Katalog

CORI CUMHURİYCT 9 KASIM 1977 BUTI B İBDULGANB&Z Çahş tRETKEN ^NDE M/Uı M M İ Z , PtYu YAZpjfc Çı'ZDıKİ&tfE TTK d D E T H D PENİZ U£l YILANA TURHAIM SELÇUK JıNYfWil( EROİNCİ BEBEKLER îrîes"!fş M t'et'er Kuruıusunco ya>ın,anon bır rapota göre, New YOK kentınae her yıl 1000 bebe«. e'oincı oiarak ycşamlc.ına başlaTiaktad r. Zva, bunların artne'en ero.n kullonmaktadır Eroıın oda havasma ya\ııan dumcnlcn, bebeg.n cığerlerine de g.tmekte. onıar, e n kuçak yjş crındo eroıne aııjtırmakîod r Boşka bır rapora g5re ıse Amerika'da, bır e'Cın düşKÛrunürt, eron satın airr.ck ıçın 20CC0 ooıar hacanası gerektısk tsdir (1 yılda) Yanı, yılda 40C COO Isra Normcl br 'nsaın normol olorak blr yılda b j kador pfla kazanrosı olarağı oimadığı icin de, eroın icen'erın hemei hepsı para sağlamok ictn. cınayet ışlemekte ve hırsızl'k yapmoktadirlar. AM^ ^AftllMf.iMDAr jjtKLEMÎŞtcftDîfc. AMj\JuWüNÎ^I ^ ELEKTRONiK HAVUZ BEKÇiLERi atı ülkelennde dentze pek g'rilemez Atlas Okyanuaunun orou orau daıgaları rahat yuzmeye ofanak vermez B J ülkelcde yozlar da kısa olduğundan 6uia ısınmaz Bu yüzden, bırcok a leler bohceleme yuzme havuzu yoptırmaktaaır Ancak bunun ao bır sakıncost oımaktodır Ufak cocukların suya duosrek bogünolan Havuzun etrafına konan tel'er. haşarı çocukları durdurmamaktadır. BİR BÜYÜKELÇİNİN ANILARI... Gaio do 24 şubot 1966 gunu yapılon darbenin ozeli ğı ask^r le b r'ık'e po' sın de horekfiia Kf en katılTiş olmosıydı Iç gu venliğı soğiamokla gorevlı oır kumluş olan polıs örgutunun as ksrl darbe bcşarıya ulaşıncc cnun eTi'ine gırmesı doğal sc yılab'iır, fakat poıisın darbe ha zırl gıno katıldığı, hele doroe den sonra ık'ıaara ortak olou ğu pek gorulmemış'ır Çürku dunyanın her yerınde polıs, kurulu duzenın koru/ucusu ıktıdardakı gâcıerln kendılerını savufima aracıdır özell kle, csr, a9İ po'isın başlıca gorevı IMıoarı aevırmeye vonel k g 'işımle r zanr\Qnnda haber aup bostrmaktr N tekım Pek n ha/aalanma nd gı sırada ulkeslnde oske'i darbs gırışımını l.aber alan Baş kan Nkruma'ı yanindokllef»' «.Vlerak ed.lecek bır şey yok, Harl'ey bu hareketl bastırır» demıştır (Harl'ey Başkentın Emnıvet Mudjru ıdı ) Gerçekte Ise Go^a po! sının darbecılerle tcm bir işbirlıgi yaptığı, darbenın he men ertesı gunu kurulan «UIusal Kurtuluş Konseyı» nde (NLC) dört subayla b'ri kte dört polls şefının de bulunaıasındaa anlgşıimıştır. Nkrumah reıimjnı devıren 6at benıa ordupolıs ışblrlığı ı!e Qerçekleçmış olması bır rastlarıtı oeölldır. Gana da darbe ancoK polıs örgutunun oktıf yordımıy\a başarıya ulaşabılırdı. Çünkü NKrumah ın kurduğu gu/erlk Eisteminln belkemıği polls orgutü Idi Butün ülkeye yayılm 9 ve bırbırıne telsız Istasyonlanyla bağlı 126 polıs merkezl Gana' dakl tüm sıyasl guci«rı işcı ve genclık kuruluşlarını universıtelerl denetlmı alttnda tutuyordu Görünüşte bu denetım relımtn dayandığı kurum ve kışılerı korumak amacınt gCouyordu. Fakat 23 şubatı 24 şuboto bağloyan gece. Polıs Şefı Harlley ın emri uzerıne, Nkrumah'tn güvendlgi odamların hepsl gözaitına olınıvermışlerNASIL BIR ADAMDI? Bu Polıs Muduru