Katalog

m urkiye'de aydın ofsun olmasın bir klşiyl kamusol (resmi) katlaröa, ya da holkın cahıl kesımınde kötulemek istersenız, ono hemen şu iki kesımlı (hecelı) nitemi (sıfotı) yapıştınnız: «Solcu». Evet. ulkemizde egenen zumrelerce aralıksız surdurulen yoğun bır propagonda, rsclcu» nltemıni, vatan haini. onarşıst, komünıst. Marksıst. Maoist, Leninıst, enternosyonolıst yerırte kullanmakto ve bu kavraTi karpaşcsı icınde. errt peryalırmın uluslararası kapıtalızmine körü körüre bağlı cian k.şılerı sözum ono «miiliyetcı» olarok temıze cıkarmak amacını gutmektedır. Doğrusunu istersenız «Turk Solu»nun bugun içmde bulunduğu kcrgoşo ve dağımklık ortamında bu propagando oz cck başarılı do oımaktadır. Bu propogondaya gore, «solcui olon kışi milliyetcı değıldir. emernasvonafc:. yani «uluslorarasıcı» bır kımlik taşır. Madsmki bılımsel scsyaiıznn babosı Korl Ma>ks. Mamfestoda «BütDn dunyo işcileri bırleşiniz» öğudunu vererek ulusal sınırları kaldırmış, onun yerine genel oîcrak her u'usun emekcı zümrelerinı birleşmeye cağırmıştır; onun bu cağnsını sol duşuncelı bütun aydınlara da yapılmıs gıbı gostererek onlorı milliyetsız ve enternasyonalcı savmok demogojısı Turkiye gibi halkının buyuk coğunluğunca henuz bu kovramların bılınmedığı bır ülkede rahatca yürütulebilmektedır. Alocoksın elır.e kalemı. yoksul halkın cıkarlarını savunon yazaro, emeKcmin hakkını sovunan sendikacıya. hatta kendi hakkını savuncn emekçiye rso/cj» dıyeceksın, dahası, onu gızü polise ıurnal edeceksın ve boylece onun başına bırc turlu belâ getırerek kendi egemenlığmi surdLrecek, cıkarlarını koruya.caksm Ve ulkeyı, coğu zaman yabancılorio elele vererek, rahat rahat somüreceksın. Solcu olarak nıtelenen zavallı kışi ıstedıği kaaor kendini savunsun, «Anorşist, Marksıst, Lenınist. Maoist. komünist, enternasyonalıst, ne demektır bılmem, ben bu memleketin evlâdıyım, Ataturk cocuğuyum. kendı hakkımı istıyorum» desın. fayda yok. Art.k cevresınde adı «solcu» ya cıkmış bır kez. Çunku hak uğruna sesini yükseltmış, tehdıtlere boş eğmemış; bundan âlâ solcu mu oiur? Eli kclem tutanlar ıcm de durum pek farklı değıl. O, «soicu» olarak damgalanır ve hele polıste ve yargıda solculuğun ne olduğunu bılmeyen, okumomış kışılerin elme duşerse voy haline Şu holde Turk aydınına duşen en buyuk görevlerden oırl, solculugun ne oiduğunu oydınlığa kcvuşturmak ve boylece bugun Turkiye'de gercek solculuğun ülke bağımsızlığı ve mıllıyet CüMHl'Rfm partdere bofllı llder ve sözcöîerln blrblHerlnl suç lamalorını duydukco. bu ülkede ılımlı bır sol parti olan CHP'den boşka gercek ve cıddi bır «Türk solusnun bulunmadığını gorüyor Insan. Gecenlerde sayın ve sevgıli dostum Oktay Akbal da yakınıyordu. Soldoki bu dağınıklıktan. Bununla bıriıkte soîun yazgısıdır bu. Eğer yaiılTiıyorsam. Arthur Köstler, komunizmi cyenl bır dın» olcrok mteler. Her dfnde temel kurallann, temel üke'erm aynı olduğu, olması gerekfığı haîde, onlarda sayısız mezhep ve tarıkat turemış, bunior birbırıyle yuzyıllar boyu cekışmış, hatîa kıycsıyc kımı zaman cok kanlı snvasıma girısrrişlerdır. Günümuzun İrlanda'sındokı Katolık Protestan. gunumuzun Türkıyesı'ndeki Sunnî Aievi catışmalorı, Hıristıyanlık ve islâmlık ıcındekı mezhep kavgolarının canli konıüor değıl nr<jir? Yuzyı/lordon berı bu soçma ayrıgoyrılıkları oşamamıs oian ınsan'ıktan, sosyalist ve komun st kurarnlar arasında hemen bjrlık soğicnmosfnı beklemek boş bır hayaldır. 