Katalog

SOVYETLER BIRLİĞİ, LIBYA'DA 4 4 0 BIN KİLOVAT GÜCÜNDE BİR NUKLEER SANTRAL İNSA EDECEK a . ashıngton Lıbyanın Sov\etler ^fVBırlıgıgınden 440 bın kılovat gücunde bır nukleer santral satın alacagı bıldırılrruştır 'Internatıonal Herald Trıbunegazetesmm haberıne gore ıkı ulke arasında bu konuda ımzalanan anlaşma geregınce Sov\etler Bırlıgı nukleer vantrah ınşa edecek Ftnlandıya aa santrala acıl sogutma sıstemı \apacaktır Santral hıb\a nın Akden z »ahıhnde ınşa edılecek. boylece sogutmak ıçın denız su\u kullanüabıiecektır Bu şekılde So\\etler Bırhgi Lıb\ada ıkıncı nukleer santrah ınşa etmış olacaktır Ikı \ıl once Lıo\a '^ukumet ıle So\vetler Bırlıaı arasında İOOOO kılovat hk bır nuleer santralın %apımı ıçın anlaşma tmzalanmıştı Sov\ellerın Lıb\a'da huracakları nukleer santral 'Lovısa» tıpıaır Sovyetler Bırlıgı bu santraüeri şımdı\e degın Fınlandı^a Çekoslo\ak\a Polon\a \e Doğa Almanya dc ınşa etmıştı Santralın. mahyetı 330 mılyon dolardır (5 5 mılyar lıra dolaylannaa ) fkı ulke arasında bu konuda vanlan anlaşma henuz resmen açıklanmamıştır. Sov\etle' Bırhgı bu tür anlaşmalarda nukleer \akitm mulkı\etım elınde tutmaktadır Harcannaş \akıt Sov\etler Bırlıgıre gerı getırılmekte ve burada oluton\um yakıttan çıkartümaktadır (DIŞ HKBEFLER SERVtSt) ROBINSON: "IMF HER GITTIGI ULKEYE YOKSULLUK VE FELAKET GÖTÜRÜYOR, Röportaj: Osman ULAGAY • Ktısat Fakultesı Mezunları Cemıyetı nce duI ienıenen «Iktısctçılar Haftası»na katılon unlu Ingılıî ıktısatjısı Jocn Robınson ulkemızoe buyuk oır ılgı ve saygı gordu 1903 de Londra da dogdu Joan Robınson 1949 aan ben Cambndge Urıversıtesı profesorlugu gorevınde oulunuyor O nerrlı eserleıı orcsında iKtısct ve EksıK Rekobet Marxgıl Iktısct riakkınaa B r Deneme Sermaye B riKiını Iktısaüı Bu/ume leonsı Iktısadı Helsete ,e Iktısadı Hurafeıer sayılaDilır Kuçuk ve ayncolıklı bır azınlıga hiimet sunai toplumsal ve sı/asal gerçe<!mten kopLk bır soyut ıktısat an' layışıyla aavaş mın ılerlemış yaşma karşn surduren Ba,an Robınson la yaptıgımız soyleşıyı a şagıda sunuyoruz SORU Yonılmıyorsam geçen gunku ko nuşmanızdo 3 Dunya ulkelerının onceııkle kendı oz kaynaklarına dayanarak kalkınabıleceklerını soy ledınız Ancak çok 1yı bıldigınız gıoı Turkiye'nın de aralarında bulundugu pek çok 3 Dunya uikesı halen kapıtalıst dunya sıstemıyle çeşıtlı olçulerde butunlesmış ve bagımlılık ılışkıierı ıçıne gır mış durumdadır B j ulkelerin soz konusu baglcrı kopartarck kendı oz kaynaklarıyla kalkınmaya yonelmeierı herhalde pek kolay olmayacak ve bazı onkoşullan gerektırecektır Bu konuda na duşunuyorsunuz' CEVAP Evet Sızın gıbı pek ço< jike kaDitolıst dunyanın oır parcası olarak kalkınma yo unu sectı ve bugjnku noktaya gelındı Şımdı ka pıtolıst dunyanın sızı yaya bıraktıgım ve ornegın <endı ç\kar\ar\ gerektırınce ıhroç mollorınızo sınırlamalar koydugunu sıze karşı korumacı orılemlere ^oneldıgını goruyorsunuz Kanıırca b rmcı on<oşul 3 Dun/a ulkelerının DU gerçeg, a r t k lyıce kavrarıaları ve gereklı tep<ıyı gostermelendır Ancak kapıtalıst