Harlley ı ben darbeden kısa bır süre önco bır rastlantı sonucu tanımıştım Buyükelçılığ n bayraklı resmı arabası/!a gıttlğım bır davetten c1karken bır trafık polıslnln arabayı yanlış yere park ettığı ıcin şoförumü hırpaladığın» gormuş ve o rıtzla doğruca Polls Müdürluğune gıtmıştım (Bu hareVetım dıp'omatık ı<urallora pek liygın değıldı, cma kırnı uıkelerde en etkılı davranış n bu oiduğunu aeneyîenmle Dil yordurn ) Pol's MLdü'luğjide beni Hoi ley karşılamıştı Irıyarı, ı'kel gorunüşlu bır adcnd , konuştuğu Ingılızce 1yı onlaşılmıyordu Çılâ >etımı anlattıktan sonra sözıerımın oaha etkıli olmosı ıçn «Beni Osagyefo'ya (vani Nkrumah' a) Ç'kâyete mecbur bırakmoYinız» demıştim. Bu söz sıhlrli etkisınl hemen gostermış. Harlley benden özürler dıleyıp dış kapıya kadar gecırdıkten başka, bır saat sonra Sefarete telefon ed'p bır daha bu gıbı oıaylann tekrar lanmaması ıcin gereklı em r e>l verdıgınl sö\Iemış ve Osagyefo' ya şıkâyette bulunmamomı 'lca etrnştl Önce Harltey'ın bu telâş na g JlTiustum Sonrcdan oynı kımsenın N<ru mah'ı deviren komplonun elebaşlarından olduğunu oğrenırce duşündum Acaba Har''ey. onem sız bır reden'e de olsa. Nkrunaha şiKâ/et edı'ırse Buşkanı kızdınp ışınden otılacağınaan ve oola/ısıyla p'ânlarının t=hliKe,e gireceğ nden m korkmLStu' DARBENIN PLANLARI 24 Subat darbesınıa askerî D'ânlaım vclnız IKI klşı buyuk bır gızhlık ıcırc'e ha7irlamıs!ardı Bunlar Alba/ Kotoka tle Bınbası Af'ıfa odında ıkı suba/iı (Darbeden sonra ordu koymklarıncjan yopıian resmı ac klamalar buru doğruladı) A bay Kotoka başkent Akra'nm 300 kılometre Kuzeymde, Gana'nın ikmcı bu/uK ksntı o'cn, Kjnası dekı Tuga/ Kc>nutanlıâ. m e nl otanmıstı Bibası Afrıfa do onua Kjrmay Başkanıydı Afrıîa siyasi lıayattan ceMİdıkten soira yayınladı<1ı anılarınoa, NkrL,mah'ı devırmeye şubat ayı cadl Mahmut DİKERDEM »aat sonra Teflmen Arthur Ulusal Kurtuluş Konseyınin lağveöf» lıp yenne uc suba/dan oluşon bır Cbntanm gectıgmi Akra rad yosundan ılan edıyordu Dev et Baskam General Ankrah Sarov> dan zor kacmıştı. Gene'al Kotoko ıse karargâha yapılan ânt baSKinda olduruimuştu. Bun'ar olup bıterken ortalıkta hukumet kuvvet erınden eser VOktu Darbe glrışımı oğleye aogru erıdlğınde, bunun nedeni b r karşısaldırı değıl, darbecılenn kendı becerıksıziıklerı, tukeo mısllklerı ıdı Amatorlerden kurulu kuçucuk blr darbecı grubunun koca devlet çarkını ele gecırmesl olanaksızdı. Sonunda hukumet blrlikleri gelıp hepsıri tutukladı İBRET OLSUN DİYE Ertesl gunu kuruian Harp Divanında Teğmen Arthur butun sucu ustune aldı Arkadaşlarını kurtarmok istıyordu UKK hukjmetlnı yasal olmadığı, halk tarafındon seçılmedlgı İcm devırmek Istedığını soyluyordu. Teğmen mahkemede pervasızca ko nuşuyor, «Başarılı olsaydım 24 şubatta slze olkış tutanlar ŞITdi beni başlarında tasırlardı> dl yordu Kısa suren yargılama sonunda Arthur ıle Genera! Kotoka yı oldüren teğmen olum cezasına carptırddılar. Hukumel. Ibret otsun dıye. ıkl darbeclyı 20 bin klşlfık bır^seyırci kafobalığ nın onunde kurşuna dızdırdt. Nıleryalılorın aksıne, şıddetten ho? lanmayan yumuşak