27 KASJM 197T T OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Hain veva Kahraman? ısır Devlet Baskanı Enver Sedat «tarihsel gezlıtinl gercekleştirdl. İsrcil'e gltti. Yahudi devletinln parlamentosu Knesset de konuştu. Başbakan Menahem Begin ile gorüşiu. Golda Melr ile öpüştu. Kudus'tekl El Aksa Camiinde nomoi kıldı. İsrail'i tonıdı. Ve dedi ki: • 1973 ekım savaşı, Arop.'crio Isroü arosında mevdana gelen son savaştr.Batı basını Sedat'a ovguîer duzdu. ABD'den Almanya'yo, Fronsa'dan ingiltere'ye uzanan zenginîer ku'ubunun uyelerf, ovuc'arım paîlatırcasıno alkışiadılar. Sedot'ın davranışıni; kahramanlık diye nitelediler. Ucuncu Dunya'nın yoksullar kulübune uye ulkeler ise Mısır Devlet Baskonını yerdiler. Arap halklorı en bosta Fihstnliler olmak uzere Sedat'a »hain» diye bağırdıiar Doha ilerl gıdenier o/du. « Hainin konını dökünüz!» Acaba Sedat nedir? Kahraman mı? Hain mi? • Benzetmek gibi olmasın; 1922de Mustafe Kemal Paşa'nın Atina'ya bir gezi yapi:ğmı a'uşunun! Yunan Kralı Konstantin'le opüşup kokloştıklon sonra, Paşa bir de nutuk atsaydı: Sakorya Savaşı, Yunanlılaric Türkler arasında meydana gelen son savaştır. Kahraman mı olurdu? Bosta Britanya ve ABD olmak uzere, Batı zenginlerl. atkışiayıp goklere cıkarırlardı Mustafa Kemol'i; Hindlstan'dan Anadolu'ya dek Doğu yoksulları kınanardı. Ve 30 Ağustos gerceklesmezdi. Arap toprakları Israil işgali altındoyken Enver Sedat'ırt İsroil'e güvence vermesl, kahramanlık blr yana, erdem bile değildir. Adam «yurdumuzu kurtarmak icin savoşırız» diyemiyor. Mısır Devlet Bsskonı, Ortodoğu'da Kissinger'fn ve CIA'nın plânlarını gerceklestirmek yolunda bir odım daha atmıştır. Zoten İsrail, Filistin köylerinl topa tutup kadın erkek, coluk cocuk Arcp soykırımma girisirken Knesset'de gosteri yapmak, kahramanlık veya erdem olmaz; olsoolsa bir politika olur. Acaba bu poJitika nasıl degerlendirilir? Eğer bu politikayı ABD'nln gizli orgutleri tezgâhlamıj*a, üstünde durmak gerekir. Guvenillr kaynaklardan verilen haberler» bokılırsa Sedat'tn geztsi el altından hazırlanmış bir sürecin sonucudur; Mısır'ı Amerikan emperyalizminin güdümüne sokan bir siyasal stratejinın uzantısıdır. Sedat'm gezisi Ortadoğu'ya ne getirir? Mısır'da kurulan Amerikan tezgâhı ne üreıecektir? Israü. isgal ettiği toproklardan çekllecek midlr? Filistlnll, yurduna kavusacak mıdır? Şimdlllk klmse bu sorulara olumlu yanıtlar bu!orrıyor.. Ama güncel gercek şudur: 3atı emperyolizmi, zatan »atılmaya hozır Mısır burjuvazlsini kendine bcğlamıştır, Nll kıyılannda zengin uretimi hızlonocak; Mısır ingiltere »ömurgeliglnden kurtulduktan sonra Amerikan güdumiinn glrecektlr. Botı'nın zenginîer kulübuvle birlikte Fellah burfuvası da «özgürfükçü ve banşçı Sedo!>ı alkıslıyacaktır. Cürtkü Mısır isroll'den yana kaydı mı, Surlye tek başına kalır İsrall'ln kuzeylnde; Ürdün İse zaten dsvlet değil, korkuluktur. israll'ln Ortodoğu'da güvence cerçevesi boylece sağlanacaktır. Vo Filistin halkı n« olacaktır? • Barıs güzel şeydir. Ama egemenler önunde boyun eğsrek kazanılon borı» d*ğll; insanca barıs guzel seydir. insanca barışın da bedel) var. Insanlar, hatklar, ufuslar o bedeli odemeden, barış gercekleşemez. Tarih böyle yazıyor. Böyl* yozacak. SOLCU... Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞIU n kaynaklandığmı komuoyunun gozlerı onune kovmoktır. • Uikemiz acısından «gercek soiculuk» dedım; bunLn anlamı, ılımlı sosya' adcietcılikten bcşlayıp uctoki millıyetcı komunızme dek uzanan perde perde solcuiuk ve bu solculuk içinde Turk solunun tutmosı gereken yo!dur. 4Mıilıyetçı komunızm» devımı. ce'ışkılı bır sozcök olarok carpıyor kufağa. Hem mrHıyetcı. 'lern de komünist olmak, olası değ'lmiş gibi gelıyor insana. Gecen yuzyılda ve yüzyılımızın başındo bu boyleydı. «Millıyetçi Komünızm», Rus Sov/et Devnmdea sonra başfadı, gelişti ve gedşmektsdır. Cünku komunızm, kuram alanındon uygulama alanma gecıp, Rusva'dan Cın'e. Kuze/ Kore'ys ve Baîı'doki komürist ülkelere yayıldıktcn Avrupa'da co «Avrupa Komunızmi» damlen yeri okım ge'iştikten sonra, milliyetcı komumz'n ıdesı butün cıplakiığıyla kendini gostermeğe boşladı. Aslında Rus komunizmi uluslararası komünıst devnmıni gerçeklestırebılseydı. saydığım komünıst ulkelerın depsının bugun tek bır boyrak altında. tek b.r devleti «Emekci devletuni oluşturmosı gerekirdi. Ama böyle oimadı. Birleşmek şâyle dursun, bugun komuotst ulkeferden bır kısmı bırbirıne dost bile değıl. Örneğin Cm ile Sov/etler Bırlığı. yıüaro'on beri uîusal sınır anloşmozlığı icınde, birbırıae atıp tütuyorfar Kucücuk Arnovutluk bu sup«r devletlerın ıkisine de oteş püskurüyor. Yugoslavya. Doğu Blokuna kctılmoyıp. tam bağımsızlığını titizlikle koruyor. Oyso Çın. Sovyetler Bırliğı, Doğu Bloku Devletlerı Yugoslavya ve Arnavutluk. komunızm ılkelerir» en lyı ve Marksıst kuroma en uygun bıcımde uygulcdıklon savındalar. Dışcrdon bakılınca, bunlordon en OrtodokEunun Amovutluk. eT liımlısınm da Yugos'oyyo olduğu görulüvcr. Ortodoks olanlar, ılımlıları «'•evızyonıst» oiTiakla suçluyorlar. Kısaccsı Ek,m Devrımıvie 19^7 de ıkiye Cölunen dunyodo kapıialızm, hep aynf kopıtaiizm oforak kaldıöı hclde. sosyalızm ve komunızm hep aynı olorak kaimamış, ulkesme gore kılık ve renk değıştirrnıştır. işte bızım «Millı Komunızm» dedığırrnz şev btdur, Ç'jnku her mıllet Marks'ın kurornını, ksnd> onlayışıno gore uyguicmaktadır. Sovyetler Bırnğı'nın msydanfarını Morks'ınkınden cok, Lenın'ın yontuiarı (heykellerı) suslemektedir. Avruoa komunızmi ka'/ramma gelınce: bu korudo henuz kesin bir yargıva varma olonagı voktur. CunKiı yenı tureyen bu kuram uygulana o'anıno konıTt/ş değıldır. Ispanvol. Portekiz, Fronsız. İtalyan ve şimdı Irgıliz komumst partılerı muhclefettedırler. Komünist ulkeler arasındcki anlaşmazlıklar, başka ulkelerın sosyalıst partılerme de yansımakta ve böyleee o Olkelerde sosvcl'St duşüncenın ve partıierın doğinık bır duruma duşmesıne neden oimoktadır. Bıiındığr g<bi. Turkıye'de komunızm yasaktır. Durum bu olurtco, komünist ideolojı toşıyan kışiler sosyalıst partrlerın catısı altında yer bul'vağa ca^maktoöırlar Bu aurum. gıttkco sosyal derrokro! bır nıteliğe burunen. fakat hicbir zamon sosvalıs: olmayon CHP'yı cok tıtız ve dıkkatü olmağa zorlomakta ote vondon Tiırk solunun beşoitı tane kücuk