Katalog

İKİ cu^ınırn çektlr Beledlveler ıçln îller Bank»sındak) fon dan ayrılan yardımlard», ömegın 1959, 1963 l")i7 ve 1960 yıllannd» çok büyük yüksehşler gorlıl dUgU blllm adanüanrun gözünden kaçmamı^tır Bu yıllar seçim y» d» seçimden blr öncekl yıllara rastlamaktadır. Temel sonın, yerinden yönettm seçimlerlnin •rtelenip ertelenmesınden çok bu kuruluşların çalı^aman merkeıe el avuç açar durunıda bıra kılmasında yatmaktadır Kakat gervekçi olmak grreklr Yerel yftnetlm, «kçalı ozerklıge kavuşt ı ılmadıkça y»rel v»çımlerin genel seçimler de.ı once vapılman Mkıncalıdır tktıdarın yerel «•çunlerl blr araç olarak kullanmasın» goz yu mulmamalıdır Oneri sahıbl pRrtinın kıml sozcüleıınin de meçlerınden, erteleme gerekçelerı arasında se çım güvenllğıru saglama endtşesı de bulunduğu anlaşılmaktadır Sonbaharda yapılacnk genel saçimler ıçın de avnı güvenlik endısesl va da gU venglzllk »Oz konuiu degil mı' Yasa dışı parti zanca tutumuvla, aydmlara ojfrptmenlere og rencılere, lsçilere karşı tarihlmirde görülmemiş kıyım ve baskılar uygulavan eftltim düzenımiül vozlastıran, Danıstav kararUrım uvgulamayan bir İktidar ls b»şmdadır Beli silâhlı zorbaların ögretim kurumlanndakı kaba kuvvet goslerılerı, cinayetleri karsısında devletın güvenlik kuvvetle ri etkınlık gösteremlyor, yansız davranıyor Ha* ta, bunlardan bır grubun Iktidann blr kanadı nın korumasında olduğu kamuoyunca bilınmek tedır Bunlara gOvenlik kuw«tlerine yardımrı göztlyle bakan bır iktidar donemınde seçim «ü venliğınden kuşkulamlması için her türlü neden vardır Bugünkü kosullar içlnde seçımlerın n ı sıl geçeceğini kestlrmek ırUç degildir Denıstav kararlarına karsın basında •ftraıli saRil» b\ılıı nan TRT'nin, lktldarın propaganda aracı olarak kullanıldığı bır dönemde seçımler olaysız Re<,«.e blle, cnormal kosullar altında» vapılmış sayılır mı* Ya'm7ca bu nedenle verel leçlmlerin eıt* lenmesi gerekmektedır Fakat MC lşbaşında kal dıkça, ayru kuskular genel seçımler içın de so7 konusudur önemli olan erteleme onerısini ya pan partınin yine de lşbaşında lktidnra ortik kalması, büyük btr çelışkıdır Kanımızca de mokrasıye inançlı yansır bir hUkümet Işbaşına gelmedıkçe seçimleri, rejiml tehltkeye «iokabıle cek olaylar olasılıdır Bunun da sonımlusu MC dır 25 OCAR 1977 nümUzdekl yaz baslarında yapılmnsı gorek^n yereı tnahaUi seç.ımlerın, sonbaharda yapılacak genel seçimlerden sonraya, 11 aralık (1077) gününe, ertelenmes.ine illşkln önerl, Mıllet Meclısınce benımsenmiştir MSP kanadınca onerilen bu ertelemeve lktldann bbur kanatlarımn karçı çıkarken onertyi, ana muhalefet partismın beıtimsedlgl anlaşıhyor Konuyu, yasal ve demoKratik açılardan olduğu gıbl yerel ve genel seçımlo rln sonuçları arasındaki baglantılar açısmdan da ıncelemekte yarar vardır. Aynca, seçlmlerin güvenliği konusu Uzermde de durulması zorunludur. O OLAYLAR VE GÖRÜŞLER YA GENEL SEÇÎMLER? Prof. Dr. Cevat GERAY ratlk açıdan da herharıgl blr aykırüık va da sakınra taşımanıaktadır Erte'emeyla güdulmeK ıstenen amaç, sUresl dolmuş, yasallığmı yitirnuş yerel organları işbaşında tutmak degildır Ak&ir.e, önerl \ asalasırsa ddrt jılhk stıresı dolmamıs olan ytıel oıganlara bu sürelerini ramamlamak olanağı saglanmı? olacaktır Btllndigı gıbl 1973 verel seçlmleri arnlık ayında yapılmıştı Önerilen erteleme gprçekleşırse, yerel seçımler ram dört yıl sonra 1977 sonıuıda vapılmış olacaktır Yerel seçlmlerin genel seçımleıın ertesmr alınması siyasal gerçeklerımiz açısından da uygun gorülmektedlr Şöyle ki Tlim birarada vapılan ye rlnden yönetını secimlerl Türklye'de bır yerel se çım mtehğınden çıkmakta, yurt çapında'ti bu pe nel £.eçim nltellğlne bürürunektedır Yerel sorunların (,o>ürnü genelllkle merkenn desteğıne daha dogrusu ışbaşındakı hükümete bağlı oldugundan yerel seçmılerin vuıt olçusundekı sonuçları ge nel seçım sonuçlarma koşut düşmektedlr