dun/a sıstemının o r parcosı olarak kolkınmcva colışmanın pek co< 3 Dunya u kesınde varlıklı \,e ayncalıklı kucuK bır azınlıgın yararına oıaugu da unutblmama'ıdır SORU Beiırttıgınız onkosullar gerçekleşss bile bır 3 Dunya ulkesının tek basına kapıtalıst dunya sisteminden kopması ya da slsteme baş | INGILIZ IKTISATÇI JOAN ROBINSON Ünlü Ingiliz iktisatçı Robinson'a göre Türkiye ancak öz kavnakJarma yönelerek kalkmabilir • SOVYETLER BİRLlGI BU SANTRALLAR1 SJMDIYE DEGIN FINLANDIYA, ÇEKOSLOVAKYA, POLONYA VE DOGÜ ALMANYA DA İNSA ETMI5.LERDİ SANTRALLERİN MALIVETI 6 5 MILYAR LİRA DOLAYINOA BİRLIGI BU TUR SOWETLER ANLAJMALARDA YAKITIN MLLKIYETIN! EIINDE TUTUYOR koldırması olosı mıdır? Yoksa bu ülkelerln topluco ayleme geçmelerl mı daha etkili olur? CEVAP Bu tur bır eylemın gercekleşmesı kuskusuz daha etkılı olabılır Ornegın Ortadoğu ulkeler n n kendı cralaında ortak bır tavıra yonelmeierı bıle ceşıtlı kazanımlar sağlayabılır Ancak bıld ğın z gıbı 3 Dunya ulkelerı arasında o denlı tarklı sıyasal eğılım'er ve ayrı'ıklar vor kı bu tur topluca eylemlem gercekleşme olasılıgmı UYDULARARASISAVAŞBİLİMKURGU KONUSU OLMAKTAN ÇIKIYORMU • SOVYETIER BIRllGlNDE YÂPIUN UZAY ARAÇLAR1NI YOKETMEK AMACINA YONEIIK ÇALI$MAIAR VVASHINGÎON ILE MOSKOVA ARA SINDA DIPIOMATIK SORUN HA LINE GELDI tvystler Bırlıgı nın. uzay araclorını yoketmeye yonelık bılımsel calışmalarmın, Amerıka Bırleşık Devletlerı ıle aralonnda dıplOTiatık b r sorun holıne geldıgı bıldırilmektedır L Express dergısınde yer alan bır habere go re uydulan uzayda yakalayıp yoketmek ıcın ge lıştırılen sılahlar bu amacla 1968 yılından bu yana tam 14 kez uygulanmış bulunmaktadır Son kez Sovyetler B rlıgı bu uygulamayı gectıgtmız ekım ayının 26'sında yapmıştır Sovyetler ın Cosmos961 adım verdıklerı uydu. Cosmos 959 adı ıle anılan bır uyduyu yeryuzunden 170 km uzaklıkta yakalamıştır Sovyetler ın gırıştığı bu uydu yakalama ve yoketme deneylerının Amerıka Bırleşık Devletlerı'nde kaygı ıle zlendığı de bıldırılmektedır Amerlka Bırleşık Devletlerı nın bu konuda duyduğu kaygı kendılermın henuz boyle bır olanaga sahıp olamamasından kaynaklanmaktadır Amerıka Bırleşık Devletlerı Başkanı Carter ıse Sovyetler Bırlığı'ne uydulara karşı gelıştınlen sılahların yasoklanmasmı sağlamak ıcın bır goruşme yapmayı onermıştır. Başkan Corter ın amacı boylece Sovyetlerle aralarmdakı farkı kapatmak ıcın gereklı zamanı kazanmaktır. Gectığımız eylul ayında bır Amerıkan şırketı uydusavar roketler teknoloıısı uzerınde calışmak ıcın 60 mılyon dolarlık bır anlaşma yapmıştır llgılıler uydulararası savaşın artık bıllm kurgu konusu ol maktan cıkıp bır gercek halıne geldığmı belırt mektedır Uzay. sıyasal ve askerı alonda cok büyük bır onem taşıdığı ıcın uzaysavar fuzeler de ıkı buyuk devlet orasında dıplomatık bır sorun halıne gelmıştır 1950 yıllarında Sovyetler Bırlığı'nın askerı gucu bılınemedığl ıcın soğuk savaş ve sı'oh lanma butun hızı ıle surmuştur Nıkıta Kruşce/ oskerı potansıyelını cok fazlaymış gıbı gostererek Amerıka Bırleşık Devletlerı'nı