başlı Gona halkı icm bu, alışılmamış b.r gösterı ıdı. B Durumu bıîen bf fırma, ha/u2un suyu hlzasmo yerlestlrilen hassas b r araç yap<nış ve pı,Q30Ya ciKarmışt r Arac. suya duşen cocuğun îcşrdıgı su,a ve cıkardığı dalgo'ara karşı cok tiuvalı olduğuidon, boyle bır durLmas blr teM ke zllinf be$ dakiko durmodon colaro\ evdekıîerln d kkatlnı cekmek'edlr. Nkrumah'ın kapıları sosyaüzme araladığı sırada gittiğim Gana'dan, Busia'nın emperyalizme kapıiarını ardına kadar açtığı günlerde ayrıldım. 3 Ordu bünyesindeki bunalım Gana'nın sivil yönetime dönmesini çabuklaştırdı. Siyasî partilerin yeniden kurulmasına izin verildi. ıMZAYI TAKLiD EDEN MUHUR onpu'er r> ,azı mak'nesıvle yazılmtş mektuplarla bndlrgelerın oltında ımzanın do rrakıne ı'e yazılmosı, alıcıva soya sızlık cniamı taşıyacagmdan, blr çok fırmolor, mektup'a'ı njdjrlenne nrzala'O'ak gonderrnektedırler Ancak, ba durum, mıjd^rıerın n dzellıkle bavrormarda btr.'erce meKtubü ımzalorroktan iş yapanaz hc'e gelrnelerıne yol ocmoktod.r K Blr fi'Ta el \ozmosı ımzadan ayırd edi!em«>v*cek Inzo coğoKcn oır makine yapmak suretiyle bu guçluğe çar« bulrruştur. Tanık olduğum bir olay bana; Nkrumah'ı deviren Albay Kotoka'mn Akra'daki CIA ajanlarıyla da temas kurduğunu kamtlamıştı.. çında korar verciıklerlnl yaz yorsa da Abay Kotoka'mn daha önce Savunma Bakanlığı Harek"t Daıresi Başkanl aı q j eın de Iken Akra Polıs Müduru Harl ley i!e bırlıkte başka komplolor hazırladığı bılınmektecır Hattâ soylentılee göre Ko«oko ile Harllev. Başkan Nkrurmh 1 ortadan kaldırmak ıcln a*la gelmez br plân hazırlamışla' fakat son anda uyguiamaKian vozgecmışlerdı Nkrumah kariın arkadaşlanndan bırinm evinde bulunduğu blr gece klorofo"n!a uyutuiup öldjrulecektı. Daroeden sonra anlatılanlann doğruIJK dergcesr e'bette bı' ne.nez. fakat kendı tcnık olduğjTi bır clay bana Aloay Kotoka nn Akra'dakı CIA aıanİGrıyla da .emaa k^rduğunu kanıtlamıstır: CIA İLE TEMASLAR 24 Şubat darbesınden bırkaç oy sonra Akra'dakı Anerı<a Sefanetınn Hacerc'ma Sarvısi (USIS) MuduJ Fletcher Ma'iln başka bır goreve atand ğndan DR KVVAME NKRUMAH Gano'da darbe ancak ordvı • polls işblrliğı lle gerçeklesebillrdı. Darbe girlşlmlnl 24 çubat 1966 gunu Pekin Havaalanında haber alan Nkrumah. Akra Emnlyet Mudurü Hariley'l kastederek «Merak etmeyin, o, bu harsketı bastırır» demişti Ama yanılmıştı.. tomam'adı Darbeyı garnızon ko rrutanının ızınoen donecegı 21 n san gununden once uygulamaya koymcsı gerekıyordu Pla nını kendılerıne octığı bır teğ•nen, bır asteğmen ve bır cavuş Arthur le kader bırlıgl yapmavı kabul ettıler Arthur, tegmen ar kadasını General Kotoka'yı tutüklamakla oorevlendırdı. Astegmen, Generol Ankrah 1 zararsız kılacaktı, bır cavuş radyo bınasını. bır cavuş da havaalanını ele geıırecektı TAKTİK YİNE AYKIRI Inanılır gıbı değıl ama 8 n'soi 1967 gecesl Teğmen Arthur, boluğünü Akra'ya doğrj harek© te gecırdı Brata, Togo sınınn dakı sılâh kacakcılarına karşı hareköta gecıleceğl söylenmıstl. Arthur yan yolda zırhlı orabalan başkente doğru yönetttt DarbeC'ler tıpkt bır yıl önce Kotoka »e