Yerp' hızmetlen yürutmekten sorumlu olan organların seçımınde, seçmenlprın yeıel soıunlara bu d Jzeyde çözüm arayacak klşilrr lle paıtıleri seçmakten çok, meıkezde işbasında olan iktidar partlsinden olanlara yöneldlği anlaşılmaktadır. Seçmenlerln böyle davıanmnsında bugünkU verlnden yönetlm sıstemimİ7 açısından büyük bir geı • çeklik pavı vardır Bugüne değın ıktıdarlar jpn den yönetım bırimlerinin olanaksızlıklarını sınııHlıklarını yenmeye yarayıslı blr tutum takınmamışlardır ^navasa, yerinden yönetlm birimleılne gbrsvlerlyle orantıh olarak gellr sağlanmasmı on gormektedır Aradan on beş yıl geçmesıne karşın bu buyrultu yertne getirllmemiştir Yerel seçtnv ler lçin yapılan parti komısmalarında .merkezde iktidarda olan benlm partımdır Benden olan adaylan seçmezseniz, .merkezm yardımlarından yaıarlandmlamazsmız» göıüşü işlenmektedir • Hızmet gormenız ve ya^amanız lçin RereKİı olan yardımın ılinize, kbyünü/e beledıyenire yapılabıl mesının tek jolu lktıdardakl partiye oy vermenİ7dlr« dlyen v.etkilllere çok rastlanmıştır Dogru ile Gerçek B Yıllar Önce de... Yerel seçım olarak adlandırılan yerınden yöne tim (ınahallı ıdaıe) seçımlerının ertelenmesı ülkemızde sık sık başvurulan bır uygulamadır Çok partıli dü7ene geçıldıkten sonrakl donemde, ılk genel ve Beledıye Meclıslen seçımı 1950 de yapılmıştır 1954 te yeniden seçim yapıiması gerekırken bır yıllık bır ertelemeden sonra 1955'te. bastaki lıükümetın paıtızaucu tutumunu baskılarını pro testo amacıyle muhalefet partisinin katılmadıkları, bu yu7den de oy verme oranının çok düşük oldugu bır seçım yapılmıstı Seçmenlerden % 10" unun oylaı ıyle ışbaşına gelen yerınden yonetim or gan ve kurullarının 1959 da yenilenmesi gerekırken bu seçlmler 1960 a bırakılmıştı Köy, sehir ve kasaba muhtarlıkları lçln de nym eğilim görülmüştür Sbz konusu dönem de lkl yılda blr yapıiması gereken muhtar ve ihtiyar kurullan seçlmleri, 1954 ten sonra, 1958. 1959 yıllarında ikl kez ust üste ertelenerek 1960 a bırakılmıştır Kısacası, 1950 lle 1960 arasında lki kez yerel seçim yapılabilmistır 27 Mayıs 1960 devriminden bonra, süresi geçen bu organ ve kurullara yasal dayanaklarını yıtırjık lerınden son venlmlştlr Bunların yerıne atamalar japılmıştır 1963'te tüm yennden yonetim kuruluşlan lçın birarada seçlme gidilmıştir 1967 de yenilenmesi gerekirken se<,imleı 1968'e bırakılmış tır 1973 yerel seçlmlerinden önce lş başında bulunan yerel organ ve kurulnr gerçekte, dört yıllık dönemlerinl bltlren kişılerden olusmaktaydı SPÇmenler oylarım belırtırken dört yıl içm yetki verdiklerme gore, bu sürenin sonunda bunları lştaastnda tutmakta yasalar dışına çıkılmıştır Bu de mokrasl ılkesıne de aykırı duşmektedir Demirel'in Tutumu ll, köy ve beledıyelere bu fonlardan yardım dagıtırken iktidarların partl avırımı gözettigl herkegçe blllnmektedlr Kü< ük belrdiyelere ynr dım ıçın tçı«leri Rakanlığı bütc psıne konan ode nektpn ılk yardım alan beledıyenın Demlrel in tslamkoy beledlvesi oldugıı gozden kaçmamiî lır Bır süre rtnce bUyilk yonetim adımı Haşım îşcan'ın Istanbul dakl çalı^malannı dpitrklomeK >ovle duısun bPİedıyede çnlışinlaıın aylıl.lirını bııe odeyem«7 duruma düsen Istanbul Beledıjs sme bır kunıs jardjm vapmamışken o Riın de Bnçbakan olan Demirel ın, rahmpill tşcan'ın topraga verildlgl gün AP 11 Beledlye HH>kan Ve ktllne Ha/lneden 100 mılyona yakın hır yardım fondprdıftl de ıınutulımmalıdır Uugun basta Ankara, Istanbul \e tzmır olnıak U7eıe Mf den yntıa olmayan bplediyelprin düşüruldüklerı Ak çalı bunalımm kökenlnde aynl partİ7an tutum yatmaktadjr ö t e yandan. beledıyoleıe kovlere yardım lçin ayrılan fonlnnn ikttdar partıslnre propaginda aracı oİTr'K kull<ınıldıi(i da bir ger azı deyimler aldatıcıdır Yasadıfımıı günlerde çok kulUnılnn «pahalılık, ucıızluk, gpçlm iıkınlısı. jçılıi deylmler de gerçeklerl halkın gozunden saklamak lçin kullanılır C,i)ğu 7arnan heplmlz bu tongava riıışcrlz 1 Pahalılık ııedir ' Gunluk vaşantıınızda c,ok kullanıri7 hu snzu /rmhlliııl, lorbıısım va (la navloıı posrtinı alıp Kosıkta^ pa/arına 1,1kan rmclcli Ma7İıım I fpııdı, m ıi'hıpa Minelıııek amacıııriadır Kafasındakl onjargna K<<IC haltalık p.