sosyclıst partı icınde parcalanıp socılmasına nedsn olmakîadır. Bu kucuk pardlerde yer alcn kımi kışılerin, Turk sol'jnu bolup porcolamaklo gorevll kopitalıst aıonları olmosı olası değil mıdır. sorusu gelıyor ınsanın oklına. Yerel seclmler dolayıslyle kticıik sosyolıst M Turkiye'de mıllıyetçilığı yadsıyan, AtotOrk Devrımını kucümseyen ve bugıin oldıkları soluğu kerdısıne borclu o:duklon adama tBurjuva Kemal» aıyerek milliyetcı Turk Devriminin değerıni kücültmek ısteyen enternasyonalistler, mıllıvetci asamava ensılxeden sosyalist aşamaya uiaşılamıyacağım bılmeyen toy kışllerdır. Bir Türkler kendımızı soğcı enternasyonafist. ummetcı'iğm etkis,nden Dusbütun kurtarıp nasyonal'st aşamaya henuz ulc?rnodık kı. sol enternosyonale doğru yonelelım. Simdı yapacağımız ış, Ataturk Devrımı doğrultusundo ve Sosyai Demokrası yolunda vuruyup, sömuru düzenmı mılfıyefcı bır âz ,cınde değiştırmektır. Buîün mılletler, uluslararası sosyalist bu düzende bırleşıp bır gun Dunya Devletinf kurarlarsa, Turkiye zoten kendiiiğmden o devletin icınde ver oiır. Bundcn kacınmava yalnız Türkıye'nin değıl, hıc bır 'jfkenın gucu yetmez. Ama o zamana değin bız milliyetcı bır sosyal odolet duzeni icınde. tcm bağımsız, ıc ve dış somuruden uzck olorak vaşamanm yolunu bulmalı ve bu ulusal voşamı sağlarraya çolışmaiıyız. Gorevımız budur. Bunu sağladığımız zaman artık kımse kımseyi haksız yere tsolcu» dıye suclamı/ccaktır. cSol» sözcüğunun hoşgoruiduğü veya hoşgorüimedıâı durumları, torihsel kokenine dayanorak. başko bır yazımdo anlatmağa caiışocağtm. Seçiralere Doğru OKTAY AKBAL BİLİM DÜNYASI Hayır UYDULARLA DOLAN UZAY irrıi vıllık uzay calışmolannın en verımlı sonuçlanndan biri de haber ve gozlem uydularımn durmadan coğclmosı clmuştur. Uydu, belırlı b:r yuksekhkte dunyan:n cevresinde donen ve uzerınde cok auvarlı bılırnse! orcclar toşıyan bır tur uzay laboratuvarıdır. Bunların bır kısmı, gokte, olduklorı yerde durmakta. bır kısmı dunyomıza gore ters yönde donmektedır. Dünya batıdan doğ/ıya. döndy, ğunden, dtınyanın dönuş hızına eşit hızda aynı yonde dönecek bir uydu, gökun belirfi bir noktasında, asılmış gibi durur. Dun yanın dönuş vonunün tersine dönmek uze'e atılan bır uydu ise, gokte hızla gıdiyor gibi go rünür. Bu kısa acıklcmadan sonra, uyduların ceşitlerinı ve bunlorm her birinin gorevlerını şöyle ozetleyebılıriz: 1) Gamfler icin uydu ; Gemiciler, yüzyıllar boyunco, denizde yönlerıni. yıldızlara ve ozelllkie kutup yıldızıno bakarak bulmuşlardır. Ancak, gundüzleri ve havanın kapalı olduğu zomanlardo yıldızlonn görünmeyişi, deniz yolculuklannı cok sınırlamıştır. Sonrodan pusu lonın bulunması, gemi yolculuğuna buyuk gelişme olanağı saglamış, okyanuslara ocılmayı koioyloştırrnıştır. Amerika'ya. iik kez, böyle gidılebilmiştir. Bugün, Gemi Yıldızı (Navstcr) odl) uydu bu ışi cok daiıa mukemmel bıçımde yapmaktadır. Gemi Yıldızı sade gsmılere değil. ucaklora da yön vermek tedır. Bundan başka, deniz kazalarında kaybolanları da bulmoktadır. Novstar kelimesi, İngılizcede donanma anlamına ge len «navy» kelimeslnin ilk üc harfi ile yıldtz an/amına geten «star» kelimesınln birleştirilmosıyle yapılmıştır. CHP büyük lcentlerde Belediye boşkanlıklarını kaıonacak. Bu, keâln. CHP ile