buyjk asken harcomalar yapmaya zorlamıştır Keşıf ucakları ıle havadan yapıion kontrol ar bellı bır olcude sılahsızlanmaya Imkân vermış, a•na Sovyetler Bırlıgı bu kontrola yanaşnamtştır Teknoloı k alandokı hızlı gelışme sonucu ca S Uzoyın sıyasal ve askeri açıdan buyuk önetn taşıdığı goruşunde birleşen ABD ve Sovyetler uzaysavar sus uydular, rakıp ulkelerdekı askeri kuruluşları ve guclerını en kucuk ayrıntılarına kadar meydona cıkarmıştır Samos 2 adlı uzay aracının cekt ğı fotoğraflar sa/esınde Sovyetler ın kıtalararası fuzeler alanmda ne kador gerı olduğunu oğrenen Başkan Kennedy Berl n bunalımında cok kesın br tavır alma olanağını bulmustur O donemde Sovyetler Bı'lığı casus uydulan duşurebılecek guce sahıp olduğu nalde boyle b r gırışımde bulunmamıştır Nıtekım 1960 yılında Sovyetler Gorv Povvers ın U 2 casus ucagın duşurmuşlerdır 1962 yılından sonra Sovyetler kend casus uydularını gelıştırmeye koyulmuştur Coö daş tarıhlmızın en önemlı oloylarınaan bırl olan casus uydu'ar askeri sırların ortadon kalkmasının nedenlerınden bırı olmuştur Casus uyduların bır kısmı fotoğraf cekerek yararlı olmakta dığerlerı fuzelerın cıkardıgı gazları tesbıt ederek deneylerı saptamoktadır Dıger bazı uydular ıse rakıp ulkelere aıt gemılerın ra dar ışınlarını tarayarak okyanuslaı denetım al tında tutmakiadır Her y.l bır duzıne casus uydu her ıkı dev ulkenın uzay colışma alanlarından hareket etmekte ve uzaydakı ve r ını almcktadır Bu uyduların ucuşları tam bır gızlılık ıcmde yurutulmektedır AncaK uzaydak askeri deneyler sadece fuzeler gellştlriyor. gozetım görevı ıle yetınmemektedir Sovyetler Bırlığı nın elınde bulundurduğu uzay yoketme stlahla r ı sadece SALT cnlaşmasının kontrol olanaklarını değıl detantı da tehlıkeye sokmaktadır Ancak Amerıkalıları cok kaygılandıran bu deneyler hıcbır uluslararası anlaşmayı da ıhlal etmemektedır Amerıkan gızlı servısı eskı başkanlarından George Keegan Sovyetler'n olum ışını uzerınds calışt klarını ve bu ışınlan gelıştırdıklerı takdırde dunya uzsnndekı strateıık dengeyı bozabıleceklerını tahmın ettıklerım ılerı surmuştur (Dış Haberier Servisl) saptayomıyoruz SORU Gene geçen gunku konuşmonızdc yabancı sermayenın ancak etkılı bır merkezl de netlm altındakı planlı ekonomılerde ulke kalkın masına yararlı olabılecegını soyıemıştınız Bı konuda sosyolıst seçenege yonelmış ulkelerder ornek verebılır mısınız 9 CEVAP Gecen gun Kuzey Kore orneğın verdııiı konuşmamda Toplum yaranna merkezder denetlenen bır ekonomıde yabancı sermaye ya rarlı olabtlır Yok eger ekononıyı kar durtusu yon lendırecekse o zaman yabancı sermaye de doğa olara< en karlı alanlara akor ve bu alanlar cogı kez u ke ekonomısı ıcın en gereklı ya da en ya rorlı alanlar olrt ayabılır SORU Bu noktada şoyle bır soru akla ge llyor Temelde kapıtalıst sıstemın felsefesıne kar şı, sosyalıst seçenege ve merkezden denetlenen planlı bır ekonomıye yonelmış bır ulkeye kapıta list dunya neden yardım ya da sermaye soglıyor' CEVAP Kanımca oncelıkle sıyasal neden lerle Kapıtalıst dunya