ı/arda seıgılrııi'n mallar ııcıi7a satılmaktadır, dukUan ve magazalnrda fhatlar daha yukftektlr Ama Mazlum bfcndl yine de ku^kuludur tlk rasladığı trzgaha şoylp bir goz nUr Palatps so^an npanak pırasa kaça satılıvnr' l'a/.ınl.ı hlr ınal 4<0 dpn *atılıvorsa ucıi7 mudur pahalı mı' Ruııu anlamak lc,İn hem malın dıikkan fljatını hllmck gerck, hrnı pazarda otekl tezeahlar arasında 450'den afagı fivat var mıdır, araştırmak gerek NP var ki Iş hımıınla da bitme7 Fmekll mpmur M17lıım Frrndt'nln uç avlıgı ne tutııvor' bgcr Mazluın E'rıuli üç avda 4 A bin lira alıyorsa zatrn zemblllni alıp Beslklaş pa/arına çıkmak rahmetlne katlnnma7 Havat prk tatlı ve pek ıiLU7[lur Ma7İıını Kfondl uç a\(la 4 bın lira ıılıvorsa, lıavat pahalıdır atpştcn gomlektlr Paslırmanın kilosıı Iitanbııl'da 1BI) llraja <,ıktı l'ahalı nıı, ucuz m u ' Hacı All BP> nln ııcu7 Yahva Demlrel lçln ucuz. Ev klrııları içlıı avnı şf> ıreçerll rtetll raP Blr lükn flalrrnlıı avlık ktrnsı II) hin lira Yılda 10 nııhon kazanan i(,ln np ıu 11/ l 111/lıık VP pahalılık kişive gdre degı^en kavr ınılurrtir, ka7aııılaıı p.ıravla hugıntılııtır Kmlınr RCIII palıılı olan gdrp ııcıı/ Isçıve K«rP pahalı olan f Uırlkatttrc gore memuıa Rorp pah»lı olan binka sahıbıııe Rhrp ucuz Bhvle oluıua nusıl ^lUtlım iı>iıı l< mflen' Bır kolayı var Oııcp Iıi7aıi(.lar aıavmda hir denge sagl ımtk RPrekıın7 111i Isın içlndcn çıkmak için' Kazamlıır kesimındpkı hasıboslııgun varnttığı anRrslvi ^ok ptmpk gerek Pahalılık ve ucuTİuk kavramları avnı gellr düzcjinc salılp kfsılpr içtıı rjdegerlı kavranılnrdır. avrı gcllr du/evlerındekı kl^ller için dpger yRrgıUın değişlr. Pekl. bn derlşkenllk İçlnde dejtlsmeven nedlr' Soruvıı vanıtlamnk için somuru kavramı u^tiındr duşunınplijtı 1177 Türkive'slnde rok<ıul halkı ezcn hayat pahalılıgı ve üoluksuz bırakan geçlm mkıntısı vnrsa, ulkpmlzde sömhrıı htzlanmıs demektlr. Somürti sozcttğttnden çogıı klşl korkar; hPİp sprmave polltlkacılan sbmuru kavramını hiç kullnnınREİar; ama Türklye'de Iç ve dış •omuru blr gerçektlr Ne demekttr sömUriı' Kısara başkammn pmpflnl tam karsılıgını odemeden ple gpçlrmek sttmtırüvü vurgular Blr toplumda Insanla Insanın Ulşkllerl nUmürttlen UP somtırcn arasındaki llişkılere rioniıstü mü o tnplıımda mnıflar olu>ur larihsel sureçler Içinde krtle lle pfpndi. derehevi ilr »ert, kapltallst lle Wçl arRsınılakl lliskller hem Ninırsallasına hem sömıırulnicvi filmgplpr Bu lllşkllpr a^amna^ama «omüril çesltleridlr Buirun Turkhe'nln günrvdogu bKlgeslnde. kov sahıpliginln «e(erll nldııtıı bolgrler vardır Kov talılhi agalar ile kovlüııün lllş.kisl, kolpllgp vaklasan hir srtmuru dürenlnl vurgular. I Ikenln hatısında ise bu oluşum haşka hlrimde İ7İenlvnr. tklncl Dünva Savaşından bu vana Türklye'de sermave sınıfı grlİKtl kapitallzmtn atılımı vaşandı Nasıl gclİRtl sermave sınıfı 7 Bir adam dılsüniın on vılda. vlrmi vılda, ylrml he« vılda nasıl sermave sahlbl olııyor' Tek kişinln çalışmasıvla olacak Is ml b ı r Çok klsl çalışarak, ama bir ki'jl, va da hlr alle Içın çalışacak îste hovlpce »ermavecl palazlanacak sermave sınıfı oluşup KÜçlenecek Bunun için pmeltçl vigınlarının sömurülmesl gereUir (.iınlıık dilde sSvllvcllm lîu amaca varmnk l^in kovlu Isçi memur dar gcllrll tek soz|p halkın jrpçim sıkıntısı ppkmfsl sartlır ve hayat pahalılıgının templl budur Fğpr hir ıılkede halk havat pahalılığından vakını>oısa egpr avnı lilkede »ermavp sahihlne pahalılık vi7 gpliyorsa o ıılkpde s<imürıi dUzpnl vardır Emekll memur Mazlum Ffendldpn kBylü Mehmet c »e Işçl AH've Aeifln herkpsin hu gerçeftl bcllpmesl