otekj partller orosmdakl oy oranı öylesine buyuk ki, gunden gune guçsuzieşen AP boşta olmok uzere, hiç bir parti, en iyi adayı gosterse bile usturt çıkamaz. CHP İstanbul, Ankoro. izmir. İzmit. Adanc, Antalya vb yerlerdekl Belediye Başkanlıklarını, uyeliklerln büyük bolumünü bir kez daha elde edecek. Yıkıldı yıkılacak bir durumdokı AP, kısacosı MC partileri, buyuk bir yenilgiye uğrayacaklar 11 aralık yerel seçimlerinde. . CHP'nin coğunlukla yeni adayları vor. Hem bunior on seçlm kazanmış klşiler. Hem onsecim kazanmışlar, hem Genel Merkez'in, Genel Başkan m ohay'ım sağiamışrar. Özelllkle Ankora. İstanbul, İzmit başkon odoyion Bay Topuz'un siyasal çizgisine cok yakın olduklcrı soylenen politikacılar. İstanbul ve Ankara CHP II Başkaniarı Beledıya Başkanlıflı adayı olduiar. Bir İzmir'de Bay Alyaııak Genel Merkez'e karsın yerinl korudu. Gorunen odur ki buyuk kentlerfn başkan adayı CHP'liler, onumuzdekı yıllarm Belediye Başkaniorıdır. istonbulda Bay Kotll, Ankorc'da Bay Oincer. . Kotil, yıllardır II örgutünün onde gelen bir kişisl. Uye olarak, Başkan olarak orgüte egemen olmuş. Miiletvekiiı, senator olmak istememiş, yıllardır Belediye Başkanlığı gorevlni arkasına almış, sonra da onseçimde dört yuz oy fark yaparak şimdiki Başkan İsvan'ı adayiıktan uzakiaştırmış. Oinçer ise cok genç yaşto Ankara Parti Başkanlığına getirilmiş. Seçimle değil, Genel Merkez ataması ile! Onseçimde de şimdiki Başkan Dalokay ı bir yana itmiş. Bir fcrk var, istanbul'daki onsecim dürüst gectl, ama Ankara'daki nasıl gecti? Genel Başkc?nı saatlerce uğraştıron bir takım yanlışlıklon hep duyduk, biliyoruz... Biliyorsunuz, ben İstonbul'da İsvon'ın, Ankaro'do Dalokoy'ın ycniden secilmesinden yancydım. İki başkana bır dort yıl darıa olanak tanınmasını yorarlı bulduğum icin... Nscen? Daiokoy fierkesin oybirliği ile begendiği bir Bcşkandı. Yasaları ciğnemeslni billyordu gerektiği zaman! Halk yarcnna işleri, eylemleri yopıyordu. Dört yıl siıreyl* Ankaro kentlne kolıcı yapıtlar bıroktı. Unutuimayacak bir Belediye Boşkanlıaı orneğinl verdi. Neydl suçu?. Zekl olmak, bosarılı olmak, tuttuğunu koparon bir adam oımak... Ayrıco Genel Merkez'e cok yakındo bulunmok, o Genel Merkezin klmi kişllerinin duşüncelerine ters duşmek... Gercek bir «Ortanın Solcu»su, olmaktı en buyük sucu do! Dürıisliugu, sözürtün eri oluşu... Bdyle bir kişl zor gellr bir daha Ankara Belediye Başkanlığıno.. İsvon... Doha boşko bir cizgide bir inson o. İstonbul, Ankora'ya bsnzemez. Once bunu belirtmek gerek. Dalokay, İsionbul'da görew yapsa, aynı başarıyı gosterebillr miydi? Bunu kendisi de söyleyemez. istanbul kucuk bir ulke. Unlu deyimi ile bir dukalık. Kendlne özgü yasaları, kuralları var. Maflaları bilmem neleriyle... Isvan dürüst bir aydın olarak geldi işbosına. İlk sozü, «Yosolar yetersiz, bunlarla önemli bir iş yapılamaz» teşhisini koymak oldu. Hepimizl kızdıran bir sbz! Alışmışız koiaylığa, Iş yopacoks<n, ister yasalan cfğne, istersen göz boya, istersen dlktator ol! Ama İsvan, yasa dedl, Anoyasa dedi, kamuoyu dedi, insan hakları, dedl, mademki, soldo bir partlnin temsilcisiyim polltikam da ona gore olmalı, dedi. Dört yıl boyunca once yoksul cevrelerin dertlerlne care aradı, gecekondulara, kolaylıklar, çözümler