Afrifa'nın uyguladıkları taktığe gore davranıyorlardı Harekötın baslamasından Ikl YENi TEMİZLEME BEZLERi ere dökölen suyu asldi boyavı sümek; bfr arcc olmak, bır yüzeyi, blr camı porlotmak icln gereklı temizhk bezf, özelhkle sanoyl kurulusiarında pohalı kumaşlar almok ve/a es<< bır gomleğı yırfnak suretiıe elde edılmektedr Ancak, bunlar n sakıncası. tem zied klerı parlok yuze/de veya mokıne ıçierınds toz ve kumaş parçaları bırakmasıdır. Y Bunu cn emek ıcln, bır Japon fırması, suyu yağ\ asıdı kolayca emen toz bıraknadan pcrlatan son derscede yumuşak bır toz bezı yapTiayı başarrrıştır, PaTiuk ortıkiar.ndon yapılan b j kı>mas dokuma bıcim'nde değıl, kuğıt bıçımindedır. Yenı bez, \ ıkanp yenıden kullanılcbürnektedtr. Waşıngton'a dönüyordu. Gana" duyulan hoşnutsuzluk. öte yanda Klbucuk yı'dır gorevii bulunan dan da yuksek rütbeli subaylabu zatın oslında CIA temsılcısı rın yenı reıımln nlnetlerinden 0 duğu koraıplomatikce bılınırd' aşın olcude yararlanmaları ıdı Işte bu Martın 1 Akra havaalaıın 1967 yılının llk aylarırda, orduda bizzat Albay Kotoka ugurla da tGenc Subaylar Birliğlı aaı aı O Atboy Kotoka KI Uiusal altmda bır Jöntürkler grubunun Kurtuluş Komıtesı u/esı vs geroluştuğunu da>r soylentıiör duçekte Gana nın tek kudıetlı ada yuldu Ama hıç kimse, bır Te§mıydı, ışgol ettıgı mevkı ontn menın errnndekı bır boluk c KÜCJK derecelı bır sefaret rnemjru şoyle dursun. Devlet baç kerle hükumetı devırmeye kalkanları dışında herhangı uır y j kışacağını akiına getiremıyordu. bcncı temsılcıyı uğurlGmasına Teğmenın cdı Arthur'du. Gaizın vermezdı. Anrıa Kotoka, ul na nın doğusundakı HG garnıkesınden ayrıimakta olan CIA zonunda gorevii ıdı 1966 nısaOianını selamlamak üzere ha nının başında Garnızon komutavaalan'na kcdar gel"nek gsreğı nı Izınlı olarak oyrılmca Teğnl duymuştu Bu o'oğanüstj |ect men Arthur geçıcl olarak garbır rıfnnet duygusunun ıfadesln nızon koTiutanlığını üstlenmışt1 den başka rs olabıllrdı'' Komutan'ık koltuğuna otururken Ganc'da 24 şubat 1966 da ya akiına blr darbe hazırlamak dupılan oskeri darben n üzennden şuncesı geldı Sudan'da bır asbr yıl gecneden Ordunun a't teğmenln böyle bır glrişımde kademeıerınde kıpırdanmclcr bulunduğunu oğrenmıştı Kendıbaşlodi Huzursuzluğun nedenle sı de Aî'ikcda dorbe yapan ı!k rı, bır yandan Ulusal Kurtu'uş teğmen olacaktı. Bır haftadon Konseyıın po! s konadınc kcrsı az bır zaTan ıcınde planlartnı Bu Inanılmaz darbe glrişımı, aslında. Gana ordusunun icme duştuğü cıkmazı vurguluyordu. Nasıl olmuştu da blr avuc genç subay başkenti blr anda ele geclrıvermlşti1' Haberalma servıslennın yeterslzlığl ya da 0'dJ bırlıklerinln saldırı sırcsındakl hareketsızlığl nasıl ocıklanacoktı 7 Daha onemllsl. saraya ateş oc'lır acılmaz Devlet Baskonı Generol Ankrah telefona sanldığı halde ordu karargâhınaan hicbır ses seda cıkmamıştı, o sıroda Genelkurmaydakller re yapıyordu'' (Sonradon, yuksek komuta uyelerınden blrinın o'.ayIGT devam ettiğl surece blr dolcpta saklandiyi, bır başkasınn tia kendıslm tuvalete kılıtledıği soylentllerl yayıldı). Belki de hükumet