gprekir. Burada dofcru İlr gerçegi avn avrı vurgulamak gerek: Tflrklvr'de hnvnt pahalılıpı var, bu doğru.. Geçlm aıktntiRi rpUMİyor, doferu . Ama sdmurü, gerçek. Siyasal Açıdan da Gerekli Son erteleme Hneı lsi açıdan da demok Kurtuluş Yokı Kooperatifçilik Naim TANYERi Marmara TUketim Kooperatiflerl Blrliği Kurucu Heyet Baçkanı 1 •• 8888 SBİ Rf > 1| Güvenlik ve Diizenliği Saglama oplum hayatında, KükHmetlerın kuruluş ve varlık nedenleri arasında, Ulkenın \a halkıu güvenlik ve düzenligıni saglama başta gelmektedir Bu nedenle hükümetleıln. çeşıtli go revlerınden gcıuş anlamıyla hu zuru saglama grırevıne daha fB7 la önem vermesi gerckmektedır Ülkemızde eski ve fakat bp nımsenmış so7Cükler olarak emnıyet ve asayisı yenl deyimle güvenlik ve düzenligı saglama gorevı, ılgılı yasalara gore Mul ki tdare Amırlerl lle ona baglı kolluk kuvvetlerıne (Emnıyet ve Iindarmı\a) verılmıştır ll Iltp ve Buraklaıda bu ) r " r e m vürü tulme ve yerıne getlrilme sonım lulugunu, idare amırleriyle kol luk kuvvetlerl birlikte tasımaktadır i 3İ T Ziya KASNAKOĞLU EMEKLİ VALt btlmesl bu gerçegl açıkçs. orta ya koymaktadır şüphesı? burıdıı, o zamanın koşullan vp hükumct lpıının anlayış \e tutumlan da kısmen ptkılı olı n *nı gulamasından tlert (feldfğl anlaşıl maktadır Bunun içm herşevii'n önce Yargı kıınıluslannı Wtt *n vonüvlfi ıyi ve süratll işler bır d j ruma getırmek zorunluluğu var dır Davalann birçok nedenlerle yıl larra uzaması, vatandasları suç islemeye yönelttlği gibi kolluk kııvvptlerinın devamlı onleyici tedbirler almasını dd gerektirmek tedır Busun ozellıkle taşınmaa nıal anlaKmnzlıklarmda, vatandaş lar tnklarını clde edebılmek ıçln (Davanın çok uzayncagını düşu nerekl mihkemeye müracaat etmekten daima çekinmekte ve ba.ska yollarla hakkını almaga çalısmaktadır Hatta bazı hak ısteklermde ve ıhlıluflı durumlarda kendilertae kanunt yol olarak malıkemey«" gitmesı söylen diği zaman, hiç istenmeyen bir lvtek ve duşünce olarak, aman beni mahkemeye göndermeyin ilgili kuruluslar vetkıli veya yetkısis islerinl halletsln dediğlne taı>ık olunmaktadır Halk gonelhkle partızan buyruklardan ve davalann geclkmesinden fazlBca şikayetçıdlr Bu şüphesiz Savcı ve Yargıçlarımı 7in ıçtenlıkli çahşmalaımdan riyade yargılama yöntemlerlyle ilgılı yasalardaki bazı hükümler iınyada \e Tiırklyc'de kooperatifçllİBİn oluşumıı ftclişme \e vaıatlıgı ekonomlk sonuçlar uzerinde rincrllkle spndlkacı, işvi ı e kojlıılerın durmalan gerektlçl iııancında.M/ Konuju biıtun ayrıntılarıyla lnceleme, arastırma ve dcğerlendlrmclero girıııeden, kısacn gözden geçlrmek ıstiyoıuz. Blzcc koopeıatıfçUlk hHşIangıcında oldugu gibi bugun de •ınıffial bır harekettlr. Adı ister yapı, Ister kalkınma, Ister tarını satış, Ister uretlın veya tıiketim kooppratiri olsun hepsl aslında sınıfsal bır ekonomik orgtitlefmcnrn sunucııdurlar Koopcrdtiftıliğı bllinısel yontenıle, bılınçle elc alan. vuruten toplumlar belll bir vere \armıslardır. Biz lıeıııİ7 botalanıa ı\e\roslndeyi7. Çünku toplumumuzu shasal, sos\al, rkonomık jonden kooperaHfoılıfce doııuk p K ı(ınulen Beçırmhoruz tknnonıik gııcu olmavan fertlerin sl^asl gtıçlerınln de ola majacaKinı bılhoııı/ Fakat ekonomlk giıcıi lıalka devretmek lçln en emin eıı tııtiılı ve nıpvcııt \asalara ters dujnıoien ko opcratlMliğı yurt (.apında yaygınlaştırmaK, orgutleıımeninl na». lanıak için gerckenlcrl yapmıyor, yahut Ilk adımı atınca arka•ını cetlrmek zorunda oldu^unıuzıi kabııl etmhoruz Anayasami7a bir madde k o i n ı u s Devlet knoppratir^llİKİn EPİiîiııesıni sagla\ııı tedblrleri alır, Uemişİ7 Blr de kooperatlfler va«a«ıı hazirlayarak isln Içlnden üivrılmışı? Anavasanın 51. maddcsine klm sahip çıkacak" Kn basta koopeıatlNer, sonra »endik.