getirmek istedl. Herşeyden önce kendi partisinin kodomanlarına ters düştü o da. Zararlı soyıld;, ilk fırsatta uzakloştırılacak bir aydın, bir toplumcu diye bellendl. Sonunda oldu do... isvan da, Dalokay da birer klşiliktir. Beğenlrsinlz beğenmezslniz, ama ikisinin de kişilik sahibi oldukları yadsınomaz. Dürüstlükleri, insanlıkları, toplumculukları, partilerinin görunurdeki cizglsinde yurudüklerl... Oysa görunmez bir çizgisi vardır partinin, her partlnin! Gercek çizgl odur, orda yyrumek gereklidir... Halkçılık derken halkı değil başkalarını duşunmek. Sol, derken sağa göz kırpmak. Gercekten halkton yana planlar, «sol» derken bu sozcuğun anfamını eylemlerine yansıtanlar, böyle bir oyuna gelemezler elbet... İstonbL'l'do Aytekin Kotil, Ankara'do Ali Dlncer CHP'nin yeni adaylarıdır. İkisinin de bu görevlerde başorılı olmalorını isteriz. Bir yurttaş, bir yazar olarak... Ama boşan, yainız aîdoîmocoya, goz boyamocaya, sol gösjerip sağcı eyiem yapmava dayanmcmalı... CHP demokratlk scl bir parti ise, programındaki gibi, Belediye'de uySUloyacağı politika Ca öyle olmalıdır. Yasai, Anayasal ulustcn, hrlktan yono bir politika... Dalokay'ın, İsvan'ın dürust kişiliği orııek olmaiıdır yeni Başkanlora... Basarının yolu ;yi orneklerdert yaran'anmayt bllmekllr. Ne divorson, ne gibi sizlcrle halkın karşısıno cıkıyorsan. onlara uyocak, yokısacaksın. Parti olarak, kişl olarak... Y Vehbi BELGiL herkesin her Istedıği zaman buiabileceâi bifgiler olmadığından. en yeni bilgıler icin bilgiscyorlaro başvurma zorunu vardır. Örrteğın, Avrupad veya Amerıkolı bir btlim adamı. kendi ülkesmdeki bılgisayarda ıstedıği bilHfyi bulomoyınco, başko ülkedekı bilgisayardon. haberleşme uyduları arccılığı ile, bilgi alobılmektedir. 3) Deniz göıl«m uyduları Bu uydular, dunyo denizlerını surekli olarak gozetlerler. Gozetlenenlerin başmdo, kuşkusuz, yuzen buz dağları gelmektedır. Bunlar, Avrupa İle Amerıka arasında işleyen gemıler ıcm cok buyük tehlike oluştururlar. Ozellıkle sisli havalarda, gece koranlığında bu dağlara corpon gemiler parçalanorak batar. Nitekım, 1415 nison 1912 gecesi. Titanık yolcu gemisi, böyle b:r öağa çar parak battı. 1 513 kışinin olümune yol ocon bu oiay, iki önlemın olınmosmo yol actJ: ") Denizde can guvenüğınin korunması icin uluslorarası bir anlaşmanın ımzolanması. 2) Buzdağı gözetleme hızmetinin başlaması. Atlos Okyanusundan gecen gemiler, yılfık bir oıdot korşılığı bu hizmetten yorarlanırlar. Buzdağı gozetieme Işı eskıden, özellikle gemılerfe yopıdrdı. Bugun bu iş Deniz Uydusu (Seasat) ile de yapılmaktadır. Bundan başka, deniz gozlem uydulan. bolık sürülerinin gezi yönlerini de surekli oğrenerek bclıkcılara haber vermektedir. 4) Hava durumu uyduları: Bu uyduiar: 1) Rüzgâr yonlenni ve hızlorını, hava sıcokiığını, bulut oluşmalarını... inceler, 2) Fırtına, tayfun. hortum (siklon)... gibi doğol âfetlerin yoklaştığını hober verır, 3) Soğuk ve sıcak dalflalarını izleyerek havo durumu tahmınleri yapılmo sını sağlar. 