gazete kağıtlanna. fettap boş luklarına. peçetelere Hen anten oluyorsun Anten çıkıyor Antenl Çıçeh açmış bır dal gibi baharda Gözlsnn, dudakların, saçların Incelmış ellerin anten' Gökta bır bulut var ulawr Surda bır şey yanıyor, uslanır Bu aiten bır gün seslenir ipt'en'r, bıhvorum Bır grev gozcüsuıiu" eVenn Ertelenmif bütun gre^ lerde Bır alcturka farkıdır A\ grt* Gul grev Genel grev Demokratıh haklann mshunlU' ğun ellerin. Çareslzlığl vetvmU^ı, oksuzluğu Neden ağır Neden katı . ^^^fl ^^^^H| ^^^^^^9 ^^^^^H ^^^^^H ^ ^ ^ F ^ l ^^f ^M ^^m ^^m ^V ^m ^& ^^k ^^H ^^A ^^^B ^^^H Iveden kısıltısıı BesbelU yoh ivedUÜ Tarihini kendi yaratıvor Gecekondularla, dolmuflarla Paşa konahlarına doğru Laz kalfalannm yıkıp Ikı tana, bır bana katlar verdidi Yayan yapıldah Almanya yollarında düfup Marhlar gönderdiği Türkülerle. tarkılarla. marflarla BesbelU yoh ivedısı ellerin ka~ ^^H^l H M I H I ^H ^M ^ \ , A 1 dar ^^m ^Hk ^ H ^^A Ellerin bir tnce kalem Yazar Ellerin btr yüreh Süzer Ellerin bir yaşlı git ^^L Sezer Gezer Ellerin bir yanıh türküye dur muş «Soı Mehmed KEMAL ^$r ^Km ^ jift ^j^^L l^B ^^^k ^H 1 ^ 1k * • ^^^^^^^ Deaen: MATİSSE Çoırin vakmda yayınlanacak Gıbl» odlı şiir kltabından . 8 Italya'da sözünü ettlğlnlz gorüntularl herkes ezbere bllir. Seyırcl oniorı ya sınemada gormus ya da yaşamıştır Bu tarlhsel dejıl, ozyaşamsal bır anımsatmadır Anımsatılan sayircının ozgeçmışid.r elbet. Fılmlerlmln Italya'da elcia ettlkleri bcşanyı sonatsol nltellklerınden çok se yirciyl içeıen bıldırılerine. soylevferins verıyorurı Hıc bir zaman yuzde yuz soyut ya da tiuşse! b r fllm çevirmedim Duşgucum yok besbe'll R Perdeye yansıttığınız buyurganlığın ıkı yuzu var Bırıncısı goster ş'ı. gecıt torenlerın n u usal marşların rcdyonun onculuk ettığı propn pandanın allı pullu yuzu Ikıncsıvse gzlı yuz Kofa yapıianna ve o ışkanlıkiara damgosını VJ ran gunluk buyurgonlık S Senl asıl ilgilendiren de bu zaten <zs hlr» duygulara yonelen sıddst Blr kadına ya do erkeğe propagandoyla kafalarına sokuıan şe(ı gercekten hlssettiklerinl sandırlan şey Işta bu şıddet turu savaştan sonra da yaşayıp geltiı Bu şıddet turu otılamadı kaldı Samonaltından yuru yen, hıc yokolmayan, bir ilencinln blle be/n>nd9 yer bulan glzll buyurganlık bu Vıgınsal haberlesma aracları, siyosal propaganda ve tuketım ozendlrmeslyle, buyurgan radyodan yayıian baıyo zumsu sesin yerinl aldi; balyoz gibı kafo utuleyen radyo, bır iletışım, haberleşme aracının bır zcr a ma ve bastırmo aracına donuşturulmeslnln ılk orneğlydi. R «Ne De Cok Sevmıştlk Birblrlrr>ızı»de TJÇ ayrı kışının yaşaTiı aracnıg vıa ouz yıl < Hı r stıyan Demokrat yonetımı sucladın z aslında üc Ka'iraman da dun>a^ı degıştırmek ısteyen kış: e dı. o/sa sonunda dunya on arı degıştırdı Be^ie nen mucıze gercekleşmedı S Italya nm bugun foturasını odedlğl tduzmece* blr mucizeydi o Dokum lckararıiCttnr cunku benim kuşagım olup bıtenlenn cıdaılıgını hesaplayamodı. 1946 da Hırlstıvan Demokratıann Işbasına eelişl, boşka turlu b<r buyurganlık çagm actı, bu yonetim, meclıs goruntusu ardında, bır kayırma, ruşvet, mafıa, hısımakrabo zengın etma duzeninl saklıyordu Ulkenln toplumsal sorunlarına değıl, gelecek seçımlerln kazanılmasına yonelıkti Ancak dokum yuzde yuz kGamsar da ğıl, cunku hlc degllse şu geçen oıuz yı! bır dana yınelenmeyecek Bızim duş kırıklığına uğramıs Vu şagın yerinl alon cocuklanmız duîenslzlik ıce sinde de olsa, blzlerln kat'andığı celi?k; ve catış malara goz yummayacak R «Korkunçlar, Pı*'er ve Kotuler»de ger cek yoksulların lyı ınsanlar olmad <iar<nı gosten yorsunuz. Sızın gıbı bır solcu cın bu yoksullu* kovramını ıncıtmek olmu/or i u' S Yuzyıllardır yoksulların son derece lyl Insanlar olduklannı, dogruco cennete gldeceklerlnl ylneleyen Katolık uydurmolcrmın pliğınl pazara cıkarmak asıl sotculara duşer Simdlkl yaşama koşullarında, bu insancıkların cennet yolculuklanyla llgilenmenin ne yararı var' Moderp^i blzden bunca lyldlrler neden onlarlo ugraşalım? Bırakalım oldukları gıbi kalsınlar Bense, gerek o fllmde gerek ob^rlerlnde erdemleria kusurların toplumsal sınıflara gore dagılmadığını söyluyorum Yoksulların ozlerl gereöl lyı o'duklarını soyl"mek Iki yuzluluktur özellıkle lyi değlldlrler, yaşama koşulları iyi olmalarını kolaylaştırmaz.