Sovyetlerle sureklı bır re kabet ıcmde ve her ıkı blok da daha fazla ulkey kendı etkı alanına cekmek ıcın caba harcıyor Bu nedenle oyunun kurallarını fazla cıgnemeyer 3 Dunya ulkelerı her ıkı blokton da yardım ala bılıyor Meslekdaşım Kaleckı nın deyımıyle «akıll buzağı iki ınegı bırden sagabılıyor » SORU Şımdı ızin verırsenız konuyu bıro: degıştırmek ıstiyorum Çagımızın ortalarına de^ endustrıleşme surecınde ıkı ana yol ya da mode gozlendı Bu konuda bir uçuncu yol gosterılebı lır m ı ' CEVAP C'n deneyı var Bjrada sozunu et tığınız olgu tersıne cevrılmış oluyor Çınlıler ta rım ekonomının temelıdır endustn ıse oncu fak tordur dıyorlar. Bunu da Cm ve Rus devrımlerınır farklı nıtelıgı belırlıyor Çın devrımını bır koylu ordusu gercekleştırdı ve ekonomının yenıden ku rulmasında tarım kesımıne agırlık verıldı Koylu yu ezerek tanmdan endustrıye kaynak aktormai' yerıne tersı yapıldı ve ıc tıcaret hadlerının tarırr kesımmın lehıne gelışmesıne olanak tanındı Sos yal guvenlık oniemlerı komunlere ve koylere ka dar ındırılerek koylunun o geleneksel kuşku v« umutsuzluk havasından cıkması ve kalkınma sure cıne gonullu katkısı sağlardı SORU Bu arada endustrıyl de gelıştırebll dller m i ^ CEVAP Evet ama unutmayalım ki Çın co* genış b r uUedır Daha kucuk bır ulkenın topye kun kalkınma/ı gercekleştırmesı belkı daha guc olabılırdı SORU Şimdı gene deglşık ve daha gunce bir konuya geçmek ıstiyorum Bıldigınız gıbl IMF (Uluslararası Para Fonu) dış odeme guçlukleriylf karşılasan ulkelerı dolaşarak artık klasıkleşen bı «reçete» onerıyor, ucretlerın sınırlandırılmasmı para hacmınin daraltılmasını, devaluasyon yapıi masını, destek sağlamak ıçın şart koşuyor. Bu olguyu nasıl yorumluyorsunuz 9 Temel amacı ne IMF'nin slzce? CEVAP Kanımca IMF her gıttığı ulkeye fe lake f getırıyor voksulluk getırıyor Kendı doktrın lerıne ınanıp ınanmadıklanna da emın degılım Temel amaç belkı de fınans dunvasının buyufc bankerlerın endustn uzerındekı egemenlıgını sağ lamak olabılır SOVYET KOZMONOTU UZAYDA 20 DAKİKA YÜRÜDÜ MOSKOVA 10 arahkta bır Sovyet uzoy arocı ıle uzava cı<an ıkı Sovyet kozmonotundan Georgı Grecko dun sabah Salyut Istcsyonunun dışına c karok uzayda 20 dakıka kadar yurudugunu \e bazı gozlemlerde bulundu<tan sonra gerı dondugunu bıldırmıştır GrecKo yuruvuşten/sonra merkeze verdığı raporda Salyut takı butun sısteiilenn mukemmel bır şekılde calıstıgını Dildırmıştır TASS A|ans yurjyuş nakkında verdığı Hk haberını duzeltırken, Grecko'nun tamır ıcın uzaya cıkmadıgını, sadece gerekırse bazı tamır ışlemlerınde bulunmak uzere yanına ale* /e edevat aldığını <Q,'detmştr (a a ) ALMANYA'DA GENÇLER ARASINDA PİLOTLUĞA KARŞI İLGİ ARTIYOR atı Almanya da son yıllarda genclo'' arosında pılotluğa karşı ılgtnın arttığı belırtılıyor Meslek secımı konusunda yapılan kamuoyu araşt rmaları, genclerın yuksek maaş ve dunyanın ceşıtlı verlennı gorebılme olanagı sağladıgı ıcın pılotluga yoneldığını gosterıyor Yuzlerce ınsonın canının ve mılyarlar değerındekı ucakların teslım edıleceğı pılot adaylarında