5) Tıp v* bfyolofi uydularn Sırf tıp ve bıyoloji incelemelerinde ihtısaslaştırılmış uydulor henuz yoktur. Ancak. bu alanda, calışmalar. ceşitli araclarlo yopılmıştır. Uzaya giden ilk canlılar arasında köpek, maymun, örumcek. fare gibi hayvonlor vordı. Bunlcra, sonradan bıtkiler de eklendi. Amac. cekimsizliğın. uzay ışınlarının canlılar uzerindekı etkılenni öğrenmekti. Uzay tıp araştırmolarının sonuncusu Uzay Lâboratuvarı fSkylob) ite yapılmıştır. Uzay Mekiği 1980 de calışmalarına başiayınca bu olandaki araştırmalar sürdurülecektlr. Uzay tıbbı alanındakı calışmalardır ki insanlı ucuşlara olanak vermişîir. 6) Yapım ırydulorı: Gerek Amerkalılorın Uzay Lâboratuvonnda, gerek Ruslar'n Salyut adlı uydusunda yapılon r denems!e . ŞL/nlarm. uzayda daho iyı yopıldığ;n; göstermiştır: 1) Cekim kuvveti cok yüksek miknatıslar icin ozel mâcien oloşırnlon, 2) Uzok hoberleşme aracları icin özel elyaf. 3) Cok yuksek kalitede bilyeli rulman. 4) E'ektronik araçlar icin ozel kristaller. 5) Yuksek iletkenlikte teller, 6) Son derecede sağlam 2) Haberleşme uydusu: Amerikalılorca 12 ağustos 1960'ta fırlatılan Yankı 1 (Echo 1 adlı uydu, insan yopısı bir uy ) du ı!e dunyanın bir ucundan öbür ucuna haber gönderilebileceğini gösterdığlnden, haberleş meyi en iıst noktasına çıkarma calışmalarına bu tarihten başlanmıştır, Bu Yankı I uydusunu, Ruslarla Amerikolılann ortak olarak fırlattıkları cYankı ll> uydusu izlemiştir. BugDn flNTElSAT» adlı bir uydu vardır ve şu işleri görmektedır: 1) Televizyon programlorını ülkeden uîkeye gönderme, 2) Dunyanın ceşitli bölgelerındeki gazetecileri, habercılerı veya bilim adamlannı, bir konferans masasının cevresındeymışler gıbı aynı ando konuşturma, 3l Bır ülkede cıkan bir gazetenin, anında başka bir ülkede de yayınlonması. Bır çok Amerikan dergi ve gazeteleri, aynı anda hem Amerika'da, hem Avrupa'do bu yolla basılmaktadır. Sayfa klışeleri uydularla gönderilmektedir. 4) Kıtolarorası telefon konuşmaları. Bu sayede, Fransa veya İtalya'doki bir işodamı, evindeki telefonun numaralorını cevirerek. örneğin Arjontln'deki bir fşadamı İle konuşabllmekted>r. 5) Bilgisoyorlor orosında bılgl alış verişi. Bıı bilgısayonn bılgı alıs verişi. Bır bılgisayarın bilgileri belleğinde saklayabildiği molumdur. Ancak, bu bilgiîer. anslklcpedilerdeki bilgiier gıbı GÖZBAĞI Roman 2. Bosım EROL TOY DORÜKTAKİ ÖFKE Roman Genel Dağıtım: Tekin Yoyinevl Ankara Caddesi 51, İSTANBUL kaynak ve lehım. Bu tür uyduların yapım colı$molan hızlanmıştır. 7) Askeri casusluk uyduiari: Duşmon ulkedeki atom denemelerını. ordu blrlıklerınln yer kaydırmalarını, yeni sllâhlorı ızleyen bu uydulardan başko bir yozımızda uzun uzadıya bansettiğımız ıcm. buroda. bunlara, saaece anımsatma omaciyle dokun duk. Yolnız bunlonn duyarlılıkları icin şuntarı soyleyebiliriz ki, bır askeri casus uydusu, Moşkovodoki veya New Yorktakı bir parkta gazetesinı okuyan bır' Rusun ve Amerıkalının omuzu uzerinden oynı gazeteyi kolayca okuyabllecek bir güctedır. 8) Yer gözlem uydulorı: Uydular icinde en ceşltii işleri görenler bu tür uydulardır. Bunların yaptıklarmı da şöyle sıraloyobilirız: 1) Çeşıtli uikeierdeki mohsul durumunun değerlendirılmesi. 2) Yeni mâdeıı kaynaklarının bulunması, sıcak ve soğuk su koynaklarının keşfedilmesı. 3) Harltaların yopımı. yerleşım bolgelerinın üretim bölgelerıyle ılışkili durumları. 4) Kömür, petrol, petrol gazı, uranyum... yotoklorının bulunması, 5) Tarıma zararlı böceklerin, tanmsai hastalıkların bitkileri ne derece etkilediğı. 