ılar \p ıılhn\et siva.il partiler degıl ml' Kooperatlfler Anayaianın açık hükmünden yararlanarak kendllerlni «iendikalara, sıyasl parttlcre, lıalka, rpsml kurıılus lara, bİ7zat Upvlctp kabul ettlrmck. vani orıcUtlcnmek ve adları ne olursa olsun dajanısma Içinde bulunnıak lçln nc yapmıslardır? Ne vapmaktadırlar'' Sojlpr rni^lnİ7 lıangl siyasl partl tÜ7ilk \e programında yapı. kalkınma, Uretim, tüketlm, tarnn kredl, satış ve benzcri kooperatlflere, sorıınlarına ver vermlştlr' Ilangi sendlka bu lıonuvıı tıızhgilne almıs ve toplu sozlesme masasına KcUrınlştir" 1163 «iajılı kooppratlfler kanununun 94 maddesl ne dlyor: Kooperatıfçlllgln tauıtılması, cçltlml ve organlza^yonlannda vol goıternıek, drıcutleriyle vonetıın VP faalıvetlerine \ardımda buiıınmak glbl hfzmetler lcin kooperattMerln vıllık bilSnçolarına goıe hatıl olan gelır «Ider farkının % l i Tlcaret Bakanbgı emıındc bir fona vatırüır. D SÜRATli ADAIET VE PARTiZANUKTAN KAÇIJ Şu bir gerçektır kı nalKin (fü veıı dlrllk ve düzen içinde yasa ması ve çalışması o?Pllıkle uç kuruluşun uytım ıçinde verimll ve nüratll hizmet gonnesine b»ğ lıdır Bu üç kuruluş Mülkı I'ia re Amırligı. Adliyp ve Kolluktur Ya»salanmua ve eskt alıskanlık larımıza gore gınenlık vp dü?en liıcten yalnız taare Amirlerıyıe Kolluk göre/lerlni sorumlu tutmamak buna avnı derecede yargı kuruluşlannın «lorumluluğunu ca eklemek gerekmektedır Adalet kuruluşlan süıatlı ve verimll ça lışmadıkça idarenin ve kolluk kuvvet lerinın bu yönde basanlı olması güç ve hatta olanaksızdır Uvgulama bunun doğnılufunu açıkça göstermpktedir. örnegin, Idarpcısi, kolluk amlri kolluk go revlilen araç ve gereç olanaKK rı, nitellk ve nicelık ıtibarivle avnı oldugu halde barı suçlann bırdenbire azalması, o yerdeki bir Savcı veya Yargıç'ın özel tu tumundan ve yasaları suratle uy den Cşekil ve camana baftlıl, per sonpl, araç ve gereç noksanlı gından gsrekli odeneklerm ve tersızlıginden ileri gelmektedir Artık anlasılmıştır ki, hakkı sag lamanın ve suçluyu tezalandırma nın gecikmesinin, anlaşmnrhkla rı, suç mıktarlarını arttırdıgı vs dolayısivle güvenlik ve dÜ7enllgi sarstığı b' gerçektır Bu nedenle hükümeüerin, kolluk kuvvet ve örgütlerini her alanda güçlendlrme ve donatma yanında, Adalet Körevlllertvle örgütlerın' de (Da ha ıtıbarlı yapma ve çalısma ola naklannı daha çok dUzeltme yrtımnde) donatma ve süratli işler bır duruma getirme çaban ıçın d« bulunması gerokmektedir (AREIER Ülkemlzın istenilen btçlmde güvenlik ve düzenlige kavuşması, ijın Savcı ve Yargıçların, seçim ve yeüstirilmesmde, özlük hakla rında, not ststominde etkill denetlmlnde, suça v«rllecek cera mlktannda ve yarjrılftma yontem lerinde, keza kolluk kuvvetlerinm ntteliklertnl artırma, güçlendirme ve korunmasında, bünvemiı» ve hlBTiet özelliklerine uygun ba n yasal degişikllklerln blr an nn re yapılması zorunlu bulunmaktadır Ozellikle devlet gUcunü bellrleven kolluk görevlllerine karşı islenen •uçlann yargılanmalınnda suçlulann tutuklu yargılan m u ı ve verilecek ceza miktarlarının arttırılması ve ayrıca vara lanma ve olUmlerinde kendılerlnln va allelerinJn daha Iyi bir gUvenceye kavuşturulmaaı kenn lıkle sağlanmalıdır Ancak su en bnpmll noktayı da iyıce bellrtme liyım: HUkümetlerin İdarenin, ve öaellikle kolluk kuvvetlerlnın «tarafsız» çalışmalanm sağlayacak blr ortamı yaratmaları, bunu tutum ve uygulamalarlvle gös Kimelerl gerekmekredlr. Insanlar, dogusundan ölümüne kadar en dogal hak olarak gUvenlik ve düzenlik Içinde yasamayı Utediklerlne ve bu lsteklerl •osyal bir varlık olmanın aoııucu bulunduguna gore hükUmet lerin, konu Uzerinde önemle durması ve gerekli tedbirleri süratle alması zonınludur Vatandaşlar, ancak adalete dayalı güvenlik ve düzenlık içlnde bulunduklan sürece kendılerinı var sayaraklar, yaşamın ve öz gürlUgün tadını duyacaklardır Bu nedenle TUrkiye Büyük Millet Meclisı. hükümetler ve sıynst par tiloı ulkenln, halkın güvenlik ve düz«nligini sağlayacak yasa de ğışıklıklerı ve tedbırleri Uzerın de zaman geçlrmeden