kendıne faz lo guvendığınden bır darbe olasılığına korşı önlem almaYa gerek görmemışti. Ama, ne olursa olsun, ortada ders alınmasını ga rektıren bır durum vardı, vaK't geçırmeden orduda temızlik yapılması zorunluydu Nıtekim, kısa bır sure sonra Kara, Denız J& Hava Kuvvetleri komutanlan dı? gorevlere atandılar. RAY1NDAN ÇIKMA\ Ne var kı, yönetım blr kez raymdan cıkmıştı. Ulusal Kurtuluş Konseyi Icınde tartışmalar, bırbırını suçlamalar başgosterdı. Suclamalar devlet başkanına kadar sıcradı ve General Ankrah ıstıfa etmek zorunda kaldı. Yerlne, 24 şubat 1966 darbesınl Kotoka ıle bırlıkte hazırtamış olan Tuğgeneral Afrıfa geçtı. Ankrah ıktidardan duştükten sonra yabancı İş adamlarından bolca ruşvet alaığı meydana cıktı. Ordu bünyesindeki bunalım Gana'nm sıvıl yönetime dönmesını çabuklaştırdı. Sıyasl portılenn yeniaen kuruimasına 17ın verıldı ve 30 eylül 196S'da Ulusal Kurtuluş Konseyı kendi ken dısını feshederek ıktıdarı sıvıl yonetme devretti. Beş partınm katıldığı secımlerde. Nkrumah n İngı'tere'ye göcetmiş muhatıf'arınden Dr. Busıa'nm partısl cogunluğu kazandı Koyu bır >nglIız yanlısı olan Busıa'nın huku« metı kurmasıyla Gana'da buğ"n sızlık öncesı günler gerı gelmış g bı cJdu Gerci «özgurlukcü demokrası» sözcüğu ağızlardan eksık oırııjyordu oma. onun adına kurulan re|im Gana'yı yabancı sermayenln eüerlne tesllm ot mıştı. Nkrumah'm kopıları sosyaîızne aroladığı sırada gittiğim Gana'dan, Busıa'nın emperyalızmo kopıları ardına kadar actığı gutv lerde ayrıldım. YARIN: HİNDİSTAN'DA .. OTA, KOKE DÖNUŞ tuzİJ yıllarm soruna kador, blzdsVl gT)' bufön da ı âçlar otîan, kohten, KOburttan, ctçer,ten yapıiroı Papat/adan, ıhlamurdan, hatmıden, kantorondan pe ı^de^, odoca/ından nurverden. kud^et narındon, ogjlotündan dam koruğundan, kılsrmeiiden, snamekideT, kıroz cöpunden, krnakıradan .. ZaTian'o, bun'arın verını hozır ilâçlar a!dı. Eclocılar, artık labora'jvarlanndo havanla, hossas terozı ıl«, karnllerle, deveoo>unlanyl8, potalarla ıloc haztr amıyorlar, reçeteöe yazıiı ı.oclan paKetie,ıp hastalanna venyorlardı. GARTH O Ancak, bu hazır ilâçlorm sakmcaları da kandlterlnl göstermekte gecıkrredl. Bir coklartnın yan etkileri oluyordu Mide ilacı kalbı, kaip docı böbreğı, gorekslz yere etkıllyordu. Sonro, ilaclara, etkılı maddeden cok az konduğundan, b j vüzden hastatıklcrın cabuk seçrnedığinden yakınılıyordu. Bunun \anırKla, Boc fıyatlan gun geçtı^çe crtmakta, fakır vatandaşın ensemeyecöğı br duzeye ulaşmakta ıdı N!te<im, bu soyledıklenmızin hepsı bu gün olmaktadır. B J durLm msanları. yenlden hamın'e'.enmlzin, dedelenmizln ılaclanna donmeye götCrdu. Gercekten de, bu gön, bütün dönyada, bır şı(a!ı bıtkller donem! <,eniden başlamıştır. OiŞI BOND BiLGi VEREN TELEFON zs lıkle Fransa"da teiefonla kı,cQklen eğlendırmek icm bı'gl versn teleîon'ar yopıimıştır Cocuk, blr numorayı c»vırlnce televizyonda neler goreceg.ni, sınemalarda neler oynudığın], tıyatro programlarını. yenl çtkan kltap ve p!aXlcrı. öfirenme<tedlr Böylece, anneler de, cocuklarını meşgul etmek icm yenl bır olanağa kavuşmuşlardır. I