6) Fobrikalarm nerelsri kırlettlğı. göllerin, nehırlenn kirliiik derecesinın anlaşılmosı, 7) Yobani hoyvanların ve bitkilerin durumu ve bunların ko runmaları icin alınacak onlemlenn sapton'nosı, 8} Yanardağ faaiıyetlerinin gözlenmesi, 9) Tabıi âfetler veya kor yüzünden gidile meyen yeıler hakkmda bilgi toplanması... Ingılizce yer anlamına gelen »land» kelimesi ile uydu anlamına gelen «sotellite» kelimesinin ilk üc harfi olınarak oluşturulan «Londsot» lor yoni yer uyduları, bunların dılinden anltyanlar ıcın yararlı olmaktadır. Zira, bu uydulor. cok kez, yerden cıkan olaltı (enfraruı) ışınlar biçiminde bilgi vermektedir. Bu ışınla rın hangisinm hongı maddeye aıt olduğunu bllmektedir ki, bu uydulardan yararlanılabilmektedir. 9) Tohrîp uyduları: Özellikle son günlerde ortayo cıkarılan bu uydular, gerektiğmde, yukardo soydığîmız uyduları uzayda yok etmeğe yaramaktadır. Amerikalılario Ruslar arasında yeni bir çektşmsye yol acan bu tür uydularla bunların doğurduğu sorunlar hakkında do gelecek yazımjzda bilgi vereceğiz. .:n**. L İDÖRTUR r EDERSANESI Yetenek ağırfıkfı Modem ve klasik sınıfiar:| lise son. beklemelıier: Î024 aralık 216arafık J<AYrTLAR DEVAM ETMEKTEDIrV Universiteye girîş kursları XağaloğfuİstTel.222460 (Cumhurıyet: 11011) CIA ve KontrGeri'la'nın oz gelısm/ş lâhlı Kuvvetlerindeki etkinliğıni. ABD'nın colıştığını belgeleyen yapıt üfkeicrde ve SiTürkiye'de nasıl M. Emin DEĞER'in CIA KONTR GERİLLA VE TURKİYE oyuniarının adlı incelemesinin gözden geci.ılmıs ve veni be'gs'er ektenmiş 3'uncü basımı cıktı.. Uğur MUMCU'nun deyimıyfe. tbu vapıt C'A sucüstü tutanağıdır.» istanbul Defterdarlığından Mükcllefln v»yo sorumlunun Adı, Soyodı Leonida Koti Demır İskeceli Ahmet Demirkol Bohri Kurt Zeki Taylan Hasan Kurt Bilinen Adresl Beyoz Erguvon Cad. P Bohce Çağatoy Sokak P. Bahce Yalıköy Coyır Cad. İncirkoy Çukur Çayır Cad. A. Hisar Körfez Cad. Beykoz Zarzavatcı Çrftliğl Ödeme Emri Takip No: 973/66 973/358 973/11 973/355 973/65 972/44 DAGITIM : GE DA Muhasebe Uzmanlıgı Meslek Toplantısı tKanunen Kabul Edilmeyen Giderier ve Muhasebeleşfirilmesi» konusu 29. Kasım 1977 Saat 15 00 te İstanbul Yüksek iktisat ve Tıcoref K'tSKteö* Mezunları Oerneğmde tartışılacaktır. iştirok icin müracoot ye : TURKİYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞİ Beyoğlu, Tunel İlk Be'edıye Cod. No. 5 Telefon. 45 06 45 Beykoz Vergi Dairesi mukelleflerinden muhtelif vergilerden borclu olup, yukarıda adlorı ve soyadion yoz/lı şahıslar hakkmda 6133 sayıiı amme alacakları kanunu hükümlerine gore düzenlenen odeme emirleri bilinen odresierinden bulunmomaforı doîayısıyle teblığ edilmeciiğınden 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 103106'ncı maddeleri hukmüne gore ılgililerin iiân tanhinden baş/ıyarok bir oy Içinde vergi dairesıne bizzct veya bilvekâle müracaat etmelerl veyahut taahhütlü mektup veya teigratla acık od^esle^ıni bıldirmeleri halınde kendilerine sure ile kayıtlı tebliğ yapılccağı bır ayın hitomında muracaatto bulunmovon ve odreslerini bıldirmeyenfer hakkında da ışbj ilönın neşri tarıhinden itibaren bır ay sonunda tebliğ yapılmış sayıiacağı ilğn olunur. (Bosın: 29475) 11003 (Cumhurıyet; 11012)