durmalı Içişleri ve Adalet Bakanlıkları nın bu konudakl çalışmalarımı ıç tenllkle yardımcı olmalıdır Ülkede adalet ve güven duygu l a n tam sağlanmadıkça, vatandaş lann eaenllgl, yurdun kalkınmaaı ve kamu hizmetlerinin verimlt, •üraül, kallteli ve basanlı yürütülmeal her bakımdan güç ve olanaksutdır. Bunun için hem hükümeUeıin, hem de kamu ve öael kuruluşların bu alanda gerek 11 ve lçten çabayı göstermelerinde aayılmayacak yararlar vardır HUkUmetler. tarafsıı ve guçlu biçimde yasa egemenliğini. gü venlik ve düzenligı ve sürath ada letl sagladıklan sürece mezhep, fiklr ve düşünce aynlıklarından, degislk dlnl lnanış ve baglılıklardan, gençligin atesll ve atak duygu ve hareketlerinden ve Ulkedekl bazı aksaklık ve ekono mik sıkıntüardan, yararlanmak suretiyle suç işlemek, kanunsuz olaylar çık&rmak ve bu yönde ozendirme ve kışkırtma ortamı yaratmak duşünce ve olanakları. kısa zamanda ortadan kalkacak, hlç olmazsa azalacaktır. SORIMULUK ANlAYt}! YUrurluk>.pkı ll tdaıesı ve Em nıyet, Jandarma kuruluş ve görev yasalarına gore yetki sınır1 ırı ıçinde güvenlik VP düzenli Rtn saglanmasından, birinci de ıecedp Mülkı tdare Amırlprı ve Kolluk Kuvvetlerl sorumlu tu tulmuştur Halkımız da, genel lıkle gilvenhk ve duzenlıgl sag lamaktan baslıca ve batta tek sorumlu olarak İdare Amırlerını ve kolluk mensuplarını bılmekte ve tammaktadır Aynı anlayı? ve dUşünceyi, Yasama YUrütme, Yargı organlan ve kamu kuruluş ları, Slyast partiler yetkllilerl de paylaşmaktadır tl. Ilçe ve Bucaklardaki güven lik \o d(i7enllkten ılk sorumlu o laıak akla hem halkta ve hem de tüm yetkihlerde, tdare Amırlerl ve Kolluk Kuvvetlerinln gelmesı ştlphesiz haklı bir nedene dayanmaktadır Bu nedenı, Türk Devletinın kurulusundan itibaren her alanda ve her kamu kuruluş ve hizmetlerı Üzerlnde kesln yetkılerle donatılmıs İdare Amlrle rınin etkın durumlarının, halkın ve kuruluşların bizmet ve yasantılarında benlmsenmış ve kabul edilmiş olmasındandır. Oysa bugün, Türk Devletinın idare ve ya şayış bıçımi, Anayasa ve kamu kuruluslarının, idare amirleri ve kolluk görevlıleriıaın yetki ve so rumlulukları tammen değismış durumdadır Buna ragmen hal kımız yine de, İdare Amirlerıni ve Kolluk Kuvvetlerlni bu alan da yegâne yetkill ve sorumlu gormektedir Çunkü, hem yürürlüktekı ya.salarımız ve hem de e»klden beri sUrüp gelen benlmseme ve alıskanlık onu, bu dUşUnceye yoneltmektedir. Bugünkü yasalarımıza ve de.ğişen koşullara göre İdare Amirleri ve Kolluk Kuvvetleri, yetki alanlannda halkm ve çevrenin gü venlık ve dürenllğıni istenilen bı çımde sağlamaga yetcrli mldır? Bızce hayır Kolluk Kuvvetleri nln hem mtktar ve hem de tek nık cihazlar, araç ve gereçler ba kımından gerekli sayıda aıtırılması ve bazı yeni yetkilerle dona tılması halinde, memleketiml/rin istenilen güvenlık ve düzenlik sağlanabllir ml? Yine hayır Kolluk kuvvetlerınln her yonü ile güçlendırilmesı bir dereceye kndar etklli, yararlı ve basanlı olabllirse de bu hıç bir zarmn yeterlı degildir Ülkede güvenlik ve düzenlik lçin yalnız kolluk ör güt ve personelini güçlendirme çalışmalarlyle yetinmek tamamen yanhş bir yol ve tutumdur Bugün uygulamada, kolluk lcuv vetlerinln miktau ile teknik cihaz, araç ve gereçlerlnln esklsı ne bakarak arttınlmış ve oazı yetkilerle donatılmıs olınasına karsın güvenlık ve düzenligin ıs tenllen şekilde saglanamaması ve bu yöndeki şikâyet ve sızlanma lann artarak sürmesl bu kanıyı doğrulamak tadır Ülkenın siyasal ekonomik, SOÎ yal ve kültürel durumlarının gü venlik ve düzenlikte ve bunun sağlanmasında şüphesiz azçok bır etkisi vardır Fakat bunu faz la büyütmemek ve tek temel ne den saymamak, elverişsiz koşul lar içınde dahı güvenlik ve düzenlıği sağlamanın mümkün oldu guna inanmak gereklıdir. Nıte kim, Kurtuluş Savaşı'nı izleyen yıllarda, halkın ve kuruluşların butün yoksulluklarına ve olanak sızlıklanna rağmen