bazı ozel yetenekler aranıyor Amanya'da pılot okulunda eğıtım gorebılmek \çm lıse mezunu olmak cok lyı Ingılızce ve Almanca bılmek. matematık ve fizık bılgısı bulunmak; psıkolo,iK ve fızıksel tıbbı kontrollerden sağlam cıkmak, 24 yaşından buyuk olmamak gerekıyor Alaıan ucaklarında gorevlı pılotlar Bremen'de 1956 yılında açılmış bulunan okulda eğıtım göruyorlar Bu okulda eğıtıme başlayan pılot adayı ancak 10 yıl sonra bınncı pılot olorak görev yapabılıyor Pılot adayı, ılk ıkı yıl okulda teorık ve pratık eğıtım gördukten sonra 8 yıl da uçaklarda ıkıncı pılot olarak çalışıyor Öğrencıler bu sure ıcınde her ıkı ayda bır tam teşekkullu dev let hastanesınde psıkoloıık ve fızıksel kontrolden gecıyorlar B CENEVRE Dunyaca *ier sanıye dort bebek dogdugu, halen 4 mîîyar 200 mılyon kışı olan dunya nufusunun, 1978 yıl. ıcınce 83 mılyon kışı daha artacagı Btvl Nufus Burosu tarafından acıklanmıştır Bu artış, dun/a nufusuna TurKir e dahıl yenı bır Ortadoğu ya da toplu halde yenı bır Fransa Belcıka, Hollando ve Isvıce nın katılması nnlamına gelnektedır Bura karşılık Batı Avrupa nın sonayıleşmış ulkelerınde doğum oranın'n duşmesı sonucunda ibfusun art Kanada Güney Afrika ile tüm ticari ilişkilerini kesti OTTAVVA Kanada hukumetı GJne, Afrika ıle tıcarı ılışkılerını keserek bu ulkeye her turlü tıcorı yardımı durdurrruş ve Pretorıa'dakı Tıcaret Ataşesını de gerı cagırmıştır Avam Kamaras nda konuşan Dışışlerı Bakanı Don Jamıeson Gune/ Afrıko nın ızledjğı ırK pyırımı polıtıkasını Kanada nın hıc bır vakıt onaylamadıgını ve bu nedenle de. Guvenlık Konseyı kcrorları uyarınca alınon yenı onlemlerın derhal u/gulamaya sokulduğunu söylemıştır ıa al Bremen dekı okulda. ıkı yıllık eğıtım süresın ce adaylara ucretsız yemek ve yatak dışında 1500 lıra cep harclığı verılıyor Bır pılotun yetışmesı ıcın yapılan harcamaların tümünun ıse. 2 mılyon lırayı bulduğu belırtılıyor Koluna 4 sırma takan 10 yıllık pılot önce 727 ve 737'lerı kullanıyor daha sonra ıse Boeıng 747 ve 707'lerı ve sırasıyla DC10 ve Aırbus 30O'u kul'anabılmek amacıyla eğıtıme devam edıyor Bremen okulu yetkılılerı, pılot adayları arasın do kadınerkek oyınmı yapılmadığı halde. Alman havayollarında kadm pılot bulunmamasının nedenlerını ıse şoyle acıklıyorlar «Her Ikl ayda bir yapılan sıkı sağlık denetiml. kadınların ozel koşulları ve hamilelık durumları nedeniyle onlann gorevlerıni aralıksız surdurmelerınl olanaksız kılıyor Bu nedenle Alman havayollarında kadın pllotların bulunmaması bır rastlantı değil • (Dıs Habsrler Ssrvlsl) D Ü N Y A D A HER SANIYEDE 4 BEBEK DOĞUYOR •nadığı tutulan ıstatıstıkcer sonucu ctaya cıkmıştır Nıtekım. 1950 lerde dunya nufusuia oranı bugun beşte bıre ınmıştır Istatıstıkler. dunyaoa dogiim o anının en yuksek oldugu boıgenın Guney AmeriKa olduğunu or'ayo ko/muştur Bu bolgede n^lus ortalama olorak % 2 71 lı< bır hızla artmoktadır Guney Amerıka yı % 2 70 lık artış hızıyla Guneydogu AsyQ, X 2 64 ıle Afrika % 1 95 ı e Okyanusya ve °o 165 ıle Osta Asya ulke.erı ı j e mektedırler (a a )