güvenlık ve düzenligin ıyı bir şekilde sağlana KAY1P Şebekeml kaybet tim Hükümsürdllr Yadlfar RAR* (Cumhuriyet: 785) Sümerbank Genel Müdürlüğünden: Sümerbank adına ÇIKTI Doc. Dr. SIRRI AKINCI Oprenci Okııtıılacaktır 1976la77 ögretim yılından ltlbaren asagıda vazıiı oranşlarda okuyan 00 ögrencıye vUkümlü hizmet narşılıjı DUTI rerılecektir Okutulacak öfirenctlerın Adedi Tahstl Bransı Maklna YUksek MUh a S 4 4 Makına YUksek MUh (Tekstu Opslyonu) Makına Muh Elektrik Yüksek Muh (Zayıf Akım Master ögıencısı 1 Elektrik MiUıeudiil (Fakiiltp Kurumo AkRdpml) Is. Pekiyl adı gcçen Bakanlıgın TeşkUfitlandırma Genel Müdürlüğu eıtırine yatırılan bu paralar acaba amacına uygun blçimde kullanılıyor mu? Kullanılıyorsa aynntılan nrdlr? Arayan, soran var ını? Halkın halk tarafından halk için ldaresi gereklidir dlyoruz. Ve ilfıve cdlyoıuz loplumumuzu ekonomik bo>unduruktan, tekelcı, anamalcı dermajenlıı sııltasindan, aracı, tefecl, soygııncu takımmın cllndcn kurtarmak üzere halkı örgUtleyecek, Uretici koylu lle tuketici çehirliyl \an yana getlrerek aradakl pngelleri ortadan kaldıracagu Oıızel ama tektlu scrmaye sahlplcrl. aracılar, tefecller klmlerıllr? .Sıra hııııları adları ile savma^a gelince akan sular duruyor. TUrklyc gerçeklerl açısından bizce üç bayatl kooperatif var. lapı, Orrtiın ve luketıın KooperatiHeri Türkiye'nin yerlcşıın, şehirlcsme, alt ve ust japı tesislerlnln tamamlmıması, »Jgar gorekslnmelcrin kdrşılanması, ulasım lorunlarınııı halll, hava klrlenmeslnc cevap bulunması tabiatın korunması, nüfus kajmasının onlenınesı, sana> ileşnıeinln gerçeklcştirilmesl, eğitim sorunlarına çbzüm gctlrllmesi kooppratlfleşme yolu ile saglanabllır Konutlar tuketim ekonomislne glrerler. Kesln lhtlvaçtırlar Fakat Uretken degillcrdir. Olıı yatırunlardıı. Şu balde konutlar mümkun uldugu Kadur vataıı topraklarında az >cr lsgal edecek sekllde jani bloklar halinde yapümabdır. Bu sahada Ilk adım insaat ruhsatı çıkarma lıakkuun birbn yapı kooperatiflerınln elınden alınıp yapı kooperatiflerl birllklerlnc verllmcıl olnıalıdır Yapı KooperatUlerl BlrUkleri vasıtasiyle »u. elektrik, telefon, kanallzasyon sebckeleri raevcut, yolu, yesll sahası, parkı, bahçeleri. yuzme havuzları, okul sinema tiyatro mabed, rauze, ııpor lesisleri, tüketlm kooperatUl satıs mağazalan, oto parkı ve benzeri gcreksinlmJere cevap veren ünlteler, slteler lnşa cderek konut sorununu çozmek, şehirleri aldblldiglne yaygınlaştırmaktan vazgeçıp mutlaka topiayıcı klnıllge sokmak, koy kent uygtılaması Ue koyleri blrleştirmek clnetlne gltmek, sunayl bölRpkrl ile oturma bolgelerlni ayırınak, bavaııııı ve denizlerin kirlenmeslnl Onleraek için gerekll tedbırleri almak kaçınümaz blrer zorunluktur. Once de bellrttiğım gibi bütuıı bu saydıklarııruıııı kooperatifleşme yolu lle gpr^ekleştirileblliı. Üretlnı kooperatiflerl tünı koylümuzü, onun ekonomlk yaşan tısıııı kbkünden kapsıyacak. tarun kredl, kalkınma kooperatifle rlnl de Içerccck bir harekettlr. TUketim kooperatiflerl, bu koopcratiflerin bölgc. merkez blrllklerl yasayan her insanı yakından ılglleııdiren, kuçuk esnafı zamanla yutup ortadan kaldıracak olan supermarkct magazaların, trostlcrln karçutinn (.ıkacak, ithalat, ihracat ve yatınnı gücünb kazanabllecck orgutlerdiı. Bakınız 1964'da Avrupa tüketün kooperatifl sayısı 23.191 \e ortak sayısı 100 milyon Iken gclismemis Alrlkada 90 kooperatif İn ortak sa\ısı 16 milyon. LJIkelerİD tek tek dökUmunu yapma olanağı yok. Isvlçrede Tbketırilert Koruma Vakfı malların kalitesl ve degcrl üzerlnde testler yaparak sonuUan kamuoyuna açıklaınaktadu. Norveç Tuketicllcr Bakanlıgına sahiptir. Isveçte ev kadınları kooperatirçillk konusunda egltilnıcktc, aydınlatılmaku ve sorunlarına çozum eetirilnıektcdıı 1 ransa ve Avusturyada tüketlm kooperatıflcrlnl finanse eden bankalar mevcuttur. Al* manyada 2ö(H) koopeıatif satı^ tnağazasında se.ir seıvis uygulanmaktadır. llrctim ve tüketim organizdsyonunu blrllkte yurutcn kooperatlfviliKin vatanı tngilterede ise kooperatlfler büsküvi, reçel, mey\esebze konscrvecıUğıııdc blrinci, u b u n üretimlnde Ikincl sıravı ellnde tutmakta, Illndistanda, Seylanda çav bahçeleri, Afrlkada kakao ve kahvc depolurı muhafaza etmektcdir. tstatıstlklcrdc 1%9 vılında Tııı kiyemizde ise 145 tüketlm kooperatif i gorunmekte \e başkaca blr bilgne rastlanmanıaktadır. Uzuntu veıiti' Kalkıumı* Avrupa ulkelcrlnde kooperatlftlIlk sınıfsal ozundrn »apmadan çok ellçllı blr orgütlenme lle mevcudlyetlnl surdurmcktcdir Türk Koopvratltçıllk Kummunun Ankaradan basını lutfen yukan kaldırmaMnı, Türkivedckl tüm koopcratiflere ulaşacak dlnamlzml vermesinl, lurkUp Kooperatifçilik KurulUyının toplanmasına oncülük etmeslnl, sonınlarımızı çÖ7İımlemev1 ve güçlenmeyi dilerlz. 1 T 0 OJD I t» DMM Ak. (Yıldız) Ege Ünlv İTÜ Bilimc "Tarihten Bir Mıgırdıç,, \azarının ilgiyle oku\acağınız kitabı. Mclih Cevdct Anday'ın onsozuylc • • Fıyatı 20 Llra îstcmc adresi: ÇAGDAŞ YAYINLARI Cağaloğlu Halkevi Sok. no; 39T4I * İSTANBUL 10 3 8 3 10 2 10 5 20 3 VEFAT Merhume Sailye hanım ve merhum Mustafa Asım Mol la kızı, merhum Ramiz Nurl bey ve merhume Behiye Mu 7*ffer, Leman hanımların ablası merhum Hikmet Saraçoglu'nun eşi, merhume Mlhrinur ve Nurhayat Saraçoglu'nun anneleri 3 Ok lar harıç) Ege Ünıv. İTt) O D T Ü DMM, Ak (Yıldız) Ego Ünlv İTÜ O D T Ü Hacet. tepe ünlv (MUhendıslık Bolürnüne devam edenıarden) DMM Akd < D M M A ne baglı YUksek Ok lar hartçj Endüstri Yükselc Müh OX> T Ü Bogazıçı Üıuv. ÎTÜ Tekstıl Münend.sl Ege Ünıversıtesı însaat MUhendısl ÎTÜ ODTÜ îat. D M M Ak (Yıldız) FMk YUksek MUhendis! Hacettepe Ünlversitesl Ank F'en Fak tşletmeclllk t» ldaresi O D T Ü Boğazıçi ünlv ve Pazarlama Siyasal BU Fak Hace> tepe Ünıv (l>letme Vonetıml Bılımı Lısans ÖSrencısl) Hukuk FakUltesl Ankara Ünlv tst ünıv. tşietme îst Üniv tşietme Pak Atalüık Üniv Uletme Pak. tktısat tst Ünlv Iktlsat Fak tktisadl ve Tic tlunler Ikt ve Iic tim Akademllarl (Ba6h Yük Ok lar harıç> Egltlm Programlan ve Ankara Ünlv Bffmro H'afc Öğretinı Egıtım Vtk*. Egltlm YönetimJ Teftlsi Ankara Ünıv k£itım Fak, ve Planlaması 17 Ü ODTO D M M . Akd (DMM A ne Oaftlı Yüte. Seçım müracaatçılar arasından Genel MüdurlügümU» ce tesplt edileD esaslar dahllınde vapılacaktır tsteklıierın Ankara'da Sümerbank tjeneı MUdürlügu Egitün MüdUrlüftünden (Ulus Tas Han) tbtanbul da Sü merbanK Alım ve Satım MUessesesı MUdürlUgü hgıtım Şefliginden (Beyoglu tatlklal Cad i ^Umerhan» tzmır de tzmır Subesı MüdUrlUgUnden dlger şehlrlerde SUmerbank Banka Subesı Şub« olmadıgı takdlrde Sstış Maga7ası MüdUrlUklertnden saflavacaklan ours talep tormlannı tan zım ederek; tstanbul Ankura ve tzmtr'dekı Ogrencılerın en geç 7 subat 1977 tarlhıne kadar yukanda udı geçen merdlere bir dllekçeye ekll olarak resllm etmelerl digeı şehirlerde bulunanların ise dogruca SUmerbank Oeneı MUdUrlügtl Egitim MUdürlUftü Ulus/Ankara adresıne gOndermelen gerekir Postada vâkl Keolkmeler kabul d l (Basın KAYIP Hatay Emnlyet MUdürlUgündFi 1 H 7 197H tanhinde Jflîl numara lle aldıgım pasapor tumu kaybettlm HUkUmsUzdür SUIrjTnan Yıldıntn (Gazetecller: .. ) 782 10n7«) l ALIYE SARAÇ061U HANIMEFENDt Hakkın rahmetlne kavnşmuştuı Cenazesi 25/1/1977 günü (Bugün) rtğle nsmazim mtiteakip Fatih Camiinden kaldınlarak Yeni Korlu dakı alle kabrıstanına dcfnedilecektir Allah rahmet eyleye (Cumhuriyet 787) MEVLiT ığerlı varlıgımız varlıgı Çok değerli ba bamız KADiR KOKRMAZ'ın aziz ruhuna ithafen 25/1/1977 bugUn öğlen namazını mü teakip Aksaray ValıdP Ca milnde okunacak mevltdi şe rlfl bütün akraba, dost ve dln l*ardeşlerımıze duyuru ruz KORKMA7 AtLFSt ^umhunyet 789 KAYIP Emekll Sandığı'ndan aldığım AO Tıfl 498 nunıaıa lle 1976 nisan, temmıız, okim çeklerlmi kaybettim HıukUmsuzdUr FEYTURİYE ESEN